บทที่6 กาไรระหวํ ่างบริษัทใน...

บทท 6กาไรระหวางบรษทในสนทรพยถาวร

กาไรระหวางบรษทในสนทรพยถาวรทไมมคาเสอมราคา

ทศทางการขายสนทรพยถาวรนบวามความสาคญตอ

ผลกระทบของกาไรทจะมตองบการเงนรวม

กาไรหรอขาดทนทเกดขนในกรณทบรษทใหญขายสนทรพยใหบรษทยอย (Downstream) จะรวมอยในกาไรสทธของ

บรษทใหญและตองตดออกทงจานวน โดยไมตองคานงถง

เปอรเซนตสวนไดเสยของผถอหนทไมมอานาจในการควบคม

กาไรหรอขาดทนเกดจากบรษทยอยขายสนทรพยใหบรษทใหญ (Upstream) จะรวมอยในบญชของบรษทยอย บรษท

ใหญจะรบร กาไรสทธของบรษทยอยตามสวนไดเสยของตน

กาไรหรอขาดทนในสนทรพยถาวร จะถกตดออกตามสวนได

เสยของบรษทใหญ

2

บรษทใหญขายทดนใหบรษทยอย (Downstream)

ตวอยางท 6-1

วนท 1 มกราคม 25x5 บรษท ก ซอสวนไดเสย 90% ของ

บรษท ข ในราคา 270,000 บาท ซงเทากบราคาตามบญชและ

ราคาตลาดของสวนไดเสยทซอ

กาไรสทธของบรษท ข สาหรบป 25x5 เทากบ 70,000

บาท และกาไรสทธของบรษท ก จากการดาเนนงานโดยอสระ

(ไมรวมสวนแบงกาไรจากบรษท ข) เทากบ 90,000 บาท

กาไรสทธของบรษท ก ไดรวมกาไรจากการขายทดน

10,000 บาท ซงทดนมราคาทน 40,000 บาท และไดขาย

ใหกบบรษท ข ไปในราคา 50,000 บาท

บรษท ก จะบนทกบญชเกยวกบการลงทนในบรษท ข ดงน

เงนลงทนในบรษท ข 63,000

สวนแบงกาไรจากบรษท ข 63,000

บนทกสวนไดเสยในกาไรสทธของบรษท ข (70,000 90%)



ตดกาไรในทดนซงขายใหบรษท ข

3

งบการเงนของบรษท ก และบรษท ข ณ วนท 31 ธนวาคม 25x5 ดงน

บรษท ก บรษท ข

งบกาไรขาดทนเบดเสรจ

ขาย 380,000 220,000

สวนแบงกาไรจากบรษท ข 53,000 -

กาไรจากการขายทดน 10,000 -

คาใชจาย (รวมตนทนสนคาขาย) (300,000) (150,000)

กาไรสทธ 143,000 70,000

งบกาไรสะสม

กาไรสะสม 1 มค. 25x5 207,000 100,000

กาไรสทธ 143,000 70,000

กาไรสะสม 31 ธค. 25x5 350,000 170,000

งบแสดงฐานะทางการเงน

สนทรพยอน 477,000 350,000

ทดน - 50,000

เงนลงทนในบรษท ข 323,000 -

รวมสนทรพย 800,000 400,000

หนสน 50,000 30,000

ทนเรอนหน 400,000 200,000

กาไรสะสม 350,000 170,000

รวมหนสนและทน 800,000 400,000

4

ตารางท 6-1 วธสวนไดเสย สวนไดเสย 90% Downstream

บรษท ก และบรษทยอย ข

กระดาษทาการสาหรบงบการเงนรวม

สาหรบปสนสด 31 ธนวาคม 25x5

บรษท

ก

บรษท

ข

ปรบปรงและตดบญช งบรวม

เดบต เครดต


ขาย 380,000 220,000 600,000

สวนแบงกาไรจากบรษท ข 53,000 (2) 53,000

กาไรจากการขายทดน 10,000 (1) 10,000

รวม 443,000 220,000 600,000

คาใชจาย

300,000

150,000

450,000 (รวมตนทนสนคาขาย)

กาไรสทธ 143,000 70,000

(7,000) สวนทไมมอานาจควบคม (3) 7,000

กาไรสทธ 143,000 70,000 143,000


กาไรสะสม 1 มค. 207,000 100,000 (4) 100,000 207,000

กาไรสทธยกมา 143,000 70,000 143,000

กาไรสะสม 31 ธค. 350,000 170,000 350,000


สนทรพยหมนเวยนอน 477,000 350,000 827,000

ทดน 50,000 (1) 10,000 40,000

เงนลงทนในบรษท ข 323,000 (2) 53,000

(3) 270,000

รวมสนทรพย 800,000 400,000 867,000

หนสน 50,000 30,000 80,000

หนสามญ 400,000 200,000 (4) 200,000 400,000

กาไรสะสมยกมา 350,000 170,000 350,000

สวนทไมมอานาจควบคม (3) 7,000

(4) 30,000 37,000

รวมหนสนและสวนของ

ผถอหน

800,000

400,000

867,000

5

ปถดจากปทขายทดนระหวางกน

รายการปรบปรงในกระดาษทาการปถดไปเปนการลดมลคา

ทดนใหแสดงตามราคาทนสาหรบการขายแบบ Downstream ม

ดงน


ทดน 10,000

ลดมลคาทดนใหแสดงตามราคาทน และปรบปรงบญชเงน

ลงทนใหแสดงยอด ณ วนตนปททางบ

การขายสนทรพยในปถดไปใหกบภายนอก

สมมตวาบรษท ข ใชประโยชนจากทดนทซอมาจากบรษท ก

เปนเวลา 3 ป และไดขายไปในป 25x9 ราคา 60,000 บาท

รายการปรบปรงในกระดาษทาการ จะเปนดงน


กาไรจากการขายทดน 10,000

บรษท ก ยงตองบนทกกาไรจากการขายทดนในป 25x9 ใน

สมดบญชดงน



6

บรษทยอยขายทดนใหบรษทใหญ (Upstream)

ตวอยางท 6-2 บรษท ก จะบนทกการลงทนในบรษท ข ใน

วนท 31 ธนวาคม 25x5 ดงน



บนทกสวนไดเสยในกาไรสทธของบรษท ข



ตด 90 % ของกาไรในทดน 10,000 บาท ทซอจากบรษท ข

7

ตารางท 6-2 วธสวนไดเสย สวนไดเสย 90% Upstream

บรษท

ก

บรษท

ข




ขาย 390,000 210,000 600,000


กาไรจากการขายทดน 10,000 (1) 10,000

รวม 444,000 220,000 600,000

คาใชจาย

300,000

150,000

450,000 (รวมตนทนสนคาขาย)

กาไรสทธ 144,000 70,000 150,000

(6,000)

สวนทไมมอานาจควบคม

(70,000 – 10,000)0.1

กาไรสทธ 144,000 70,000 144,000


กาไรสะสม 1 มค.

บรษท ก 207,000 207,000

บรษท ข 100,000 (3) 90,000

กาไรสทธยกมา 144,000 70,000 144,000

กาไรสะสม 31 ธค. 351,000 170,000 351,000



ทดน 50,000 (1)10,000 40,000

เงนลงทนในบรษท ข 324,000 (2)54,000

(3)270,000

รวมสนทรพย 801,000 400,000 867,000

หนสน 50,000 30,000 80,000

หนสามญ

บรษท ก 400,000 400,000

บรษท ข 200,000 (3) 180,000

กาไรสะสมยกมา 351,000 170,000 351,000


(4)30,000 36,000


ผถอหน

801,000

400,000

867,000

8

(1) ตดกาไรจากการขายทดนและลดมลคาทดนใหแสดงตามราคาทน

(2) ปรบปรงบญชเงนลงทนใหแสดงยอด ณ วนตนป (1 มค. 25x5)

(3) บนทกสวนทไมมอานาจควบคมในกาไรสทธสาหรบงวด

(4) ตดบญชเงนลงทนในบรษท ข กบบญชทแสดงสวนของเจาของ

พรอมกบบนทกสวนทไมมอานาจควบคมตนงวด

การขายสนทรพยในปถดไปใหภายนอก

สมมตวาบรษท ก ใชประโยชนจากทดนเปนเวลา 3 ป และ

ไดขายไปในราคา 60,000 บาท ในป 25x9 การปรบปรงกาไร

จากการขายทดน 10,000 บาท ในงบการเงนรวมมดงน


สวนทไมมอานาจควบคม 1,000


ลดทดนใหแสดงราคาทนและปรบปรงบญชเงนลงทนกบ

บนทกสวนทไมมอานาจควบคม ณ วนตนงวด

บรษท ก ยงตองบนทกสวนแบงกาไรจากบรษท ข ในสมดบญช

ดงน



บนทกรายไดทเกดจากการขายทดน

9

กาไรระหวางบรษทในสนทรพยทมคาเสอมราคา

การซอขายสนทรพยถาวรทมคาเสอมราคา จะมผลตอบญช

กาไรขาดทนจากการขายสนทรพยถาวร ซงจะปรากฏอยในสมด

บญชของบรษทผขาย กาไรหรอขาดทนเหลานจะถกตดออกจาก

งบการเงนของบรษทใหญและงบการเงนรวมทกป จนกวาจะขาย

สนทรพยใหกบหนวยงานอน หรอใชประโยชนสนทรพยนน

บรษทใหญขายสนทรพยถาวรทมคาเสอมราคาใหกบ

บรษทยอย (Downstream)

ผลของกาไรหรอขาดทนในสนทรพยถาวรทมคาเสอมราคาทเกดจากการขายแบบ Downstream จะเหมอนกบผลของกาไร

หรอขาดทนทเกดจากสนทรพยทไมมคาเสอมราคา

กาไรหรอขาดทนจะปรากฏในบญชของบรษทใหญในปทมการขาย

บรษทใหญจะตองตดกาไรหรอขาดทนนออกจากบญชสวนแบงกาไรจากบรษทยอยถาบรษทใหญใชวธสวนไดเสยในการ

บนทกบญช

สวนในกระดาษทาการกาไรหรอขาดทน จะตองถกตดออก

พรอมกบการลดบญชสนทรพยถาวรใหแสดงตามราคาทน

10

การขายแบบ Downstream ณ วนสนป

ตวอยางท 6-3 สมมตวาบรษท ก ขายเครองจกร ใหกบบรษท

ยอย ข ซงบรษท ก มสวนไดเสย 80% การบนทกรายการซอขาย

เครองจกรในสมดบญชของบรษท ก และบรษท ข มดงน

สมดบญชของบรษท ก

เงนสด 80,000

คาเสอมราคาสะสม 40,000

เครองจกร 90,000

กาไรจากการขายเครองจกร 30,000

สมดบญชของบรษท ข



บรษท ก จะตองปรบปรงบญชสวนแบงกาไรจากบรษท

ข สาหรบป 25x2 ตามวธสวนไดเสย ดวยกาไรทยงไม

เกดขนทงหมดในสมดบญชดงน



11

รายการปรบปรงและตดบญชในกระดาษทาการ

กาไรจากการขายเครองจกร 30,000


หรอ กาไรจากการขายเครองจกร 30,000



การขายแบบ Downstream ณ วนตนป

ตวอยางท 6-4

บรษท ก จะบนทกรายการสาหรบป 25x2 ในสมดบญช

เพอตดผลกระทบจากการขายเครองจกรระหวางบรษท ดงน





12

ผลกระทบของการขายแบบ Downstream ตอกระดาษทาการ

การขายเครองจกรระหวางบรษททมตองบการเงนรวมแสดง

ในกระดาษทาการ (บางสวน) ของป 25x2 ไดดงน


80%



งบกาไรขาดทน

เบดเสรจ

กาไรจากการขาย คจ. 30,000 (1)30,000

คาเสอมราคา 16,000 (2) 6,000 10,000

งบแสดงฐานะทาง

การเงน

เครองจกร 80,000 (1)30,000 50,000

คาเสอมราคาสะสม (16,000) (2) 6,000 (10,000)

(1) ตดกาไรจากการขายเครองจกรและลดมลคาเครองจกรใหแสดงตามราคาทน

(2) ปรบปรงคาเสอมราคา

ตงแตป 25x3 จนถงป 25x6 บรษท ก จะปรบปรงสวนแบง

กาไรจากบรษท ข เพอรบรกาไรจากการขายเครองจกร โดยการ

บนทกบญชในแตละปดงน

25x3, 25x4, 25x5 และ 25x6



13

ในวนท 31 ธนวาคม 25x6 ซงเปนวนทเครองจกรหมดอาย

การใชงาน บรษท ก จะรบรกาไรจากการขายเครองจกรทงหมด

30,000 บาท

ป

การตดกาไร

จากการขาย

เครองจกร

การรบรกาไร

จากการคด

คาเสอมราคา

ผลตอยอดคงเหลอ

ของบญชเงนลงทน

ณ วนท 31

ธนวาคม

25x2 -30,000 + 6,000 - 24,000

25x3 + 6,000 - 18,000

25x4 + 6,000 - 12,000

25x5 + 6,000 - 6,000

25x6 + 6,000 -0-

กาไรจากการขายเครองจกรจะถกตดบญชในกระดาษทาการ

สาหรบป 25x3 ดงน




รายการปรบปรงและตดบญชตงแตป 25x3 จนถงป 25x6

สามารถแสดงในกระดาษทาการ (บางสวน) ดงน

14


Downstream กระดาษทาการสาหรบงบการเงนรวม (บางสวน)

ปตอจากปทขาย สาหรบป 25x3, 25x4, 25x5 และ 25x6

บรษท ก บรษท ข ปรบปรงและตดบญช

งบรวม เดบต เครดต

ป 25x3


คาเสอมราคา 16,000 (2) 6,000 10,000


เครองจกร 80,000 (1) 30,000 50,000

คาเสอมราคาสะสม (32,000) (1) 6,000

(2) 6,000 (20,000)

เงนลงทนในบ. ข (1) 24,000

ป 25x4


คาเสอมราคา 16,000 (2) 6,000 10,000


เครองจกร 80,000 (1) 30,000 50,000


(2) 6,000 (30,000)


ป 25x5


คาเสอมราคา 16,000 (2) 6,000 10,000


เครองจกร 80,000 (1) 30,000 50,000


(2) 6,000 (40,000)


ป 25x6


คาเสอมราคา 16,000 (2) 6,000 10,000

15

บรษท ก บรษท ข ปรบปรงและตดบญช



เครองจกร 80,000 (1) 30,000 50,000


(2) 6,000 (50,000)


บรษทยอยขายสนทรพยถาวรทมคาเสอมราคาใหกบ

บรษทใหญ (Upstream)

บรษทใหญจะตองปรบปรงสวนไดเสยในกาไรสทธทบรษทยอย

รายงานดวย

(1) สวนไดเสยในกาไรจากการขายสนทรพยถาวร

(2) สวนไดเสยในกาไรจากการขายสนทรพยทมการรบร

บางสวนจากการคดคาเสอมราคา

ผลกระทบของการขายแบบ Upstream ทมตองบการเงน

ของแตละบรษท

ตวอยางท 6-5 สมมตวาบรษท ก ซอรถบรรทกจากบรษท ข ซง

บรษท ก มสวนไดเสยอย 80% เมอวนท 1 มกราคม 25x4

ขอมลทเกยวของตาง ๆ มดงน

16

บรษท ข รายงานกาไรสทธของป 25x4 50,000 บาท

อายการใชงานคงเหลอของรถบรรทก

ณ วนท 1 มกราคม 25x4

3

ป

วธการคดคาเสอมราคา เสนตรง

มลคาซาก ณ วนท 31 ธนวาคม 25x6 3,000 บาท

ราคาทนของรถบรรทก 14,000 บาท

คาเสอมราคาสะสม ณ วนท 31 ธนวาคม 25x3 5,000 บาท

บรษท ข ขายรถบรรทกใหกบบรษท ก ในราคาเงนสด

12,000 บาท บรษท ข และบรษท ก จะบนทกรายการตอไปนใน

สมดบญช สาหรบป 25x4

สมดบญชของบรษท ข

1 มกราคม 25x4 (วนทขายรถบรรทก)



รถบรรทก 14,000

กาไรจากการขายรถบรรทก 3,000

สมดบญชของบรษท ก

1 มกราคม 25x4 (วนทซอรถบรรทก)



17

31 ธนวาคม 25x4

คาเสอมราคา 3,000


บนทกคาเสอมราคาสาหรบป [(ราคาทน 12,000 – มลคาซาก

3,000)/3 ป]



บนทกสวนแบงกาไรจากการลงทน สาหรบป 25x4 ดงตอไปน

สวนไดเสยในกาไรสทธของบรษท ข (50,000 80%) 40,000

หก : กาไรจากการขายรถบรรทก (3,000 80%) (2,400)

บวก : รบรกาไร (3,000/3 ป) 80% 800

สวนแบงกาไรจากบรษท ข สาหรบป 25x4 38,400

ผลกระทบของการขายแบบ Upstream ทมตอกระดาษทาการ

เงนลงทนใน

บรษท ข

80%

80% ของ

สวนของเจาของ

ในบรษท ข

100% ของ

สวนของเจาของ

ในบรษท ข

31 ธค. 25x3 400,000 400,000 500,000

รายได – 25x4 +38,400 +40,000 +50,000

31 ธค. 25x4 438,400 440,000 550,000

รายได – 25x5 +40,800 +40,000 +50,000

31 ธค. 25x5 479,200 480,000 600,000

รายได – 25x6 +40,800 +40,000 +50,000

31 ธค. 25x6 520,000 520,000 650,000

18

ป 25x4 : ปทขาย

Upstream บรษท ก

บรษท

ข

80%

ปรบปรงและตดบญช




กาไรจากการขายรถบรรทก 3,000 (2) 3,000

คาเสอมราคา 3,000 (1) 1,000 2,000

สวนทไมมอานาจควบคม (4) 9,600 9,600

(50,000-3,000+1,000) .20


รถบรรทก 12,000 (2) 3,000 9,000

คาเสอมราคาสะสม (3,000) (1) 1,000 (2,000)

เงนลงทนในบรษท ข 438,400 (3) 38,400

(5) 400,000

สวนของผถอหน–บ. ข 1 มค. 500,000 (5) 500,000


(5) 100,000 109,600

รายการปรบปรงและตดบญช

(1) คาเสอมราคาสะสม 1,000


กลบรายการคาเสอมราคาทบนทกไวสงไป

(2) กาไรจากการขายรถบรรทก 3,000


ตดกาไรจากการขายรถบรรทกและลดมลคารถบรรทกให

แสดงตามราคาทน

(3) สวนแบงกาไรจากบรษท ข 38,400


ปรบปรงเงนลงทนในบรษท ข ใหแสดงยอด ณ วนตนป

19

(4) สวนทไมมอานาจควบคม-กาไรสทธ 9,600


บนทกสวนทไมมอานาจควบคมในกาไรและเงนปนผลของบ.

ยอย

(5) สวนของผถอหนของบ. ข –1 มค. 500,000


NCI. 1 มค. 100,000

ตดบญชเงนลงทนในบรษท ข กบสวนของผถอหนและบนทก


ป 25x5 : ปแรกถดจากปทขาย

Upstream


80%





คาเสอมราคา 3,000 (1) 1,000 2,000


(50,000+1,000) .20 (4) 10,200 10,200


รถบรรทก 12,000 (2) 3,000 9,000


(2) 1,000 (4,000)

เงนลงทนในบรษท ข 479,200 (2) 1,600 (3) 40,800

(5) 440,000

สวนของผถอหน–บ. ข 1 มค. 550,000 (5) 550,000

สวนทไมมอานาจควบคม (2) 400 (4) 10,200

(5) 110,000 119,800

20




กลบรายการคาเสอมราคาทบนทกไวสงไปในแงของกจการรวม



สวนทไมมอานาจควบคม 1 มค. 400


ลดคาเสอมราคาสะสมทบนทกไวสงไป (ป 25x4) และปรบปรงกาไร

จากการขายรถบรรทกทยงไมไดเกดขน ณ วนตนป 2,000 บาท เขา

บญชเงนลงทน (80%) และบญชสวนทไมมอานาจควบคม (20%)

พรอมทงลดมลคารถบรรทกใหแสดงตามราคาทน






บนทกสวนทไมมอานาจควบคมในกาไรและเงนปนผลของบ.ยอย

(5) สวนของผถอหนของบ. ข – 1 มค. 550,000


NCI. - 1 มค. 110,000

ตดบญชเงนลงทนในบรษท ข กบสวนของผถอหนและบนทกสวนท

ไมมอานาจควบคม

21

ป 25x6 : ปทสองถดจากปทขาย

Upstream


(80%)





คาเสอมราคา 3,000 (1) 1,000 2,000


(50,000+1,000) .20 (4) 10,200 10,200


รถบรรทก 12,000 (2) 3,000 9,000

คาเสอมราคาสะสม 9,000 (1) 1,000

(2) 2,000 6,000

เงนลงทนในบรษท ข 520,000 (2) 800 (3) 40,800

(5) 480,000

NCI.–บรษท ข 1 มค. 600,000 (5) 600,000

NCI. (2) 200 (4) 10,200

(5) 120,000 130,000




กลบรายการคาเสอมราคาทบนทกไวสงไปในแงของกจการ

รวม

22


เงนลงทนในบรษท ข 800

สวนทไมมอานาจควบคม 1 มค. 200


ลดคาเสอมราคาสะสมทบนทกไวสงไป (ป 25x4 และป 25x5)

และปรบปรงกาไรจากการขายรถบรรทกทยงไมเกดขน ณ วนตน

ป 1,000 บาท เขาบญชเงนลงทน (80%) และบญชสวนทไมม

อานาจควบคม (20%) พรอมทงลดมลคารถบรรทกใหแสดง

ตามราคาทน




(4) NCI.- กาไรสทธ 10,200


บนทกสวนของ NCI.ในกาไรและเงนปนผลของบ.ยอย

(5) สวนของผถอหนของบ. ข–1 มค. 600,000


NCI.- 1 มค. 120,000

ตดบญชเงนลงทนในบรษท ข กบสวนของผถอหนและบนทก


23

การขายสนทรพยถาวรในราคาทตางไปจากมลคายตธรรม

ขาดทนจากการขายสนทรพยถาวร

ขนตอนของการรบรผลขาดทนระหวางบรษทในงบการเงน

รวม จะตรงกนขามกบการตดกาไรจากการขายสนทรพยถาวร

ตวอยางท 6-6 บรษท ก จะบนทกสวนแบงกาไรจากบรษท ข

ดงน



บนทกสวนแบงกาไรจากบรษท ข สาหรบป 25x4 ซงคานวณไดดงน

สวนไดเสยในกาไรสทธของบ. ข (200,000 90%) 180,000

บวก : ขาดทนจากการขายเครองจกร 10,000

หก : รบรขาดทน (10,000 บาท/5 ป) (2,000)

188,000

รายการปรบปรงและตดบญชในกระดาษทาการเกยวกบผล

ขาดทนระหวางบรษทในป 25x4 มดงน


ขาดทนจากการขายเครองจกร 10,000

ตดผลขาดทนระหวางบรษทจากการขายแบบ Downstream

24



ปรบปรงคาเสอมราคาทบนทกไวตาไป

รายการปรบปรงและตดบญชในกระดาษทาการ สาหรบป

25x5 จะเปนดงน





ตดผลกระทบจากการขายระหวางบรษททมผลขาดทน

ตวอยางงบการเงนรวม – การขายสนทรพยถาวรแบบ

Upstream และ Downstream

ตวอยางท 6-7 สมมตวาบรษท ก ซอสวนไดเสย 90% ของ

บรษท ข ในราคาตามบญช 450,000 บาท เมอวนท 3 มกราคม

25x5 งบการเงนเปรยบเทยบของทงสองบรษท สาหรบป 25x7

แสดงอยในกระดาษทาการ

บรษททงสองมรายการคาเกยวกบสนทรพยถาวรเกดข นระหวาง

กน ดงตอไปน

25

1. เมอวนท 1 กรกฎาคม 25x5 บรษท ก ขายทดนใหกบบรษท ข

โดยมกาไร 5,000 บาทและบรษท ข ขายทดนผนนใหกบ

หนวยงานภายนอก ในป 25x7 โดยมผลขาดทน 1,000 บาท

2. เมอวนท 2 มกราคม 25x6 บรษท ข ขายอปกรณซงมอายการ

ใชงานเหลออย 5 ป ใหกบบรษท ก ในราคาทมกาไร 20,000

บาท อปกรณนบรษท ก ยงคงใชงานอย ณ วนท 31 ธนวาคม

25x7

3. เมอวนท 5 มกราคม 25x7 บรษท ก ขายอาคารใหกบบรษท

ข โดยมกาไร 32,000 บาท อาคารมอายการใชงานเหลออย 8

ป บรษท ข กยงเปนเจาของอาคารหลงน ณ วนท 31

ธนวาคม 25x7

วธสวนไดเสย

บญชเงนลงทนในบรษท ข ณ วนท 31 ธนวาคม 25x6 และ

31 ธนวาคม 25x7 มดงน

สวนไดเสยในสนทรพยสทธของบรษท ข

ณ วนท 31 ธค. 25x6 (600,00090%)

540,000

หก : กาไรจากการขายทดน (5,000)

หก: 90%ของกาไรจากการขายอปกรณ

(20,000-4,000) 90%

(14,400)

เงนลงทนในบรษท ข ณ วนท 31 ธนวาคม 25x6 520,600

26

บวก : สวนแบงกาไรจากบรษท ข - ป 25x7 [(90%

ของกาไรสทธของบรษท ข 80,000 บาท + กาไรจาก

การขายทดน 5,000 บาท + กาไรจากการขายอปกรณ

3,600 บาท (20,000/5 .9) – กาไรจากการขาย

อาคาร 28,000 บาท (32,000-4,000)]

52,600

หก : เงนปนผลรบ – ป 25x7 (27,000)

เงนลงทนในบรษท ข ณ วนท 31 ธนวาคม 25x7 546,200

บรษท ก ขายทดนใหกบบรษท ข ในป 25x5 โดยมกาไร

5,000 บาท กาไรจานวนนจะมารบร ในป 25x7 เมอบรษท ข

ขายทดนใหกบหนวยงานภายนอก แตบรษท ข ขายทดนโดยมผล

ขาดทน 1,000 บาท ซงคานวณจากราคาทรบโอนมา (Transfer

Price) ดงนนกาไรสทธทเปนของกจการรวมสาหรบป 25x7 จง

เทากบ 4,000 บาท

กระดาษทาการสาหรบงบการเงนรวม สาหรบป 25x7 ของ

ทงสองบรษท มดงน

27

ตารางท 6-3 วธสวนไดเสย สวนไดเสย 90%



สาหรบปสนสด 31 ธนวาคม 25x7 หนวย:บาท

บรษท

ก

บรษท

ข




ขาย 2,000,000 700,000 2,700,000

กาไรจากการขายอาคาร 32,000 (3) 32,000

กาไร (ขาดทน) จากการ

ขายทดน

(1,000)

(1) 5,000

4,000


รวม 2,084,600 699,000 2,704,000

ตนทนสนคาขาย 1,000,000 320,000 1,320,000

คาเสอมราคา 108,000 50,000 (2) 4,000

(3) 4,000 150,000

คาใชจายอน 676,600 249,000 925,600

รวม 1,784,600 619,000 2,395,600

กาไรสทธ 300,000 80,000 308,400

สวนทไมมอานาจควบคม (5) 8,400 (8,400)*

กาไรสทธ 300,000 80,000 300,000



บรษท ก 400,000 400,000

บรษท ข 200,000 (6)200,000

กาไรสทธยกมา 300,000 80,000 300,000

เงนปนผลจาย

บรษท ก (200,000) (200,000)

บรษท ข (30,000) (4) 27,000

(5) 3,000

กาไรสะสม 31 ธค. 500,000 250,000 500,000

งบแสดงฐานะทาง

การเงน

เงนสด 131,800 32,000 163,800


ทดน 160,000 40,000 200,000

อาคาร 500,000 232,000 (3) 32,000 700,000

28

(ตอ) บรษท

ก

บรษท

ข



คาเสอมราคาสะสม-

อาคาร

(200,000) (54,000) (3) 4,000 (250,000)

อปกรณ 620,000 400,000 (2) 20,000 1,000,000

คาเสอมราคาสะสม-

อปกรณ

(258,000) (100,000) (2) 8,000 (350,000)

เงนลงทนในบรษท ข 546,200 (1) 5,000 (4) 25,600

(2) 14,400 (6)540,000

รวมสนทรพย 1,700,000 700,000 1,813,800

หนสนหมนเวยน 200,000 50,000 250,000

หนสามญ

บรษท ก 1,000,000 1,000,000

บรษท ข 400,000 (6)400,000

กาไรสะสมยกมา 500,000 250,000 500,000

สวนทไมมอานาจควบคม (2) 1,600 (5) 5,400

(6) 60,000 63,800


ผถอหน

1,700,000

700,000

1,813,800

* NCI. = (กาไรสทธของบรษท ข 80,000 บาท + กาไรจากการขายอปกรณ

4,000 บาท) 0.10

รายการปรบปรงและตดบญชในกระดาษทาการ

(1) เงนลงทนในบรษท ข 5,000


รบรกาไรจากการขายทดน


สวนทไมมอานาจควบคม 1 มค. 1,600

คาเสอมราคาสะสม - อปกรณ 8,000


อปกรณ 20,000

ตดกาไรจากการขายอปกรณสาหรบการขายแบบ Upstream

29

(3) กาไรจากการขายอาคาร 32,000

คาเสอมราคาสะสม – อาคาร 4,000

อาคาร 32,000


ตดกาไรจากการขายอาคารสาหรบการขายแบบ Downstream


เงนปนผลจาย 27,000


ปรบปรงบญชเงนลงทนในบรษท ข ใหแสดงยอด ณ วนตนป

(5) สวนทไมมอานาจควบคม - กาไรสทธ 8,400

เงนปนผล-บรษท ข 3,000


บนทกสวนทไมมอานาจควบคมในกาไรและเงนปนผลของบ.ยอย

(6) กาไรสะสมตนป – บรษท ข 200,000

หนสามญ – บรษท ข 400,000



ตดบญชเงนลงทนในบรษท ข กบบญชทแสดงสวนของผถอหน

30

วธราคาทน

ถาบรษท ก ใชวธราคาทนในการบนทกการลงทนในบรษท ข

บญชเงนลงทนในบรษท ข จะมยอดคงเหลอ 450,000 บาท ซง

เทากบตนทนเดมของเงนลงทน กาไรสทธและกาไรสะสมของ

บรษท ก จะมยอดตาไปเทากบสวนไดเสยของบรษท ก ในกาไร

สทธของบรษท ข บวกหรอหกกาไรระหวางบรษททยงไมเกดขน

การแปลงเปนวธสวนไดเสย (Conversion to equity method)

ตารางท C6-3 แสดงการคานวณเพอแปลงจากวธราคาทน

ใหเปนวธสวนไดเสย ตวเลขทคานวณไดจะนาไปปรบปรงใน

กระดาษทาการ ซงแสดงในรปของสมดรายวนทวไป ดงน

(1) เงนปนผลรบ 27,000


กาไรสะสมตนป-บรษท ก 70,600


ปรบปรงยอดคงเหลอของบญชเงนลงทนตามวธราคาทนใหเปนวธ

สวนไดเสย

31

ตารางท C6-3 แสดงการแปลงวธราคาทนเปนวธสวนไดเสย

(Conversion to equity method) ของบรษท ก และบรษทยอย ข

หนวย:บาท

กาไรสะสมตนป

ของบรษท ก

เงนลงทนใน

บรษท ข

สวนแบงกาไร

จากบรษท ข

เงนปนผลรบ

ผลกระทบปกอน

90% ของกาไรทยงไมจดสรรของบรษท ข

จาก วนท 1 มค. 25x6 ถง วนท

31 ธค. 25x7

(600,000-500,000)x90%

90,000

90,000

กาไรจากการขายทดน

ใหกบบรษท ข

(5,000)

(5,000)

กาไรจากการซอ

อปกรณจากบรษท ข

(18,000)

(18,000)

รบรกาไรบางสวนจากอปกรณ

ทคดคาเสอมราคา (4,000x90%)

3,600

3,600

ผลกระทบปน

จดประเภทเงนปนผลรบใหม

โดยนาไปลดเงนลงทน

(27,000)

(27,000)

สวนไดเสยในกาไรของ

บรษท ข (80,000x90%)

72,000

72,000

บรษท ข ขายทดนให

หนวยงานภายนอก

5,000

5,000

กาไรจากการขาย

อาคารใหบรษท ข

(32,000)

(32,000)

รบรกาไรบางสวนจาก

อปกรณทคดคาเสอมราคา

(4,000x90%)

3,600

3,600

รบรกาไรบางสวนจาก

การขายอาคารในป

25x7 (32,0008 ป)

4,000

4,000

รายการปรบปรงของป 25x7

ในกระดาษทาการเพอแปลง

วธราคาทนเปนวธสวนไดเสย

70,600

96,200

52,600

(27,000)

รายการปรบปรงและตดบญชในกระดาษทาการทเหลอ จะ

เหมอนกบรายการในตารางท 6-3 ตามวธสวนไดเสย

32

วธธรรมเนยมปฏบต (Traditional method)

ตารางท T6-3 แสดงรายการปรบปรงและตดบญชใน

กระดาษทาการสาหรบงบการเงนรวมของบรษท ก และบรษท

ยอย ข เมอบรษท ก ใชวธราคาทน

ตารางท T6-3 วธราคาทน สวนไดเสย 90% (Traditional method)



สาหรบปสนสด 31 ธนวาคม 25x7 หนวย:บาท

บรษท

ก

บรษท

ข (90%)




ขาย 2,000,000 700,000 2,700,000

กาไรจากการขายอาคาร 32,000 (3) 32,000

กาไร (ขาดทน) จากการ

ขายทดน

(1,000)

(1) 5,000

4,000

เงนปนผลรบ 27,000 (4) 27,000

ตนทนสนคาขาย (1,000,000) (320,000) (1,320,000)

คาเสอมราคา (108,000) (50,000) (2) 4,000

(3) 4,000 (150,000)

คาใชจายอน (676,600) (249,000) (925,600)

สวนทไมมอานาจควบคม (5) 8,400 (8,400)*

กาไรสทธ 274,400 80,000 300,000



บรษท ก 329,400 (1) 5,000

(2) 14,400

(6) 90,000

400,000

บรษท ข 200,000 (7) 200,000

กาไรสทธยกมา 274,400 80,000 300,000

เงนปนผลจาย

บรษท ก (200,000) (200,000)

บรษท ข (30,000) (4) 27,000

(5) 3,000

กาไรสะสม 31 ธค. 403,800 250,000 500,000

33

(ตอ) บรษท

ก

บรษท

ข (90%)




เงนสด 131,800 32,000 163,800


ทดน 160,000 40,000 200,000

อาคาร 500,000 232,000 (3) 32,000 700,000

คาเสอมราคาสะสม-อาคาร (200,000) (54,000) (3) 4,000 (250,000)

อปกรณ 620,000 400,000 (2) 20,000 1,000,000

คาเสอมราคาสะสม-อปกรณ (258,000) (100,000) (2) 8,000 (350,000)

เงนลงทนในบรษท ข 450,000 (6) 90,000 (7) 540,000

รวมสนทรพย 1,603,800 700,000 1,813,800

หนสนหมนเวยน 200,000 50,000 250,000

หนสามญ

บรษท ก 1,000,000 1,000,000

บรษท ข 400,000 (7) 400,000

กาไรสะสมยกมา 403,800 250,000 500,000

สวนทไมมอานาจควบคม (2) 1,600 (5) 5,400

(7) 60,000 63,800


ผถอหน

1,603,800

700,000

1,813,800

* NCI. = (กาไรสทธของบรษท ข 80,000 บาท + กาไรจากการขายอปกรณ

4,000 บาท) 0.10

รายการปรบปรงและตดบญชในตารางท T6-3 สามารถ

แสดงในรปของการบนทกรายการในสมดรายวนไดดงน

(1) กาไรสะสมตนป-บรษท ก 5,000


รบรกาไรจากการขายทดน

34

(2) กาไรสะสมตนป-บรษท ก 14,400

คาเสอมราคาสะสม-อปกรณ 8,000



อปกรณ 20,000

ตดกาไรจากการขายอปกรณสาหรบการขายแบบ Upstream

(3) กาไรจากการขายอาคาร 32,000

คาเสอมราคาสะสม-อาคาร 4,000

อาคาร 32,000


ตดกาไรจากการขายอาคารแบบ Downstream

(4) เงนปนผลรบ 27,000


ตดบญชเงนปนผลรบกบเงนปนผลจาย



สวนทไมมอานาจควบคม 31 ธค. 5,400

บนทกสวนทไมมอานาจควบคมในกาไรสทธของบรษทยอยและตด

บญชเงนปนผลของบรษท ข


กาไรสะสมตนป – บรษท ก 90,000

ปรบปรงบญชเงนลงทนดวยสวนไดเสยในกาไรสะสมของบรษท ข ท

เพมขนจากวนซอหนจนถงตนปทจดทางบ 90% (200,000-

100,000)

35

(7) กาไรสะสมตนป – บรษท ข 200,000

หนสามญ- บรษท ข 400,000



ตดบญชเงนลงทนในบรษท ข กบสวนของผถอหนของบรษทยอย

และบนทกสวนทไมมอานาจควบคม ณ วนตนงวด

เปรยบเทยบผลตางระหวางวธสวนไดเสยและวธราคาทน

ไมวาบรษทใหญจะใชวธสวนไดเสยหรอวธราคาทนสาหรบ

การลงทนในบรษทยอย งบการเงนรวมจะไมแตกตางกน

งบการเงนทแสดงเงน

ลงทนตามวธสวนไดเสย

งบการเงนเฉพาะกจการ

ตามวธราคาทน


สวนแบงกาไรจากบรษท ข 52,600 บาท - บาท

เงนปนผลรบจากบรษท ข - 27,000

กาไรสทธ 300,000 274,400


กาไรสะสมตนงวด

1 มค. 25x7

400,000

329,400

กาไรสทธ 300,000 274,400

เงนปนผล (ไมแตกตาง) (200,000) (200,000)

กาไรสะสมปลายงวด

31 ธค. 25x7

500,000

403,800


เงนลงทนในบรษท ข 546,200 450,000

กาไรสะสมปลายงวด

31 ธค. 25x7

500,000

403,800

36

สนคาทซอเพอใชเปนสนทรพยดาเนนงาน

รายการสนทรพยทเกดขนระหวางบรษทไมจาเปนตองอยใน

หมวดสนคาหรอสนทรพยถาวรเสมอไป เชน

บรษทหนงขายสนคาใหกบบรษทในเครอเพอใชในการ

ดาเนนงาน ในกรณน งบการเงนรวม สามารถรบรกาไรขนตน

สวนบรษททซอจะคดคาเสอมราคาของสนทรพยนน

ดตวอยางท 6-8

ตวอยาง สรปการเปรยบเทยบการขายสนทรพยถาวรระหวาง

บรษททมตอกาไรสทธของบรษทใหญและกาไรสทธรวม

ตวอยางท 6-9 ขอมลของบรษท ก และบรษทยอย ข มดงน

1. กาไรสทธของบรษท ก (ไมรวมสวนแบงกาไรจากบรษทยอย) 100,0000

บาท

2. บรษท ข (ซงบรษท ก มสวนไดเสย 90%) ไดรายงานกาไรสทธ 50,000

บาท

3. การขายทดนระหวางบรษทกอใหเกดกาไร 5,000 บาท

4. ทดนยงถอไวโดยกจการรวม

37

Downstream Upstream

กาไรสทธของบรษท ก – วธสวนไดเสย

กาไรสทธของบ. ก จากการดาเนนงานโดยอสระ 100,000 100,000

สวนไดเสยในกาไรสทธของบ. ข (50,000 90%) 45,000 45,000

หก : กาไรจากการขายทดน

(5,000 บาท 100%) (5,000)

(5,000 บาท 90%) (4,500)

กาไรสทธของบรษท ก 140,000 140,500

กาไรสทธรวม

กาไรสทธของบ. ก บวก กาไรสทธของบ. ข 150,000 150,000

หก : กาไรจากการขายทดน (5,000) (5,000)

กาไรทเกดขนแลว 145,000 145,000

หก : สวนทไมมอานาจควบคมในกาไรสทธ

(5,000 10%) (5,000)

(50,000 – 5,000) 10% (4,500)

กาไรสทธรวม 140,000 140,500

บทที่6 กาไรระหวํ ่างบริษัทใน...

Documents

Transcript of บทที่6 กาไรระหวํ ่างบริษัทใน...