90 1500 1520 1215 2006 2546 0000 Kredyt Bank SA - loia.pl · 2. W przypadku gdy podmiot lub...

lubelska okrĘgowa izba aptekarskaul. lubartowska 60, 20-094 lublin

tel./fax (0-81) 532-72-97, (0-81) 534-28-61internet: www.loia.pl

BIURO

czynne w godzinach: 800 - 1500

– sprawy dotyczące prawa wykonywania zawodu oraz składek członkowskich: codziennie w godzinach: 800 - 1300

e-mail: [email protected]

g o D z i N Y p r z Y J Ę Ć:

prezesmgr farm. Krzysztof Przystupa

poniedziałek 1000-1400


V-Ce prezesmgr farm. Marian Mikulski

wtorek, piątek 1000-1400

okrĘgowY rzeCzNikoDpowieDzialNoŚCi zawoDoweJ

mgr farm. Janina Kisielewskaostatni poniedziałek miesiąca 1000-1200

DYrektor biuramgr Anna Knieć

codziennie 800-1500


raDCa prawNYmgr Małgorzata Goździewska

środa, piątek 1000-1300

[email protected]

Numer rachunku bankowego lubelskiej oia:90 1500 1520 1215 2006 2546 0000

Kredyt Bank SA

spis treŚCi

PROBlematyka PRacy zawOdOwej aPtekaRzy

SŁOWO PREZESA ................................................................................................... 3

Utylizacja produktów leczniczych i prekursorów z grupy I-R...........................5

Regulacja o odpadach ............................................................................................ 10

Sejmowa podkomisja nadzwyczajna przyjęła projekt ustawy refundacyjnej ...... 12

Odbywanie praktyki w aptece przez technika farmaceutycznego ................................ 17

Szczepionki powinny być tylko dostępne w aptekach ........................................... 23

Moim zdaniem (5). ................................................................................................. 27

WiadomościZ posiedzenia Okręgowej Rady Aptekarskiej w Lublinie ..................................... 29Kalendarium prac Prezesa oraz członków ORA w Lublinie – luty ......................... 30Korzystanie z internetowego portalu NFZ .......................................................32Komunikat dotyczący zakończenia przedłużonego okresu edukacyjnego. Lata 2004-2008 .................................................................................................33Błędne kody EAN ....................................................................................................34

NaUka mgr farm. Olga Sierpniowska Chrapanie, przypadłość, czy problem zdrowotny? ..................................................36

NoWości WydaWNicze

Henryk Mruk. Marketingowe zarządzanie apteką ................................................. 41

NON OmNIs mORIaR

mgr Maciej StrzemskiKrzysztof Kmieć – wspomnienie ........................................................................... 46

probleMatYka praCY zawoDoweJ aptekarzY

Lublin, luty 2011 r.

Słowo Prezesa

Koleżanki i Koledzy,

Powoli zapominamy o przełomie roku i problemach jakie nam zafundowało Ministerstwo. Pozostały uregulowania dotyczące receptury, jeśli ktoś nie zdążył do dzisiaj. Pozostały też wnioski o ilości wytworzonych odpadów i za chwilę znowu coś wyrośnie. I tak właściwie czekamy, czym nas ponownie zaskoczą.Nie wiem, czy jest taka druga grupa zawodowa, której życie utrudniają co chwilę zmieniające się przepisy. Szacunku na dobrą sprawę jak na lekarstwo, a wymagania co chwilę coraz wyższe. Gdyby to ciągle zmieniające się prawo wnosiło coś pożytecznego, rozumiałbym.

Jednak w naszej rzeczywistości wygląda to, jakby się wszystko sprzysięgło przeciwko zarówno zawodowi jak i małej rodzinnej aptece. Powie ktoś dlaczego o tym właśnie piszę, dlaczego o małej aptece? Jestem przekonany, że jedynie prywatna apteka, szczególnie w małych miejscowościach, jest ze względów jakościowych jak i strategicznych jedynym gwarantem właściwej jakości zawodu. Tam sieci nie wejdą, bo się nie opłaci. Właściciel aptekarz jest gwarantem najwyższej jakości apteki.

I czy to się komu podoba czy też nie - taka jest rzeczywistość. Smutne jest jednak to, że nie wszyscy aptekarze myślą tak samo. Od jesieni rozpoczęła się debata nad poziomem cen oraz marż. Jak zwykle, nasze środowisko podzieliło się i nie mówi jednym głosem. Skutek jest taki, że wrogowie zawodu, jak i rodzimej apteki cieszą się i zacierają ręce. Dajemy argumenty do działań właśnie przeciwko nam. Najgorsze jest w tym wszystkim to, że są prezesi izb okręgowych, którzy w dzisiejszej sytuacji rynkowej w farmacji widzą jedyną przyszłość. Dla nich, stałe ceny detaliczne i owszem, jak najbardziej, natomiast pozostałe przepisy mają pozostać takie, jakie są. A więc totalny bałagan, wojna cenowa i tak dalej... Nie obchodzi nikogo, że 45% małych aptek jest w fatalnej sytuacji finansowej i jeżeli nic

4 PROBLEMATYKA PRACY ZAWODOWEJ APTEKARZY

Prezes Okręgowej Rady Aptekarskiej w Lublinie

mgr farm. Krzysztof Przystupa

się nie zmieni, po prostu przepadną, nie mogąc sprostać totalnemu bezprawiu i bałaganowi na rynku leku. Najgorsze w tym wszystkim jest to, że właśnie ci prezesi czynnie uczestniczą w programach lojalnościowych i tym podobnych działaniach - twierdząc, że tych „małych” nie da się już uratować. A przecież ci „mali” - 45% aptek, płacą im składki. Prawda że fajnie? A gdzie etyka zawodowa i kto powinien stać na straży jakości zawodu i apteki? Niestety w ten sposób dbają o interesy sieci, tylko dlaczego? Dobrze się stało, że wreszcie Ministerstwo Zdrowia po bardzo długim okresie bezczynności podjęło próbę naprawienia gospodarki lekowej. Dostrzegło totalny bałagan i poprzez nową ustawę refundacyjną chce rozpocząć naprawę tego, co się jeszcze da naprawić. Uczestniczymy w batalii w podkomisji i komisji zdrowia. Staramy się wynegocjować jak najlepsze zapisy, nie tylko zresztą my. Zainteresowanych jest na komisji zdrowia około 100 osób, którzy mają zupełnie inne interesy niż aptekarze. Jak na razie, innym nie udało się nic wynegocjować, nam dosyć dużo i walczymy dalej, bo chcielibyśmy więcej. Stanowisko Ministerstwa jest stanowcze, co nie znaczy, że niezmienne.

Opozycja robi jednak wszystko, aby totalny bałagan trwał dalej, jak dotychczas. Nasi koledzy oponenci z samorządu, a więc i prezesi oczywiście, wszystko krytykują. Sami dzielą środowisko, dbają o własne interesy i dobrze się mają.

Smutne to, jak w krótkim czasie, zniszczyliśmy zawód i prestiż apteki. Nie widzimy dalszych zagrożeń, nie widzimy niczego poza własnym nosem. Patrzymy jak korupcja i bezprawie toczy farmację.

Wierzę jednak, że powoli, przy dobrej woli Ministerstwa, uda się wreszcie naprawić tą chorą sytuację i wreszcie, i w naszym życiu zapanuje ład i porządek - oby jak najszybciej.

Z wiarą i nadzieją patrzę w przyszłość, zdecydowanie lepszą przyszłość dla pojedynczej prywatnej apteki jak i zawodu. Widać efekty pracy kolegów współpracujących z Ministerestwem, szkoda tylko, że część naszego środowiska niekoniecznie pozytywnie to postrzega. Sądzę, że wreszcie zdarzy się cud i zapanuje prawo. Niech nadchodząca wiosna przyniesie nam same pogodne i radosne dni, czego Wam i sobie życzę.

5PROBLEMATYKA PRACY ZAWODOWEJ APTEKARZY

Lublin, dn. 15 lutego 2011 r.a p t e k i - wszystkie

Mając na uwadze obowiązki wynikające z rozporządzenia MZ z dnia 20.12.2002 r. w sprawie postępowania z produktami leczniczymi podrobiony-mi, zepsutymi, sfałszowanymi lub którym upłynął termin ważności, zawiera-jącymi środki odurzające, substancje psychotropowe i prekursory z grupy I-R (Dz.U. z 2003 r., Nr 21, poz.181), którego treść drukujemy poniżej, Okręgowa Rada Aptekarska w Lublinie informuje o możliwości utylizacji produktów leczniczych i prekursorów z grupy I-R przez apteki z terenu działania Izby za pośrednictwem firmy:

Lub-Eko-Plus Wiesław Łukasik ul. Metalurgiczna 17c, 20-234 Lublin

tel./fax -081 745-20-94, kom. 694-113-756 [email protected], http://www.lubekoplus.com.pl/

w terminie: od dnia 23 maja do dnia 24 czerwca 2011 roku w godz. 8oo - 14oo

Wszystkie osoby, które będą przekazywały odpady do utylizacji, powinny posiadać 2 egz. treści umowy z Lub-Eko-Plus w celu jej podpisania.



Wzór umowy z firmą Lub-Eko-Plus znajdą Państwo na stronie internetowej Lubelskiej Okręgowej Izby Aptekarskiej:

http://www.loia.pl/dat/magazyn/lubekoplus_umowa2011.pdf

UtylIzacja PROdUktów leczNIczych I PRekURsORów z gRUPy I-R


rozporzĄDzeNie MiNistra zDrowia

z dnia 20 grudnia 2002 r.

w sprawie postępowania z produktami leczniczymi podrobionymi, zepsu-tymi, sfałszowanymi lub którym upłynął termin ważności, zawierającymi

środki odurzające, substancje psychotropowe i prekursory grupy I-R(Dz. U. z 2003 r. Nr 21, poz. 181)

Na podstawie art. 31 ust. 2b ustawy z dnia 24 kwietnia 1997 r. o prze-ciwdziałaniu narkomanii (Dz. U. Nr 75, poz. 468, z 1998 r. Nr 106, poz. 668 i Nr 113, poz. 715, z 2000 r. Nr 20, poz. 256 i Nr 103, poz. 1097, z 2001 r. Nr 111, poz.1194 i Nr 125, poz. 1367 oraz z 2002 r. Nr 25, poz. 253 i Nr 113, poz. 984) zarządza się, co następuje:

§ 1. 1. Jeżeli prowadzący aptekę lub hurtownię farmaceutyczną, przedsiębiorca

wytwarzający produkty lecznicze i wyroby medyczne lub inny podmiot uprawniony do posiadania i stosowania w celach medycznych produktów leczniczych zawierających w swoim składzie środki odurzające, substancje psychotropowe i prekursory grupy I-R, zwane dalej „podmiotem”, oraz przedsiębiorca stosujący prekursory grupy I-R w przemyśle kosmetycz-nym lub spożywczym, zwany dalej „przedsiębiorcą”, stwierdzi, że są one podrobione, zepsute, sfałszowane lub upłynął termin ich ważności, zawiadamia o tym na piśmie wojewódzkiego inspektora farmaceutycznego właściwego ze względu na miejsce prowadzenia działalności, zwanego dalej „wojewódzkim inspektorem”.

2. Zawiadomienie, o którym mowa w ust. 1, zawiera dla:1) produktu leczniczego zawierającego w swoim składzie środek odu-

rzający, substancję psychotropową lub prekursor grupy I-R:a) nazwę międzynarodową lub handlową,b) ilość,c) dawkę,d) numer serii,e) datę ważności;

2) prekursora grupy I-R stosowanego w przemyśle kosmetycznym lub spożywczym:


a) nazwę międzynarodową lub handlową,b) ilość,c) numer serii,d) datę ważności.

§ 2. 1. Podmiot lub przedsiębiorca, w którego posiadaniu znajdują się produkty

lecznicze oraz prekursory grupy I-R, o których mowa w § 1 ust. 1, do czasu ich skreślenia z ewidencji i przekazania do unieszkodliwienia, zabezpie-czają je przed możliwością ich użycia.

2. Zabezpieczenie, o którym mowa w ust. 1, polega na umieszczeniu pro-duktów leczniczych lub prekursorów grupy I-R w szczelnie zamkniętych pojemnikach zbiorczych oklejonych banderolą z napisem „DO UNIESZ-KODLIWIENIA”.

3. Opakowania jednostkowe produktów leczniczych i prekursorów, o których mowa w § 1 ust. 1, zawierają określenie:

1) nazwy międzynarodowej lub handlowej;2) ilości;3) dawki;4) numeru serii;5) daty ważności.

4. Pojemniki zbiorcze, o których mowa w ust. 2, umieszcza się w wydzielonym pomieszczeniu przeznaczonym do przechowywania środków odurzających, substancji psychotropowych i prekursorów grupy I-R, a w przypadku gdy podmiot lub przedsiębiorca nie posiada takiego pomieszczenia, pojemniki te umieszcza się w zamykanych metalowych szafach, w pomieszczeniach magazynowych.

§ 3. 1. Czynności dotyczące zabezpieczenia produktów leczniczych lub prekurso-

rów grupy I-R przeznaczonych do unieszkodliwienia są przeprowadzane w obecności wojewódzkiego inspektora lub jego przedstawiciela oraz osoby odpowiedzialnej za zapewnienie systemu kontroli i zabezpieczenia środków, o których mowa w § 1 ust. 1, u podmiotu lub przedsiębiorcy, zwanej dalej „osobą odpowiedzialną”.


2. Produkty lecznicze i prekursory grupy I-R, o których mowa w § 1 ust. 1, przeznaczone do unieszkodliwienia wojewódzki inspektor lub jego przedstawiciel zabezpiecza poprzez oplombowanie pojemnika zbiorczego i pozostawia ten pojemnik w miejscu do czasu przekazania go do uniesz-kodliwienia.

3. Z przeprowadzonych czynności jest sporządzany protokół, zawierający informacje określone w § 1 ust. 2, oraz określenie terminu, do którego produkty lecznicze lub prekursory grupy I-R powinny zostać przekazane do unieszkodliwienia.

4. Protokół, o którym mowa w ust. 3, podpisuje osoba odpowiedzialna oraz wo-jewódzki inspektor lub jego przedstawiciel. Protokół sporządza się w trzech egzemplarzach, z których dwa pozostawia się osobie odpowiedzialnej, a jeden przekazuje się do wojewódzkiego inspektoratu farmaceutycznego.

5. Jeden egzemplarz protokołu, o którym mowa w ust. 3, osoba odpowie-dzialna przekazuje przedsiębiorcy, o którym mowa w § 4 ust. 1, wraz z produktami leczniczymi lub prekursorami grupy I-R podlegającymi unieszkodliwieniu.

§ 4. 1. Unieszkodliwienia produktów leczniczych i prekursorów grupy I-R, o któ-

rych mowa w § 1 ust. 1, dokonują, z zastrzeżeniem ust. 2, przedsiębiorcy prowadzący działalność w zakresie odzysku lub unieszkodliwiania odpa-dów, którzy uzyskali zezwolenie na prowadzenie tej działalności zgodnie z art. 26 ust. 1 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz. U. Nr 62, poz. 628, z 2002 r. Nr 41, poz. 365, Nr 113, poz. 984 i Nr 199, poz. 1671 oraz z 2003 r. Nr 7, poz. 78).

2. W przypadku gdy podmiot lub przedsiębiorca posiada własne procedury unieszkodliwienia, zatwierdzone przez wojewódzkiego inspektora, które są zgodne z posiadanym przez niego zezwoleniem na prowadzenie działalno-ści w zakresie odzysku lub unieszkodliwiania odpadów, unieszkodliwianie może być przeprowadzone przez ten podmiot lub przedsiębiorcę.

3. Unieszkodliwianie produktów leczniczych i prekursorów grupy I-R, o których mowa w § 1 ust. 1, jest przeprowadzane niezwłocznie po ich dostarczeniu, w obecności osoby odpowiedzialnej, o której mowa w § 3 ust. 1, oraz pracownika przedsiębiorcy, o którym mowa w ust. 1.

4. Osoba odpowiedzialna zawiadamia wojewódzkiego inspektora o unieszko-dliwieniu nie później niż na 7 dni przed dniem jego przeprowadzenia.


5. Z przeprowadzonego unieszkodliwienia osoba odpowiedzialna sporządza protokół, który podpisuje wraz z pracownikiem przedsiębiorcy, o którym mowa w ust. 1.

6. Protokół sporządza się w dwóch jednobrzmiących egzemplarzach, z których jeden osoba odpowiedzialna przesyła do wojewódzkiego inspektora.

7. Protokół, o którym mowa w ust. 5, zawiera następujące informacje:1) oznaczenie przedsiębiorcy, o którym mowa w ust. 1, i miejsce prze-

prowadzenia unieszkodliwienia;2) datę dostarczenia przesyłki do miejsca przeprowadzenia unieszko-

dliwienia;3) stan przesyłki w chwili dostarczenia do miejsca przeprowadzenia

unieszkodliwienia;4) datę przeprowadzenia unieszkodliwienia;5) o ilości unieszkodliwionych produktów leczniczych i prekursorów

grupy I-R z adnotacją, czy unieszkodliwienie było poprzedzone otworzeniem pojemników zbiorczych;

6) o przebiegu procedury unieszkodliwienia, ze szczególnym uwzględnie-niem przypadków konieczności otwarcia pojemników zbiorczych;

7) datę sporządzenia protokołu;8) imię, nazwisko, stanowisko służbowe oraz czytelny podpis każdej

z osób obecnych podczas unieszkodliwienia.

§ 5. Koszty zabezpieczenia, przekazania do unieszkodliwienia oraz unieszko-

dliwienia produktów leczniczych i prekursorów grupy I-R, o których mowa w § 1 ust. 1, ponosi podmiot lub przedsiębiorca.

§ 6. Rozporządzenie wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.

Minister Zdrowia


Warszawa, dn. 8 marca 2011 r.

prezesi okręgowych rad aptekarskich okręgowe izby aptekarskie /wszyscy/

W załączeniu przesyłam do wykorzystania opinie Biura Prawnego NIA dotyczącą przepisów ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (t. j. Dz. U. z 2010 r., Nr 185, poz. 1243 z późn. zm.).

Prezes Naczelnej Rady Aptekarskiej

dr Grzegorz Kucharewicz

♦regulacja o odpadach w aptekach

Sprawę reguluje ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (t.j. Dz.U. z 2010 r., Nr 185, poz. 1243 z późn. zm.), dalej zwaną ustawą oraz przepisy szczegółowe.1. Apteka nie wytwarza odpadów medycznych, co wynika z definicji takich

odpadów w art. 3 ust. 3 pkt. 5 ustawy. Są to bowiem odpady powstające w związku z udzielaniem świadczeń zdrowotnych oraz prowadzeniem badań i doświadczeń naukowych w zakresie medycyny.Zatem apteka nie podlega rygorom rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia

30 lipca 2010r. w sprawie szczegółowego sposobu postępowania z odpadami medycznymi (Dz.U. Nr 139, poz. 940).2. Apteka nie podlega też obowiązkowi uzyskiwania zezwolenia na zbieranie

odpadów.3. Apteka posiada jednakże obowiązek zgłoszenia się do rejestru - jako po-

siadacz odpadów – prowadzonego przez właściwego starostę (prezydenta miasta na prawach powiatu), co wynika z art. 33 ust. 5 ustawy.Chodzi tu o wytwarzanie odpadów niebezpiecznych, do których należą

wycofywane z obrotu środki farmaceutyczne (leki) – zob. Zał. Nr 2, Lista A pkt. 2 do ustawy, oraz inne wymienione:

RegUlacja O OdPadach w aPtekach


1) Jeśli apteka wytwarza odpady niebezpieczne w ilości do 100 kg rocznie lub wytwarza odpady inne niż niebezpieczne, niebędące odpadami komunalnymi, w ilości do 5 ton rocznie, wtedy prowadzi ewidencję odpadów w postaci karty przekazania odpadu,

2) jeśli apteka wytwarza odpady niebezpieczne lub inne, niebędące odpa-dami komunalnymi w ilościach większych niż podane w pkt 1) – wte-dy sporządza kartę ewidencji odpadu. Ten sposób rejestracji wynika z rozporządzenia Min. Środowiska z dnia 11 grudnia 2001 r. (Dz.U. Nr 152, poz. 1734).

Wzory wymienionych wyżej kart zawiera rozporządzenie Ministra Środo-wiska z dnia 8 grudnia 2010 r. w sprawie wzorów dokumentów stosowanych na potrzeby ewidencji odpadów (Dz.U. Nr 249, poz. 1673), odpowiednio zał. Nr 5 i Nr 2.

Jeśli natomiast apteka wytwarza jedynie odpady komunalne – jest zwol-niona z obowiązku zgłoszenia się do rejestru starosty.4. Wymienione rozporządzenie Min. Środowiska z dnia 8 grudnia 2010r.

zawiera też wzór formularza do sporządzania i przekazywania zbiorczych danych o odpadach. Nie jest to nic skomplikowanego, zbiorcze dane to inaczej informacja o odpadach wytwarzanych przez aptekę. Chodzi o ich ilość i rodzaj oraz o podanie danych apteki i ją prowadzącego (imię, nazwisko, adres, adres apteki). Nie chodzi również w tym przypadku o odpady komunalne, ale o odpady niebezpieczne, albo inne, niebędące komunalnymi (art. 37 ust. 1 i ust. 3 ustawy). Takie zbiorcze zestawienie danych za poprzedni rok kalendarzowy apteka jest zobowiązana przekazać do dnia 15 marca właściwemu marszałkowi województwa.

5. Pamiętać należy też o przepisach szczegółowych dotyczących aptek:- o rozporządzeniu Min. Zdrowia z dnia 20 grudnia 2002 r. w sprawie postępo-

wania z produktami leczniczymi podrobionymi, zepsutymi, sfałszowanymi lub którym upłynął termin ważności, zawierającymi środki odurzające, substancje psychotropowe lub prekursory grupy I-R (Dz.U. z 2003 r., Nr 21, poz. 181),

- o rozporządzeniu Min. Zdrowia z dnia 12 marca 2008 r., w sprawie okre-ślenia szczegółowych zasad i trybu wstrzymywania i wycofywania z obrotu produktów leczniczych i wyrobów medycznych (Dz.U. Nr 57, poz. 347).

Biuro Prawne Naczelnej Izby Aptekarskiej


W czwartek 17 lutego 2011 r. zakończyła prace sejmowa podkomisja nad-zwyczajna do rozpatrzenia rządowego projektu ustawy o refundacji leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego i wyrobów medycznych. Podkomisja, której przewodniczył poseł Andrzej Orzechowski (PO), uwzględniła wiele postulatów samorządu aptekarskiego, przyjmując poprawki popierane przez Naczelną Izbę Aptekarską. Pracami zespołu przed-stawicieli Naczelnej Izby Aptekarskiej uczestniczącego w posiedzeniach pod-komisji kierował prezes Naczelnej Rady Aptekarskiej Grzegorz Kucharewicz. W posiedzeniach podkomisji brali udział: wiceprezesi NRA Marek Jędrzejczak i Krzysztof Przystupa, a także Anna Gołdyn, członek NRA i prezes Okręgo-wej Rady Aptekarskiej w Kaliszu. We wszystkich posiedzeniach podkomisji Biuro Prawne NIA reprezentował radca prawny Krzysztof Baka. W ostatnich posiedzeniach podkomisji uczestniczył podsekretarz stanu w Ministerstwie Zdrowia Adam Fronczak, reprezentując stronę rządową.

Podkomisja wprowadziła wiele istotnych zmian w projekcie ustawy o refundacji leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywie-niowego oraz wyrobów medycznych, które w znaczący sposób wpłyną na funkcjonowanie rynku aptecznego w Polsce.

1. w art. 5 ust. 7 nadano nowe brzmienie, a dotychczasowy ust. 7 ozna-czono jako ust. 8: „7. apteka zobowiązana jest stosować odpłatność wynikającą z ustawy”. Dotychczasowy przepis nie zakładał konieczności stosowania odpłatności wynikającej z ustawy, co w konsekwencji nie wy-eliminowałoby obniżania opłat ryczałtowych lub innych form odpłatności, a więc tzw. sprzedaży jednogroszowych czy jednozłotówkowych i dalszej gry rynkowej odpłatnością za leki refundowane.

SejmoWa podkomiSja NadzWyczajNa przyjęła PROjekt Ustawy RefUNdacyjNej

Sztywne ceny i marże, nowa tabela marż detalicznych, obowiązek pobierania odpłatności wynikającej z ustawy, całkowity zakaz reklamy aptek i ich działalności, zakaz stosowania zachęt odnoszących się do sprzedaży leków reundowanych ...


2. w art. 6 ust. 4 zmieniono tabelę marż detalicznych.

od do zasada marży przed

zmianązasada marży

po zmianie

- 5,00 zł 1,50 zł 40%

5,01 zł 10,00 zł 1,50zł+20 % *(x-5,00 zł)

2,00zł+30% *(x-5,00zł)

10,01 zł 20,00 zł 2,50zł+15 % *(x-10,00 zł)

3,50zł+20% *(x-10,00zł)

20,01 zł 40,00 zł 4,00zł+12,5 % *(x-20,00 zł)

5,50zł+15% *(x-20,00zł)

40,01 zł 80,00 zł 6,50zł+10 % *(x-40,00 zł)

8,50zł+10% *(x-40,00zł)

80,01 zł 160,00 zł 10,50zł+7,5 % *(x-80,00 zł)

12,50zł+5% *(x-80,00zł)

160,01 zł 320,00 zł 16,50zł+5 % *(x-160,00 zł)

16,50zł+2,5% *(x-160,00zł)

320,01 zł 640,00 zł 24,50zł+2,5 % *(x-320,00 zł)

20,50zł+2,5% *(x-320,00zł)

640,01 zł 1 280,00 zł 32,50zł+1,25 % *(x-640,00 zł)

28,50zł+2,5% *(x-640,00zł)

1 280,01 zł 40,50zł+1,25 % *(x-1280,00 zł)

44,50zł+1,25% *(x-1280,00zł)

Poprawka zawierająca propozycję nowej, korzystniejszej od pierwotnego projektu tabeli marż detalicznych zgłoszona została przez posła Aleksandra Soplińskiego (PSL). W imieniu rządu poparł ją minister Adam Fronczak, podsekretarz stanu w Ministerstwie Zdrowia. Poprawka wraz z całym art. 6 przyjęta została w ostatnim dniu pracy podkomisji nadzwyczajnej po prze-analizowaniu przez rząd skutków wprowadzenia tej zmiany. Strona rządowa nie zgodziła się na inną propozycję tabeli marż, również zgłoszoną przez posła Soplińskiego, o której przyjęcie prosili przedstawiciele Naczelnej Rady Aptekarskiej. Niemniej jednak zaakceptowana przez rząd i przyjęta przez posłów podkomisji w art. 6. tabela marż detalicznych jest korzystniejsza dla aptekarzy od tej, która znalazła się w projekcie ustawy skierowanym przez Radę Ministrów do Sejmu RP.


3. w art. 39 dodano normę wskazującą, że podmiot prowadzący aptekę zawierać będzie umowę z Narodowym Funduszem zdrowia na wyda-wanie leku, środka spożywczego specjalnego przeznaczenia żywienio-wego oraz wyrobu medycznego na receptę, zwaną dalej „umową na realizację recept”, na czas nieokreślony.

4. w art. 39 dodano ust. 8, zawierający delegację dla ministra zdrowia do określenia w rozporządzeniu ogólnych warunków umów na realizację recept, a także ramowego wzoru umowy na realizację recept. wzoru umowy nie będzie określał prezes NFz, ale minister zdrowia.

5. w art. 40 wykreślono ust. 4, przewidujący obowiązek podmiotu prowa-dzącego aptekę, który zawarł umowę na realizację recept, zapewnienia aptece środków finansowych, o których mowa w ust. 1 pkt 6 (zwrot refundacji), w celu zabezpieczenia zwrotu refundacji oraz zapłacenia ewentualnych kar umownych, o których mowa w art. 39 ust. 2 pkt 4.

6. w art. 41 ust. 1 zwrot „apteka ma obowiązek posiadać ten lek” zastą-piono zwrotem „apteka ma obowiązek zapewnić dostępność do takiego leku”. Po zmianie art. 41 ust. 1 stanowić będzie, że: „osoba wydająca leki, środki spożywcze specjalnego przeznaczenia żywieniowego, wyroby me-dyczne objęte refundacją ma obowiązek poinformować świadczeniobiorcę o możliwości nabycia leku objętego refundacją, innego niż lek przepisany na recepcie, o tej samej nazwie międzynarodowej, dawce, postaci farma-ceutycznej, która nie powoduje powstania różnic terapeutycznych, i o tym samym wskazaniu terapeutycznym, którego cena detaliczna nie przekracza limitu finansowania ze środków publicznych oraz ceny detalicznej leku przepisanego na recepcie. apteka ma obowiązek zapewnić dostępność do takiego leku”.

7. w art. 42 zmieniono ust. 5, przyjmując, że apteki przekazują do wła-ściwego oddziału wojewódzkiego Funduszu uzgodnione zestawienie zbiorcze w formie pisemnej stanowiące podstawę refundacji. zre-zygnowano z określania „zestawienie zbiorcze w formie papierowej stanowiące fakturę”. W konsekwencji zmieniono art. 42 ust. 10, art. 43 ust. 1, art. 43 ust. 3 i art. 43 ust. 4.

8. w art. 46 ust. 3 postanowiono, że nie można stosować żadnych form zachęty odnoszących się do leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego lub wyrobów medycznych podlegających


refundacji ze środków publicznych, w szczególności kierowanych do świadczeniobiorców, przedsiębiorców oraz ich pracowników lub osób uprawnionych, w tym: sprzedaży uwarunkowanej, upustów, rabatów, bonifikat, pakietów i uczestnictwa w programach lojalnościowych, darowizn, nagród, prezentów, upominków, niespodzianek, wycie-czek, loterii, losowań, wszelkich form użyczeń, transakcji wiązanych, ułatwień, zakupów lub usług sponsorowanych, wszelkiego rodzaju talonów, bonów oraz innych niewymienionych z nazwy korzyści. w projekcie przewidywano, że tylko przedsiębiorcy nie mogą stosować wyżej wymienionych zachęt.

9. w art. 47 dodano przepis przewidujący karę pieniężną za stosowanie innych odpłatności i dopłat niż wynikające z ustawy.

10. wprowadzono całkowity zakaz reklamy aptek i ich działalności. Był to od wielu lat jeden z głównych postulatów samorządu aptekarskiego. Dokonując zmian w przepisach obowiązujących (rozdział 9), w ustawie z dnia 6 września 2001 r. - Prawo farmaceutyczne (Dz.U. z 2008 r. Nr 45, poz. 271, z późn. zm.) zmieniono art. 94a i nadano mu brzmienie:

„Art. 94a.1. Zabroniona jest reklama aptek i punktów aptecznych oraz ich działalności.

Nie stanowi reklamy informacja o lokalizacji i godzinach pracy apteki lub punktu aptecznego.1a. Zabroniona jest reklama placówek obrotu pozaaptecznego i ich

działalności odnosząca się do produktów leczniczych lub wyrobów medycznych.

2. Wojewódzki inspektor farmaceutyczny sprawuje nadzór nad przestrzega-niem przepisów ustawy w zakresie działalności reklamowej aptek, punktów aptecznych i placówek obrotu pozaaptecznego.

3. W razie stwierdzenia naruszenia przepisu ust. 1 lub 1a wojewódzki inspek-tor farmaceutyczny nakazuje, w drodze decyzji, zaprzestanie prowadzenia takiej reklamy.

4. Decyzji, o której mowa w ust. 3, nadaje się rygor natychmiastowej wyko-nalności”.

Zmieniono art. 129b i nadano mu brzmienie:

„129b.1. Kto prowadzi reklamę apteki lub punktu aptecznego lub ich działalno-

ści, podlega grzywnie.


2. Kto prowadzi reklamę placówek obrotu pozaaptecznego odnoszącą się do produktów leczniczych lub wyrobów medycznych, podlega grzywnie”.

W trakcie dalszych prac parlamentarnych przedstawiciele samorządu apte-karskiego będą zdecydowanie domagać się uwzględnienia uwag i propozycji zgłoszonych przez Naczelną Radę Aptekarską do projektu ustawy refundacyj-nej, które dotychczas nie zostały przyjęte przez posłów, w tym:

♦ rezygnacji z obowiązku zawierania umów między aptekami a Narodowym Funduszem Zdrowia jako warunku wydawania przez nie leków refundo-wanych

♦ wprowadzenia trybu odwoławczego od ustaleń kontrolerów NFZ dotyczą-cych spraw związanych z refundacją

♦ zmiany przewidzianego w projekcie ustawy sposobu publikowania wykazów produktów refundowanych (w art. 35 obwieszczenie ministra zdrowia musi być zastąpione rozporządzeniem ministra zdrowia)

♦ odpowiedzialności osób uprawnionych do wystawiania recept na leki refun-dowane za recepty wystawiane niezgodnie z obowiązującymi przepisami prawa.

Eugeniusz Jarosik Biuro Prasowe

Naczelnej Izby Aptekarskiej

Meble apteczne tanio sprzedam(biurka, szafki, regały apteczne i magazynowe, witryny chłodnicze,

krzesła, wagi, odważniki i inny sprzęt laboratoryjny)Tel. kontaktowy 502-310-566


rozporzĄDzeNie MiNistra zDrowia

z dnia 17 lipca 2002 r.

w sprawie odbywania praktyki w aptece

przez technika farmaceutycznego

(Dz.U. z 2002 r. Nr 126, poz. 1082 i Nr 122, poz.1032)

Na podstawie art. 91 ust. 3 ustawy z dnia 6 września 2001 r. – Prawo far-maceutyczne (Dz. U. Nr 126, poz. 1381 i z 2002 r. Nr 113, poz. 984) zarządza się, co następuje:

§ 1. Rozporządzenie określa program praktyki w aptece oraz sposób i tryb jej odbywania przez technika farmaceutycznego.

§ 2. 1. Praktyka technika farmaceutycznego w aptece, zwana dalej „praktyką”, obejmuje pogłębienie wiedzy teoretycznej oraz doskonalenie umiejętności praktycznych w zakresie czynności fachowych, w szczególności polegających na sporządzaniu, wytwarzaniu i wydawaniu produktów leczni-czych i wyrobów medycznych.

2. Program praktyki technika farmaceutycznego określa załącznik nr 1 do rozporządzenia.

§ 3. 1. technik farmaceutyczny, zwany dalej „praktykantem”, odby-wa praktykę na podstawie umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony lub na czas określony w celu odbycia praktyki.

2. Czas trwania praktyki określony w art. 91 ust. 1 ustawy z dnia 6 września 2001 r. - Prawo farmaceutyczne, zwanej dalej „ustawą”, ulega przedłużeniu w przypadku:

1) pracy w niepełnym wymiarze czasu pracy,

2) nieprzerwanej niezdolności do pracy, o której mowa w art. 92

OdBywaNIe PRaktykI w aPtece PRzez techNIka faRmaceUtyczNegO

W związku z licznymi pytaniami kierowanymi do Biura Izby w sprawie odbywania praktyki w aptece przez technika farmaceutycznego poniżej przypominamy treść rozporządzenia Ministra Zdrowia.

red.


§ 1 Kodeksu pracy, przez okres dłuższy niż 14 dni,

3) urlopu macierzyńskiego,

4) powołania po zakończeniu nauki do odbycia przeszkolenia wojskowego,

5) urlopu wychowawczego, nie dłużej jednak niż o rok,

6) urlopu bezpłatnego, nie dłużej jednak niż o 3 miesiące,

7) niezrealizowania programu praktyki w związku z ciążą odbywa-jącej praktykę lub sprawowania opieki nad dzieckiem do lat 4.

3. Przedłużenie czasu trwania praktyki, o którym mowa w ust. 2 pkt 1, obejmuje okres do pełnego wymiaru czasu pracy.

4. W przypadkach, o których mowa w ust. 2 pkt 2-7, przedłużenie czasu trwania praktyki następuje na okres realizacji tej jej części, która nie została zrealizowana w czasie, o którym mowa w art. 91 ust. 1 ustawy.

5. okres odbywania stażu lub przygotowania zawodowego przez technika farmaceutycznego, który otrzymał skierowanie starosty na podstawie art. 53 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. u. Nr 99, poz. 1001 i Nr 273, poz. 2703 oraz z 2005 r. Nr 64, poz. 565 i Nr 94, poz. 788), może być wliczony do okresu praktyki.

§ 4. 1. Praktykę odbywa się w aptece zapewniającej świadczenie usług farmaceutycznych, co najmniej w zakresie, o którym mowa w art. 86 ust. 2 ustawy.

2. Dopuszcza się możliwość odbywania praktyki w innej aptece, pod warunkiem umożliwienia praktykantowi odbycia części zajęć prak-tycznych w aptece zapewniającej świadczenie usług farmaceutycz-nych, co najmniej w zakresie określonym w art. 86 ust. 2 ustawy.

3. Jeżeli praktyka nie może być kontynuowana w aptece, w której praktykant odbywa praktykę, dopuszcza się odbywanie dalszej części praktyki w innej aptece, pod warunkiem, że zmiana ta umożliwi pełną realizację programu praktyki.

4. (uchylony).

5. (uchylony).


§ 5. 1. praktyką kieruje kierownik apteki, w której praktykant odbywa aktualnie praktykę, lub wyznaczony przez kierownika tej apteki farma-ceuta, zwany dalej „opiekunem”. opiekun może kierować jednocześnie praktyką najwyżej dwóch praktykantów.

2. Do obowiązków opiekuna należy:

1) sporządzanie planu i harmonogramu zajęć praktycznych i nadzór nad ich wykonaniem,

2) prowadzenie zajęć praktycznych w aptece,

3) pisemne stwierdzenie zrealizowania przez praktykanta całości programu praktyki.

§ 6. Praktykant może samodzielnie wykonywać czynności pomocnicze przy sporządzaniu, wytwarzaniu, wydawaniu produktów leczniczych i wyrobów medycznych, z wyłączeniem produktów leczniczych, o których mowa w art. 91 ust. 1 ustawy, i preparatów leczniczych będących:

1) lekami do żywienia pozajelitowego,

2) lekami do żywienia dojelitowego,

3) lekami w dawkach dziennych, w tym lekami cytostatycznymi,

4) płynami infuzyjnymi,

5) roztworami do hemodializy i dializy dootrzewnowej.

§ 7. 1. Praktykant prowadzi „Dziennik praktyki aptecznej technika farma-ceutycznego”, zwany dalej „dziennikiem”, w którym odnotowuje wykonywane zajęcia praktyczne.

2. Dziennik posiada formę książkową z ponumerowanymi kolejno stronami.

3. Na pierwszej stronie dziennika umieszcza się imię i nazwisko praktykanta, nazwę apteki, w której praktykant rozpoczyna praktykę, datę wydania oraz numer dyplomu potwierdzające-go uzyskanie tytułu technika farmaceutycznego, a także datę rozpoczęcia praktyki oraz imię i nazwisko opiekuna praktyki; na poszczególnych stronach dziennika należy umieścić nazwę apteki, w której praktykant wykonuje zajęcia praktyczne, ich opis oraz ocenę osoby nadzorującej wykonywanie tych zajęć.


4. Jeżeli wpisy w dzienniku dotyczą czynności wykonywanych pod nadzorem innej osoby niż opiekun, wymagają, oprócz potwier-dzenia przez osobę nadzorującą zajęcia, dodatkowo potwier-dzenia przez opiekuna.

5. Jeżeli praktyka odbywana jest w różnych aptekach bądź podczas jej odbywania występują przerwy, opiekun potwierdza te fakty w dzienniku, z uwzględnieniem dat rozpoczęcia i zakończenia okresu ich trwania.

§ 8. 1. zaświadczenie o odbyciu praktyki wydaje kierownik apteki, w której praktykant zakończył realizację całości programu praktyki..

2. podstawą do wydania zaświadczenia, o którym mowa w ust. 1, są wpisy w dzienniku oraz pisemne stwierdzenie przez opiekuna zrealizowania całości programu praktyki.

3. Wzór zaświadczenia o odbyciu praktyki stanowi załącznik nr 2 do rozporządzenia.

§ 9. (uchylony).

§ 10. Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem 1 października 2002 r.

zaŁĄCzNikizaŁĄCzNik Nr 1

prograM praktYki teCHNika FarMaCeutYCzNego

Program praktyki obejmuje:

1. prace przy sporządzaniu leków recepturowych, przez okres 8-12 miesięcy, a w szczególności:

1) przygotowywanie stanowiska recepturowego – w tym stanowiska do pracy w warunkach aseptycznych,

2) techniki sporządzania różnych postaci i form produktów leczniczych (z wyłączeniem produktów bardzo silnie działających, zawierających w swoim składzie substancję bardzo silnie działającą, środek odurzający lub substancję psychotropową):

a) recepturowych,

b) galenowych,


3) zasady kontroli leku recepturowego.

2. prace przy ekspedycji preparatów leczniczych i wyrobów medycznych oraz wykonywanie innych czynności przez okres 12-16 miesięcy, a w szczególności:

1) zasady rozmieszczania i przechowywania produktów leczniczych i wy-robów medycznych,

2) zasady wydawania produktów leczniczych,

3) stosowanie nowych technik informatycznych do ewidencjonowania oraz wydawania produktów leczniczych i wyrobów medycznych,

4) praktyczne wdrożenie zasad Dobrej Praktyki Aptecznej.

3. etyczne, prawne i organizacyjne zasady wykonywania zawodu technika farmaceutycznego obejmujące w szczególności:

1) podstawy wiedzy w zakresie:

a) przepisów prawa farmaceutycznego, w tym organizacji i uprawnień Inspekcji Farmaceutycznej oraz samorządu zawodowego,

b) przepisów regulujących gospodarkę produktami leczniczymi i wyro-bami medycznymi, w tym:

– zasady rotacji leków oraz kontrolę terminu ważności,

– zasady zaopatrywania apteki w produkty lecznicze i wyroby me-dyczne,

c) Kodeksu Etyki Aptekarza Rzeczypospolitej Polskiej,

d) uprawnień i obowiązków pracowników apteki wykonujących czyn-ności fachowe,

e) bezpieczeństwa i higieny pracy oraz regulaminu pracy,

doskonalenie umiejętności praktycznego korzystania z literatury fachowej 2) oraz innych źródeł informacji o produkcie leczniczym.


ZAŁĄCZNIK NR 2

..........................

(pieczęć apteki)

Lp. .................... ..................................

(miejscowość, data)

zaŚwiaDCzeNie

o odbyciu przez technika farmaceutycznego praktyki w aptece

Zaświadcza się, że:

Pan/Pani ..........................................................................................................

(imię i nazwisko)

posiadający(a) dyplom technika farmaceutycznego nr ......................................................................................................................................................

(nazwa i siedziba szkoły)

odbył(a) praktykę w aptece

w okresie:

od ......... do .......... w aptece .........................................................................(nazwa i siedziba)

od* ........ do .......... w aptece ........................................................................(nazwa i siedziba)

od ......... do .......... w aptece ..........................................................................(nazwa i siedziba)

od ......... do .......... w aptece .........................................................................(nazwa i siedziba)

....................................... (pieczątka i podpis kierownika apteki)

*Wypełnić w przypadku, gdy praktyka odbywana była w więcej niż jednej aptece.


W związku z zarządzeniem Prezesa NFZ lekarze w ramach opieki fi-nansowanej z NFZ powinni wykonywać wszystkie szczepienia bezpłatnie, a to uniemożliwiło wliczanie kupowanej przez lekarza szczepionki w usługę wykonywania szczepień, więc podniosło się larum.

Problem ten ma wiele aspektów, jednak nie można ukrywać, że tym decy-dującym są zarówno dla lekarzy jak i aptekarzy pieniądze, dlatego też należy przynajmniej pod tym względem sprawę uczciwie przedstawić, wyciągać wnioski także z historii medycyny i farmacji, by ostatecznie wskazać, co jest najkorzystniejsze dla samego pacjenta i jak sprawę najlepiej rozwiązać.

Na wstępie warto przypomnieć dlaczego lekarz leczy i nie może sprze-dawać leków (zgodnie z obowiązującym prawem farmaceutycznym prakty-kujący lekarz nie może być właścicielem apteki) a farmaceuta wydaje leki, a nie leczy. Wynika to bezpośrednio z historii tych zawodów, gdyż już w XII wieku proceder oszukiwania pacjentów i sprzedawania im źle wykonanych lub bezwartościowych leków przez osoby, które jednocześnie leczyły i wy-twarzały leki, był na tyle dotkliwy, że w wielu krajach wprowadzano przepisy z sankcjami w postaci kar pieniężnych, utraty majątku, a nawet kary śmierci za sprzedaż niewłaściwie wykonanych leków w tzw. aptekach lekarskich. Dlatego też w 1241 roku cesarz rzymski i król Sycylii Fryderyk II Hohenstauf w Konstytucjach Królestwa Sycylii rozdzielił jednoznacznie zawód lekarza od aptekarza, by lekarz nie odnosił korzyści ze stosowania lub polecania konkretnych leków, a tym samym ordynował pacjentowi lek najlepszy, zwra-cając uwagę wyłącznie na swoją wiedzę i dobro pacjenta, a nie na dodatkowe korzyści ze sprzedaży lub polecania konkretnych leków.

Niestety żaden przepis nie był i nie jest w stanie tego procederu od zamierzchłych wieków rozwiązać, o czym wszyscy doskonale wie-my widząc jaki wpływ na wielu lekarzy mają firmy farmaceutyczne. Apteki już prawie nie wytwarzają leków w aptece i od dawna nie mają interesu w tym, by nakłaniać lekarzy do stosowania określony specyfików. Działania te przejęły firmy farmaceutyczne, których przedstawiciele z wielkim sukcesem nakłaniają lekarzy i farmaceutów do wciskania pacjentom swoich specyfików, oczywiście nikt nie robi tego za darmo. Proceder kwitnie zarówno w świecie jak i w Polsce i niestety nikt nie chce zdecydowanie przeciwdziałać temu zjawisku, gdyż wszyscy dbają o swoje interesy, zaś interesów pacjenta nikt

SzczepioNki poWiNNy być doStępNe tylkO w aPtekach!


dobrze nie reprezentuje. Nawet Ministerstwo Zdrowia i NFZ dbają wyłącznie o interesy w zakresie leków refundowanych, czyli tych za które dopłacają. Co należałoby zrobić? Jedną z podstawowych zasad, funkcjonujących w wielu cywilizowanych krajach, już wielokrotnie proponowałem jako zapis w rozporządzeniu w sprawie recept lekarskich! Należałoby wprowadzić zasadę zobowiązującą lekarzy do wypisywania recepty nazwą międzynarodową (nie wskazując nazwy handlowej konkretnego leku), zaś aptekę do wydania naj-tańszego odpowiednika danego leku. Ale nad tym rozporządzeniem czuwają lekarze z MZ i krzywdy sobie nie zrobią.

Skupmy się jednak na szczepionkach, o które toczy się bój.

Dlaczego lekarz nie powinien sprzedawać szczepionek i innych leków w swoim gabinecie? Przyczyn jest wiele, jednak pierwsza i najważniejsza jest taka, że jeżeli lekarz nie jest stymulowany finansowo do zastosowania szcze-pionki ściśle określonego producenta, to zastosuje tą, którą uważa za najlepszą w oparciu o swoją wiedzę medyczną, zaś gdy są one równorzędne to może wykorzystać tą najtańszą. Jednak taka sytuacja ma miejsce tylko wtedy, gdy szczepionka zostanie zakupiona przez pacjenta poza gabinetem lekarza. Przy złamaniu tej zasady będzie dochodziło do wielu nieprawidłowości, często ze skutkiem szkodliwym dla pacjenta.

Na co należy zwrócić uwagę, przy analizie tego problemu:

1 – lekarze proponują, a nawet zmuszają pacjentów do szczepienia ściśle wy-branymi szczepionkami w zależności od tego, z którymi firmami doszli do porozumienia i tylko tej firmy szczepionki będą posiadali. Do naszej izby docierały już skargi pacjentów na gabinety, które zmuszały do szczepienia wybranymi szczepionkami, a jednocześnie odmawiano szczepień szcze-pionkami przynoszonymi z apteki lub takie szczepienia utrudniano,

2 – szczepionka przyniesiona przez pacjenta z apteki zostanie przez lekarza dokładnie sprawdzona m.in. pod względem daty ważności i jakości. Przy szczepionkach zalegających w gabinetach zachodzi obawa o szczepienie np. szczepionkami przeterminowanymi, których komuś będzie szkoda wyrzucić by nie ponosić starty wynikającej z ich zakupu (patrz załączone artykuły),

3 – w aptekach przechowywanie jest kontrolowane przez inspekcję farmaceu-tyczną, kontroluje się klimatyzację pomieszczeń, temperaturę w lodów-kach, a nawet ma miejsce mapowanie lodówek (kontrola temperatury na różnych wysokościach tej samej lodówki), jest kilka lodówek i w razie


awarii jednej można przełożyć szczepionki do drugiej. Czy takie warunki przechowywania i kontroli są spełnione i kontrolowane w gabinetach?

4 – w razie złamania warunków przechowywania leków w aptekach, inspekcja farmaceutyczna nakazuje utylizację źle przechowywanych leków. Czy taka kontrola i procedury obowiązują w gabinetach?

5 – szczepionki jak i inne preparaty termolabilne (np. insuliny) od lat są sprze-dawane w aptekach i nie słyszałem, by jakikolwiek pacjent miał problemy w wyniku złego przechowywania lub własnego transportu. Leki takie mają odpowiednią tolerancję, wystarczającą by je przenieść z apteki do domu czy gabinetu. Nikt nigdy nie praktykował transportowania tych preparatów przez pacjentów w specjalnych warunkach czy opakowaniach i nigdy nie było z tym żadnych problemów,

6 – szczepionki są często przywożone do gabinetów przez przedstawicieli firm farmaceutycznych zwykłym samochodem w bagażniku, więc jakim argumentem może być tak restrykcyjnie pilnowany zimny łańcuch jak sam przedstawiciel producenta go nie przestrzega. Zapewne nie jest to konieczne.

Oczywiście można założyć, że byłoby wygodniej gdyby szczepionki były dostępne od razu w gabinetach lekarskich, gdyż pacjent nie musiałby udawać się z receptą do apteki, by ponownie wrócić do gabinetu. Pomijając fakt, że również lepiej byłoby w gabinecie wydawać wszystkie leki, co podobnie zaoszczędziłoby pacjentowi drogi, to jednak wrócilibyśmy do czasów sprzed 1241 roku i ówczesnych problemów.

Jednak gdybym nawet jako pacjent miał poprzeć decyzję posiadania szczepionek przez gabinety, to uważam, że konieczne byłoby spełnienie kilku warunków:

1 – w gabinecie powinny być zapewnione wszystkie dostępne szczepionki z danego rodzaju (każdej firmy), a nie tylko wybrane przez lekarza w porozumieniu z obrotniejszymi firmami farmaceutycznymi,

2 – szczepionki powinny być wliczane do szczepienia w cenie ich zakupu, gdyż lekarz nie powinien zarabiać na lekach a tylko na usłudze. Tak więc przy darmowej usłudze szczepienia, cena szczepionki powinna być równa cenie jej zakupu,

3 – tak głośno podnoszone warunki przechowywania szczepionek powinny dorównać przynajmniej aptecznym i być kontrolowane, a także powinna


być zapewniona możliwość przełożenia szczepionek do drugiego urządze-nia chłodniczego w razie awarii pierwszego,

4 – pacjent powinien obowiązkowo zobaczyć szczepionkę przed jej zastoso-waniem w celu sprawdzenia co otrzymuje.

Jeżeli lekarze tak bardzo chcą zadbać o dobro pacjentów, by nie musieli nadkładać drogi przed szczepieniem, niech rzeczywiście zadbają także o pełne bezpieczeństwo i właściwe procedury ich przechowywania.

Z uszanowaniemPrezes Rady ŚIA

dr farm. Stanisław Piechula2011-03-09

ogólnopolska sekcja opieki Farmaceutycznej Polskiego Towarzystwa Farmaceutycznego zaprasza na

II Konferencję Naukowo - Szkoleniową

prowadzenie opieki farmaceutycznej termin konferencji 26-27 maja 2011.

Podstawowe informacje oraz cel spotkania:Celem konferencji jest wymiana doświadczeń praktyków prowadzą-

cych opiekę farmaceutyczną oraz farmaceutów zdecydowanych na jej wdrożenie jako usługi farmaceutycznej. Część warsztatowa obejmuje dyskusje rzeczywistych przypadków i problemów napotykanych w trakcie pracy z pacjentem w ramach opieki farmaceutycznej.

Czynni uczestnicy warsztatów będą nagradzani punktami edukacyj-nymi w ramach szkolenia ciągłego farmaceutów (szkolenie zakończone testem - 10 pkt.) oraz 4 punktami za udział w konferencji.

Do udziału w Konferencji zapraszamy osoby, które uczestniczą w realizowanym przez Pracownię Farmakoepidemiologii i Farmako-ekonomiki projekcie Opieka Farmaceutyczna w nadciśnieniu tętniczym i cukrzycy-FONTiC oraz wszystkich aptekarzy, którzy prowadzą opie-kę farmaceutyczną w swoich aptekach lub planują jej wprowadzenie w najbliższym czasie.

więcej na stronie → http://www.opiekafarmaceutyczna.com.pl/


Moim zdaniem rok 2011 być może stanie się przełomowym w działalności aptekarstwa. Jest to rok wyborów parlamentarnych, a więc rok szczególny. „Być może”, bo tak naprawdę nigdy nie wiadomo do końca, co się zdarzy. Rok 2010 był rokiem, który wskazywał, że coś się stanie dobrego w służbie zdrowia, a tym samym w farmacji. Istniały realne przesłanki, że Minister-stwo Zdrowia na czele z Panią minister E. Kopacz, przeanalizuje postulaty i wyraźne sygnały, które władze i społeczność aptekarska słały, wskazując na nienormalne, a wręcz korupcyjne działania niektórych podmiotów związanych z farmacją i zaopatrzeniem w leki nie tylko aptek, ale i szpitali i przychodni zdrowia. Firmy farmaceutyczne nadal bezkarnie, bez skrupułów wprowadzały swoje zasady zaopatrzenia stosując metody, które w normalnym państwie prawa nie miałyby prawa bytu dłużej niż jeden miesiąc.

Moim zdaniem pierwsza specjalistyczna kontrola zlikwidowałaby niepra-widłowości, a ludzie którzy dopuszczali się takich praktyk nigdy by więcej nie prowadzili samowoli i działalności niezgodnej z prawem. Tak by było wszędzie, ale nie u nas.

Na nieprawidłowości, korupcję i wyłudzanie pieniędzy z NFOZ-u samo-rządy aptekarskie wielokrotnie wskazywały, śląc pisma, petycje itp., niestety bezskutecznie. Dlatego ze sceptycyzmem podchodzę do spraw związanych z normalnością w funkcjonowaniu aptek. Niemniej jednak z uporem propo-nuję i apeluję do tych gremiów, które jeszcze mogą coś zdziałać: Kochani, nie pozwólcie, aby to co zdobyliśmy jako zawód poszło na marne. Mam takie przeświadczenie, że może się udać właśnie w roku 2011. Mam prawo przy-puszczać iż jest już pierwsza jaskółka /pierwsza jaskółka nie czyni wiosny/, ale zawsze warto mieć nadzieję. Otóż przeczytałem na stronie internetowej LOIA o spotkaniu jakie się odbyło w Warszawie z udziałem ministra, posłów i władz NIA, z udziałem naszego kolegi vice prezesa NIA i Prezesa LOIA mgra Krzysztofa Przystupy. Aż boję się interpretować stwierdzeń zawartych w propozycjach. Czyżby coś naprawdę drgnęło? Czyż ci co mogą nam po-móc, będą chcieli nam pomóc właśnie teraz? Wreszcie, czy naprawdę można przypuszczać, że aptekarstwo doczeka się normalności, a ludzie z małych miejscowości i wsi nie będą musieli jechać do tanich aptek w mieście? Czy naprawdę małe wiejskie apteki przestaną się bać likwidacji i staną się, jak to

mOIm zdaNIem (5)


miało miejsce dawniej, wzorowymi placówkami służby zdrowia i właściwą i prawdziwą placówką informacji o leku?

Moim zdaniem jest taka realna szansa. Zachęcam więc kolegów do prze-czytania pisma z portalu LOIA propozycji ustaleń i zapamiętania tychże. Będziemy z niecierpliwością czekali na ścieżkę legislacyjną i realizację za-wartych ustaleń.

Pragnę przypomnieć jeszcze raz, że rok 2011 to rok wyborów parlamen-tarnych i rok polskiej prezydencji w Unii Europejskiej.

Może warto powiedzieć właśnie tu i teraz: przyszli parlamentarzyści uważajcie, macie szansę nam pomóc, a tym samym pomóc polakom. Je-steśmy liczną i silną grupą społeczną, naprawdę silną. będziemy wiedzieli jak głosować. to nie szantaż, ale propozycja prawie nie do odrzucenia.

Moim zdaniem właśnie rok 2011, jak pisałem na wstępie, może być ro-kiem przełomu i nadejścia normalności dla aptekarstwa. Oby tak było, czego Wam drodzy koledzy życzę. Trzymamy więc kciuki za powodzenie realizacji postulatów, a panu prezesowi K. Przystupie życzymy jeszcze większej deter-minacji i satysfakcji z wieloletnich działań na rzecz powrotu do prawdziwej i normalnej działalności Aptek.

mgr farm. Janusz Kisielewski

sprzedam meble aptecznetel. kom. 504 282 451


wiaDoMoŚCi

z poSiedzeNia okręgoWej rady aptekarSkiej w lUBlINIe

Na posiedzeniu w dniu 14 lutego 2011 r. Okręgowa Rada Aptekarska w Lublinie rozpatrzyła wnioski dotyczące prawa wykonywania zawodu, wpisania kandydatów na listę członków LOIA oraz stwierdzenia rękojmi należytego prowadzenia apteki.

Rada Aptekarska rozpatrzyła wnioski o wydanie opinii w sprawie udzie-lenia zezwolenia na prowadzenie apteki przez:– Janusza Lorfinga w Biłgoraju, przy ul. Sikorskiego 5,– KBH Sp. z o.o. w Białej Podlaskiej przy ul. Warszawskiej 2.

Podczas posiedzenia dyskutowano na temat zmian legislacyjnych oraz sytuacji ekonomicznej aptek. Magister farm. Tomasz Barszcz przedstwił stan szkoleń ciągłych farmaceutów na terenie LOIA. Postanowiono wystosować na łamach Biuletynu komunikat do osób, które nie dopełniły jeszcze obowiązku szkoleń. Członkowie Rady zatwierdzili wykonanie budżetu za rok 2010 oraz przyjęto projekt budżetu na rok 2011.

red.

Lublin, dn. 11 lutego 2011 r.k o M u N i k a t

W związku z wejściem w życie z dniem 02 lutego 2011r. nowego rozporzą-dzenia Ministra Zdrowia z dnia 24.01.2011 r.w sprawie wykazu leków, które mogą być traktowane jako surowce farmaceutyczne, wysokości opłaty ryczał-towej za leki podstawowe i recepturowe, ilości leku recepturowego, którego dotyczy opłata ryczałtowa, oraz sposobu obliczania kosztu sporządzania leku recepturowego i otrzymanym stanowiskiem Lubelskiego Wojewódzkiego Oddziału NFZ, informuję wszystkich kierowników aptek ogólnodostępnych, o dokonaniu bieżącej korekty kosztu sporządzenia leku recepturowego w przypadku wykonania leku w dniu 02 lutego b.r. wg dotychczas obo-wiązującego rozporządzenia.

Dokonanie powyższego pozwoli na wypłatę refundacji w ustawowym terminie.



30 WIADOMOŚCI

lUty 2011 R.

kaleNDariuM prac prezesa i Członków ora w lublinie

Prezes Rady mgr farm. krzysztof przystupa uczestniczył z ramienia NRA w posiedzeniach Sejmowych Podkomisji nadzwyczajnych dotyczą-cych: 03.02. – rozpatrzenia rządowych projektów ustawy o działalności leczniczej, o zmianie ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pa-cjenta oraz niektórych innych ustaw, o zmianie ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty i o systemie informacji w ochronie zdrowia oraz 04.02. i 08.02. – rozpatrzenia rządowego projektu ustawy o refundacji leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych.

09.02. – na wniosek właścicieli/kierowników/ aptek z Janowa Lubelskiego V-ce Prezes Prezes Rady mgr farm. Marian Mikulski, z-ca Lubelskie-go Wojewódzkiego Inspektora Farmaceutycznego mgr farm. elżbieta peret oraz dyrektor biura mgr anna knieć wzięli udział we wspólnym spotkaniu zorganizowanym przez Starostwo Powiatowe w Janowie Lubelskim.

Spotkanie poświęcone było omówieniu problemów związanych z dostosowaniem godzin pracy aptek ogólnodostępnych w Janowie Lubelskim do wymogów Uchwały Rady Powiatu.

11.02. – odbyło się posiedzenie Komisji ds. prawa wykonywania zawodu i rękojmi. W posiedzeniu udział wzięli: dr n. farm. Mariola Drozd – przewodnicząca, dr n. farm. tomasz baj, dr n. farm. piotr belniak – członkowie. Komisja przeprowadziła rozmowy kwalifikacyjne z 14 kandydatami na kierowników aptek oraz zapoznała się z dokumentami 8 kandydatów. Komisja pozytywnie zaopiniowała wszystkich kandy-datów na kierowników aptek.

13.02. – na zaproszenie Telewizji Lublin prezes wziął udział w audycji po-święconej podwyżce cen leków w szpitalach.

14.02. – odbyło się posiedzenie Rady, w trakcie którego rozpatrzono nastę-pujące wnioski:

1 – o wydanie prawa wykonywania zawodu farmaceuty,3 – o wpisanie na listę członków LOIA ,

31WIADOMOŚCI

Kalendarium opracowałamgr Anna Knieć

Dyrektor Biura Lubelskiej OIA

5 – o skreślenie z listy członków LOIA,21 – o stwierdzenie rękojmi należytego prowadzenia apteki,2 – o wydanie opinii w sprawie uzyskania zezwolenia na prowadzenie apteki.

Ponadto podjęto uchwałę zatwierdzającą wykonanie budżetu Izby za rok 2010 r. oraz projekt budżetu na rok 2011.

15.02. – na zaproszenie Ministerstwa Zdrowia mgr farm. krzysztof przy-stupa jako V-ce Prezes NRA uczestniczył w spotkaniu poświęconym omówieniu projektu ustawy o refundacji leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych oraz na zaproszenie Krajowej Izby Diagnostów Laboratoryjnych, w spotkaniu z Senatorem stanisławem gogaczem, na temat projektu ustawy o zmianie ustawy o izbach lekarskich oraz niektórych innych ustaw.

16.02. – 17.02. – prezes reprezentował NRA w kolejnych posiedzeniach Sejmowej Podkomisji nadzwyczajnej do rozpatrzenia rządowego pro-jektu ustawy o refundacji leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych.

16.02. – na zaproszenie Starostwa Powiatowego w Krasnymstawie V-ce Prezes Rady mgr farm. Marian Mikulski, mec. Małgorzata gęca-goździewska oraz z-ca Lubelskiego Wojewódzkiego Inspektora Farmaceutycznego mgr farm. elżbieta peret spotkali się w siedzibie Starostwa w sprawie omówienia problemów związanych z określeniem czasu pracy aptek ogólnodostępnych funkcjonujących na terenie Po-wiatu Krasnostawskiego w kontekście obowiązującej w tym zakresie Uchwały Rady Powiatu.

23.02. – prezes Rady wystąpił w Panoramie Lubelskiej, wypowiadając się na temat sprzedaży środków antykoncepcyjnych i wczesnoporonnych (tzw. klauzula sumienia).

32 WIADOMOŚCI

Lublin, marzec 2011 r.

koMuNikat Dla aptek Mając na uwadze szybkość przekazywania informacji pomiędzy aptekami

a Lubelskim Oddziałem Wojewódzkim NFZ w zakresie danych o obrocie lekami refundowanymi (a tym samym skrócenie okresu oczekiwania na refundację bądź umożliwienie szybkiego dokonania korekty w zbiorczych zestawieniach), przypominamy o możliwości podpisania umowy przez apteki z Lubelskim Oddziałem Wojewódzkim NFZ upoważniającą do korzystania z Portalu Narodowego Funduszu Zdrowia.

Regulamin korzystania z Portalu NFZ stanowi załącznik Nr 1, zaś wzór umowy stanowi załącznik Nr 2 do zarządzenia Nr 45/2009/DSOZ Prezesa NFZ z dnia 05 października 2009 r.

Podpisanie ww. umowy ułatwi naszym zdaniem przekazywanie i aktuali-zację w zakresie danych dotyczących refundacji między stronami.

Wszelkie informacje dotyczące Portalu NFZ można znaleźć pod adre-sem:

www.nfz-lublin.pl zakładka „portal szoi”



kORzystaNIe z INteRNetOwegO PORtalU NaROdOwegO fUNdUszU zdROwIa

33WIADOMOŚCI

komuNikat dotyczący zakończeNia przedłużoNego okreSu edukacyjNego

lata 2004 - 2008

Lublin, dn. 15 marca 2011 r.

k o m u n i k a t

Wszystkim członkom Lubelskiej Okręgowej Izby Aptekarskiej, którzy nie rozliczyli się z przedłużonego do 31.12.2010 r. okresu edukacyjnego i podlegają rozporządzeniu Ministra Zdrowia w sprawie szkolenia ciągłego farmaceutów przypominamy, że powinni w trybie pilnym potwierdzić dopeł-nienie obowiązku podnoszenia kwalifikacji zawodowych.

Potwierdzenie dopełnienia obowiązku polega na przedstawieniu w Izbie karty szkolenia ciągłego, zawierającej wpisy z odbytych szkoleń, potwier-dzone certyfikatami lub zaświadczeniami, dokumentujące zdobycie 100 punktów edukacyjnych, w tym co najmniej 50 punktów uzyskanych poprzez uczestniczenie w kursach zakończonych egzaminem lub testem (tzw. punkty „twarde”).

Jednocześnie zwracamy uwagę, że zaniechanie tego obowiązku może skutkować już w najbliższym czasie np. negatywną opinią Okręgowej Rady Aptekarskiej przy opiniowaniu na stanowisko kierownika, czy przedłużenia kierownictwa po 65 roku życia.

Osoby, które nie dopełniły obowiązku szkolenia ciągłego mogą także zostać imiennie wezwane przez Okręgowego Rzecznika Odpowiedzialności Zawodowej LOIA.

Ponadto w rejestrze farmaceutów LOIA nie zostanie umieszczona infor-macja o dopełnieniu przez określonego farmaceutę obowiązku szkolenia ciągłego.

Przewodniczący Komisji ds. Szkoleń

mgr farm. Tomasz Barszcz

34 WIADOMOŚCI

Warszawa, dn. 25 stycznia 2011 r.pangrzegorz kucharewiczprezes Naczelnej izby aptekarskiej

Szanowny Panie Prezesie,

Informuję, że rozporządzenia Ministra Zdrowia:- w sprawie wykazu chorób oraz wykazu leków i wyrobów medycznych, które

ze względu na te choroby są przepisywane bezpłatnie, za opłatą ryczałtową lub za częściową odpłatnością

- w sprawie limitów cen leków i wyrobów medycznych, wydawanych świadczeniobiorcom bezpłatnie, za opłatą ryczałtową lub częściową od-płatnością

- w sprawie wykazu cen urzędowych hurtowych i detalicznych produktów leczniczych i wyrobów medycznychzawierają pozycje o błędnych kodach EAN. Prawidłowe kody wymienione

są w załączonym piśmie Ministra Zdrowia znak: MZ-PLE-460-8537-103/KKU/11. Proszę o przekazanie aptekom przedmiotowych informacji.

PrezesNarodowego Funduszu Zdrowia

dr n. med. Jacek Paszkiewicz

Warszawa, dn. 25 stycznia 2011 r.panDr n. med. Jacek paszkiewiczprezes Narodowego Funduszu zdrowia

Szanowny Panie Prezesie,

W związku z wejściem w życie z dniem 30 grudnia 2010 roku rozporzą-dzeń Ministra Zdrowa:• w sprawie wykazu chorób oraz wykazu leków i wyrobów medycznych, które

ze względu na te choroby są przepisywane bezpłatnie, za opłatą ryczałtową lub za częściową odpłatnością

błędNe kody eaN

35WIADOMOŚCI

• w sprawie limitów cen leków i wyrobów medycznych wydawanych świad-czeniobiorcom bezpłatnie, są opłatą ryczałtową lub częściową odpłatno-ścią

• w sprawie wykazu cen urzędowych hurtowych i detalicznych produktów leczniczych i wyrobów medycznych

uprzejmie informuję i proszę o poinformowanie jednostek podległych o oczy-wistej pomyłce pisarskiej w kodzie EAN produktów leczniczych• Quentapil, 150 mg po 30 szt. jest 5909990718606, powinien być

5909990717606• Quentapil, 150 mg po 60 szt. jest 5909990717661, powinien być

5909990717651• Doresol 3, 3 mg po 20 tabl. jest 5909990018184, powinien być

5909990018154.Z poważaniem,

Z upoważnienia Ministra ZdrowiaPodsekretarz Stanu

Adam Fronczak

W związku ze śmiercią naszej Koleżanki

mgr farm. elŻbietY woJtaN

Najbliższej Rodzinie i Bliskim

wyrazy głębokiego żalu i współczucia składają w imieniu całego środowiska aptekarskiego

Prezes oraz członkowie Okręgowej Rady Aptekarskiej w Lublinie

Uprzejmie informujemy, iż Msza Św. w intencji Ś.p. mgr farm. elżbiety wojtan

odbędzie się w dniu 8 kwietnia 2011 r.w kościele Parafii pw. Wieczerzy Pańskiej w Lublinie

przy al. warszawskich 31 o godz. 18:00.

36 NAUKA

NaUka

głośne pochrapywanie to atrybut przypisywany głównie korpulentnym pa-nom w średnim wieku. pochrumkiwanie i posapywanie przez sen postrzegane jest także jako coś zabawnego, a chrapiąca postać to częsty element komedii, czy kreskówki. o ile stereotyp związany z wiekiem i płcią znajduje potwierdzenie w rzeczywistości, o tyle przekonanie o bezkarnym charakterze chrapania może być mylące. Nie do śmiechu jest także samym chrapiącym i ich rodzinom – a jest to spora grupa, zważywszy na fakt, że spośród osób po 40 roku życia chrapie około 1/3 kobiet i prawie połowa mężczyzn.

Chrapanie to nic innego jak dźwięk wydawany przez wprawione w drgania tkanki wiotkie gardła. W ten sposób manifestuje się opór, na jaki napotyka powietrze w drogach oddechowych, kiedy z jakiś przyczyn zamiast napływać do płuc, musi się do nich „przeciskać” wąskim strumieniem. Im większa jest przeszkoda dla swobodnego wdechu, tym dobitniejszy jest dźwięk wydawany przez „chrapacza”. Akustyka chrapania może dochodzić nawet do 70 decybeli. To bardzo głośno.

Przyczyny obturacji mogą być różne. Z wiekiem tkanki miękkie gardła i podniebienia w sposób naturalny tracą sprężystość. O ile w ciągu dnia mię-śnie utrzymują je w napięciu, to w nocy, kiedy tonus słabnie pozbawione są podpory i mogą wiotczeć generując chrapanie. Niektórzy chrapią, ponieważ „taka już ich uroda” – mają przerośnięty język lub zbyt duży języczek, cechują się masywną szyją lub małą żuchwą – a są to cechy utrudniające prawidłowy pasaż powietrza. Niekiedy winne są patologiczne zmiany strukturalne – np. blokada w obrębie nosa (polipy, skrzywienie przegrody nosowej), czy też przerost tkanek w obrębie gardła. Chrapanie może być także symptomem pozornie niezwiązanych z oddychaniem dolegliwości np. niedoczynności tar-czycy, ponieważ towarzyszy jej osłabienie napięcia mięśniowego lub choroby refluksowej jako skutek regurgitacji treści pokarmowej do gardła.

Tylko u niektórych osób chrapanie ma określoną przyczynę, którą można i trzeba leczyć specjalistycznie. Większość chrapiących jedynie uprzykrza innym ich nocny wypoczynek. Niemniej chrapanie może być sygnałem groź-nego obturacyjnego bezdechu podczas snu (OBPS, Sleep Apnea Syndrome).

chRaPaNIe – przypadłość, czy problem zdroWotNy?

37NAUKA

Nie wszyscy chrapiący cierpią na bezdech. Natomiast praktycznie wszystkie osoby z bezdechem chrapią.

W czasie bezdechu tkanki miękkie zapadają się tak bardzo, że praktycznie całkowicie odcinają dopływ powietrza. Ruchy klatki piersiowej i przepony są utrzymane, ale nieskuteczne. Chrapanie pojawia się w momencie przywrócenia oddechu. Bezdech trwać może nawet 2 minuty. Każdy, kto próbował wytrzy-mać jak najdłużej pod wodą wie, że to niemało. Oczywiście takie przerwy w dostawie powietrza skutkują niedotlenieniem, zwiększa się ilość mikrowy-budzeń, a sam sen jest nieefektywny. Nic dziwnego, że osoby cierpiące na OBPS rano czują się wymęczone, rozdrażnione, budzą się z bólem głowy.

Uważa się, że zła jakość snu u osób z bezdechem przekłada się w dłuższej perspektywie na ich skuteczność w pracy, motywację do działania, poziom libido, kondycję psychiczną – w tym skłonność do depresji, oraz na ilość wypadków drogowych.

Wykazano także silne związki pomiędzy obturacyjnymi zaburzeniami oddychania w czasie snu a nadciśnieniem tętniczym (w tym opornym na leczenie) i innymi schorzeniami sercowo-naczyniowymi. Choć związek po-między zakłóconym oddechem, a wzrostem ciśnienia krwi może wydawać się początkowo trudny do zrozumienia, są już hipotezy wyjaśniające tę zależność. Hipoksja i hipoksemia powodują szereg reakcji organizmu prowadząc w efek-cie do wzrostu aktywności współczulnej. Pobudzenie układu sympatycznego nie tylko wywołuje zwyżkę ciśnienia, ale równocześnie sprzyja wystąpieniu zaburzeń rytmu serca. W najgorszym możliwym scenariuszu te nieprawidło-wości mogą przyczynić się do wystąpienia zawału lub udaru. Patologiczne pobudzenie współczulne może mieć także reperkusje metaboliczne takie jak wzrost insulinooporności, czy krzepliwości krwi. Warto zwrócić uwagę na fakt, że patologiczne zmiany powiązane z OBPS mają potencjalnie odwracalną przyczynę, ponieważ bezdech można skutecznie leczyć.

Należy wspomnieć o tym, że cierpieć na bezdech (i chrapać) mogą także dzieci. U najmłodszych przyczyną problemów prawie zawsze są przerośnięte migdały. Podejrzewa się, iż bezdechy u maluchów mogą mieć poważne skut-ki - wolniejszy rozwój, gorsze wyniki w nauce i problemy z zachowaniem. Rozwiązaniem najczęściej jest ustalenie wskazań do zabiegu adenotonsilek-tomii.

Przyczyny zaburzeń oddychania podczas snu można diagnozować i le-czyć. Życzliwa porada farmaceuty może być bardzo dobrą zachętą do tego, aby pacjent udał się na wizytę lekarską, która zapoczątkuje proces terapii.

38 NAUKA

Warto się do niej przygotować prosząc o pomoc otoczenie. Chociaż słuchanie chrapiącej osoby nie należy do przyjemności, to wywiad zebrany od rodziny może być bardzo pomocny. To ona wie najlepiej jak zazwyczaj śpi ich bliski – czy chrapie w każdej pozycji, z jaką regularnością, czy śpi spokojnie, czy też wierci się niemożliwie na łóżku? Wsłuchując się w sen pacjenta mogą oni także wychwycić okresy przedłużającej się ciszy, a więc potencjalne bezdechy. Na początek zasadna jest wizyta u lekarza pierwszego kontaktu, który pomoże wybrać specjalistę odpowiedniego do określenia, w których miejscach może dochodzić do utrudnień w oddychaniu skutkujących chrapaniem. Laryngolog zbada drożność nosa, dokładnie obejrzy gardło i zajmie się niedrożnością na poziomie górnych dróg oddechowych. Problem w obrębie dolnych dróg oddechowych to zadanie dla pulmonologa.

U niektórych osób wskazane jest przeprowadzenie dodatkowych testów. „Złotym standardem” diagnostyki snu jest badanie nocne, które można prze-prowadzić m.in. w pracowniach snu. Może mieć ono postać prostego testu, w którym mierzy się jedynie saturację krwi śpiącego i obserwuje się go lub może być wzbogacone o dodatkowe badania – mowa wówczas o tzw. małej lub pełnej polisomnografii. Najbardziej złożone badanie obejmuje dodatkowo takie parametry jak EKG, aktywność mięśni, ruchy gałek ocznych, klatki pier-siowej i brzucha, a nawet czynność mózgu. Tak kompleksowy zapis pozwala na uzyskanie pełnych danych na temat architektury snu pacjenta i informacji o tym, co dzieje się z jego organizmem w stanie uśpienia.

Od postawionego rozpoznania zależą możliwe opcje leczenia. Jeżeli utrud-nienia w przepływie powietrza spowodowane są cechami anatomicznymi w niektórych przypadkach pomocne mogą być protezy m.in. wymuszające protruzję (delikatne wysunięcie) żuchwy i języka. Aparaty te w sposób mecha-niczny zwiększają przestrzeń oddechową. Natomiast zwężenie mechaniczne w obrębie górnych dróg oddechowych można udrożnić operacyjnie (np. poprzez wycięcie nadmiaru tkanek lub usztywnienie podniebienia). Wyso-ką skuteczność notuje terapia metodą CPAP (Continuous Positive Airway Pressure). Wykorzystuje się w niej urządzenie (pompę, zwaną też protezą powietrzną) podające śpiącemu pacjentowi powietrze pod ciśnieniem przez maseczkę. Przeznaczona jest ona przede wszystkim dla pacjentów, u których obturacja występuje na poziome dolnych dróg oddechowych oraz u cierpią-cych na bezdech.

W jaki jeszcze sposób farmaceuta może pomóc osobie, która chciałaby przestać chrapać? Można oczywiście zapoznać pacjenta z asortymentem dostępnych bez recepty preparatów przeciwko chrapaniu. Zawierają one w swoim składzie głównie lubrykanty oraz związki poprawiające napięcie

39NAUKA

tkanek miękkich, dzięki którym wibracje powodujące chrapanie ulegają wyciszeniu. Dostępne są także plasterki mechanicznie rozprężające skrzy-dełka nosa, które mogą pomóc, jeżeli jest on zatkany np. na skutek alergii lub przeziębienia. Preparaty OTC mogą być polecone przede wszystkim tym osobom, u których nie stwierdzono wyraźnych przyczyn chrapania lub jako doraźne środki wspomagające. Należy wyraźnie podkreślić, że produkty te nie leczą bezdechu sennego.

Porada farmaceuty może polegać także na poinformowaniu pacjenta, co może sam zmienić w swoim stylu życia i postępowaniu, aby ograniczyć chrapanie. Istotna jest między innymi odpowiednia pozycja podczas snu – należy unikać spania na plecach, gdyż w tej pozycji drogi oddechowe w naturalny sposób ulegają zwężeniu (m.in. przez cofający się do tyłu język). Pacjenci chrapiący powinni ponadto podjąć trop uniwersalnych wskazówek zdrowego trybu życia. Jeżeli są otyli lub mają nadwagę powinni zawalczyć o zmniejszenie masy ciała. Wykazano bardzo silny związek pomiędzy nad-miarem kilogramów, a chrapaniem. Dużego stopnia otyłość prawie zawsze wiąże się z zaburzeniami oddychania – w swoim najprostszym mechanizmie przez fizyczny ucisk tkanki tłuszczowej na klatkę piersiową, przeponę, szyję. Współwystępowanie otyłości i hipowentylacji pęcherzykowej, wraz z kilkoma innymi charakterystycznymi symptomami stało się nawet podsta-wą do wyodrębnienia samodzielnej jednostki chorobowej zwanej zespołem Pickwicka. Ten ciekawy eponim wywodzi się z powieści Karola Dickensa „Klub Pikwicka”, w której pisarz stworzył postać Joe – chłopca chorobliwie grubego, który całe noce chrapał z przerwami na epizody bezdechu, a w ciągu dnia był książkowym przykładem hipersomnii… Chrapanie nasilają także alkohol oraz leki sedatywne i nasenne, ponieważ zmniejszają napięcie mię-śni. Negatywny wpływ – nie tylko na chrapanie – mają papierosy, ponieważ rozległe spektrum toksycznego działania dymu obejmuje następowe zwężenie światła dróg oddechowych.

Odpowiadając na pytanie postawione w tytule należy stwierdzić, że chrapanie tylko w niektórych przypadkach sygnalizuje faktyczny problem zdrowotny. Nie można jednak zapominać o tym, że nawet niepowikłane chrapanie to dolegliwość obniżająca jakość życia pacjenta. Jeżeli taka osoba zgłosi się do apteki, to w rozmowie z farmaceutą powinna nabrać przekonania, że jej problem nie jest banalny i dowiedzieć się o możliwościach diagnostyki i leczenia.

mgr farmacji Olga Sierpniowska

FuNDaCJa rozwoJulubelskiego wYDziaŁu FarMaCeutYCzNego

iM. Mgr FarM. witolDa Łobarzewskiego20-093 lubliN, ul. CHoDŹki 1

Lublin. 1. 02. 2011 r.

szanowni państwo,Uprzejmie informujemy, że Fundacja rozwoju lubelskiego wydziału

Farmaceutycznego im. mgr farm. witolda Łobarzewskiego, posiada sta-tus organizacji pożytku publicznego.

Ponieważ każdy podatnik, również osoba rozliczająca aptekę w formie podatku liniowego, może przekazać 1% swojego podatku za miniony rok podatkowy 2010 na rzecz organizacji pożytku publicznego, dlatego bardzo prosimy, aby część swoich podatków zamiast fiskusowi przekazali pań-stwo naszej Fundacji.

Aby to uczynić należy:- w rocznym zeznaniu podatkowym za rok 2010 wpisać pełną nazwę

Fundacji, numer krs 0000099660 oraz kwotę darowizny w wysokości nie większej niż 1% należnego podatku.

Urząd Skarbowy przekaże w imieniu Państwa wskazaną kwotę na konto Fundacji.

Uzyskane środki umożliwią realizację zadań Fundacji, mają-cych na celu m.in. zakupy aparatury naukowej oraz innego sprzę-tu do wyposażenia laboratoriów i sal wykładowych, co przyczyni się do dalszego, pomyślnego rozwoju Wydziału Farmaceutycznego z Oddzia-łem Analityki Medycznej Uniwersytetu Medycznego w Lublinie.

Bardzo prosimy o podanie naszej prośby współpracownikom i znajomym.

Z podziękowaniem i szacunkiem

Przewodniczący Rady Fundatorówmgr Janusz Kisielewski

Dziekan Wydziału Farmaceutycznego z Oddziałem Analityki Medycznej

prof. dr hab. Janusz Solski

Prezes Zarządu Fundacjidr Andrzej Kot

41Nowości wydawNicze

NoWości WydaWNicze

Marketingowe zarządzanie apteką

Jak zaaranżować wnętrze apteki i skutecznie ją wypromować? Jak przygotować dobry plan mar-ketingowy i radzić sobie z konkurencją, i wresz-cie na czym polegają i jaką przyszłość mają przed sobą usługi w aptece? Na te oraz na wiele innych pytań znajdą Państwo odpowiedź w najnowszej książce pod redakcją profesora Henryka Mruka pt. „Marketingowe zarządzanie apteką”.

apteka na rynku

Pierwsze rozdziały omawianej publikacji pozwalają zrozumieć rynek oraz istotę zarządzania, czyli „robienia właściwych rzeczy we właściwym czasie”. Opisują czynniki wpływające na otoczenie apteki oraz sposoby roz-poznawania jej silnych i słabych stron, a także możliwości wykorzystania pojawiających się szans i minimalizacji zagrożeń. Autorzy wskazują przy-kłady oraz tendencje pojawiające się zarówno w polskich jak i zagranicz-nych realiach. Czy wiedzą Państwo, że Polacy wykazują dużą skłonność do wydawania pieniędzy na leki na tle innych europejskich państw, albo że zwiększa się nasze zainteresowanie produktami droższymi, markowymi?

Ponadto omówione zostały perspektywy rynku farmaceutycznego, które wpływają m.in. na zachowania producentów, takie jak dążenie do intensyfi-kowania dystrybucji i wzbogacania oferty w preparaty OTC. Autorzy zwra-cają uwagę na fakt, że zwiększająca się dojrzałość sektora farmaceutycznego i wzrost konkurencji powodują skierowanie aktywność producentów na dzia-łania promocyjne w sferze hurtu i sprzedaży aptecznej – tzw. trademarke-ting, czego przykładem jest m.in. wzrost liczby programów lojalnościowych i doradztwo w zakresie merchandisingu. Szeroko opisane zostały korzy-ści i ograniczenia płynące z przystąpienia apteki do sieci franchisingowej, a także badania marketingowe.

umiejętność konkurowania

W książce podkreśla się wieloaspektowość konkurencji, oraz koniecz-ność budowania przez farmaceutów i apteki wysokiej pozycji w świadomości

42 Nowości wydawNicze

społeczeństwa, podnoszenie własnego autorytetu. W ciekawy sposób zapre-zentowano reguły, które należy brać pod uwagę w procesie budowania pozy-cji apteki. Wynika z nich między innymi, że lepsze efekty daje odróżnienie się od konkurencji, niż naśladowanie jej, a konkurowanie ceną jest jednym z najbardziej niebezpiecznych oraz najmniej efektywnych sposobów bu-dowania pozycji rynkowej. Zamiast koncentrować się na obniżaniu cen, zdaniem autorów, warto skupić uwagę na poszerzaniu usług w aptece oraz zadbać o ich odpowiednią jakość. Autorzy podkreślają znaczenie cen nie-okrągłych, opisują marże w aptece, dzielą się też swoją wiedzą i wynikami badań na temat postrzegania cen przez pacjentów. Dowiadujemy się m.in., że skłonność pacjenta do zmiany preparatu na inny maleje wraz ze wzro-stem wartości recepty, oraz że promocje, w których ceny preparatu obniża się np. o 50% są mniej skuteczne niż promocje „kupisz jeden – drugi do-stajesz gratis”. Informując jak zbudować przewagę konkurencyjną apteki autorzy nierzadko odwołują się do wdrożonych z powodzeniem rozwiązań, by udowodnić, że nawet mała niezależna apteka może zbudować na rynku swoją pozycję mimo pojawiających się obok podmiotów sieciowych.

Dobre planowanie

Istotną rolę w zarządzaniu marketingowym odgrywa dobry plan, który ułatwia pracę, pozwala na uniknięcie przypadkowych, często nieefektyw-nych akcji. Plan marketingowy dla pojedynczej apteki nie powinien koja-rzyć się z wielostronicowym dokumentem, istotne jest aby zawierał pew-ne elementy, wskazane i poparte przez autorów przykładami. Pierwszym i bardzo istotnym z nich jest ocena sytuacji apteki. Może okazać się, że ma ona dobrą kondycję finansową, duże wnętrze, a w okolicy mieszkają zamoż-ne kobiety. Wówczas zasadne wydaje się postawienie sobie przez aptekę celu uruchomienia samoobsługowej części z bogatą ofertą dermokosmetyków.

pacjenci są najważniejsi

Dużo uwagi zwrócono na potrzeby pacjentów, które tak naprawdę są punktem wyjścia i sprawiają, że pacjenci kierują swoje kroki do apteki i dokonują zakupu. Czytelnik dowiaduje się m.in. że około 20% pacjentów za podstawowe kryterium wyboru leku uznaje cenę, pozostały odsetek wy-biera aptekę przyjazną, w której uzyska poradę, zakupi wszystkie niezbęd-ne preparaty. W ciekawy sposób zaprezentowano zasady psychologiczne, kształtujące ludzkie zachowania oraz sposób autoprezentacji pacjentów, którzy czasem wcielają się w inne role, przekazują nieprawdziwe informa-cje. Autorzy podkreślają rosnącą rolę neuromarketingu w budowaniu part-


nerskich relacji z pacjentami. Z książki można dowiedzieć się m.in. że sto-sowane do tej pory instrumenty, które miały nakłonić palaczy do rzucenia palenia są nieskuteczne - informacje ostrzegawcze na opakowaniach akty-wizują mózg palacza do sięgnięcia po papierosa; zastosowanie słów takich jak rabat, promocja, nowość, uaktywniają w mózgu ośrodki odpowiedzialne za miłe doznania.

właściwa komunikacja

Wiele miejsca poświęcono zasadom i technikom porozumiewania się z pacjentami, ponieważ to właśnie rozmowa jest kluczowym elementem obsługi. Skupiono się m.in. na komunikacji werbalnej i niewerbalnej, ale również na motywowaniu i perswazji, rozmowach z trudnymi pacjentami, rozwiązywaniu sytuacji konfliktowych czy sile pierwszego wrażenia. Do-wiadujemy się między innymi, że zamiast używać zwrotu „w czym mogę pomóc”, który niektórzy pacjenci mogą potraktować jako aluzję do wieku, niepełnosprawności lepiej używać słów „proszę” lub „słucham”, warto też stosować zwroty powodujące pozytywne skojarzenia – lepiej powiedzieć, że pacjent „zainwestował” w zdrowie swoje lub rodziny, niż użyć słów „koszt” czy „wydatek”.

rola usług w aptece

Rosnąca liczba aptek sprawia, ze są one bardziej dostępne dla pacjentów, zwiększają swój asortyment np. o dermokosmetyki, leki OTC. Modyfikacji ulega także podejście aptek i farmaceutów do pacjentów, co spowodowane jest coraz większym zainteresowaniem tematyką zdrowia i urody wykazy-wanym przez pacjentów. Wszystko to sprawia, że wzrasta zapotrzebowanie na porady w aptece. Pojawia się więc wyraźna tendencja do rozwoju kontaktu z pacjentem, doradzania mu, odpowiedniej komunikacji oraz wspierania go w podejmowanych decyzjach wiążących się ze zdrowiem. Nowoczesna kon-cepcja zarządzania apteką wymaga więc rozwoju usług doradzania pacjen-towi. Autorzy udzielają wielu wskazówek, w jaki sposób wdrożyć w aptece zmiany umożliwiające rozwój świadczonych przez nią usług.

skuteczna promocja

„Nawet najlepiej położony obiekt handlowy wymaga promocyjnego wspar-cia”, tak brzmi pierwsze zdanie w rozdziale poświeconym promocji apteki, i pewnie większość osób się z nim zgadza. Warto spojrzeć na aptekę oczami pa-cjenta i zastanowić się jaki przekaz reklamowy byłby przez niego najbardziej zauważony. W niektórych sytuacjach mogą to być dwustronne flagi lub bane-

44 Nowości wydawNicze

ry rozciągane między budynkami, postawienie ławek reklamujących aptekę, powieszenie plakatów w witrynach zaprzyjaźnionych miejsc lub przychod-niach. Autorzy przestrzegają przed „unikaniem tłumu”, o którym mówimy np. w przypadku gdy wszystkie okoliczne apteki wydają trafiającą co dwa tygodnie do mieszkańców gazetkę promocyjną. Paradoksalnie czasem jednak warto zastosować reklamę tam, gdzie jest już obecna konkuren-cja, o tym dlaczego tak się dzieje można dowiedzieć się po przeczyta-niu lektury. Zdaniem autorów najlepsze pomysły na promocję rodzą się „w terenie”, są wynikiem obserwacji, dostosowania działań do warunków lokalnych, oraz powielania i usprawniania istniejących już na rynku do-brych pomysłów.

oznaczenie i marka

Dzięki lekturze książki farmaceuci, kierownicy oraz właściciele aptek uzyskają praktyczne informacje na temat roli wszechobecnych w naszym życiu marek, czyli „nazw lub terminów stworzonych po to, aby pacjenci mogli odróżnić ją od innych i skojarzyć z określonymi wartościami”. Do-wiadujemy się m.in. jak stworzyć odpowiednią nazwę i znak graficzny, jaką zastosować kolorystykę. Kolor zielony bowiem, przywołuje na myśl natu-rę, spokój, nadzieję, dlatego tak często wykorzystywany jest przez apteki, pomarańczowy niesie radość i witalność, natomiast czerń buduje niemiłe skojarzenia. Autorzy nie mają wątpliwości co do skuteczności płaskich i wy-stających z elewacji szyldów, dzięki którym nikt nie przejdzie obok apteki nie zauważywszy jej.

wnętrze w dobrym guście

Dużo miejsca poświęcono zasadzie projektowania wnętrza apteki. Po-winno być ono przyjazne pacjentowi, zgodne z zasadami merchandisingu, wyjątkowe i wyróżniające się od innych. Co to oznacza w praktyce? Pacjen-ci dobrze czują się we wnętrzach zbliżonych formą do kwadratu lub koła, stanowiska sprzedaży powinny być zlokalizowane tak, by pacjenci nie prze-szkadzali sobie wzajemnie, a tak powszechnie wykorzystywane w aptekach szyby, stają się przeszłością. W książce zasady aranżacji wnętrza apteki po-parte są ilustracjami. Uwagę czytelnika przyciąga również opinia autorów w sprawie celowości i zasad wyodrębnienia przestrzeni samoobsługowej w aptekach, bo jak się okazuje generuje ona wzrost sprzedaży odręcznej, jednak mimo tego nie zawsze opłaca się ją uruchamiać.

Ważny element stanowi zarządzanie półką w aptece. Badania dowodzą bowiem, że apteki, które utrzymywały dużą ekspozycję pewnego reklamo-wanego intensywnie przez okres dwóch miesięcy produktu, skorzystały na


emisji reklamy o 50% więcej, zarządzanie półką wpływa ponadto korzyst-nie na wizerunek apteki. Autorzy udzielają wskazówek, jakie kategorie pro-duktów powinny być eksponowane i dlaczego, jakie powinny znaleźć się wśród nich produkty oraz w jaki sposób eksponować. Ciekawostką jest, że pacjenci prawie nigdy nie patrzą w górę, dostrzegają tylko te półki, które mają na wysokości oczu (150-170 cm), a właściwa ekspozycja produktów powinna zajmować nie mniej niż pół półki w poziomie, i na takiej właśnie powierzchni należy ustawiać powielone opakowania jednej marki.

Niezależnie od tego, czy właścicielem apteki jest farmaceuta, czy inna osoba, powinna ona posiadać wiedzę z każdego obszaru biznesu. Część prac związanych z prowadzeniem apteki można co prawda zlecić fachowcom, jednak całkowita za nią odpowiedzialność spoczywa zawsze na właścicielu. Podejmowanie właściwych decyzji pozwoli na rozwój apteki, te niewłaściwe mogą doprowadzić do jej upadku. Marketingowe zarządzanie apteką pozwa-la na wdrożenie pierwszego z tych scenariuszy, czyli umożliwia obecność na rynku i wypracowanie marży, niezbędnej dla jej rozwoju.

Prezentowana książka stanowi bezsprzecznie cenne źródło informacji i pomysłów dla farmaceutów, właścicieli aptek a także podmiotów działają-cych na rynku farmaceutycznym oraz innych zainteresowanych tym tema-tem osób. Praca ma zdecydowanie charakter praktyczny, znajdują się w niej odwołania do licznych przykładów wynikających zarówno z doświadczeń zawodowych, akademickich jak i badań prowadzonych przez zespół autor-ski. Przedstawione rozwiązania i przykłady z pewnością zostaną z powo-dzeniem wykorzystane w wielu aptekach.

Daria Szaj

Na podstawie: „Marketingowe Zarządzanie Apteką” pod redakcją Henryka MrukaHenryk Mruk, Małgorzata Michalik, Tomasz Barałkiewicz; Wolters Kluwer Polska Sp. z o.o.; Warszawa 2011

Autorzy: Henryk Mruk, Małgorzata Michalik, Tomasz Barałkiewicz Format A5, oprawa miękka, s.216 ISBN: 978-83-264-1159-5

Cena w księgarni profinfo: 53,10 zł

Wydawnictwo Wolters Kluwer Polska Sp. z o.o. ul. Płocka 5a; 01-231 Warszawa; Tel. 022 535 80 00e-mail: [email protected]ęgarnia internetowa:e-mail: [email protected]

46 NON OMNIS MORIAR

krzysztof kmieć – wspomnienieDnia 13 marca odszedł od nas niezwykły człowiek – Krzysztof Kmieć.

Poproszono mnie bym napisał o Krzyśku kilka słów, ale pierwszy raz w życiu naprawdę nie wiem, co mam napisać. Myślę, że wszyscy farmaceuci znali Krzysztofa dzięki jego pracom, wystawom, artykułom prasowym. Niektórzy mieli to szczęście i byli jego studentami, wiem, że wspominają go z wielką sympatią, gdyż uczył farmakognozji w fascynujący sposób, okraszając każdą roślinę barwnymi anegdotami. Był człowiekiem niespożytej energii, podró-żował, tworzył, gotował, pisał. Wydawało się, że zwykłemu człowiekowi i dwóch żyć zabrakłoby na to wszystko. Ze swoich podróży przywoził nie-zwykłe kulinarne przepisy, którymi później obdarowywał nas wszystkich w swoich literackich pracach, we wspaniały sposób zilustrowanych małymi

NON OmNIs mORIaR

Fot. dr Krysztof Kmieć podczas wystawy eklibrysów w Aptece-Muzeum w Lublinie

47NON OMNIS MORIAR

graficznymi formami. Zbierał wizerunki swojego ukochanego kasztanowca w sztuce, pisał „o” farmacji, co wyróżniało go spośród rzeszy naukowców. Był człowiekiem wielkiej życzliwości, zawsze otwarty na ludzi. Nigdy nie wypowiadał się na temat innych i nigdy ich nie oceniał. Jego największą pasją był ekslibris, w którym swą aptekarską precyzją pieczętował wizerunki przyjaciół, znajomych, ludzi nieprzeciętnych. Gdy na Cmentarzu Rakowic-kim chowano Jego prochy, padło wiele słów będących wyrazem uznania dla twórczości Krzysztofa. Mówiono, że wprowadził polską grafikę na światowe salony, mówiono, że spisał kronikę polskich elit, ja jednak myślę, że wyko-nywał swoje dzieła, by zobaczyć uśmiech na twarzy osoby obdarowywanej, by usłyszeć „to naprawdę dla mnie?”. Myślę, że taki właśnie był.

Ostatni raz widziałem się z nim w Puławach, przy okazji wystawy w Medycznym Studium Zawodowym. Pojechaliśmy potem na obiad do willi „Samotnia” przy puławskim parku. Rozmawialiśmy długo, gdyż łączyły nas wspólne pasje, rozmawialiśmy o roślinach, o taternictwie, o tatrzańskiej florze. Potem wrócił do Krakowa i choć wielokrotnie telefonowaliśmy do siebie, zawsze pozostanie w mojej pamięci siedzący, roześmiany w cieniu puławskich lip. W katalogu do tamtej wystawy zawarłem wówczas cytat Lu-cjusza Seneki „Quid de rerum natura querimur? Illa Se benigne gessit: vita, si uti scias, longa est”. Krzysztof umiał korzystać z życia, cieszyć się każdą jego chwilą, licząc ludzi wysiadających z kolejki na Kasprowy, pielęgnując baobaba, którego przyniosły mu w prezencie koleżanki z pracy. Zapewne wielu z nas powie, że 61 lat to zbyt mało, że odszedł od nas zbyt wcześnie i będzie to prawda, jednak było to 61 długich, pięknych i dobrych lat. Krzysiek był wielki, był piękny i taki na zawsze pozostanie w mojej pamięci.

Nota biograficzna

krzysztof kmieć (1950 – 2011), urodzony w Cieplicach Śląskich Zdro-ju, ukończył I Liceum Ogólnokształcące im. Kazimierza Brodzińskiego w Tarnowie. Całe dorosłe życie – zawodowe i twórcze związał z Krakowem. W 1999 roku uzyskał tytuł doktora nauk farmaceutycznych. Był adiunktem w Katedrze Farmakognozji Wydziału Farmaceutycznego Uniwersytetu Jagiel-lońskiego. W latach 2002-2005 był członkiem Senatu UJ. W pracy zawodowej zajmował się roślinami leczniczymi, a zwłaszcza ich historią w rozwoju terapii.

48 NON OMNIS MORIAR

Szczególnie interesował się właściwo-ściami leczniczymi kasztanowca oraz jego znaczeniem w sztuce i architek-turze. Był zapalonym podróżnikiem, w latach 70-tych i 80-tych dotarł do ponad 30 krajów, głównie eg-zotycznych oraz na Spitsbergen, a ostatnio nad jezioro Bajkał. Pierw-szy ekslibris wykonał jako upominek imieninowy w 1985 roku techniką cynkotypii. Jego łączny dorobek arty-styczny przekracza 2600 ekslibrisów o różnej tematyce: farmaceutycznej, medycznej, przyrodniczej, religijnej, orientalnej, muzycznej, sportowej, górskiej. Większość z nich wykonał techniką linorytniczą, ale ma w swo-

im dorobku cynkoryty, cynkotypię kreskową, a także pojedyncze prace takie jak drzeworyt, ołowioryt, akwaforta oraz na tak nietypowych materiałach jak płyta kompaktowa czy analogowa oraz jedyny na świecie soloryt, wyko-nany w soli wielickiej. Wykonał również ekslibris na korze brzozowej znad Bajkału. Wszystkie ekslibrisy odbijał tylko czarnym tuszem. Był autorem kilku książek ilustrowanych własnymi ekslibrisami m. in. „Rośliny lecznicze w „Panu Tadeuszu””, „Farmacja, kuchnia i ekslibrisy”. Był członkiem Mię-dzynarodowej Akademii Historii Farmacji i Małopolskiej Rady Olimpijskiej. W kraju i za granicą miał ponad 130 wystaw indywidualnych i ponad 150 zbiorowych. Współpracował z miesięcznikiem Uniwersytetu Jagiellońskiego „Alma Mater”, Magazynem Podróżników „Globtroter” oraz portugalskim wydawnictwem Contemporary International Ex-libris Artist. Za swoją pracę na rzecz farmacji został wyróżniony przez Polskie Towarzystwo Farmaceu-tyczne Medalem im. Ignacego Łukasiewicza, przez Naczelną Izbę Aptekarską Medalem im. prof. Bronisława Koskowskiego, a Prezydent Miasta Krakowa uhonorował go odznaką Honoris Gratia.

mgr Maciej Strzemski

90 1500 1520 1215 2006 2546 0000 Kredyt Bank SA - loia.pl · 2. W przypadku gdy podmiot lub...

Documents

Transcript of 90 1500 1520 1215 2006 2546 0000 Kredyt Bank SA - loia.pl · 2. W przypadku gdy podmiot lub...