Analiza ekonomiczna projektów energetycznych
description
Transcript of Analiza ekonomiczna projektów energetycznych
Course: “Technical Course: “Technical EvaluationEvaluation of RE and EE Projects for FIs personnel” of RE and EE Projects for FIs personnel”
Analiza ekonomiczna Analiza ekonomiczna projektów energetycznychprojektów energetycznych
Course: “Technical Course: “Technical EvaluationEvaluation of RE and EE Projects for FIs personnel” of RE and EE Projects for FIs personnel”
Spis treściSpis treści
Informacje ogólne Wzrost wartości pieniężnej w czasie - dyskontowanie Kryteria analizy ekonomicznej i parametry oceny
projektów inwestycyjnych Analiza wrażliwości Zalecenia dotyczące wyboru kryteriów analizy
ekonomicznej
Course: “Technical Course: “Technical EvaluationEvaluation of RE and EE Projects for FIs personnel” of RE and EE Projects for FIs personnel”
Informacje ogólneInformacje ogólneProjekt inwestycyjny:• Definiuje się jako: “zespół działań opartych na spójnym planowaniu
ukierunkowanym na uzyskanie wartości ekonomicznej lub społecznej, poprzez łączne zastosowanie zasobów finansowych, rzeczowych i ludzkich. ”
• Różni się od projektu technicznego (będącego jedynie jego etapem)• Nie jest nierozerwalnie związany z budową obiektów o charakterze
przemysłowym (niektóre z tego typu projektów dotyczą modernizacji lub odbudowy takich obiektów, a także rozszerzenia bądź zawężenia zakresu ich działania)
• Wymaga nakładów finansowych zwanych wydatkami kapitałowymi (realizowanymi z kapitału własnego lub pożyczonego), które przekształcane są w środki produkcji (kapitał zakładowy i obrotowy), których wykorzystanie przynosi wpływy finansowe.
Na ostateczną ocenę projektu inwestycyjnego, w celu jego akceptacji lub odrzucenia, składa się określenie, analiza i ewaluacja zasobów kapitałowych wymaganych do realizacji i funkcjonowania przedsięwzięcia oraz uzyskanej w jego rezultacie produkcji i zysku ujętego w kategoriach finansowych. Ocena ta bazuje na technikach i narzędziach analitycznych
Course: “Technical Course: “Technical EvaluationEvaluation of RE and EE Projects for FIs personnel” of RE and EE Projects for FIs personnel”
Wzrost wartości pieniężnej w czasie - Wzrost wartości pieniężnej w czasie - dyskontowaniedyskontowanieNieodzowność dyskontowania
• Porównań pomiędzy zasobami finansowymi dostępnymi w różnych terminach należy dokonywać przypisując tym sumom wartość subiektywną, z uwzględnieniem preferencji inwestora w chwili obecnej oraz poziom zysku, jaki chciałby on osiągnąć (zysk oczekiwany, zysk psychologiczny).
• Rozpatrując czas, jako podzielony na okresy roczne, każdemu okresowi przypisuje się indeks i (i = 0,..., n). W podobny sposób można określić współczynniki C1,2, C2,3, C3,4,…, Cn-1,n pozwalające wyrazić ekwiwalentność posiadania przez przedsiębiorcę sumy Vi w roku i względem sumy Vi-1 w roku poprzednim.
• Dla rozpatrywanego przedsiębiorcy posiadanie sumy Vn w roku “n” można opisać następującymi relacjami:
nn0nn1n21100 VCVCCCA ,,,, ...
i,1i
i,1i α1
1C
(Relacja bazowa operacji
dyskontowania) +
αi-1,i: stopa dyskontowa dla roku
“i” , w porównaniu z rokiem “i-1”
n,1n2,11,0
n
0 α1...α1α1
VA
lub
nn
0 α1
VA
jeśli sumyA0 i Vn są wyrażone w
pieniądzu stałym
Course: “Technical Course: “Technical EvaluationEvaluation of RE and EE Projects for FIs personnel” of RE and EE Projects for FIs personnel”
Określenie stopy dyskontowej•Wielkość stopy dyskontowej “α” jest istotnym parametrem w analizie ekonomicznej
•Niska stopa dyskontowa jest korzystna dla projektów z wysokimi wydatkami kapitałowymi i/lub wysokimi przychodami
•Wysoka stopa dyskontowa to niskie wartości mnożników dyskonta, przez co czynnik zysków przyszłych działa słabiej, co oznacza korzystniejsze warunki dla projektów o niskich wydatkach kapitałowych i/lub wysokich przychodach, realizowanych w niedługim horyzoncie czasowym.
•Wartość stopy dyskontowej “α” ooblicza się w oparciu o “koszt kapitału – c”: src1s1r1c1α1
gdzie: c: rozważany koszt kapitału r: stopa ryzyka biznesowego s: stopa bezpieczeństwa
Course: “Technical Course: “Technical EvaluationEvaluation of RE and EE Projects for FIs personnel” of RE and EE Projects for FIs personnel”
• Zgodnie z metodologią rachunku kosztów kapitału, możemy określić dwa rodzaje stóp dyskontowych:
stopa dyskontowa dla określonego rodzaju działalności bądź nawet każdego przedsiębiorstwa ustalana na podstawie konkretnych współczynników zyskowności, różniących się znacznie w zależności od branży a nawet firmy;
przeciętna stopa dyskontowa dla gospodarki, ustalana na podstawie kosztu kapitału c , który jest równy rocznej stopie procentowej d dla depozytów kapitałowych w bankach o wysokim stopniu bezpieczeństwa.
Wartość stopy dyskontowej może być określona przez politykę rządową lub przez siły rynku kapitałowego (w przypadku gospodarki rynkowej).
Występujące obecnie wartości stopy dyskontowej:dla krajów rozwiniętych: 8 - 10%/rok ;dla krajów rozwijających się : 10 - 15%/rok (w szczególności z powodu nieco większego ryzyka typowego dla tego rodzaju gospodarek);dla projektów sektorów zdrowia i ochrony środowiska: 0 - 3%/rok.
•Nominalna stopa dyskontowa αi: rachunek w pieniądzu obecnym i z uwzględnieniem inflacji
•Realna stopa dyskontowa α: oblicza się w pieniądzu stałym• i: inflacja roczna
i1α1α1 i
Course: “Technical Course: “Technical EvaluationEvaluation of RE and EE Projects for FIs personnel” of RE and EE Projects for FIs personnel”
Obliczenie wartości obecnej
• W zależności od przyjętego okresu bazowego, główne wzory stosowane w obliczaniu stałej rocznej stopy dyskontowej α (dla rachunku prowadzonego w pieniądzu stałym) przedstawiają się następująco:
n
nnn
0 α1Vα1
VA
n
n0 α1TA
A0 obecna wartość (w roku bazowym 0),
Tn suma wydatkowana (realizowana) w ciągu n lat przez rokiem bazowym
Vn suma wydatkowana (realizowana) w ciągu n lat po roku bazowym
Course: “Technical Course: “Technical EvaluationEvaluation of RE and EE Projects for FIs personnel” of RE and EE Projects for FIs personnel”
Kryteria analizy ekonomicznej i parametry oceny projektów inwestycyjnych
• Kryteria oceny efektywności ekonomicznej realizowanego projektu inwestycyjnego • Kryteria oparte na stopach dyskontowych:• Kryterium obecnej wartości netto (NPV);• Kryterium okresu zwrotu w ujęciu zdyskontowanym (PBP); • Kryterium zdyskontowanych kosztów całkowitych (DTC);• Kryterium wewnętrznej stopy zwrotu (IRR);• Kryterium wskaźnika zyskowności (PI).• Kryteria oparte na wartościach obecnych:• Proste kryterium okresu zwrotu kapitału w ujęciu
niezdyskontowanym (SPBP) • Kryterium wydajności (AE) w ujęciu księgowym• Kryteria oparte na analizie kosztów:• Kryterium kosztu bilansującego.
Course: “Technical Course: “Technical EvaluationEvaluation of RE and EE Projects for FIs personnel” of RE and EE Projects for FIs personnel”
Kryteria analizy ekonomicznej oparte na wartości obecnej Podstawowe założenia czynione przy stosowaniu kryteriów opartych na
wartości obecnej Obliczenia prowadzone są w cenach stałych. Możliwe jest szacowanie realizacji i korzystania z efektów projektu dla różnych
okresów. Możliwe są szacunki różnych kosztów inwestycji i kosztów jej funkcjonowania przez
cały okres życia projektu. Dobra i usługi w okresie funkcjonowania projektu inwestycyjnego dają się ująć
ilościowo, zarówno w aspekcie rzeczowym jak i przychodowym, nawet jeśli owe aktywa i usługi nie są przeznaczone do operacji handlowych.
Stopa dyskontowa jest znana, ponieważ można ją oszacować na podstawie metodologii zawartej w specjalistycznej literaturze lub jest określona przez obowiązujące uregulowania.
Opodatkowanie musi zostać uwzględnione, ponieważ ma ono bardzo znaczny wpływ na efektywność ekonomiczną projektu inwestycyjnego
Sumy ujmowane w ramach strumieni finansowych są realnymi przychodami I płatnościami, nie zaś zarobkami i wydatkami w ujęciu księgowym.
Jest niezbędne, aby określony był okres dla którego dokonywana jest analiza efektywności ekonomicznej (okres badawczy) oraz okres dyskontowania (kryterium obecnej wartości netto, obecnych kosztów całkowitych itp.). Wskazane jest, aby okres badany pokrywał się z okresem życia projektu
Course: “Technical Course: “Technical EvaluationEvaluation of RE and EE Projects for FIs personnel” of RE and EE Projects for FIs personnel”
• NPV “jest algebraiczną sumą rocznych dochodów ujętych w wartości obecnej netto ”• Postać kryterium NPV zależy od okresu bazowego przyjmowanego dla dyskontowania. Jeśli
okresem bazowym jest :
t
1i
iiiii
α1
IACINNPV rozpoczęcie projektu inwestycyjnego
irt
1ii
ft
1i
iiii α1I
α1
ACINNPV
początek funkcjonowania inwestycjigdzie, INi: przychody w roku „i” Ci: koszty bieżące w roku „i” - wraz z podatkami, ale bez amortyzacji Ai: płatności uiszczane w roku „i” z tytułu zwrotu pożyczek Ii: wydatki kapitałowe z funduszów własnych w roku “i” α: przyjęta stopa dyskontowa t: okres obliczeniowy (badawczy dla wyliczenia wartości obecnej netto)
0NPV Przedsięwzięcie jest opłacalne jeśli: Jeśli porównuje się kilka rozwiązań, najlepszym jest to dla którego: MaxNPV
Kryterium wartości zaktualizowanej netto (NPV)
Course: “Technical Course: “Technical EvaluationEvaluation of RE and EE Projects for FIs personnel” of RE and EE Projects for FIs personnel”
Gdy kryterium NPV używane jest do porównania kilku rozwiązań. aby poszczególne rozwiązania dały się porównać, muszą one być jednakowe (równoważne) pod względem produktywności. W przeciwnym razie uzyskane rezultaty będą fałszywe, jak zostało to zobrazowane w Przykładzie 1Przykładzie 1. PrzykładPrzykład1: 1: Sprzęt w rozwiązaniu A kosztuje 40,000 jednostek pieniężnych i pozwala na wytworzenie 100 000 produktów rocznie. Dochód brutto z produkcji (różnica pomiędzy ceną sprzedaży a kosztem produkcji) wynosi 0,1 jednostki monetarnej na produkt. Sprzęt dla rozwiązania B kosztuje 80 000 jednostek monetarnych i pozwala na wytworzenie 200 000 produktów rocznie. Z powodu gorszych niż sprzęt A parametrów technicznych (osiągów), koszty produkcji są większe a dochód brutto w przeliczeniu na produkt jest mniejszy i wynosi 0,09 jednostek monetarnych. W obu przypadkach instalacja sprzętu trwa 1 rok, a jego „życie” 10 lat. . α = 0,1. zatem:
10
1i
i 214450,11
0,110000040000ANPV
10
1i
i 306000,11
0,0920000080000BNPV
Jednostek pieniężnych
Jednostek pieniężnych
• Bierze się to z innej wielkości produkcji niż w rozwiązaniu A i związanych z tym korzyści skali.
• W rzeczywistości, sprzęt B z punktu widzenia użyteczności (produkcji rocznej) równa się dwóm zestawom sprzętu A, które przyniosłyby obecną wartość netto w wysokości 2 x 21 445 = 42 890 jednostek pieniężnych
Pozornie sprzęt B jest wydajniejszy niż sprzęt A
ALE
Course: “Technical Course: “Technical EvaluationEvaluation of RE and EE Projects for FIs personnel” of RE and EE Projects for FIs personnel”
Kryterium zdyskontowanych kosztów całkowitych (DTC)
• Kryterium zdyskontowanych kosztów całkowitych jest “uproszczoną formą kryterium obecnej wartości netto, odpowiadającą sytuacji, w której
analizowane rozwiązania, jednakowe z punktu widzenia generowanych efektów (produkcji), generują także przychody o jednakowej wartości ”
Min
α1
IAC
α1
CTDTC
t
1ii
iiit
1ii
i
gdzieCTi: całkowite koszty projektu inwestycyjnego w roku “i”Ci: koszty bieżące (oprócz amortyzacji) Ai: sumy płacone z tytułu zwrotu pożyczek Ii: wydatki kapitałowe ze środków własnych w roku “i”a: przyjęta stopą dyskontowania t: okres badawczy dla obliczania zdyskontowanych kosztów całkowitych
Course: “Technical Course: “Technical EvaluationEvaluation of RE and EE Projects for FIs personnel” of RE and EE Projects for FIs personnel”
Wewnętrzna stopa zwrotu (IRR)
Wewnętrzna stopa zwrotu inwestycji Rate of Return of a (IRR) oznacza: “taką stopę dyskontową dla której NPV wynosi 0”
• IRR ma walor miarodajności i interpretowalności ekonomicznej tylko wówczas, jeśli rozważa się inwestycje realizowane w całości ze środków własnych
0
α1
F....
α1
F
α1
FF
t0
n2
0
2
0
10
iiii ICINF Zatem, jeśli przepływ kapitału w roku “i“ wynosi
wówczas:
Course: “Technical Course: “Technical EvaluationEvaluation of RE and EE Projects for FIs personnel” of RE and EE Projects for FIs personnel”
• Jeśli strumień a pozostałe strumienie projekt inwestycyjny można scharakteryzować przez tylko jedną IRR (Wykres a)
• Jeśli strumienie F0 i Fn są ujemne a pozostałe dodatnie, IRR przyjmuje dwie różne wartości (Wykresy b i c).
• Dzieje się tak w specyficznych przypadkach projektów inwestycyjnych, w których występują istotne wartości kosztów poprojektowych (np. rozbiórka urządzeń nuklearnych, rewitalizacja zniszczonego środowiska)
• Jeśli z czasem wystąpi więcej ujemnych strumieni finansowych (w przypadku inwestycji zastępujących jeden obiekt drugim), wewnętrzna stopa zwrotu przybiera wiele wartości (więcej niż dwie). Tego rodzaju sytuacja występuje rzadko (Wykres d).
00 F 0,......1 nFF
0F nF
α α α α
NPV NPV NPV NPV
IRR IRRIRR1 IRR2
IRR2 IRR3
IRR1
(a) (b) (c) (d)
Course: “Technical Course: “Technical EvaluationEvaluation of RE and EE Projects for FIs personnel” of RE and EE Projects for FIs personnel”
Wskaźnik zyskowności (IP) i specyficzna wartość obecna netto (NPV).
Wskaźnik zyskowności (IP) określony jest wzorem:
IA
IANPV
IA
CAINA
IA
VBAIP
gdzie:VBA:: wartość obecna brutto (wartość obecna przychodów minus wartość
obecna kosztów całkowitych, bez amortyzacji) IA: wartość obecna wydatków kapitałowych.
Jeśli IP ≥ 1 przedsięwzięcie jest opłacalne ekonomicznie Jeśli IP < 1 przedsięwzięcie nie jest opłacalne ekonomicznie
Kryterium relatywnej wartości obecnej NPV definiuje się wzorem:
01
IPIA
IAVBA
IA
NPVnpv
Course: “Technical Course: “Technical EvaluationEvaluation of RE and EE Projects for FIs personnel” of RE and EE Projects for FIs personnel”
Okres zwrotu wydatków kapitałowych w ujęciu zdyskontowanym (PBP)
Okres zwrotu wydatków kapitałowych w ujęciu zdyskontowanym (PBP) odpowiada „liczbie lat, dla których spełniona jest następująca relacja”:
0
PBP
1i
iiii
α1
ICINNPV
• Definicja okresu zwrotu zdyskontowanych wydatków kapitałowych (PBP) wymaga określenia początkowego punktu w czasie
• Okres zwrotu kapitału (ujętego w wartości obecnej) jest: „okresem funkcjonowania projektu, po zakończeniu którego początkowe wydatki kapitałowe zwróciły się i pojawia się możliwość uzyskania dodatkowego przychodu, korespondującego ze stopą dyskontową”.
Przyjmując tv: the czas życia projektu”:
jeśli PBP ≤ tv, projekt inwestycyjny może być zaakceptowany (przynosi dochody w wartości obecnej netto) jeśli PBP > tv, projekt musi być odrzucony, ponieważ nie przynosi dochodu (w wartości obecnej netto)
Course: “Technical Course: “Technical EvaluationEvaluation of RE and EE Projects for FIs personnel” of RE and EE Projects for FIs personnel”
Przykład Przykład 224 warianty projektu inwestycyjnego ze zdyskontowanymi strumieniami kapitałowymi wTabeli:
Rok 0 1 2 3 4 5
Wariant A -100*106 30*106 30*106 30*106 30*106 30*106 Wariant B -100*106 10*106 20*106 30*106 40*106 50*106 Wariant C -100*106 50*106 40*106 30*106 20*106 10*106 Wariant D -100*106 50*106 40*106 30*106 30*106 30*106
Dla wariantu A – TrA 3,3 lat Dla wariantu B – TrB = 4 lata Dla wariantu C – TrC 2,3 lata Dla wariantu D – TrD 2,3 lataWnioski:• Z punktu widzenia efektów użytecznych (ujętych w wartości obecnej netto),
warianty A, B oraz C są jednakowe (dają taką samą obecną wartość dochodu wynoszącą 50106 jednostek pieniężnych), natomiast różnią się pod względem dystrybucji dochodu w czasie. Wariant D jest lepszy w porównaniu z trzema pozostałymi (daje dochód w wartości obecnej netto wynoszący 80106 jednostek pieniężnych).
• Z punktu widzenia okresu zwrotu kapitału, warianty C i D są lepsze niż rozwiązania A i B.
• Z punktu widzenia okresu zwrotu kapitału warianty C i D są równoważne. Z punktu widzenia efektów użytecznych wariant D jest lepszy niż wariant C.
Course: “Technical Course: “Technical EvaluationEvaluation of RE and EE Projects for FIs personnel” of RE and EE Projects for FIs personnel”
Rachunek efektywności ekonomicznej a opodatkowanie
Obliczanie wielkości zysku do opodatkowania
zysk do opodatkowania dla roku „i” określany jest wzorem:
iiii AmCINB
gdzie:
INi: przychody odpowiadające rokowi „i”
Ci: koszty bieżące z roku „i”
Ami:odpisy amortyzacyjne odliczone w roku i – określane zgodnie z obowiązującym prawodawstwem krajowym (metoda amortyzacji, okresy amortyzacyjne)
Course: “Technical Course: “Technical EvaluationEvaluation of RE and EE Projects for FIs personnel” of RE and EE Projects for FIs personnel”
Wartość obecna netto i wewnętrzna stopa zwrotu po opodatkowaniu
Wartość obecna netto po opodatkowaniu wynosi w roku i:
gdzie:INi: przychody roczne
Ci: roczne koszty bieżące (bez amortyzacji)
IMi: zapłacony podatek roczny ( )
im: stopa opodatkowania
Bi: dochód do opodatkowania zrealizowany w tym samym roku
imi BiIM
n
1i
iiiii
*
αIMICINNPV
1
1
• Przy tych samych parametrach dyskontowania :
NPVNPV * IRRIRR *
0 2 4 6 8 10 12 14 16 18 200
200
400
600
800
1000
1200
1400
1600
NPV
Discount rate [%]
Solution B
Solution Ano taxationwith taxation
Krzywe zwrotu z inwestycji (w ujęciu wartości obecnej netto) dla dwóch
projektów inwestycyjnych z opodatkowaniem i bez opodatkowania
Course: “Technical Course: “Technical EvaluationEvaluation of RE and EE Projects for FIs personnel” of RE and EE Projects for FIs personnel”
Kryterium okresu zwrotu w ujęciu niezdyskontowanym (SPBP)
SPBP jest równy okresowi funkcjonowania pozwalającemu na zwrot początkowych wydatków kapitałowych (z zerowym zyskiem rocznym w tym okresie), tj.:
0
SPBP
1i
iii ICIN
Dla stałej produkcji rocznej (lub podlegającej niewielkim
zmianom) CIN
ISPBP
Okres zwrotu w ujęciu zdyskontowanym
αln
αSPBPlnPBP
1
10
rnT
αSPBP
1 tylko gdy:
T0m = 1/α : jest pierwszym przybliżeniem wystandaryzowanego okresu ponoszenia
wydatków kapitałowych
vtSPBP tv: okres życia projektu inwestycyjnego
Kryteria analizy ekonomicznej oparte na wartościach niezdyskontowanych
Course: “Technical Course: “Technical EvaluationEvaluation of RE and EE Projects for FIs personnel” of RE and EE Projects for FIs personnel”
Zależność pomiędzy okresem zwrotu w ujęciu zdyskontowanym PBP a okresem zwrotu w ujęciu
niezdyskontowanym SPBP
Aby spełniony był warunekPBP tV
Wartości SPBP muszą być porównane z wartościami
nastepującej tabeli: “Rzeczywiste wartości
wystandaryzowanego okresu ponoszenia wydatków kapitałowych Trn”
Wartości stopy
dyskontowej []
Rzeczywiste wartości wystandaryzowanego okresu ponoszenia wydatków kapitałowych dla okresu życia projektu wynoszącego
10 lat 15 lat 20 lat 25 lat 30 lat
0,15 5,02 5,85 6,25 6,47 6,57
0,10 6,18 7,62 8,52 9,06 9,43
0,05 7,75 10,38 12,48 14,10 15,37
Course: “Technical Course: “Technical EvaluationEvaluation of RE and EE Projects for FIs personnel” of RE and EE Projects for FIs personnel”
Kryterium współczynnika stopy zwrotu w ujęciu księgowym (rc)
Księgowa stopa zwrotu jest “stosunkiem przeciętnych dochodów rocznych do odpowiadających im
wydatków kapitałowych”
I
CINr mediu
c
Księgowa stopa zwrotu i wewnętrzna stopa zwrotu mają taką samą wartość w przypadku projektów inwestycyjnych o stałej produkcji i nieskończonym okresie życia projektu:
01
1
IIRR
CIN1i
i 01
IIRR
CIN
crI
CINIRR
Course: “Technical Course: “Technical EvaluationEvaluation of RE and EE Projects for FIs personnel” of RE and EE Projects for FIs personnel”
Kryteria analizy ekonomicznej oparte na kosztach produkcji
tS: study period okres badawczy (w latach) dla projektu inwestycyjnegoM0,…,MtS: wartości produkcji rocznej
C0,…,CtS:wartości rocznych kosztów bieżących (bez amortyzacji)Ct
0,…,CttS: the total wartości całkowitych kosztów rocznych
AE: amortyzacja w ujęciu ekonomicznym
Projekt inwestycyjny jest opłacalny ekonomicznie jeśli : PcE gdzie: P: cena rynkowa produktu cE: jednostkowy koszt bilansujący (lub koszt przeciętny w wartości obecnej)
StSt
221
0
St
t
St
2
t
2
t
1t
0
E
α
M
αM
αM
M
α
C
αC
αC
Cc
111
111
11
1
1
St
St
St
0i
iE α
ααI
α
IA
Course: “Technical Course: “Technical EvaluationEvaluation of RE and EE Projects for FIs personnel” of RE and EE Projects for FIs personnel”
„badanie zmian efektywności projektu inwestycyjnego przy zmieniających się założeniach co do realizowanych strumieni finansowych”
Analiza wrażliwości może być realizowana na dwa następujące sposoby: 1. Oszacowanie najbardziej prawdopodobnego przedziału, w jakim usytuowane
będą wartości danych wejściowych i odpowiednie określenie na tej podstawie przedziału wartości jakie przyjmą główne parametry efektywności ekonomicznej (NPV, SPBP, PBP, IRR). Metoda ta jest
• łatwa do zastosowania, ale • uzyskane wyniki nie dają wystarczających przesłanek do precyzyjnej
interpretacji, zwłaszcza z uwagi na możliwość nieprawidłowego oszacowania przedziałów wartości danych wejściowych.
2. Określenie dla każdych danych wejściowych wartości granicznej (minimalnej lub maksymalnej w zależności od przypadku), dla której wariant staje się nieefektywny lub pozbawiony racji ekonomicznej (dla której NPV=0, IRR=α, PBP=tV). Metoda ta jest
• żmudna i wymaga obliczeń iteracyjnych, ale • pozwala na uzyskanie poprawnych wyników co do zakresów, w jakich
mogą sytuować się dane wejściowe.
Analiza wrażliwościAnaliza wrażliwości
Course: “Technical Course: “Technical EvaluationEvaluation of RE and EE Projects for FIs personnel” of RE and EE Projects for FIs personnel”
Zalecenia dotyczące wyboru kryteriów Zalecenia dotyczące wyboru kryteriów analizy efektywności ekonomicznejanalizy efektywności ekonomicznej
• Kryterium wartości obecnej netto (NPV): jest to kryterium bazowe może być stosowane do oszacowania efektywności ekonomicznej
projektu inwestycyjnego, będąc najbardziej miarodajnym kryterium może byś stosowane do porównywania większej liczby wariantów
projektów inwestycyjnych. Aby tego rodzaju porównania były miarodajne, w pewnych przypadkach niezbędna jest jednakowość wariantów pod względem przynoszonych efektów użytecznych i okresu życia projektu
wymaga dość dużej ilości obliczeń i ścisłej zgodności z zaprezentowanymi wcześniej założeniami
uzupełnia się je obecnie innymi kryteriami (PBP, IRR, IP) ponieważ: otrzymywane dane są „suchymi” wartościami liczbowymi i są z tego względu mniej przemawiające
Course: “Technical Course: “Technical EvaluationEvaluation of RE and EE Projects for FIs personnel” of RE and EE Projects for FIs personnel”
• W porównaniu z kryterium NPV, kryterium zdyskontowanych kosztów całkowitych (DTC) cechuje się następującymi właściwościami:
•Jest łatwiejsze, ponieważ nie wymaga określania rocznych przychodów ani cen do pomiaru przynoszonych efektów użytecznych. •Może być stosowane w ramach analizy wariantów realizacji projektów inwestycyjnych, w których zdefiniowanie przychodów nastręczałoby trudności (np. różne warianty projektowe rur hydraulicznych, termoizolacji itp.).•Pozwala jedynie na porównawczą analizę efektywności wariantów, nie oferując informacji dotyczących efektywności ekonomicznej wewnątrz nich.
• Aby uzyskać te same wyniki (ten sam ranking wariantów), co w przypadku kryterium NPV, niezbędna jest jednakowość wariantów z punktu widzenia przynoszonych efektów użytecznych. O ile w przypadku kryterium NPV jednakowość rozwiązań była niezbędna tylko w odniesieniu do efektu głównego, w kryterium DTC jest ona nieodzowna dla wszystkich efektów użytecznych
Course: “Technical Course: “Technical EvaluationEvaluation of RE and EE Projects for FIs personnel” of RE and EE Projects for FIs personnel”
• Wewnętrzna stopa zwrotu (IRR): Jest stosowana do szacowania efektywności ekonomicznej inwestycji Interpretacja ekonomiczna istnieje tylko wtedy, gdy IRR przyjmuje jedną wartość
Net present
value
Discount rate [%]
Solution A
Solution B
IRRA IRRB
α0
Nie może być stosowana do porównywania większej liczby rozwiązań, ponieważ prowadziłoby to do fałszywych wniosków. Efektywny ekonomicznie wariant nie zawsze jest wariantem o największej wewnętrznej stopie zwrotu (wykres).
Dla wartości stóp dyskontowych α < α0, wariant A, który ma minimalną wartość wewnętrznej stopy zwrotu jest lepszy z ekonomicznego punktu widzenia od wariantu B (NPVA > NPVB).
Dla α > α0 sytuacja przedstawia się odwrotnie – wariant B jest lepszy z ekonomicznego punktu widzenia niż wariant A.
• Określenie IRR dla inwestycji jest nieodzowne w przypadku jej całkowitej realizacji ze środków własnych.
Graficzne określenie wartości IRR dla dwóch wariantów projektu inwestycyjnego.
Course: “Technical Course: “Technical EvaluationEvaluation of RE and EE Projects for FIs personnel” of RE and EE Projects for FIs personnel”
• Kryterium okresu zwrotu wydatków kapitałowych w ujęciu zdyskontowanym (PBP):
• Oferuje informacje o walorze fizycznym, łatwe do interpretacji. • Pozwala na oszacowanie efektywności ekonomicznej rozwiązań i wybór najlepszego
spośród możliwego zakresu wariantów (zakładając takie same parametry dyskontowania)
• Pomija pozytywne efekty ekonomiczne, które pojawiają się się po zakończeniu okresu zwrotu wydatków kapitałowych. Nie zawsze wariant o najkrótszym okresie zwrotu nakładów kapitałowych jest wariantem o maksymalnej wartości obecnej netto.
time[years]
Net prese
nt value
tV
PBPB
NPVA
PBPA
NPVB
Net prese
nt value
tV
PBPA
NPVA
PBPB
NPVB
Pozwala na porównanie rozwiązań, które nie muszą być jednakowe z punktu widzenia przynoszonych efektów.
Graficzne określenie okresu zwrotu wydatków kapitałowych w ujęciu zdyskontowanym dla
dwóch wariantów realizacji projektu inwestycyjnego.
Course: “Technical Course: “Technical EvaluationEvaluation of RE and EE Projects for FIs personnel” of RE and EE Projects for FIs personnel”
• Kryterium wskaźnika zyskowności (IP): Daje te same informacje co kryterium wartości obecnej netto Jako relatywny miernik wartości pozwala na uwypuklenie jakościowych
aspektów efektywności ekonomicznej projektu inwestycyjnegoPozwala na porównanie rozwiązań które nie muszą być jednakowe z punktu
widzenia przynoszonych efektów• Kryterium okresu zwrotu w ujęciu niezdyskontowanym (SPBP) : Jest łatwe do obliczenia Jest definiowane podobnie do kryterium okresu zwrotu w ujęciu
zdyskontowanym PBP (posiada te same wady i zalety). jest porównywane z wystandaryzowanym okresem generowania wpływów przez
poniesione wydatki kapitałowe Trn., Stosowanie kryterium okresu zwrotu w ujęciu niezdyskontowanym SPBP
zalecane jest przy pierwszym wyborze projektu inwestycyjnego oraz dla uproszczenia procesu decyzyjnego w przypadkach projektów inwestycyjnych o niskich wydatkach kapitałowych i krótkich okresach życia.
Course: “Technical Course: “Technical EvaluationEvaluation of RE and EE Projects for FIs personnel” of RE and EE Projects for FIs personnel”
• Kryterium księgowej stopy zwrotu: Nie bierze pod uwagę różnych momentów czasu, w których zachodzą różne
aspekty strumieni finansowych (wydatek kapitałowy, moment pomiaru, koszty). Z tego powodu kryterium tego nie używa się do wyboru lub porównywania
wariantów realizacji projektu inwestycyjnego. Jest stosowane do szacowania wewnętrznej stopy zwrotu
• Kryterium kosztów bilansujących pozwala na: Łatwe zrozumienie rezultatów analizy efektywności ekonomicznej Określenie warunków dotyczących efektów użytecznych projektów
inwestycyjnych w ujęciu detalicznym (koszt bilansujący jest minimalną ceną zapewniającą efektywność ekonomiczną)
Uzyskanie tych samych wyników co obliczenia prowadzone w oparciu o wartości zdyskontowane (obecna wartość dochodu netto, wewnętrzna stopa zwrotu itp.)