AKREDYTACJA BADAŃ Ś - wodociagi.krakow.pl file1 woda i my marzec 2009 ISO 9000:2000. W piątym...

czasopismo Miejskiego Przedsiębiorstwa Wodociągów i Kanalizacji S.A. w Krakowieczasopismo Miejskiego Przedsiębiorstwa Wodociągów i Kanalizacji S.A. w Krakowie

ISSN - 1505-2478marzec 2009, numer 49 ISSN - 1505-2478marzec 2009, numer 49

AKREDYTACJA BADAŃŚCIEKÓW... - str. 7

ZBIORNIK DOBCZYCKIPO 20 LATACH... - str. 9

1 woda i my marzec 2009

ISO 9000:2000.W piątym roku po wdrożeniu.

Jan Smaczny

Minął kolejny rok od wdrożenia w naszej fi rmie systemu zarządzania jakością wg ISO 9001:2000 r. Ocenę stanu realizowania tego systemu dokonano na kolejnym szóstym przeglądzie zarządza-nia, który odbył się w dniu 10.12.2008 r. Udział w nim wzięli wszyscy właścicie-le procesów oraz Prezes fi rmy. Podczas

przeglądu d o k o n a -no oceny u t rzyma-nia wdro-

żonego systemu, realizowania jego wymagań i prowadzenia dalszego do-skonalenia. Przeanalizowano wykona-nie wniosków wynikających z poprzed-niego przeglądu. Z 22 wniosków zrealizowano 14, natomiast 5 wniosków przesunięto do wykonania w terminie późniejszym. Zrealizowanie wniosków pozwoliło uzyskać następujące efekty:• poprawa niezawodności systemu dystrybucji wody i odprowadzania ścieków (Zakład Sieci Wodociągo- wej i Zakład Sieci Kanałowej),• poprawa przesyłu wody surowej (ZUW Bielany, ZUW Raba),• stabilizacja dezynfekcji wody (ZUW Dłubnia),• usprawnienie procesu technologicz- nego (Zakład Oczyszczania Ścieków Kujawy),• rozszerzenie akredytacji Centralnego Laboratorium,• działania na rzecz ochrony środowi- ska (Zakład Logistyki).

Audit zewnętrzny SZJ odbył się 14 maja 2008 r. i był zarazem au-ditem recertyfi kacyjnym. Przeprowa-dzony był przez 3 auditorów z Bureau Veritas Certifi cation w 11 jednostkach organizacyjnych naszej fi rmy. Podczas auditu nie stwierdzono słabych stron SZJ. W minionym roku zauditowane zostały wszystkie procesy objęte syste-mem zarządzania jakością. Wykonano 39 auditów w trakcie których ujaw-niono 8 niezgodności z tego 7 zostało usuniętych w krótkim czasie i niezgod-ności zostały „zamknięte’’, natomiast jedna niezgodność została „zamknię-ta” w wydłużonym terminie co było słabą stroną systemu w tej jednostce organizacyjnej. Niezgodności dotyczy-ły braku nadzoru w pewnych obszarach prowadzonych procesów oraz braku sporządzania adekwatnych zapisów. W tym miejscu należy przypomnieć, że absolutnym wymogiem jest, że niezgod-ności i przyczyny ich powstania powin-ny być usuwane niezwłocznie. W latach 2004 do 2008 ilość reklamacji w poszczególnych latach systematycznie spadała – przedstawia to wykres poniżej. W roku 2008 zgło-szonych było 12 reklamacji w tym jedna była uzasadniona. Skróceniu uległ czas rozpatrywania reklamacji – średni okres

Ilość zg łoszonych reklam acji

0 20 40 60 80

100 120 140

2004 2005 2006 2007 2008

rok

ilość

„W latach 2004 do 2008 ilość reklamacji w poszczególnych latach systematycznie spadała”


Oce

na sk

utec

zno

ci p

roce

sów

za

okre

s od

I do

XI.2

008

r.

Grupa

Nr.procesu

Naz

wa

proc

esu

jedn

ostk

aor

g.O

sign

ity

wsk

ani

kSt

opie

spe

nien

iace

lu (%

)T

rend

2008

Tre

nd20

08/2

007

redn

iask

utec

zno

grup

y

1

2

34

56

78

9

2Pr

oces

ana

lizy

i opr

acow

ywan

ia p

lanó

w ro

czny

ch i

wie

lole

tnic

hD

E97

,53

108,

373

Proc

es p

lano

wan

ie z

ada

inw

esty

cyjn

ych

IRI

17,6

010

04

Proc

es p

lano

wan

ia p

rac

kons

erw

acyj

nych

i re

mon

tów

bie

cych

IWU

98,8

098

,80

5Pr

oces

pla

now

ania

rem

ontó

w k

apita

lnyc

hIR

I9,

4010

0,00

Gru

pa p

roce

sów

obs

ugi k

lient

a1

Proc

es o

bsug

i kor

spon

denc

jiES

K10

010

03

Proc

es o

bsug

i rek

lam

acji

ESK

100

105,

264

Proc

es w

indy

kacj

iEG

W42

,41

132,

53

5Pr

oces

wer

yfik

acji

i prz

yjm

owan

ia d

anyc

h ew

iden

cyjn

ych

klie

ntów

ESK

100

108,

70

Gru

pa p

roce

sów

roz

woj

u si

eci

Proc

es o

dbio

ru p

rzy

czy

dom

owyc

h - p

rzy

cza

wod

oci

gow

e (w

szt)

301

- prz

ycz

a ka

naow

e (w

szt)

170

Proc

es n

adzo

ru i

odbi

oru

siec

i wyk

onan

ej p

rzez

inw

esto

rów

zew

ntrz

nych

- prz

ycz

a w

odoc

igo

we

( w k

m )

1,99

Proc

es n

adzo

ru i

odbi

oru

siec

i wyk

onan

ej p

rzez

inw

esto

rów

zew

ntrz

nych

- prz

ycz

a ka

naow

e ( w

km

)3,

17

Proc

es w

ydaw

ania

war

unkó

w p

rzy

czen

ia d

o si

eci w

od-k

an

(N1

-do

20 d

ni)

126,

6614

0,74

(N2

-do

30 d

ni)

110,

3312

2,59

Gru

pa p

roce

sów

gos

poda

rki w

odom

ierz

owej

1Pr

oces

pro

wad

zeni

a re

mon

tów

i le

galiz

acji

wod

omie

rzy

EZW

110

02

Proc

es w

staw

iani

a, w

ymia

ny i

usuw

ania

aw

arii

wod

omie

rzy

EZW

0,89

98,1

3G

rupa

pro

cesó

w sp

rzed

ay

1Pr

oces

zaw

iera

nie

umów

ESS

99,0

110

7,62

Proc

es re

aliz

acji

plan

u sp

rzed

ay

wod

y i o

dpro

wad

zani

a ci

eków

- wyk

onan

ie p

lanu

sprz

eda

yES

S99

,67

99,6

7

- rea

lizac

ja p

lanu

odc

zytó

wES

S93

,90

98,8

4- p

opra

wno

c w

ysta

wio

nych

fakt

urES

S99

,84

100,

85G

rupa

pro

cesó

w p

rodu

kcji

(uzd

atni

anie

wod

y)1

Proc

es u

jmow

ania

wod

y -

IWB

IWB

100

100

3Pr

oces

ujm

owan

ia w

ody

- IW

AIW

A10

010

04

Proc

es u

jmow

ania

wod

y - I

WR

IWR

100

100

Proc

es z

arz

dzan

ia u

zdat

nian

iem

i pr

oduk

cj w

ody

-inde

ks ja

koci

wod

y10

010

0

- prz

ekro

czen

ia p

aram

etró

w ja

koci

owyc

h10

010

05-

1Pr

oces

uzd

atni

ania

wod

y - I

WB

IWB

99,9

499

,94

5-2

Proc

es u

zdat

nian

ia w

ody

- IW

DIW

D99

,85

99,8

55-

3Pr

oces

uzd

atni

ania

wod

y - I

WR

IWR

99,5

099

,50

5-4

Proc

es u

zdat

nian

ia w

ody

- IW

AIW

A10

010

06

Proc

es p

rzes

yu

wod

y -

IWR

IWR

99,6

799

,67

10Pr

oces

odw

adni

ania

osa

dów

- IW

RIW

R97

9711

Proc

es o

dwad

nian

ia o

sadó

w -I

WA

IWA

100

100

12Pr

oces

odw

adni

ania

osa

dów

-IW

DIW

D99

,71

99,7

1G

rupa

pro

cesó

w z

akup

ów1

Proc

es z

akup

ów i

dost

awy

mat

eria

ów o

raz

ocen

y do

staw

ców

EZ

L89

,610

2,99

2Pr

oces

zak

upów

inw

esty

cyjn

ych

(wsk

ani

k za

10

mie

sicy

)IR

I78

,598

,13

3Pr

oces

pos

tpo

wan

ia p

rzet

argo

weg

o - u

zasa

dnio

ne o

dwo

ania

w sz

t.N

U

1Pr

oces

rozd

zia

u w

ody

do st

ref r

ozbi

oru

- IW

RIW

R99

,99

99,9

9

5IW

Gru

pa p

roce

sów

dys

pono

wan

ia w

od

99,6

7

131,

67

99,0

7

111,

62

IPD

IPT

101,

75

Gru

pa p

roce

sów

zar

zdz

ania

i pl

anow

ania

53 4 2

101,

79

IPD

2 83 4 5 6 7

100,

56


2Pr

oces

rozd

ziau

wody

do

stref

rozb

ioru

- IW

AIW

A10

010

0Pr

oces

obs

ugi b

iece

j siec

i i d

ystry

bucji

wod

y- p

aram

etry

hudr

aulic

zne

010

0

- zan

ieczy

szcz

enia

0,02

99,9

8

1Pr

oces

bad

a ja

koci

wody

NJ

L11

6,94

116,

944

Proc

es b

ada

jako

cicie

ków

NJL

91,2

091

,20

Gru

pa p

roce

sów

zarz

dzan

ia in

fras

truk

tur

tech

nicz

n1

Proc

es re

aliza

cji k

onse

rwac

ji i r

emon

tów

bie

cych

,IW

U11

2,96

125,

53Pr

oces

reali

zacji

zada

inwe

stycy

jnyc

h- r

ealiz

acja

plan

u in

westy

cji (w

ska

nik

za 1

0 m

iesic

y)10

2,30

127,

88

- wyk

onan

ie pl

anu

rem

ontó

w ka

pital

nych

(wsk

ani

k za

10

mies

icy)

75,6

094

,50

Proc

es p

rzeg

ldów

ora

z nap

raw

bie

acyc

h i u

suwa

nia a

warii

siec

i wod

ocig

owej

- hyd

rant

y12

9,27

129,

27

- zas

uwy

115,

9311

5,93

- awa

rie99

,30

99,3

05

Proc

es u

suwa

nia a

warii

siec

i tra

nzyt

owej

IWR

100

100

10Pr

oces

prz

ygot

owan

ia in

westy

cjiIP

R10

010

0,00

11Pr

oces

zarz

dzan

ia sy

stem

em in

form

atycz

nym

(p

robl

emy

i awa

rie sp

rztu

w sz

t. za

I pó

rocz

e. )

EI13

7

Proc

es g

ospo

daro

wani

a ro

dkam

i tra

nspo

rtowy

mi

- got

owo

97,7

810

8,63

- obs

ugi t

echn

iczne

72,3

390

,42

13Pr

oces

BHP

prz

y uz

datn

ianiu

, dys

trybu

cji w

ody

i ocz

yszc

zani

u cie

ków

NB81

,70

102,

1314

Proc

es n

adzo

ru i

eksp

loata

cji o

biek

tów

budo

wlan

ych

Jed.

org.

100

104,

17G

rupa

pro

cesó

w za

rzdz

ania

per

sone

lemPr

oces

szko

le p

raco

wnik

ów- s

kutec

zno

90,0

011

2,50

- rea

lizac

ja 84

,00

112,

00G

rupa

pro

cesó

w od

bior

u i o

czys

zcza

nia

ciekó

w1

Proc

es p

rzeg

ldów

ora

z bie

cej e

kspl

oatac

ji sie

ci ka

naliz

acyj

nej

IKS

96,9

096

,90

2Pr

oces

usu

wani

a awa

rii si

eci k

anali

zacy

jnej

-usu

wani

e awa

rii p

owy

ej 8

godz

in (

redn

ia kw

artal

na w

szt)

IKS

4,33

3Pr

oces

ocz

yszc

zani

a cie

ków

z ocz

yszc

zaln

i lok

alnyc

hIK

P10

0,00

100,

00Pr

oces

ocz

yszc

zani

a cie

ków

w Za

kad

zie O

czys

zcza

nia

ciekó

w P

aszó

w-B

ZT5

(wyn

iki z

a IX,

X,XI

)10

0,00

100,

00

-ChZ

T10

0,00

100,

00-z

awies

ina

100,

0010

0,00

-azo

t10

0,00

100,

00-fo

sfor

98,9

998

,99

Proc

es g

ospo

dark

i odp

adam

i w Z

akad

zie O

czys

zcza

nia

ciekó

w P

aszó

w- o

dwod

nien

ie os

adu

IKP

94,2

394

,23

-bio

gaz

IKP

100,

0010

0,00

Proc

es o

czys

zcza

nia

ciekó

w w

Zak

adzie

Ocz

yszc

zani

a cie

ków

Kujaw

y- B

ZT5,

ChZ

T, za

wies

ina

100,

0010

0,00

- azo

t10

0,00

100,

00- f

osfo

r96

,66

96,6

6Pr

oces

prz

erób

ki o

sadó

w i g

ospo

dark

i odp

adam

i tec

hnol

ogicz

nym

i w Z

akad

zieOc

zysz

czan

iacie

ków

Kujaw

y- o

dwod

nien

ie os

adu

105,

4410

5,44

- bio

gaz

99,8

799

,87

8Pr

oces

zarz

dzan

ia oc

zysz

czan

iem c

ieków

IK99

,33

99,3

3

trend

mal

ejcy

105,

83

tren

d ro

sncy

99,2

8

Skut

eczn

o sy

stem

u (r

edni

stop

ie re

aliza

cji ce

lów

w sy

stem

ie)

za o

kres

:I-XI

.200

8Sk

utec

zno

syste

mu

(red

ni st

opie

reali

zacji

celó

w w

syste

mie)

za

okr

es:I-

XI.2

007

IKK

112,

25

Gru

pa p

roce

sów

mon

itoro

wani

a pr

oduk

cji

IKK

IWW

3

IRI

4IK

P

2NP

P

24

IWW

119 10 1399

,43

12

12EZ

L

765

99,9

9

104,

07

108,

15


rozpatrzenia i zamknięcia reklamacji wyniósł 5 dni.Tegoroczna edycja badania satysfakcji klienta została zrealizowana w dniach 26.05-30.06.2008 przez wybrany w drodze przetargu Biuro Badań Spo-łecznych OBSERWATOR. Dobór reprezentatywnej próby krakowskich gospodarstw domowych, objął 1347 losowo wybranych osób (gospodarstw domowych) zamieszka-łych w Krakowie. Dobór respondentów został przeprowadzony za pomocą tech-niki statystycznej i objął respondentów rozłożonych proporcjonalnie do liczby mieszkańców poszczególnych 18 dziel-nic Krakowa. Badanie prowadzone było metodą indywidualnych wywia-dów prowadzonych w domach respon-dentów. Poziom ufności 95%, błąd osza-cowania +/- 2,7%. Ocena takich parametrów wody pitnej jak: smak, zapach i przezroczy-stość wykazują na przestrzeni 6 lat trend wzrostowy (większa akceptowalność własności organoleptycznych). Stałość dostaw wody i ciśnienie wody wykazu-ją wyraźną poprawę oceny w stosunku do roku poprzedniego, a szybkość usu-wania awarii przerwała trend malejący w porównaniu do lat 2004 -2006 i za-znaczył się wyraźny wzrost w porówna-niu do roku 2007.Analizie skuteczności procesów zosta-ły poddane 53 zidentyfi kowane procesy i ujęte w SZJ.Zestawienie zbiorcze przedstawione jest w tabeli nr 1 i obejmuje okres od stycz-nia do listopada 2008 r. Skuteczność systemu lub inaczej stopień realizacji zakładanych celów w poszczególnych procesach w tym sa-mym okresie 2008 r. wyniósł 105,83% i był wyższy niż w tym samym okresie roku 2007 (wynosił wtedy 99,28%). Generalnie nastąpił dalszy wzrost sku-teczności procesów co świadczy o wzro-ście świadomości technicznej i kultury jakości wyrażającej się w:

• zrozumieniu potrzeby wprowadzenia zmiany,• wprowadzaniu nowych wartości, po-staw i zachowań i dobrej praktyki,• utrwalenie nowego wzoru zachowań i dobrej praktyki. W tym miejscu należy skiero-wać dalszą prośbę do kadry kierow-niczej - czyli właścicieli procesów - o dalszy pozytywny wpływ na podle-głych pracowników w kierunku pogłę-biania kultury jakości poprzez rozmowy ukierunkowane na jakość i pokazywać jaki wpływ na całość procesu mają do-brze wykonane nawet drobne zadania. Działania takie powinny przyczynić się do dalszego pogłębienia świadomości projakościowej i kultury jakości.

Ranga jakości:1. Jakość to nie wszystko, ale wszystko bez jakości jest niczym. 2. Jakość to potęga współdziałania ludzi.3. Jakość jest wynikiem inteligentnego trudu i wysiłku ludzi.4. Jakość jest szansą a nie gwarancją sukcesu.5. Jakość powstaje przez ludzi a nie przez system, system jest tyle wart ile warci są tworzący go ludzie.6. Jakości nie da się zaprojektować i wymusić.7. Jakość pochodzi od ludzi, ich wiedzy, umiejętności, morale i etyki.8. Jakość jest tym, czego brak oznacza straty.9. Jakość jest narzędziem doskonalenia wszystkich obszarów.10. Jakość to spełnienie wymagań i oczekiwań każdego klienta.11. Jakość to najlepsza broń w konku- rencji rynkowej.12. Jakość jest obiektywnym celem, do którego trzeba dążyć zawsze.13. Jakość to doskonałość do której należy dążyć, lecz której nie da się w pełni osiągnąć.14.Jakość to ważny cel strategiczny każdej organizacji i każdego czło- wieka.


System kontroliprojektu dofinansowywanego z Funduszu Spójności.

Grażyna Sośnicka

Fundusz Spójności został utworzo-ny na mocy postanowień art.161 Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską. Jako instrument polityki spójności gospo-darczej i społecznej realizuje główny cel Unii Europejskiej tj. zmniejszenie dyspro-porcji w rozwoju poszczególnych krajów w dziedzinie ochrony środowiska i infrastruk-tury transportu. Zakres działania Funduszu obejmuje pomoc o zasięgu krajowym, a nie

r e g i o n a l -nym, jak w przypadku f u n d u s z y struktural-nych.

Od 2000 roku Polska, stosownie do zapisów Rozporządzenia Rady nr 1267/99 z 21.06.1999 r. korzystała z Przedakcesyj-nego Instrumentu Polityki Strukturalnej ( ISPA), z dniem przystąpienia do Unii Europejskiej (od 01.05.2004 r.) przestała natomiast być benefi cjentem tego instru-mentu fi nansowego, a wszystkie projekty zatwierdzone w ramach ISPA, są kontynuo-wane ze środków Funduszu Spójności. Tak jest w przypadku Projek-tu „Oczyszczalnia Ścieków Płaszów II w Krakowie” fi nansowanego w 65% ze środków unijnych, przyznanych Memoran-dum Finansowym z dnia 31.12.2000 r. (wte-dy ISPA) oraz Decyzją Komisji Wspólnot Europejskich z dnia 19.12.2005 r. Unia Eu-ropejska wnosząc wkład fi nansowy w reali-zację projektów nakłada na każde państwo członkowskie obowiązek stworzenia spraw-nie funkcjonującego systemu zarządzania i kontroli środków Funduszu Spójności, zgodnie z przepisami prawa krajowego i wspólnotowego. Projekt płaszowski realizowany jest zgodnie z procedurami określonymi w Ogólnym Podręczniku - Zarządzanie i Kontrola Funduszu Spójności, wydanym przez Instytucję Zarządzającą – Minister-

stwo Rozwoju Regionalnego (ostatnia aktu-alizacja – luty 2007). W 2001r., wraz z przyznaniem środków, stosownie do Zarządzenia nr 21/01 Prezesa Zarządu MPWiK SA, wyodrębniono w strukturze organizacyjnej Spółki jednostkę odpowiedzialną za reali-zację projektu (JRP), której zadaniem jest prowadzenie pełnej obsługi projektu pod względem administracyjnym, fi nansowym i technicznym, zgodnie z wymogami pra-wa. Od tego czasu JRP funkcjonuje także w oparciu o 14 aktualizowanych na bieżą-co procedur wewnętrznych. Taki system zarządzania, monitoringu i kontroli na po-ziomie podmiotu odpowiedzialnego za rea-lizację projektu ma zapewnić przejrzystość i prawidłowość podejmowanych działań nie tylko od strony organizacyjnej, ale przede wszystkim wydatkowania środków unij-nych. Potwierdzają to liczne kontrole pro-jektu prowadzone zarówno przez uprawnio-ne instytucje krajowe, wspólnotowe, a także niezależnych audytorów. Każda kontrola projektu polega głównie na sprawdzeniu, czy benefi cjent realizuje go zgodnie z umową o dofi nan-sowanie, przepisami prawa oraz wytyczny-mi Instytucji Zarządzającej. Od początku realizacji projektu czynności sprawdzające przeprowadzono 18 razy. Instytucje kra-jowe uprawnione do kontroli projektów dofi nansowywanych ze środków Funduszu Spójności przeprowadziły 15 kontroli ze-wnętrznych projektu płaszowskiego, z któ-rych 5 stanowiły coroczne audyty zewnętrz-ne, 5 kontroli przeprowadziły instytucje uczestniczące we wdrażaniu projektu oraz 5 kontroli niezależnych przeprowadzili: Urząd Kontroli Skarbowej - 3 , Najwyższa Izba Kontroli - 1 i Regionalna Izba Obra-chunkowa - 1. W latach: 2001, 2004, 2008 kontro-le przeprowadzili przedstawiciele Europej-skiego Trybunału Obrachunkowego.

„Należy podkreślić, że wszystkie przeprowa-dzone kontrole nie ujawniły żadnych niepra-widłowości w rozumieniu przepisów UE”


We wszystkich przypadkach czynności kon-trolne obejmowały z jednej strony weryfi -kację dokumentów przedstawionych przez MPWiK SA, z drugiej natomiast polegały na sprawdzeniu, czy wydatki zostały faktycznie poniesione na realizację zadeklarowanych zadań oraz czy były zgodne z obowiązują-cymi przepisami. Czynności sprawdzające prowadzono w siedzibie MPWiK SA oraz na terenie budowy oczyszczalni. Kontrola na miejscu dotyczyła głównie oceny zgod-ności realizacji projektu z zapisami umowy o dofi nansowywanie i przepisami prawa, sposobu księgowania wydatków, kwalifi ko-walności wydatków, prawidłowości sporzą-dzanych sprawozdań z realizacji projektu oraz prowadzenia działań promocyjno – informacyjnych.W ramach weryfi kacji dokumentów szcze-gólną uwagę zwrócono na wnioski o płat-ność, sprawozdania z realizacji projektu i działania promocyjno - informacyjne.

Należy podkreślić, że wszystkie przepro-wadzone kontrole nie ujawniły żadnych nieprawidłowości w rozumieniu przepisów UE tj. „jakiegokolwiek naruszenia przepi-sów prawa wspólnotowego wynikającego z działania lub zaniechania ze strony pod-miotu gospodarczego, które spowodowało lub mogło spowodować szkodę w ogólnym budżecie Wspólnot Europejskich w związ-ku z fi nansowaniem nieuzasadnionego wy-datku z budżetu Wspólnoty”. Obowiązujące procedury reali-zacji projektów dofi nansowywanych ze środków Funduszu Spójności uświadamia-ją, że wszystko co dzieje się na poziomie konkretnego podmiotu odpowiedzialnego za realizację projektu i czasem wydaje się zbędne i uciążliwe, jest elementem wielkie-go systemu, który ma pozwolić na właści-we rozliczenie się ze środków wobec Unii Europejskiej i wykazanie celowości ich wy-datkowania.


Pracownia Badania Ścieków jest jedną z trzech pracowni Centralnego Labora-torium MPWiK S.A. w Krakowie i w tej strukturze funkcjonuje od października 2005 r., prowadząc działalność w dwóch lokalizacjach:• Laboratorium na terenie Oczyszczalni Ścieków Płaszów w nowym budynku laboratorium, który został wybudowany w ramach projektu „Płaszów II” (fot.),• Laboratorium na terenie Oczyszczalni Ścieków Kujawy.Pracownia Badania Ścieków jest jednostką organizacyjną pracującą na potrzeby innych działów naszego przedsiębiorstwa oraz wykonuje badania zlecone przez klientów zewnętrznych. W roku 2008 pracownia w obydwóch lokalizacjach wykonała ponad 4000 analiz fi zykochemicznych ścieków i osadów (ok. 35 000 oznaczeń poszczegól-nych wskaźników zanieczyszczeń).

Należy podkreślić, że PBŚ wykonuje wszystkie analizy ścieków i osadów, które są przez naszą fi rmę wyko-rzystywane do kontroli technolo-gicznej obiektów własnych, oblicza-nia opłat za korzy-stanie ze środowi-ska oraz prowadzi system kontroli Zakładów, będą-cych dostawcami

ścieków przemysłowych do naszego syste-mu kanalizacyjnego. W związku z nowelizacją „Prawa Ochrony Środowiska” w roku 2007, głów-nym zadaniem postawionym przed pracow-

Akredytacja badań ścieków.Centralne Laboratorium.

Waldemar Kałka, Tadeusz Bochnia.

nią było uzyskanie w roku 2008 akredytacji Polskiego Centrum Akredytacji. Noweliza-cja ww. aktu prawnego spowodowała, że tylko laboratoria posiadające akredytację mogą wykonywać badania ścieków na oczyszczalniach, i w tym aspekcie wymaga-nia stawiane laboratoriom są bardziej rygorystyczne, niż w przepisach dot. jakości wody do picia. Obecnie bardzo niewielka liczba laboratoriów ściekowych w Polsce południowej spełnia te wymagania i posiada akredytację na wszystkie parametry wyma-gane w pozwoleniach wodno-prawnych, co powoduje, że nasze laboratorium będzie mogło w zakresie analiz ścieków znacznie zwiększyć ilość usług świadczonych dla podmiotów zewnętrznych. Akredytacja jest procedurą formal-nego potwierdzenia, przez uprawnioną, niezależną państwową jednostkę - Polskie Centrum Akredytacji, kompetencji laborato-rium do wykonywania badań oraz spełnienia wymagań normy PN-EN ISO/IEC 17025:2005 ,,Ogólne wymagania dotyczące kompetencji laboratoriów badawczych i wzorcujących”. Audyt certyfi kujący dla PBŚ odbył się w dniach 25 – 27 sierpnia 2008 r. i został przeprowadzony przez trzech audytorów PCA; audytora wiodącego i dwóch eksper-tów technicznych. Audytowanym obszarem działalności Pracowni była zgodność wyko-nywanych analiz i prowadzonej dokumenta-cji z wymogami ww. normy, w badaniach ścieków surowych, oczyszczonych, byto-wych, komunalnych, przemysłowych i opadowych. Kontroli poddano łącznie 16 metod analitycznych w dwóch lokaliza-cjach oraz pobór próbek ścieków do badań fi zykochemicznych. Przeprowadzony audyt PCA, potwierdził wysoki poziom wykonywanych przez Pracownię analiz i zakończył się przy-znaniem akredytacji osobno w obu lokaliza-

Znak akredytacji Centralnego Laboratorium

MPWiK S.A. Kraków


cjach (Płaszów i Kujawy), dla wszystkich zgłoszonych metod badawczych. Godnym podkreślenia jest fakt, że audytorzy nie znaleźli w kontrolowanym obszarze, żadnych niezgodności, co jest zjawiskiem wyjątkowo rzadkim. Na niewątpliwy sukces Pracowni złożyły się, co najmniej trzy czynniki:• zaangażowanie personelu i jego wysokie kwalifi kacje, • wyposażenie laboratorium w nowoczes-ny sprzęt analityczny oraz dobre warunki środowiskowe (zwłaszcza w nowym budyn-ku laboratorium płaszowskiego),• pomoc i doświadczenie „starszych” kole-gów z Centralnego Laboratorium na ul. Lindego, którzy podobny egzamin zdali z powodzeniem w roku 2006 i 2007. Rezultatem przeprowadzonego audytu jest rozszerzenie akredytacji PCA na wszystkie Pracownie Centralnego Laborato-rium i dołączenie naszego laboratorium do

elitarnego grona Laboratoriów Badawczych, których wyniki analiz wody i ścieków są uznawane w całej Unii Europejskiej, a poprzez porozumienia międzynarodowe również w wielu innych państwach na świe-cie. Utrzymanie tego dorobku i dalszy rozwój, tzn. rozszerzenie zakresu akredyta-cji, oraz ciągłe doskonalenie systemu zarzą-dzania opartego o normę PN-EN ISO/IEC 17025:2005, będzie wyzwaniem na dalsze lata pracy.

Polskie Centrum Akredytacji, podczas tego samego auditu w nadzorze potwierdziło, również, bez żadnej niezgod-ności, skuteczność wdrożonego systemu zarządzania i uznało kompetencje techniczne Laboratorium Centralnego w pozostałych pracowniach tj. Pracowni Badania Wody oraz Pracowni Biologicznej, rozszerzając zakres akredytacji na pobieranie próbek i wykonywanie badań w zakresie ok. 60 wskaźników jakości wody. Audity w nadzo-rze dla części Centralnego Laboratorium zlokalizowanej przy ul. Lindego 9 odbyły się wcześniej w czerwcu 2006 r. (certyfi kacja) i w lipcu 2007. Wszystkie wyżej wymienione działania spowodowały, że Centralne Labo-ratorium stało się laboratorium wiodącym w Małopolsce i regionach Polski południowej pod względem realizowanych usług w zakre-sie analiz wody i ścieków. Obecnie obsługu-jemy sporą liczbę większych i mniejszych przedsiębiorstw wodociągowych oraz kilka Powiatowych Stacji Sanitarno-Epidemiolo-gicznych (rys.). Taki rozwój Centralnego Laboratorium przekłada się również na znaczący przyrost przychodów fi nansowych ze świadczonych usług dla klientów zewnętrznych , co przedstawiono na wykre-sie. W przedstawionych danych nie uwzględ-niono kwot pozyskanych od zakładów prze-mysłowych w wyniku kontroli prowadzonej przez Pracownię Badania Ścieków (w roku 2008 kwota ok. 400 000 zł).

Nowe laboratorium wybudowane w ramach projektu „Płaszów II”

Dynamika przychodów ze zleceń zewnętrznych w Centralnym Laboratorium


Zbiornik Dobczycki po 20 latach.Dorobek naukowy.

Ida Rzewuska

W dniu 13 lutego 2009 r. w Ośrodku na Jałowcowej Górze odby-ła się Konferencja naukowa poświę-cona podsumowaniu badań nauko-wych prowadzonych nad Zbiornikiem Dobczyckim.

Z perspektywy historii.Zbiornik Dobczycki funkcjonuje już ponad dwadzieścia lat jako główne źród-

ło zaopa-trzenia w wodę dla M i a s t a Krakowa. Planowa-nie Zbior-

nika Dobczyckiego przypadło na lata 60-te XX wieku. Jako daty kluczowe można wskazać:▪ rok 1961 - „Studium nad zaopatrze-niem w wodę z karpackich dopływów Wisły”,▪ rok 1965, 4 maja - Komisja Planowania przy Radzie Ministrów wydała decyzję zatwierdzającą „Założenia Projektu Rozbudowy Wodociągu dla m. Krako-wa”,▪ rok 1968, 6 luty - Rada Techniczna Biura Projektów Budownictwa Komu-nalnego w Krakowie przyjęła projekt wstępny ujęcia na Rabie w Dobczy-cach,▪ rok 1970 - rozpoczęcie zasadniczej części budowy,▪ rok 1986 - zakończenie budowy.

Zadania Zbiornika Dobczyckiego.Zakład Uzdatniania Wody „Raba” w Dobczycach jest głównym dostawcą wody dla Krakowa. Zaspokaja ponad

50% potrzeb miasta, dziennie dostar-czając średnio ponad 88 tys.m3 wody z 2 zakładów uzdatniania wody Raba i Raba II.

Głównymi zadaniami Zbiornika Dobczyckiego jest m.in. ▪ zapewnienie: - gwarantowanego poboru w ilości 3,5 m3/s, - poza gwarancją 0 - 2,0 m3/s, - przepływu nienaruszalnego w ilo- ści 1,25 m3/s, - odpływu dla użytkowników pobie- rających wodę poniżej zapory w ilości 0,55 m3/s,▪ ograniczenie zagrożenia powodzio- wego,▪ produkcja energii w przyzaporowej elektrowni wodnej.Zbiornik Dobczycki jako nowy lokalny ekosystem od samego początku swoje-go istnienia stanowi bardzo ciekawy obiekt badań o charakterze naukowym i użytkowym. Wieloaspektowe badania w tym rejonie prowadziło szereg grup badawczych reprezentujących różne instytucje i uczelnie.

W ujęciu badawczym.Gromadzeniem informacji służącym wspomaganiu działań na rzecz ochro-ny środowiska poprzez systematyczne informowanie organów administracji i społeczeństwa o stanie środowiska jest Państwowy Monitoring Środowiska (PMŚ). Rok 2009 jest 21 z kolei okre-sem badań wód Zbiornika Dobczyckie-go w ramach PMŚ. Zakres pomiarowy obejmuje: warunki tlenowe, zanieczysz-czenia organiczne, substancje biogenne,

„W wyniku prowadzonych badań powstała wielka liczba opracowań i publikacji, jed-nak brakuje jednolitego usystematyzowania i skatalogowania całego dorobku naukowego związanego ze Zbiornikiem Dobczyckim.”


wskaźniki charakteryzujące zasolenie, substancje szczególnie szkodliwe dla środowiska wodnego, elementy biolo-giczne, wskaźniki mikrobiologiczne. Dotychczasowe badania wyka-zały, że układ parametrów fi zykoche-micznych w wodach Zbiornika Dobczy-ckiego sprzyja procesom eutrofi zacji, których szkodliwość jest bezsporna dla użytkowników wody, dlatego też szcze-gólnie istotne jest ograniczanie dopływu związków biogennych do Zbiornika. Każda ingerencja w środowisko wodne wywołuje zmiany trudne do przewi-dzenia, zarówno z punktu widzenia ich zasięgu, jak i charakteru. Dlatego też kwestią priorytetową jest dalsze, nieustanne oczyszczanie całej zlewni Górnej Raby poprzez :• redukcję dopływu biogenów czyli dalszy rozwój gospodarki wodno-ściekowej,• ograniczenie zaśmiecenia zlewni a w konsekwencji zbiornika – radykal-ne rozwiązanie gospodarki surowcami wtórnymi we wszystkich gminach,• ochronę ciągów komunikacyjnych wzdłuż rzek, potoków i zbiornika,• ochronę a nawet wzrost zalesienia zlewni,• poprawę funkcjonowania ekosyste-

mów – tworzenie stref ekotonowych, biomanipulację, gospodarkę rybacką,• poszerzenie wiedzy nt. funkcjono-wania środowisk wodnych, • prowadzenie edukacji ekologicznej i działań PR,• egzekwowanie prawa w stosunku do trucicieli,• sprawne przeciwdziałanie ewentual-nym skutkom katastrof ekologicznych,• szczególną dbałość o strefy ochron-ne ujęć wody „pitnej”. Prace badawcze nad Zbior-nikiem Dobczyckim były i są nadal prowadzone przez wiele placówek naukowo-badawczych oraz instytucji, które poprzez swoją obecność badaw-czą w tym rejonie przyczyniają się do bliższego poznania Zbiornika. W wyniku prowadzonych badań powstała wielka liczba opracowań i publikacji, jednak brakuje jednolitego usystematyzowania i skatalogowania całego dorobku naukowego związane-go ze Zbiornikiem Dobczyckim. Celo-wym było by również utworzenie w przyszłości archiwum prac.

Wspólna Inicjatywa.Prezydent Miasta Krakowa oraz Wodo-ciągi Krakowskie - będące głównym

dokończenie na str. 14


Kontrola wewnętrzna.Samokontrola oraz kontrola funkcjonalna.

Joanna Kaleta

Organizacja – całość, której wszystkie składniki przyczyniają się do powodze-nia całości” T. Kotarbiński Zapraszam do zapoznania się z zagadnieniami z teorii struktury, funk-cji i form kontroli wewnętrznej w fi rmie – na początek z samokontrolą oraz kontrolą funkcjonalną. Pierwsza z form organizacyjnych składa-jących się na system kontroli wewnętrz-

nej, wystę-pująca w k a ż d e j fi rmie i k a ż d e g o

rodzaju działalności, obejmująca zasię-giem każdy aspekt działania przedsię-biorstwa oraz każdy rodzaj czynności w przedsiębiorstwie to samokontrola. Ten rodzaj kontroli następu-je samoczynnie, co przekłada się na ekonomiczność i wysoką skuteczność zarówno w szybkości diagnozowania, jak i zapobiegania powstawaniu ewen-tualnych nieprawidłowości. Z defi nicji samokontrolę możemy tłumaczyć jako obserwowanie i kontro-lowanie własnej pracy i postępowania. Takie bieżące monitorowanie i krytycz-ne podejście do wykonywanych przez siebie obowiązków daje dużo możli-wości w zakresie poprawy jakości dzia-łania. A co najważniejsze, pozwala na szybkie reagowanie oraz natychmiasto-we ujawnienie i likwidację spostrzeżo-nych niedociągnięć. Żadna inna forma kontroli nie obej-muje tak szerokiej skali zachowań w fi rmie i to w sposób bieżący, a przez

to wykluczający narastanie dostrzeżo-nych nieprawidłowości i korygowanie ich bez zbędnej zwłoki. Bardzo istotny jest fakt, że pozwala ona chronić intere-sy zarówno pracownika jak i pracodaw-cy. Samokontrola musi być inicjo-wana przez jednostkę, która powinna oceniać zgodność swojego postępo-wania z odpowiednim wzorcem, prze-pisem, procedurą, normą czy tez zasa-dami. To samosprawdzenie powinno następować niezależnie czy realizacja danych wytycznych jest zaopatrzona w sankcje prawne czy też nieuchron-ne negatywne konsekwencje. Czasami wystarczy odniesienie się do właściwej postawy moralnej czy też solidnego i jak najlepszego wykonywania powie-rzonych obowiązków. Kontrolować postępowanie nale-ży zarównano na etapie podejmowania decyzji, jak i w trakcie jej wykonywa-nia. Przyglądanie się wykonywanej pracy, szukanie optymalnych rozwiązań w podejmowanych czynnościach, anali-zowanie zasadności własnego działania i najbliższego otoczenia, powinno prowa-dzić do zwiększania odpowiedzialności za wyniki pracy na swoim stanowisku, podnoszenia kwalifi kacji, a także zaan-gażowania się w podejmowaną pracę, a nie tylko jej odtwarzania.Uzasadniona, pozytywna samooce-na, bazująca na spełnianiu oczekiwań zewnętrznych jak i wzorców osobi-stych, może być źródłem satysfakcji, a przez to pozytywnie wpływać na jakość wykonywanej pracy. Samokontrola

„Kontrola funkcjonalna ma nadrzędny cel: stałe doskonalenie organizacji oraz metod i techniki pracy.”


odpowiada także potrzebom pracowni-ka w zakresie samodzielności i współ-odpowiedzialności za skutek wykonanej pracy i jej znaczenia dla prawidłowego funkcjonowania fi rmy. W tym kontek-ście samokontrolę możemy nazwać procesem samodoskonalenia się. Samokontrola winna się odby-wać w trzech głównych płaszczyznach:- normatywnej, w ramach której wyko-nywana praca powinna być oceniona m.in. za zgodność z obowiązującymi przepisami, wypełnianiem wytycznych władz zwierzchnich;- przestrzennej, która pozwala na ocenę własnej pracy przez porównanie z meto-dami pracy innych i ewentualne zaczerp-nięcie dobrych rozwiązań do organizacji własnej pracy;- czasowej, przy której trzeba odpo-wiedzieć sobie na pytanie czy zauwa-żalny jest postęp w stosunku do okre-sów poprzednich, czy wykorzystuje się nabyte doświadczenie i czy możliwa jest dalsza poprawa jakości pracy. W teorii kontroli typuje się różne techniki samokontroli. Do najbardziej popularnych technik samokontroli, z uwagi na stopień użyteczności, zalicza się:- samokontrolę poprzez fotografi ę dnia roboczego, polegającą na notowaniu kolejno wykonywanych czynności w ustalonych dniach pracy, a następnie podsumowaniu wyników dokonanych fotografi i i ocenie,- samokontrolę poprzez obserwację migawkową, czyli notowanie kolejno wykonywanych czynności w krótszych przedziałach czasowych. Zestawie-nie wyników np. z tygodnia pozwa-la na ocenę i wyciągnięcie wniosków usprawniających. A zatem, przy naprawdę niewielkim wysiłku organizacyjnym, możemy spró-bować sami odpowiedzieć na pytanie: czy się poprawiam w tym co robię?

Samokontrola, jako stały nadzór nad prawidłowością wykonywanych zadań - będąc najszerszą formą kontroli, ponieważ dotyczy całej załogi przedsię-biorstwa - stanowi zasadnicze ogniwo systemu kontroli wewnętrznej. Niewąt-pliwie, analiza własnej pracy, jej wydaj-ności, jakości i efektywności powinna towarzyszyć każdemu pracownikowi – dla dobra własnego i fi rmy. Poza samokontrolą, kolejnym rodzajem kontroli, z którą wszyscy mamy do czynienia na co dzień, to kontrola funkcjonalna będąca elemen-tarną powinnością każdego przełożo-nego. Obowiązki kontrolne, wykony-wane z racji zajmowanego stanowiska kierowniczego związane są z odpowie-dzialnością za powierzone zadania i osoby pracujące w określonym zespole. Jest to pewne domknięcie cyklu orga-nizacyjnego: praca wykonana powinna być skontrolowana. Kierownik, oprócz samokontroli, powi-nien sprawdzać czy to co postanowił, zostało należycie wypełnione, skory-gować ewentualne działania, wyjaśnić przyczyny rozbieżności między stanem faktycznym a wymaganym, a także wprowadzać wnioski usprawniające. W ramach kontroli funkcjonal-nej możemy wyróżnić:a) kontrolę pionową - rodzaj kon-troli wykonywany przez pracowni-ków zatrudnionych na stanowiskach kierowniczych oraz na innych stano-wiskach biorących udział w realizacji określonych zadań, operacji, procesów itp., których obowiązki wykonywania kontroli funkcjonalnej zostały okre-ślone w zakresach czynności służbo-wych, bądź którzy do wykonywania tej kontroli zostali upoważnieni na podsta-wie odrębnych przepisów, b) kontrola poziomą - nadzór jednostek lub komórek organizacyj-nych współdziałających przy realizacji


danych procesów, operacji lub doku-mentów. Typowy dla kontroli kierowniczej jest indywidualny charakter kontrolowania, ponieważ sposób i zakres tego kontrolo-wania należą do osoby kontrolującej. Ten rodzaj kontroli sprawowany może być w formie kontroli:a) wstępnej tj. kontrola decyzji i opera-cji planowanych, która ma na celu zapo-bieganie nieprawidłowym działaniom i polega na sprawdzeniu, czy zamierzo-ne czynności odpowiadają kryteriom legalności, celowości, gospodarności, rzetelności. Polega ona ponadto na czynnościach sprawdzających, badaniu poprawności i prawidłowości dokumen-tów rodzących powstanie zobowiązań i należności. b) bieżącej tj. badanie czynności i wszelkiego rodzaju operacji podczas ich wykonywania w celu stwierdzenia, czy wykonanie to ma prawidłowy przebieg i jest zgodne z ustalonymi wyznaczenia-mi,c) następnej tj. analiza przedsięwzięć i operacji już zrealizowanych oraz związanych z nimi dokumentów, bada-nie uzyskanych efektów działania oraz porównanie ich z założonymi celami.Kontrola kierownicza operuje jednak głównie fazą kontroli bieżącej.

Kontrola funkcjonalna ma nadrzędny cel: stałe doskonalenie organi-zacji oraz metod i techniki pracy. Wpro-wadzanie pewnych usprawnień, formu-łowanie poprawek, osiąganie lepszych wyników przy użyciu mniejszych środ-ków, pozwala na doskonalenie pracy na zasadzie sprzężenia zwrotnego. Wyniki kontroli pozwalają bowiem na formu-łowanie coraz ambitniejszych zadań i podejmowanie doskonalszych działań. Kontrola sprawowana przez kadrę kierowniczą winna być kontrolą profe-sjonalną, ponieważ jest sprawowana przez osoby o odpowiednich kwalifi -kacjach zawodowych z tytułu swych obowiązków służbowych. Warto podkreślić, że kontrola funk-cjonalna jest jednym z podstawowych elementów składających się na system kontroli wewnętrznej w fi rmie. Zawsze jednak trzeba pamiętać, że kontrola jest jedynie środkiem wiodącym do celu, który chcemy osiągnąć, a nie celem samym w sobie.

Źródło opracowania: Stanisław Kałużny „Kontrola wewnętrzna teoria i praktyka” Polskie Wydawnictwa Ekonomiczne, Warszawa 2008Zespół PIKW pod redakcją Urszuli Kamińskiej „Kontrola wewnętrzna – zintegrowana struktu-ra ramowa”

W związku z przejściem na emeryturę, serdeczne podziękowaniaza długoletnią współpracę w miłej atmosferze:

Wacławowi KolarzowiJózefowi CiesielskiemuAlicji KrokoszJarzemy KosteckiemuJerzemy SzumigalskiemuTadeuszowi Rospondowi

składa Redakcja

Kazimierzowi GorajczykowiZdzisławowi UrbanikowiJanowi KotyniiAdamowi KorzeniakowiBogusławowi MarcowiEdwardowi Kopeć


użytkownikiem wód Zbiornika Dobczy-ckiego – dostrzegli konieczność podję-cia działań zmierzających do zidentyfi -kowania instytucji oraz podejmowanej przez nie tematyki prac badawczych dotyczących Zbiornika Dobczyckie-go. Pierwsza, z szeregu proponowa-nych inicjatyw, była Konferencja, która stworzyła forum wymiany doświadczeń i uzgodnień dotyczących zakresu przy-szłych działań. Konferencję otwo-rzył Prezydent Miasta Krakowa Jacek Majchrowski. Następnie doc. dr inż. Stanisław Rybicki przedstawił genezę powstania Zbiornika Dobczyckiego. Na zakończenie części otwierającej Konferencję Prezes Zarządu MPWiK SA Ryszard Langer przedstawił kierun-ki zainteresowań Wodociągów Krakow-skich badaniami zbiornika w Dobczy-cach. Konferecja została podzielona na 4 sesje tematyczne:Sesja 1: Działania instytucji nadzoru-jących Zbiornik Dobczycki na podsta-wie obowiązującego prawodawstwa. W sesji tej wystąpili przedstawicie-le takich instytucji jak: Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej w Krako-wie, Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska, Wojewódzka Stacja Sani-tarno-Epidemiologiczna w Krakowie, Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej w Krakowie, Miejskie Przed-siębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji SA w Krakowie.Sesja 2. Projekty badawcze realizowane przez placówki naukowe. Swoje wystą-pienia przedstawili naukowcy z Polskiej Akademii Nauk oraz Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Sesja 3. Projekty badawcze realizo-wane przez placówki naukowe cd. W części tej wystąpienia kontynuowali przedstawiciele: Politechniki Krakow-skiej, Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie oraz Uniwersytetu Rolni-czego w Krakowie.Sesja 4. Wystąpienia przedstawicie-li samorządów. W sesji tej odbyła się dyskusja nt. zasad i narzędzi do wymia-ny doświadczeń oraz metod ustalania przyszłych zadań i tematów badaw-czych. Głos zabrali przedstawiciele Starostwa Powiatu Myślenickiego oraz Gminy Myślenice, Dobczyce, Siepraw i Związku Gmin Dorzecza Górnej Raby i Krakowa.Po prezentacjach odbyła sie dyskusja, której rezultaty przyczynią się do wskazania kierunków działań w przyszłości.

Podsumowanie.Konferencja „Zbiornik Dobczycki po 20 latach – dorobek naukowy” stała się doskonałą okazją do spotkania naukow-ców, specjalistów oraz samorządowców, pozwoliła także na zderzenie ze sobą różnorodnych perspektyw i punktów widzenia. Niezwykle cennym elemen-tem tego spotkania była żywa dyskusja przy zachowaniu wysokiego poziomu ich treści. Duże zainteresowanie środo-wiska naukowego, władz lokalnych oraz instytucji nadzorujących udziałem w tego typu platformie wymiany myśli pozwala mieć nadzieję, że cel postawio-ny przez Inicjatorów tej Konferencji w zakresie stworzenia spójnej, tema-tycznej bazy wiedzy naukowej nt. Zbior-nika Dobczyckiego, zostanie niebawem osiągnięty.

dokończenie ze str. 10


Objaśnienia do tabeli: (A) - Badania oznaczone przez A są akredytowane przez Polskie Centrum Akredytacji (zakres akredytacji PCA nr AB 776)1) NSD PL – Najwyższe Dopuszczalne Stężenie wg nowego Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 29.03.2007r., w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi (Dziennik Ustaw nr 61 poz., 417).2) NSD UE – Najwyższe Dopuszczalne Stężenie wg Dyrektywy Unii Europejskiej nr 98/83/EEC z dnia 3.XI.1998 r., o jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi.3) SUMA 4 THM – Suma stężenia 4 trójhalometanów: chloroformu, bromoformu, bromodichlorometanu i chlorodibromometanu.4) SUMA 4 WWA – Suma stężenia 4 wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych: benzo(b)fl uorantenu, benzo(k)fl uorantenu, benzo(g,h,i) perylenu oraz indeno(1,2,3-c,d)pirenu.5) jtk - jednostki tworzące kolonie.

Centralne Laboratorium MPWiK SA Kraków30-148 Kraków, ul. Lindego 9, tel./fax 012 639 22 12

KOMUNIKAT MPWiK SA KRAKÓWW SPRAWIE JAKOŚCI WODY PRZEZNACZONEJ DO SPOŻYCIA PRZEZ LUDZI DOSTARCZANEJ

DO SIECI MIEJSKIEJ KRAKOWA (WARTOŚCI ŚREDNIE W LUTYM I MARCU 2009))

WSKAŹNIK JAKOŚCI WODY JEDNOSTKAZAKŁAD UZDATNIANIA WODY NSD wg normy

RABA RUDAWA DŁUBNIA BIELANY Polskiej1 Unii Europ.2

Barwa mgPt/l 1 1 2 2 15 akcept.

Mętność (A) NTU 0,2 0,1 0,2 0,2 1 akcept.

Odczyn (pH) (A) 7,78 7,71 7,69 7,65 6,5-9,5 6,5-9,5

Utlenialność z KMnO4 (A) mg/l 1 0,6 1,1 1,2 5 5

Chlorki (A) mg/l 11,3 31,2 24,2 30,5 250 250

Amoniak mg/l <0,02 <0,02 <0,02 <0,02 0,5 0,5

Azotyny (A) mg/l <0,01 <0,01 <0,01 <0,01 0,5 0,5

Azotany (A) mg/l 6,4 16,0 15,2 12,7 50 50

Twardość ogólna (A) CaCO3/dm3 122,0 298,0 291,0 308,0 60-500 -

Wapń (A) mg/l 34,0 95,1 99,3 102,3 - -

Magnez mg/l 6,4 10,8 11,2 10,5 125 -

Zelazo ogólne (A) mg/l <0,025 <0,025 <0,025 <0,025 0,2 0,2

Mangan (A) mg/l <0,025 <0,025 <0,025 <0,025 0,05 0,05

Miedź (A) mg/l <0,05 <0,05 <0,05 0,009 2,0 2,0

Chrom (A) mg/l <0,005 <0,005 <0,005 <0,005 0,05 0,05

Nikiel (A) mg/l <0,006 <0,006 <0,006 <0,006 0,02 0,02

Kadm (A) mg/l <0,001 <0,001 <0,001 <0,001 0,005 0,005

SUMA 4 THM 3 (A) μg/l 5,5 <0,1 <0,1 10,1 150 100

Chloroform (A) μg/l 4,0 <0,01 <0,01 4,6 30 -

SUMA 4 WWA 4 (A) μg/l <0,002 <0,002 <0,002 <0,002 0,1 0,1

Benzo(a)piren (A) μg/l <0,001 <0,001 <0,001 <0,001 0,01 0,01

Escherichia coli (A) jtk5/100ml 0 0 0 0 0 0

Bakterie grupy coli (A) jtk5/100ml 0 0 0 0 0 0

Paciorkowce kałowe (A) jtk5/100ml 0 0 0 0 0 0

Clostridium perfringens (ze sporami) (A) jtk5/100ml 0 0 0 0 0 0

Ogólna liczba mikroorgani-zmów w 36°C po 48h (A) jtk5/1ml 3 1 2 1 50 -

Ogólna liczba mikroorgani-zmów w 22°C po 72h (A) jtk5/1ml 2 0 2 30 100 -


Ocena MPWiK S.A. jakości wody

Służby laboratoryjne MPWiK S.A. kontrolują codziennie jakość wody pitnej dostarczanej mieszkańcom Krakowa z 4 zakładów uzdatniania wody, wykonując miesięcznie ponad 4 tysiące analiz fi zykochemicznych, bakteriologicznych i hydrobiologicznych wody. Bezpośredni nadzór nad jakością wody sprawuje Centralne Laboratorium, które posiada akredytację Polskiego Centrum Akredytacji (nr AB 776). Akredytacja jest procedurą formalnego potwierdzenia, przez uprawnioną, niezależną państwową jednostkę, kompetencji podmiotu do wykonywania pewnych czynności. Uzyskanie certyfi katu akredytacji jest uznaniem, że Centralne Laboratorium MPWiK SA Kraków jest kompetentne w zakresie wykonywanych badań i prowadzonych pomiarów. Laboratorium Centralne MPWiK SA Kraków spełnia wymagania normy PN-EN ISO/IEC 17025:2005. ,,Ogólne wymagania dotyczące kompetencji laboratoriów badawczych i wzorcujących” oraz posiada system jakości zgodny z normą PN-EN ISO 9001:2000

Oceniając jakość wody dostarczanej mieszkańcom Krakowa w danym okresie należy stwierdzić, że dla wszystkich parametrów spełnia ona wymogi nowego Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 29.03.2007 r. w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi (Dziennik Ustaw nr 61 poz. 417). Jakość wody spełnia również wymagania Dyrektywy Rady Unii Euro-pejskiej 98/83/EC z dnia 03.11.1988 r. o jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi.

OBSZAR ZASILANIA

TWARDOŚĆ WODY W SIECI WODOCIĄGOWEJ KRAKOWA

ZUW RABA ZUW RUDAWA ZWU DŁUBNIA ZUW BIELANY

śred. max śred. max śred. max śred. max

mg CaCO3/dm3 122 127 298 305 291 301 308 319

mmol/dm3 1,2 1,3 3,0 3,1 2,9 3,0 3,1 3,2

mval/dm3 2,4 2,5 6,0 6,1 5,8 6,0 6,2 6,4

Stopnie Niemieckie [°N]* 6,8 7,1 16,7 17,1 16,3 16,9 17,2 17,9

Stopnie Angielskie [°A]** 8,5 8,9 20,9 21,4 20,4 21,1 21,6 22,3

Stopnie Francuskie [°F]*** 12,2 12,7 29,8 30,5 29,1 30,1 30,8 31,9

Jednostka

Ze względu na liczne pytania naszych Klientów dotyczące różnych jednostek twardości wody (konfi guracja zmywarek do naczyń) zamieszczamy poniżej tabelę wartości średnich i maksymalnych twardości wody w poszcze-gólnych rejonach zasilania sieci miejskiej z Zakładów Uzdatniania Wody (ZUW) Raba, Rudawa, Dłubnia i Bielany za okres 01.02.2009 r. do 31.03.2009 r.

* - inne oznaczenia to [dGH] lub [dKH] lub [°dH]** - inne oznaczenia to [gb] lub [°Clarka]*** - inne oznaczenia to [TH]

WODATWARDOŚĆ OGÓLNA

mg CaCO3/dm3 mmol/dm3 mval/dm3 stopnie niemieckieBardzo miękka 0 - 85 0 - 0,89 0 - 1,78 0 - 5Miękka 85 - 170 0,89 - 1,78 1,78 - 3,57 5 - 10Średnio twarda 170 - 340 1,78 - 3,57 3,57 - 7,13 10 - 20Twarda 340 - 510 3,57 - 5,35 7,13 - 10,7 20 - 30Bardzo twarda >510 >5,35 >10,7 >30

SKALA OPISOWA TWARDOŚCI WODY

TABELA WARTOŚCI TWARDOŚCI WODY DLA POSZCZEGÓLNYCH REJONÓW ZASILANIA

17 woda i my czerwiec 2007

KONKURS KONKURS KONKURS KONKURS KONKURS KONKURS KONKURS

ZNAMY SIĘ TYLKO Z WIDZENIA ?Szanowni czytelnicy, począwszy od dnia dzisiejszego przyglądajcie się uważnie swym współpracownikom, gdzieś wśród Was ukrywa

się osoba, której szukamy. Jeżeli znacie personalia osoby poszukiwanej, to nie zwlekajcie z podaniem odpowiedzi.

Odpowiedzi należy kierować do Redakcji: tel. 012 42-42-433, fax. 012 42-42-439email: [email protected] lub osobiście: Senatorska 1, Budynek B, pok. 15

Odpowiedzi przyjmowane będą do dnia 30 kwietnia 2009 r. Wśród wszystkich uczestników zabawy, którzy rozpoznają poszukiwanego, rozlosujemy nagrody. Rozwiązanie w numerze następnym.

KONKURS KONKURS KONKURS KONKURS KONKURS KONKURS KONKURS

R O Z W I Ą Z A N I E K O N K U R S U R O Z W I Ą Z A N I E K O N K U R S U R O Z W I Ą Z A N I E K O N K U R S U

R O Z W I Ą Z A N I E K O N K U R S U R O Z W I Ą Z A N I E K O N K U R S U R O Z W I Ą Z A N I E K O N K U R S U

Osobą, którą poszukiwaliśmy w numerze 48 naszego czasopisma była Pani Irena Skrzeczek, pełniąca

obecnie funkcję Specjalisty ds. Kadr. Dla autentyczności zamieszczamy aktualne zdjęcie „poszukiwanego”.

Wśród wszystkich osób, które prawidłowo odpowie-działy na poprzednią zagadkę, Komisja pod przewod-nictwem Prezesa MPWiK SA Ryszarda Langera rozlosowała następujące nagrody:nagrodę główna (zegarek) otrzymuje Pani Barbara Baczyńska, nagrody dodatkowe (zestaw upominków) otrzymują Panie:Halina Machaj i Elżbieta Szlachetka.Gratulujemy szczęśliwcom!

Tak poszukiwany wyglądał w przedszkolu tak, w szkole średniej, a jak wygląda dzisiaj ?

?

Wydawca: Miejskie Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji SA w Krakowie30-106 Kraków, ul. Senatorska 1, tel. 012 42 42 300

Prezes Zarządu: Ryszard LangerRedaktor Naczelny: Romuald Siuta, zastępca Redaktora Naczelnego: Piotr Ziętara

Zespół redakcyjny w składzie: Tadeusz Bochnia, Marek Grotkowski, Magdalena Kamińska,Joanna Kaleta, Magdalena Poznańska, Ida Rzewuska, Jerzy Sobczak.Fotografi e: Romuald Siuta, Biuro Zarządu i PR, Archiwum MPWiK SA

Opracowanie grafi czne: Romuald Siuta, Drukarnia M8 KrakówSkanowanie i łamanie: Drukarnia M8 Kraków

II edycja konkursu fotograficznego Miejskiego Przedsiębiorstwa Wodociągów i Kanalizacji przebiega pod hasłem „Moje miejsce pracy”.

Miejsce pracy dla każdego pracownika jest czymś bardzo istotnym. Na to czy dobrze czujemy się w pracy wpływa wiele czynników: szef, współpracownicy, warunki pracy, bezpośred-nie otoczenie, czasem też okolica i budynki, w których pracu-jemy. Czynniki te zebrane razem tworzą tzw.„atmosferę pracy”. Ale czy zimne oko aparatu fotograficznego może oddać tę at-mosferę?

Wszystkim tym, którzy chcą podjąć się niełatwego zadania odpowiedzi na to pytanie, proponujemy nowy konkurs foto-graficzny organizowany przez nasze przedsiębiorstwo pt: „Moje miejsce pracy”.

1. Organizatorem konkursu jest Miejskie Przedsiębiorstwo Wo-dociągów i Kanalizacji S.A. w Krakowie.

2. W konkursie mogą brać udział wszyscy pracownicy Wodociągów Krakowskich z wyjątkiem pracowników Biu-ra Zarządu, członków Jury (komisji).

3. Celem konkursu jest pokazanie w artystycznej formie swoje-go miejsca pracy. Tematyka zdjęć jest dowolna, każde zdję-cie musi jednak zawierać elementy nawiązujące do motywu głównego.

4. Dostarczenie zdjęć na konkurs oznacza akceptację jego wa-runków wyrażonych w niniejszym regulaminie.

5. MPWiK S.A. w Krakowie nie ponosi żadnych kosztów związa-nych z uczestnictwem w konkursie.

WARUNKI ZŁOŻENIA ZDJĘĆ NA KONKURS

1. Każdy uczestnik może przesłać od 1 do 5 zdjęć.

2. Zdjęcia powinny być dostarczone na płycie CD w rozmiarze minimum 1600 x 1200 px w zaklejonej kopercie.

3. Zdjęcia należy przesłać lub dostarczyć osobiście na adres: Biuro Zarządu MPWiK S.A. ul. Senatorska 1, 30-106 Kraków, pokój 113.

4. Do koperty należy włożyć płytę oraz osobną kartkę z dany-mi identyfikującymi autora: imię, nazwisko, data urodzenia, adres zamieszkania, telefon, adres mailowy, wykaz nade-słanych fotografii z opisem takim samym jak na każdym ze zdjęć. Dołączyć należy również następujące oświadczenia:

„Wyrażam zgodę na przetwarzanie moich danych osobo-wych przez organizatora konkursu »Moje miejsce pracy« w celach wynikających z regulaminu tego konkursu zgodnie z ustawą z dn. 29.08.1997 r. o ochronie danych osobowych (Dz.U. z 1997 r., nr 133, poz. 883 z późniejszymi zmianami),

„Oświadczam, że przenoszę nieodpłatnie na organiza-tora konkursu wszelkie autorskie prawa majątkowe do przesłanych przeze mnie zdjęć, na wszystkich polach eksploatacji, o których mowa w art. 50 Ustawy z dnia 4.02.1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz.U. z 2000 r. po. 904 z późniejszymi zmianami)”.

5. W konkursie mogą brać udział jedynie zdjęcia nigdy wcześ-niej nie publikowane.

6. Organizator zastrzega sobie prawo do wyłączenia z konkur-su zdjęć o niskiej jakości technicznej, bądź niespełniających wymogów formalnych.

7. Organizator nie zwraca zdjęć biorących udział w konkursie, zdjęć zdyskwalifikowanych jak również z niego wyłączo-nych.

TERMINARZ

1. Prace można składać w terminie od 09 marca 2009 r. do 12maja 2009 r. do godz. 1400 (decyduje data złożenia w Biurze Zarządu).

2. Rozstrzygnięcie konkursu nastąpi do dnia 19 maja 2009 r. W dniu 20 maja 2009 r. w zwyczajowo przyjętych miejscach na poszczególnych obiektach MPWiK S.A. (tablice ogłoszeń) zostaną wywieszone wyniki.

3. Organizator powołuje Komisję oceniającą zdjęcia pod prze-wodnictwem Prezesa Ryszarda Langera.

•

•

4. Zwycięzcy zostaną powiadomieni przez organizatora telefo-nicznie i drogą elektroniczną do dnia 20 maja 2009 r.

NAGRODY

1. Zdjęcia zwycięzców zostaną opublikowane w kwartalni-ku „WODA I MY” oraz na stronie internetowej www.wodociagi.krakow.pl.

2. Organizator przewiduje następujące nagrody:

za zajęcie I miejsca: Netbook

za zajęcie II miejsca: Nawigacja GPS

za zajęcie III miejsca: Odtwarzacz MP4

3. Uzyskane przez pracowników nagrody podlegają opodatko-waniu zryczałtowanym podatkiem dochodowym w wysokości 10%, który to podatek zostanie odciągnięty z listy płac.

WYKORZYSTANIE NAGRODZONYCH ZDJĘĆ

1. Organizator uzyskuje prawo do umieszczenia nadesłanych zdjęć na stronie internetowej krakowskich wodociągów (www.wodociagi.krakow.pl), w lokalnej prasie, kwartalni-ku „WODA I MY” oraz w albumie okolicznościowym.

2. Organizator zyskuje prawo do wielokrotnego umieszczania zdjęć nadesłanych na konkurs w swoich materiałach promo-cyjnych.

3. Uprawnienia, o których mowa powyżej przysługują organi-zatorowi nieodpłatnie, na podstawie oświadczeń złożonych

przez autorów zdjęć.

REGULAMIN KONKURSU FOTOGRAFICZNEGO „MOJE MIEJSCE PRACY”

AKREDYTACJA BADAŃ Ś - wodociagi.krakow.pl file1 woda i my marzec 2009 ISO 9000:2000. W piątym...

Documents

Transcript of AKREDYTACJA BADAŃ Ś - wodociagi.krakow.pl file1 woda i my marzec 2009 ISO 9000:2000. W piątym...