1

ANALIZA EKONOMICZNA PRZEDSIĘBIORSTW

dr Andrzej Sobczyk

Konwersatorium

SZCZECIN,2007

2

Metody oceny efektywności inwestycji

Statyczne– Porównanie kosztów– Porównanie zysków– Okres zwrotu– Rachunek rentowności

Dynamiczne– Nadwyżka zdyskontowana– Wewnętrzna stopa procentowa– annuitet

3

Metody porównania kosztów

Koszty – podstawowa wewnętrzna wielkość ekonomiczna w firmie

Podziała na:Koszty wytwórcze (płace, materiały,

remonty, itp.) Koszty kapitałowe (amortyzacja i

oprocentowanie zaangażowanego kapitału - podstawowa część tzw. kosztów stałych

4

Metody porównania kosztów

Jeżeli wartość utworzonego w wyniku inwestycji majątku (M) równać się będzie sumie odpisów amortyzacyjnych (A) i założymy liniową amortyzację, to przeciętna wartość zaangażowanego kapitału trwałego (Mp) można obliczyć:

Mp = A/2

5

Metody porównania kosztów - przykład

Przedsiębiorstwo korzystało z usług kooperanta dostarczającego mu 200 elementów.

Przewiduje się znaczny wzrost zapotrzebowania na wyroby

Kooperant zapowiedział wzrost ceny ze 150 zł do 200 zł za 1 sztukę

Możliwość dwóch wariantów:

6

Metody porównania kosztów - przykład

I wariant – kupno półautomatu Koszt zakupu – 66670zł Zdolność produkcyjna – 1000 szt. Okres eksploatacji – 10 lat Jednostkowe koszty eksploatacji:

– Materiały – 30 zł– Płace – 70 zł

Kalkulowana stopa zysku – 10%

7

Metody porównania kosztów - przykład

II wariant – kupno automatu Koszt zakupu – 200000zł Zdolność produkcyjna – 1000 szt. Okres eksploatacji – 10 lat Jednostkowe koszty eksploatacji:

– Materiały – 20 zł– Płace – 5 zł

Kalkulowana stopa zysku – 10%

8

Metody porównania kosztów - przykład

  Zakup elementów Półautomat Automat

Koszt zakupu

Okres eksploatacji

odpis amortyzacyjny

zakładana stopa zysku

Koszty produkcji (w zł dla 200 szt.)

stałe

płace

materiał

Koszty ogółem

Jednostkowe koszty produkcji w zł (przy produkcji 200 szt.)

9

Metody porównania kosztów - przykład

  Zakup elementów Półautomat Automat

Koszt zakupu 66670 200000

Okres eksploatacji 10 10

odpis amortyzacyjny 6670 20000

zakładana stopa zysku 10% 10%

Koszty produkcji (w zł dla 200 szt.)

stałe 10000 30000

płace 14000 1000

materiał 6000 4000

Koszty ogółem 40000 30000 35000

Jednostkowe koszty produkcji w zł (przy produkcji 200 szt.)

200 150 175

10

Metody porównania kosztów - przykład

Postaci funkcji kosztów:dla kooperacji: K1 = 200 * x

dla półautomatu: K2 = 10000 + 100 * x

dla automatu: K3 = 30000 + 25 * x

Wykresy funkcji kosztów pozwalają określić opłacalność poszczególnych wariantów inwestycji w zależności od rozmiarów zapotrzebowania na elementy

11

Metody porównania kosztów - przykład

1. Przy zapotrzebowaniu poniżej 100 elementów nie opłaca się firmie inwestować, lecz należy korzystać z usług kooperanta

2. Przy zapotrzebowaniu do 267 sztuk opłaca się zakupić półautomat

3. Przy zapotrzebowaniu powyżej 267 sztuk bardziej opłacalne, biorąc pod uwagę funkcję kosztów, jest zainstalowanie automatu

12

Metody porównania kosztów – przykład 2

Firma eksploatuje samochód dostawczy 6 lat, który jest całkowicie umorzony, ale sprawny.

Koszt zakupu nowego samochodu wynosi 30000 zł.

Zapotrzebowanie na usługi transportowe w firmie (średnioroczne) – 10000 km

Koszt eksploatacji na 1 km samochodu:starego – 0,7 złnowego – 0,4 zł

Dochód ze sprzedaży starego samochodu – 5000 zł

Planowany okres amortyzacji – 6 lat Kalkulowana stopa procentowa – 10%

13

Metody porównania kosztów – przykład 2

Opłacalność inwestycji

4000 + 5000 +1500 – 5000 < 70005500 < 7000

Rzeczywiste koszty użytkowania nowego samochodu są niższe o 1500 zł od kosztów eksploatacji starego

14

Porównanie okresów zwrotu

Ocena efektywności wariantów inwestycyjnych na podstawie okresu zwrotów poniesionych nakładów kapitałowych

Okres zwrotu można obliczyć na podstawie sumowania wielkości średniorocznych lub kumulując wielkości z poszczególnych lat:

15

Porównanie okresów zwrotu

t = A/(z +a)lub

t = (A-R)/(z +a)gdzie:A – nakłady inwestycyjnez – średnioroczny zyska – odpisy amortyzacyjneR – wartość nie umorzonego majątku po n

latach eksploatacji

16

Porównanie okresów zwrotu - przykład

Przedsiębiorstwo zainwestowało 10000 zł w nowe urządzenie

Okres amortyzacji wynosi 6 latSuma dochodów (uwzględnia

zysk lub stratę i odpisy amortyzacyjne) - D

17

Porównanie okresów zwrotu - przykład

Rok eksploatacji D

1 -1000

2 3000

3 3000

4 4000

5 5000

6 4000

18

Porównanie okresów zwrotu - przykład

Rok eksploatacji D D

1 -1000 -1000

2 3000 2000

3 3000 5000

4 4000 9000

5 5000 14000

6 4000 18000

19

Porównanie okresów zwrotu - przykład

Rok eksploatacji D D (D-A)

1 -1000 -1000 -11000

2 3000 2000 -8000

3 3000 5000 -5000

4 4000 9000 -1000

5 5000 14000 4000

6 4000 18000 8000

20

Porównanie okresów zwrotu - przykład

Średnioroczne dochody z inwestycji wynoszą:

D = 18000/6 = 3000 zł

t = 10000/3000 = 3,33

21

Porównanie okresów zwrotu - przykład

Słabości kryterium: Inwestycja wybrana na podstawie

maksymalnego krótkiego okresu zwrotu wcale nie musi być korzystna dla firmy

Dwa warianty o identycznym okresie zwrotu wcale nie muszą być jednakowo opłacalne

Ocena na podstawie okresu zwrotu dyskryminuje inwestycje o dłuższym okresie użytkowania