Dla porownania, w kraju finansowanie dziatalnosci B+R w najwie_kszym stopniu zapewnia

sektor rza_dowy (w 2013 r. byto to 47,2% naktadow na dziatalnosc B+R wobec 51,3% w 2012 r.),

a takze sektor przedsie_biorstw, ktore sfinansowaty 37,3% naktadow (wobec 32,3% w 2012 r.).

4.3. Ochrona wtasnosci przemystowe]

Wojewodztwo lubuskie wyroznia najmniejsza w kraju liczba wynalazkow zgtoszonych

w Urze_dzie Patentowym Rzeczpospolitej Polskiej, ktore stanowia_ zazwyczaj mniej niz 1% ogotu

zgtoszonych wynalazkow. W ostatnich latach ich liczba maleje, z 50 w 2011 r. do 47 w 2012 r. i 39

w2013 r.

Tabela 5. Zgtoszone wynalazki i udzielone patenty w 2013 r.

Wyszczeg6lnienieWojewodztwo lubuskie

og6tem

39

16

Polska=100

0,9

0,7

2010=100

139,3

228,6

Polska

ogotem

4237

2339

2010=100

132,3

168,9

Zrodto: Lubuski Osrodek Badari Regionainych, Urzqd Stotystyczny w Zieionej Gorze, materiaty opracowane dla Urze_duMarszaikowskiego Wojewodztwa Lubuskiego w Zieionej Gorze.

W przeliczeniu na 1 milion mieszkahcow wojewodztwa liczba zgtoszeh wynalazkow w 2013 r.

wyniosta 38,2 wobec 45,9 w 2012 r. Nalezy jednak podkreslic, ze w 2013 r. w przypadku blisko poiowy

wszystkich krajowych aplikacji ztozonych w Urze_dzie Patentowym RP (w 2012 r. - 47,1%,

a w 2011 r. - 47,7%) gtownym wnioskodawcq oprocz szkot wyzszych, instytutow badawczych byty

jednostki naukowe PAN, ktore nie znajduja_ sie. w wojewodztwie lubuskim.

W wojewodztwie lubuskim 21 wynalazkow zgtosity podrnioty gospodarcze. W przeliczeniu na 1

milion mieszkahcow byto to 20,5 wynalazkow, przy sredniej wartosci w kraju 39,2 i rozpie_tosci

wskaznika od 14,5 w zachodniopomorskim do 54,1 w sla_skim. Osoby fizyczne byty wnioskodawcami w

przypadku 14 zgtoszeh wynalazkow, a wskaznik w przeliczaniu na 1 milion mieszkahcow wyniost 13,7

(wobec 19,0 srednio w kraju}.

Niewieiki w skali kraju jest takze udziat udzielonych patentow, ktory ksztattuje sie_ na poziomie

od 0,5% ogotu udzielonych patentow w kraju (w 2012 r.) do 1,2% w 2009 r. W 2013 r.

w wojewodztwie lubuskim przyznano 16 patentow krajowych, ktore stanowity zaledwie 0,7% ogotu

udzielonych patentow na wynalazki w kraju. W przeliczeniu na 1 mln mieszkahcow byto to 15,7

patentow, wobec 9,8 w 2012 r. oraz 60,7 przecie_tnie w kraju.

Liczba zgtoszonych wzorow uzytkowych krajowych w 2013 r., podobnie jak przed rokiem

wyniosta 10, a ich ilosc byta najmniejsza wsrod wojewodztw. W 2013 r. udzielono takze 3 prawa

ochronne.

52

4.4. Zasoby ludzkie dla nauki i techniki (HRST)

Jedna. z gtownych miar rozwoju gospodarki opartej na wiedzy sq statystyki dotyczace zasobow

ludzkich dla nauki i techniki (HRST), tworzonych przez osoby aktualnie zajmujaxe sie, lub potencjalnie

moga_ce zaja_c sie. pracami zwia,zanymi z tworzeniem, rozwojem, rozpowszechnianiem

i zastosowaniem wiedzy naukowo-technicznej.

Do zasobow ludzkich dla nauki i techniki zalicza sie_ osoby, ktore spetniaja. przynajrnniej jeden z

dwoch warunkow:

• posiadaja. formalne kwalifikacje, tzn. wyksztatcenie wyzsze w dziedzinach nauki

i techniki,

• nie posiadaja, formalnego wyksztatcenia, ale pracuja. w zawodach nauki i techniki,

gdzie takie wyksztatcenie jest zazwyczaj wymagane.13

W 2013 r. zasoby ludzkie dla nauki i techniki w wojewodztwie lubuskim stanowity 40,0%

ludnosci aktywnej zawodowo (w kraju 44,7%) wobec 36,9% w 2012 r. (w kraju 43,2%).

Udziat najwazniejszej z punktu widzenia nauki i techniki grupy osob, stanowia_cej rdzeh

zasobow (tzn. osob, ktore posiadajq wyksztatcenie wyzsze i pracuja, dla nauki i techniki) w ogole

ludnosci aktywnej zawodowo wyniost 15,2% (wobec 18,8% srednio w kraju). Byto to o 0,8 p. proc.

wie_cej niz w 2012 r. (wobec wzrostu udziatu tej grupy w ludnosci aktywnej zawodowo w kraju

o 0,7 p. proc.).

Tabela 6. Zasoby ludzkie dla nauki i techniki jako odsetek ludnosci aktywnej zawodowo

Wyszczegdlnienie

Polska 2011

2012

2013

2012

2013

Og6tem

42,2

43,2

44,7

36,9

36,9

40,0

Posiadajijcewyksztatcenie

wyzszei pracuja.ce dla nauki

i techniki

17,8

18,1

18,8

15,1

14,4

15,2

Stanowia.ce zasob zewzgle,du na

wyksztatcenie

33,8

35,2

36,9

29,0

28,8

28,6

5tanowia.ce zasob zewzglqdu na zaw6d

26,2

26,0

26,7

23,0

22,5

24,1

Zrodio: Lubuski Osrodek Badon Regionalnych, Urzqd Statystyczny w Zielonej Gorze, materialy opracowane dlaMarszaikowskiego Wojewodztwa Lubuskiego w Zielonej Gorze.

Nieco nizszy niz w 2012 r. byt natorniast odsetek osob z wyksztalceniem wyzszym,

stanowigcych zasob ze wzglqdu na wyksztatcenie w ogole ludnosci, ktory wyniost 28,6% wobec 28,8%

w poprzednim roku (wobec wzrostu w kraju z 35,2% w 2012 r. do 36,9%). Udziat osob pracujqcych w

13 Nauka i technika w 2013 r., GUS, Warszawa 2014, s. 95.

53

sferze nauki i techniki w ludnosci aktywnej zawodowo, stanowia_cych zasob ze wzgle_du na zawod,

wyniost 24,1% (w kraju 26,2%) wobec odpowiednio 22,5% w wojewodztwie i 26,0% srednio w kraju w

2012 r.

Lubuski* Wielkopolskie2,7 I 9,8

tMzkie6,5

Lubelski10,3 p-*^v- , ( ~" Pi 7'7

Opolskife ^-JSwietokrzys4,9 ^.._,» 2,717

13951

Rycina 32. Persone! w dziatalnosci B+R no 1000 pracujqcych wg wojewodztw w 2013 r,Zrodto; Nauko i technika w 2013 r., GUS, Warszawo, 2014,

4.5. Wnioski dla polityki innowacyjnej, analiza SWOT i problemy kluczowe

KONKLUZJE

Zmiony demograficzne impiikujq m.in. zmiany w zakresie edukacji. Zarowno w wojewodztwie, jak i

w cafym kraju, obserwuje s/? spodek liczby uczniow i szkol podstawowych, gimnazjalnych i

ponodgimnnzjalnych. Skutki nizu demograficznego odczuwajq takzc szkofy wyzsze w wojewodztwie

lubuskim. Mtodziez cz^sto sklania siq takze do podejmowania studiow w szkoiach wyzszych

znajdujqcych s/? poza regionem, co niekorzystnie wpiywa na stan szkolnictwa wyzszego w

wojewodztwie i ilosc studentow w regionie.

Lubuskie uczelnic wyzsze starajq si$ przeciwdzialac tym trendom wzbogacajqc ofertq ksztalcenia.

W latach 2011-2013 zanotowano ponad dwukrotny wzrost liczby jednostek prowadzqcychdziaialnosc badawczo-rozwojowq (B+R) w wojewodztwie lubuskim w porownaniu ze stanem z 2010r. W rezultacie podstawowe wskazniki obrazujqce nasycenie wojewodztwa podmiotamiprowadzqcymi dziaialnosc B+R ulegfy poprawie. Nadal jednak niekorzystnie na tie kraju ksztaltujesif? wskaznik liczby podmiotow prowadzqcych dzialalnosc B+R w przeliczeniu na 100 tys.podmiotow gospodarczych wpisanych do re.jes.tra REGON. Nalezy jednak podkreslic bardziejdynamiczny wzrost prezentowanych w opracowaniu wskaznikow w latach 2011-2013 wwojewodztwie lubuskim niz srednio w kraju, a w rezultacie poprawq re/acji wskaznikowwojewodzkich w stosunku do srednich wartosci analogicznych wskaznikow dla kraju.

Odnotowono znoczqcy wzrost nakiadow wewn^trznych na badania naukowe i piace rozwojowe^

54

Nadol jednok lubuskie miesci si% w grupie wojewodztw o najnizszych nakiodoch no dziafalnosc B+Rw przeliczeniu no 1 mieszkarica.

Wojewodztwo lubuskie wyroznia najmniejsza w kraju liczba wynolozkow zgioszonychoraz niewielki w skali kroju jest tokze udzial udzielonych potentow.

Udzial najwaziiiej^zcj i punktu widzenio nouki i techniki grupy osob, stanowiqcej rdzeti zasobow(tzn. osob, ktorc posiadajq wyksztaicenie wyzsze i pracujq dlo nouki i techniki)w ogole ludnosd aktywnej zawodowojest rosnqcy, jednok nieco nizszy niz srednio w kroju.

Przeprowadzona anaiiza pozwala sformutowac nastepuja_ce mocne i stabe strony oraz szanse i

zagrozenia w obszarze edukacji i nauki:

Sity

1, Infrastruktura edukacyjna na wysokim poziomie2, Dobre wyniki w egzaminach gimnazjalnych i

maturalnych3, Rosnqca liczba wtasnych naukowcow i doktorow4. Uruchamianie nowych kierunkow j specjalnosci

przez uczelnie5, Pojawienie sie. ksztatcenia dualnego

6, Powstanie centrow innowacji i spotek celowych

uczelni7, Rozwoj edukacji przedszkolnej na terenach

wiejskich

Szanse

1. Nastawienie na innowacje w polityce regionalnej2. Wzmocnienie systemu ksztatcenia zawodowego w

Polsce3. Srodki UE i krajowe na nauke. i B+R

4- Rosn^ce zainteresowanie ksztatceniem pod

potrzeby rynku pracy5. Rosnqca wspotpraca szkot z uczelniami

6. Zmieniaj^ce SJQ przepisy w oswiacie i nauce na

rzecz wzmocnienia wspotpracy z biznesem

Staboici

1. Niski poziom ksztatcenia technicznego2. Brak wspotpracy szkot z przedsi^biorstwami3. Brak szkot zawodowych4. Niskie zaangazowanie w ksztatcenie ustawiczne

osob starszych5. Staba oferta ksztatcenia ustawiczriego6. Niski poziom ksztatcenia wyzszego i jego oderwanie

od praktyki7. Brak dobrej kadry naukowej8. Zapozyczona kadra naukowa9. Brak badah przemystowych na duza, skal^

Zagrozenia

1. Peryferyjna lokalizacja wojew6dztwa

2. Pomijanie region u w inwestycjach w

poziornu krajowego3. Nie uwzgl^dnienie regionu na rnapie

infrastruktury badawczej

nauke^ z

drogowej

Za pomoc^ wartosciowania i hierarchizacji oraz grupowania okreslono kluczowe czynniki rozwojowe wzakresie edukacji i nauki. Maja_ one charakter zarowno pozytywny, jak i negatywny. Nalezq do nich:

1. Pojawienie sie, ksztatcenia dualnego

2. Niski poziom ksztatcenia technicznego

3. Nastawienie na innowacje w polityce regionalnej

4. Wzmocnienie systemu ksztatcenia zawodowego w Polsce

5. Peryferyjnosc i marginalizacja wojewodztwa

Kolejnym etapern prac byta anaiiza relacji i identyfikacja kluczowego problemu rozwojowego wobszarze edukacji i nauki oraz jego przyczyn i skutkow. Zarowno anaiiza SWOT, jak i identyfikacjadrzewa problernow zostaty wypracowane w toku warsztatow z udziatem przedstawicieli nauki,przedsie_biorstw, instytucji otoczenia biznesu. Wyniki prac przedstawiono ponizej. Be_dq one podstaw^dalszego wnioskowania w cze_sci prognostycznej Programu Rozwoju Innowacji.

55

1. Ograniczenie mozliwosci rozwoju innowacjiw regionie

2. Mata absorbcja srodkow na innowacyjneprojekty

3. Emigracja zarobkowa4. Brak atrakcyjnych ofert dla specjalistow

Brak przedsie_biorstw

zaawansowanych

technologicznie na rynku

Brak zaplecza technicznego do

nauki zawodu (warsztaty)

Likwidacja szkot

technicznych

(zawodowych)

Brak wymiany

wyposazenia miejsc

odbywania praktyk

Brak wymiany

informacji o zasobach i

potrzebach

Ograniczone zaufanie

Rozbiezne

potrzeby

Emigracja zarobkowaSkutki

Brak fachowcdw, wykwalifikowanej kadry na

regionalnym rynku pracy

Degrengola

rozwojowa

Problem kluczowy: Niski poziom ksztatcenia

technicznego na roznych poziomach, w tym brak

mechanizmow ksztatcenia dualnego

Ograniczone mozliwosci

rozwoju uczelni, sektora

B+R, IOB

Brak wykwalifikowanej kadry

(nauczycieli zawodu)

Peryferyjnosc regionu

Niskie ptace

Niski poziom

ksztatcenia na

poziomie wyzszym

Brak zwiqzkow ksztafcenia zawodowego z

rynkiem pracy (zbudowanych na zasadzie

klient- dostawca - produkt)

Niski poziom

ksztatcenia na

poziomie wyzszym

Niewystarczajaca elastycznosc szkot technicznych w

dopasowaniu do rynku pracy

Emigracja mtodych

zdolnych do innych

regionow

BrakjednostekB+R

Karta nauczyciela, gwarancja pracy Przyczyny

Diagram 3. Drzewo problemow dla obszaru Edukacja, wiedza, naukaZrodlo: Material oprocowany w toku warsztatow z udziotem przedstawicieli nauki, przedsi^biorstw, instytuqi otoczenia biznesu

56

5. KAPITAt SPOtECZNY

5.1. Potencjat demograficzny

Pocz^wszy od 2012 r. liczba ludnosci w kraju powoli maleje. W 2013 r. ludnosc Poiski liczyta

38495,7 tys. osob, tj. o 37,6 tys. mniej niz w 2012 r. Prognozuje sie., ze do 2050 r. zmniejszy sie. do

33950,6 tys., czyli o prawie 4545 tys. w porownaniu z 2013 r. W wojewodztwie lubuskim liczba

mieszkaricow zmniejszy sie. w relacji do 2013 r. o prawie 142,8 tys. osob, czyli o 14%.

Przyczyna, prognozowanego spadku liczby ludnosci jest ujemny przyrost naturalny oraz ujemne

saldo migracji zagranicznych. Od ponad dwoch dekad w Polsce rodzi si$ za mato dzieci, zaburzony jest

prawidtowy rozwoj demograficzny kraju. W 2013 r. wspotczynnik dzietnosci, okreslaj^cy liczbe. dzieci,

ktore urodzitaby przecie_tnie kobieta w wieku rozrodczym, wynosit 1,26. Mimo, ze w nadchodza_cych

dekadach prognozuje sie_ wzrost wartosci wspotczynnika dzietnosci, to do kohca roku 2050 nie

przekroczy on poziomu 1,60.

W perspektywie najblizszych 20 lat nalezy oczekiwac, ze ujemny przyrost naturalny be.dzie sie.

pogte.biat. Liczba, jak i nate_zenie zgonow bqdzie sukcesywnie rosna.c przede wszystkim w wyniku

starzenia si^ ludnosci, tj. zwie_kszania odsetka osob w starszym wieku. Wedtug prognozy struktura

wiekowa ludnosci we wszystkich wojewodztwach ulegnie pogorszeniu. Podwoi sie. liczba osob

w wieku 65 lat i wie.cej, ktore be_da, stanowity 1/3 spoteczehstwa. Relacje pokoleniowe w niektorych

wojewodztwach obecnie 53 juz zaburzone.

W 2013 r. w wieku produkcyjnym w Polsce byto 24422,1 tys. osob, tj. 63,4% ogolnej liczby

ludnosci. Uwzg!e_dniaJ3C zmiany wieku emerytalnego, do 2050 r. w porownaniu z 2013 r. liczba osob w

wieku produkcyjnym zmniejszy sie. o 22,0% do 19047,7 tys. W analizowanym okresie

w wojewodztwie lubuskim liczba osob w wieku produkcyjnym spadnie z 657,5 tys. do 493,2 tys., co

oznacza ubytek 164,2 tys. osob w wieku produkcyjnym (25,0%). W 2050 r. na jedn$ osob^ w wieku

poprodukcyjnym be_d$ przypadaty rnniej niz dwie osoby w wieku produkcyjnym, kiedy w 2013 r. byty to

niemal cztery osoby. Dodatkowym elementem powoduj^cym zmiany w liczbie ludnosci jest ujemne

saldo migracji zagranicznych (na pobyt staty). W 2013 r. prawie 20 tys. osob wyjechato z kraju, wobec

6,6 tys. w 2012 r. Wie.kszosc, bo prawie 90% emigrantow to osoby w wieku produkcyjnym.

57

LUDNQSti W WIEKU PRZEDPRODUKCYJNYMNA 100 OSOB W WIEKU PRODUKCYJNYMW 2013 R.POPULATION AT PRE-WORKING AGEPER 100 PERSONS AT WORKING AGE IN 2013

Ipkt

points

1

0

Wzrost/spadek w porbwnaniu z 2010 r.Increase/decrease in relation to 2010

LUDNOfiC W WIEKU POPRODUKCYJNYMNA 100 OS6B W WIEKU PRODUKCYJNYMW 2013 R.POPULATION AT POST-WORKING AGEPER 100 PERSONS AT WORKING AGE IN 2013

pktpoints

Wzrost w por6wnaniu z 2010 r.Increase in relation to 2010

25 26 27 28 29 30 31 25 26 27 28 30 34

Rycina 33. Struktura ludnosci i obciqzenie demogroficzne2mdto: GUS, 2014

Struktura demograficzna wojewodztwa lubuskiego cechuje sie_ srednim udziatem osob w wieku

przedprodukcyjnym na 100 osob w wieku produkcyjnym oraz dose niskirn wskaznikiern obci^zenia

demograficznego mierzonyrn udziatem osob w wieku poprodukcyjnym na 100 osob w wieku

produkcyjnym. Wskazniki te wykazuja_ jednak niekorzystny trend - liczba osob w wieku

przedprodukcyjnym maleje, a wskaznik obci^zenia demograficznego rosnie. Sytuacje. pogarszaj^

migracje - wspotczynnik salda migracji w 2014 roku wynosit - 4,4, dla osob w wieku

przedprodukcyjnym, -8,8 dla osob w wieku produkcyjnym oraz jedynie - 0,4 dla osob w wiekupoprodukcyjnym.

5.2. Kapitat spoteczny

Analiza kapitatu spotecznego jest istotna w diagnozie sytuacji spoteczno-gospodarczej. Teza ta

znajduje potwierdzenie we wspotczesnych badaniach spotecznych, w tym wieloletnich analizach

Banku Swiatowego, gdzie badacze okreslili kapitat spoleczny, jako wazny sktadnik ksztattujaxy wzrost

spoteczno-gospodarczy.

Ocena kapitatu spotecznego przeprowadzona w badaniu Diagnoza spoteczna plasuje

wojewodztwo lubusie na srednim poziomie w kraju. Cywilizacyjny poziom rozwoju osiqgna_t natomiast

wartosc dodatnia,, jednak najnizsza. w zestawieniu (Rycina 34). Klasycznym miernikiern zaangazowania

spotecznego jest liczba fundacji, stowarzyszeh i organizacjt spotecznych na 10 tys. mieszkahcow. W

2014 roku w wojewodztwie lubuskirn byto ich 34, nieco wie_cej niz srednia krajowa wynosza,ca 33.

Liczba ta jednoczesnie stale rosta od roku 2010.

Jezeli chodzi o frekwencj^ wyborcza., to w wyborach prezydenckich 2015 nalezata ona do dose

niskich i wyniosta ona jedynie 49,41%, w skali kraju osia.gajax 55,34%. Rowniez w wyborach

samorz^dowych 2014 wojewodztwo lubuskie nalezato do regionow o niskiej frekwencji wyborczej.

58

Kapitat spoleczny

Ranga123456789

10111213141516

WojewodztwoPodkarpackiePomorskieOpolskieLubclskieMalopolskicMazowieckicDolnoslqskieLubuskicSlqskicPodlaskieWiclkopolskicKujawsko-PomorskicZachodniopomorskieSwistokrzyskicLodzkicWarminsko-Mazursk ic

Srednia0,130,080,070,050,050,050,010,00

-0,02-0,03-0,05-0,06-0,06-0,08-0,09-0,19

Poziom cywilizacyjny

Ranpa Woiewodztwo123456789

10111213141516

PomorskieMazowicckicSlijskieDolnoslqskicMalopolskicZachodniopomorskieOpolskieWielkopolskioPodlaskicLubuskicLodzkicKujawsko-Pomorski ePodkarpackieLubclskicWarminsko-M azurski eSwiclokrzyskie

0,230,170,150,120,120,110,100,080,070,04

-0,01-0,02-0,04-0,07-0,12-0,14

Rycirta 34. Kapitai spoieczny i poziom cywilizacyjnyZrodto; Crapiriski J., Panek T. (red.), 2013, Diagnoza spoteczna 2013, http://www.diagnoza.com

5.3. Wnioski dla polityki innowacyjnej, analiza SWOT i problemy kluczowe

KONKLUZJE

Zarowno dla wojewodztwa lubuskiego, jok i dla kraju przewiduje si% niekorzystne zmiuny

demograficzne. Przyczynq prognozowanego spadku liczby ludnosci jest m.in. ujemny przyrost

noturalny oroz ujemne soldo migracji zagranicznych. Zmienia si$ takze struktura wiekowa

spoteczeristwa - wzrasta udziai ludzi starszych.

Poziom rozwoju kapitatu spoiecznego w regionie mozna uznac za sredni.

Przeprowadzona analiza pozwala sformutowac nastQpuja.ee mocne i stabe strony oraz szanse

zagrozenia w obszarze kapitatu spoiecznego:

Stfy

1.2.

3.4.

5-

6.

Stabilna struktura demograficzna regionuMobilnosc mieszkaricow w poszukiwaniu pracyAdaptacyjnosc mieszkaiicowWysokie wskazniki rozwoju spoteczehstwainformacyjnegoOtwartosc i tolerancyjnosc mieszkaricowDobry poziom rozwoju organizacjipozarz^dowych

Stabojd

1. Odptyw mtodych ludzi z regionu - zapracq

2. Brak uzgodnionego podejscia dokapitatu spoiecznego

3. Nizsza niz w kraju frekwencja wyborcza4. Nieumiej^tne wykorzystanie

przedsi^biorstwach

edukacjq i

budowania

TIK w

59

Szanse

1. Zmiana systemu edukacji na buduj^cy postawy

przedsifjbiorcze i innowacyjne2. Rozwoj oparty na czynnikach zewneUznych

3. Dobra polityka prorodzinna

Zagrozenia

1. System edukacyjny nie buduja_cy postaw

przedsi^biorczych i edukacyjnych na wczesnympoziomie

2. Nie dostosowanie systemu opieki zdrowotnej do

starzenia si$ spoteczeristwa

3. Postrzeganie regionu jako zascianek

Za pomocq wartosciowania i hierarchizacji oraz grupowania okreslono kluczowe czynniki rozwojowe wzakresie kapitatu spotecznego. Maj$ one charakter zarowno pozytywny, jak i negatywny. Naleza_ donich:

1. Stabilna struktura demograficzna regionu

2. Adaptacyjnosc rnieszkaricow

3. Odptyw mlodych ludzi z regionu - za edukacja, i prac^

4. Brak uzgodnionego podejscia do budowania kapitatu spotecznego

5. Rozwoj oparty na czynnikach zewne_trznych

6. Zmiana systemu edukacji

7. System edukacyjny nie buduja.cy postaw innowacyjnych i przedsie_biorczych na wczesnymeta pie

8. Niedostosowanie systemu opieki zdrowotnej do starzenia sie. spoteczehstwa

Koiejnym etapem prac byta analiza relacji i identyfikacja kluczowego problemu rozwojowego wobszarze kapitatu spotecznego oraz jego przyczyn i skutkow. Zarowno analiza SWOT, jak i identyfikacjadrzewa problernow zostaty wypracowane w toku warsztatow z udziatem przedstawicieli nauki,przedsie_biorstw, instytucji otoczenia biznesu. Wyniki prac przedstawiono ponizej. Bejd$ one podstawa.dalszego wnioskowania w cze.sci prognostycznej Programu Rozwoju Innowacji.

60

Skutki

Osfabienie potencjatuinnowacyjnego regionu

Odptyw kadry(ujemny bilansintelektualnyregionu)

Przemyst niskich technologii

Niski poziom ka

naukowej

t

Problem kluczowv: Niski poziom innowacyjnosci przywysokim poziomie przedsiqbiorczosci

Brak potrzeb innowacyjnych

przedsi^biorstw

Brak skutecznych ustugprolnnowacyjnych

BrakkomorekB+Rwprzedsie_biorstwach

Niski poziom wykor

przedsi^biorstwachia wiedzy

Brak mysleniastrategicznego

Niedostosowana do potrzeb oferta IOB

1 r

Brakkomunikacji IOB- przedsi^biorcy

Brak kompetencjizarzqdczych w

przedsi^biorstwach

Brak wystarczajqcego kapitatudtugoterminowego nainwestycje

1 '

Oderwanie nauki

od potrzebprzedsie.biorstw

ii

Brak strategii rozwoju na roznypoziomach w zakresie badaristosowanych a

BrakodpowiednichdziatahzestronyJST

Przyczyny

Diagram 4. Drzevjo problemow did obszaru Kapitat spoiecznyZrodto: Material opracowany w toku warsztatow z udziatem przedstawideli nauki, przedsiqbiorstw, instytuqi otoczenio biznesu

61

Zata^cznik nr 2 do Programu Rozwoju Innowacji Wojewodztwa Lubuskiego

(Zalacznik do uzupelnienia)

Szczegotowe naklady na realizacj? Programu Rozwoju Innowacji wojewodztwa lubuskiego.

Dokument przedstawia w formie tabelarycznej szacunkowa^ analiz§ potencjalnie dost^pnych

nakladow, mozliwych do wykorzystania na realizacj§ Programu Rozwoju Innowacji wojewodztwa

lubuskiego (PRI). Jest on wymagany zgodnie z zapisami ,,Przewodnika Strategii Badah i Innowacji na

rzecz inteligentnej specjalizacji (RIS3)".

I. Zrodla finansowania dzialah RIS3.

1. Regionalny Program Operacyjny - Lubuskie 2020. Glowny eel Programu ,,dtugofalowy,

inteligentny i zrownowazony rozwoj oraz wzrost jakosci zycia mieszkahcow wojewodztwa

lubuskiego poprzez wykorzystanie i wzmocnienie potencjatow regionu i skoncentrowane

niwelowanie barier rozwojowych" uwzgle_dnia potencjafy rozwojowe wojewodztwa oraz cele innych

polityk, w tym przede wszystkim Strategii Europa 2020 Strategia na rzecz inteligentnego

i zrownowazonego rozwoju sprzyjajacego wlaczeniu spolecznemu, a takze cele dokumentow

regionalnych, w szczegolnosci ,,Strategii Rozwoju Wojewodztwa Lubuskiego 2020".

Budzet Pomocy Technicznej RPO - Lubuskie 2020 dotyczy rowniez srodkow wykorzystanych do

finansowania dzialah Departamentu Zarzadzania Regionalnym Programem Operacyjnym Urz^du

Marszalkowskiego Wojewodztwa Lubuskiego, w zakresie:

a. koordynacja wdrazania PRI,

b. monitorowanie PRI i wspolpraca w zakresie ewaluacji,

c. koordynacja i zabezpieczenie obslugi merytorycznej i technicznej procesu przedsi^biorczego

odkrywania i funkcjonowania PRI,

d. animacja i koordynacja grup roboczych.

2. Program Operacyjny Inteligentny Rozwoj 2014-2020 (PO IR). Celem glownym Programu b§dzie

pobudzenie innowacyjnosci polskiej gospodarki, poprzez zwi^kszenie nakladow prywatnych na B+R.

Dzialania programu skoncentrowane b§da_ na: budowie nowych i wzmacnianiu istniejacych powiazah

mi^dzy sektorami nauki i przedsi^biorcami, rozwoju innowacyjnosci przedsi^biorstw, wzmacnianiu

jakosci badah oraz pozycji krajowych jednostek naukowych w ramach Europejskiej Przestrzeni

Badawczej,

3. Program Operacyjny Wiedza Edukacja Rozwoj 2014 - 2020 (PO WER). PO WER ukierunkowany

jest m.in. na: wspieranie jakosci, skutecznosci i otwartosci szkolnictwa wyzszego jako instrumentu

budowy gospodarki opartej na wiedzy, realizacje dzialah nietypowych, innowacyjnych,

ponadnarodowych, prowadzacych do wypracowania rozwiazah dotad niestosowanych w celu ich

przetestowania przed wejsciem do fazy wdrozenia powszechnego, ktore w wi^kszosci przypadkow

b§dzie mialo miejsce na poziomie regionalnym.

4. Program Operacyjny Polska Cyfrowa 2014-2020 (PO PC). PO PC wpisuje si§ w Strategic Europe

2020 glownie poprzez realizacj? priorytetu dotyczacego inteligentnego rozwoju. Celem glownym jest

wykorzystanie potencjatu cyfrowego dla poprawy jakosci zycia.

5. Ramowy Program Badan i Innowacji Horyzont 2014-2020 (Horyzont 2020). Celem glownym

Programu jest przyczynianie si? do zbudowania spoteczehstwa i gospodarki opartych na wiedzy

poprzez wspieranie badah, rozwoju i innowacji.

6. Programy Europejskiej Wspolpracy Terytorialnej (EWT).Programy Europejskiej Wspolpracy

Terytorialnej (EWT) stanowia^ kontynuacj? Programow EWT z okresu 2007-2013 i maja^ sluzyc

wspieraniu, promocji i realizacji wspolnych projektow o charakterze miedzynarodowym na terytorium

calej Unii. Programy wspieraja, dziatania dotyczace wspolpracy w dziedzinach: innowacyjnosci,

efektywnego gospodarowania zasobami naturainymi oraz zrownowazonego transportu i przyczyniaja^

si§ do wzmacniania efektywnosci polityki spojnosci poprzez zach^canie do wymiany doswiadczeh

mi^dzy podmiotami regionalnymi.

7. Budzet Wojewodztwa Lubuskiego.

Budzet Wojewodztwa Lubuskiego dotyczy tylko srodkow Regionalnego Obserwatorium Terytorialnego

(ROT), komorki organizacyjnej wyodr^bnionej w ramach Departamentu Rozwoju Regionalnego i

Wspolpracy Zagranicznej Urz§du Marszalkowskiego Wojewodztwa Lubuskiego. Do zakresu

finansowania dzialah ROT wchodzi:

a) prowadzenie biezacych analiz i ewaluacji polityk publicznych na podstawie porownywalnych

i agregowanych danych,

b) prowadzenie badah i analiz strategicznych, dotyczacych aktualnej sytuacji, trendow rozwojowych

i prognozowania zmian spoleczno-gospodarczych zachodzapych w wojewodztwie lubuskim,

c) prowadzenie prac diagnostycznych na potrzeby planowania strategicznego,

d) organizacja i prowadzenie regionalnego banku danych,

e) dostarczanie informacji dotyczacych post^pu realizacji polityki regionalnej, warunkujacych

przyznawanie srodkow na finansowanie dzialah rozwojowych,

f) budowa systemu monitorowania interwencji publicznych ukierunkowanych terytorialnie poprzez:

- tworzenie elastycznego systemu pozyskiwania danych, dajacego mozliwosc szybkiego

reagowania na zmieniajace si? warunki makroekonomiczne oraz wypracowanie standardow

wymiany danych,

- wypracowanie standardow wymiany danych do wykorzystania przez rzad i samorzady

wojewodztw

Uwaga:

Zrodla finansowania dzialari RIS3 nie uwzgl§dniaja_ wielkosci nakladow z Programow:

a. COSME,

b. Erasmus dla wszystkich 2014-2020.

Brak uszczegolowienia zapisow tych programow powoduje niemoznosc szacunku ich wktadu

finansowego w RIS3 na obecnym etapie.

II. Metodologia szacowania nakladow,

1. Zatozenia ogolne:

a. Regionalny Program Operacyjny - Lubuskie 2020. Naktady pochodzace z RPO - Lubuskie 2020

zostaly oszacowane w oparciu o aktualna^, na dzieh konstruowania tego dokumentu (sierpieh 2015 r.),

wersj§ ,,Szczeg6towego Opisu Osi Priorytetowych Regionalnego Programu Operacyjnego - Lubuskie

2020". Wktad wtasny do EFRR oszacowano na minimalnym poziomie .,.% wielkosci alokacji Programu

ze wzgl^du na fakt, iz kompletny zestaw przepisow prawnych dot. pomocy publicznej nie jest jeszcze

dost^pny, a poziom wymaganego wkladu wlasnego beneficjentow w ramach poszczegolnych Osi

Priorytetowych i Priorytetow Inwestycyjnych jest znacznie zroznicowany. Natomiast przy szacowaniu

wielkosci wkladu wlasnego do EPS uwzgl^dniono dokument ,,Zatozenia d|a jnstytucji zarzadzajacych

dotyczacych oceny potencjalu i doswiadczenia pracodawcow oraz zrodel wspolfinansowania krajowego

dla srodkow EPS w ramach programow operacyjnych 2014-2020".

b. Pozostale programy krajowe i programy europejskie - szacunek nakladow oparty zostal na

zalozeniu, ze zdolnosc Regionu do ich pozyskania b^dzie na poziomie, ktory zostal osiqgni^ty w

poprzedniej perspektywie finansowania unijnego dla tych programow lub ich odpowiednikow. Z uwagi

na to, ze nie ma zatwierdzonych lub brak szczegolowych opisow osi priorytetowych tych programow, a

takze rozporzadzeh w zakresie udzielania pomocy publicznej, nie uwzgl^dniono na obecnym etapie

inwestycji prywatnego wkladu przedsi^biorstw. Program COSME nie kalkulowano z uwagi na brak

porownywalnego programu w poprzedniej perspektywie finansowania. Przyj^to zalozenie, ze regionalni

interesariusze b§da_ aktywnie pozyskiwac srodki i b^da. zdolni do zapewnienia wkladu wlasnego na

wspolfinansowanie realizowanych przedsi§wzi§6.

c. Szacunkowa wielkosc dostepnych srodkow publicznych na wdrazanie RIS3, w podziale na programy

strategiczne i ich zrodlo pochodzenia b^dzie korygowana w miar§ konkretyzacji programow krajowych i

europejskich i stanowi odzwierciedlenie stanu obecnego (Tabela 1).

2. Metodologia szacowania poszczegolnych zrodel finansowania.

a. RPO - Lubuskie 2020, ktorego celem jest dtugofalowy, inteligentny i zrownowazony rozwoj oraz

wzrost jakosci zycia mieszkancow wojewodztwa lubuskiego poprzez wykorzystanie i

wzmocnienie potencjatow regionu i skoncentrowane niwelowanie barier rozwojowych, stanowic

bedzie glowne zrodio finansowania Strategii RIS3. Gel ten jest realizowany przez 10 osi priorytetowych.

Dzialania RIS3 znajda^ swoje uszczegolowienie przede wszystkim w ramach pierwszej Osi

Priorytetowej (Gospodarka i innowacje), szostej Osi Priorytetowej (Regionalny rynek pracy), siodmej

Osi Priorytetowej (Rownowaga spoleczna) i osmej Osi Priorytetowej (Nowoczesna edukacja).

Ponadto cz§sc dzialah moze bye reaiizowana rowniez w ramach pozostalych osi.

b. Program Operacyjny Inteligentny Rozwoj 2014-2020 (PO IR).W PO Inteligentny Rozwoj - zalozono,

ze Lubuskie wykorzysta % calkowitej alokacji programu, tj. porownywalnie, jak z PO IG (....... mln €

wartosc podpisanych umow przez beneficjentow z Lubuskiego stanowilo ....% ogolu srodkow

z Programu).

c. Program Operacyjny Wiedza Edukacja Rozwoj 2014 - 2020 (PO WER). W PO Wiedza Edukacja

Rozwoj 2014 - 2020 - zalozono, ze Lubuskie wykorzysta % calkowitej afokacji programu, tj.

porownywalnie, jak z PO KL (gdzie mln € wartosc podpisanych umow przez beneficjentow

z Lubuskiego stanowilo ....% ogolu srodkow z programu).

d. Program Operacyjny Polska Cyfrowa 2014-2020 (PO PC). W PO Polska Cyfrowa - zalozono, ze

Lubuskie wykorzysta .....% przewidzianej calkowitej alokacji programu dla regionow slabiej

rozwiniejych.

e. Ramowy Program Badan i Innowacji Horyzont 2014-2020 (Horyzont 2020).W programie ramowym

UE w zakresie badari naukowych i innowacji - Horyzont 2020, przyj^to, ze Lubuskie wykorzysta ...%

calkowitej alokacji Programu tj. porownywalnie jak z 7PR (gdzie .... mln € wartosc podpisanych umow

przez beneficjentow z Lubuskiego stanowilo ....% ogolu srodkow z programu).

f. Programy Europejskiej Wspolpracy Terytorialnej (EWT) tj. Program Region Morza Baltyckiego

2007-2013, Program Europa Srodkowa i Program INTERREG IVC. W programie EWT, przyjejo, ze

Lubuskie wykorzysta ...% calkowitej alokacji Programu tj. porownywalnie jak z EWT 2007-2013 (gdzie

... mln € wartosc podpisanych umow przez beneficjentow z Lubuskiego stanowilo ....% ogolu srodkow

z programu),

g. Budzet Wojewodztwa Lubuskiego, Naklady budzetu Wojewodztwa dotycza^ budzetu Regionalnego

Obserwatorium Terytorialnego, zostaly skalkulowane na podstawie szacowanego budzetu,

Szacunkowa_ zbiorcza, wielkosc srodkow dostepnych w okresie 2014 - 2020 na wdrozenie RIS3

prezentuje Tabela 1. Podane wartosci zostafy oszacowane na podstawie aktualnie obowiazujacych

planowfinansowych w ramach programowoperacyjnych.

Zrodta i szacunkowawielkosc wydatkowaniadoste.pnych srodkowpublicznych na wdrazanieRSI (euro)RPO-Lubuskie2020

Wklad wlasny

Os 1 Gospodarka i innowacje

Wkiad wlasny

Os 6 Regionalny rynek pracy

Wklad wlasny

Os 7 Rownowaga spoleczna

Wktad wlasny

Os 8 Nowoczesna edukacja

Wklad wlasny

Program Operacyjnyinteligentny Rozwoj2014 • 2020Ospriorytetowal.Wsparcie prowadzeniaprac B+R przezprzedsi§biorstwa orazkonsorcja naukowo -przemystoweOs priorytetowa II.Wsparcie innowacji wprzedsie,biorstwach

Gel Operacyjny 1 Cel operacyjny 2 Cel operacyjny 3 Srodki z poszczegolnychProgramow (euro)Iqcznie

Udzial%

Os III. Wspardeotoczenia i potencjatuinnowacyjnychprzedsiebiorstwOs IV. Zwi^kszeniepotencjalu naukowo-badawczegoProgram OperacyjnyPolskaCyfrowa20142020Os priorytetowa II. E-Administracjai otwarty urzadRamowy ProgramBadah i InnowacjiHoryzont2014-2020Priorytet 1.Doskonatoscw naucePriorytet 2, Wioda^capozycja w przemyslePriorytet 3. WyzwaniaspoteczneProgramyEuropejskiejWspotpracyTerytorialnejBudzet WojewodztwaLubuskiego(ROT)Suma