Analiza Finansowa Przedsiebiorstwa Fragmenty

8/2/2019 Analiza Finansowa Przedsiebiorstwa Fragmenty

1/26


2/26


3/26

www.e-BizCom.net

PPAAWWEE PPAABBIIAANNIIAAKK

AANNAALLIIZZAA

FFIINNAANNSSOOWWAA

PPRRZZEEDDSSIIBBIIOORRSSTTWWAA
http://www.e-bizcom.net/http://www.e-bizcom.net/


4/26

ISBN 9788392028086


5/26

ANALIZA FINANSOWA PRZEDSIBIORSTWA 5

WPROWADZENIE...............................................................................................................................................................8

SPRAWOZDANIA FINANSOWE RDO DANYCH ANALIZY FINANSOWEJ.......................................................................10

USTAWA O RACHUNKOWOCI......................................................................................................................................................... 10

CZCI SPRAWOZDANIA FINANSOWEGO.......................................................................................................................................... 15

BILANS................................................................................................................................................................................................... 15

AKTYWA ................................................................................................................................................................................................ 17

AKTYWA TRWAE.................................................................................................................................................................................. 18

WARTOCI NIEMATERIALNE I PRAWNE ................................................................................................................................................ 18

RODKI TRWAE.................................................................................................................................................................................... 20

NALENOCI.......................................................................................................................................................................................... 24

NALENOCI KRTKOTERMINOWE....................................................................................................................................................... 25

INWESTYCJE DUGOTERMINOWE......................................................................................................................................................... 30

DUGOTERMINOWE ROZLICZENIA MIDZYOKRESOWE (W AKTYWACH)............... .............. .............. .............. .............. .............. ......... 30

AKTYWA OBROTOWE............................................................................................................................................................................ 38

ZAPASY......... .............. .............. .............. .............. .............. .............. .............. .............. ............ .............. .............. .............. .............. ..... 38

INWESTYCJE KRTKOTERMINOWE............ .............. .............. .............. ............. .............. .............. ........ ............. .............. .............. ....... 39

KRTKOTERMINOWE ROZLICZENIA MIDZYOKRESOWE (W AKTYWACH)............................................................................................. 39

PASYWA................................................................................................................................................................................................ 40

KAPITA WASNY .................................................................................................................................................................................. 41

ZOBOWIZANIA I REZERWY NA ZOBOWIZANIA.................................................................................................................................. 45

REZERWY NA ZOBOWIZANIA ........................ .............. .............. .............. ............. .............. .............. .............. ...... .............. .............. ... 45

ZOBOWIZANIA ............. .............. .............. .............. ............. .............. .............. .............. ............ ............. ............. .............. .............. .... 45

ZOBOWIZANIA DUGOTERMINOWE................................................................................................................................................... 46

ZOBOWIZANIA KRTKOTERMINOWE ............ .............. .............. .............. ............. .............. .............. ........... ............. .............. ............ 46

ROZLICZENIA MIDZYOKRESOWE (W PASYWACH)................................................................................................................................ 47

RACHUNEK ZYSKW I STRAT............................................................................................................................................................ 49

WARIANT PORWNAWCZY RACHUNKU ZYSKW I STRAT........ .............. ............... .............. .............. .............. ........ .............. .............. . 51

WARIANT KALKULACYJNY RACHUNKU ZYSKW I STRAT.......... .............. .............. .............. .............. .............. ........ .............. .............. ... 56

WYNIK ZE SPRZEDAY I OPERACYJNY.................................................................................................................................................... 58

WYNIK BRUTTO I NETTO....................................................................................................................................................................... 63

INFORMACJA DODATKOWA............................................................................................................................................................. 64

POZOSTAE CZCI SPRAWOZDANIA FINANSOWEGO....................................................................................................................... 65

ZESTAWIENIE ZMIAN W KAPITALE (FUNDUSZU) WASNYM................................................................................................................. 65

RACHUNEK PRZEPYWW PIENINYCH.............................................................................................................................................. 66

SPRAWOZDANIE Z DZIAALNOCI JEDNOSTKI....................................................................................................................................... 67

UPROSZCZONE SPRAWOZDANIE FINANSOWE ...................................................................................................................................... 68

ANALIZA FINANSOWA PRZEDSIBIORSTWA.....................................................................................................................69

ANALIZA STRUKTURY I DYNAMIKI.................................................................................................................................................... 75

ANALIZA STRUKTURY AKTYWW...... .............. .............. .............. .............. .............. .............. ............ ............. .............. .............. ........... 75

ANALIZA STRUKTURY PASYWW............. .............. .............. ............. .............. .............. .............. ........ ............. .............. .............. ......... 78


6/26


ANALIZA STRUKTURY RACHUNKU ZYSKW I STRAT.......... .............. .............. ............... .............. .............. ........ ............. .............. .......... 81

ANALIZA DYNAMIKI (POZIOMA)............................................................................................................................................................ 82

ANALIZA "NASZEJ FIRMY" SP. Z O.O. DYNAMIKA I STRUKTURA RACHUNKU ZYSKW I STRAT I BILANSU ............. .............. ............ ... 84

ANALIZA RENTOWNOCI.................................................................................................................................................................. 92

RENTOWNOSPRZEDAY ................................................................................................................................................................... 92

MARA NA SPRZEDAY TOWARW................ .............. .............. ............. .............. .............. .............. ............. ....... .............. ............. .... 93

RENTOWNOOPERACYJNA I EBITDA ............. .............. .............. .............. ............. .............. .............. .......... ............. .............. ............ 94

RENTOWNOBRUTTO I NETTO........................................................................................................................................................... 96

RENTOWNOMAJTKU...................................................................................................................................................................... 97

RENTOWNOKAPITAU WASNEGO ............. .............. .............. .............. ............. .............. .............. .............. ........... .............. ........... 98

PRG RENTOWNOCI ........................................................................................................................................................................... 99

ANALIZA WYDAJNOCI................................................................................................................................................................... 104

ANALIZA "NASZEJ FIRMY" SP. Z O.O. RENTOWNO I WYDAJNO ................................................................................................ 106

ANALIZA PYNNOCI...................................................................................................................................................................... 110

PYNNOBIECA............................................................................................................................................................................. 111

PYNNOSZYBKA.............................................................................................................................................................................. 112

PYNNOGOTWKOWA................................................................................................................................................................... 112

ZOTA ZASADA FINANSOWANIA .............. .............. ............. .............. .............. .............. ............. ......... ............. .............. .............. ....... 113

KAPITA PRACUJCY ........................................................................................................................................................................... 115

POKRYCIE MAJTKU TRWAEGO KAPITAAMI STAYMI..................................................................................................................... 116

RACHUNEK PRZEPYWW PIENINYCH............................................................................................................................................ 118

PRZEPYWY Z DZIAALNOCI OPERACYJNEJ........................................................................................................................................ 119

PRZEPYWY Z DZIAALNOCI INWESTYCYJNEJ.................................................................................................................................... 123

PRZEPYWY Z DZIAALNOCI FINANSOWEJ ........................................................................................................................................ 124

ANALIZA "NASZEJ FIRMY" SP. Z O.O. PYNNO .............................................................................................................................. 127

ANALIZA SPRAWNOCI ZARZDZANIA ................ ................ ................ ................. ................ ................ ................. ............... .......... 131

ROTACJA NALENOCI ........................................................................................................................................................................ 131

ROTACJA ZAPASW ............................................................................................................................................................................ 135

ROTACJA ZOBOWIZA ...................................................................................................................................................................... 139

CYKL OBROTU...................................................................................................................................................................................... 141

ROTACJA AKTYWW........................................................................................................................................................................... 143

ANALIZA "NASZEJ FIRMY" SP. Z O.O. ROTACJA... .............. .............. .............. .............. .............. ........... ............ .............. .............. ..... 144

ANALIZA ZADUENIA I OBSUGI DUGU ....................................................................................................................................... 147

POZIOM ZADUENIA ......................................................................................................................................................................... 147

DWIGNIA FINANSOWA...................................................................................................................................................................... 149

POKRYCIE ODSETEK ZYSKIEM .............. .............. .............. .............. .............. .............. .............. ....... .............. .............. .............. ........... 151

POKRYCIE ZOBOWIZA NADWYK FINANSOW ............................................................................................................................ 151

ANALIZA "NASZEJ FIRMY" SP. Z O.O. ZDOLNO DO OBSUGI ZADUENIA I OCENA OGLNA ...................................................... 154

ANALIZA WACICIELSKA W PRZEDSIBIORSTWIE ................. ................ ................. ................ ................. ................. ................ ...... 157

ANALIZA DUPONT ..................... .............. .............. .............. .............. .............. .............. ........ .............. .............. .............. .............. ...... 157

ANALIZA EKONOMICZNEJ WARTOCI DODANEJ ................................................................................................................................. 168

ANALIZA "NASZEJ FIRMY" SP. Z O.O. ANALIZA DUPONT I EVA ......................................................................................................... 176


7/26


ANEKS NR 1. CZYNNIK SEZONOWOCI I JEGO WPYW NA WYNIKI PRZEDSIBIORSTWA (NA PRZYKADZIE BRANY BUDOWLANEJ). 180

ANEKS NR 2. SPECYFIKA BRANY I JEJ WPYW NA WYNIKI PRZEDSIBIORSTWA ................................................................................ 183

ANEKS NR 3. OPIS I DANE FINANSOWE NASZA FIRMA SP. Z O.O. ............. .............. .............. .............. .............. .............. .............. ... 185

ANEKS NR 4. WARTOCI WSKANIKW FINANSOWYCH NASZA FIRMA SP. Z O.O. ............. .............. .............. .............. .............. ..... 195

ANEKS NR 5. WYNIKI BRANY W KTREJ DZIAA NASZA FIRMA SP. Z O.O. ........................ .............. ............... .............. .............. .... 205

ANEKS NR 6. BILANS, RACHUNEK ZYSKW I STRAT, RACHUNEK PRZEPYWW PIENINYCH WG USTAWY O RACHUNKOWOCI.... 206


8/26


9/26


opracowaniu towarzysz przykady liczbowe, ktre uatwi zobrazowanie przedstawionej

tematyki. Tematy cile powicone analizie finansowej bd odwoywa si do analizy

przykadowej firmy, a obliczeniom liczbowym towarzyszy bdzie odpowiedni komentarz. A

zatem przedstawiona teoria bdzie odwoywaa si do rozwiza praktycznych co pozwolilepiej zrozumie prezentowane zagadnienia. W poniszym opracowaniu zajmiemy si analiz

finansow jednostek gospodarczych z wyczeniem bankw i zakadw ubezpieczeniowych,

ktrych rachunkowo podlega innym zasadom.

Istotnym uzupenieniem ebooka s praktyczne narzdzia aplikacje finansowe

dedykowane dokonaniu szybkiej, a jednoczenie precyzyjnej analizy finansowej

dowolnego przedsibiorstwa, w szczeglnoci analizy wskanikowej. Aplikacje wystpuj

w rnych wersjach, ktre maj zrnicowany zakres informacji wejciowych oraz

uzyskiwanych danych. Wicej informacji i moliwo zamwienia aplikacji znajdziecie

Pastwo na stronie internetowej http://www.ebizcom.net.

Tymczasem zapraszam do lektury!
http://www.e-bizcom.net/http://www.e-bizcom.net/http://www.e-bizcom.net/http://www.e-bizcom.net/


10/26


SPRAWOZDANIA FINANSOWE RDO DANYCH ANALIZY

FINANSOWEJ

U S T A W A O R A C H U N K O W O C I

Tematu analizy finansowej nie mona przedstawia bez omwienia podstawowych zasad

prowadzenia rachunkowoci, ale przede wszystkim bez poznania znaczenia wielkoci

finansowych, ktre stanowi podstaw wszelkich analiz. Przy stosowaniu metod analizy, a

pniej interpretacji ich wynikw nie mona obej si bez znajomoci podstawowychwielkoci finansowych. Wyjanieniu ich treci ekonomicznej posuy ta cz niniejszej

ksiki.

Sprawozdanie finansowe bdzie dla nas podstaw do przeprowadzenia analizy

przedsibiorstwa. Z niego czerpie si dane do przeprowadzenia analizy finansowej

przedsibiorstwa, w kolejnych jej obszarach i wedug poszczeglnych kryteriw.

Sprawozdanie finansowe tworzy si na bazie dokonanych w cigu odpowiedniego okresu

czasu operacji ksigowych (w ksice bdziemy opiera si na danych za okresy roczne, ale

analiza moe obj praktycznie dowolny okres czasowy, w zalenoci od posiadanego

zakresu danych). A zatem og ksigowa znajduje swoje syntetyczne odbicie w

opracowanych po zakoczeniu okresu obrachunkowego sprawozdaniach finansowych.

Opracowania sprawozdania finansowego dokonuj suby ksigowe przedsibiorstwa, po

wczeniejszym przeprowadzeniu inwentaryzacji i przy zastosowaniu odpowiednich zasad

wyceny.

Oczywicie ustalenie prawidowoci wyceny majtku i okrelenia wyniku finansowego nie

naley do analityka, niemniej jednak w celu lepszego zrozumienia dzia a dokonywanych w

trakcie pniejszej analizy, oraz poznania wielkoci finansowych bdcych jej fundamentem,

warto przedstawi zawarto poszczeglnych czci sprawozdania finansowego.

Zasady rachunkowoci, w tym zasady sporzdzania sprawozda finansowych, okrela ustawa

o rachunkowoci (z dnia 29.09.1994r., z pniejszymi zmianami). Jest to podstawowy akt

prawny okrelajcy zasady polskiej rachunkowoci, na przestrzeni ostatnich lat czsto

podlegajcy modyfikacjom, co ma na celu przyblianie polskich zasad rachunkowoci do


11/26


standardw europejskich, a cilej midzynarodowych standardw rachunkowoci.

Przepisy ustawy o rachunkowoci stosuje si m.in. do majcych siedzib lub miejsce

sprawowania zarzdu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej:

-

spek handlowych (osobowych i kapitaowych, w tym rwnie w organizacji) orazspek cywilnych, z zastrzeeniem pkt 2, a take innych osb prawnych,

- osb fizycznych, spek cywilnych osb fizycznych, spek jawnych osb fizycznych

oraz spek partnerskich, jeeli ich przychody netto ze sprzeday towarw,

produktw i operacji finansowych za poprzedni rok obrotowy wyniosy co najmniej

rwnowarto w walucie polskiej 1.200.000 EURO (wg redniego kursu NBP, na

dzie 30 wrzenia roku poprzedzajcego rok obrotowy),

-przedsibiorstw pastwowych.

Tu wymienilimy tylko najbardziej nas interesujce jednostki gospodarcze wszystkie

jednostki, ktre podlegaj ustawie okrela art. 2 ustawy o rachunkowoci.

PRZYKAD

Pan Jan Kowalski prowadzcy dziaalno pn. Moja firma w roku T prowadzi rachunkowo

w formie uproszczonej (w formie ksiki przychodw i rozchodw) i osign przychody

netto ze sprzeday towarw, produktw i operacji finansowych w wysokoci 4.840.000 z, tj.

w przeliczeniu 1.210.000 EUR (kurs PLN/EUR na 30.09 w roku T 4,00). Poniewa granica

1.200.000 EUR zostaa osignita, zatem w roku T+1 pan Kowalski jest zobligowany

prowadzi pen rachunkowo (tj. na podstawie przepisw ustawy o rachunkowoci).

PRZYKAD

Spka ABC z o.o. mimo, e osigna w roku T przychody netto ze sprzeday towarw,

produktw i operacji finansowych w wysokoci 4.400.000 z (1.100.000 EUR), rwnie bdzie

w roku T+1 prowadzi pen rachunkowo, bo jest spk prawa handlowego (mimo, e nie

osignito poziomu 1.200.000 euro).


12/26


Zgodnie z ustaw o rachunkowoci sprawozdanie finansowe skada si z 3 podstawowych

czci (art. 45 ust. 2 ustawy o rachunkowoci):

- bilansu (stan majtku i rde jego sfinansowania),

-

rachunku zyskw i strat (zestawienie przychodw i kosztw dziaalnoci),- informacji dodatkowej.

Cz jednostek gospodarczych sporzdza dodatkowo wymienione poniej czci

sprawozdania finansowego:

- zestawienie zmian w kapitale (funduszu) wasnym (art. 45 ust. 3 i art. 64 ust. 1

ustawy o rachunkowoci),

-rachunek przepyww pieninych (art. 45 ust. 3 i art. 64 ust. 1 ustawy o

rachunkowoci),

- oraz sprawozdanie z dziaalnoci jednostki (art. 45 ust. 4 ustawy o rachunkowoci).

Zestawienie zmian w kapitale i rachunek przepyww pieninych przygotowuj wszystkie

spki akcyjne, a take pozostae jednostki, ktre w poprzedzajcym roku obrotowym za

ktry sporzdzono sprawozdania finansowe, speniy co najmniej dwa z nastpujcych

warunkw (art. 64 ust. 1 ustawy o rachunkowoci):

a) rednioroczne zatrudnienie w przeliczeniu na pene etaty wynioso co najmniej 50

osb,

b) suma aktyww bilansu na koniec roku obrotowego stanowia rwnowarto w

walucie polskiej co najmniej 2 500 000 euro,

c) przychody netto ze sprzeday towarw i produktw oraz operacji finansowych za

rok obrotowy stanowiy rwnowarto w walucie polskiej co najmniej 5 000 000

euro.

Sprawozdanie z dziaalnoci jednostki sporzdzaj spki akcyjne i spki z ograniczon

odpowiedzialnoci.

Naley doda, e sprawozdanie finansowe musi zosta sporzdzone nie pniej ni w cigu 3

miesicy od dnia bilansowego (art. 52 ust. 1 ustawy o rachunkowoci), a take by

podpisane przez osob, ktrej powierzono prowadzenie ksig rachunkowych oraz kierownika

jednostki gospodarczej (jeli jednostk kieruje organ wieloosobowy wszyscy czonkowietego organu czyli np. czonkowie zarzdu spki; ewentualna odmowa podpisu wymaga


13/26


pisemnego uzasadnienia doczonego do sprawozdania).

PRZYKAD

Okres obrachunkowy firmy X nie pokrywa si z rokiem kalendarzowym i trwa od 1.padziernika do 30. wrzenia roku nastpnego. Do kiedy powinna sporzdzi sprawozdanie

finansowe?

Zgodnie z ustaw o rachunkowoci 3 miesice po zakoczeniu roku obrachunkowego

(dzie bilansowy to 30. wrzenia), a wic do 31. grudnia.

W czci jednostek gospodarczych (speniajcych te same warunki, co w przypadku

sporzdzania rachunku przepyww pieninych i zestawienie zmian w kapitale)

sprawozdanie finansowe podlega jeszcze dodatkowo badaniu przez biegego rewidenta

(celem badania jest wyraenie opinii wraz z raportem o tym, czy sprawozdanie finansowe

jest zgodne z zastosowanymi zasadami rachunkowoci oraz czy rzetelnie i jasno przedstawia

sytuacj majtkow i finansow, jak te wynik finansowy badanej jednostki) i ogaszaniu w

Dzienniku Urzdowym Monitor Polski.

Badanie biegego rewidenta dodatkowo wzmacnia wiarygodno sprawozdania

finansowego, gdy polega ono dodatkowej, profesjonalnej ocenie pod wzgldem jego

zgodnoci z przepisami rachunkowoci oraz prawdziwoci przedstawionych tam wielkoci

finansowych.

PRZYKAD

Firma osigna w roku T (kurs PLN/EUR w roku T 4,00) przychody netto ze sprzeday

towarw, produktw i operacji finansowych w wysokoci 21.000.000 z, jej aktywa bilansowe

wyniosy na koniec roku 10.500.000 z, a rednioroczne zatrudnienie w przeliczeniu na pene

etaty wynioso 55 osb.

Sprawozdanie firmy bdzie wic podlega w roku T+1 badaniu biegego rewidenta oraz musi

dodatkowo zawiera zestawienie zmian w kapitale i rachunek przepyww pieninych, gdy

spenione s wszystkie 3 warunki, pomimo e tylko 2 s wymagane (przychody w przeliczeniu

wyniosy 5.250.000 euro, za aktywa 2.625.000 euro).

Sprawozdanie finansowe jednostki podlega zatwierdzeniu przez organ zatwierdzajcy (np.


14/26


walne zgromadzenie w przypadku spki akcyjnej), nie pniej ni 6 miesicy od dnia

bilansowego. Oznacza to rwnie, e badanie przez biegego audytora musi skoczy si do

tego czasu, bo zatwierdzeniu moe podlega dopiero zaudytowane sprawozdanie.


15/26


C Z C I S P R A W O Z D A N I A F I N A N S O W E G O

BILANS

Bilans to dokument, ktry przedstawia stany aktyww i pasyww, tj. z jednej strony majtku,

a z drugiej rde jego finansowania. Podstawowa zasada bilansu to rwnowaga midzy

aktywami a pasywami. A zatem:

AKTYWA = PASYWA

Bilans przedstawia stan poszczeglnych pozycji finansowych na konkretny moment np.

koniec roku obrotowego. Jest to o tyle istotne, e decyduje o pasywnym charakterze tego

sprawozdania. Naley mie zatem wiadomo, e jedna operacja ksigowa w dniu

nastpnym po dniu, na ktrym sporzdzono bilans, moe zmieni jego obraz, ale oczywicie

zawsze przy zachowaniu zasady rwnoci obu stron bilansu.

BILANS (w formie skrconej)

Aktywa

A. Aktywa trwae

I. Wartoci niematerialne i prawne

II. Rzeczowe aktywa trwae

III. Nalenoci dugoterminowe

IV. Inwestycje dugoterminowe

V. Dugoterminowe rozliczenia midzyokresowe (w tym m. in.: aktywa z tytuu odroczonego

podatku dochodowego)

B. Aktywa obrotowe

l. Zapasy

II. Nalenoci krtkoterminowe (w tym m. in.: z tytuu dostaw i usug, z tytuu podatkw,

dotacji, ce, ubezpiecze spoecznych i zdrowotnych oraz innych wiadcze)

III. Inwestycje krtkoterminowe (w tym m. in.: udziay lub akcje, inne papiery wartociowe,

udzielone poyczki, rodki pienine i inne aktywa pienine)


16/26


IV. Krtkoterminowe rozliczenia midzyokresowe

Pasywa

A. Kapita (fundusz) wasnyl. Kapita (fundusz) podstawowy

II. Nalene wpaty na kapita podstawowy (wielko ujemna)

III. Udziay (akcje) wasne (wielko ujemna)

IV. Kapita (fundusz) zapasowy

V. Kapita (fundusz) z aktualizacji wyceny

VI. Pozostae kapitay (fundusze) rezerwowe

VII. Zysk (strata) z lat ubiegych

VIII. Zysk (strata) netto

IX. Odpisy z zysku netto w cigu roku obrotowego (wielko ujemna)

B. Zobowizania i rezerwy na zobowizania

I. Rezerwy na zobowizania (w tym m. in.: rezerwa z tytuu odroczonego podatku

dochodowego, rezerwa na wiadczenia emerytalne i podobne)

II. Zobowizania dugoterminowe (w tym m. in.: kredyty i poyczki, z tytuu emisji dunych

papierw wartociowych)

III. Zobowizania krtkoterminowe (w tym m. in.: z tytuu dostaw i usug, kredyty i poyczki,

z tytuu emisji dunych papierw wartociowych, zobowizania wekslowe, z tytuu

podatkw, ce, ubezpiecze i innych wiadcze, z tytuu wynagrodze, fundusze specjalne)

IV. Rozliczenia midzyokresowe (w tym m. in.: ujemna warto firmy)

Dalej omwione zostan w syntetyczny sposb poszczeglne pozycje bilansu. Poznamy

struktur aktyww i pasyww oraz znaczenie kolejnych czci tego sprawozdania.


17/26


AKTYWA

Aktywa to najkrcej mwic, posiadany przez jednostk gospodarcz majtek. S to

kontrolowane przez jednostk zasoby majtkowe o wiarygodnie okrelonej wartoci,powstae w wyniku przeszych zdarze, ktre spowoduj w przyszoci wpyw do jednostki

korzyci ekonomicznych. Korzyci, o ktrych tu mowa wynikaj np. z wykorzystania

skadnikw majtku w procesie wytwrczym, zuyciu ich w jego trakcie, oddania ich w

najem, dzieraw, uzyskiwania od nich dywidend, odsetek czy dokonywania za ich pomoc

zakupw. Wszystkie te dziaania s wykonywane celem osigania efektu gospodarczego.

Przykadowo majtek przedsibiorstwa mog stanowi: grunty, budynki, maszyny, rodki

transportu, zapasy surowcw, papiery wartociowe czy terodki pienine.

Podstawowy podzia aktyww to podzia na aktywa trwae i obrotowe. Klasyfikacja ta jest

przeprowadzona wedug zasady: od najmniej do najbardziej pynnych skadnikw majtku

(wyznacznikiem pynnoci jest tutaj moliwo zamiany na gotwk). Aktywa trwae to

zasadniczo majtek, ktry wykorzystywany jest w przedsibiorstwie przez okres co najmniej

jednego roku, a aktywa obrotowe przez okres do jednego roku (s wyjtki, o ktrych

powiemy w dalszej treci ksiki). Std wanie pojawi si podzia niektrych pozycji na

dugo i krtkoterminowe np. nalenoci dugoterminowe (w aktywach trwaych) i

krtkoterminowe (w aktywach obrotowych).

AKTYWAOGEM:

A. AKTYWA TRWAE

B. AKTYWA OBROTOWE


18/26


AKTYWA TRWAE

Aktywa trwae (inaczej majtek trway) to s te skadniki majtku, ktrych przewidywany

okres wykorzystania gospodarczego jest duszy ni rok, i ktrych nie wykorzystuje si w

jednym cyklu produkcyjnym, lecz su gospodarczemu wykorzystaniu w duszym okresie.

Jednym sowem to najmniej pynne aktywa (lub wrcz niepynne) co znaczy, e ich

ewentualna zamiana na gotwk trwaa by najduej lub, w niektrych przypadkach, by

moe byaby nawet niemoliwa.

WARTOCI NIEMATERIALNE I PRAWNE

Wartoci niematerialne i prawne stanowi wszelkie prawa majtkowe przeznaczone do

wykorzystania gospodarczego (o przewidywanym okresie ekonomicznej uytecznoci

duszym ni rok). S to prawa, a wic jest to majtek nie posiadajcy charakteru

materialnego.

W szczeglnoci mog to by:

- autorskie prawa majtkowe,

- prawa pokrewne,

- licencje,

- koncesje,

- programy komputerowe,

- prawa do wynalazkw, patentw, znakw towarowych, wzorw uytkowych oraz

zdobniczych,

- i knowhow (czyli prawa do wykorzystania wiedzy w dziedzinie produkcji, organizacji

czy technologii).

Do wartoci niematerialnych i prawnych zaliczane s rwnie koszty, na tyle dugotrwae, eich jednorazowe rozliczenie w zbyt mocny sposb wpynoby na wynik przedsibiorstwa

koszty zwizane z pracami majcymi na celu unowoczenienie lub ulepszenie produktw i

procesw technologicznych.

Warto niematerialne i prawne wycenia si wg ceny nabycia (mwic prociej po tyle ile

zapacono przy ich zakupie) lub kosztu wytworzenia (tyle ile wydano na ich wytworzenie).

Do wartoci niematerialnych i prawnych wlicza si rwnie pozycj o nazwie warto firmy.

Jest to nadwyka ceny nabycia okrelonej jednostki lub zorganizowanej jej czci nad


19/26


wartoci rynkow poszczeglnych skadnikw majtkowych (netto czyli aktywa

pomniejszone o zobowizania), przejtych od tej jednostki na skutek zakupu, przejcia do

odpatnego korzystania albo wniesienia do spki. Wyjanimy to na poniszym przykadzie.

PRZYKAD

W ramach prywatyzacji przedsibiorstwa pastwowego ABC nastpio przejcie jego

majtku do uytkowania przez spk ABC S.A., na zasadzie leasingu majtku od Skarbu

Pastwa. ABC S.A. zakupio majtek za cen 1.200.000 z.

Warto rynkowa poszczeglnych skadnikw firmy nabywanej wynosia:

- majtek trway 1.500.000 z,

-zapasy 200.000 z,

- nalenoci 300.000 z

- zobowizania 1.000.000 z.

Std warto rynkowa majtku netto (co oznacza rnic midzy aktywami a

zobowizaniami) wyniosa 1.000.000 z (1.500.000+200.000+300.000 1.000.000).

Rnica midzy cen nabycia a nisz wartoci rynkow netto zakupionego majtku to

200.000 z (1.200.0001.000.000).

Oznacza to, e po dokonaniu transakcji ABC S.A. wprowadzi do swojego bilansu nastpujce

pozycje

aktywa pasywa

majtek trway 1.500.000 z zobowizania 1.000.000 z

nalenoci 300.000 z

zapasy 200.000 z

zobowizanie wobec Skarbu

Pastwa z tytuu zakupu majtku 1.200.000 z

warto firmy 200.000 z

suma 2.200.000 z suma 2.200.000 z

Przy okazji wida, e zachowana zostaa zasada rwnoci aktyww i pasyww, o ktrej

wczeniej wspomniano.

Jak wida w powyszym przykadzie, nabywca paci wicej ni wynika to z rynkowej wyceny


20/26


majtku. A zatem musi istnie jaka ukryta warto, za ktr dodatkowo paci. Nadwyka

ceny nabycia nad wartoci netto majtku jest wanie rodzajem dodatkowej wartoci firmy,

oznaczajcej jej renom, mark, potencja rynkowy, potencja kadry, lub sum tych

czynnikw.

RODKI TRWAE

rodki trwae to rzeczowe aktywa trwae, o przewidywanym okresie ekonomicznej

uytecznoci duszym ni rok, kompletne, zdatne do uytku i przeznaczone na potrzeby

jednostki. W szczeglnoci mog stanowi je:

- nieruchomoci (w tym grunty, prawo uytkowania wieczystego gruntu, budowle i

budynki, a take bdce odrbn wasnoci lokale, spdzielcze wasnocioweprawo do lokalu mieszkalnego oraz spdzielcze prawo do lokalu uytkowego),

- maszyny, urzdzenia,

- rodki transportu,

- ulepszenia w obcych rodkach trwaych,

- oraz inwentarz ywy.

rodki trwae wycenia si, podobnie jak wartoci niematerialne i prawne, wedug ceny

nabycia lub kosztu wytworzenia.

Specyficznym rodzajem rzeczowego majtku trwaego s rodki trwae w budowie to

inaczej mwic rodki trwae w okresie ich budowy, montau lub ulepszenia ju istniejcego

rodka trwaego (zamiennie mona je rwnie nazywa inwestycjami rozpocztymi). rodki

trwae w budowie stanowi t cz majtku trwaego, ktra w danym momencie nie

uczestniczy w procesie wytwrczym. Po zakoczeniu inwestycji (np. budowy) taki rodek

staje si typowym skadnikiem wytwrczego majtku trwaego, uczestniczcym w toku

produkcji. Wwczas pojawi si w pozycji rodki trwae.

Wartoci niematerialne i prawne oraz rodki trwae (poza gruntem, oprcz wyjtkowych

przypadkw np. gdy podlega eksploatacji odkrywkowej) w bilansie wykazuje si w wartoci

netto tj. po skorygowaniu ich o odpisy amortyzacyjne. Rzeczowy majtek trway

charakteryzuje bowiem to, e podlega on stopniowemu umorzeniu (czyli staej utracie

wartoci), co oznacza, e od poszczeglnych jego skadnikw (z pewnymi wyjtkami np.

grunty, rodki w budowie) naliczana jest amortyzacja, ktra przedstawia wielko tego

zuycia. Amortyzacja jest kosztem (wystpujcym w rachunku zyskw i strat o ktrym


21/26


powiemy szczegowo w dalszej czci ksiki) i stanowi odpis wartoci majtku, ktry musi

by dokonywany w stosunku do zuycia fizycznego lub moralnego rodka trwaego.

Ustawa o rachunkowoci zawiera oglne wytyczne dotyczce wielkoci stosowanych

odpisw poza tym, e okrela przyblione wielkoci stawek amortyzacyjnych, nakazuje abyprzy ich ustaleniu pod uwag wzi:

liczb zmian, na ktrych pracuje rodek trway,

tempo postpu technicznoekonomicznego,

wydajno rodka trwaego mierzona liczb godzin jego pracy lub liczb wytworzonych

produktw albo innym waciwym miernikiem,

prawne lub inne ograniczenia czasu uywania rodka trwaego,

przewidywan przy likwidacji cen sprzeday netto istotnej pozostaoci rodka trwaego

Zuycie fizyczne to oczywicie zuycie materialne gdy np. czci maszyny ulegaj zuyciu lub

zniszczeniu w trakcie ich eksploatacji. Za zuycie moralne wystpuje w sytuacji, gdy na

rynku pojawia si nowoczeniejsza maszyna bardziej wydajniejsza od starej, w zwizku z

czym stara maszyna w sposb poredni traci swoj warto (lub jej cz).

Amortyzacja, mimo e jest kosztem nie jest wydatkiem (w przeciwiestwie do innych

kosztw, nie wie si z wydatkowaniem pienidzy, bo jest tylko ksigowym odpisem

majtku) i staje si rodzajem nadwyki pieninej pozostajcej do dyspozycji

przedsibiorstwa, ale ktra z definicji nie powinna by wydatkowana na dowolny cel. Cel

dokonywania odpisw amortyzacyjnych jest bowiem cile okrelony. Poniewa rodki

trwae zuywaj si (a wielko amortyzacji odzwierciedla, przynajmniej w przyblieniu,

kwotow warto tego zuycia), to aby potencja majtkowy jednostki gospodarczej nie

zmniejsza si, potrzebne s nakady inwestycyjne (np. w formie zakupu nowych rodkw

trwaych, lub te modernizacji ju istniejcych) w wysokoci co najmniej rwnej wielkoci

zuycia.

I wanie nadwyka tworzona z odpisw amortyzacyjnych ma suy poniesieniu tych

nakadw. Zatem, przedsibiorstwo, dokonujc amortyzacji majtku uzyskuje rodki na

odtworzenie starzejcych sirodkw trwaych.

Oczywicie jednostka gospodarcza nie ma obowizku ponoszenia nakadw inwestycyjnych

na odtworzenie majtku trwaego w wysokoci dokonanych odpisw amortyzacyjnych,

jednake brak takowych bdzie obnia jako majtku, a w konsekwencji zdolnociprodukcyjne, jako wyrobw, a w dalszym rezultacie prowadzi by moe do utraty rynku


22/26


odbiorcw. O tym jaka jest polityka firmy w tym wzgldzie decyduj jej zarzdzajcy, ale

musz oni bra pod uwag to, e brak nakadw na inwestycje jest polityk krtkowzroczn

(by moe na pocztku pozwoli to zaspokoi inne cele np. wypat zysku przez wacicieli, ale

na dusz met, prawie na pewno osabi pozycj rynkow przedsibiorstwa). O tym jaksprawdzi jakie s relacje midzy amortyzacj a nakadami na inwestycje powiemy przy

okazji analizy rachunku przepyww pieninych.

O warto sumy dotychczasowej amortyzacji (czyli warto umorzenia) pomniejsza si

warto pocztkow rodka trwaego, zwan wartoci brutto. A wobec tego warto

rodka trwaego w bilansie to warto pocztkowa pomniejszona o dotychczasow

amortyzacj, czyli w efekcie warto netto.

PRZYKAD

Maszyn stanowic rodek trway zakupiono (np. za wasne rodki) i wprowadzono do

majtku w czerwcu roku T w cenie nabycia 600.000 z. Od lipca rozpoczto jego amortyzacj

(roczna stawka amortyzacyjna wynosi 10%, przyjto liniow metod amortyzacji tj. sta w

caym okresie). Roczna amortyzacja maszyny wynosi 60.000 z (10% od 600.000 z). Wg stanu

na koniec roku T umorzenie maszyny (czyli suma amortyzacji) wynosio 30.000 z (600.000 *

10% * 0,5 roku).

Amortyzacja jest wykazywana w rachunku zyskw i strat, o ktrym dopiero powiemy w

dalszej czci ksiki, a teraz jedynie zaznaczmy, e amortyzacja jest kosztem czyli wpywa

ze znakiem ujemnym na wynik finansowy przedsibiorstwa. Z kolei wynik finansowy netto

jest czci kapitaw wasnych w pasywach bilansu.

w rachunku zyskw i strat (od lipca do grudnia):

koszty operacyjne = amortyzacja 30.000 z

wynik finansowy 30.000 z*

* przy zaoeniu braku innych operacji


23/26


w bilansie stan na koniec roku T:

aktywa pasywa

rodki trwae 570.000 z* kapita zakadowy 600.000 z

wynik netto 30.000 zsuma 570.000 z suma 570.000 z

* = rodki trwae brutto (warto pocztkowa) minus dotychczasowa amortyzacja = 600.000

z 30.000 z

PRZYKAD

Firma posiada nastpujce rodki trwae oraz wartoci niematerialne i prawne:

nieruchomo gruntow (bdca wasnoci firmy), o wartoci pocztkowej 900.000 z,

nieruchomo gruntowa w wieczystym uytkowaniu, o wartoci pocztkowej 100.000 z

(dotychczasowe umorzenie prawa wieczystego uytkowania 10.000 z)

budynek biurowy (znajdujcy si na tej nieruchomoci gruntowej) o wartoci pocztkowej

2.000.000 z (dotychczasowe umorzenie, czyli dotychczasowa amortyzacja, wynosi 300.000

z),

budynek magazynowoprodukcyjny (znajdujcy si na tej nieruchomoci gruntowej) o

wartoci pocztkowej 4.000.000 z (umorzenie 400.000 z),

maszyn produkcyjn MP1 o wartoci pocztkowej 1.500.000 z (umorzenie 600.000 z),

maszyn produkcyjn MP2 o wartoci pocztkowej 1.900.000 z (umorzenie 740.000 z),

samochd dostawczy o wartoci pocztkowej 500.000 z (umorzenie 300.000 z),

licencj na 10 lat na prowadzenie produkcji o wartoci pocztkowej 3.000.000 z

(umorzenie 1.200.000 z).

Warto netto majtku (czyli warto, w ktrej bdzie wykazany w bilansie) wynosi:

nieruchomo gruntowa (bdca wasnoci firmy) 900.000 z (grunt taki nie podlega

amortyzacji),

nieruchomo gruntowa w wieczystym uytkowaniu 90.000 z tj. 100.000 minus 10.000 z

(jest de facto warto wieczystego uytkowania nieruchomoci),

budynek biurowy 1.700.000 z tj. 2.000.000 minus 300.000 z, budynek magazynowoprodukcyjny 3.600.000 z,


24/26


maszyna produkcyjna MP1 900.000 z,

maszyna produkcyjna MP2 1.160.000 z,

samochd dostawczy 200.000 z,

licencja 1.800.000 z.

Suma wartoci brutto (pocztkowej) wynosi 13.900.000 z, za umorzenia 3.550.000 z.

Mona powiedzie, e majtek firmy jest w 25,5% umorzony (3.550.000/13.900.000).

NALENOCI

Zanim w ogle dokonamy podziau na nalenoci dugo i krtkoterminowe powinnimykrotko scharakteryzowa co to takiego s w ogle nalenoci. Nalenoci toinaczej mwic

rodki przynalene jednostce od jej kontrahentw (tj. nalenoci handlowe za sprzedane

wyroby i usugi), budetu pastwa (np. podatek VAT do zwrotu), czasem np. pracownikw (z

tytuu udzielonych im zaliczek czy poyczek).

Jak powstaje naleno przedstawimy na poniszym przykadzie. Gdy firma sprzedaje swj

produkt, dokonuje jego wydania nabywcy i wystawia faktur. W momencie wystawienia

faktury powstaje przychd ze sprzeday (w rachunku zyskw i strat, o czym jeszcze powiemy

w dalszej czci ksiki), a jeli zapata nie nastpuje natychmiast, rwnolegle powstaje w

naleno (czyli odroczona w czasie patno z tytuu dokonanej sprzeday). W gospodarce

wolnorynkowej codzienn praktyk jest sprzeda przy zastosowaniu wyduonych terminw

patnoci. Std nalenoci z tytuu dostaw i usug to inaczej mwic ta cz sprzeday firmy,

ktra nie zostaa jeszcze opacona, czyli jest nalena do zapaty terminie przyszym.

PRZYKAD

Jednostka gospodarcza dokonaa sprzeday swoich wyrobw kontrahentowi na czn kwot

1.000 z netto (dla uproszczenia przyjmiemy, e ta sprzeda podlega podatkowi VAT wg

stawki 0% czyli podatek VAT naleny nie wystpi) i wystawia na taka kwot faktur. Poow

ceny (500 z) kontrahent zapaci w gotwce, drug poow (500 z) ma zapaci w przecigu

30 dni.

Przychd z tytuu sprzeday jest wykazywany w rachunku zyskw i strat, o ktrym powiemy


25/26


w dalszej czci ksiki, i wpywa ze znakiem dodatnim na wynik finansowy przedsibiorstwa.

Z kolei wynik finansowy netto jest czci kapitaw wasnych w pasywach bilansu.

W rachunku zyskw i strat:przychd ze sprzeday netto 1.000 z

wynik netto* 1.000 z

* przy zaoeniu, e jest to jedyna operacja w firmie, wynik netto bdzie rwny przychodom

(gdy zakadamy brak kosztw)

W bilansie:

aktywa pasywa

rodki pienine 500 z wynik netto 1.000 z

nalenoci 500 z

suma 1.000 z suma 1.000 z

Nalenoci odzwierciedlaj wic t cz sprzeday, ktra nie zostaa jeszcze zapacona i jest

nalena do zapaty w przyszoci.

Nalenoci dugoterminowe (stanowice cz majtku trwaego) to wszystkie nalenociz

terminem wymagalnoci powyej 12 miesicy (std nazwa dugoterminowe), poza

nalenociami z tytuu dostaw i usug (ktre w caoci naley zaliczy do krtkoterminowych,

bez wzgldu na termin zapaty co wynika z wymogu ustawy o rachunkowoci). Mog to by

rwnie kwoty umowne zatrzymane przez kontrahentw z tytuu gwarancji waciwego

wykonania robt (w przypadku dugoletnich kontraktw), kwoty nalenoci z tytuu leasingu

finansowego (u leasingodawcw) i nalenoci od jednostek, z ktrymi zawarte jest

postpowanie ukadowe na spat wierzytelnoci.

Przy okazji nalenoci omwione zostan od razu nalenoci krtkoterminowe. Naley

jednak pamita, e s one czci majtku obrotowego, o ktrym mowa bdzie w dalszej

czci ksiki.

NALENOCI KRTKOTERMINOWE

Nalenoci krtkoterminowe to wszystkie nalenoci z tytuu dostaw i usug, bez wzgldu na


26/26

Wszelkie prawa autorskie i wydawnicze zastrzeone.

Darmowe rozpowszechnianie niniejszego ebooka,

stanowicego fragmenty penego wydania, jest dozwolone.

Copyright by

aplikacje finansowe dla profesjonalistw

www.e-bizcom.net

serwis o finansach przedsibiorstwa

www.analizafinansowa.org

ISBN 978-83-920280-8-6

Wydanie 2 rozszerzone
http://www.e-bizcom.net/http://www.analizafinansowa.org/http://www.analizafinansowa.org/http://www.e-bizcom.net/

Analiza Finansowa Przedsiebiorstwa Fragmenty

Documents

Transcript of Analiza Finansowa Przedsiebiorstwa Fragmenty