www.pwc.com

Alert Regulacji Bankowych Co nowego w Warszawie, Brukseli i Bazylei – zmiany regulacyjne w okresie od 1 listopada 2017 r. do 31 stycznia 2018 r.

Warszawa

luty 2018 r.

www.pwc.pl strona 2 z 56

Spis treści

Polska .......................................................................................................................................... 6

Po pięciu miesiącach przestoju, posłowie z sejmowej komisji finansów publicznych wracają do prac nad wsparciem kredytobiorców walutowych ..................................................................................................................... 6

MREL może stać się dużym wyzwaniem dla banków i gospodarki ............................................................................ 7

Projekt Rozporządzenia Ministra Rozwoju i Finansów w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych przychodów związanych z zaciągniętym kredytem mieszkaniowym w odniesieniu do umorzeń kredytów z tzw. „starego portfela ................................................................................................................................. 8

Stanowisko Komisji Nadzoru Finansowego w sprawie minimalnych poziomów współczynników kapitałowych.. 8

Stanowisko Komisji Nadzoru Finansowego w sprawie polityki dywidendowej ....................................................... 9

Prezydent podpisał ustawę o dystrybucji ubezpieczeń implementującą Dyrektywę IDD, jednak termin jej wejścia w życie zostanie odłożony do października ................................................................................................................ 11

Prezydent podpisał nowelizację ustawy o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej uzupełniającą transpozycję do polskiego porządku prawnego dyrektyw Wypłacalność II i Omnibus II ....................................... 12

Temat polisolokat powraca jak bumerang ................................................................................................................. 12

Opóźnienia w implementacji dyrektywy MIFID II do polskiego porządku prawnego, ale prace nad ustawą o obrocie instrumentami finansowymi już na finiszu ............................................................................................... 14

Stanowisko Urzędu Komisji Nadzoru Finansowego w sprawie stosowania w Polsce Dyrektywy MiFID II od 3 stycznia 2018 r. ......................................................................................................................................................... 14

Komunikat dotyczący rozpoczęcia stosowania Rozporządzenia PE i RE (UE) nr 2016/1011 ws. wskaźników referencyjnych (BMR) ................................................................................................................................................. 15

KNF oczekuje wzmocnienia polityk i praktyk w zakresie wynagrodzeń w odniesieniu do sprzedaży i dystrybucji detalicznych produktów i usług bankowych .............................................................................................................. 15

W UKNF rozpoczęły się prace nad nowelizacją Rekomendacji B dotyczącej ograniczenia ryzyka inwestycji finansowych banków ................................................................................................................................................... 16

Plan działań KNF na rok 2018 w zakresie nadzoru publicznego wynikającego z ustawy o biegłych rewidentach, firmach audytorskich oraz nadzorze publicznym ...................................................................................................... 16

Opóźnienia w transpozycji dyrektywy PSD2, ale prace nad ustawą transponującą już w Sejmie .......................... 17

Oczekiwania nadzorcze w odniesieniu do okresu przejściowego związanego z opóźnioną implementacją Dyrektywy PSD2 .......................................................................................................................................................... 18

Stanowisko UKNF w sprawie sposobu określania przedmiotu działalności przez zewnętrznie i wewnętrznie zarządzających ASI, jak również sposobu określania przedmiotu działalności ASI ................................................ 19

Projekt ustawy o zmianie niektórych ustaw w związku z rozwojem płatności elektronicznych ............................. 19

W listopadzie KNF opublikowała Raport z prac zespołu roboczego ds. rozwoju innowacji finansowych (FinTech) ..................................................................................................................................................................................... 20

Jak rząd może uregulować rynek kryptowalut? ........................................................................................................ 20

Projekt ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu przyjęty przez Radę Ministrów ..................................................................................................................................................................... 21

KNF weryfikuje listę O-SII i wysokość buforów innej instytucji o znaczeniu systemowym .................................. 22

www.pwc.pl strona 3 z 56

KNF opublikował raport o sytuacji banków za okres trzech pierwszych kwartałów 2017 r ................................... 22

Duże zmiany organizacyjne w Urzędzie KNF............................................................................................................ 23

Europa ........................................................................................................................................ 25

Komisja Europejska (European Commission) .......................................................................................................... 25

Komisja Europejska opublikowała komunikat w sprawie osiągniętego na poziomie Komitetu Bazylejskiego porozumienia w sprawie nowego pakietu reform post-kryzysowych ...................................................................... 25

Szykują się zmiany w kalkulacji LCR – jednak nie fundamentalne ......................................................................... 26

Propozycja przesunięcia daty stosowania Dyrektywy o dystrybucji ubezpieczeń (IDD) na 1 października 2018 r. ..................................................................................................................................................................................... 26

Wchodzą w życie nowe zasady sekurytyzacji – datę obowiązywania ustalono na 1 stycznia 2019 r. .................... 26

Wytyczne Komisji Europejskiej dotyczące bezpośredniego stosowania ogólnego rozporządzenia o ochronie danych (GDPR) od dnia 25 maja 2018 r. .................................................................................................................. 27

Regulacyjne Standardy Techniczne dotyczące silnego uwierzytelniania oraz wspólnych, bezpiecznych i otwartych standardów komunikacji pomiędzy dostawcami usług płatniczych .................................................... 28

Obowiązują Regulacyjne standardy techniczne dotyczące współpracy i wymiany informacji między właściwymi organami w związku z korzystaniem ze swobody przedsiębiorczości i swobody świadczenia usług przez instytucje płatnicze ..................................................................................................................................................... 28

Standardy dokonywania wyceny różnicy w sposobie traktowania w procesie uporządkowanej likwidacji .......... 29

Potrzebne szersze spojrzenie na restrukturyzację i uporządkowaną likwidację międzynarodowych banków ..... 29

Stanowisko Rady ds. restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji (SRB) w zakresie polityki MREL oraz planowanych działań .................................................................................................................................................. 30

Standardy Techniczne dotyczące procedur wyłączania transakcji z kontrahentami niefinansowymi z państwa trzeciego z wymogu w zakresie funduszy własnych w ramach korekty wyceny kredytowej (CVA) ........................ 31

Europejski Bank Centralny (ECB, European Central Bank) .................................................................................... 32

Priorytety nadzorcze SSM na 2018 ............................................................................................................................ 32

Zmiany w zakresie kryteriów uznawalności dla niezabezpieczonych obligacji bankowych ................................... 32

Projekt wytycznych dotyczących oceny nadzorczej dla metody modeli wewnętrznych dla ryzyka kredytowego kontrahenta i zaawansowanej metody szacowania wymogów kapitałowych z tytułu CVA .................................... 32

Europejski Bank Centralny opublikował dokument roboczy dotyczący buforów kapitałowych i płynnościowych oraz odporności systemu bankowego strefy euro ..................................................................................................... 33

Półroczny Przegląd Stabilności Finansowej ECB ...................................................................................................... 33

Oświadczenie o stosowaniu Globalnego Kodeksu Walutowego (FX Global Code) ................................................ 34

EBA (European Banking Authority) .......................................................................................................................... 35

Europejski Urząd Nadzoru opublikował raport dotyczący pełnego wpływu na europejski sektor bankowy pakietu zmian przygotowanych przez Komitet Bazylejski ..................................................................................................... 35

Analiza ilościowa EUNB wskazuje tylko na niewielki wzrost puli instrumentów kwalifikowalnych do MREL ... 35

W kierunku ujednolicenia praktyk stosowania uproszczonych wymogów lub wyłączenia w odniesieniu do planów restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji – sprawozdanie EUNB oraz standardy techniczne .......... 36

Seria pytań i odpowiedzi dotyczących restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji ............................................ 38

Raport z wdrażania Wytycznych w sprawie metod obliczania składek na systemy gwarancji depozytów (DGS) 38

Konsultacje w zakresie regulacyjnych standardów technicznych dotyczących metod konsolidacji ostrożnościowej .......................................................................................................................................................... 39

www.pwc.pl strona 4 z 56

Finalna wersja wytycznych EBA dotyczących identyfikacji powiązanych klientów ............................................... 39

Finalna wersja wytycznych dotyczących estymacji parametrów ryzyka dla metody IRB ...................................... 40

Raport z oceny spójności stosowania modeli wewnętrznych ................................................................................... 40

Drobne zmiany ITS dotyczącego standardów oceny portfeli odniesienia (portfeli benchmarkowych) i procedur wymiany wyników tych ocen ...................................................................................................................................... 40

Testy warunków skrajnych – edycja 2018.................................................................................................................. 41

Raport EBA na temat spójności praktyk nadzorczych w krajach EU ....................................................................... 41

Wpływ wdrożenia IFRS 9 na fundusze własne – Ujawnienia ................................................................................... 41

Wytyczne dotyczące środków bezpieczeństwa w odniesieniu do ryzyk operacyjnych oraz zagrożeń związanych z usługami płatniczymi na mocy Dyrektywy PSD2 ................................................................................................... 42

EBA publikuje opinię w sprawie przejścia z PSD1 na PSD2 ..................................................................................... 42

Raport o zaproponowanych Standardach RTS i ITS w ramach wdrożenia PSD2 .................................................. 43

Wytyczne dotyczące wykorzystania outsourcingu w chmurze przez instytucje finansowe .................................... 43

ESA publikuje projekty standardów technicznych, mających na celu usprawnienie zarządzania ryzykiem prania pieniędzy i finansowania terroryzmu, na poziomie całej grupy ............................................................................... 44

Kwartalny Raport Europejskiego Urzędu Nadzoru Bankowego potwierdza stabilne wzrosty w sektorze bankowym w Unii Europejskiej, określając efektywność oraz stabilność modelu jako główne wyzwania na przyszłość .................................................................................................................................................................... 44

Opinia Europejskiego Urzędu Nadzoru Bankowego (EUNB) w sprawie stosowania kryterium przeterminowania 180 dni ......................................................................................................................................................................... 45

W kierunku większej przejrzystości i ograniczania ryzyka sekurytyzacji ................................................................ 45

ESMA (European Securities and Markets Authority) .............................................................................................. 47

Europejski Urząd Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych rozpoczął konsultacje do poprawek dotyczących regulacyjnych standardów technicznych (RTS1) w ramach Dyrektywy MiFD II i Regulacji MiFIR ..................... 47

Europejski Urząd Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych opublikował zaktualizowaną wersję przejściowych obliczeń przejrzystości (TTC) MiFID II / MiFIR ...................................................................................................... 47

Europejski Urząd Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych wydał wytyczne dotyczące ciągłości transgranicznego świadczenia usług inwestycyjnych ............................................................................................... 48

Opublikowano raport dotyczący przeglądu przez właściwe organy nadzorcze funkcji zgodności w firmach inwestycyjnych w ramach przeglądu MiFID I........................................................................................................... 48

Europejski Urząd Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych (ESMA) opublikował wytyczne dotyczące organu zarządzającego operatorów rynku i dostawców usług w zakresie udostępniania informacji ................................. 49

Wytyczne Europejskiego Organu Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych odnośnie wyceny pozycji w instrumentach pochodnych ....................................................................................................................................... 49

Projekt regulacyjnych standardów technicznych zgodnie z nowym rozporządzeniem w sprawie Prospektu Emisyjnego .................................................................................................................................................................. 49

W kierunku prawidłowego wdrożenia nowych przepisów w zakresie sekurytyzacji – 3 wytyczne ESMA ............ 50

Świat ........................................................................................................................................... 52

Rada Stabilności Finansowej (FSB, Financial Stability Board) ............................................................................... 52

Wytyczne dotyczące praktycznego zastosowania instrumentów bail-in w procesie restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji ...................................................................................................................................... 52

Rada Stabilności Finansowej opublikowała listę G-SIB ........................................................................................... 53

www.pwc.pl strona 5 z 56

Komitet Bazylejski ...................................................................................................................................................... 54

Wg PwC - Bazylea IV zwiększy presję na wzrost rentowności w bankach europejskich i konsolidację europejskiego sektora bankowego ............................................................................................................................. 54

Komitet Bazylejski proponuje techniczną poprawkę wskaźnika stabilnego finansowania (NSFR) ...................... 54

www.pwc.pl strona 6 z 56

Polska

MREL, obciążenia regulacyjne i niepewność wokół projektów prawa rozwiązujących problem hipotecznych kredytów walutowych zmorą banków w Polsce

Po pięciu miesiącach przestoju, posłowie z sejmowej komisji finansów publicznych wracają do prac nad wsparciem kredytobiorców walutowych 9 lutego br. na stronie Sejmu pojawiła się opinia rządu na temat prezydenckiej ustawy frankowej. Projekt zakłada dofinansowanie funduszu wsparcia kredytobiorców zarządzanego przez BGK. Założony na początku 2016 r. fundusz o początkowej wartości 600 mln zł pozwala na udzielenie zwrotnej pomocy kredytobiorcom, którzy mają problemy z regularną spłatą rat. Jak zauważa rząd, pomoc nie była popularna (wykorzystano 2-3 proc. środków funduszu) ze względu na zbyt restrykcyjne warunki, które musiał spełnić kredytobiorca, a także rozpatrywanie wniosków bezpośrednio przez banki.

Przewodniczący Komisji finansów publicznych Andrzej Szlachta podkreśla, że opinia rządu uruchamia dalsze procedowanie tego projektu. Na przełomie lutego i marca ma on trafić do podkomisji sejmowej, której będzie przewodniczył Tadeusz Cymański. Powrót dyskusji na temat ustawy frankowej może obniżać wycenę banków zaangażowanych w kredyty frankowe, zwłaszcza Getin Noble, Banku Millennium, PKO BP, BZ WBK i mBanku.

Nie jest wykluczone, że prace nad projektem będą się dalej przedłużać, a projekt trafi na drugie głosowanie najwcześniej w maju lub czerwcu. W scenariuszu optymistycznym projekt, zapewne w mocno zmienionej formie, trafiłby do podpisu prezydenta najwcześniej po wakacjach. W toku prac nad projektem zmienią się zapewne zasady dofinansowywania funduszu, a także zapewne spadnie planowana w pierwotnej wersji nowelizacji z 2017 r. maksymalna wartość kwartalnych wpłat na Fundusz Restrukturyzacji. W obecnym kształcie wpłaty te mogłyby sięgać nawet 700 mln zł kwartalnie, co obniżyłoby zyski całego sektora o 20 proc.

Banki zaangażowane w walutowe kredyty hipoteczne i stosujące metodę standardową szacowania wymogu kapitałowego na ryzyko kredytowe (i potencjalnie także pośrednio banki stosujące podejście IRB, poprzez mechanizm floora regulacyjnego) od początku roku odczuwają mocno efekty podwyższonej ze 100% do 150% wagi ryzyka dla kredytów mieszkaniowych w walutach obcych w pełni i całkowicie zabezpieczonych na nieruchomości. Dotkliwość najwyższej możliwej wagi ryzyka jest wzmocniona radykalnie zaostrzonym przez KNF wymogiem stosowania tej wagi do całości ekspozycji, nawet w przypadku gdy tylko część ekspozycji jest w pełni zabezpieczona (pismo UKNF z interpretacją z 19.09.2017 r.). Dodatkowo banki posiadające takie kredyty są przedmiotem dodatkowych domiarów kapitałowych w II Filarze (z tytułu ryzyka koncentracji i operacyjnego/prawnego) obok już istniejących znaczących domiarów z tytułu ryzyka kredytowego. Te stanowcze działania mają skłaniać banki do podejmowania własnych inicjatyw zmierzających w kierunku wypracowania dodatkowych rozwiązań adresujących problemy kredytobiorców znajdujących się w najtrudniejszej sytuacji. Do tego należy dodać wzmożoną aktywność Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów – w styczniu 2018 r. UOKIK ukarał jeden z banków karą 20 mln złotych za wprowadzanie w błąd (w latach 2015 i 2016) kredytobiorców frankowych przy reklamacjach dotyczących rejestru klauzul abuzywnych poprzez błędne informowanie klientów o skutkach wpisania fragmentów umów do rejestru klauzul abuzywnych dotyczących sposobu przeliczania kwot i rat kredytów hipotecznych (klauzule nr 3178 i 3179). Jak

www.pwc.pl strona 7 z 56

wskazał jeden z dyrektorów w Biurze Rzecznika Finansowego, kara ma przyczynić się do „wypracowania strategii ugodowego załatwiania tego typu sporów przez banki”. Toczy się również postępowanie UOKiK w sprawie reklamacji zapisów umów dotyczących ubezpieczenia niskiego wkładu (klauzula nr 6068).

Zapytany na styczniowym spotkaniu w Davos Prezydent RP potwierdził, że cały czas podejmuje działania zmierzające do uchwalenia ustawy o wsparciu kredytobiorców znajdujących się w trudnej sytuacji finansowej, w tym pracuje nad zbudowaniem koalicji z Narodowym Bankiem Polskim i Komisją Nadzoru Finansowego mającej na celu wprowadzenie odpowiednich rozwiązań. „Niech ustawa będzie, niech ten instrument będzie dostępny. Niech stanowi także zabezpieczenie na wypadek, gdyby sytuacja się pogorszyła. Było już gorzej, w związku z czym niestety należy się z tym liczyć, że także może być w przyszłości (…)”.

Więcej:

Opinia Rady Ministrów w sprawie prezydenckiego projektu ustawy o zmianie ustawy o wsparciu kredytobiorców znajdujących się w trudnej sytuacji finansowej

Wywiad z Prezydentem RP podczas pobytu w Davos

MREL może stać się dużym wyzwaniem dla banków i gospodarki Prezes Bankowego Funduszu Gwarancyjnego, który w Polsce jest instytucją ds. restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji banków (Resolution Authority), na konferencji w Narodowym Banku Polskim w dniu 23.02.2018 r. wskazał, że koszty emisji instrumentów spełniających kryteria MREL wyniosłyby ok. 50 mld PLN. Ten szacunek zakłada scenariusz pasywny i nie uwzględnia wpływu IFRS 9. BFG wskazuje na ograniczoną pojemność rynku w Polsce, który nie będzie w stanie zaabsorbować tak dużych emisji obligacji, wobec czego alternatywą będą emisje zagraniczne, bardziej kosztowne (premia za ryzyko) dla banków. Przedstawiciele NBP podkreślając korzyści z emisji MREL jako instrumentu wspierającego odporność banków na szoki i mechanizm ograniczający prawdopodobieństwo i koszty kryzysu finansowego (teza, która na razie nie jest przetestowana w praktyce w Polsce), wskazali także, że ten dodatkowy wymóg może wpłynąć na obniżenie wzrostu PKB o 0,2%, przy wzroście wymogu kapitałowego o 1%. Wg NBP wynik netto wprowadzenia MREL (korzyści systemowe z MREL minus koszty) jest korzystny przy założeniu wprowadzenia MREL na drodze zwiększenia kapitałów banków i wyraźnie korzystny, gdy MREL będzie zrealizowany przez emisję długu spełniającego kryterium MREL. Dodatkowe pozytywy użycia emisji długu jako instrumentu spełniającego wymogi MREL obejmują funkcję sygnalizacyjną mówiącą o sytuacji banku (przy MREL-u tworzonym z kapitału to nie działa) oraz dostępność długu MREL do umorzenia (podlega bail-in), co jest korzystniejsze z punktu widzenia resolution, ponieważ w sytuacji wymagającej resolution kapitał jest już na ogół skonsumowany. Wśród wyzwań dla wprowadzenia MREL są struktura bilansu polskich banków, w której dominują depozyty, podczas gdy w „starej UE” struktura jest inna, a także struktura rynku długu w Polsce zdominowanego przez obligacje skarbowe, z marginalnym poziomem długu banków. Banki emitując MREL będą musiały zastąpić depozyty finansowaniem za pomocą długu MREL. Nieco mniej optymistycznie wypowiedzieli się przedstawiciele banków, którzy wskazywali, że wielkość emisji będzie kształtowała się raczej na poziomie bliskim 100 mld EUR (cytowano jeden z banków inwestycyjnych wskazujący, że 5 największych polskich banków musi wyemitować między 7-9 mld EUR obligacji MREL). Podkreślano, że drogie rachunki za problemy banków ze „starej Europy” wygenerowane przed kryzysem finansowym, już dziś płacą w postaci bardzo rygorystycznych wymogów kapitałowych także banki w Polsce, które nie miały nic wspólnego z tym kryzysem finansowym. Wskazywano, że wprowadzenie MREL przełoży się na wyższe kapitały banków i większe spowolnienie PKB niż zakłada NBP tj. sięgające 1,5%, co nie pomoże gospodarce. Konsekwencje wprowadzenia MREL to znaczące koszty emisji obligacji spełniających kryteria MREL, przekładające się – w przypadku konieczności emisji 100 mld długu MREL - na spadek zysku netto sektora bankowego o 0,5 mld PLN rocznie (oszacowania Pekao SA). Opisane efekty mikro- i makro-ekonomiczne zostaną zaostrzone ze względu na dalszy wzrost wymogów kapitałowych w ramach CRD V i CRR 2.0 oraz nadchodzącej Bazylei IV (ryzyko kredytowe, operacyjne, rynkowe).

www.pwc.pl strona 8 z 56

Projekt Rozporządzenia Ministra Rozwoju i Finansów w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych przychodów związanych z zaciągniętym kredytem mieszkaniowym w odniesieniu do umorzeń kredytów z tzw. „starego portfela

W projekcie z dnia 25 stycznia 2018 r. zaproponowano zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych oraz podatku dochodowego od osób prawych od uzyskanego przychodu z tytułu umorzenia zadłużenia związanego z zaciągniętym kredytem mieszkaniowym dokonanego przez bank na podstawie ustawy z dnia 30 listopada 1995 r. o pomocy państwa w spłacie niektórych kredytów mieszkaniowych, udzielaniu premii gwarancyjnych oraz refundacji bankom wypłaconych premii gwarancyjnych. Rozwiązanie będzie dotyczyć kredytów mieszkaniowych tzw. „starego portfela” zaciągniętych głównie przez spółdzielnie mieszkaniowe (i w mniejszym stopniu przez osoby fizyczne) do dnia 31 maja 1992 roku. W odniesieniu do tych kredytów z początkiem 2018 r. rozpoczyna się okres umożliwiający skorzystanie z jednorazowych umorzeń zobowiązań.

W uzasadnieniu wskazano na analogiczne rozwiązania przejęte w kontekście umorzenia wierzytelności z tytułu zabezpieczonych hipotecznie kredytów udzielonych przed dniem 15 stycznia 2015 r. przez podmioty uprawnione do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw (Rozporządzenia z dnia 22 maja 2015 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od osób fizycznych oraz podatku dochodowego od osób prawnych od niektórych dochodów (przychodów) podatników podatku dochodowego od osób fizycznych oraz podatników podatku dochodowego od osób prawnych oraz Rozporządzenie z dnia 21 listopada 2017 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe).

Zaniechanie będzie miało zastosowanie do dochodów (przychodów) uzyskanych od dnia 1 stycznia 2018 r. do dnia 31 grudnia 2027 r., z wyłączeniem podatników podatku dochodowego od osób prawnych w części w jakiej kwoty umorzonych skapitalizowanych odsetek zostały uprzednio zaliczone do kosztów uzyskania przychodów.

Więcej:

Projekt rozporządzenia w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych przychodów związanych z zaciągniętym kredytem mieszkaniowym

Link do procesu legislacyjnego

Stanowisko Komisji Nadzoru Finansowego w sprawie minimalnych poziomów współczynników kapitałowych

Komisja Nadzoru Finansowego w dniu 24 listopada 2017 opublikowała na swojej stronie internetowej stanowisko w sprawie obowiązujących w 2018 roku minimalnych poziomów współczynników kapitałowych dla banków.

Zgodnie z opublikowanym stanowiskiem, banki są zobowiązanego do utrzymywania minimalnych wartości współczynników kapitałowych na poziomie regulacyjnym Filara I wynikającym z Rozporządzenia CRR i Filara II (dalej: add-on) wynikające z art. 138 ust. 1 pkt. 2a ustawy Prawo bankowe oraz wymóg połączonego bufora określony w ustawie z dnia 5 sierpnia 2015 r. o nadzorze makroostrożnościowym nad systemem finansowym i zarządzaniu kryzysowym w systemie finansowym. Oznacza to, że banki są zobowiązane utrzymywać:

Współczynnik TCR na poziomie: 8% + add-on + wymóg połączonego bufora;

Współczynnik Tier1 na poziomie: 6% + 75%*add-on + wymóg połączonego bufora;

Współczynnik CET1 na poziomie: 4,5% + 56%*add-on + wymóg połączonego bufora.

Wymóg połączonego bufora od dnia 1 stycznia 2018 r. stanowi sumę obowiązujących buforów, tj.:

www.pwc.pl strona 9 z 56

Bufora zabezpieczającego w wysokości 1,875% (od 2019 r. w wysokości 2,5%);

Bufora antycyklicznego (aktualnie 0%);

Bufora innej instytucji o znaczeniu systemowym – określanego w drodze indywidualnej decyzji KNF dla poszczególnych banków;

Bufora ryzyka systemowego w wysokości 3%.

Warto zwrócić uwagę, że zgodnie z art. 138 ust.1 pkt. 2a dodatkowy narzut (add-on) jest nakładany indywidualnie na banki. Nie jest elementem stałym i automatycznie stosowanym przez KNF. Nałożenie dodatkowego narzutu w Filarze II jest jedynie możliwe, gdy wystąpią przesłanki opisane w prawie bankowym, takie jak negatywne wyniki inspekcji lub nadzoru analitycznego (w tym BION), zwłaszcza w obszarze funkcjonowania systemu zarządzania ryzykiem, kontroli wewnętrznej lub identyfikacji, monitorowania i kontroli koncentracji ekspozycji, w przypadku niedostosowania kapitału wewnętrznego do skali ryzyka i istotnych nieprawidłowości w zarządzaniu ryzykiem lub stwierdzenia, że bank stwarza ryzyko systemowe. Ogólny charakter przepisów daje szerokie pole do dyskrecjonalnych decyzji UKNF, niemniej te decyzje też muszą być uzasadnione. Mnożniki przy dodatkowym narzucie kapitałowym są określone przez KNF a nie wynikają z przepisów CRR.

Więcej:

Stanowisko KNF w sprawie obowiązujących w 2018 r minimalnych poziomów współczynników kapitałowych dla banków

Stanowisko Komisji Nadzoru Finansowego w sprawie polityki dywidendowej

Komisja Nadzoru Finansowego w dniu 24 listopada 2017 r. opublikowała na swojej stronie internetowej stanowisko w sprawie polityki dywidendowej dla banków komercyjnych w 2018 roku. Zgodnie z podnoszonymi od wielu lat postulatami, KNF zrezygnowała z nie znajdującego uzasadnienia w przepisach tzw. „bufora dywidendowego” (4% dodatkowego współczynnika kapitałowego dodawanego do 8% współczynnika wypłacalności). Jednak wprowadziła dodatkowy wymóg na poziomie 1,5% podwyższający wymagany współczynnik wypłacalności. Przepisy CRD IV wymagają od banków spełnienia wymogu łącznego bufora kapitałowego (obejmującego bufor zabezpieczający/ochrony kapitału, bufor antycykliczny i bufor systemowy). Niespełnienie tych wymogów oznacza, że bank musi obliczyć Maksymalną możliwą do wypłaty wartość zysku zatrzymanego (Maximum Distributable Amount, MDA). MDA jest przejrzystym i prostym mechanizmem ograniczającym wypłatę dywidendy (w zależności od poziomu osiąganego kapitału zgodnie z przyjętymi progami) i powstaje pytanie o racje wprowadzania alternatywnego mechanizmu.

Ten dodatkowy narzut 1,5% nie ma jasnego uzasadnienia w przepisach, które mówią o indywidualnych, dodatkowych wymaganiach kapitałowych, które nadzór może nałożyć w ramach II Filara (m.in. w oparciu o BION, oceny nadzorcze) i dotyczą konkretnych sytuacji, a nie mogą być uniwersalnym dodatkowym narzutem kapitałowym.

W swoim stanowisku KNF rekomenduje, by dywidendę mogły wypłacić jedynie banki spełniające jednocześnie poniższe kryteria:

Nie realizujące programu naprawczego;

Pozytywnie oceniane (ocena końcowa BION nie gorsza niż 2,5 – masterskala ocena 1 lub 2);

Wykazujące poziom dźwigni finansowej (LR) na poziomie wyższym niż 5%;

Posiadające współczynnik kapitału Tier I nie niższy niż wymagane minimum podwyższone o 1,5 p.p. czyli:

6% + 75%*add-on + wymóg połączonego bufora + 1,5%;

Posiadające łączny współczynnik kapitałowy TCR nie niższy niż wymagane minimum podwyższone o 1,5 p.p. czyli: 8% + add-on + wymóg połączonego bufora + 1,5%.

www.pwc.pl strona 10 z 56

Zgodnie z rekomendacją banki spełniające jednocześnie powyższe kryteria mogą wypłacić do 50% wypracowanego w 2017 r. zysku.

Do wypłaty 75% wypracowanego w 2017 r. oprócz spełnienia wszystkich powyższych kryteriów wymagane jest dodatkowo spełnienie wymogu w zakresie bufora zabezpieczającego na poziomie docelowym, tj. 2,5% całkowitej ekspozycji na ryzyko, natomiast wypłata 100% wypracowanego w 2017 r. zysku przez banki spełniające wszystkie powyższe kryteria (w tym bufor zabezpieczający na docelowym poziomie) z uwzględnieniem, w ramach kryteriów kapitałowych, wrażliwości banku na niekorzystny scenariusz makroekonomiczny (ST – dodatkowy, indywidualny dla każdego banku narzut wynikający ze stress testów).

KNF przedstawiła również dodatkowe kryteria dla banków zaangażowanych w kredyty walutowe, które stopę dywidendy będą musiały skorygować zgodnie z następującymi kryteriami:

Kryterium 1 - bazujące na udziale walutowych kredytów mieszkaniowych dla gospodarstw domowych

w całym portfelu należności od sektora niefinansowego:

- Banki z udziałem powyżej 10% - korekta stopy dywidendy o 20 p.p.

- Banki z udziałem powyżej 20% - korekta stopy dywidendy o 30 p.p.

- Banki z udziałem powyżej 30% - korekta stopy dywidendy o 50 p.p.

Kryterium 2 - bazujące na udziale kredytów mieszkaniowych walutowych udzielonych w latach 2007 i 2008 w portfelu walutowych kredytów mieszkaniowych gospodarstw domowych:

- Banki z udziałem powyżej 20% - korekta stopy dywidendy o 30 p.p.

- Banki z udziałem powyżej 50% - korekta stopy dywidendy o 50 p.p.

Kryteria korygujące będą traciły na znaczeniu wraz z postępującą amortyzacją portfela kredytów walutowych.

Należy podkreślić, iż bank posiadający nierozdysponowany zysk z lat poprzednich – w sytuacji zamiaru wypłaty dywidendy – jest każdorazowo zobowiązany do notyfikacji tego planu do KNF. O taką zgodę, która będzie podlegać indywidualnej ocenie, mogą ubiegać się banki spełniające kryteria do wypłaty dywidendy opisane powyżej. Jest to zaostrzenie w stosunku do poprzedniego stanu prawnego.

Komisja Nadzoru Finansowego planuje także przedstawić na początku 2018 r. wytyczne, którymi nadzór będzie się kierować kształtując politykę dywidendową w kolejnych okresach.

Dodatkowo dnia 5 grudnia 2017 KNF opublikowała również Stanowisko w sprawie polityki dywidendowej banków spółdzielczych i zrzeszających, zakładów ubezpieczeń i reasekuracji, powszechnych towarzystw emerytalnych, domów maklerskich i towarzystw funduszy inwestycyjnych w 2018 r.

Więcej:

Stanowisko KNF w sprawie polityki dywidendowej dla banków komercyjnych w 2018 roku

Stanowisko KNF w sprawie polityki dywidendowej banków spółdzielczych i zrzeszających, zakładów ubezpieczeń i reasekuracji, powszechnych towarzystw emerytalnych, domów maklerskich i towarzystw funduszy inwestycyjnych w 2018 r.

www.pwc.pl strona 11 z 56

Prezydent podpisał ustawę o dystrybucji ubezpieczeń implementującą Dyrektywę IDD, jednak termin jej wejścia w życie zostanie odłożony do października

28 grudnia 2017 r. Prezydent RP podpisał ustawę z dnia 15 grudnia 2017 r. o dystrybucji ubezpieczeń, która implementuje do polskiego porządku prawnego przepisy dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/97 z dnia 20 stycznia 2016 r. w sprawie dystrybucji ubezpieczeń (tzw. dyrektywa IDD). Ustawa z dnia 15 grudnia 2017 r. o dystrybucji ubezpieczeń uchyla ustawę z dnia 22 maja 2003 r. o pośrednictwie ubezpieczeniowym. Zakres stosowania dyrektywy obejmuje wszystkich przedsiębiorców prowadzących dystrybucję ubezpieczeń, niezależnie od metody dystrybucji.

Celem implementowanych przepisów jest zapewnienie ochrony prawnej klientom korzystającym z pośredników ubezpieczeniowych, stąd istotnym elementem wprowadzanych przepisów jest tryb i zakres informowania klientów tj. poszukujących ochrony ubezpieczeniowej / gwarancji ubezpieczeniowej, ubezpieczających i ubezpieczonych, zleceniodawców gwarancji ubezpieczeniowej oraz beneficjentów umowy gwarancji ubezpieczeniowej. Najistotniejszą zmianą w porównaniu do dotychczasowych obowiązków informacyjnych jest wprowadzenie obowiązku ujawniania przez dystrybutorów ubezpieczeń charakteru ich wynagrodzenia, tj. honorarium (płaconego bezpośrednio przez klienta), prowizji (uwzględnionej w kwocie składki ubezpieczeniowej) bądź innego rodzaju wynagrodzenia (również w przypadku, gdy dystrybutorem będzie zakład ubezpieczeń). W przypadku umów ubezpieczenia o charakterze inwestycyjnym obowiązek będzie rozszerzony m.in. na ujawnianie kosztów dystrybucji i kosztów prowizji. Ustawa zawiera także regulacje służące zapobieganiu konfliktowi interesów, w tym w obszarze wynagradzania dystrybutora ubezpieczeń oraz osoby, przy pomocy której dystrybutor ubezpieczeń wykonuje czynności agencyjne. Ustawa zwiększa także zakres zadań Komisji Nadzoru Finansowego m.in.: o prowadzenie rejestru pośredników ubezpieczeniowych w systemie rejestracji internetowej, rozszerzenie zakresu gromadzonych w nim danych oraz monitorowanie rynku nowych ubezpieczeń. O projekcie ustawy i przebiegu procesu legislacyjnego oraz towarzyszących ustawie projektach rozporządzeń Ministra Rozwoju i Finansów pisaliśmy w sierpniowym wydaniu Alertu Regulacyjnego.

Zgodnie z uchwalonym brzmieniem ustawa miała wejść w życie 23 lutego 2018 r. (tj. w wymaganym dyrektywą w sprawie dystrybucji ubezpieczeń terminie transpozycji i stosowania), niemniej w związku z podjęciem przez Komisję Europejską wniosku legislacyjnego zakładającego odroczenie do 1 października 2018 r. rozpoczęcia stosowania dyrektywy (wersja przekształcona), w Ministerstwie Finansów opracowano już projekt nowelizacji ustawy z dnia 15 grudnia 2017 r. o dystrybucji ubezpieczeń. Projektowana ustawa zakłada zmianę terminu wejścia w życie ustawy o dystrybucji ubezpieczeń z 23 lutego 2018 r. na 1 października 2018 r. oraz zmiany terminu obowiązywania przepisu odnoszącego się do dodatkowych wymogów dla zakładów ubezpieczeń w zakresie ochrony klientów nabywających produkty inwestycyjne oparte na ubezpieczeniu oraz przepisu przejściowego w zakresie terminu odbycia pierwszego rocznego szkolenia zawodowego w pełnym wymiarze (proponuje się przesunięcie tego terminu na dzień 31 grudnia 2019 r.). Projekt ustawy zakłada również dokonanie korekty niektórych błędnych odesłań zawartych w obecnie przyjętej wersji ustawy.

Planowany termin przyjęcia projektu przez Radę Ministrów określono na I kwartał 2018 r.

Więcej:

Link do procesu legislacyjnego

Strona Prezydenta RP

Projekt zmiany terminu wejścia w życie ustawy o dystrybucji ubezpieczeń

Wykaz prac legislacyjnych i programowych Rady Ministrów

www.pwc.pl strona 12 z 56

Prezydent podpisał nowelizację ustawy o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej uzupełniającą transpozycję do polskiego porządku prawnego dyrektyw Wypłacalność II i Omnibus II Konieczność nowelizacji ustawy z dnia 11 września 2015 r. o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej wynikała z opinii Komisji Europejskiej skierowanej w dniu 17 maja 2017 r. do Rzeczypospolitej Polskiej w związku z brakiem pełnej transpozycji do prawa krajowego dyrektyw Wypłacalność II i Omnibus II. W ocenie Komisji Europejskiej do polskich przepisów dotyczących działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej nie zostały zaimplementowane niektóre z postanowień ww. dyrektyw. W odpowiedzi na uwagi KE dokonano nowelizacji ustawy o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej, w ramach której m.in.:

Dodano definicję wewnętrznego zakładu ubezpieczeń i wewnętrznego zakładu reasekuracji oraz wysokość

dolnego progu minimalnego wymogu kapitałowego dla tych podmiotów (równowartość w złotych 1,2 mln euro);

Wprowadzono przepis dający organowi nadzoru możliwość wydania zakazu swobodnego rozporządzania aktywami umiejscowionymi na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na wniosek organu nadzorczego z innego państwa członkowskiego Unii Europejskiej, który sprawuje nadzór nad zakładem ubezpieczeń lub zakładem reasekuracji wykonującym działalność na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez oddział lub na zasadzie swobody świadczenia usług;

Dodano przepisy określające zasady koasekuracji w tym definicję koasekuratora wiodącego, obowiązki raportowe, zobowiązanie krajowego zakładu ubezpieczeń będącego koasekuratorem wiodącym do tworzenia rezerw techniczno-ubezpieczeniowych dla celów wypłacalności z tytułu umów koasekuracji zgodnie z przepisami określającymi zasady tworzenia i ustalania wartości tych rezerw (z uwzględnieniem warunków umów koasekuracji);

Dodano przepisy przejściowe dotyczące zbywalnych papierów wartościowych lub innych instrumentów

finansowych opartych na pożyczkach przekształconych, które to papiery zostały wyemitowane przed dniem 1 stycznia 2011 r. oraz instrumentów kapitałowych nabytych do dnia 1 stycznia 2016 r.

Ustawę przyjęto na posiedzeniu Sejmu 14 grudnia 2017 r., a 28 grudnia 2017 r. ustawę podpisał Prezydent RP. Ustawa wchodzi w życie po upływie 7 dni od dnia ogłoszenia tj. 11 stycznia 2018 r.

Więcej:

Ustawa z dnia 14 grudnia 2017 roku o zmianie ustawy o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej oraz niektórych innych ustaw

Przebieg procesu legislacyjnego

Temat polisolokat powraca jak bumerang 30 stycznia b.r. na posiedzeniu Senackiej Komisji Praw Człowieka, Praworządności i Petycji, rozpatrywana była petycja w sprawie podjęcia inicjatywy ustawodawczej dotyczącej zmiany ustawy z dnia 11 września 2015 r. o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej, w celu doprecyzowania możliwości rezygnacji z tzw. "polisolokat". W petycji wskazano, że pomimo wprowadzonych w ostatnim czasie zmian legislacyjnych – nadal w niedostatecznym stopniu chronieni są konsumenci, którzy wskutek nieuczciwych praktyk stosowanych przez towarzystwa ubezpieczeniowe i pośredników zawarli umowy ubezpieczenia na życie z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym zawierające niedozwolone postanowienia umowne (w rozumieniu §385 Kodeksu cywilnego), które „prowadziły do pobierania wysokich opłat likwidacyjnych oraz różnego rodzaju prowizji bez wiedzy osoby ubezpieczonej przy likwidacji (wykupie) ubezpieczenia, co w konsekwencji pozbawia wielu Polaków oszczędności.”

www.pwc.pl strona 13 z 56

W związku z petycją, w sprawie konieczności wprowadzenia dodatkowych zmian legislacyjnych wypowiedziały się Komisja Nadzoru Finansowego, Polska Izba Ubezpieczeń, Związek Banków Polskich, Rzecznik Ubezpieczonych, Minister Rozwoju i Finansów, Rzecznik Finansowy oraz Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów.

W ocenie KNF oferowanie przez zakłady ubezpieczeń umów ubezpieczenia na życie z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym, bez względu na proporcję pomiędzy funkcją ochronną a funkcją inwestycyjną tych produktów (w tym nadanie im funkcji niemalże wyłącznie inwestycyjnej), jest w pełni dopuszczalne i praktykowane również w innych krajach europejskich (jako substytut usług inwestycyjnych). Natomiast główną przyczyną nieprawidłowości były nieodpowiednie praktyki przy sprzedaży tych produktów. Jednocześnie Urząd wskazał, że przyjęte w ostatnim czasie rozwiązania legislacyjne, w tym ustawa o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej (obow. od 11.01.2018 r), Rozporządzenie PRIIP o (obow. od 1.01.2018 r.) oraz ustawa o dystrybucji ubezpieczeń implementująca dyrektywę IDD (pierwotnie miała obowiązywać od 23.02.2018 r) w sposób wystarczający zaadresowały istniejące luki prawne i istotnie zwiększyły ochronę ubezpieczonych, stąd nie ma potrzeby podejmowania dodatkowych działań legislacyjnych dotyczących tego obszaru. W podobnym duchu, jak KNF, wypowiadają się Minister Rozwoju i Finansów, Związek Banków Polskich, Polska Izba Ubezpieczeń czy UOKiK, wskazując dodatkowo na szereg podjętych działań, w tym na porozumienie z zakładami ubezpieczeń z grudnia 2016 r. dotyczące obniżenia opłat likwidacyjnych oraz wytyczne Prokuratora Generalnego z sierpnia 2016 r. w sprawie zasad prowadzenia postepowań przygotowawczych o przestępstwa finansowe.

Odmiennego zdania jest Rzecznik Finansowy, według którego nierozwiązana pozostaje kwestia niekorzystnej dla klientów konstrukcji niektórych produktów, co rodzi potrzebę zdefiniowania w prawie pojęcia „umowy ubezpieczenia na życie z UFK” oraz wprowadzenia określonej ustawowo minimalnej proporcji składki na pokrycie ochrony ubezpieczeniowej. W opinii Rzecznika, rewizji wymagają również przepisy ustawy o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej w zakresie prawa odstąpienia od umowy (umowy już zawarte miałby zostać dostosowane bądź „wygasnąć z mocy prawa”). Rzecznik wskazał również na brak kompleksowej regulacji odnoszącej się do umowy ubezpieczenia grupowego, która zawierałaby stosowne definicje, jednolite kryteria obejmowania ochroną, a także regulowała kwestię składki ubezpieczeniowej i jej zwrotu, prawo do uczestnictwa ubezpieczonego w podejmowaniu decyzji o rozwiązaniu umowy ubezpieczenia oraz kwestię kontynuacji ubezpieczenia grupowego.

W kwestii nieprawidłowych praktyk sprzedażowych dotyczących ubezpieczeń na życie z UFK, warte odnotowania są też wyroki sądów. Na przykład w styczniu br. Sąd Apelacyjny w Warszawie oddalił odwołanie Getin Noble Banku od decyzji Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów (z 2013 r.) i podtrzymał wyrok kary finansowej w wysokości 5 mln zł za wprowadzanie klientów w błąd, poprzez proponowanie klientom i sprzedaż grupowego ubezpieczenia na życie z UFK. W ocenie UOKiK doradcy banku nie przedstawiali jasnych i rzetelnych informacji na temat oferowanych produktów, eksponowali potencjalne korzyści kosztem ryzyka, nie informowali o możliwości utraty znacznej części kapitału w przypadku wcześniejszego rozwiązania wieloletniej umowy. Wyrok jest ostateczny, a stanowisko Sądu Apelacyjnego zapewne będzie uwzględniane w innych tego typu sprawach. W uzasadnieniu decyzji, Sąd wskazał na prawo każdego klienta do jasnej, jednoznacznej i nie wprowadzającej w błąd informacji o istotnych cechach produktu oraz o ryzykach, jakie wiążą się z tego typu produktem finansowym (np. możliwości utraty zainwestowanej kwoty).

Więcej:

Prace Komisji Praw Człowieka, Praworządności i Petycji dotyczące petycji z 21.07.2017 r. w sprawie podjęcia inicjatywy ustawodawczej dotyczącej zmiany ustawy z dnia 11 września 2015 r. o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej w celu doprecyzowania możliwości rezygnacji z tzw. polisolokat

Wyrok Sądu Apelacyjnego ws. Getin Noble Bank

www.pwc.pl strona 14 z 56

Opóźnienia w implementacji dyrektywy MIFID II do polskiego porządku prawnego, ale prace nad ustawą o obrocie instrumentami finansowymi już na finiszu

Prace nad przedłożonym w marcu 2017 r. przez Ministra Rozwoju i Finansów projektem ustawy o zmianie ustawy o obrocie instrumentami finansowymi oraz niektórych innych ustaw, którego celem jest implementacja do krajowego porządku prawnego Dyrektywy MIFID II, rozporządzenia MiFIR oraz rozporządzenia nr 2016/1011 w sprawie indeksów stosowanych jako wskaźniki referencyjne w instrumentach finansowych i umowach finansowych lub do pomiaru wyników funduszy inwestycyjnych, weszły w końcową fazę: 15 stycznia 2018 r. projekt wpłynął do Sejmu i po pierwszym czytaniu 26 stycznia b.r. został przekazany do Komisji Finansów Publicznych. Termin publikacji przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych niezbędnych do wykonania dyrektywy MiFID II upłynął 3 lipca 2017 r., a ich zastosowanie powinno mieć miejsce od 3 stycznia 2018 r.

O projekcie ustawy i przebiegu procesu legislacyjnego pisaliśmy w czerwcowym wydaniu Alertu Regulacyjnego.

Więcej:

Projekt ustawy o zmianie ustawy o obrocie instrumentami finansowymi oraz niektórych innych ustaw

Przebieg procesu legislacyjnego

Stanowisko Urzędu Komisji Nadzoru Finansowego w sprawie stosowania w Polsce Dyrektywy MiFID II od 3 stycznia 2018 r. W opublikowanym przez KNF stanowisku przedstawiono zasady „przejściowe” postępowania po dniu 3 stycznia 2018 r. w sytuacji braku implementacji Dyrektywy 2014/65/UE i Dyrektywy 2017/593, w tym wskazano na następujące aspekty:

Rozporządzenia delegowane i wykonawcze Komisji (UE), które nie podlegają implementacji do krajowego

porządku prawnego, obowiązują wprost od chwili ich wejścia w życie;

Przepisy aktów prawa polskiego pozostaną nadal stosowane, o ile nie będą sprzeczne z bezpośrednio skutecznymi przepisami aktów unijnych (zasada pierwszeństwa prawa wspólnotowego oraz bezpośrednia skuteczność przepisów dyrektywy tj.możliwość powoływania się na bezpośrednio skuteczne normy prawa wspólnotowego przez jednostkę wobec państwa);

Zasada pośredniej skuteczności w odniesieniu do przepisów Dyrektywy MiFID II - obowiązek wykładni prawa krajowego zgodnie z prawem wspólnotowym przez krajowe organy sądowe i administracyjne; w odniesieniu do beneficjentów usług świadczonych przez instytucje finansowe, należy przyjąć założenie, że powoływanie się na brak implementacji dyrektywy wobec tych beneficjentów może nie być skuteczne.

Wytyczne precyzują również sposób postępowania po 3.01.2018 r. w zakresie m.in.: okazjonalnego świadczenie usług inwestycyjnych, stosowania outsourcingu przez firmy inwestycyjne, wymogów informacyjnych wobec klientów, obowiązku dotyczącego nagrywania rozmów telefonicznych i zapisywania korespondencji elektronicznej, warunków dotyczących przechowywania oraz zabezpieczania instrumentów finansowych i środków klientów, wymogów związanych z zarządzaniem produktami oraz stosowania tzw. „zachęt”.

Więcej:

Stanowisko Urzędu Komisji Nadzoru Finansowego w sprawie stosowania w Polsce Dyrektywy MiFID II od 3 stycznia 2018 r.

www.pwc.pl strona 15 z 56

Komunikat dotyczący rozpoczęcia stosowania Rozporządzenia PE i RE (UE) nr 2016/1011 ws. wskaźników referencyjnych (BMR)

W dniu 10 stycznia br. KNF wydała komunikat w sprawie stosowania unijnego Rozporządzenia ws. wskaźników referencyjnych w instrumentach finansowych i umowach finansowych lub do pomiaru wyników funduszy inwestycyjnych. W komunikacie pokreślono, że co do zasady od dnia 1 stycznia 2018 roku przepisy BMR są stosowane w pełnym zakresie, niemniej pewne kategorie podmiotów opracowujących wskaźniki referencyjne mogą skorzystać z okresu przejściowego do 1 stycznia 2020 r. (okres przejściowy nie obowiązuje podmioty przekazujące dane wejściowe na potrzeby kalkulacji wskaźnika referencyjnego).

Wśród wskaźników referencyjnych, które na polskim rynku skorzystają z okresu przejściowego znajdują się stawki WIBOR/WIBID, natomiast banki-paneliści stawek WIBOR/WIBID są zobowiązane do przestrzegania przepisów określonych w art. 16 oraz Aneksie I pkt. 5-12 BMR od dnia 1 stycznia 2018 r. w zakresie możliwym do spełnienia (bez Kodeksu postępowania udostępnionego przez podmiot udostępniający te stawki).

Podmioty stosujące wskaźnik referencyjny, powinny sporządzić na piśmie rzetelne plany określające działania, które podjęłyby na wypadek istotnych zmian lub zaprzestania opracowywania danego wskaźnika referencyjnego.

Więcej:

Komunikat dotyczący rozpoczęcia stosowania Rozporządzenia PE i RE (UE) nr 2016/1011 ws. wskaźników referencyjnych („BMR”)

KNF oczekuje wzmocnienia polityk i praktyk w zakresie wynagrodzeń w odniesieniu do sprzedaży i dystrybucji detalicznych produktów i usług bankowych Na posiedzeniu Komisji Nadzoru Finansowego w dniu 21 listopada 2017 r. przyjęto uchwałę w sprawie stosowania Wytycznych Europejskiego Urzędu Nadzoru Bankowego z dnia 13 grudnia 2016 r. dotyczących polityki i praktyk w zakresie wynagrodzeń w odniesieniu do sprzedaży i dystrybucji detalicznych produktów i usług bankowych (EBA/GL/2016/06). Wytyczne obowiązują od 13 stycznia 2018 r.

Poza adresatami wskazanymi w Wytycznych (tj. instytucjami kredytowymi, firmami inwestycyjnymi, konglomeratami finansowymi, kredytodawcami, pośrednikami kredytowymi, dostawcami usług płatniczych i instytucjami pieniądza elektronicznego), KNF oczekuje, że także spółdzielcze kasy oszczędnościowo – kredytowe, pośrednicy kredytu hipotecznego, a także oddziały instytucji kredytowych i oddziały banków zagranicznych w Polsce uwzględnią w swojej działalności Wytyczne EUNB (nie później niż do dnia 1 lipca 2018 r.). Dokument EUNB wskazuje m.in. na potrzebę:

Zapewnienia, aby pieniężne i/lub niepieniężne formy wynagrodzenia nie zachęcały osób zaangażowanych

w sprzedaż i dystrybucję produktów detalicznych do faworyzowania własnych interesów lub interesów instytucji ze szkodą dla konsumentów;

Zaangażowania komórki ds. zarządzania ryzykiem i komórki ds. zgodności w opracowywanie polityki i praktyk w zakresie wynagrodzeń; dodatkowo komórka ds. zgodności powinna potwierdzić, że polityka i praktyki w zakresie wynagrodzeń są zgodne z Wytycznymi;

Uwzględnienia w kryteriach oceny wyników na potrzeby wynagrodzeń, praw i interesy konsumentów oraz unikania systemów wynagrodzeń, które łączą wynagrodzenie jedynie z celem ilościowym lub faworyzują oferowanie lub sprzedaż konkretnego produktu lub konkretnej kategorii produktów względem innych produktów (ze szkodą dla konsumenta);

Unikania niepotrzebnie złożonej polityki i praktyk, a także niejasnego łączenia różnych polityk i praktyk;

www.pwc.pl strona 16 z 56

Dokumentowania polityki i praktyk w zakresie wynagrodzeń oraz dokonywania okresowego przeglądu

i oceny zgodności z ww. Wytycznymi (co najmniej raz w roku);

Wprowadzenia skutecznych mechanizmów kontrolnych zapewniających zgodność stosowanych praktyk z Wytycznymi.

Więcej: Link do Uchwały nr 493/2017 Komisji Nadzoru Finansowego z dnia 21 listopada 2017 r. w sprawie stosowania wytycznych Europejskiego Urzędu Nadzoru Bankowego dotyczących polityki i praktyk w zakresie wynagrodzeń w odniesieniu do sprzedaży i dystrybucji detalicznych produktów i usług bankowych Wytyczne EBA dotyczące polityki i praktyk w zakresie wynagrodzeń w odniesieniu do sprzedaży i dystrybucji detalicznych produktów i usług bankowych

W UKNF rozpoczęły się prace nad nowelizacją Rekomendacji B dotyczącej ograniczenia ryzyka inwestycji finansowych banków

Na posiedzeniu w dniu 21 listopada 2017 r. Komisja zapoznała się z założeniami nowelizacji Rekomendacji B dotyczącej ograniczenia ryzyka inwestycji finansowych banków. Nowelizacja ma na celu dostosowanie dotychczasowego dokumentu do aktualnego stanu prawnego, zmian zachodzących na globalnych rynkach finansowych, a także jego uporządkowanie (m.in. wyłączenie z niej postanowień dotyczących instrumentów pochodnych oraz outsourcingu).

Zgodnie z planem, projekt nowelizacji Rekomendacji B ma zostać przekazany do publicznych konsultacji w I kwartale 2018 r.

Więcej:

Link do Komunikatu z 375. posiedzenia Komisji Nadzoru Finansowego w dniu 21 listopada 2017 r.

Plan działań KNF na rok 2018 w zakresie nadzoru publicznego wynikającego z ustawy o biegłych rewidentach, firmach audytorskich oraz nadzorze publicznym

W dniu 19 grudnia 2018 roku Komisja Nadzoru Finansowego opublikowała Plan działań na rok 2018 w zakresie nadzoru publicznego wynikającego z ustawy o biegłych rewidentach, firmach audytorskich oraz nadzorze publicznym. W opracowanym zgodnie z wytycznymi określonymi w art. 89 ust. 1 ustawy z dnia 11 maja 2017 r. o biegłych rewidentach, firmach audytorskich oraz nadzorze publicznym planie działania KNF uwzględniono do realizacji w 2018 roku następujące działania:

Weryfikacja, w odniesieniu do wybranych jednostek zainteresowania publicznego (JZP – kategoria obejmująca m.in. banki, domy maklerskie), sposobu dokonywania wyboru firmy audytorskiej;

Monitorowanie, w odniesieniu do wybranych JZP, wypełniania wymogów w zakresie rotacji firm audytorskich oraz kluczowych biegłych rewidentów;

Rozpatrywanie wniosków JZP dotyczących przedłużenia zlecenia na badanie ustawowe po upływie

maksymalnego czasu trwania zlecenia określonego w ustawie;

Weryfikacja obowiązku powołania przez JZP komitetu audytu zgodnie z wymogami określonymi w ustawie;

www.pwc.pl strona 17 z 56

Weryfikacja, w odniesieniu do wybranych JZP, zgodności składu komitetu audytu lub rady nadzorczej

z wymogami ustawy w zakresie niezależności oraz posiadania odpowiedniej wiedzy i umiejętności przez członków komitetu audytu/rady nadzorczej;

Analiza, w odniesieniu do wybranych JZP, funkcjonowania komitetu audytu w zakresie wykonywania zadań wynikających z ustawy;

Weryfikacja, w odniesieniu do wybranych JZP, przygotowania i wdrożenia polityki wyboru firmy audytorskiej do przeprowadzenia badania oraz polityki świadczenia przez firmę audytorską przeprowadzającą badanie, przez podmioty powiązane z tą firmą audytorską oraz przez członka sieci firmy audytorskiej dozwolonych usług niebędących badaniem;

Prowadzenie postępowań w zakresie nakładania kar administracyjnych w przypadku stwierdzenia

naruszeń, o których mowa w art. 192 ust. 1 ustawy;

Współpraca z Komisją Nadzoru Audytowego w zakresie realizacji zadań dotyczących nadzoru publicznego;

Opiniowanie projektów aktów prawnych na poziomie krajowym i europejskim, które mają wpływ na

nadzór publiczny realizowany przez KNF;

Aktualizacja „Rekomendacji dotyczących funkcjonowania komitetu audytu”;

Prowadzenie dialogu z firmami audytorskimi badającymi JZP, w tym w formie cyklicznych spotkań;

Publikowanie stanowisk UKNF dotyczących kwestii budzących wątpliwości interpretacyjne w odniesieniu do zakresu zadań przypisanych KNF w ramach sprawowanego nadzoru publicznego;

Prowadzenie działań edukacyjnych mających na celu promowanie wysokich standardów funkcjonowania komitetu audytu, w szczególności poprzez szkolenia w ramach CEDUR oraz udział przedstawicieli UKNF w konferencjach i debatach poświęconych tej tematyce.

Więcej:

Plan działań KNF na rok 2018 w zakresie nadzoru publicznego wynikającego z ustawy o biegłych rewidentach, firmach audytorskich oraz nadzorze publicznym

Opóźnienia w transpozycji dyrektywy PSD2, ale prace nad ustawą transponującą już w Sejmie Od dawna wyczekiwany projekt ustawy o zmianie ustawy o usługach płatniczych oraz niektórych innych ustaw implementujący do polskiego porządku prawnego Dyrektywę PSD2, wpłynął do Sejmu 23 stycznia 2018 r. Na posiedzeniu w dniu 6 lutego br. odbyło się jego pierwsze czytanie.

Projektowana ustawa, w ślad za dyrektywą PSD2, wprowadza szereg zmian stanowiących istotne wyzwanie dla banków, które na mocy nowych przepisów będą miały obowiązek udostępniać swoją infrastrukturę firmom trzecim (TPP - third party providers) świadczącym usługi dostępu do informacji o rachunku i usługi inicjowania transakcji płatniczej, aby umożliwić dostęp do danych klientów i rachunków klientów. Banki będą jednak miały prawo określić zasady dotyczące tego dostępu, zgodnie ze standardami technicznymi Europejskiego Organu Nadzoru Bankowego (EBA). Przepisy maja się również przyczynić do wzrostu konkurencji w obszarze płatności i obniżeniu kosztów tych usług. Nie jest więc zaskoczeniem, że to przede wszystkim firmy z sektora pozabankowego, w tym Fintech, oczekują na nowe regulacje z największymi nadziejami, zwłaszcza, że ustawodawca poczynił ukłon w ich stronę, wprowadzając kategorię Małej Instytucji Płatniczej, czy wyłączając krajowe instytucje płatnicze świadczące wyłącznie usługi inicjowania płatności lub usługi dostępu do informacji o rachunku z obowiązku posiadania w każdym czasie funduszy własnych dostosowanych do rozmiaru prowadzonej działalności i rodzaju usług płatniczych.

Zgodnie z projektowanymi przepisami, ustawa wejdzie w życie po upływie 14 dni od dnia jej ogłoszenia (określony w dyrektywie PSD2 termin na implementację przez państw członkowskich już upłynął 13 stycznia br.). Zakłada się, że znowelizowana ustawa wejdzie w życie w II kw. 2018 r. Wraz z ustawą Ministerstwo Rozwoju i Finansów przedstawiło projekt Rozporządzenia w sprawie czynności kontrolnych Komisji Nadzoru Finansowego w krajowych instytucjach płatniczych (projekt z dnia 18 grudnia 2017 r.).

www.pwc.pl strona 18 z 56

O najważniejszych zmianach, które wprowadzą nowe przepisy pisaliśmy w sierpniowym i listopadowym wydaniu Alertu Regulacyjnego.

Więcej:

Przebieg procesu legislacyjnego

Projekt ustawy o zmianie ustawy o usługach płatniczych przedłożony do Sejmu

Projekt Rozporządzenia Ministra Rozwoju i Finansów w sprawie czynności kontrolnych KNF w KIP

Oczekiwania nadzorcze w odniesieniu do okresu przejściowego związanego z opóźnioną implementacją Dyrektywy PSD2

12 stycznia br. Urzędu Komisji Nadzoru Finansowego opublikował komunikat dotyczący wybranych oczekiwań nadzorczych w odniesieniu do okresu przejściowego związanego z opóźnieniami w implementacji Dyrektywy PSD2.

W komunikacie wskazano, że w okresie od dnia 13 stycznia 2018 r. do daty implementacji PSD2, przepisy prawa polskiego, w szczególności ustawy o usługach płatniczych i wynikające z niej akty wykonawcze, powinny być nadal stosowane, o ile nie będą sprzeczne z bezpośrednio skutecznymi przepisami aktów unijnych. Niemniej szczegółowe zasady prowadzenia działalności przez podmioty świadczące usługi inicjowania płatności (PIS), usługi dostępu do informacji o rachunku (AIS), usługi potwierdzania dostępności środków na rachunku płatniczym (CAF), w tym ich prawa i obowiązki, będą stosowane w Polsce dopiero od dnia wejścia w życie przepisów implementujących PSD2 (tj. wejścia w życie Rozporządzenia delegowanego Komisji Europejskiej uzupełniającego dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2015/2366 w odniesieniu do regulacyjnych standardów technicznych dotyczących silnego uwierzytelniania klienta i wspólnych i bezpiecznych otwartych standardów komunikacji (RTS).

W okresie pomiędzy implementacją PSD2 w Polsce do daty stosowania RTS dotyczących silnego uwierzytelniania klienta i wspólnych i bezpiecznych otwartych standardów komunikacji, dostawcy prowadzący rachunki płatnicze powinni stosować regulacje w zakresie bezpieczeństwa płatności, które obowiązywały przed datą wejścia w życie PSD2 (tj. przed 12 stycznia 2016 r.).

W szczególności, zgodnie z projektem RTS każdy dostawca usług płatniczych prowadzący rachunek dostępny za pośrednictwem Internetu (np. bank) zobowiązany będzie zapewnić co najmniej jeden interfejs komunikacji z TPP, pozwalający na wzajemną identyfikację z dostawcą prowadzącym rachunek przed rozpoczęciem świadczenia usługi na zlecenie użytkownika. W ocenie UKNF najbezpieczniejszym rozwiązaniem jest utworzenie dedykowanego interfejsu komunikacji (tzw. API), który będzie zawierał wszystkie niezbędne informacje i funkcje dla podmiotów świadczących usługi dostępu do rachunku (wobec alternatywy w postaci modyfikacji dotychczasowego systemu bankowości internetowej polegającej na rozszerzeniu funkcjonalności w zakresie możliwości identyfikowania się TPP względem dostawcy prowadzącego rachunek). UKNF popiera prowadzone obecnie pod auspicjami Związku Banków Polskich, prace zmierzające do stworzenia krajowego standardu komunikacji z TPP (projekt Polish API), co mogłoby zagwarantować ujednolicone i bezpieczne zasady dostępu TPP do rachunków płatniczych i oczekuje posiadania przez dostawców prowadzących rachunek dedykowanego interfejsu komunikacji z TPP, spełniającego wymogi przewidziane w RTS, w możliwie najszybszym terminie (przy zapewnieniu TPP możliwość wcześniejszego przetestowania funkcjonalności interfejsu komunikacji na potrzeby świadczenia usług dostępu do rachunku).

Więcej:

www.pwc.pl strona 19 z 56

Komunikat Urzędu Komisji Nadzoru Finansowego dotyczący wybranych oczekiwań nadzorczych w odniesieniu do okresu przejściowego związanego z implementacją Dyrektywy PSD2

Stanowisko UKNF w sprawie sposobu określania przedmiotu działalności przez zewnętrznie i wewnętrznie zarządzających ASI, jak również sposobu określania przedmiotu działalności ASI 24 stycznia br. UKNF opublikował stanowisko dotyczące sposobu określania przedmiotu działalności przez zewnętrzne i wewnętrznie zarządzających alternatywną spółką inwestycyjną (ASI) w związku z ubieganiem się o wpis do rejestru zarządzających.

Zgodnie z zaprezentowanym stanowiskiem UKNF, nie wystarczające jest określanie w umowie lub statucie Zarządzającego ASI oraz w umowie lub statucie alternatywnej spółki inwestycyjnej przedmiotu działalności wyłącznie w formie kodów PKD zgodnych z rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 24 grudnia 2007 r. w sprawie Polskiej Klasyfikacji Działalności. Koniecznym jest, aby w dokumentach założycielskich Zarządzającego ASI oraz ASI określenie przedmiotu działalności wiernie odzwierciedlało regulacje ustawy o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi (art. 70e ust.1 oraz art. 2 pkt 10a i art. 8a ust. 3).

Brak wskazania przedmiotu działalności zgodnie z ustawą o funduszach inwestycyjnych (co ma miejsce np. w sytuacji wykorzystania wzorca elektronicznego umowy spółki) będzie skutkowało w procesie administracyjnym koniecznością usunięcia niezgodności pomiędzy umową spółki, a przepisami Ustawy (określającymi wyłączny przedmiot działalności tej kategorii podmiotów nadzorowanych przez KNF), a w konsekwencji wydłużeniem procesu postępowania w przedmiocie wpisu spółki do rejestru Zarządzających ASI.

Więcej:

Stanowisko UKNF w sprawie sposobu określania przedmiotu działalności przez zewnętrznie i wewnętrznie zarządzających ASI, jak również sposobu określania przedmiotu działalności ASI

Projekt ustawy o zmianie niektórych ustaw w związku z rozwojem płatności elektronicznych Brak możliwości opłacania elektronicznie należności i opłat w urzędach oraz punktach handlowo-usługowym jest problemem, który projekt ustawy o zmianie niektórych ustaw w związku z rozwojem płatności elektronicznych powinien rozwiązać. Polega on na wprowadzeniu obowiązku przyjmowania płatności bezgotówkowych w instytucjach administracji publicznej. Dzięki niemu obywatele będą mogli dokonywać bezgotówkowej zapłaty podatków, opłat, niepodatkowych należności budżetowych, opłaty skarbowej, opłat w organach podatkowych, a także należności w postępowaniu egzekucyjnym.

Jako odpowiedź na oczekiwania społeczne dotyczące płatności bezgotówkowych, również na przedsiębiorców osiągających określony przychód zostanie nałożony obowiązek akceptowania co najmniej jednego instrumentu płatniczego w formie elektronicznej, np. przelewu elektronicznego, karty płatniczej, płatności za pomocą aplikacji w telefonie komórkowym lub Blika.

Wprowadzenie regulacji przyczyni się do wzrostu wygody klientów i spadku kosztów związanych np. z wypłatami z bankomatów. Harmonogram wprowadzania w życie rozporządzenia dostosowany będzie do możliwości rynku pozwalających na wyposażenie wszystkich zobowiązanych podmiotów w odpowiednie narzędzia, np. terminale płatnicze POS.

Więcej:

Projekt ustawy o zmianie niektórych ustaw w związku z rozwojem płatności elektronicznych

www.pwc.pl strona 20 z 56

W listopadzie KNF opublikowała Raport z prac zespołu roboczego ds. rozwoju innowacji finansowych (FinTech) W listopadzie 2017 r. na stronie KNF opublikowano raport z prac Zespołu roboczego ds. rozwoju innowacji finansowych (FinTech). W skład Zespołu wchodzą przedstawiciele 22 instytucji publicznych oraz uczestnicy rynku, a celem jego prac jest identyfikacja barier natury prawnej, regulacyjnej i nadzorczej dla rozwoju FinTech w Polsce oraz przygotowanie propozycji sposobów ich eliminacji.

Raport opisuje proces identyfikacji oraz analizę zidentyfikowanych barier w zakresie rozwoju FinTech, oraz działania podjęte w celu ich usunięcia wraz z rekomendacją dalszych działań. Zgodnie z treścią raportu Zespół przenalizował ponad 100 barier w rozwoju FinTech na polskim rynku, z czego według stanu na listopad 2017 r. ok. 68% była w trakcie usuwania, w tym dotyczące m. in następujących przepisów: PSD2, MIFID2, RODO, AMLD4.

Wyniki prac Zespołu pokazują, że największym problemem hamującym rozwój innowacji finansowych w Polsce jest brak pewności prawnej - podmioty rynkowe chcą precyzyjnie wiedzieć jakie przepisy mają zastosowanie w zakresie innowacyjnych rozwiązań. Zespół ustalił, że organy nadzorcze i regulacyjne powinny w możliwie otwarty sposób informować uczestników rynku o swoich stanowiskach w odniesieniu do innowacyjnych produktów i usług oraz prowadzić z nimi efektywny dialog. W odpowiedzi na tę rekomendację Kierownictwo UKNF podjęło decyzję o podjęciu szeregu działań w zakresie wspierania rozwoju innowacji finansowych przez nadzór, w tym w szczególności o powołaniu dedykowanej komórki organizacyjnej ds. rozwoju innowacji finansowych oraz wdrożeniu koncepcji Innovation Hub, czyli procedury informacyjno-szkoleniowej, w ramach której nadzór podejmie działania informacyjne z obszaru regulacyjno-prawnego dla podmiotów sektora FinTech. W serwisie internetowym KNF uruchomiona została również podstrona internetowa poświęcona obszarowi FinTech wraz z odniesieniem do opisów realizowanych procesów licencyjnych i rejestrowych.

Jednocześnie Ministerstwo Finansów przygotowało propozycję zmiany ustawy o nadzorze nad rynkiem finansowym mającej na celu rozszerzenie zadań KNF w zakresie wsparcia rozwoju innowacji finansowych.

Więcej:

Raport z prac zespołu roboczego ds. rozwoju innowacji finansowych (FinTech)

Jak rząd może uregulować rynek kryptowalut?

Urząd Komisji Nadzoru Finansowego złożył zawiadomienia o podejrzeniu popełnienia przestępstwa z art. 150 i art. 151 ustawy o usługach płatniczych (nieuprawniona działalność w zakresie świadczenia usług płatniczych lub w zakresie wydawania pieniądza elektronicznego) i wpisała dwie platformy wymiany walut wirtualnych BitBay sp. z o.o. oraz Abucoins sp. z o.o. na listę ostrzeżeń publicznych. Już wcześniej Narodowy Bank Polski i Komisja Nadzoru Finansowego apelowały, aby instytucje finansowe zachowywały szczególną ostrożność w zakresie podejmowania i prowadzenia współpracy z podmiotami prowadzącymi obrót „walutami” wirtualnymi, w szczególności w odniesieniu do ryzyka wykorzystania tych podmiotów do prania pieniędzy oraz finansowania terroryzmu (wymóg dokonania wnikliwej analizy potencjalnych konsekwencji, w tym również ryzyka prawnego i ryzyka reputacji). W sytuacji współpracy banków z podmiotami wpisanymi na listę ostrzeżeń publicznych KNF, banki powinny brać pod uwagę stanowisko KNF z 14 sierpnia 2014 r. kierowane do banków i oddziałów instytucji kredytowych ws. listy ostrzeżeń publicznych, zwłaszcza, że zagadnienie to bywało w przeszłości przedmiotem uwagi UKNF podczas inspekcji.

Ostrzeżenie dla konsumentów związane z ryzykiem kupowania walut wirtualnych wystosowali również europejscy nadzorcy poszczególnych segmentów rynku finansowego.

Przygotowanie specjalnych regulacji, lub nawet zakazanie kryptowalut w Polsce, zapowiedział w Davos Premier Mateusz Morawiecki. Powołał on specjalny zespół do prac nad uregulowaniem rynku kryptowalut. Projektowane przepisy mogą zaostrzyć kontrolę giełd, obłożyć kryptowaluty dodatkowym podatkiem, zakazać ICO a nawet zablokować dostęp polskich konsumentów do giełd kryptowalutowych działających za granicą poprzez blokowanie stron internetowych. Polskie regulacje mogą nawiązywać do rozwiązań wypracowanych lub przygotowywanych w innych krajach.

www.pwc.pl strona 21 z 56

Z kolei giełdy kryptowalutowe sugerują możliwość nałożenia na nie obowiązku uzyskania odpowiednich licencji udzielanych np. przez KNF lub NBP.

Więcej:

Lista ostrzeżeń publicznych KNF

Pismo KNF ws. współpracy z podmiotami na liście ostrzeżeń publicznych KNF

Komunikat Narodowego Banku Polskiego i Komisji Nadzoru Finansowego w sprawie „walut” wirtualnych

Wspólne ostrzeżenie ESA (ESMA, EBA i EIOPA) ws. walut wirtualnych

Projekt ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu przyjęty przez Radę Ministrów Rada Ministrów przyjęła projekt nowej ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu, który ma na celu dostosowanie polskich przepisów do przepisów dyrektywy 2015/849 z dnia 20 maja 2015 r. w sprawie zapobiegania wykorzystywaniu systemu finansowego do prania pieniędzy lub finansowania terroryzmu oraz do znowelizowanych zaleceń Financial Action Task Force ( FATF). Jak poinformowano w uzasadnieniu projektu, projektodawca starał się również uwzględnić postanowienia obecnej wersji dyrektywy AMLD V zmieniającej dyrektywę (UE) 2015/849 . Projekt wpłynął do Sejmu 1 lutego 2018 r.

Projekt ustawy przewiduje zwiększenie efektywności krajowego systemu przeciwdziałania praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu, w tym m.in.:

Rozszerzenie katalogu podmiotów zobowiązanych do stosowania ustawy;

Nowe obowiązki instytucji zobowiązanych, w tym dotyczące stosowania środków bezpieczeństwa finansowego;

Określa zasady funkcjonowania Komitetu Bezpieczeństwa Finansowego, jako ciała o charakterze opiniodawczo-doradczym, działającego przy Generalnym Inspektorze Informacji Finansowej;

Ustanawia teleinformatyczny Centralny Rejestr Beneficjentów Rzeczywistych;

Określa zasady dotyczące gromadzenia przez GIIF informacji potrzebnych do wypełniania przez niego zadań ustawowych, ich ochrony oraz udostępniania tych informacji innym podmiotom;

Wprowadza przepisy dotyczące wstrzymywania transakcji i blokowania rachunków oraz w zakresie

stosowania szczególnych środków ograniczających przeciwko osobom, grupom i podmiotom;

Reguluje kwestie kontroli instytucji zobowiązanych, a także sankcji administracyjnych nakładanych na instytucje zobowiązane nieprzestrzegające obowiązków nałożonych ustawą.

Planowany termin obowiązywania ustawy to 3 miesiące od daty ogłoszenia, z wyjątkiem niektórych artykułów, które będą obowiązywać po 18 miesiącach od ogłoszenia.

Więcej:

Projekt ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu

Przebieg procesu legislacyjnego

www.pwc.pl strona 22 z 56

KNF weryfikuje listę O-SII i wysokość buforów innej instytucji o znaczeniu systemowym Na posiedzeniu w dniu 19 grudnia 2017 r. Komisja Nadzoru Finansowego, w wyniku dokonanego przeglądu, zmieniła w części decyzje wydane w dniu 4 października 2016 r. w przedmiocie identyfikacji innych instytucji o znaczeniu systemowym oraz nałożeniu, na zasadzie indywidualnej i skonsolidowanej, buforów innych instytucji o znaczeniu systemowym.

W szczególności zmiany polegały na dodaniu do listy O-SII Deutsche Bank Polska SA, a usunięciu Raiffeisen Bank Polska SA. Po dokonanej weryfikacji 12 banków jest identyfikowanych jako O-SII, a wielkość nałożonych na nie buforów waha się w przedziale od 0% do 0,75%.

Więcej:

Link do Komunikatu z 377. posiedzenia Komisji Nadzoru Finansowego w dniu 19 grudnia 2017 r.

KNF opublikował raport o sytuacji banków za okres trzech pierwszych kwartałów 2017 r W grudniu 2017 r., Urząd Komisji Nadzoru Finansowego opublikował informację o sytuacji banków za pierwsze trzy kwartały 2017 roku. Sytuację sektora bankowego oceniono jako stabilną. Główne punkty raportu:

Odnotowano wzmocnienie bazy kapitałowej, niemniej rekomendowane jest jej utrzymanie, a w przypadku

niektórych banków dalsze wzmocnienie, czemu służyć ma m.in. realizacja zaleceń KSF ze stycznia 2017 r., w tym podwyższenie od grudnia 2017 r. wagi ryzyka dla walutowych kredytów zabezpieczonych hipoteką na nieruchomości mieszkalnej oraz nałożenie od stycznia 2018 r. bufora ryzyka systemowego w wysokości 3%;

- fundusze własne wzrosły z 175,5 mld zł na koniec 2016 r. do 187,3 mld zł na koniec września 2017 r., tj. o 6,7%,

- współczynnik kapitału Tier I wzrósł z 16,1% do 17,2%, a łączny współczynnik kapitałowy z 17,7% do 18,6%),

- na koniec września 2017r., 7 banków spółdzielczych nie spełniało minimalnych wymagań regulacyjnych (ich łączny udział w aktywach sektora bankowego: 0,3%)

Podstawowe miary płynności pozostają względnie stabilne i utrzymują się na zadowalających poziomach, ale zalecane są działania zmierzające do wzrostu stabilności źródeł finansowania:

- dodatnia luka płynności krótkoterminowej zmniejszyła się z 198,9 mld zł na koniec 2016 r. do 176,4 mld zł na koniec września 2017.,

- współczynnik płynności krótkoterminowej obniżył się z 1,62 do 1,48, ale nadal znacznie przekraczał wymagane minimum określone na poziomie 1,00,

- wszystkie banki spełniały obowiązującą normę LCR na poziomie 80% lub normę grupową (IPS);

Wynik w całym 2017 r. powinien być lepszy od pierwotnych prognoz, porównania do okresów poprzednich zaburzone wskutek dokonanej w 2016 r. transakcji sprzedaży udziałów w VISA Europe:

- zrealizowany przez sektor bankowy w okresie I-IX 2017 wynik finansowy netto uległ obniżeniu o 7,5% w stosunku do analogicznego okresu 2016 r. i na 30.09.2017 r. wyniósł 10,5 mld zł,

- w okresie styczeń-wrzesień 2017 r. odnotowano poprawę wyniku z działalności bankowej, głównie poprzez zwiększenie wyniku odsetkowego (o 10,9% ) oraz wyniku z tytułu opłat i prowizji (o 8,8%),

- nastąpiła poprawa marży odsetkowej (z 2,30 w okresie I-IX 2016 r. do 2,42 w okresie I-IX 2017 r.),

- odnotowano wzrost kosztów działania (o 810 mln zł; tj. 3,4%), który wynikał głównie ze wzrostu kosztów pracowniczych 93,9%) oraz podatku od instytucji finansowych i wzrostu kosztów z tytułu BFG (6,4%),

www.pwc.pl strona 23 z 56

- relacja kosztów do dochodów (C/I) pogorszyła się z 55,2% na 09/2016 do 56,6% na 09/2017; obniżyła się również rentowność aktywów (ROA) z 0,92 do 0,81 oraz rentowność kapitału (ROE) z 8,51 do 7,42,

- Nieznacznie wzrosło ujemne saldo odpisów i rezerw (o 107 mln zł; tj. 1,7%),

W związku ze sfinalizowaniem w czerwcu 2017 r. przejęcia kontroli nad Bankiem Pekao SA przez kapitał

polski (PZU SA i PFR SA) doszło do zasadniczej zmiany struktury własnościowej sektora bankowego - po raz pierwszy od 1999 r. udział inwestorów krajowych w aktywach sektora bankowego był wyższy od udziału inwestorów zagranicznych i na koniec września 2017. wynosił 54,5% (wobec 43,4% na koniec 2016 r.);

Wartość kredytów ogółem zwiększyła się o 40,1 mld zł, tj. o 3,4%, rok/rok o 5,0%; po wyeliminowaniu wpływu zmian kursów walut o około 59,1 mld zł, tj. o 5,1%, rok/rok o 5,8%, wynikało to głównie ze wzrostu kredytów dla sektora przedsiębiorstw i gospodarstw domowych, a w mniejszym stopniu ze wzrostu kredytów dla sektora finansowego;

Jakość portfela kredytowego oceniono jako stabilną. W analizowanym okresie styczeń-wrzesień 2017 r. odnotowano marginalny wzrost kredytów zagrożonych (o 0,3 mld zł, tj. o 0,4%), jednak korzystny obraz po części wynikał ze zmiany zasad rachunkowości w jednym z banków, skutkującej wyłączeniem z kategorii zagrożone części portfela kredytowego. Z kolei odnotowany w okresie I-IX br. spadek stanu zagrożonych kredytów mieszkaniowych (o 0,3 mld zł, tj. o -2,4%) oraz nieznaczne obniżenie ich udziału w portfelu (z 2,9% na koniec ub.r. do 2,8% na koniec września br.) wynikał z umocnienia złotego, co skutkowało zmniejszeniem stanu kredytów zagrożonych w portfelu kredytów walutowych (o 0,7 mld zł), podczas gdy stan zagrożonych kredytów złotowych nieznacznie wzrósł (o 0,4 mld zł).

Obserwowany w ostatnich okresach spadek dochodów w niektórych obszarach, jak też wzrost obciążeń oraz wzrost wymagań regulacyjnych, stanowi istotne wyzwanie dla banków i wymaga podjęcia przez nie działań, które zapewnią im odpowiedni poziom zyskowności.

Więcej:

Informacja o sytuacji banków w okresie I-IX 2017 r.

Duże zmiany organizacyjne w Urzędzie KNF

Urząd Komisji Nadzoru Finansowego przechodzi w ostatnich miesiącach istotne zmiany organizacyjne. W październiku powrócono do koncepcji pionów organizacyjnych, a nadzór nad Pionem Inspekcyjnym (obejmującym Departament Inspekcji Bankowych oraz Departament Inspekcji Ubezpieczeniowych) został przypisany Zastępcy Przewodniczącego KNF Andrzejowi Diakonowi, osobie nie związanej wcześniej z nadzorem bankowym. Pion Nadzoru Bankowego, Pion Licencji, Pion Analiz oraz Pion Wsparcia podlegają bezpośrednio Przewodniczącemu KNF, natomiast nadzór nad Pionem Nadzoru nad Rynkiem Kapitałowym oraz Pionem Nadzoru nad Rynkiem Ubezpieczeniowym sprawuje Zastępca Przewodniczącego KNF Marcin Pachucki. W styczniu br. wprowadzono kolejne zmiany: w Pionie Analiz utworzono nowy Departament Innowacji Finansowych FinTech, natomiast Departament Praktyk Rynkowych przesunięto do nowoutworzonego Pionu Prawno-Sankcyjnego, łącząc go z postępowaniami sankcyjnymi w ramach Departamentu Postępowań Sankcyjnych i Praktyk Rynkowych; w nowym Pionie usytuowano również Departament Prawny. Istotną zmianą odchodzącą od dotychczasowego podejścia KNF do nadzoru instytucji finansowych, który przypisywało zadania licencjonowania, inspekcji i nadzoru analitycznego poszczególnym departamentom, w odniesieniu do SKOK-ów i instytucji płatniczych wszystkie te zadania (i inne np. w zakresie rejestracji firm pożyczkowych) skumulowano w nowo utworzonym Departamencie Spółdzielczych Kas Oszczędnościowo-Kredytowych i Instytucji Płatniczych (DSI). Jego zakres zadań jest unikalny w skali UKNF i obejmuje w/w zadania, w tym także prowadzenie postępowań administracyjnych. Zreorganizowano także Pion Nadzoru nad Rynkiem Kapitałowym, redukując liczbę departamentów z 5 do 4. Tymczasem w Urzędzie od dłuższego czasu utrzymuje się znacząca liczba pełniących obowiązki (p.o.) dyrektorów departamentów. Wg stanu przedstawionego w 1 połowie lutego 2018 - 1/3 liczby wszystkich dyrektorów UKNF miała status p.o., natomiast nieco lepiej sytuacja kształtowała się wśród zastępców dyrektorów (6 na 23 pełni obowiązki zastępców). Natomiast na stronie UKNF zamieszczone są liczne oferty pracy na stanowiska o charakterze inspekcyjnym, analityczno-inspekcyjnym o profilu finansowo-księgowym, oceny ryzyka i walidacji nadzorczej, metodyk i standardów inspekcji. W lutym rezygnację złożyło kilku dyrektorów z wieloletnim stażem w Urzędzie. Czy to sygnały wyzwań kadrowych w Urzędzie? Kwestia jest ważna m.in. z punktu widzenia współpracy z regulowanymi podmiotami, przygotowania przepisów

www.pwc.pl strona 24 z 56

transponujących regulacje UE oraz lokalnych regulacji, a także licznych decyzji administracyjnych i innych, których przygotowanie stanowi jedno z kluczowych zadań Urzędu.

W wywiadzie udzielonym portalowi Interia w dniu 1 lutego 2018 r. Przewodniczący Komisji Nadzoru Finansowego Marek Chrzanowski wskazał na istotny problem w możliwościach inspekcyjnych Urzędu spowodowany brakami kadrowymi i lawiną nowych regulacji. Problemy wynikają m.in. z braku zgody Ministerstwa Finansów na dodatkowe zasoby kadrowe, pomimo że działalność KNF jest finansowana z wpłat i opłat wnoszonych przez podmioty nadzorowane na pokrycie kosztów nadzoru (nie obciąża bezpośrednio budżetu państwa). Na poparcie swoich argumentów Przewodniczący KNF podaje przykład nadzoru europejskiego, w którym ze względu na nowe regulacje etatyzacja wrosła w ostatnich latach o 20-40% oraz przytacza wnioski misji Banku Światowego i MFW (tzw. Misja FSAP - Financial Sector Assessment Program) wskazujące, że nadzór w Polsce jest wyjątkowo niedoetatyzowany. Wg. informacji Przewodniczącego w Urzędzie podejmowane są działania reorganizacyjne, próby zwiększenia efektywności, w tym automatyzacja procesów.

Sytuacji kadrowej Urzędu nie poprawia będący obecnie na etapie konsultacji projekt ustawy o jawności życia publicznego, który przewiduje 3 letni zakaz podejmowania pracy u przedsiębiorcy dla osób pełniących funkcje publiczne. Projektowana ustawa ma mieć zastosowanie nie tylko do Przewodniczącego KNF i jego zastępców oraz członków KNF, ale także do pracowników UKNF, jeżeli brali udział w wydawaniu rozstrzygnięć dotyczących bezpośrednio nadzorowanego podmiotu (np. wydawaniu decyzji administracyjnych), albo gdy osoby te kierowały jednostką lub komórką organizacyjną, w której rozstrzygnięcie takie zapadło.

Więcej:

Link do wywiadu z Przewodniczącym KNF Markiem Chrzanowskim dla Interia.pl

Projekt ustawy o jawności życia publicznego

www.pwc.pl strona 25 z 56

Europa

Komisja Europejska (European Commission)

Komisja Europejska opublikowała komunikat w sprawie osiągniętego na poziomie Komitetu Bazylejskiego porozumienia w sprawie nowego pakietu reform post-kryzysowych

7 grudnia 2017 r. Komisja Europejska opublikowała komunikat prasowy dotyczący osiągniętego przez Komitet Bazylejski porozumienia odnośnie post kryzysowych reform dla międzynarodowego sektora bankowego.

Szefowie GHOS (organ nadzoru ulokowany przy Komitecie Bazylejskim), zaakceptowali pakiet zmian do obowiązujących przepisów tzw. Bazylei III. Te zmiany są często określane przez uczestników ryku jako Bazylea IV. Pakiet poprawek do obowiązujących przepisów jest finalnym elementem reformy w międzynarodowym sektorze bankowym zainspirowanej ostatnim kryzysem finansowym. Osiągnięte porozumienie jest efektem strategicznego przeglądu dotychczasowych reform wprowadzanych przez Komitet Bazylejski mających na celu zwiększenie równowagi pomiędzy prostotą regulacji w zakresie norm ostrożnościowych, ich porównywalnością oraz wrażliwością na ryzyko. Pakiet zmian obejmuje następujące elementy:

Zmiany w zakresie metody standardowej dla ryzyka kredytowego, mające na celu zwiększenie jej

odporności oraz wrażliwość na ryzyko;

Zmiany w zakresie metody wewnętrznych ratingów polegające głównie na ograniczeniu możliwości stosowania zaawansowanych metod dla portfeli „low default” oraz zwiększenia rygorów jakościowych w przypadku stosowania modeli wewnętrznych;

Zmiany w zakresie CVA polegające na usunięciu możliwości stosowania modeli wewnętrznych oraz

modyfikacji w zakresie metody standardowej;

Opracowanie nowej metody standardowej dla ryzyka operacyjnego mającej zastąpić dotychczas stosowane metody (w tym metodę zaawansowaną AMA);

Zmiany w zakresie wskaźnika dźwigni oraz w zakresie wskaźnika dźwigni dla Globalnych Instytucji

o Znaczeniu Systemowym (G-SIIB);

Wprowadzenie minimalnego poziomu aktywów ważonych ryzykiem wyliczonych w oparciu o modele wewnętrzne (72,5% łącznej wartości RWA wyliczonej metodą standardową).

Przed rozpoczęciem procesu implementacji nowych rozwiązań zaproponowanych przez Komitet Bazylejski, nowe przepisy zostaną objęte procesem szczegółowej weryfikacji ze strony Komisji Europejskiej mającej na celu ocenę skutków oraz konsekwencji ich wdrożenia dla gospodarki UE.

Wdrożenie nowych propozycji Komitetu Bazylejskiego wymagałoby zmian obecnie obowiązujących przepisów w UE w tym zakresie tj. Dyrektywy CRD IV i Rozporządzenia CRR. Przygotowanie propozycji zmian do Rozporządzenia oraz określenie wpływu nowych przepisów zostanie poprzedzone procesem konsultacji z Instytucjami UE oraz państwami członkowskimi.

Więcej:

Link do komunikatu prasowego Komisji Europejskiej

Link do komunikatu prasowego BIS

Piotr Bednarski wywiad - Bazylea IV - zmienione wymogi kapitałowe banków - Dziennik Gazeta Prawna

Sprawdź jak Bazylea IV zmieni Twój bank

www.pwc.pl strona 26 z 56

Szykują się zmiany w kalkulacji LCR – jednak nie fundamentalne

24 stycznia br. Komisja Europejska opublikował projekt rozporządzenia zmieniającego rozporządzenie delegowane (UE) 2015/61 z dnia 10 października 2014 r. uzupełniające CRR w odniesieniu do wymogu pokrycia wypływów netto dla instytucji kredytowych. Proponowane zmiany mają na celu poprawę praktycznego stosowania LCR i lepsze osiąganie jego celów. Zmiany obejmują m.in.:

dostosowanie wyliczenia spodziewanych wypływów i wypływów środków pieniężnych z tytułu transakcji repo, reverse repo i swapów zabezpieczających do standardu LCR przyjętego przez Komitet Bazylejski,

sposobu traktowania rezerw w bankach centralnych i podmiotach sektora publicznego spoza UE, które nie mają najwyższego ratingu kredytowego,

zniesienia minimalnej wielkości emisji dla niektórych aktywów płynnych spoza UE,

zastosowanie mechanizmu zamknięcia (unwind mechanism) do obliczenia bufora płynności

włączenie nowych unijnych kryteriów Prostej, Przejrzystej, Wystandaryzowanej Sekurytyzacji ( STS, Simple,Transaparent, Standardized Securitisation).

Planowane zmiany miałyby wejść w życie 18 miesięcy po publikacji w dzienniku rzędowym UE. Konsultacje zakończyły się w dniu 21 lutego 2018 r.

Więcej:

Projekt rozporządzenia zmieniającego rozporządzenie delegowane (UE) 2015/61 z dnia 10 października 2014 r. uzupełniające CRR w odniesieniu do wymogu pokrycia wypływów netto dla instytucji kredytowych

Propozycja przesunięcia daty stosowania Dyrektywy o dystrybucji ubezpieczeń (IDD) na 1 października 2018 r.

16 listopada 2017 r. Parlament Europejski opublikował list do v-ce przewodniczącego V. Dombrovskis’a w sprawie przyjęcia wniosku legislacyjnego w celu przesunięcia terminu stosowania IDD o sześć miesięcy tj. do 1 października 2018 r. Pismo nie proponuje zmian w terminie transpozycji obowiązującego państwa członkowskie (tj. 23 lutego 2018 r. ). Wniosek dotyczący opóźnienia w stosowaniu IDD złożono w październiku ub. r.

Więcej:

List do v-ce przewodniczącego V. Dombrovskis’a w sprawie przyjęcia wniosku legislacyjnego w celu przesunięcia terminu stosowania IDD

Wchodzą w życie nowe zasady sekurytyzacji – datę obowiązywania ustalono na 1 stycznia 2019 r.

28 grudnia 2017 r. w dzienniku urzędowym UE opublikowano Rozporządzenie nr 2017/2402 z dnia 12 grudnia 2017 r. w sprawie ustanowienia ogólnych ram dla sekurytyzacji oraz utworzenia szczególnych ram dla prostych, przejrzystych i standardowych sekurytyzacji. Rozporządzenie weszło w życie 17 stycznia 2018 r. i będzie obowiązywać od 1 stycznia 2019 r.

Rozporządzenie ma zastosowanie do inwestorów instytucjonalnych i jednostek inicjujących, sponsorów, pierwotnych kredytodawców oraz podmiotów specjalnego przeznaczenia w zakresie sekurytyzacji. Rozporządzenie ustanawia ogólne ramy sekurytyzacji, w tym definiuje sekurytyzację i ustanawia wymogi dotyczące należytej staranności, zatrzymania ryzyka i przejrzystości, kryteria przyznawania kredytów, wymogi dotyczące sprzedaży produktów sekurytyzowanych klientom detalicznym, zakaz re-sekurytyzacji, wymogi dla jednostek specjalnego przeznaczenia do celów sekurytyzacji („SSPE”), a także warunki i procedury dotyczące repozytoriów sekurytyzacji. Tworzy również szczególne ramy dla prostej, przejrzystej i standardowej sekurytyzacji (STS -Simple, Transparent and Standardised). Rozporządzenie zmienia przepisy w innych dziedzinach, w tym dyrektywy UCITS, Wypłacalność II (w zakresie inwestowania w instrumenty sekurytyzowane), AIFMD oraz Rozporządzenia EMIR. W uzupełnieniu nowych ram prawnych EBA i ESMA

www.pwc.pl strona 27 z 56

opublikowały projekty Regulacyjnych Standardów Technicznych (przedstawione w dalszej części Alertu Regulacji Bankowych).

Więcej:

Rozporządzenie nr 2017/2402 z dnia 12 grudnia 2017 r. w sprawie ustanowienia ogólnych ram dla sekurytyzacji oraz utworzenia szczególnych ram dla prostych, przejrzystych i standardowych sekurytyzacji

Wytyczne Komisji Europejskiej dotyczące bezpośredniego stosowania ogólnego rozporządzenia o ochronie danych (GDPR) od dnia 25 maja 2018 r.

Dnia 25 maja 2018 r., dwa lata po przyjęciu i wejściu w życie, rozpocznie się bezpośrednie stosowanie nowego, obejmującego swoim zasięgiem całą UE instrumentu ochrony danych – ogólnego rozporządzenia o ochronie danych (GDPR). W związku ze zbliżającym się terminem stosowania, w dniu 24 stycznia 2018 r. Komisja Europejska opublikowała komunikat zawierający Wytyczne dotyczące bezpośredniego stosowania rozporządzenia GDPR.

Komunikat podsumowuje prace przygotowawcze przeprowadzone dotychczas na szczeblu UE, w tym podejmowane przez Europejską Radę Ochrony Danych (EDPB) oraz wskazuje dalsze działania, które powinny zostać wykonane przez KE, państwa członkowskie i krajowe organy ochrony danych, w tym :

finalizacja ustanawiania ram prawnych na szczeblu krajowym, w tym zapewnienie przez państwa członkowskie niezbędnych zasobów finansowych i ludzkich na potrzeby organów ochrony danych,

zapewnienie pełnej operacyjności EDPB (do 25.05.2018 r.), której zadaniem będzie promowanie jednolitego stosowania prawa w dziedzinie ochrony danych, współpracy między organami ochrony danych (w tym Europejskiego Inspektora Ochrony Danych), wydawanie wytycznych w sprawie interpretacji kluczowych pojęć rozporządzenia, wydawanie wiążących decyzji w sporach dotyczących transgranicznego przetwarzania,

przygotowanie się przedsiębiorstw, administracji publicznej i innych organizacji przetwarzających dane do stosowania nowych przepisów,

prowadzenie polityki informacyjnej, w szczególności dla obywateli oraz MŚP dotyczącej sposobu przygotowania się do stosowania GDPR oraz wynikających z nowych przepisów praw.

W komunikacie wskazano również ramy egzekwowania przepisów GDPR (w tym wiążące decyzje EDPB), sposób funkcjonowania reżimu sankcji w praktyce oraz mechanizm skarg dla obywateli.

Równolegle Komisja Europejska:

uruchomiła również narzędzie internetowe, które będzie służyć jako źródło wsparcia i aktualnej wiedzy dla

przedsiębiorców i konsumentów na temat GDPR,

rozpoczęła kampanię informacyjną we wszystkich państwach członkowskich,

opublikowała pytania i odpowiedzi dotyczące niektórych kluczowych kwestii dotyczących GDPR.

Wpływ GDPR będzie znaczący dla wszystkich firm. Mocno odczują tą trudną regulację zwłaszcza mniejsze i średnie instytucje finansowe. W przypadku dużych firm koszty wdrożenia sięgają milionów USD, np. w 2017 roku zespół ds. ochrony osobowych w firmie Facebook w Irlandii został powiększony o 250 procent, aby wesprzeć proces GDPR. Ilość wymogów i ich poziom komplikacji jest bardzo duży - m.in. nowe wymogi w zakresie bezpieczeństwa cybernetycznego wymagają od firm zgłaszania naruszeń organom regulacyjnym w ciągu 72 godzin od ich odkrycia. A to tylko jeden z wielu obowiązków.

Więcej:

Komunikat KE: Wzmocniona ochrona, nowe możliwości – wytyczne Komisji dotyczące bezpośredniego stosowania ogólnego rozporządzenia o ochronie danych od dnia 25 maja 2018 r.

www.pwc.pl strona 28 z 56

Wyzwania z przepisami UE w zakresie ochrony danych osobnych były przedmiotem także krytycznych analiz np. The Trouble with European Data Protection Law

Regulacyjne Standardy Techniczne dotyczące silnego uwierzytelniania oraz wspólnych, bezpiecznych i otwartych standardów komunikacji pomiędzy dostawcami usług płatniczych

27 listopada 2017 r. Komisja Europejska przyjęła finalną wersję Regulacyjnych Standardów Technicznych dotyczących silnego uwierzytelniania oraz wspólnych, bezpiecznych i otwartych standardów komunikacji pomiędzy dostawcami usług płatniczych. W dokumencie doprecyzowano określone w art. 98 PSD2 wymogi dotyczące silnego uwierzytelniania klienta (w tym dopuszczalne zwolnienia z ich stosowania), wymogi w zakresie ochrony poufności i integralności poświadczeń bezpieczeństwa użytkowników usług płatniczych oraz wymogów dotyczących otwartych standardów komunikacji pomiędzy dostawcami usług płatniczych prowadzących rachunki, dostawcami usług inicjowania płatności, dostawcami usług informacji o rachunku, płatnikami, odbiorcami płatności i innymi dostawcami usług płatniczych (PSP).

Standardy będą miały zastosowanie 18 miesięcy po wejściu w życie czyli od czerwca 2019 roku za wyjątkiem wymogu zapewnienia przez dostawców usług płatniczych prowadzących rachunek zgodności interfejsu komunikacyjnego z odpowiednimi standardami, udostępniania dokumentacji technicznej oraz możliwości testowania interfejsu przez innych użytkowników, który będzie obowiązywał już 12 miesięcy po wejściu w życie RTS.

Więcej:

Regulacyjne Standardy Techniczne dotyczące silnego uwierzytelniania oraz wspólnych, bezpiecznych i otwartych standardów komunikacji pomiędzy dostawcami usług płatniczych

Obowiązują Regulacyjne standardy techniczne dotyczące współpracy i wymiany informacji między właściwymi organami w związku z korzystaniem ze swobody przedsiębiorczości i swobody świadczenia usług przez instytucje płatnicze

Od 1 grudnia 2017 r. obowiązuje Rozporządzenie delegowane Komisji (UE) 2017/2055 z dnia 23 czerwca 2017 r. uzupełniające dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2015/2366 w odniesieniu do regulacyjnych standardów technicznych dotyczących współpracy i wymiany informacji między właściwymi organami w związku z korzystaniem ze swobody przedsiębiorczości i swobody świadczenia usług przez instytucje płatnicze (opublikowane 11 listopada 2017).

Rozporządzenie ustanawia zasady współpracy i wymiany informacji między nadzorem państwa członkowskiego pochodzenia i przyjmującego w odniesieniu do zgłoszeń dotyczących korzystania ze swobody przedsiębiorczości lub swobody świadczenia usług przez instytucje płatnicze oraz przez instytucje pieniądza elektronicznego, w tym gdy prowadzą one dystrybucję pieniądza elektronicznego za pośrednictwem osoby fizycznej lub prawnej. Rozporządzenie jest analogiczne do przepisów dotyczących notyfikacji oddziałów instytucji kredytowych i prowadzenie działalności transgranicznej (cross-border). Określa m.in. konieczny zakres informacji (m.in. plan działalności (biznesplan) i prognozę budżetu na pierwsze 3 pełne lata obrotowe) składanej do notyfikacji.

www.pwc.pl strona 29 z 56

Więcej:

Rozporządzenie delegowane Komisji (UE) 2017/2055 z dnia 23 czerwca 2017 r. uzupełniające dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2015/2366 w odniesieniu do regulacyjnych standardów technicznych dotyczących współpracy i wymiany informacji między właściwymi organami w związku z korzystaniem ze swobody przedsiębiorczości i swobody świadczenia usług przez instytucje płatnicze

Standardy dokonywania wyceny różnicy w sposobie traktowania w procesie uporządkowanej likwidacji

14 listopada 2017 r. Komisja Europejska przyjęła Regulacyjne Standardy Techniczne dotyczące kryteriów wyceny ex-post w procesie uporządkowanej likwidacji dokonywanej w celu oceny, czy akcjonariusze i wierzyciele byliby traktowani w korzystniejszy sposób, gdyby instytucja objęta restrukturyzacją i uporządkowaną likwidacją została objęta zwykłym postępowaniem upadłościowym (wycena przeprowadzana przez niezależną osobę po restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji).

Wycena ex-post ma istotne znaczenie, ponieważ jej wyniki wpływają na uprawnienie akcjonariuszy lub wierzycieli do ewentualnej wypłaty rekompensat (różnicy pomiędzy stratą jaką ponieśliby w wyniku standardowego postępowania upadłościowego a stratą poniesioną w wyniku uporządkowanej likwidacji). Wycena ex-post powinna zostać przeprowadzona jak najszybciej po dokonanym procesie likwidacji, przez niezależną stronę, i powinna bazować na informacjach, faktach i okolicznościach, które były znane (lub mogły być poznane) na datę podjęcia decyzji o uporządkowanej likwidacji. Złożoność procesu wyceny dobrze ilustrują częściowo ujawnione przez SRB materiały w zakresie wyceny Banco Popolar w Hiszpanii przejętego ostatecznie przez Santander Bank.

O projekcie RTS pisaliśmy w sierpniowym wydaniu Alertu Regulacyjnego.

Więcej:

Regulacyjne Standardy Techniczne w zakresie wyceny na potrzeby ustalenia różnicy w sposobie traktowania akcjonariuszy i wierzycieli

Raport SRB z wyceny Banco Popolar

Potrzebne szersze spojrzenie na restrukturyzację i uporządkowaną likwidację międzynarodowych banków

W listopadzie 2017 r. Europejska Rada ds. Ryzyka Systemowego (ESRB) opublikowała wyniki analizy w zakresie podejścia makro w procesie resolution międzynarodowych banków (Working Paper – A macro approach to international bank resolution).

W opracowaniu zaprezentowano tezę, że efekty restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji w odniesieniu do szeroko pojętego sektora bankowego nie zostały dotychczas właściwie oszacowane. W ocenie autora, wiodące gospodarki, w tym Unia Europejska i Stany Zjednoczone, które przyjęły i wdrożyły systemy restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji, ryzykują popełnienie tych samych błędów, które popełniły przy nadzorze, tj. stosując podejście mikro-ostrożnościowe, koncentrujące się na pojedynczych instytucjach, zamiast spojrzenia makro-ostrożnościowego, nakierowanego na cały system finansowy. Nowe zasady restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji są nadmiernie skoncentrowane na restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji pojedynczych banków, z uwzględnieniem tylko w niewielkim stopniu ryzyka systemowego. W szczególności nie został właściwie oszacowany wpływ zastosowania środków restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji na pozostałe podmioty sektora nie objęte resolution. Zastosowanie bail-in do dużego, międzynarodowego banku może zwiększyć – zamiast obniżyć – ryzyko paniki na rynku. Należy również uwzględnić istotny spadek cen aktywów, który może wywrzeć istotną presję na innych uczestników rynku, zwiększyć korelację pomiędzy zwrotami z aktywów oraz zmienność cen.

Istotnym aspektem jest również, aby obligacje bankowe podlegające umorzeniu (bail-in) były utrzymywane poza sektorem bankowym, co obecnie nie ma zastosowania (pewnym rozwiązaniem mogą być zaostrzone

www.pwc.pl strona 30 z 56

wymogi kapitałowe w tym zakresie). Banki strefy euro posiadają w swoich bilansach obligacje podlegające umorzeniu (bailin-able) wyemitowane w strefie euro w wysokości ca 500 mld EUR, gospodarstwa domowe ca 300 mld EUR, a firmy ubezpieczeniowe i fundusze emerytalne o wartości nieco ponad 200 mld EUR (EBC, 2016 r.), co generuje istotne ryzyko systemowe (zarażenia) – straty jednego banku poprzez mechanizm bail-in mogą zostać w łatwy sposób przeniesione na inne, obniżając ich wypłacalność i ograniczając potencjał kredytowania (autorzy szacują że do 31% bazy kapitałowej banków strefy euro może być narażone na to ryzyko).

Z kolei, gdy znacząca część długu jest w posiadaniu gospodarstw domowych zastosowanie instrumentu umorzenia może być politycznie niewykonalne (przykład Włoch z początku 2017 r.).

Te uwagi w części współbrzmią z krytycznymi analizami prof. Ch. Goodhardta (LSE), wielokrotnie wskazującego, że mechanizmy resolution opisane w BRRD, w szczególności bail-in, zastępuje krytykowane ratowanie banków za pieniądze podatnika ich ratowaniem za pieniądze emerytów, gdyż w obligacje typu bail-in były, są i będą kupowane przez fundusze emerytalne, fundusze inwestycyjne, zakłady ubezpieczeń, etc. (Materiał ECB Forum on banking Supervision. Panel II: Global financial reform – where do we stand, zwłaszcza 47:35-48:11).

Wśród możliwych rozwiązań wskazano na potrzebę:

Redukcji ryzyka zarażenia (np. poprzez wyłączenie posiadanego długu innych banków podlegającego

umorzeniu z kapitału CET1, zwiększenie bufora G-SIBs, przypisanie ekspozycjom wobec banków analogicznej wagi ryzyka jak dla ekspozycji korporacyjnych);

Wprowadzenia mechanizmu zabezpieczenia fiskalnego na poziomie strefy euro umożliwiającego bezpośrednią rekapitalizacje banków ze środków Europejskiego Mechanizmu Stabilności (kolejnym krokiem byłoby utworzenie jednolitego europejskiego mechanizmu uporządkowanej likwidacji i jednolitego europejskiego systemu gwarantowania depozytów, posiadających linię kredytową w Europejskim Mechanizmie Stabilności analogicznie do rozwiązań stosowanych w USA);

Redukcję instrumentów dłużnych podlegających bail-in będących w posiadaniu gospodarstw domowych.

Autor wskazuje, że nie można wykluczyć, że w pewnych sytuacjach wystąpi konflikt celów pomiędzy podejściem mikro- i makro-ostrożnościowym, stąd występuje potrzeba hierarchizacji celów – autor prezentuje argument, że jeżeli bail-in jednego lub kilku większych banków może prowadzić do destabilizacji systemu finansowego, będzie kontra-produktywny i należy zastosować „ odwracalne przełamanie” zasad resolution (np. częściowy bail-in lub odłożenie w czasie). Tylko czy to nie będzie to oznaczało powrotu do sytuacji sprzed kryzysu i instytucji „zbyt dużych by upaść”?

Więcej:

Dokument Roboczy ESRB - Podejście makro do restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji banków międzynarodowych

ECB Forum on Banking Supervision. Panel II: Global financial reform ‒ where do we stand

Stanowisko Rady ds. restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji (SRB) w zakresie polityki MREL oraz planowanych działań

20 grudnia 2017 r. Rada ds. restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji (SRB - Single Resolution Board) opublikowała Politykę MREL w ramach cyklu planowania na 2017 rok wraz z działaniami planowanymi na kolejne okresy. Stanowisko dotyczy banków podlegających kompetencji SRB.

W dokumencie wskazano na planowane przejście od obecnych celów o charakterze informacyjnym do ustalania docelowych poziomów MREL dla banków (w pierwszej kolejności do dużych i złożonych grup bankowych, w tym do wszystkich G-SII i grup z kolegiami ds. restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji kierowanych przez SRB). SRB będzie również stosować okresy przejściowe specyficzne dla banków, pozwalające na stopniowe zwiększanie MREL (maksymalnie cztery lata). Zgodnie z określonymi w dokumencie SRB planami, banki będą proszone o przedstawienie planów finansowania w kontekście realizacji celów MREL w okresie przejściowym i

www.pwc.pl strona 31 z 56

będą musiały opracować wewnętrzne procesy i zasady zarządzania w celu konsekwentnego monitorowania MREL w ramach grupy. Planowane jest również wprowadzenie specyficznych dostosowań wymogów MREL dla danego banku, zastosowania skonsolidowanego celu MREL dla pojedynczych podmiotów resolution jeśli ustanowiono strategię MPE (Multiple Point of Entry), obejmującą więcej niż jeden organ ds. restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji).

Kontynuacja polityki MREL w 2018 r. będzie uwzględniała m.in.:

kalibrację celów MREL na podstawie analizy skutków przeprowadzonej przez SRB oceny możliwości przeprowadzenia restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji oraz wszelkich przeszkód w zakresie możliwości przeprowadzenia restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji,

udoskonalenie polityki alokacji w ramach grup i opracowanie ram dla indywidualnych wymogów MREL oraz wykonalności instrumentu umorzenia lub konwersji długu (bail-in tool).

Chociaż SRB musi nadal stosować obowiązujące przepisy dotyczące MREL, będzie uważnie śledziła wnioski dotyczące zmiany BRRD i przygotowuje się do przeglądu swojej polityki MREL w celu uwzględnienia wszelkich zmian legislacyjnych.

Więcej:

Stanowisko SRB dotyczące polityki i planów działania w zakresie MREL

Standardy Techniczne dotyczące procedur wyłączania transakcji z kontrahentami niefinansowymi z państwa trzeciego z wymogu w zakresie funduszy własnych w ramach korekty wyceny kredytowej (CVA)

Komisja Europejska opublikowała w dniu 24 stycznia 2018 r. Rozporządzenie uzupełniające CRR w odniesieniu do Regulacyjnych Standardów Technicznych dotyczących procedur wyłączania transakcji z kontrahentami niefinansowymi z państwa trzeciego z wymogu w zakresie funduszy własnych w ramach korekty wyceny kredytowej (CVA). Rozporządzenie wymienia warunki, które muszą spełnić kontrahenci, aby mogli zostać uznani za kontrahentów niefinansowych z kraju trzeciego, określa częstotliwość weryfikacji (dla każdej klasy kontraktów pochodnych OTC) czy wartości nominalna brutto danej klasy instrumentów pochodnych będących przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym nie przekracza progów rozliczania określonych w art. 11 Rozporządzenia KE 149/2013.

Więcej:

Standardy Techniczne dotyczące procedur wyłączania transakcji z kontrahentami niefinansowymi z państwa

trzeciego z wymogu w zakresie funduszy własnych w ramach korekty wyceny kredytowej (CVA)

www.pwc.pl strona 32 z 56

Europejski Bank Centralny (ECB, European Central Bank)

Priorytety nadzorcze SSM na 2018

19 grudnia 2017 r Europejski bank Centralny opublikował priorytety nadzorcze na 2018 r. EBC zamierza skoncentrować się na czterech obszarach priorytetowych:

Modele biznesowe i wskaźniki rentowności;

Ryzyko kredytowe (NPL, koncentracje ekspozycji oraz zarządzanie zabezpieczeniami i ich wycena);

Zarządzanie ryzykiem (TRIM – przegląd modeli wewnętrznych, ICAAP, ILAAP, stopień przygotowania do

IFRS9 i innych zmian regulacyjnych);

Działania wielowymiarowe tj. przygotowanie do Brexit, czy stress testy.

Więcej:

Priorytety nadzorcze SSM na 2018

Zmiany w zakresie kryteriów uznawalności dla niezabezpieczonych obligacji bankowych

W dniu 14 grudnia 2017 r. Europejski Bank Centralny opublikował informację o wprowadzeniu zmian w kryteriach uznawalności zabezpieczeń w przypadku transakcji z ECB w formie niezabezpieczonych instrumentów dłużnych wyemitowanych przez instytucje kredytowe lub firmy inwestycyjne lub podmioty ściśle z nimi powiązane (tzw. niezabezpieczone obligacje bankowe, unsecured bank bonds). Nowe kryteria mają wejść w życie w pierwszym kwartale 2018 r.

Niezabezpieczone obligacje bankowe, które podlegają podporządkowaniu ustawowemu, umownemu lub strukturalnemu (np. wyemitowane przez bankowe spółki holdingowe) staną się niekwalifikowalne jako zabezpieczenie z chwilą wejścia w życie aktualizacji (za wyjątkiem obligacji wyemitowanych do dnia 31 grudnia 2018 r. przez podmioty znajdujące się na liście agencji uprawnionych do programu zakupu sektora publicznego EBC oraz obligacji zabezpieczonych przez rząd, które będą uznawane do terminu zapadalności, pod warunkiem że nie podlegają podporządkowaniu umownemu lub strukturalnemu). Również niezabezpieczone obligacje bankowe emitowane przez instytucje kredytowe lub firmy inwestycyjne lub ich ściśle powiązane podmioty mające siedzibę poza UE zostaną uznane za niekwalifikujące się. Preferowane (tj. niepodlegające podporządkowaniu) niezabezpieczone obligacje bankowe będą nadal kwalifikowały się jako zabezpieczenie.

Więcej:

Link do komunikatu prasowego ECB

Projekt wytycznych dotyczących oceny nadzorczej dla metody modeli wewnętrznych dla ryzyka kredytowego kontrahenta i zaawansowanej metody szacowania wymogów kapitałowych z tytułu CVA

Europejski Bank Centralny (ECB) opublikował projekt wytycznych dotyczących oceny nadzorczej dla metody modeli wewnętrznych dla ryzyka kredytowego kontrahenta i zaawansowanej metody szacowania wymogów kapitałowych z tytułu CVA. Obecnie dokument znajduje się w fazie konsultacji. Uwagi można zgłaszać do końca marca 2018 r.

Więcej:

Projekt wytycznych dotyczących oceny nadzorczej dla metody modeli wewnętrznych dla ryzyka kredytowego kontrahenta i zaawansowanej metody szacowania wymogów kapitałowych z tytułu CVA

www.pwc.pl strona 33 z 56

Europejski Bank Centralny opublikował dokument roboczy dotyczący buforów kapitałowych i płynnościowych oraz odporności systemu bankowego strefy euro

W grudniu ub. r. Europejski Bank Centralny opublikował dokument roboczy dotyczący wpływu poziomu buforów kapitałowych oraz płynnościowych na poziom akcji kredytowej w przypadku szoków makroekonomicznych oraz interwencji w zakresie polityki monetarnej. W dokumencie opisano wpływ instrumentów makro-ostrożnościowych stosowanych w zakresie kapitału oraz płynności na odporność banków, cykl koniunkturalny oraz zależności pomiędzy instrumentami makro-ostrożnościowymi a polityką monetarną. Autorzy w swojej analizie uwzględnili znaczną próbę banków ze strefy euro, finansujących głównie prywatny sektor (klienci niefinansowi) w latach 2007-2015.

We wnioskach z analizy wskazano, że niekorzystne zjawiska w zakresie zagregowanego popytu, przekładały się na spadek akcji kredytowej oraz stóp procentowych w obszarze finansowania sektora prywatnego (klienci niefinansowi). Jednak banki o wysokim wskaźniku kapitałowym Tier 1 zmniejszały swoją długoterminową akcję kredytową w mniejszym stopniu niż pozostałe, chętniej podejmując ryzyko, natomiast bardziej niż pozostałe redukowały krótkoterminowe finansowanie podmiotów niefinansowych oraz kredyty dla gospodarstw domowych, co prowadzi do konkluzji, że wyższe współczynniki kapitałowe ograniczają procykliczność kredytu.

Więcej:

Dokument roboczy ECB dotyczący buforów kapitałowych i płynnościowych oraz odporności systemu bankowego strefy euro

Półroczny Przegląd Stabilności Finansowej ECB

29 listopada 2017 roku Europejski Bank Centralny opublikował wyniki Przeglądu Stabilności Finansowej (Financial Stability Review, FSR) za I półrocze 2017 r. W Raporcie wykazano m.in. na następujące zjawiska:

Trwające ożywienie gospodarcze wspiera stabilność finansową, jednakże rynki w dalszym ciągu są

narażone na nagły wzrost niestabilności;

Prawdopodobieństwo związane z przeszacowaniem globalnych premii z tytułu ryzyka pozostaje znaczące; w niektórych krajach utrzymuje się niepewność sytuacji politycznej, która może doprowadzić do zażądania wyższych premii za ryzyko od obligacji skarbowych, potencjalnie powodując problemy z obsługą zadłużenia;

Perspektywy rentowności banków wciąż są zagrożone przez słabości strukturalne tj. nadwyżkę zdolności

produkcyjnych, brak dywersyfikacji dochodów i nieefektywność kosztową; w niektórych regionach perspektywy rentowności są nadal osłabiane przez wysoki udział kredytów zagrożonych (NPL);

Wysokie zadłużenie sektora prywatnego i publicznego może w pewnych krajach powodować problemy z obsługą zadłużenia;

Uwagę zwraca również, utrzymujące się w ostatnich latach, zwiększone podejmowanie ryzyka w sektorze

funduszy inwestycyjnych, stwarzające ryzyko dla stabilności finansowej w strefie euro.

Jednocześnie EBC zidentyfikował następujące rodzaje ryzyka dla stabilności systemu finansowego strefy euro w najbliższych dwóch latach:

Nagłe, znaczne przeszacowanie premii za ryzyko na globalnych rynkach finansowych;

Niesprzyjająca korelacja między rentownością słabych banków a niskim nominalnym wzrostem, w obliczu wyzwań strukturalnych w sektorze bankowym strefy euro;

Obawy o stabilność zadłużenia sektora publicznego i prywatnego przy ewentualnym przeszacowaniu

premii za ryzyko i zwiększeniu rozdrobnienia politycznego;

www.pwc.pl strona 34 z 56

Ryzyko płynności w pozabankowym sektorze finansowym z potencjalnymi skutkami rozprzestrzeniania się

na system finansowy.

W dokumencie przedstawiono również wyniki analiz w zakresie wykorzystania platform transakcyjnych, przeglądu transgranicznej bankowości w strefie euro, zmiany na rynkach transakcji repo i wpływ reformy regulacyjnej na funkcjonowanie tego rynku oraz zjawisko niskiej zmienności na rynkach finansowych.

Więcej:

Przegląd Stabilności Finansowej ECB

Oświadczenie o stosowaniu Globalnego Kodeksu Walutowego (FX Global Code)

27 listopada 2017 r. Europejski Bank Centralny i 14 banków centralnych strefy euro (w tym z Niemiec, Włoch, Irlandii czy Estonii) wydały oświadczenia o zamiarze stosowania Globalnego Kodeksu Walutowego. Kodeks ustanawia standardy dla uczestników rynku na globalnych rynkach walutowych. Pozostałe banki centralne strefy euro planują wydać oświadczenia o zobowiązaniach w przyszłym roku. Zgodność z Kodeksem ma nastąpić do maja 2018 r.

6 lutego 2018 r. także Narodowy Bank Polski złożył taką deklarację

Więcej:

Link do komunikatu prasowego ECB w sprawie stosowania Globalnego Kodeksu Walutowego

Link do komunikatu prasowego NBP o zamiarze przestrzegania Globalnego Kodeksu Walutowego

FX Global Code - Globalny Kodeks walutowy po angielsku

www.pwc.pl strona 35 z 56

EBA (European Banking Authority)

Europejski Urząd Nadzoru opublikował raport dotyczący pełnego wpływu na europejski sektor bankowy pakietu zmian przygotowanych przez Komitet Bazylejski

W dniu 20 grudnia EBA opublikowała pełną ocenę wpływu wprowadzenia pakietu zmian, zaproponowanych przez Komitet Bazylejski na europejski sektor bankowy. Analiza odzwierciedla wpływ korekt wprowadzonych w zakresie wskaźnika dźwigni, ryzyka kredytowego, operacyjnego oraz wprowadzenia dodatkowego floora zgodnie z którym wartość RWA generowanego przez wewnętrzne modele nie może być niższa niż 72,5% wartości RWA wyliczonego zgodnie z metodą standardową.

Oszacowanie wpływu zmian zostało przygotowane na bazie danych za 31 grudnia 2015, przekazanych przez banki biorące udział w ćwiczeniu. Oszacowano, iż wprowadzone zmiany mają następujący wpływ na sytuację banków:

Minimalny wymóg kapitału Tier 1 wzrośnie o 12,9% (na datę pełnej implementacji);

Dodatkowe zapotrzebowanie na kapitał CET1 wśród banków UE wyniesie 17,5 mld EUR;

Łączny niedobór kapitału wśród banków UE wyniesie 39,7 mld EUR;

20,5% banków będących w próbce i stosujących metody zaawansowane szacowania wymogu kapitałowego (modele) nie spełni wymogu dodatkowego progu 72,5% (output floor). Co ciekawe, ilość banków nie spełniających wymogu output floor może być niedoszacowany, gdyż zgodnie z przepisem art. 500 CRR, przy szacowaniu aktualnej wielkości RWA, studium wpływu nie uwzględniało flora liczonego jako dodatek do mianownika współczynnika wypłacalności czyli do RWA, ale jako dodatkowe fundusze własne (p. 1.3.1.).

Więcej:

Raport EBA dotyczący pełnego wpływu na europejski sektor bankowy pakietu zmian przygotowanych przez Komitet Bazylejski

Analiza ilościowa EUNB wskazuje tylko na niewielki wzrost puli instrumentów kwalifikowalnych do MREL

W dniu 20 grudnia 2017 r. Europejski Urząd Nadzoru Bankowego opublikował wyniki kolejnej analizy ilościowej wg stanu na 31.12.2016 r. dotyczącej minimalnego wymogu w zakresie funduszy własnych i zobowiązań kwalifikowalnych (MREL). Analizą objęto 112 banków z 18 krajów Unii Europejskiej, reprezentujących 60% sektora bankowego UE, w tym stałą próbę 100 banków (aby porównać trendy na przestrzeni ostatnich dwóch lat). W próbie uwzględniono 5 banków z Polski (z czego 4 finansujące się głównie depozytami, 3/5 posiadało status O-SII).

Dla zachowania porównywalności i wychwycenia trendów, analizę przeprowadzono przy wykorzystaniu metodologii i założeń opracowanych na potrzeby ubiegłorocznej analizy. Wyniki analizy wskazują na znaczną zmienność wysokości wskaźników MREL w poszczególnych bankach (szczególnie innych niż G-SII), niemniej w wartościach uśrednionych w porównaniu do analizy na 31.12.2015 r. (stała próba 100 banków) obserwuje się:

Poprawę profilu ryzyka banków skutkującą obniżeniem kwoty aktywów ważonych ryzykiem (RWA) o 431

mld EUR (4,9%), co w sposób znaczący przełożyło się na obniżone zapotrzebowanie na finansowanie instrumentami MREL;

Tylko niewielki wzrost puli instrumentów kwalifikowalnych do MREL (nominalna kwota MREL wzrosła o 4,5mld EUR tj. 0,1%, natomiast relacja MREL do RWA wzrosła o 1,9 p.p. do poziomu 37,8% RWA, co przypisuje się przede wszystkim globalnym instytucjom o znaczeniu systemowym, które aktywnie emitowały instrumenty kwalifikowalne do MREL w 2016 i na początku 2017 roku);

Nieznaczną poprawę jakość MREL mierzonej wartością instrumentów podporządkowanych (33 mld EUR, wzrost o 1,9%);

www.pwc.pl strona 36 z 56

Obniżenie całkowitego szacunkowego zapotrzebowania na MREL w zakresie finansowania:

- o 25,8 mld EUR (spadek o 11,4%) w scenariuszu „Bufora absorbującego straty” (dwukrotność wymogów kapitałowych (wymogi Filara 1 + Filara 2) wraz z wymogiem połączonego bufora (CBR),

- o 119,0 mld EUR (spadek o 30,9%) w scenariuszu „Bufor/8%” (wyższa z dwóch kwot: dwukrotności wymogów kapitałowych uwzględniających połączony bufor lub 8% łącznych zobowiązań i funduszy własnych).

Zagregowane szacunkowe potrzeby MREL związane z finansowaniem zmniejszyły się o 15,2 mld EUR (-11,3%).

Więcej:

Raport z analizy ilościowej MREL na 31 grudnia 2016 r.

W kierunku ujednolicenia praktyk stosowania uproszczonych wymogów lub wyłączenia w odniesieniu do planów restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji – sprawozdanie EUNB oraz standardy techniczne

Sprawozdanie dotyczące stosowania uproszczonych obowiązków lub wyłączenia z obowiązku sporządzania planów naprawy oraz planów restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji

Opublikowany w grudniu 2017 r. raport prezentuje przegląd praktyk właściwych organów ds. restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji w zakresie stosowania zasady proporcjonalności i upraszczania obowiązków w odniesieniu do planów naprawy oraz planów restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji w pierwszych latach po wejściu w życie przepisów BRRD. Sprawozdanie zostało przygotowane w oparciu informacje przekazanych EUNB przez właściwe organy i organy ds. restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji w latach 2016 r. i 2017 r.

Wyniki raportu wskazują, że Polska nie należy do czołówki państw z elastycznym podejściem do procesów naprawy i restrukturyzacji/uporządkowanej likwidacji. W odniesieniu do planów naprawy, na 30 kwietnia 2017 r.), Polska nie stosowała podejścia uproszczonego ani zwolnień, należąc do 38% jurysdykcji, w których właściwe organy nie skorzystały z przysługującej im swobody w zakresie przyznawania uproszczonych obowiązków i wyłączeń w zakresie planowania naprawy (m.in. razem z Bułgarią, Cyprem, Czechami, Niemcami, i Wielką Brytanią). Dla kontrastu, w niektórych krajach ponad połowa liczby banków kwalifikowała się do uproszczonego podejścia (93% Włochy, 79% Szwecja, 71% Dania). Uproszczone podejście najczęściej było stosowane w odniesieniu do scenariuszy (redukcja liczby scenariuszy lub zwolnienie z wymogu przedstawiania ilościowego wpływu scenariusza na bank) oraz wskaźników uruchamiania planów naprawy (redukcja liczby wymaganych wskaźników bez konieczności uzasadnienia lub odstąpienie od stosowania całych grup wskaźników, jeżeli nie były odpowiednie do danej instytucji), a także opcji naprawy (liczby wymaganych opcji i stopnia szczegółowości).

Nieco lepiej nasz kraj wypadł w planowaniu restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji – Polska stosowała podejście uproszczone w przypadku małych banków spółdzielczych tj. w odniesieniu do 230 z 594 banków (możliwość zastosowania zwolnień w odniesieniu do planów restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji jest ograniczona wyłącznie do banków powiązanych z organem centralnym i nie można ich stosować do instytucji kredytowych będących członkami IPS). Kryterium kwalifikującym do uproszczonego podejścia był poziom łącznych aktywów (nie wskazano jednak konkretnego progu liczbowego) oraz brak znaczącego wpływu na rynek lokalny, brak dobrze rozwiniętej sieci oddziałów, uczestnictwo w instytucjonalnym systemie ochrony (IPS) oraz wielkość zobowiązań wobec podmiotów publicznych (takich jak jednostki samorządu terytorialnego) lub podmiotów świadczących usługi publiczne (szpitale itp.). W raporcie wskazano, że liczba banków, do których Polska zamierza zastosować uproszczone podejście przy planach restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji będzie większa w kolejnych latach, jednak nie podano szczegółowych informacji w szczególności w zakresie możliwości i metodologii oceny banków komercyjnych, które mogłyby skorzystać z uproszczonych obowiązków.

W przypadku Polski, uproszczone plany restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji dla małych banków spółdzielczych nie musiały zawierać takich informacji jak m.in. opis struktury organizacyjnej i modelu biznesowego, opis środków zapewniających ciągłość krytycznych funkcji, środki mające na celu usunięcie

www.pwc.pl strona 37 z 56

przeszkód utrudniających proces resolution czy analiza pod kątem potencjalnego nabywcy. Preferowaną strategią restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji dla podmiotów, wobec których zastosowano uproszczone podejście, jest likwidacja w ramach standardowego postępowania upadłościowego. W związku z tym, w sposób naturalny, ocena możliwości przeprowadzenia restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji koncentruje się na wykonalności i wiarygodności likwidacji i pomija inne etapy. Problematyczne jest nie stosowanie przez BFG kryterium wielkości aktywów, kwalifikujące do uproszczonego podejścia w przypadku banków spółdzielczych spoza IPS. Dodaje to obciążeń regulacyjnych bankom oraz obowiązków BFG, przy i tak oczywistym założeniu, że nieistotne banki jakimi są w zdecydowanej większości banki spółdzielcze i tak nie będą podlegać resolution ale likwidacji.

W odniesieniu do częstotliwości aktualizacji planów restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji większość organów ds. resolution, wskazywała na częstotliwość roczną bądź okres dwóch lat (w tej drugiej grupie znalazł się m.in. BFG). Kilka organów ds. resolution (np. Austria) ustala częstotliwość w zależności od kategorii, do której przypisana jest dana instytucja.

Znaczne rozbieżności w podejściach do uproszczonych obowiązków w odniesieniu do planów naprawy oraz planów resolution w ramach UE (w tym w metodach oceny kwalifikowalności do uproszczonych obowiązków i zakresu uproszczeń) powodują nierówne szanse dla instytucji działających w UE. Konkluzje z dokonanego przez EBA przeglądu praktyk w Unii Europejskiej przyczyniły się do opracowania nowych wytycznych w zakresie stosowania uproszczonych obowiązków, który zastąpią istniejące wytyczne i zwiększają konwergencję między państwami członkowskimi poprzez stosowanie najlepszych praktyk opracowanych na poziomie krajowym w całej UE w ciągu pierwszych kilku lat po BRRD wejście w życie.

Regulacyjne Standardy Techniczne w zakresie kryteriów kwalifikujących do uproszczonego podejścia w zakresie planów naprawy oraz planów restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji

Przyjęta 19 grudnia 2017 r. finalna wersja projektu Regulacyjnych Standardów Technicznych w zakresie kryteriów kwalifikujących do uproszczonego podejścia zgodnie z Art. 4(6) Dyrektywy 2014/59/EU (EBA/RTS/2017/11) uwzględnia większość wniosków z przygotowanego przez EBA przeglądu. W szczególności zaproponowano następujące rozwiązania w celu zwiększenia konwergencji praktyk i zapewnienia równych szans:

wprowadzenie jednolitej, dwustopniowej metodologii oceny kwalifikowalności opartej na zmniejszonej

liczbie wskaźników ilościowych (w porównaniu z istniejącymi wytycznymi) oraz pewnych aspektach jakościowych, które należy stosować przy ocenie wszystkich instytucji w UE;

Opracowywanie specjalnej metodologii przeprowadzania oceny ilościowej instytucji kredytowych z dokładnymi wskaźnikami, wagami i zakresami wartości progowych, w stosownych przypadkach, w powiązaniu z identyfikacją innych instytucji o znaczeniu systemowym;

Zachowanie elastyczności jedynie w przypadku oceny ilościowej przedsiębiorstw inwestycyjnych.

Ujednolicenie stosowanych w UE praktyk ma nastąpić przy zachowaniu właściwej równowagi między stabilnością finansową, interesami publicznymi i obciążeniami administracyjnymi nałożonymi na instytucje i organy.

O projekcie RTS pisaliśmy w sierpniowym wydaniu Alertu Regulacyjnego.

Więcej:

Regulacyjnych Standardów Technicznych w zakresie kryteriów kwalifikujących do uproszczonego podejścia zgodnie z Art. 4(6) Dyrektywy 2014/59/EU

Sprawozdanie dotyczące stosowania uproszczonych obowiązków lub wyłączenia z obowiązku sporządzania planów naprawy oraz planów restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji

www.pwc.pl strona 38 z 56

Seria pytań i odpowiedzi dotyczących restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji

W ramach narzędzia Q&A, Europejski Urząd Nadzoru przedstawił poglądy w zakresie następujących aspektów stosowania przepisów w zakresie restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji:

Zakresu kompetencji organów ds. restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji, w tym uprawnienia do

umorzenia i konwersji w odniesieniu do zobowiązań wynikających z instrumentów pochodnych;

Różnicy pomiędzy sytuacją obniżenia do zera wysokości kwoty głównej lub pozostającej do spłaty kwoty zobowiązań kwalifikowalnych instytucji objętej restrukturyzacją i uporządkowaną likwidacją, a umorzeniem instrumentów dłużnych wyemitowanych przez instytucję objętą restrukturyzacją i uporządkowaną likwidacją (art. 63 (1) BRRD) – zmniejszenie do zera pozwala na utrzymanie instrumentu z wartością „0”;

Uprawnienia organu ds. resolution do przeprowadzania inspekcji – co do zasady BRRD dopuszcza

bezpośrednie przeprowadzanie przez organ ds. restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji inspekcji w banku w celu pozyskania potrzebnych informacji, organ ds. resolution może się również zwrócić do właściwego organu nadzoru o przeprowadzenie inspekcji w jego imieniu - dokładne rozwiązania powinny zostać określone przez państwa członkowskie przy transpozycji dyrektywy do prawa krajowego;

Różnicy pomiędzy sprawowaniem kontroli a możliwością sprawowania kontroli – w praktyce brak różnicy.

Więcej:

EBA Q&A w zakresie kompetencji organów resolution

EBA Q&A w zakresie kompetencji organów resolution (zamykanie kontraktów finansowych)

EBA Q&A - obniżenie do zera głównej lub pozostającej do spłaty kwoty zobowiązań kwalifikowalnych, a umorzeniem instrumentów dłużnych

EBA Q&A uprawnienia organu ds. resolution do przeprowadzania inspekcji w banku

EBA Q&A - sprawowanie kontroli a możliwość sprawowania kontroli

Raport z wdrażania Wytycznych w sprawie metod obliczania składek na systemy gwarancji depozytów (DGS)

W dniu 17 stycznia 2018 r. Europejski Urząd Nadzoru Bankowego opublikował Raport z wdrażania wytycznych w sprawie metod obliczania składek na systemy gwarancji depozytów (DGS). Raport ocenia zgodność postępowania państw członkowskich z zasadami określonymi w Wytycznych w sprawie metod obliczania składek DGS (z 28 maja 2015 roku), określających metody obliczania składki na systemy gwarancji depozytów (DGS) oraz cele i zasady regulujące systemy składek.

W Raporcie wskazano, że Wytyczne w sprawie metod obliczania składek DGS zasadniczo spełniły swój cel, polegający na zróżnicowaniu poziomu składek w zależności od poziomu ryzyka instytucji, a podejścia przyjęte przez państwa członkowskie zapewniają dobry poziom przejrzystości i nie powodują nadmiernych dodatkowych wymogów sprawozdawczych. W związku z tym obecnie nie wydaje się, aby istniała szczególna potrzeba zmiany Wytycznych, zastrzeżono jednak, że z uwagi na dużą elastyczność zasad, istnieje potrzeba dokonania analogicznego przeglądu w przyszłości.

W wyniku dokonanego przeglądu EUNB wydał kilka wstępnych zaleceń dotyczących dalszych ulepszeń i zmian, które należy rozważyć w ramach szerszego przeglądu DGS planowanego na 2019 r.

Więcej:

www.pwc.pl strona 39 z 56

Raport z oceny wdrożenia Wytycznych EBA w sprawie metod kalkulacji składek na system gwarantowania depozytów

Konsultacje w zakresie regulacyjnych standardów technicznych dotyczących metod konsolidacji ostrożnościowej

9 listopada 2017 r. Europejski Urząd Nadzoru Bankowego (EUNB) rozpoczął konsultacje w sprawie projektu Regulacyjnych Standardów Technicznych (RTS) dotyczących metod konsolidacji ostrożnościowej (EBA/CP/2017/20). W dokumencie wskazano dopuszczalne metody konsolidacji ostrożnościowej w zakresie wymogów kapitałowych wynikających z CRR. Poza metodą pełnej konsolidacji jednostek zależnych lub, w stosownych przypadkach, spółek zależnych dominującej finansowej spółki holdingowej lub dominującej finansowej spółki holdingowej o działalności mieszanej, CRR pozwala na zastosowanie w pewnych okolicznościach (np. posiadania udziałów mniejszościowych, znaczącego wpływu, wspólnego zarządzania bądź innych szczególnych powiązań) innych metod konsolidacji, takich jak konsolidacja proporcjonalna, metoda agregacji lub na zastosowanie metody praw własności.

Projekt RTS określa kryteria dla zastosowania alternatywnych dla metody pełnej, metod konsolidacji ostrożnościowej. Wskazuje również w jakich okolicznościach i w jaki sposób należy przeprowadzić konsolidację w przypadkach braku powiązań o charakterze kapitałowym, w tym przedstawia zasady dokonywania oceny znaczącego wpływu oraz określa wskaźniki w celu identyfikacji sytuacji, w której dwie lub więcej instytucji (lub instytucji finansowych) jest objętych wspólnym zarządzaniem. Dokument nawiązuje również do Wytycznych Komitetu Bazylejskiego w sprawie identyfikacji i zarządzania ryzykiem "step-in" w kontekście ich wykorzystania w analizie zakresu podmiotów, które powinny podlegać konsolidacji ostrożnościowej, a także wskazuje, że w ramach procesu wewnętrznej oceny adekwatności kapitałowej (ICAAP) instytucje powinny wziąć pod uwagę potencjalne ryzyko „step-in” na które są narażone.

Wytyczne nawiązują także do opublikowanego przez EUNB sprawozdania w sprawie ostrożnościowego traktowania innych pośredników finansowych oraz zagadnień regulacyjnych, który zawiera podsumowanie problemów zidentyfikowanych przez właściwe organy nadzorcze przy stosowaniu definicji „instytucji finansowej” oraz „przedsiębiorstwa świadczącego usługi dodatkowe”, w którym podkreślono, że istnieje obecnie pewne zróżnicowanie w stosowaniu tych definicji i istnieje potrzeba ich doprecyzowania.

Konsultacje trwały do 9 lutego 2018 r.

Więcej:

Projekt Regulacyjnych standardów technicznych dotyczących metod konsolidacji ostrożnościowej

Finalna wersja wytycznych EBA dotyczących identyfikacji powiązanych klientów

Europejski Urząd Nadzoru Bankowego (EBA) opublikował finalną wersję wytycznych dotyczących identyfikacji powiązanych klientów (Guidelines on connected clients under Article 4(1)(39) of Regulation (EU) No 575/2013). Dokument ma zastąpić wytyczne CEBS z 2009 r. (Guidelines on the implementation of the revised large exposures regime). Identyfikacja grup powiązanych klientów jest kluczowa m. in. z punktu widzenia:

Przestrzegania limitów koncentracji i raportowania dużych zaangażowań;

Regulacyjnej segmentacji klientów (definicja klienta detalicznego);

Stosowania współczynnika wsparcia MŚP; czy też

Budowy systemów ratingowych.

Definicja powiązanych klientów, określona w art. 4(1)(39) CRR odwołuje się do pojęcia kontroli. Klientów należy uznać za podmioty powiązane, jeśli jeden z nich sprawuje bezpośrednią lub pośrednią kontrolę nad pozostałymi. Dodatkowo, definicja ta odwołuje się również do pojęcia zależności ekonomicznej, w myśl której nawet jeśli pomiędzy podmiotami nie zachodzi stosunek kontroli, ale są one na tyle ze sobą powiązane, że powstanie problemów finansowych w przypadku jednego z nich,

www.pwc.pl strona 40 z 56

prawdopodobnie pociągałoby za sobą trudności finansowe pozostałych, to należy uznać, że stanowią one „jedno ryzyko” i są podmiotami powiązanymi.

Ta druga przesłanka jest chyba najbardziej problematyczna i przysparza najwięcej problemów. Pojawienie się nowych wytycznych jest dobrą okazją do dokonania przeglądu sposobu w jaki powiązania są w banku identyfikowane.

Warto przy okazji zwrócić uwagę na to, że proces identyfikacji powiązanych klientów powinien być wdrożony w banku w sposób kompletny i spójny, z uwzględnieniem kluczowych procesów będących źródłem informacji o klientach. Tylko wtedy będzie możliwe zapewnienie, że informacje o powiązaniach znajdujące się w systemach źródłowych będą cechowały się odpowiednią jakością i spójnością.

Wytyczne EBA będą obowiązywały od 1 stycznia 2019 r.

Więcej:

Wytyczne EBA dotyczących identyfikacji powiązanych klientów

Finalna wersja wytycznych dotyczących estymacji parametrów ryzyka dla metody IRB

Europejski Urząd Nadzoru Bankowego (EBA) opublikował finalną wersję dobrze już znanego w sektorze dokumentu, stanowiącego wytyczne dotyczące estymacji parametrów ryzyka (PD i LGD) na potrzeby metody IRB.

Wytyczne będą obowiązywały od 1 stycznia 2021 r., jednak od banków ubiegających się o metodę IRB organy nadzoru oczekują zgodności z wytycznymi w momencie składania wniosku o zgodę na stosowanie tej metody.

Więcej:

Wytyczne EBA dotyczące estymacji parametrów ryzyka dla metody IRB

Raport z oceny spójności stosowania modeli wewnętrznych

Europejski Urząd Nadzoru Bankowego (EBA) opublikował raport z oceny spójności stosowania modeli wewnętrznych. Raport składa się z dwóch części. Pierwsza część dotyczy metody ratingów wewnętrznych (IRB), a druga modeli wewnętrznych dla ryzyka rynkowego. W pierwszej części, istotniejszej dla banków w Polsce, przeanalizowane zostało podejście w ramach ekspozycji wobec dużych korporacji, instytucji i rządów centralnych.

Raport potwierdza ustalenia z dotychczasowych analiz. Ponad 60% zmienności wag ryzyka wynika z kilku czynników, takich jak odsetek ekspozycji w defaulcie, kraj dłużnika i skład portfela. Pozostała zmienność wynika z innego profilu ryzyka, założeń na etapie modelowania, praktyki w zarządzaniu ryzykiem oraz różnych praktyk nadzorczych.

Więcej:

Raport z oceny spójności stosowania modeli wewnętrznych

Drobne zmiany ITS dotyczącego standardów oceny portfeli odniesienia (portfeli benchmarkowych) i procedur wymiany wyników tych ocen

Europejski Komitet Nadzoru Bankowego (EBA) opublikował zaktualizowana wersję implementacyjnego standardu technicznego dotyczącego standardów oceny portfeli odniesienia (portfeli benchmarkowych), który będzie obowiązywał w ramach raportowania w 2018 r. Nowa wersja zawiera jedynie drobne zmiany i doprecyzowania w stosunku do poprzedniej wersji.

www.pwc.pl strona 41 z 56

Więcej:

ITS dotyczącego standardów oceny portfeli odniesienia (portfeli benchmarkowych) i procedur wymiany wyników tych ocen

Testy warunków skrajnych – edycja 2018

Europejski Urząd Nadzoru Bankowego (EBA) opublikował finalną wersję metodyki dla testów warunków skrajnych na 2018 r. Metodyka obejmuje wszystkie obszary ryzyka i po raz pierwszy uwzględnia nowy standard rachunkowości MSSF 9. Wyniki testów zostaną opublikowane w listopadzie 2018 r.

Więcej:

Metodyka TWS na 2018 r.

Raport EBA na temat spójności praktyk nadzorczych w krajach EU

Europejski Urząd Nadzoru Bankowego (EBA) opublikował kolejny raport z oceny spójności praktyk nadzorczych. Raport zwraca uwagę na postęp w uwspólnianiu podejścia lokalnych nadzorów, ale jednocześnie wskazuje wyzwania w tym obszarze, głównie związane z Filarem 2 i procesem SREP.

Więcej:

Raport EBA na temat spójności praktyk nadzorczych w krajach EU

Wpływ wdrożenia IFRS 9 na fundusze własne – Ujawnienia

Wprowadzona przez Rozporządzenie 2017/2395 poprawka do CRR pozwala bankom na złagodzenie wpływu wdrożenia IFRS 9 na ich fundusze własne. Dzięki niej, w ciągu 5-letniego okresu przejściowego, możliwe będzie uwzględnienie w kapitałach podstawowych dodatkowej kwoty częściowo kompensującej spadek funduszy własnych spowodowany wdrożeniem nowego standardu (IFRS 9). Banki, które zdecydowały się na skorzystanie z opcji łagodzenia musiały do końca stycznia poinformować o tym regulatora.

Jeśli bank zdecydował się na uwzględnienie tej dodatkowej kwoty w swoich funduszach własnych, powinien on również odpowiednio pomniejszyć wartość korekt z tytułu ryzyka kredytowego, wykorzystywanych w rachunku adekwatności kapitałowej. W przypadku banku stosującego metodę standardową oznacza to konieczność skorygowania wartości ekspozycji przed obliczeniem wymogów kapitałowych z tytułu ryzyka kredytowego.

Rozporządzenie 2017/2395 wprowadza również obowiązek ujawnień wpływu okresu przejściowego na adekwatność kapitałową i współczynnik dźwigni banku. Wytyczne w tym zakresie zostały opublikowane przez EBA w dokumencie Guidelines on uniform disclosures under Article 473a of Regulation (EU) No 575/2013 as regards the transitional period for mitigating the impact of the introduction of IFRS 9 on own funds. Zgodnie z nimi bank powinien prezentować wartości kapitału CET1, Tier 1, funduszy własnych, RWA, odpowiednich współczynników kapitałowych oraz współczynnika dźwigni w dwóch wersjach: bez zastosowanie okresu przejściowego i z zastosowaniem okresu przejściowego.

Wytyczne będą obowiązywały od 20 marca 2018 r. do końca okresu przejściowego.

Więcej:

Wytyczne w sprawie okresów przejściowych dla ujawnień w ramach IFRS9

www.pwc.pl strona 42 z 56

Wytyczne dotyczące środków bezpieczeństwa w odniesieniu do ryzyk operacyjnych oraz zagrożeń związanych z usługami płatniczymi na mocy Dyrektywy PSD2

Wydana przez Europejski Urząd Nadzoru Bankowego dyrektywa PSD2 wskazuje na konieczność określenia przez dostawców usług płatniczych odpowiednich ram oraz środków pozwalających na kontrolę mechanizmów wykorzystywanych przy świadczeniu tych usług. Wytyczne, które zostały opublikowane w grudniu, są jednym z trzech dokumentów, obok dyrektywy PSD2 oraz RTS, wydanych w ścisłej współpracy z Europejskim Bankiem Centralnym. Określają one wymagania, które dostawcy usług płatniczych powinni wdrożyć w celu ograniczenia ryzyka operacyjnego i zagrożenia bezpieczeństwa, które mogą wynikać ze świadczonych przez nich usług płatniczych.

Zdefiniowano w nich ogólną zasadę proporcjonalności, przybliżono sposób zarządzania ryzykiem operacyjnym i bezpieczeństwa, a także przywołano modele zarządzania ryzykiem i kontroli oraz outsourcing. Oceniono również potencjalne ryzyko, jakie może nastąpić przy świadczeniu opisanych usług. Ponadto zidentyfikowane i zaklasyfikowane zostały funkcje, procesy i aktywa. Dodatkowo podkreślona została ochrona integralności i poufności danych i systemów, bezpieczeństwa fizycznego i kontroli dostępu.

Kolejne tematy, jakie poruszone zostały w wytycznych, skupiają się na obserwowaniu ryzyk operacyjnych, identyfikowaniu ich i alarmowaniu o nich odpowiednich jednostek. Wpisują się w nie również kwestie dotyczące bezpieczeństwa, zarządzania ciągłością działania, plany ciągłości wykorzystujące scenariusze, testowanie środków bezpieczeństwa czy komunikowanie zaistniałych sytuacji.

Więcej:

Wytyczne dotyczące środków bezpieczeństwa w odniesieniu do ryzyk operacyjnych oraz zagrożeń związanych z usługami płatniczymi

EBA publikuje opinię w sprawie przejścia z PSD1 na PSD2

W dniu 19 grudnia 2017 r. Europejski Urząd Nadzoru Bankowego (EBA) opublikował opinię skierowaną do właściwych organów w sprawie przejścia z obowiązującej dyrektywy w sprawie usług płatniczych (PSD1) do zmienionej dyrektywy (PSD2), która obowiązuje od dnia 13 stycznia 2018 r. W swojej opinii EBA wyjaśnia szereg kwestii zidentyfikowanych przez uczestników rynku i właściwe organy, w tym w odniesieniu do okresu przejściowego przewidzianego w PSD2. Ze względu na transgraniczny charakter płatności detalicznych uczestnicy rynku i właściwe organy mają przed sobą szereg wyzwań związanych z przejściem z PSD1 do PSD2.

W związku z PSD2, EBA opracowało dwanaście standardów technicznych i wytycznych obejmujących szereg różnych obszarów, w tym autoryzację, passporting, bezpieczeństwo płatności, dostęp do rachunków i ochronę konsumentów. Nie wszystkie ze standardów EBA będą stosowanie od 13 stycznia 2018 r. - PSD2 zakłada, że niektóre przepisy dotyczące bezpieczeństwa będą istotne dopiero po rozpoczęciu obowiązywania dyrektywy oraz, że niektóre grupy dostawców nie będą musiały spełniać wszystkich wymogów PSD2 od daty rozpoczęcia obowiązywania nowych przepisów.

EBA oczekuje, że od 13 stycznia będą obowiązywać 3 standardy:

RTS dotyczący świadczenia usług w ramach jednolitego paszportu (EBA-RTS-2016-08);

Wytyczne dotyczące autoryzacji i rejestracji (EBA-GL-2017-09);

Wytyczne w sprawie minimalnego ubezpieczenia od odpowiedzialności zawodowej (EBA-GL2017-08).

Opinia zapewnia również jasność interpretacji PSD2 przez EBA, w szczególności w odniesieniu do okresu przejściowego od dnia 13 stycznia 2018 r., do czasu kiedy będą miały zastosowanie normy techniczne dotyczące silnego uwierzytelniania klientów oraz wspólnej i bezpiecznej komunikacji, razem z informacją, że dostawcy usług płatniczych powinni wcześniej spełniać tylko niektóre wymagania.

www.pwc.pl strona 43 z 56

Opinia także wyjaśnia, w jaki sposób i kiedy istniejące wytyczne EBA dotyczące bezpieczeństwa płatności internetowych w ramach PSD1 zostaną zastąpione przepisami w PSD2 i powiązanymi instrumentami EBA.

Więcej:

Opinia EBA w sprawie przejścia z przepisów dyrektywy PDS1 na PSD2

Raport o zaproponowanych Standardach RTS i ITS w ramach wdrożenia PSD2

Zgodnie z Dyrektywą PSD2, EBA powinna opracować i utrzymywać elektroniczny rejestr centralny instytucji płatniczych i instytucji pieniądza elektronicznego (z uwzględnieniem ich agentów i oddziałów), w którym przechowywane będą informacje przekazywane przez właściwe organy. W związku z tym zapisem Dyrektywy, wprowadzone zostaną wymagania techniczne (RTS) oraz wykonawcze standardy techniczne (ITS) w zakresie rozwoju, eksploatacji i konserwacji powyższego rejestru.

Według podniesionych komentarzy, większość respondentów wskazało na aktualizowanie rejestru automatycznie w czasie rzeczywistym. Postanowiono wobec tego, że właściwe organy będą mogły wysyłać do EBA informacje częściej niż raz dziennie, natomiast rejestr będzie udostępniał informacje możliwie szybko, nie później zaś niż na koniec dnia, w którym je otrzymał.

Ponadto informacje podane w rejestrze powinny być prawdziwe i obejmować wszystkie czynności związane z dostawcami usług płatniczych. Informacje te powinny być także wyczerpujące i wystandaryzowane. Lista instytucji powinna być predefiniowana. Potwierdzono także, że instytucje kredytowe będą wyłączone z rejestru.

Więcej:

Raport o zaproponowanych Standardach RTS i ITS w ramach wdrożenia PSD2

Wytyczne dotyczące wykorzystania outsourcingu w chmurze przez instytucje finansowe

W związku z rozwojem rozwiązań outsourcingowych, Europejski Urząd Nadzoru Bankowego przedstawił wytyczne dotyczące outsourcingu w kontekście instytucji finansowych, które korzystają z rozwiązań oferowanych przez dostawców usług w chmurze.

Zalecenia obejmują kwestie dotyczące bezpieczeństwa danych oraz wykorzystywanych systemów. Ponadto adresują temat przetwarzania danych i miejsc ich przetwarzania w kontekście outsourcingu opartego na chmurze. Instytucje powinny zaadaptować podejście mitygujące powstałe w tej sytuacji ryzyko wdrażając odpowiednie kontrole i miary. Przykładem takiej adaptacji mogą być technologie szyfrowania przesyłanych, przetwarzanych i przechowywanych danych.

Wytyczne podejmują również kwestię mitygowania ryzyka związanego z outsourcingiem „łańcuchowym”, to znaczy takim, gdzie dostawca zleca niektóre elementy usługi do swoich podwykonawców. Udział podwykonawców wykorzystywanych przez dostawców outsourcingu rozwiązań w chmurze powinien obejmować wszelką staranność dostarczenia usługi i nie powinien naruszać zakresu umowy outsourcingowej.

EBA zaadresowała również takie tematy, jak prawa do oceny i audytu usług w chmurze dostarczanych drogą outsourcingu, jak również plany awaryjne i strategie wyjścia, które stanowią ważną część organizacji objętej wytycznymi.

Więcej:

Wytyczne EBA dotyczące wykorzystania outsourcingu w chmurze przez instytucje finansowe

www.pwc.pl strona 44 z 56

ESA publikuje projekty standardów technicznych, mających na celu usprawnienie zarządzania ryzykiem prania pieniędzy i finansowania terroryzmu, na poziomie całej grupy

W dniu 26 czerwca 2015 r. zaczęła obowiązywać Dyrektywa (UE) 2015/849, dotycząca przeciwdziałania wykorzystaniu systemu finansowego w celu prania pieniędzy lub finansowania terroryzmu (ML/TF). Jej celem jest, między innymi dostosowanie prawodawstwa Unii Europejskiej, związanego z ML/TF do standardów zaadaptowanych w 2012 roku przez FATF.

Dyrektywa (UE) 2015/849 zobowiązuje podmioty do wprowadzenia polityk i procedur związanych z przeciwdziałaniem praniu pieniędzy i finansowania terroryzmu (AML / CFT) w celu skutecznego ograniczenia i zarządzania ryzykiem ML i TF, na które są narażeni. Jeżeli podmiot zobowiązany jest częścią grupy, należy wdrożyć te zasady oraz procedury skutecznie i konsekwentnie na poziomie grupy. Dodatkowe polityki i procedury do efektywnego zarządzania ryzykiem ML/TF są wymagane w sytuacji gdy:

Grupa posiada oddziały lub spółki zależne (posiadane w większości) w państwie trzecim (którego prawo nie pozwala na wdrożenie grupowej polityki i procedury AML / CFT);

Zdolność właściwego organu nadzorczego (kontrolującego przestrzeganie przez grupę wymogów dyrektywy

(UE) 2015/849) jest utrudniony, ponieważ nie mają dostępu do wymaganych informacji przechowywanych w oddziałach lub spółkach zależnych znajdujących się w państwach trzecich.

Opracowane przez EBA techniczne standardy regulacyjne (RTS) mają na celu zapewnienie spójnego podejścia do identyfikacji i zarządzania ryzykiem prania pieniędzy / finansowania terroryzmu, na które są narażone instytucje kredytowe i finansowe ze względu na swoją działalność gospodarczą w państwie trzecim, jeżeli prawo tego kraju nie pozwala na wdrożenie grupowych polityk i procedur.

RTS określają podstawowe działania, które powinny być podejmowane przez instytucje kredytowe i finansowe w wyżej wymienionych sytuacjach i ujednolicają te procesy w całym sektorze finansowym UE. W okresie od czerwca do lipca 2017 ESA prowadziła publicznie konsultacje dotyczące projektu RTS. W wyniku otrzymanych komentarzy wprowadzono niewielkie zmiany do projektu. Projekt RTS zostanie przedłożony Komisji Europejskiej do zatwierdzenia.

Więcej:

Projekt standardów technicznych, mających na celu usprawnienie zarządzania ryzykiem prania pieniędzy i finansowania terroryzmu, na poziomie całej grupy

Kwartalny Raport Europejskiego Urzędu Nadzoru Bankowego potwierdza stabilne wzrosty w sektorze bankowym w Unii Europejskiej, określając efektywność oraz stabilność modelu jako główne wyzwania na przyszłość

Opublikowany 16 stycznia 2018 r. Raport Ryzyka (Risk Dashboard) Europejskiego Urzędu Nadzoru Bankowego podsumowuje ryzyka, zagrożenia oraz efektywność w sektorze bankowym Unii Europejskiej w trzecim kwartale 2017:

Banki kontynuowały tendencję podwyższania wskaźników kapitałowych – średni wskaźnik CET 1

w trzecim kwartale osiągnął 14,6%, co spowodowane było zwiększaniem kapitału oraz zmniejszeniem całkowitej ekspozycji na ryzyko kredytowe, średni całkowity współczynnik kapitałowy wzrósł natomiast do poziomu 18,9%;

Wskaźnik kredytów zagrożonych (NPL) nieznacznie się obniżył do poziomu 4,2% (najniższy poziom od IV kwartału 2014 r.), ale wciąż wysoka kwota kredytów zagrożonych w bilansie banków (854,4 mld EUR) stanowi zagrożenie dla europejskiego sektora bankowego. Wśród istotnych przeszkód w rozwiązaniu problemu NPL wskazywane są długotrwałe i kosztowne procesy sądowe oraz mała płynność na rynku wtórnym NPL;

www.pwc.pl strona 45 z 56

Rentowność pozostaje kluczowym wyzwaniem unijnego sektora bankowego; wskaźniki efektywności

nieznacznie się poprawiły, jednak dla wielu banków systematyczne zwroty wciąż pozostają nieosiągalne. Średni zwrot z aktywów (ROA) wzrósł do poziomu 0.47% w III kwartale 2017 r. Mimo wzrostu ROE w porównaniu do II kwartału 2017 r. (z 6,9% do 7,1% w trzecim kwartale 2017), w wielu krajach mamy do czynienia z dużymi odchyleniami wartości tego wskaźnika, co związane jest m.in. z wysokimi kosztami operacyjnymi wynikającymi z cyberprzestępczości oraz konieczności wzmożonej ochrony danych;

Wskaźnik dźwigni finansowej utrzymywał się na względnie stabilnym poziomie 5,4%;

Pokrycie płynności krótkoterminowej w znacznym stopniu przewyższało poziom wymagany w Unii Europejskiej (LCR na poziomie 144,6% wobec 80% wymaganego w 2017 r.);

Oczekuje się, że banki będą zwiększały instrumenty kwalifikujące się do MREL, mimo utrzymującej się

niepewności dotyczącej szczegółowych wymogów emisji instrumentów kwalifikowalnych do MREL.

Więcej:

Raport Ryzyka EBA za III kwartał 2017 r.

Opinia Europejskiego Urzędu Nadzoru Bankowego (EUNB) w sprawie stosowania kryterium przeterminowania 180 dni

Europejski Urząd Nadzoru Bankowego w dniu 22 grudnia 2017 r. opublikował opinię dla Komisji Europejskiej w sprawie zasadności dalszego dopuszczania 180-dniowego okresu przeterminowania (DPD) w przypadku istotnych ekspozycji (ekspozycji zabezpieczonych nieruchomościami mieszkalnymi lub komercyjnymi MŚP w kategorii ekspozycji detalicznych, a także ekspozycjami wobec podmiotów sektora publicznego).

W świetle powszechnego stosowania kryterium 90 DPD w UE, ograniczonego korzystania z kryterium 180 DPD, zmienności wag ryzyka spowodowanych kryterium 180 DPD i nadchodzących zmian w zakresie rachunkowości, EBA zaleca Komisji Europejskiej wycofać możliwość zwolnienia z tytułu 180-dniowego terminu wymagalności. Jednakże, aby umożliwić instytucjom stosującym obecnie 180 DPD dostosowanie się do systemu 90 DPD, EBA zaleca zapewnienie odpowiedniego okresu przejściowego.

Więcej:

Opinia EBA w sprawie dopuszczalności stosowania 180 DPD

W kierunku większej przejrzystości i ograniczania ryzyka sekurytyzacji

W dniu 15 grudnia 2017 r. Europejski Urząd Nadzoru Bankowego, w oparciu o szersze zmiany przepisów dotyczących sekurytyzacji (w uzupełnieniu Rozporządzenie PEiR nr 2017/2402 z dnia 12 grudnia 2017 r. w sprawie ustanowienia ogólnych ram dla sekurytyzacji oraz utworzenia szczególnych ram dla prostych, przejrzystych i standardowych sekurytyzacji) przedstawił do konsultacji dwa standardy techniczne:

Projekt Regulacyjnych Standardów Technicznych ustanawiających wymogi dla podmiotów inicjujących, sponsorujących oraz pierwotnych kredytodawców w odniesieniu do zatrzymania ryzyka (Draft Regulatory Technical Standards specifying the requirements for originators, sponsors and original lenders relating to risk retention)

Standardy odnoszą się do wymogu zachowania przez sponsorów i podmioty inicjujące sekurytyzacje 5-procentowej ekspozycji na wyemitowane instrumenty, w celu ograniczania nadmiernie ryzykownych produktów. Projekt doprecyzowuje, co może być traktowane jako „ zatrzymanie ekspozycji na instrument” oraz w jaki sposób ustala się kwotę 5% (ekspozycja może odnosić się do części każdej z transz lub koncentrować się w transzy najbardziej narażonej na straty). Zgodnie w wytycznymi, ryzyko powinno być zatrzymywane poprzez ekspozycję na instrumenty pochodne, a nie w bilansie firmy. W przypadku sekurytyzacji z wieloma jednostkami inicjującymi lub sponsorującymi zasady wskazują, kiedy ryzyko powinno się utrzymywać proporcjonalnie w całej grupie lub kiedy ryzyko może być w całości skoncentrowane w jednym podmiocie.

www.pwc.pl strona 46 z 56

Projekt Regulacyjnych Standardów Technicznych dotyczących jednorodności ekspozycji objętych sekurytyzacją (Draft Regulatory Technical Standards on the homogeneity of the underlying exposures in securitisation)

W dokumencie określono, co należy klasyfikować jako jednorodną pulę aktywów, co jest jednym z kluczowych wymogów sekurytyzacji umożliwiającej skorzystanie z obniżonych wymogów kapitałowych. W projekcie RTS stwierdzono, że taką jednorodność osiąga się, gdy ekspozycje bazowe są objęte podobnymi kryteriami. EBA zastrzega, że ekspozycje bazowe powinny być podobnie obsługiwane, ponieważ zarządzanie i dystrybucja należności pieniężnych ma istotny wpływ na sposób otrzymywania przepływów pieniężnych. Pula homogenicznych ekspozycji powinna zawierać tylko jedną klasę ekspozycji o podobnej charakterystyce ryzyka.

Projekt RTS określa listę kategorii aktywów oraz listę czynników ryzyka, które należy wziąć pod uwagę w każdej kategorii. Kategorie aktywów odzwierciedlają najczęściej występujące rodzaje ekspozycji bazowych sekurytyzowanych w praktyce rynkowej, które mają podobne cechy w odniesieniu do rodzaju dłużników, linii kredytowej, zabezpieczeń, cech spłaty lub innych czynników (np. kredyty mieszkaniowe, kredyty komercyjne, kredyty dla osób fizycznych). Ekspozycje bazowe zaliczane do jednej kategorii aktywów powinny być dalej różnicowane w oparciu o odpowiednie czynniki ryzyka, które znacząco wpływają na podobieństwo profili ryzyka i charakterystyki przepływów pieniężnych ekspozycji bazowych w odpowiedniej puli ekspozycji (tj. rodzaj dłużnika czy rodzaj zabezpieczenia).

Okres konsultacji kończy się 15 marca 2018 r

Projekt Regulacyjnych Standardów Technicznych ustanawiających wymogi dla podmiotów inicjujących, sponsorujących oraz pierwotnych kredytodawców w odniesieniu do zatrzymania ryzyka

Projekt Regulacyjnych Standardów Technicznych dotyczących jednorodności ekspozycji objętych sekurytyzacją

www.pwc.pl strona 47 z 56

ESMA (European Securities and Markets Authority)

Europejski Urząd Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych rozpoczął konsultacje do poprawek dotyczących regulacyjnych standardów technicznych (RTS1) w ramach Dyrektywy MiFD II i Regulacji MiFIR

Celem proponowanych zmian jest zapewnienie równych szans między różnymi środkami obrotu, jakie przewidziano w MiFID II / MiFIR. Według Dyrektywy MiFID II wyceny przeprowadzane przez podmioty systematycznie internalizujące transakcje (SI – systematic internaliser) powinny odzwierciedlać panujące na rynku warunki. Niemniej jednak, gdy te kwotowania nie odzwierciedlają przyrostów minimalnej ceny obowiązującej w miejscu kwotowania instrumentu finansowego, może pojawić się problem. Przykładowo w przypadku akcji, kwitów depozytowych i niektórych funduszy ETF, dyrektywa MIFID II wymaga, aby rynki regulowane przyjęły systemy minimalnej wielkości zmiany ceny, kalibrowane w sposób odzwierciedlający profil płynności danego instrumentu finansowego na różnych rynkach oraz średnią różnicę pomiędzy ceną kupna a ceną sprzedaży, z uwzględnieniem potrzeby zapewnienia rozsądnie stabilnych cen bez nieuzasadnionego dalszego ograniczania spreadów. W związku z powyższym, mogłyby powstać niekorzystne warunki konkurencji dla platform obrotu w porównaniu z systemami SI - dodatkowa elastyczność zapewniona SI oraz możliwość zastosowania mniejszych wzrostów cen w porównaniu do wzrostu cen dostępnego w systemach obrotu umożliwiłyby im oferowanie kwotowań z nieznacznie lepszymi cenami, tym samym zwiększając atrakcyjność handlu z nimi zamiast na platformie obrotu. Taki wynik wydaje się prawdopodobny w dzisiejszym środowisku opartym na technologii, w którym przepływ zamówień jest automatycznie przekierowywany do najkorzystniejszej wyceny. W konsekwencji instrumenty byłyby przedmiotem obrotu OTC już w przypadku minimalnej poprawy ceny. Niemniej jednak, korzyści z tego płynące mogłyby nie popłynąć do klientów, a rozdrobnienie płynności mogłoby spowodować pogorszenie jakości ustalania cen.

W związku z powyższym ESMA proponuje zmianę art. 10 RTS 1 w taki sposób, ceny publikowane przez podmiot systematycznie internalizujący transakcje były traktowane jako odzwierciedlające dominujące warunki rynkowe, jeżeli są one zbliżone do kwotowań równoważnych rozmiarów dla tego samego instrumentu finansowego na najbardziej odpowiednim rynku pod względem płynności, ustalonym zgodnie z art. 4 MIFID II dla tego instrumentu finansowego i gdzie poziomy cen mogą być przedmiotem handlu w systemie obrotu w chwili publikacji.

Więcej:

Konsultacje do poprawek dotyczących regulacyjnych standardów technicznych (RTS1) w ramach Dyrektywy MiFD II i Regulacji MiFIR

Europejski Urząd Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych opublikował zaktualizowaną wersję przejściowych obliczeń przejrzystości (TTC) MiFID II / MiFIR

W grudniu Europejski Urząd Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych opublikował zaktualizowaną wersję przejściowych obliczeń przejrzystości (TTC) do wymogów Dyrektywy MiFID II oraz Regulacji MiFIR dla instrumentów kapitałowych i obligacji. Wersja ta obejmuje zmiany w klasyfikacji instrumentów i powiązanych parametrów, jak również przekazywanie danych przez niektóre systemy obrotu. Niemniej jednak, z powodu szerokiego zakresu oraz złożoności obliczeń, ESMA nie wyklucza przyszłych korekt TTC.

Uczestnicy rynku oraz odpowiednie organy władz powinny wdrożyć powyższe wymogi od 3 stycznia 2018 r.

Więcej:

Zaktualizowana wersja przejściowych obliczeń przejrzystości (TTC) MiFID II / MiFIR

www.pwc.pl strona 48 z 56

Europejski Urząd Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych wydał wytyczne dotyczące ciągłości transgranicznego świadczenia usług inwestycyjnych

Europejski Urząd Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych wydał w grudniu wytyczne dla właściwych organów krajowych i uczestników rynku na temat ciągłości transgranicznego świadczenia usług inwestycyjnych w okresie przejściowym między MiFID I a MiFID II. Wprowadzenie wytycznych miało miejsce ze względu na opóźnienia w transpozycji Dyrektywy MiFID II przez niektóre państwa członkowskie.

Wytyczne podzielone zostały tematycznie na rynki wtórne i ochronę inwestorów.

Rynki wtórne podejmują następujące kwestie:

- walidację autoryzacji,

- ciągłość świadczenia usług przez rynek regulowany,

- usługi związane z raportowaniem danych.

Temat ochrony inwestorów uwzględnia:

- walidację autoryzacji,

- walidację dotychczasowych powiadomień paszportowych,

- ciągłość świadczenia usług inwestycyjnych,

- nowe powiadomienia paszportowe.

Więcej:

Wytyczne dotyczące ciągłości transgranicznego świadczenia usług inwestycyjnych

Opublikowano raport dotyczący przeglądu przez właściwe organy nadzorcze funkcji zgodności w firmach inwestycyjnych w ramach przeglądu MiFID I

Przegląd odbywał się od 1 lipca 2014 do 30 czerwca 2016 r. w 31 krajach i obejmował takie zagadnienia jak ocena ryzyka, monitorowanie obowiązków compliance, raportowanie do wyższej kadry zarządzającej oraz pełnienie przez właściwe organy krajowe funkcji doradczej. W niektórych krajach członkowskich, tj. w Austrii, na Cyprze, w Danii, Francji i na Słowacji, kontrola obejmowała również wizytę we właściwych organach. Kontrola wykazała, że właściwe organy Cypru, Islandii, Holandii i Słowenii były jedynie częściowo zgodne lub niewystarczająco zgodne ze wszystkimi z czterech inwestygowanych wytycznych.

Ponadto przedstawiono dobre praktyki, które zaobserwowano podczas przeglądu:

Wstępna kontrola pracowników ds. compliance przez właściwe organy krajowe;

Jasne przekazywanie przez krajowe organy ochrony danych oczekiwań wobec funkcji compliance na etapie wydawania zezwolenia;

Podejmowanie kontroli w firmach przez właściwe organy krajowe na krótko po uzyskaniu zezwolenia,

zwłaszcza w firmach objętych większym ryzykiem.

Praktyki te mogą pomóc w zwiększeniu spójności nadzoru między poszczególnymi organami krajowymi.

Więcej:

Raport dotyczący przeglądu funkcji zgodności z Dyrektywą MiFID I we właściwych organach krajowych

www.pwc.pl strona 49 z 56

Europejski Urząd Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych (ESMA) opublikował wytyczne dotyczące organu zarządzającego operatorów rynku i dostawców usług w zakresie udostępniania informacji

Opublikowane przez ESMA wytyczne weszły w życie w dniu 3 stycznie 2018 r. i odnoszą się do właściwych organów krajowych, operatorów rynku i dostawców usług w zakresie udostępniania informacji i są oparte odpowiednio na art. 45 ust 9 i art. 63 ust. 2 dyrektywy 2014/65/UE (MiFID II). Wytyczne doprecyzowują wymogi obowiązujące członków organów zarządzających operatorów rynku i dostawców usług w zakresie udostępniania informacji, jakie mają uwzględnić podczas powoływania nowych oraz oceny obecnych członków organu zarządzającego, a także wymogi w zakresie udostępniania wymaganych informacji właściwym organom na potrzeby wykonywania przez nie obowiązków nadzorczych.

Właściwe organy, do których odnoszą się wytyczne, powinny zastosować się do nich i uwzględnić je w swoich praktykach nadzorczych, również w sytuacji, gdy konkretne wytyczne zawarte w dokumencie skierowane są w pierwszej kolejności do uczestników rynku finansowego.

Więcej:

Wytyczne dotyczące organu zarządzającego operatorów rynku i dostawców usług w zakresie udostępniania informacji

Wytyczne Europejskiego Organu Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych odnośnie wyceny pozycji w instrumentach pochodnych

17 listopada 2017 roku Europejski Organ Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych (ESMA) opublikował wytyczne dotyczące wyceny określonych pozycji w instrumentach pochodnych przez Repozytoria Transakcji w Unii Europejskiej (TR) działające zgodnie z Rozporządzeniem w sprawie Infrastruktury Rynku Europejskiego (EMIR). Wytyczne są odpowiedzią na zaobserwowane przez ESMA rozbieżności oraz niespójności w zakresie kalkulacji pozycji w instrumentach pochodnych, co znacznie utrudnia proces gromadzenia danych w repozytoriach. Wytyczne precyzują moment kalkulacji, rodzaj wykorzystywanych danych oraz metody kalkulacji, a także spójną metodologię wyznaczania zabezpieczeń odnoszących się do pozycji.

Konsultacje zakończyły się 15 stycznia 2018 roku.

Więcej:

Wytyczne w zakresie kalkulacji instrumentów pochodnych zgodnie z Rozporządzeniem EMIR

Projekt regulacyjnych standardów technicznych zgodnie z nowym rozporządzeniem w sprawie Prospektu Emisyjnego

15 listopada 2017 r. Europejski Urząd Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych (ESMA) opublikował projekt regulacyjnych standardów technicznych (RTS) w ramach nowego rozporządzenia w sprawie Prospektu Emisyjnego (Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr. 2017/1129). Standardy określają szczegółowe wymogi związane z publikacją prospektu emisyjnego dotyczące m.in.:

Najważniejszych informacji finansowych, które powinny pojawić się w podsumowaniu Prospektu

Emisyjnego (określono minimalne wymogi dotyczące kluczowych informacji finansowych zgodnie z rodzajem emitenta oraz bezpieczeństwa);

Danych oraz informacji, które mają być przesyłane do ESMA (zapewnienie zgodności z wymogami platformy IT wykorzystywanej w celu przysłania informacji do ESMA );

Reklam związanych z ofertami publicznymi lub dopuszczeniem do obrotu;

Sytuacji, które wymagają publikacji suplementu do prospektu emisyjnego.

Konsultacje będą trwały do 9 marca 2018 roku.

www.pwc.pl strona 50 z 56

Więcej:

Projekt regulacyjnych standardów technicznych zgodnie z nowym rozporządzeniem w sprawie Prospektu Emisyjnego

W kierunku prawidłowego wdrożenia nowych przepisów w zakresie sekurytyzacji – 3 wytyczne ESMA

W dniu 19 grudnia 2017 roku Europejski Urząd Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych (ESMA) opublikował trzy dokumenty konsultacyjne dotyczące projektów standardów technicznych wdrażających Rozporządzenie w Sprawie Sekurytyzacji (2017/2402). Rozporządzenie ustanawia ogólną strukturę sekurytyzacji i tworzy konkretne ramy dla prostej, przejrzystej i standardowej sekurytyzacji (STS – Simple, Transparent and Standardised), w tym wprowadza obowiązek zgłaszania wybranych informacji nt. sekurytyzacji do Repozytoriów Sekurytyzacji (nadzorowanych przez ESMA). Podmioty dążące do uzyskania statusu STS dla sekurytyzacji będą musiały spełniać dodatkowe kryteria oraz powiadamiać ESMA o spełnieniu tych kryteriów. Oceny zgodności sekurytyzacji z kryteriami STS, będą mogły dokonywać również podmioty trzecie, upoważnione przez właściwy organ krajowy.

Projekt Standardów Technicznych dotyczących treści i formatu zgłaszania sekurytyzacji STS w ramach Rozporządzenia w sprawie sekurytyzacji

Dokument Konsultacyjny opublikowany przez ESMA podzielony został na poszczególne sekcje:

Podstawowe informacje na temat upoważnień ESMA, otrzymanych w celu opracowania projektu RTS i ITS

oraz na temat zakresu stosowania zgłaszania STS w odniesieniu do sekurytyzacji, co do których inicjatorzy, sponsorzy i SSPE domagają się wyznaczenia STS;

Propozycje ESMA dotyczące stosowania wymogu powiadamiania STS w prywatnej sekurytyzacji;

Ogólne informacje ułatwiające identyfikację sekurytyzacji przez inwestorów i właściwe organy;

Proponowane informacje wymagane w celu dokonania oceny, czy sekurytyzacja jest zgodna z kryteriami STS;

Postać i format w jakim informacje powinny zostać przekazane ESMA.

Projekty standardów technicznych dotyczących wymogów w zakresie ujawniania informacji dotyczących sekurytyzacji

Jednostka inicjująca lub jednostka sponsorująca będą musiały dostarczyć organom regulacyjnym szczegółowe informacje dotyczące ekspozycji bazowych. Obejmują one:

Identyfikatory sekurytyzacji, aktywa bazowe (pożyczki / leasing), dłużników, jednostki inicjujące itp.;

Walutę kredytu, datę powstania zobowiązania, termin zapadalności;

Czas trwania i możliwość przedłużenia zobowiązania;

Strukturę pożyczki;

Harmonogramy płatności.

EUNB proponuje także utworzenie Repozytoriów Sekurytyzacji, w których będą gromadzone dane nt. transakcji. Repozytoria będą weryfikowały kompletność i spójność danych otrzymywanych raportów i dokonywać walidacji spójności tych danych (testowanie na wymaganym formacie i strukturze technicznej, sprawdzanie obecności niekompletnych lub niespójnych danych i zapewnienie konsekwentnego stosowania kodów LEI dla podanej nazwy instytucji). Repozytoria Sekurytyzacji będą sporządzały na koniec każdego dnia sprawozdania podsumowujące, zawierające informacje nt. zaraportowanych sekurytyzacji oraz wyniki dokonanej walidacji.

ESMA udostępniła na swojej stronie internetowej wersje formatu proponowanych szablonów sprawozdawczych.

www.pwc.pl strona 51 z 56

Projekt standardów technicznych dotyczący firm zewnętrznych dostarczających STS usługi weryfikacyjne zgodnie z rozporządzeniem w sprawie sekurytyzacji

Projekt Wytycznych określa informacje, które mają być otrzymywane w ramach wniosku usługodawcy będącego stroną trzecią, w tym:

Informacje, które należy uzyskać na temat struktury opłat wnioskodawcy;

Umożliwienie właściwym organom potwierdzenia, że wnioskodawca nie jest instytucją regulowaną (tj. instytucją kredytową, zakładem ubezpieczeń lub firmą inwestycyjną) ani agencją ratingową oraz nie zapewnia żadnych usług: doradczych, audytowych lub podobnych emitentowi, sponsorowi lub SSPE zaangażowanemu w sekurytyzację, które strona trzecia ocenia;

Informacje, które są konieczne aby zapewnić, że osoby zarządzające jednostką wnioskodawcy posiadają kwalifikacje zawodowe, wiedzę i doświadczenie adekwatne do zadań wnioskodawcy;

Informacje, które umożliwiają dokonania oceny faktycznego i potencjalnego konfliktu interesów

wnioskodawcy w zakresie świadczenia usług weryfikacji STS jako strony trzeciej, a także sposobu, w jaki wnioskodawca rejestruje, zarządza, łagodzi, zapobiega, ujawnia i usuwa wszelkie stwierdzone konflikty interesów;

Dane, które firma składająca wniosek powinna przedstawić, aby wykazać, że posiada odpowiednie zabezpieczenia operacyjne i wewnętrzne procesy, które umożliwiają jej ocenę zgodności STS.

Konsultacje będą trwały do 19 marca 2018 roku.

Więcej:

Projekt Standardów Technicznych dotyczących treści i formatu zgłaszania sekurytyzacji STS w ramach Rozporządzenia w sprawie sekurytyzacji

Projekty standardów technicznych dotyczących wymogów w zakresie ujawniania informacji dotyczących sekurytyzacji

Projekt standardów technicznych dotyczący firm zewnętrznych dostarczających STS usługi weryfikacyjne zgodnie z rozporządzeniem w sprawie sekurytyzacji

www.pwc.pl strona 52 z 56

Świat

Rada Stabilności Finansowej (FSB, Financial Stability Board)

Wytyczne dotyczące praktycznego zastosowania instrumentów bail-in w procesie restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji

W dniu 30 listopada 2017 r. Rada Stabilności Finansowej (FSB) opublikowała dwa dokumenty konsultacyjne uzupełniające Dobre praktyki efektywnego procesu resolution dla instytucji finansowych (Key Attributes of Effective Resolution Regimes for Financial Institutions z 15 października 2014 r.):

Zasady zastosowania instrumentu umorzenia lub konwersji długu (Principles on Bail-in Execution)

FSB proponuje 21 zasad, które mają pomóc organom ds. restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji w praktycznym zastosowaniu instrumentu umorzenia lub konwersji instrumentów finansowych dla globalnych instytucji o znaczeniu systemowym (G-SIB), w tym wskazuje na działania, które powinny być podejmowane przez organy ds. restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji w celu zapewnienia wiarygodności, terminowości oraz spójności zastosowania instrumentu umorzenia lub konwersji w poszczególnych jurysdykcjach (kraju pochodzenia i krajów goszczących) oraz przejrzystości dla uczestników rynku. Zasady te obejmują m.in.:

Przejrzystość instrumentów i zobowiązań zaciągniętych w ramach umorzenia lub konwersji długu;

Ramy dla procesu wyceny określające role dla macierzystych i goszczących organów ds. Restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji, a także zasady ujawniania procesu wyceny dla uczestników rynku;

Opracowanie mechanizmu wymiany instrumentów bail-in (konwersji) w celu wsparcia operacji umorzenia

oraz ujawnienia zaproponowanych rozwiązań uczestnikom rynku w celu zapewnienia wiarygodności procesu;

Określenie wymogów prawnych oraz innych na potrzeby zastosowania instrumentu umorzenia lub konwersji (we współpracy z władzami rynkowymi i giełdami);

Ustalenie przejrzystych zasad w zakresie zarządzania i kontroli podmiotu w trakcie bail-in;

Ustalenie strategii komunikacji z rynkiem i wierzycielami w okresie bail-in.

Elementy strategii finansowania w wykonalnym planie uporządkowanej likwidacji (Funding Strategy Elements of an Implementable Resolution Plan)

W dokumencie FSB proponuje zasady konstruowania planu finansowania adresującego problemy z płynnością podczas działań prowadzonych w ramach restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji. FSB wskazuje na cztery kluczowe elementy:

Zdolność firmy do wspierania realizacji strategii finansowania;

Opracowanie planu finansowania na potrzeby restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji przez

macierzysty organ ds. resolution;

Zgromadzenie aktywów firmy i wszelkich prywatnych źródeł finansowania mogących finansować proces restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji;

Dostęp do tymczasowych mechanizmów finansowania i wsparcia banku centralnego.

Proces konsultacji zakończył się w dniu 2 lutego 2018 r.

www.pwc.pl strona 53 z 56

Więcej:

Dokument Konsultacyjny dotyczący zasad zastosowania instrumentu umorzenia lub konwersji długu

Dokument Konsultacyjny dotyczący elementów strategii finansowania w wykonalnym planie uporządkowanej likwidacji

Rada Stabilności Finansowej opublikowała listę G-SIB

Rada stabilności finansowej (FSB) opublikowała 21 listopada na swojej stronie internetowej zaktualizowaną listę Globalnych banków o znaczeniu systemowym. Lista została utworzona bazując na danych z końca roku 2016, w oparciu o metodologie opracowaną przez Komitet Bazylejski. Lista obejmuje 30 instytucji i względem poprzedniej listy dodano do niej Royal Bank of Canada, przy jednoczesnym usunięciu Grupy BPCE.

Banki znajdujące się na liście G-SIB są zobligowane do spełnienia szeregu dodatkowych wymogów m. in utrzymywania dodatkowego buforu kapitałowego

Więcej:

Lista Globalnych banków o znaczeniu systemowym

www.pwc.pl strona 54 z 56

Komitet Bazylejski

Wg PwC - Bazylea IV zwiększy presję na wzrost rentowności w bankach europejskich i konsolidację europejskiego sektora bankowego

Analiza firmy doradztwa strategicznego „Strategy&” należącej do sieci PwC, pokazuje, że wprowadzenie Bazylei IV prowadzi do zwiększenia aktywów ważonych ryzykiem (RWA) o 13-22% dla banków europejskich. Banki niemieckie, posiadające swoje „córki w Polsce” będą dotknięte silniej niż średnia europejska.

Zgodnie z analizą przeprowadzoną przez PwC i jej firmę doradztwa strategicznego „Strategy&” po zastosowaniu zmienionych wytycznych w zakresie wymogów kapitałowych dla różnych rodzajów ryzyka przyjętych 7 grudnia br. przez Komitet Bazylejski, a określanych przez rynek jako Bazylea IV, wzrost wartości aktywów ważonych ryzykiem (RWA) dla 132 europejskich banków przy zastosowaniu zmienionych zasad wyniesie od 13 do 22% dla najważniejszych rodzajów ryzyka regulowanego przez przepisy (I Filar), takich jak ryzyko kredytowe, rynkowe, operacyjne, ryzyko kredytowe kontrahenta i CVA (korekta wartości kredytowej).

Publikacja Bazylei IV była w ostatnich miesiącach kilkakrotnie przekładana. Najbardziej krytycznym punktem dyskusji był dopuszczalny poziom dolnej granicy wielkości Aktywów Ważonych Ryzykiem (RWA), poniżej którego nie mogą obniżyć swoich RWA banki stosujące modele wewnętrzne (tzw. floor kapitałowy). Próg ten ustalono w wyniku długich negocjacji na poziomie 72,5% i jest on wyliczany jako 72,5% RWA obliczanych na podstawie zmienionego przez Bazyleę IV standardowego podejścia do ryzyka kredytowego, co dodatkowo podnosi poprzeczkę dla banków stosujących modele wewnętrzne. Planowany poziom tego progu (output floor lub floor kapitałowy) wynoszący 72,5% ograniczy wrażliwość wymogu kapitałowego na ryzyko banku. Szczególnie banki posiadające wysokiej jakości portfel kredytowy i stosujące podejście zaawansowane do wyliczania ryzyka kredytowego (model wewnętrzny) obawiają się tego progu, ponieważ rosnąca waga ryzyka (a tym samym RWA) będzie skutkować wyższym wymogiem kapitałowym. Odzwierciedla to wyraźny podział na północ i południe Europy - banki w krajach skandynawskich, Holandii i Niemczech muszą radzić sobie ze znacznie wyższym wzrostem aktywów ważonych ryzykiem niż banki w południowej Europie.

Na podstawie analizy przeprowadzonej przez Strategy& można założyć, że regulacyjne minimalne wymogi kapitałowe wzrosłyby o ponad 400 miliardów euro. Według wstępnych obliczeń Europejskiego Urzędu Nadzoru Bankowego (EUNB) spowodowałoby to dodatkowy wymóg kapitałowy w wysokości 39,7 mld EUR dla niektórych instytucji. Zdaniem dr. Philippa Wackerbeka, Partnera i Dyrektora ds. Usług Finansowych w dziale strategii, byłyby one szczególnie dotknięte w porównaniach międzynarodowych. W wyniku intensywnego stosowania wewnętrznych modeli ryzyka banki europejskie mają obecnie tylko połowę średniej wagi ryzyka w porównaniu do swoich amerykańskich konkurentów. Konsekwencje Bazylei IV będą zatem szczególnie bolesne w Europie. Ponadto duże banki będą mocno obciążone ze względu na szerokie zastosowanie modeli wewnętrznych ", komentuje Wackerbeck.

W przypadku 19 banków niemieckich zbadanych w ramach analiz Strategy&, nawet w korzystnym scenariuszu aktywa ważone ryzykiem mogłyby wzrosnąć średnio o 18%, chociaż skutki mogą się różnić w zależności od modelu biznesowego, składu portfela i zakresu stosowania modeli wewnętrznych przez bank. Wzrost aktywów ważonych ryzykiem jest znaczny i ma wpływ na wiele banków w Europie, szczególnie w czasach strukturalnie niskiej rentowności. Wiele banków już nie zarabia na swoim kapitale, a Bazylea IV zwiększy presję na nierentowne modele biznesowe "- mówi Wackerbeck.

Nawet, jeśli nowe zasady Bazylei IV będą w pełni wdrożone dopiero w 2027 r., dr Wackerbeck wskazuje, że warto, aby banki już teraz podjęły energiczne działanie (zwłaszcza jeśli obejmie ich znaczny wzrost aktywów ważonych ryzykiem) oraz aby szybko podjęły konieczne dostosowanie ich strategii korporacyjnej i modelu biznesowego, aby takie kroki mogły wywrzeć wpływ w odpowiednim czasie.

Komitet Bazylejski proponuje techniczną poprawkę wskaźnika stabilnego finansowania (NSFR)

21 grudnia 2017 r. Komitet Bazylejski opublikował propozycje zmian w zakresie traktowania nadzwyczajnych operacji polityki pieniężnej w kalkulacji wskaźnika stabilnego finansowania netto (NSFR). Zaproponowana zmiana wprowadzi większą elastyczność w realizacji przez banki centralne nadzwyczajnych operacji polityki

www.pwc.pl strona 55 z 56

pieniężnej (absorbujących płynność) oraz zapewni zrównoważone traktowanie operacji banku centralnego w ramach NSFR. W szczególności proponuje się redukcję wymaganej wartości finansowania stabilnego (RSF) poprzez obniżenie wagi (RSF factor) dla należności od banków centralnych z terminem zapadalności dłuższym niż sześć miesięcy (obecnie waga 50%, zaproponowano obniżenie do 5%).

Konsultacje w zakresie propozycji trwały do 5 lutego 2018 r.

Więcej:

Poprawka techniczna do wskaźnika stabilnego finansowania (NSFR)

© 2018 PwC Sp. z o.o. Wszystkie prawa zastrzeżone. W tym dokumencie nazwa "PwC" odnosi się do PwC Sp. z o.o., firmy wchodzącej w skład sieci PricewaterhouseCoopers International Limited, z których każda stanowi odrębny i niezależny podmiot prawny.

Kontakty do autorów Alertu Regulacyjnego

Mariusz Śpiewak

Partner – Financial Sector Leader

mariusz.spiewak@pwc.com

+48 22 746 4260

Piotr Bednarski

Dyrektor

piotr.bednarski@pwc.com

+48 22 746 7049

Dorota Hutny

Starszy Konsultant

dorota.hutny@pwc.com

+48 22 746 4000