AGRESJA RODZI AGRESJĘ

Co za czasy?! Żyjemy w epoce pełnej zagrożeń. Serwisy informacyjne mnożą

doniesienia o falach terroru , aktach okrucieństwa , wojnach toczących się w różnych rejonach świata . Stojąc wobec tych faktów zastanawiamy się dlaczego tak się dzieje . Co to jest przemoc i agresja .Jakie są przyczyny jej powstawania ? u kogo można ją najczęściej zaobserwować ? Zachowania agresywne można zaobserwować u coraz to młodszych ludzi, a w ostatnich latach obserwuje się niepokojące zmiany w zachowaniu się dzieci. Mnożą się konflikty rozwiązywane przez dzieci siłą .To jest bardzo niepokojące zjawisko .Oczywiście zjawisko agresji daje się także zauważyć wśród dorosłych ludzi . Przykładem takich zachowań agresywnych są bójki kibiców piłkarskich na stadionach , napady na osoby w celach rabunkowych itp . Co to jest ta agresja i skąd ona się bierze .

WALCZ Z AGRESJĄZACZNIJOD SIEBIE !

AGRESJA –definicja. Zdefiniowanie pojęcia agresji nie jest łatwe. Nie ma zgodności w

poglądach, ani co do jej definicji, ani też do źródeł. Są teorie traktujące agresję jako instynkt bądź zachowanie nabyte poprzez uczenie się wg innych traktowana jest jako nabyty popęd lub odpowiedź na frustrację. Teorie powyższe zakładają istnienie w człowieku określonej tendencji o różnie rozumianej etiologii. W praktyce wychowawczej przydatne jest przyjęcie rozumienia tego terminu jako zachowania.Przez agresję więc rozumie się świadome i celowe zachowanie zwrócone przeciw innym osobom / także przeciw sobie/ i przedmiotom zmierzające do wyrządzenia szkody. Należy rozróżniać między agresją, a przemocą. Dla zachowań agresywnych charakterystyczna jest równowaga sił psychologicznych bądź fizycznych osób uczestniczących w agresywnym zdarzeniu. O przemocy mówimy, gdy tej równowagi brak.

Podział agresji Uwzględniając to kryterium A . H . Buss wyróżnia agresję fizyczną i werbalną oraz agresję

czynną i bierną .

• Agresję fizyczną Buss określa jako atak na inną osobę , w którym atakujący posługuje się określonymi częściami ciała lub narzędziami , zadając ból lub wyrządzając szkody osobie będącej przedmiotem agresji . Zalicza tutaj takie zachowania jak : wyry-wanie przedmiotów , szarpanie , ciągnięcie , pchanie , dokuczanie , uderzanie .

• Agresja werbalna natomiast polega na posłużeniu się bodźcami werbalnymi szkodliwymi dla atakowanej osoby , wywołującymi u niej strach , poczucie krzywdy lub odrzucenie uczuciowe . Wyraża się ona w niektórych żądaniach , rozkazach , konflikcie słownym , lekceważącym traktowaniu , podjudzaniu do agresji , odmowie udziału we wspólnym działaniu , odbieraniu przysługujących komuś uprawnień , zawstydzaniu , pretensjach , groźbach .

• Agresję czynną stanowią działania szkodliwe dla osób lub przedmiotów , na które je się kieruje .

• Agresja bierna to powstrzymanie się od określonego działania , powodujące szko-dliwe konsekwencje dla osoby będącej przedmiotem agresji .

Mandel wyróżnił agresję bezpośrednią i pośrednią .

Agresję bezpośrednią stanowi szereg różnych zachowań np. rzucanie przedmiotami , bicie , uderzanie , szczypanie , przewracanie , gryzienie , podstawianie nogi , a także wyśmiewanie , grożenie , przezywanie

Agresja pośrednia zmierza jakby „ okrężną drogą " do wyrządzenia szkody osobie będącej szczególnym przedmiotem agresji . Pośrednie zachowania napastliwe występują zazwyczaj jako dokuczanie, przeszkadzanie , skarżenie , poniżanie i donosicielstwo , a także niszczenie lub uszkodzenie rzeczy stanowiących własność osoby będącej przedmiotem agresji . Przy tej formie agresji sprawca pozostaje anonimowy lub stara się takim pozostać .

Przyczyny agresji i przemocy można podzielić na kilka grup:

- przyczyny tkwiące w rodzinie- przyczyny istniejące w szkole,

placówce wychowawczej, - wpływ grupy rówieśniczej,- wpływ mediów

Przyczyny tkwiące w rodzinie.Rodzina oddziałuje na młodego człowieka poprzez wiele czynników. Wśród przyczyn tkwiących w rodzinie bierze

się pod uwagę:- emocjonalne nastawienie do dziecka ze strony głównego opiekuna, najczęściej matki- brak ciepła, zaangażowania, zainteresowania sprawami dziecka, szczególnie w pierwszych latach jego życia,- pobłażliwość i przyzwolenie na stosowanie agresji wobec innych osób, rówieśników, rodzeństwa i dorosłych- brak jasnego przekazu, co jest dobre, a co jest złe,- brak jasno wyznaczonych granic, co wolno, co nie wolno,- stosowanie agresji przez rodziców, wymuszania posłuchu, posługiwanie się takimi "metodami wychowawczymi" jak bicie, szorstkie traktowanie czy ostre wybuchy gniewu - przemoc rodzi przemoc,- wychowanie w duchu "dziecko nie ma głosu",- rozwiązywanie konfliktów domowymi metodami siłowymi,- kryzysy rodzinne (kłótnie, rozwód),- podwójny wzorzec zachowań, co innego się mówi, co innego się robi,- gorący temperament samego dziecka, natychmiastowa reakcja na bodźce zewnętrzne i wewnętrzne- mało rozwinięta u dziecka samokontrola własnych emocji. Dzieci nie kontrolują swoich zachowań i reakcji emocjonalnych wywołanych strachem, lękiem, poczuciem winy lub krzywdy[4] - używanie alkoholu i narkotyków, które powodują wzrost zachowań agresywnych ponieważ obniżają stopień kontroli i ograniczają właściwą ocenę sytuacji[5]

Przyczyny istniejące w szkole

Szkoła czy placówka wychowawcza jako instytucja ze względu na sposób organizowania procesu dydaktycznego i określonego sposobu spędzania czasu może również powodować zachowania agresywne zarówno u uczniów, wychowanków jak i nauczycieli, wychowawców. Wpływa na to między innymi:- hałas, mała przestrzeń i ograniczona ruchliwość,- czas spędzony głównie w sposób ukierunkowany,- stała sytuacja oceny i narzucony z góry porządek,- zbyt wiele sytuacji bez możliwości wyboru, wycofania się z pracy grupy,- anonimowość uczniów, wychowanków i nauczycieli, wychowawców- zbyt liczne klasy, grupy- ogólny standard budynku, wystrój pomieszczeń (zbyt mało lub zbyt dużo bodźców), oświetlenie, otoczenie

Przyczyny tkwiące w relacji nauczyciel - uczeń:

- chłód emocjonalny nauczycieli w stosunku do uczniów,- niewłaściwy sposób komunikowania się nauczyciela z uczniem (poniżanie, ośmieszanie, straszenie, podkreślanie władzy),- agresja i przemoc dorosłych na terenie szkoły,- rozwiązywanie metodami siłowymi konfliktów dorośli - dzieci,- relacje oparte tylko na wymaganiach bez nagradzania i wzmacniania pozytywnego zachowań dzieci.

Wpływ grupy rówieśniczej:Zachowania rówieśników w pewnym okresie życia stają się dla młodych ludzi jedynym wzorcem

zachowań. Powstawaniu agresji sprzyja:- brak spójnych reakcji nauczycieli i rodziców na zachowanie agresywne w szkole,- brak jasnych reguł życia szkolnego,- brak poczucia współodpowiedzialności u ucznia za życie szkoły- brak konsekwencji i zgodności w egzekwowaniu przyjętych norm - brak wyraźnej dezaprobaty zachęca do powielania podobnych zachowań. Dopuszczalność takich zachowań wynika czasami z przekonania o konieczności przejścia dzieci przez fazę bójek, które uważa się za korzystne z rozwojowego i wychowawczego punktu widzenia- chęć zdobycia władzy i zapewnienia sobie satysfakcjonującej pozycji w grupie rówieśniczej- naśladują osobę w grupie, często sami są niepewni pozycjiw grupie, chcą podobać się przywódcy grupy- widzą, że uczeń agresywny nie traci swojej popularności, "silni, nieustraszeni i wytrzymali" są zazwyczaj przedmiotem podziwu,- widzą, że uczeń agresywny nie spotyka się z negatywnymi konsekwencjami,- w grupie rozmywa się odpowiedzialność, obniża się poziom krytycyzmu, autokontroli, nie działają hamulce moralne- długotrwałe dokuczanie powoduje, że uczniowie zmieniają swój stosunek do ofiary, wydaje im się osobą mniej wartościową, maleje poczucie winy i wyrzuty sumienia[6]

Wpływ mediów.

Przemoc w mediach prezentowana jest w skali nieproporcjonalnej do życia codziennego. Dzieje się tak często z powodów komercyjnych, gdyż dobrze się sprzedaje i przyciąga widownię, jest modna. Akty agresji i przemocy obecne są w filmach animowanych i grach komputerowych przeznaczonych nawet dla najmłodszych dzieci.[7] Ta wszechobecność powoduje między innymi obniżenie poziomu empatii. Przemoc staje się codziennością, a posiadanie "kilku żyć" jest dla niektórych zupełnie oczywiste.