1

Aa. a. łc skrót ad acta ad acta, zu den Aktenabandon m (art. 330 i nast. KM) Aban-

don m (§861 HGB); ~ przedmiotu ubezpieczenia (art. 330 i nast. KM) Abandon des Versicherungsgegen-standes (por. § 868 HGB); przyjąć ~ (art. 332 KM) Abandon annehmen; termin dokonania ~u Abandonfrist f; zgłosić ~ (art. 331 KM) den Abandon erklären; zgłoszenie ~u Abandoner-klärung f

abandonatariusz m Empfängerabandon-nierter Gegenständen

abandować vi abandonnieren, verzich-ten, abtreten

abdykacja f Abdikation f, Abdankung faberracja f (odchylenie od stanu uważa­

nego za normalny) Aberration f, Abir-rung f, Abweichung f

abiudykacja f (sądowa odmowa uzna­nia prawa własności) Abjudikation f

abjuracja f (odprzysiężenie, także: zrze­czenie się własności) Abschwörung f

ablegat m (delegat, wysłannik) Able-gat m, päpstlicher Gesandter in außer-ordentlichen Angelegenheiten

abnegacja f (wyrzeczenie się dóbr docze­snych) Verleugnung f

abnegat m Leugner mabolicj|a f (np. art. 4 ust. 3 IPNU, art. 9

Przep WprowKK) Abolition f, Begna-digung f; ogłosić ~ę Abolition bekannt geben

abolicjonizm m (ruch społeczny) Abo-litionismus m

abolicyjn|y adj Abolitions…; ustawa ~a Abolitionsgesetz n

abominacja f (uczucie obrzydzenia, od­raza) Abscheu f

abonament m Abonnement n, Zeit-karte f, Dauerkarte f; ~ parkingowy Parkdauerkarte f; ~ radiowy gebüh-renpflichtiges Rundfunkabonnement, Rundfunkgebühr f; ~ telewizyjny Fernsehgebühr f; ~ telefoniczny Te-lefongebühr f; wygaśnięcie ~u Erlö-schen des Abonnements; wznowie-nie ~u Erneuerung des Abonnements

abonamentow|y adj Abonnements…; karta ~a Abonnementskarte f; opła-ta ~a (AbonU) Abonnementsgebühr f

abonencki m Abonnements…; numer ~ Abonnentennummer f

abonent m Abonnent m; (nie)legalny ~ (il)legaler Abonnent; spis ~ów Abon-nentenliste f

abonować vt abonnieren, auf der Grund-lage eines Vertrages beziehen

aborcj|a f Schwangerschaftsabbruch m, Abtreibung f; ~ z przyczyn społecz-nych Abtreibung aus sozialen Grün-den (§ 218 Abs. 4 StGB); wywołać ~ę Schwangerschaftsabbruch (Abtreibung) bewirken; zakaz ~i (art. 152–153 KK) Abtreibungsverbot n (§ 218 i nast. StGB)

aborcyjn|y adj abortiv; ustawa ~a Gesetz über den Schwangerschaftsabbruch; zabieg ~ Schwangerschaftsabbruch m

abort m (poronienie) Abort m, Abor-tus m, Fehlgeburt f

abortus m (poronienie) Abort m, Abor-tus m, Fehlgeburt f

2

abrewiatura f (system skrótów) Abbre-viatur f, Abkürzung f

abrogacja f (uchylenie aktu prawne­go w całości bez ustanawiania w jego miejsce nowej regulacji) Abrogation, Abschaffung f (eines Gesetzes)

absencja f (nieobecność) Absenz f, Ab-wesenheit f, Ausbleiben n; Fernblei-ben n, ~ chorobowa Abwesenheit wegen Krankheit; ~ pracownicza Ab-wesenheit eines Angestellen; ~ wybor-cza Abwesenheit während der Wahl; nieusprawiedliwiona (usprawiedli-wiona) ~ ungerechtfertigte (gerecht-fertigte) Abwesenheit

absolut m Absolute nabsolutorium n 1. (zatwierdzenie spra­

wozdania finansowego organu wy­konawczego) Absolutorium n, Ent-lastung f (§ 120 AktG); udzielić  ~ (np. Art. 226 KRP) Entlastung ertei-len, entlasten; 2. (ukończenie studiów bez uzyskania dyplomu) Bescheinigung über den Abschluss des Hochschulstu-diums, Absolutorium n (austr.)

absolutn|y adj absolut; koszty ~e ab-solute Kosten; ochrona ~a absoluter Schutz; odpowiedzialność ~a abso-lute Haftung; prawa ~e (bezwzględ­ne prawa człowieka) absolute Rechte (absolute Menschenrechte); prawda ~a absolute Wahrheit; preferencja ~a absoluter Vorzug; samodzielność ~a absolute Eigenständigkeit; większość ~a absolute Mehrheit; zasada ~a ab-soluter Grundsatz

absolutyzm m Absolutismus m; ~ oświe-cony aufgeklärter Absolutismus

absolwent m Absolvent m; ~  szko-ły Schulabsolvent, Schulabgänger m; ~ uczelni Universitätsabsolvent, Uni-versitätsabgänger m

absolwować (uwolnić od oskarżenia) vt (von einer Anklage) befreien; absolvie-ren, ableisten, beenden

absorbować vt (zajmować) absorbieren, in Anspruch nehmen; ~ uwagę (czas) 

Aufmerksamkeit (Zeit) in Anspruch nehmen

absorpcj|a f Absorbierung f, Absorpti-on f; zasada ~i Absorptionsprinzip n, Grundsatz der Absorption; ~a kar Ab-sorption der Strafen (§ 52 StGB); ~ fun-duszy unijnych Inanspruchnahme von Unionsfonds; ~ środków finansowych UE Inanspruchnahme von Finanzmit-teln der EU

abstencja f (rezygnacja, odstąpienie) Abstention f, Verzicht m, Erbschafts-verzicht m

abstrahować vi abstrahierenabstrakcja f Abstraktion f, Verallgemei-

nerung fabstrakcyjn|y adj abstrakt; ~a czyn-ność prawna (art. 14 KC) abstraktes Rechtsgeschäft; ~a kontrola norm ab-strakte Normenkontrolle (Art. 93 ust. 1 GG); norma ~a abstrakte Norm; umo-wa ~a abstrakter Vertrag

absurd m Absurdität f, Unsinn m, Un-vernunft f

absurdalność f Absurdität f, Widersin-nigkeit f; ~ przepisu prawnego Wider-sinnigkeit einer Rechtsvorschrift

absurdaln|y adj absurd, unvernünftig, widersinnig; ~e przepisy absurde Vor-schriften

abulia f (med., objaw zaburzeń psychicz­nych) Abulie f, Willenlosigkeit f

abuzywn|y adj missbräuchlich, ~e klau-zule missbräuchliche Klauseln

actio 1. hypothecaria (powództwo za­stawnika o wydanie przedmiotu za­stawu)dingliche Pfand(rechts)kla-ge; 2. pauliana (skarga pauliańska, art. 527 i nast. KC) Recht des Gläu-bigers, die vom Schuldner zu Lasten des Gläubigers geschlossenen Rechts-geschäfte anzufechten (AnfG); 3. pu-bliciana (powództwo publicjańskie) Klage aus dem rechtlich vermuteten Eigentum (§ 372 i nast. ABGB); 4. (qu-asi) Serviana dingliche Pfand(rechts)

abrewiatura actio

3

klage; ~ pro socio łc Gesellschafter-klage f

a conto łc a conto, Akonto n, auf Rech-nung von; zapłata ~ długu Akontozah-lung f, Abschlagszahlung f, Anzahlung auf eine Schuld,

adapcja f (adaptacja, np. art. 2 Pr Aut) Adaptation f, Adaption f, Adaptie-rung f, Anpassung f ~ filmowa utwo-ru literackiego kinematographische Adaptation eines Werks der Literaratur

adaptować vt adaptieren, angleichen, an-passen; ~ utwór literacki literarisches Werk adaptieren (umarbeiten)

adekwatność f Adäquanz f, Angemes-senheit f; ~ kapitałowa konglome-ratu  finansowego  (art. 21 i nast. Nadz UzupU) Finanzkonglomerate-Sol-vabilität(spanne) f, Kapitaladäquanz f, (angemessene Eigenkapitalausstat-tung) eines Finanzkonglomerats; ~ kary Angemessenheit der Strafe; ~ materiału dowodowego Adäquanz des Beweismaterials; ~ opisu zdarze-nia Adäquanz (Richtigkeit) der Be-schreibung des Geschehens;~ przyczy-ny (por. art. 361 § 1 KC) Adäquanz der Ursache; ~ rozwiązań prawnych An-gemessenheit der rechtlichen Lösung; ~ sankcji Angemessenheit der Sankti-on; ~ środków karnych Angemessen-heit der strafrechtlichen Mittel

adekwatn|y adj adäquat, angemessen, übereinstimmend; ~a kara angemesse-ne Strafe; ~a regulacja adäquate Rege-lung; ~a szkoda adäquater Schaden; ~e świadczenie angemessene Leistung; ~a wpłata angemessene Einzahlung; ~ wyrok angemessenes Urteil; ~ zwią-zek przyczynowy adäquater Kausal-zusammenhang;  ~a przyczynowość Ursachenadäquanz f; teoria ~ej przy-czynowości (por. art. 361 § 1 KC) Ad-äquanztheorie f

adherent m (zwolennik, stronnik, po­plecznik) Anhänger m, Parteigänger m, Bekenner m

adhezja f (łączenie się) Adhäsion f, Beitritt m

adhezyjn|y adj Adhäsions…; postępowa-nie ~e (art. 372 § 2 KPK) Adhäsions-verfahren n; powództwo ~e Adhäs-ionsklage f; proces ~ (art. 62 i nast. KPK) Adhäsionsprozess m; umowa ~a Adhäsionsvertrag m

ad hoc łc ad hocadiacenck|i adj Aufwertungs…; opłata 

~a (art. 4 pkt 11 Gosp NierU) (Grund-stücks-) Aufwertungsgebühr f, (öffent-licher) Infrastrukturerschließungsbei-trag m; podatek ~ (Grundstücks-) Aufwertungsabgabe f

adiunkt m wissenschaftlicher Assistentadiutant m Adjutant madiustacja f Redigieren n; ~ stylistyczna

stilistisches Redigieren; ~ tekstu Redi-gieren eines Textes

administracj|a f 1. (zarządzanie) Ver-waltung f; ~ dóbr Güterverwaltung; ~ przymusowa Zwangsverwaltung; stosunki  ~i  Verwaltungsbeziehun-gen pl, Verwaltungsverhältnisse pl; terytorialny  układ  ~i  territoriale Verwaltungsorganisation f; układ ~i Verwaltungsvertrag m; 2. (egzekuty­wa) Verwaltung f, Administration f; ~ centralna Zentralverwaltung, Zen-tralverwaltungsbehörden pl, Zent-ralverwaltungsorgane pl; ~ domu Hausverwaltung; ~ finansowa Finanz-verwaltung; ~ gminna (art. 1 i nast. Sam GminU) Gemeindeverwaltung; ~  ingerująca Eingriffsverwaltung; ~ komunalna kommunale Verwal-tung, Kommunalverwaltung; ~ krajo-wa Landesverwaltung; ~ lokalna ört-liche (lokale) Verwaltung; ~ morska Schifffahrtsverwaltung f; ~ nakazo-wa Auftragsverwaltung; ~ niezespo-lona nicht zusammengefasste Verwal-tung; ~ niższego szczebla Verwaltung der unteren Ebene; ~ ogólna allgemei-ne Verwaltung; ~ państwowa Staats-verwaltung; ~ parlamentarna Par-

a conto administracj|a

4

lamentsverwaltung; ~ powiatowa (art. 1 i nast. Sam PowiatU) Kreisver-waltung; ~ publiczna öffentliche Ver-waltung; ~  rządowa (Art. 146–152 KRP) Regierungsverwaltung; ~ sądo-wa Gerichtsverwaltung, Justizverwal-tung; ~ samorządowa (art. 13 i nast. OrdPU) kommunale Selbstverwal-tung; ~ skarbowa (art. 13 i nast. Ord­PU) Finanzverwaltung; ~ świadcząca Leistungsverwaltung; ~ terenowa ter-ritoriale Verwaltung, Territorialverwal-tung, örtliche Verwaltung; ~ władcza hoheitliche Verwaltung; ~ wojewódz-ka Woiwodschaftsverwaltung; ~ wyż-szego szczebla Verwaltung der höheren Ebene; ~ zespolona zusammengefasste Verwaltung; centralne organy ~i rzą-dowej (art. 1 i nast. Adm Rząd WojU) zentrale Organe der Regierungsver-waltung; Ministerstwo ~i i Cyfryza-cji Ministerium für Verwaltung und Digitalisierung; model ~i Verwal-tungsmodell n; naczelne organy ~i rządowej oberste Organe der Regie-rungsverwaltung; organ ~i Verwal-tungsorgan n; organizacja ~i Verwal-tungsorganisation f; terenowe organy ~i rządowej (art. 1 i nast. Adm Rząd­WojU) lokale (territoriale) Organe der Regierungsverwaltung; urząd ~i Ver-waltungsamt n

administracyjnoprawn|y adj verwal-tungsrechtlich; ~ charakter verwal-tungsrechtlicher Charakter; ~ ele-ment verwaltungsrechtliches Element; ~ instrument orzekania verwaltungs-rechtliches Entscheidungsinstrument; ~ status jednostki verwaltungsrecht-liches Status des Einzelnen; czynność ~a Verwaltungshandlung f; stosunek ~ Verwaltungsrechtsverhältnis n; tryb ~ verwaltungsrechtliches Verfahren

administracyjn|y adj Verwaltungs…; ~ dokument  towarzyszący (art. 2 pkt 15 PAkcyzU) verwaltungsrecht-liches Begleitdokument; ~ stosunek 

pracy öffentlich-rechtliches Arbeits-rechtsverhältnis; akt ~ (hoheitliche) Verwaltungsmaßnahme; akt ~ dekla-ratoryjny deklaratorische Verwal-tungsmaßnahme; akt ~  jednostron-ny einseitige Verwaltungsmaßnahme; akt  ~  konstytutywny konstitutive Verwaltungsmaßnahme, Verwaltungs-maßnahme mit konstitutiver Wirkung; akt ~  regulujący  sytuację prawną osób personenbezogene Verwaltungs-maßnahme; akt ~ regulujący sytuację prawną rzeczy sachbezogene Verwal-tungsmaßnahme; akt ~ swobodny im Ermessen stehende Verwaltungsmaß-nahme; akt ~ wewnętrzny innere (in-terne) Verwaltungsmaßnahme; akt ~  zewnętrzny Verwaltungsmaßnah-me mit Außenwirkung; akt ~ związa-ny gebundene Verwaltungsmaßnah-me; aparat ~ Verwaltungsapparat m; czynność ~a Verwaltungshandlung f; droga ~a Verwaltungsrechtsweg m; decyzja ~a (art. 107 KPA) Verwal-tungsakt m; egzekucja ~a Verwal-tungsvollstreckung f; jednostka  ~a Verwaltungseinheit f; kara ~a (art. 88 KPA) Bußgeld n, Geldbuße f, Buße f; koszty ~e Verwaltungskosten pl; Na-czelny  Sąd  ~ Hauptverwaltungsge-richt n; opłata  ~a Verwaltungsge-bühr f; organ ~ Verwaltungsorgan n, Verwaltungsbehörde f; orzecznic-two ~e Verwaltungsrechtsprechung f; podział Verwaltungsaufbau m, Ver-waltungsstruktur f; postępowanie ~e (art. 1 i nast. KPA) Verwaltungsverfah-ren n; prawo ~e Verwaltungsrecht n; sąd ~ Verwaltungsgericht n; sądow-nictwo ~e (PrUSAdm) Verwaltungs-gerichtsbarkeit f; służba ~a Verwal-tungsdienst m; sprawa ~a (art. 1–2 KPA) Verwaltungssache f, Verwal-tungsangelegenheit f; stosunek ~ Ver-waltungsrechtsverhältnis n; struktura ~a Verwaltungsstruktur f, Verwaltungs-aufbau m; środki ~e Verwaltungshand-

administracyjnoprawn|y administracyjn|y

5

lungen pl; urząd ~ Verwaltungsamt n; urzędnik ~ Verwaltungsangestellte m, Verwaltungsmitarbeiter m; władza ~a Verwaltung f; zarządzenie ~e Verwal-tungsanordnung f

administrator m Verwalter m, Admi-nistrator m; ~ nieruchomości Grund-stücksverwalter, Immobilienverwalter

administrować vi verwalten, administ-rieren

administrowanie n Verwaltung f, Ver-walten n, Management n; ~ cmen-tarzami Friedhofsverwaltung; ~ do-tacjami Subventionsverwaltung; ~ drogami Straßenverwaltung; ~ fun-duszami Fondsverwaltung; ~ mająt-kiem Vermögensverwaltung; ~ nieru-chomościami Grundstücksverwaltung, Immobilienverwaltung; ~ obiektami Objektverwaltung; ~ obrotem gospo-darczym Verwaltung des Wirtschafts-verkehrs, Wirtschaftsverwaltung; ~ publiczne öffentliche Verwaltung; ~ rynkiem finansowym Finanzmarkt-verwaltung; środkami funduszy Ver-waltung von Fondsmitteln; ~ zasoba-mi Ressourcenverwaltung

admiralicja f Admiralität fadmiralski adj Admirals…admonicj|a f (przest. napomnienie, naga­

na, reprymenda) Ermahnung f; udzie-lić ~i ermahnen, Ermahnung erteilen; otrzymać ~ę ermahnt werden, Ermah-nung erhalten

adnotacja f Notiz f, Bemerkung f, Ver-merk m; ~ służbowa dienstlicher Ver-merk; ~ urzędowa amtlicher Vermerk

adopcj|a f (por. art. 114 i nast. KRO) Ad-option f, Annahme als Kind (§§ 1741 i nast. BGB); ~ blankietowa (art. 1191 KRO) Blankoadoption, Adoption ohne Benennung der Adoptiveltern durch biologische Eltern; ~ incognito Inkog-nitoadoption; ~ osoby niepełnoletniej Adoption Minderjähriger (§§ 1741–1766 BGB); ~ osoby pełnoletniej Ad-option Volljähriger (§§ 1767–1772

BGB); ~ wspólna gemeinschaftliche Adoption; ~ zagraniczna Auslandsa-doption; ~  ze wskazaniem Adopti-on mit Benennung der Adoptiveltern durch biologische Eltern; dopusz-czalna ~a zulässige Adoption; orzec ~ę Adoption aussprechen; rozwiąza-nie ~i Aufhebung der Adoption; stosu-nek ~i Adoptionsverhältnis n; wnieść o ~ę Adoption beantragen

adopcyjn|y adj Adoptiv…; ~a matka Adoptivmutter f; ~i rodzice Adopti-veltern pl; ~ ojciec Adoptivvater m; ośrodek ~ Adoptionsvermittlungstel-le f; wniosek ~ Adoptionsantrag m

adoptować vt adoptieren, als Kind an-nehmen

adoptowan|y m Adoptierte m, Angenom-mene m; ~a Adoptierte f, Angenom-mene f

adoptowan|y adj adoptiert; ~a córka ad-optierte Tochter; ~a siostra adoptier-te Schwester; ~e dziecko adoptiertes Kind; ~ brat adoptierter Bruder; ~ syn adoptierter Sohn

adoptując|y m Adoptierende m, Anneh-mende m; ~a Adoptierende f, Anneh-mende f

adres m Adresse f, Anschrift f; ~ dla do-ręczeń (np. art. 128 i nast. KPK) Zu-stellungsanschrift; dokładny ~ genaue Adresse (Anschrift); ~ domowy Priva-tadresse, Heimatadresse; dotychcza-sowy bisherige Adresse (Anschrift); ~ nowego miejsca zamieszkania Ad-resse des neuen Wohnsitzes; ~ prywat-ny Privatadresse; ~ stałego miejsca zamieszkania Adresse des ständigen Wohnsitzes; ~ wskazany angegebene Adresse; zmiana ~u (art. 139 KPK) Adressenänderung f, Adressenwech-sel m

adresat m Adressat m, Empfänger m; ~ decyzji Adressat des Verwaltungs-aktes; ~ nieznany unbekannter Adres-sat; ~ normy prawnej Adressat einer Rechtsnorm; ~ obowiązku Adressat

administrator adresat

6

einer Verpflichtung, Verpflichungsa-dressat; ~ orzeczenia Adressat einer Entscheidung; ~ przesyłki pocztowej Adressat einer Postsendung; ~ skargi Adressat einer Beschwerde; ~ wniosku Adressat eines Antrages; ~ wyprowa-dził się bez podania adresu Adressat unbekannt verzogen; do rąk własnych ~a zu eigenen Händen

adresować vt adressieren, mit Anschrift versehen

adresow|y adj Adress…; ~e informacje Adressinformationen

adwersarz m Gegner madwokack|i adj Anwalts…, anwaltlich;

aplikacja ~a (art. 75 i nast. Pr Adw) anwaltlicher Vorbereitungsdienst, an-waltliche Applikation, Rechtsanwalts-referendariat n; aplikant ~ Rechtsan-waltsreferendar m; aplikantka ~a Rechtsanwaltsreferendarin f; egza-min ~ Rechtsanwaltsprüfung f: czyn-ności ~ie Rechtsanwaltshandlungen; etyka ~a Verhaltensgrundsätze des Rechtsanwaltsberufes; immunitet ~ Immunität des Rechtsanwalts; izba ~a (art. 38 Pr Adw) Anwaltskammer f; kancelaria ~a Rechtsanwaltskanz-lei f; Kodeks Etyki ~iej Verhaltens-kodex für Rechtsanwälte; koszty ~ie (np. art. 29 Pr Adw) Anwaltskosten pl; Naczelna Rada Adwokacka (art. 57 i nast. Pr Adw) Hauptanwaltsrat m; Okręgowa Rada Adwokacka Bezirk-sanwaltsrat m; opłata za czynności ~ie Rechtsanwaltsgebühren Pl; pokój ~ Rechtsanwaltszimmer n; praktyka ~a Anwaltspraxis f; przymus ~ Anwalts-zwang m; rada ~a Anwaltsrat m; ta-jemnica ~a (art. 6 Pr Adw) anwaltliche Schweigepflicht f (§ 43a ust. 2 BRAO), Anwaltsgeheimnis n (szwajc.); taksa ~a Rechtsanwaltsvergütungsordnung f; usługi ~ie Rechtsanwaltsdienstleistun-gen; zespół ~ Anwaltssozietät f, Bü-rogemeinschaft f von Rechtsanwälten

adwokat m (art. 5 i nast. Pr Adw) Rechts-anwalt m, Advokat m (szwajc.), Für-sprecher m (szwajc.); ~  przysięgły vereidigter Rechtsanwalt (Advokat); ~ z urzędu von Amts wegen bestellter Rechtsanwalt (Advokat), Offizialver-teidiger m, Pflichtverteidiger m; zmia-na ~a Anwaltswechsel m

adwokatować vi jdn. vor Gericht ver-teidigen

adwokatur|a f (art. 2 Pr Adw) Anwalt-schaft f; Advokatur f, wykluczyć z ~y aus der Anwaltschaft ausschließen; Krajowy Zjazd Adwokatury Lan-destagung der Rechtsanwaltschaft

aerocasko n Flugkasko nafek|t m Affekt m; działać  w  ~cie

(np. art. 148 § 4 KK) im Affekt han-deln ~ fizjologiczny physiologischer Affekt; ~ patologiczny pathologischer Affekt; ~ usprawiedliwiony gerecht-fertigter Affekt; ~ zalegający rückstän-diger Affekt

afera f Affäre f; ~ gospodarcza Wirt-schaftsaffäre; ~ kredytowa Kreditaf-färe ~ podatkowa Steueraffäre; ~ po-lityczna politische Affäre; ~ związana z darowiznami dla partii politycz-nych Spendenaffäre

afiliacja f 1. (przyłączenie) Affiliation f, Anschluss m, Angliederung f; ~ do sto-warzyszenia Aufnahme in eine Verei-nigung; 2. (szkolnictwo wyższe) Affili-ation f; ~ naukowa wissenschaftliche Zugehörigkeit zu einer Hochschule

afiliować vt 1. (przyłączać) affiliieren, aufnehmen, beigesellen, angliedern, anschließen; 2. (być członkiem spo­łeczności naukowej) affiliieren

afiliowany p affiliiert, in die Gesellschaft aufgenommen; ~ członek organizacji affiliertes Mitglied einer Organisation

afirmacja f (zgoda na coś) Affirmation f, Bejahung f, Bekräftigung f

afirmować vt (wyrażać zgodę) affirmie-ren, bejahen, bekräftigen

adresować afirmować

7

afisz m Anschlagzettel m, Aushang m; podać do wiadomości za pomocą ~a durch Aushang bekannt geben

afront m Affront m, Beleidigung f, Krän-kung f; ~ towarzyski gesellschaftlicher Affront

agencja f Agentur f; ~ autorska Auto-renagentur; ~ Bezpieczeństwa We-wnętrznego  (abw.gov.pl) Dienst für innere Sicherheit; ~ celna (art. 256 i nast. KCel) Zollagentur; ~ Prywa-tyzacji (Staatliche) Privatisierungs-agentur; ~ do Spraw Prywatyzacji (1993­1994) Agentur für Privatisie-rungsangelegenheiten; ~  do  spraw Praw Podstawowych Unii Europej-skiej Agentur der Europäischen Union für Grundrechte; ~ frachtowa Frach-tagentur; ~ informacyjna Auskunf-tei f; ~ konsularna (art. 5 i nast. Fun­KonsU) Konsularagentur; ~ Mienia Wojskowego Agentur für Militärbe-sitz; ~ Nieruchomości Rolnych (anr.gov.pl) Agentur für landwirtschaftliche Liegenschaften; ~ Oceny Technologii Medycznych (aotm.gov.pl) Polnische Agentur für die Bewertung der medi-zinischen Technologien; ~ pracy tym-czasowej Leiharbeitsunternehmen n; ~  prasowa Presseagentur; ~ rekla-mowa Werbeagentur; ~ Restruktu-ryzacji i Modernizacji Rolnictwa (arimr.gov.pl) Agentur für Umstruktu-rierung und Modernisierung der Land-wirtschaft; ~ Rezerw Materiałowych (arm.gov.pl) Agentur für Rohstoffreser-ven; ~ Ruchu Lotniczego (do 1997 r.) Agentur für den Luftverkehr; ~ Ryn-ku Rolnego (arr.gov.pl) Agentur für den Agrarmarkt; ~  rządowa Regie-rungsagentur; ~ Techniki i Techno-logii Agentur für Technik und Tech-nologie; ~ turystyczna Reiseagentur; ~ ubezpieczeniowa Versicherungs-agentur; ~ Własności Rolnej Skar-bu Państwa (1991­2003) Agentur für Agrarbesitz des Staates; ~ wykonaw-

cza Exekutivagentur f; ~ Wykonaw-cza do spraw Inteligentnej Energii Exekutivagentur für intelligente Ener-gie; ~ Wywiadu Nachrichtendienst m; ~ Zarządzania Współpracą Opera-cyjną na Granicach Zewnętrznych Państw  Członkowskich  Unii  Eu-ropejskiej Europäische Agentur für die operative Zusammenarbeit an den Außengrenzen der Mitgliedstaaten der Europäischen Union; ~ zatrudnienia (Prom ZatrU) Arbeitsagentur; Euro-pejska ~ Bezpieczeństwa Lotniczego Europäische Agentur für Flugsicher-heit; Europejska ~ Bezpieczeństwa Sieci i Informacji Europäische Agen-tur für Netzwerk und Informationssi-cherheit; Europejska ~ Chemikaliów Agentur für chemische Stoffe; Euro-pejska ~ do spraw Bezpieczeństwa i Ochrony Zdrowia w Miejscu Pra-cy Europäische Agentur für Sicherheit und Gesundheitsschutz am Arbeits-platz; Europejska ~ do spraw Bez-pieczeństwa na Morzu Europäische Agentur für die Sicherheit des Seever-kehrs; Europejska ~ do spraw Oceny Produktów Leczniczych Europäische Agentur für die Beurteilung von Arz-neimitteln; Europejska ~ Kolejowa Europäische Eisenbahnagentur; Eu-ropejska ~ Kosmiczna Europäische Weltraumbehörde; Europejska ~ Le-ków Europäische Arzneimittelagentur; Europejska ~ Obrony Europäische Verteidigungsagentur; Europejska ~ Odbudowy Europäische Agentur für den Wiederaufbau (2000 – 2008); Eu-ropejska ~ Środowiska Europäische Umweltagentur; Europejska Agencja ds. Współpracy Europäische Agentur für Zusammenarbeit; Międzynarodo-wa ~ Energii Atomowej Internatio-nale Atomenergieorganisation; Pań-stwowa  ~ Atomistyki (paa.gov.pl) Staatliche Agentur für Atomenergie; Państwowa ~ Rozwiązywania Pro-

afisz agencja

8

blemów Alkoholowych (parpa.pl) Polnische Agentur für die Lösung der Alkoholkonsumprobleme; Polska  ~ Prasowa (pap.pl) Polnische Presse-agentur; Polska ~ Rozwoju Przed-siębiorczości (parp.gov.pl) Polnische Agentur zur Förderung der gewerbli-chen Wirtschaft; Polska ~ Żeglugi Po-wietrznej Polnische Agentur für den Luftverkehr; Wojskowa ~ Mieszka-niowa (wam.net.pl) Militärwohnungs-agentur; Wspólnotowa  ~  Kontroli Rybołówstwa Europäische Fischerei-aufsichtsagentur

agencyjn|y adj Agentur…, Vermitt-lungs…; działalność ~a Agenturtätig-keit f, Vermittlungstätigkeit f; umowa ~a (art. 758–764 KC) Agenturver-trag m, Vermittlungsvertrag m (por. § 481b BGB)

agenda f 1. (terminarz) Agenda f, Merk-buch n; 2. (organ) Agenda f; ~ pań-stwowa staatliche Agenda; ~ rządowa Regierungsagenda

agent m (przedstawiciel) Agent m, Ge-schäftsträger m, Vertreter m, Mak-ler m; ~ celny Zollagent; ~ dyploma-tyczny diplomatischer Geschäftsträger; ~ handlowy (art. 758 i nast. KC) Han-delsvertreter (§ 84 HGB); ~ handlu nie-ruchomościami Grundstücksmakler; ~ konsularny (art. 5 Fun KonsU) Kon-sulargeschäftsträger; ~ morski (art. 201 i nast. KM) Schiffsagent, Hafenagent; ~ policyjny Polizeiagent; ~ polityczny politischer Geschäftsträger; ~ rozlicze-niowy (art. 2 Usługi PłatnU) Abrech-nungsagent; ~ turystyczny Reiseagent; ~ ubezpieczeniowy (art. 37e UbezpU) Versicherungsagent; ~ wywiadu Ge-heimdienstagent; tajny ~ Geheimagent

agentura f Agentur f, zob. też agencja; obca ~ fremde Agentur

agenturow|y adj Agentur…; przedsię-biorstwo ~e Agenturunternehmen n; agitacj|a f Agitation f, Werbung f; ~ polityczna politische Agitation;

~ wyborcza Wahlwerbung, Wahlpro-paganda f; zakaz ~i Propagandaver-bot n

agitacyjny adj Agitations…; plakat ~ Agitationsposter n, Propagandapos-ter n; tekst ~ Propagandatext m

agitator m Agitator m; ~ polityczny po-litischer Agitator

agitatorsk|i adj Agitatoren…, agitato-risch; działalność ~a agitatorische Tä-tigkeit; mowa ~a agitatorische Rede; wiec ~ agitatorische Versammlung

agitować vt agitieren, werben; ~ za kimś/ czymś agitieren für jmdn./etw.; ~ prze-ciw komuś/czemuś gegen etw./jmdn. agitieren

aglomeracja f (art. 3 pkt 1 POŚ, art. 43 Pr Wod) Agglomeration f; Anhäufung f, Zusammenballung f; ~ miejska Stadt-agglomeration; ~ monocentryczna (policentryczna) monozentrische (po-lyzentrische) Agglomeration

agnacja f (pokrewieństwo w linii męskiej obejmujące także osoby wchodzące do rodziny przez adopcję lub małżeń­stwo) Agnation f, Blutsverwandtschaft väterlicherseits, Blutsverwandschaft in männlicher Linie, Blutsverwandschaft im Mannesstamm

agnacyjn|y adj agnatisch, väterlicher-seits blutsverwandt, blutsverwandt in männlicher Linie, blutsverwandt im Mannesstamm; familia ~a agnatische Sippe, krewny ~ (Bluts-)Verwandter in männlicher Linie; pokrewieństwo ~e agnatisches Verwandtschaftsverhält-nis; stosunek ~ agnatisches Verwandt-schaftsverhältnis; system ~ agnatisches Erbrechtssystem; uprawnienia ~e ag-natische Rechte; więzi ~e agnatische Beziehungen

agnat m Agnat m, Blutsverwandter im Mannesstamm

agrariusz m (obszarnik) Grundbesitzer magrarn|y adj (rolny) Agrar…, agrarisch,

landwirtschaftlich; plan ~ landwirt-schaftlicher Plan; polityka ~a Agrar-

agencyjn|y agrarn|y

9

politik f, Wspólna Polityka ~a (UE) Gemeinsame Agrarpolitik f; reforma ~a Agrarreform f; ustrój ~ Agrarver-fassung f

agresj|a f Aggression f, Angriff m; ~ słowna verbale Aggression; ~ zbroj-na bewaffnete Aggression; akt ~i Ag-gressionsakt m; dopuścić się aktu ~i Aggression begehen; odeprzeć ~ę Ag-gression, abwehren

agresor m Aggressor m, Angreifer magresywn|y adj aggressiv; ~e zachowa-

nie aggressives Verhaltenagronom m Agronom m, landwirtschaft-

licher Sachverständiger m, Diplom-landwirt

agronomia f Agronomie f, Agrarwissen-schaft f, Landwirtschaftskunde f

agronomiczny adj Agronom…, agrono-misch, ackerbaulich, landwirtschaftlich

agrykultura f Agrikultur f, Landwirt-schaft f

ajencyjny adj zob. agencyjnyajent m Agent makademia f Akademie f; Hochschule f;

Universität f; ~ Górniczo-Hutnicza Hochschule für Bergbau und Hütten-wesen; ~  Leśnicza Hochschule für Forstwirtschaft; ~ Medyczna Hoch-schule für Medizin; ~ Muzyczna Mu-sikakademie, Hochschule für Mu-sik; ~ Sztuk Pięknych Akademie der Künste; ~ Wojskowa Militärakade-mie; Polska ~ Nauk Polnische Akade-mie der Wissenschaften; Wojskowa ~ Techniczna Militärisch-technische Akademie

akademick|i adj akademisch, Hoch-schul…, Universitäts…; dom ~ Studentenwohnheim n; dyplom ~ Hochschuldiplom n; kariera ~a wis-senschaftliche Laufbahn; kwadrans ~ akademisches Viertel; lata ~ie Studien-jahre pl; stopień ~ akademischer Grad; swobody ~ie  akademische Freiheit; wykształcenie ~ie akademische Bil-dung f, Hochschulbildung f

akademik m 1. (członek akademii) Aka-demiker m, 2. (dom studencki) Studen-tenwohnheim n

akapit m Absatz makcent m Akzent m, Tonfall m, Beto-

nung fakcentować vt 1. (fonetyka) akzentuie-

ren, betonen, 2. (podkreślać) betonen, Nachdruck verleihen, Akzent legen

akcentowanie n Akzentuierung f, Beto-nung f

akcentowany p betontakcept m (przyjęcie weksla przez trasa­

ta, art. 9212KC) Akzept n, Annahme f; ~ bankowy (bankierski) Bankakzept; ~ bezwarunkowy unbedingtes Akzept; ~ częściowy Teilakzept; ~ domicylo-wany Akzept einer domizilierten Trat-te, Wohnortakzept; ~ grzecznościowy Ehrenakzept, Freundschaftsakzept, Ge-fälligkeitsakzept; ~ handlowy Handel-sakzept; ~ in blanco Blankoakzept; ~ krajowy Inlandsakzept; ~ kupiec-ki kaufmännisches Akzept, Handel-sakzept; ~ milczący  stillschweigen-des Akzept; ~  ogólny  allgemeines Akzept; ~ ograniczony eingeschränk-tes Akzept; płatny w dniu … Akzept zahlbar am …; ~ warunkowy beding-tes Akzept; ~ weksla (art. 25 Pr Weksl) Wechselakzept (art. 25 WG); ~ weryfi-kacyjny beglaubigtes Akzept; kredyt za ~ Akzeptkredit m; odmówić ~u Ak-zept ablehnen; uzyskać ~ Akzept er-halten; wezwanie do ~u traty Auf-forderung zur Annahme einer Tratte, Aufforderung zur Leistung des Akzepts für eine Tratte; wykupić ~ Akzept kau-fen, Akzept aufkaufen; zgłosić ~ zur Annahme vorlegen

akceptacj|a f Akzeptation f, Annahme f, Akzeptabilität f, Akzeptierbarkeit f, Akzeptanz f; ~ częściowa Teilannah-me f; ~ rozstrzygająca entscheiden-de Akzeptanz; uzyskać ~ę Akzeptanz finden

agresj|a akceptacj|a

10

akceptant (przyjemca) m Akzeptant m, Bezogene m, Nehmer m

akceptować vt akzeptieren, annehmen; ~ weksel Wechsel akzeptieren

akces m Akzession f, Beitritt m; ~ do or-ganizacji Beitritt zur einer Organisa-tion; ~ do porozumienia (umowy) Beitritt zu einer Vereinbarung (zu ei-nem Vertrag); ~ do układu zbioro-wego Beitritt zu einem Tarifvertrag; ~ do Unii Europejskiej (por. Art. 90 KRP) Beitritt zur Europäischen Uni-on; zgłosić ~ Beitritt erklären; zgłosić zamiar ~u Beitrittsabsicht kundgeben

akcesja f Akzession f, Beitritt makcesyjn|y adj Akzessions…; klauzu-

la ~a Akzessionsklausel f; traktat ~ Beitrittsvertrag m

akcesoria pl Accessoires pl, Zubehör nakcesoryjnoś|ć f Akzessorietät f; ~ awa-

lu Akzessorietät des Avals; ~ hipoteki Akzessorietät der Hypothek; ~ prawa Akzessorietät des Rechts; ~ roszczenia Akzessorietät des Anspruchs; ~ umo-wy  poręczenia  Akzessorietät des Bürgschaftsvertrags; zasada ~ci Ak-zessorietätsgrundsatz m, Akzessorie-tätsprinzip n; ~ żądania Akzessorie-tät der Forderung

akcesoryjn|y adj akzessorisch; ~ charak-ter odpowiedzialności akzessorischer Charakter der Haftung; ~ dług grun-towy akzessorische Grundschuld; od-powiedzialność ~a akzessorische Haf-tung; prawo ~e akzessorisches Recht; umowa ~a akzessorischer Vertrag; wierzytelność ~a akzessorische For-derung; wina ~a akzessorische Schuld; zastaw ~ akzessorisches Pfandrecht

akcj|a f 1. (papier wartościowy, zob. art. 328 i nast. KSH) Aktie f (§ 8 i nast. AktG); ~ bankowa Bankaktie; ~ imienna (art. 334 KSH) Namensak-tie f (§ 10 ust.1 AktG); ~ na okazicie-la (art. 334 KSH) Inhaberaktie f (§ 10 ust.1 AktG); ~ niema (art. 353 § 3 KSH) Vorzugsaktie ohne Stimmrecht

(§§ 139 i nast. AktG); ~ upośledzo-na (art. 361 KSH) Nutzungschein m; ~ zbywalna (art. 337 KSH) übertrag-bare Aktie (§ 68 AktG); ~e aportowe Apportaktien, Aktien gegen Sachein-lagen; ~e gotówkowe Baraktien, Ak-tien gegen Bareinlagen; ~e uprzywile-jowane (art. 351 KSH) Vorzugsaktien pl (§§ 139 i nast. AktG); ~e uprzywi-lejowane  w  zakresie  prawa  głosu Mehrstimmrechtsaktien pl; ~e win-kulowane vinkulierte Namensaktien; ~e własne eigene Aktien; ~e założy-cielskie Aktien für Gesellschaftsgrün-der als Gegenleistung für Dienste im Zusammenhang mit der Gesellschaft-gründung; ~e zdematerializowane (Instr FinU) dematerialisierte (entmate-rialisierte) Aktien, elektronisch auf ei-nem Wertpapierkonto registrierte Ak-tien, Aktien ohne Papierform, nicht in Papierform vorliegende Aktien, nicht effektive Aktien (Stücke); nabycie ~i własnych (art. 362 KSH) Erwerb ei-gener Aktien (§ 71 AktG); zbycie ~i własnych (art. 363 KSH) Veräußerung eigener Aktien (§ 71c AktG); doku-ment ~i (art. 328 KSH) Aktienurkun-de f (§ 13 AktG); emisja ~i zwykłych Ausgabe einfacher Aktien; emitować ~e Aktien ausgeben; handel ~ami Ak-tienhandel m; nabywać ~e Aktien er-werben; niepodzielność ~i (art. 333 KSH) Unteilbarkeit von Aktien (§ 8 ust. 5 AktG); notowanie ~i Aktien-notierung f; pakiet ~i Aktienpaket n; posiadać ~e Aktien besitzen; przeję-cie ~i Aktienübernahme f; przeniesie-nie ~i (art. 339 KSH) Übertragung von Aktien (§ 68 AktG); subskrypcja ~i Aktienzeichnung f; subskrybować ~e (art. 434 i nast. KSH) Aktien zeichnen; umorzenie ~i (art. 359 KSH) Einzie-hung von Aktien (§§ 237 i nast. AktG); dobrowolne umorzenie ~i freiwillige Einziehung von Aktien; przymusowe umorzenie ~i Zwangseinziehung von

akceptant akcj|a

11

Aktien; unieważnienie  ~i (art. 358 KSH) Kraftloserklärung von Aktien (§ 72–73 AktG); wartość  nominal-na ~i Nennbetrag der Aktie; właści-ciel ~i Aktieninhaber m; wprowadzić ~e na giełdę Aktien an der Börse ein-führen; wycena ~i Aktienbewertung f; wycofać ~e Aktien einziehen; zamia-na ~i (art. 334 § 2 KSH) Umwandlung von Aktien (§ 24 AktG); 2. (działanie) Aktion f; ~ promocyjna Werbeaktion; ~ protestacyjna Protestaktion; ~ sko-ordynowana koordinierte Aktion

akcjonariusz m Aktieninhaber m, Aktio-när m; drobny ~ Kleinaktionär; głów-ny ~ Großaktionär; ~ mniejszościowy Minderheitsaktionär; ~ uprawniony do poboru nowych akcji bezugsbe-rechtigter Aktionär; ~ większościowy Mehrheitsaktionär

akcydentaln|y adj (przypadkowy) akzi-dentell, akzidental; czynność ~a akzi-dentelle Handlung; postępowanie ~e akzidentelles Verfahren; więź ~a ak-zidentelle Beziehung

akcyjn|y adj Aktien…; bank ~ Aktien-bank f; fundusz ~ Aktienfonds m; ka-pitał ~ Aktienkapital n; księga ~a Ak-tienbuch n (§ 67–68 AktG); majątek ~ Aktienvermögen n; spółka ~a Aktien-gesellschaft f

akcyz|a f (Pod AkcyzU) (indirekte) Ver-brauchssteuer f, Akzise f; ~ egzekwo-wana vollstreckbare Akzise; ~ należna geschuldete Akzise; ~ pobrana ein-genommene Akzise; stawka ~y Ver-brauchssteuersatz m; ~ ustalona fest-gelegte Akzise; znak ~y (art. 2 pkt 17 Pod AkcyzU) Verbrauchsteuerzeichen, Akzisezeichen

aklamacj|a f Akklamation f, Zustim-mung f, Beifall m; przyjąć (uchwa-lić) przez ~ę durch Zuruf annehmen (beschließen); wybór przez ~ę Wahl durch Akklamation

a konto łc zob. a conto

akord m Akkord m, Leistung f, Akkordar-beit f; ~ indywidualny Individualak-kord; ~ przymusowy Zwangsakkord; ~ zryczałtowany Pauschalakkord

akordow|y adj Akkord…, Leistungs…; praca ~a Akkordarbeit f; zlecenie ~e Akkordauftrag m

akr m Acre makredytacj|a f Akkreditierung f, Agré-

ment n; ~ Europejska Europäische Ak-kreditierung; ~ potwierdzona bestätig-te Akkreditierung; ~ przedstawiciela dyplomatycznego Akkreditierung ei-nes diplomatischen Vertreters; ~ pra-sowa Presseakkreditierung; ~ rządowa Regierungsakkreditierung; ~ w ochro-nie zdrowia Akkreditierung im Ge-sundheitswesen; Polskie Centrum ~i Polnisches Akkreditierungszentrum

akredytacyjn|y adj Akkreditierungs…; ankieta ~a Akkreditierungsumfrage f; certyfikat ~ Akkreditierungsbescheini-gung f; formularz ~ Akkreditierungs-formular n; karta ~a Akkreditie-rungsbogen m; Komisja ~a Uczelni Technicznych Akkreditierungskom-mission für technische Hochschulen; Krajowa Rada ~a Szkolnictwa Me-dycznego (art. 8a i nast. Zaw PielU) Landesakkreditierungsrat für Medi-zinschulungen; opłata ~a Akkreditie-rungsgebühr f; Państwowa Komisja ~a (art. 48 i nast. Pr Szkol Wyższe) Staat-liche Akkreditierungskommission f; postępowanie  ~e Akkreditierungs-verfahren n; rada ~a Akkreditierungs-rat m; standardy ~e Akkreditierungs-standards pl; Uniwersytecka Komisja ~ Akkreditierungskommission an ei-ner Universität; wniosek ~ Akkredi-tierungsantrag m; zewnętrzna ocena ~a Akkreditierungsbewertung durch eine Außenstelle

akredytować vt akkreditieren, bevoll-mächtigen, beglaubigen; ~ posła przy obcym rządzie einen Gesandten bei ei-ner fremden Regierung akkreditieren;

akcjonariusz akredytować

12

~ dziennikarza einen Journalisten ak-kreditieren

akredytowan|y pp adj akkreditiert; ~a instytucja kredytująca akkreditier-tes Kreditinstitut; ~e jednostki certy-fikujące akkreditierte Zertifizierungs-stelle; ambasador  ~ akkreditierter Botschafter; ~ kierunek studiów ak-kreditierter Studiengang; ~ podmiot Akkredierte m; certyfikacja ~a Ak-kreditierungsbescheinigung f;; szpital ~ akkreditiertes Krankenhaus; tłumacz ~ akkreditierter Dolmetscher, akkredi-tierter Übersetzer; wykonawca ~ ak-kreditierter Auftragnehmer

akredytyw|a f Akkreditiv n, Beglau-bigungsschreiben n, Kreditbrief m; ~ bankowa (art. 5 pkt 4 Pr Bank) Bank-akkreditiv; ~ budżetowa Budgetakkre-ditiv, Haushaltsakkreditiv; ~ czysta rei-nes Akkreditiv; ~  długoterminowa langfristiges Akkreditiv; ~ dokumen-towa (art. 85 Pr Bank) Urkundenak-kreditiv; ~ importowa Importakkre-ditiv; ~ in blanco Blankoakkreditiv; ~ jednorazowa einmaliges Akkredi-tiv; ~ nieodnawialna nicht erneuerba-res Akkreditiv; ~ nieodwołalna unwi-derrufliches Akkreditiv; ~ niepokryta nicht gedecktes Akkreditiv; ~ niepo-twierdzona unbestätigtes Akkreditiv; ~ niezbywalna nicht übertragbares Akkreditiv; ~ odnawialna erneuerba-res Akkreditiv; ~ odwołalna widerruf-liches Akkreditiv; ~ pieniężna (art. 86 Pr Bank) Geldakkreditiv; ~ potwier-dzona bestätigtes Akkreditiv, (Be-glaubigungsschreiben); ~ przenośna übertragbares Akkreditiv; ~ standby Standby-Akkreditiv, Beistandsakkre-ditiv; cofnąć ~ę Akkreditiv zurück-ziehen; przedłożyć ~ę Akkreditiv (Be-glaubigungsschreiben) vorlegen

aksjologia f (ogólna teoria wartości) Axiologie f; ~ prawa Rechtsaxiologie

aksjomat m (pewnik) Axiom n, Grund-satz m, Leitsatz m

aksjomatyczn|y adj axiomatisch; system ~ axiomatisches System; system ~o--dedukcyjny deduktiv-axiomatisches System

akt m 1. (działanie) Akt m, Handlung f; ~ administracyjny (hoheitliche) Ver-waltungsmaßnahme; ~ dobrej woli Akt des guten Willens; ~ łaski Gna-denakt; ~ normatywny Normativakt; ~ prawodawczy Rechtssetzungsakt; ~ prawotwórczy Rechtsetzungsakt; ~ prawny Rechtsakt; ~ przemocy Ge-waltakt; ~ stosowania prawa Akt der Rechtsanwendung f; ~ ustawodawczy Gesetzgebungsakt; ~ woli Willensakt; ~  wspólnotowy Gemeinschaftsakt; ~ wyborczy Wahlakt; ~ wykonawczy Vollstreckungsakt, Vollstreckungsur-kunde; 2. (dokument) Akte f, Urkunde f; ~ habeas-corpus Habeas-Corpus-Ak-te; Jednolity ~ Europejski Einheitli-che Europäische Akte; ~ kapitulacji Kapitulationsurkunde; ~ komercja-lizacji Kommerzialisierungsakte; ~ konstytucyjny Verfassungsurkun-de; ~ końcowy Abschlussakte; ~ Koń-cowy Konferencji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie Schlussak-te der Konferenz über Sicherheit und Zusammenarbeit in Europa; ~ kupna Kaufurkunde; ~ małżeństwa (art. 61 PrASC) Eheschließungsurkunde, Hei-ratsurkunde; ~ nadania  czegoś Akt der Verleihung von etw.; ~ notarialny (art. 158 KC) notarieller Akt, notari-elle Urkunde; ~ oskarżenia (art. 331 i nast. KPK) Anklageschrift f (§ 200 StPO); ~ przystąpienia Beitrittsurkun-de, Beitrittsakt; ~ ratyfikacyjny Rati-fikationsurkunde; ~ ugody Vergleich-sakt; ~ urodzenia (art. 40 PrASC) Geburtsurkunde; ~ uznania Anerken-nungsurkunde; ~ założycielski Grün-dungsakt, Gründungsurkunde; ~ za-warcia małżenstwa Heiratsurkunde; ~ zgonu (art. 66 PrASC) Sterbeurkun-

akredytowan|y akt

13

de, Totenschein m; odczytać ~ Urkun-de vorlesen

akta pl Akte f (forma nie używana w Au­strii), Akten pl; ~ archiwalne Archi-vakten; ~ dochodzenia Ermittlungs-akten; ~  osobowe  Personalakten; ~ przejrzeć Einsicht in die Akten neh-men; ~ sądowe Gerichtsakten; ~ spra-wy Akten des Falls; ~ stanu cywilnego Personenstandsbücher pl, Personan-standsregister pl, Personenstandsak-ten pl, Standesamtsakten pl, Personen-standsurkunden pl; odłożyć ~ Akten ablegen; przedłożyć ~ Akten vorlegen; sporządzić ~ Akten anlegen; wgląd w ~ Akteneinsicht f; wyciąg z akt Ak-tenauszug m; wymazać z akt aus den Akten streichen, in den Akten löschen; założyć ~ Akten anlegen; ~ zawarcia małżenstwa Heiratsurkunde; zażądać akt Akten anfordern; złożyć do akt zu den Akten legen

aktoryczn|y adj Prozess…; ~a kaucja Prozesskostenkaution

aktówka f Aktentasche faktualia pl (aktualne wydarzenie, zja­

wisko, wiadomość, problem itp.) Ak-tuelles

aktualizować vt aktualisieren, auf den neuesten Stand bringen; ~ dokumen-tację Dokumentation aktualisieren; ~  podstawę  kasacyjną Kassations-grundlage aktualisieren; ~ program Programm aktualisieren; ~ repety-torium Repetitorium aktualisieren; ~ spis Verzeichnis aktualisieren; ~ wy-kaz Aufstellung aktualisieren

aktualnie adv aktuell, zeitgemäß, gegen-wärtig; ~ obowiązujące przepisy ge-genwärtig geltende Vorschriften

aktualność f Aktualität f, Gültigkeit f; zachować ~ Gültigkeit bewahren (be-halten)

aktualn|y adj aktuell, zeitgemäß, gegen-wärtig; ~a sytuacja prawna gegen-wärtige rechtliche Situation; ~e roz-poznanie aktuelle Erkenntnis

aktuarialn|y adj versicherungsmathe-matisch; czynniki ~e versicherungs-mathematische Faktoren

aktuariusz m (art. 37b UbezpU) (zawód na obszarze ubezpieczeń i reasekura­cji, osoba oceniająca ryzyko ubezpie­czonego w celu ustalenia odpowiedniej wysokości składki ubezpieczeniowej) Aktuar m, (wissenschaftlicher) Versi-cherungs- und Wirtschaftsmathema-tiker

aktyw|a pl (rachunk.) Aktiva pl, Vermö-genswerte pl, Guthaben n; ~ bieżące laufende Aktiva; ~ dewizowe Devi-senaktiva; ~ finansowe Finanzaktiva; ~ gotówkowe Bargeldaktiva; ~ i pasy-wa Aktiva und Passiva; ~ material-ne materielle Aktiva; ~ niematerialne immaterielle Aktiva; ~ obrotowe Um-laufvermögen; ~ płynne flüssige Ak-tiva; ~ przedsiębiorcy Aktiva eines Unternehmers; ~  przedsiębiorstwa Unternehmensaktiva; ~ przemysłow-ca Vermögenswerte eines Industriel-len; ~  trwałe Anlagenvermögen n; ~ ukryte versteckte Aktiva; przewi-dywane ~ vorgesehene Aktiva; war-tość ~ów Wert der Aktiva

aktywizacja f Aktivierung f; ~ gospo-darcza wirtschaftliche Aktivierung; ~  sprzedaży  Verkaufsaktivierung; ~ zawodowa (art. 1 i nast. Prom ZatrU) berufliche Aktivierung; ~ zawodowa absolwentów (por. art. 2 Prom ZatrU) berufliche Aktivierung von Absolven-ten; ~ zawodowa repatriantów (art. 6 RepatriacjaU) berufliche Aktivierung von Repatriierten; ~ zawodowa więź-niów (art. 8 Zatrudn Pozb WolnU) be-rufliche Aktivierung von Gefangenen

aktywność f Aktivität f; ~ biologiczna produktu leczniczego (art. 2 pkt 1 Pr­Farm) biologische Aktivität eines Heil-mittels; ~ gospodarcza wirtschaftliche Aktivität, Wirtschaftsaktivität; ~ pod-miotu gospodarczego Aktivität eines Wirtschaftssubjekts; ~ procesowa Pro-

akta aktywność

14

zessaktivität; ~ społeczna gesellschaft-liche Aktivität; ~ strony Aktivität der Partei; ~ życiowa Lebensaktivität

aktywn|y adj aktiv, tätig; ~e prawo wy-borcze aktives Wahlrecht

akumulacja f (ekonom.) Akkumulati-on f, Anhäufung f; ~ faktyczna fak-tische (tatsächliche) Akkumulation (Anhäufung); ~ funduszów Fondsak-kumulation; ~ kapitału Kapitalakku-mulation; ~ kosztów Kostenakkumula-tion; ~ pierwotna Primärakkumulation

akwirować vt akquirieren; ~ o  środki unijne EU-Mittel akquirieren, sich um EU-Mittel bewerben~ na rzecz towa-rzystwa ubezpieczeniowego für eine Versicherungsgesellschaft akquirieren

akwizycj|a f Akquisition f, Akquise f, Kundenwerbung f, Kundengewin-nung f; umowa ~i Akquisitionsver-trag m; wartość ~i kapitałowej Wert der Kapitalaquise; zakaz ~i Akquise-verbot n

akwizytor m Akquisiteur malarm m Alarm m; ~ gazowy Gasalarm;

~ lotniczy Fliegeralarm; ~ o klęskach żywiołowych  Katastrophenalarm; ~ powietrzny Luftalarm; ~ pożarowy Feueralarm; fałszywy ~ falscher (blin-der) Alarm (pot.)

alarmować vt alarmieren; ~ o radioak-tywnym skażeniu środowiska über eine atomare Umweltverseuchung alarmieren

alarmow|y adj Alarm…; stan ~ Alarm-zustand m; sygnał ~ Alarmsignal n; procedura ~a Alarmverfahren n

alarmujący p alarmierend; ~  wzrost kosztów alarmierende Kostensteige-rung; osiągnąć ~ poziom ein alarmie-rendes Niveau erreichen

alert m (stan gotowości) Alarmbereit-schaft f

alfabet m Alphabet n; ~ głuchoniemych Fingeralphabet

alfabetycznie adv alphabetisch; ułożyć ~ alphabetisch ordnen

alfabetyczny adj alphabetisch; porzą-dek ~ alphabetische Ordnung; spis ~ alphabetisches Verzeichnis

alfons m (pot. stręczyciel) Zuhälter malianck|i adj alliiert, verbündet; wojska 

~ie Verbündetenheer n, alliierte Ar-meen

aliant m Alliierte m, Verbündete malias adv alias, auch … genanntalians m (umowa współpracy) Allianz f,

Bündnis n; ~ strategiczny strategische Allianz

alibi n (dowód niewinności) Alibi n, Ab-wesenheitsbeweis m, Abwesenheits-nachweis m; ~ oskarżonego Alibi des Angeklagten; całkowite ~  lückenlo-ses Alibi; dostarczyć ~ Alibi (Abwe-senheitsbeweis) beibringen; dowieść ~ Alibi beweisen; mieć ~ Alibi (Abwe-senheitsbeweis) haben; oceniać ~ Alibi bewerten; przedstawić ~ Alibi beibrin-gen; sprawdzić ~ Alibi überprüfen; wykazać ~ Alibi nachweisen

alienacja f (przeniesienie własności, por. kan. 638 § 1 KPKan) Alienation f, Ver-äußerung f, Verkauf m; ~ dóbr kościel-nych Veräußerung (Alienation) von Kirchengut

alienować vt veräußern, verkaufen, ali-enieren

alimentacj|a f (dostarczanie środków utrzymania) Alimentierung f, Gewäh-rung des Unterhalts, Unterhaltsgewäh-rung f; ~ dzieci (art. 133 KRO) Ge-währung des Unterhalts für das Kind; ~ krewnych (art. 128 KRO) Gewäh-rung des Unterhalts für Verwandte; ehelicher Unterhalt; ~ małżonka  I. (po orzeczeniu separacji) Trenungsun-terhalt m (§ 1361 BGB); II. (po orze­czeniu rozwodu) nachehelicher Unter-halt (§ 1569 i nast. BGB); ~ rodziców (art. 129 KRO) Gewährung des Unter-halts für Eltern; ~ w dalszej kolejności Gewährung des Unterhalts in weiterer Reihenfolge; kolejność ~i Reihenfolge der Gewährung des Unterhalts; nakaz

aktywn|y alimentacj|a

15

~i Anordnung von Unterhaltszahlun-gen; osoba  uprawniona  do  ~i Un-terhaltsgläubiger m; osoba zobowią-zana do ~i zur Unterhaltsgewährung verpflichtete Person Unterhaltsschuld-ner; uchylanie się od obowiązku ~i (por. art. 209 KK) Unterhaltspflicht-verletzung (por. 170 StGB)

alimentacyjn|y adj Unterhalts…; dłuż-nik ~ (art. 2 pkt 2 AlimentyU) Un-terhaltsschuldner m; fundusz ~ Unterhaltsfonds m; obowiązek ~ Un-terhaltspflicht f, Unterhaltsverpflich-tung f; ograniczenie obowiązku ~ego Beschränkung der Unterhaltsverpflich-tung; wygaśnięcie obowiązku ~ego Erlöschen der Unterhaltsverpflichtung; roszczenie ~e Unterhaltsanspruch m; świadczenie ~e Unterhaltsleistung f; wierzyciel ~ Unterhaltsgläubiger m; wygaśnięcie  roszczenia  ~ego Erlö-schen des Unterhaltsanspruchs; zalicz-ka ~a (art. 2 pkt 7, art. 7 i nast. Alimen­tyU) Unterhaltsvorschuss m

alimentować vt alimentieren, Unterhalt gewähren

alimentowanie n Alimentierung f, Ge-währung des Unterhalts

alimenty pl (art. 128 i nast. KRO) Unter-halt m (§§ 1601 i nast. BGB), Alimente pl; ~ określone przez sąd gerichtlich festgelegter Unterhalt; ~ ugodzo-ne vereinbarter Unterhalt; ~ ustalo-ne procesowo im Prozess bestimmter Unterhalt; dochodzone ~ eingeklagter (geltend gemachter) Unterhalt; gwa-rantowane ~ garantierter Unterhalt; obliczone ~ berechneter Unterhalt; płacić  ~ Unterhalt zahlen (leisten); pobierane ~ bezogener Unterhalt; po-wództwo o ~ Unterhaltsklage f; spra-wa o ~ Unterhaltssache f; zasądzone ~ gerichtlich festgelegter Unterhalt

alkohol m Alkohol m; ~  pochodzą-cy z niewiadomego źródła Alkohol unbekannter Herkunft; ~ z przemy-tu geschmuggelter Alkohol; być pod 

wpływem ~u unter Alkoholeinwirkung stehen; spożyć ~ Alkohol konsumie-ren; stwierdzenie ~u (we krwi) (Blut)Alkoholnachweis m; użycie ~u Alko-holgenuss m; zatrucie ~em Alkohol-vergiftung f; zawartość ~u we krwi Blutalkoholkonzentration f, BAK f

alkoholik m Alkoholiker malkoholizm m Alkoholismus m, Alko-

holkrankheit f, Trunksucht f; leczenie ~u Alkoholismus-Therapie f, Behand-lung von Alkoholismus

alkoholomierz m Alkoholometer m; sto-sować ~ Alkoholometer verwenden; pogrążenie ~a (art. 11 pkt 5 Wyrób­Alk EtylU) Einsenkung des Alkoholo-meters

allograficzny adj von jdm. ande-ren niedergeschrieben; ~  testament (art. 951 KC) Nottestament vor dem Bürgermeister (§ 2249 BGB)

alodialn|y adj (hist. nie lenny, dziedzicz­ny) allodial, lehnsfrei; własność  ~a Allodialeigentum n, Allodialbesitz m, Eigenbesitz m, Eigengut n, verebba-res Eigentum

alodium n (hist., w średniowieczu for­ma nieograniczonej własności nieru­chomości) Allod n

alogicznie adv alogisch, vernunftlos, un-logisch, nicht logisch; postępować ~ vernunftlos handeln (verfahren)

alogiczn|y adj alogisch, vernunftlos, un-logisch, nicht logisch

alokacja f (planowanie strategiczne) Al-lokation f, Zuweisung f, Zurodnen n; ~  funduszy  bankowych  Allokati-on von Bankfonds; ~ środków wła-snych Zuweisung von Eigenmitteln; ~ środków w papiery wartościowe (np. art. 194a Fund EmU) Allokation von Finanzmitteln in Wertpapieren; ~ środków w papiery dłużne Allo-kation von Finanzmitteln in Schuld-papieren

alonż m (pasek papieru doklejany do we­ksla lub czeku) Allonge f, Anhängsel n,

alimentacyjn|y alonż