1

Karta ewidencyjna obiektu grobownictwa wojennego

Gmina: GRODZIEC ……………………………………………………………………………………………………

Nr ewidencyjny: 3010022_1_PS …………………………………………………

Rodzaj obiektu1 Nazwa obiektu Miejscowość

GRÓB ZBIOROWY

GRÓB POWSTAŃCÓW STYCZNIOWYCH GRODZIEC

Zdjęcie – widok ogólny Adres województwo / powiat / gmina

WIELKOPOLSKIE / KONIŃSKI / GRODZIEC

ulica / lokalizacja opisowa CMENTARZ PARAFIALNY ul. Wiejska 60A

Właściciel / zarządca terenu / działka nr

Parafia Rzymskokatolicka pw. św. Wojciecha Biskupa i Męczennika w Grodźcu / 301002_2.0012.151

Kwatera, rząd / ewent. lokalizacja opisowa

Wzdłuż głównej alejki, na lewo od wejścia, pod wysokim

drzewem; 52°02'45.5"N 18°03'46.2"E

Podstawowa informacja o pochowanych

POWSTAŃCY STYCZNIOWI (12-14 osób)

Datowanie 1863 r.

Forma ochrony GRÓB WOJENNY

Wymiary (szer., głęb., wys.)

Plac w kształcie nierównomiernego pięcioboku o wymiarach: 9 m (od północy) x 8 m (od wschodu) x 2,5 m (od zachodu) x 2,5 m (od południa) z łącznikiem między nimi o orientacji południowy-wschód – północny-zachód o dł. 6 m.

Materiał Granit, kamień, piaskowiec

Opracowanie karty ewidencyjnej (autor, data, podpis)

Sławomir Józefiak 9.12.2015r.

……………………… …………….. …………………

1 cmentarz wojenny / kwatera wojenna / mogiła zbiorowa / grób indywidualny

2

Szkic sytuacyjny Opis obiektu i inskrypcje

Mogiła zlokalizowana na placu wyłożonym kostką brukową, otoczonym od południowego-zachodu 6 metalowymi słupkami ok. 1 m wys., połączonymi łańcuchem; z centralnie rosnącym drzewem.

Od południowego-zachodu płyta granitowa z inskrypcją osadzona w ziemi, za nią rzeźba w kształcie orła zrywającego się do lotu. Z lewej strony płyty i od góry krzyż ułożony z ciemniejszej kostki brukowej. Płyta o nieregularnych kształtach o wymiarach ok. 120 cm wys. x 80 cm szer.

Od wschodu pomnik z piaskowca, na podstawie o wymiarach (szer. x dł. x wys., w cm): 126 x 116 x 38, przykryta płytą: 132 x 122,5 (trzy części o szer.: 38, 45 i 39) x 6. Baza: 58 x 44 x 44; obelisk: 44,5 x 32 x 75. Na pomniku płyta z inskrypcją.

---

Inskrypcje:

Na pomniku:

BOHATEROM

O WOLNOŚĆ OJCZYZNY

Z 1863 ROKU

RODACY

Na płycie w ziemi:

„Powstali, bo rozpacz kazała. / Bo nadto znęcały się katy. / Bo wszelka się miara przebrała. / Z kijami szli

na armaty.” / /Z. Onyszkiewicz/ // Mogiła 14 powstańców polskich / z oddziału płk. Edmunda Calliera, / którzy polegli 30 maja 1863 roku / pod

Borowcem w bitwie z Rosjanami / zostali pochowani 2 czerwca 1863 roku / Stanisław Łukomski 21 lat /

Kazimierz Depczyński 24 lata / Marcin Hyżoniewicz / Ludwik Graliński / Sznajder / Pozostali polegli nieznani z imienia i nazwiska. / Wszyscy młodzi

oddali życie / za wierność Bogu i Ojczyźnie. / Rodacy 2013 //

Stan zachowania i najważniejsze postulaty konserwatorskie

Bibliografia Dane dot. osób pochowanych, okoliczności śmierci, pierwotnego miejsca pochówku; historia obiektu itp.

Grób w bardzo dobrym stanie, nie wymaga remontu. Sobczak-Waliś Monika, Waliś Grzegorz, Miejsca pamięci powstania styczniowego na terenie powstańczego województwa kaliskiego, Kalisz 2013.

Koszowy Anna, Siwek Adam, Wicka Anna, Zachara Teresa, Powstanie styczniowe. Mogiły i miejsca pamięci, Warszawa 2013.

Zespół Szkół w Grodźcu, http://zsgrodziec.edupage.org/album/?#gallery/161.

Mogiłę upamiętniono w 1917, postawiono wówczas nieistniejący już dziś krzyż z inskrypcją: "BOHATEROM / O WOLNOŚĆ OJCZYZNY / Z R. 1863 / RODACY"

W okresie międzywojennym gmina wzniosła na mogile pomnik.

W obecnym kształcie mogiła została przebudowana w 2014 r.

W mogile spoczywają: Stanisław Łukomski (21 lat), Kazimierz Depczyński (24 lata), Marcin Hyżoniewicz, Ludwik Graliński, Sznajder; reszta nieznana.

Załączniki

Dokumentacja fotograficzna – stan na 12.07.2015 r. - w wersji elektronicznej.

Zdjęcia archiwalne – w wersji elektronicznej.