5. Stosowanie przepisów prawa i zasad ekonomiki w ochronie zdrowia

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

MINISTERSTWO EDUKACJI NARODOWEJ

ElŜbieta ZagoŜdŜon-Kuśmirek Stosowanie przepisów prawa i zasad ekonomiki w ochronie zdrowia 322[03].O1.05 Poradnik dla ucznia Wydawca Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy Radom 2007


1

Recenzenci: lek med. Mariusz Długosz dr n. med. Piotr Majcher Opracowanie redakcyjne: mgr ElŜbieta ZagoŜdŜon-Kuśmirek

Konsultacja: mgr Ewa Łoś Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 322[03].O1.05 „Stosowanie przepisów prawa i zasad ekonomiki w ochronie zdrowia”, zawartego w modułowym programie nauczania dla zawodu higienistka stomatologiczna. Wydawca Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007


2

SPIS TREŚCI 1. Wprowadzenie 3 2. Wymagania wstępne 4 3. Cele kształcenia 5 4. Materiał nauczania 6

4.1. Działalność gospodarcza 6 4.1.1. Materiał nauczania 6 4.1.2. Pytania sprawdzające 8 4.1.3. Ćwiczenia 9 4.1.4. Sprawdzian postępów 10

4.2. Podstawy prawne prowadzenia działalności gospodarczej 11 4.2.1. Materiał nauczania 11 4.2.2. Pytania sprawdzające 13 4.2.3. Ćwiczenia 13 4.2.4. Sprawdzian postępów 14

4.3. Konstruowanie biznesplanu dla zakładu świadczącego usługi zdrowotne 15 4.3.1. Materiał nauczania 15 4.3.2. Pytania sprawdzające 16 4.3.3. Ćwiczenia 16 4.3.4. Sprawdzian postępów 18

4.4. Kontraktowanie usług medycznych 19 4.4.1. Materiał nauczania 19 4.4.2. Pytania sprawdzające 31 4.4.3. Ćwiczenia 31 4.4.4. Sprawdzian postępów 32

4.5. Finansowanie świadczeń zdrowotnych 33 4.5.1. Materiał nauczania 33 4.5.2. Pytania sprawdzające 36 4.5.3. Ćwiczenia 36 4.5.4. Sprawdzian postępów 37

5. Sprawdzian osiągnięć 38 6. Literatura 44


3

1. WPROWADZENIE

Poradnik będzie Ci pomocny w przyswajaniu wiedzy o funkcjonowaniu gospodarki

rynkowej, prawie pracy, formalno-prawnej obsłudze i organizacji usług medycznych oraz zagadnieniach cywilnoprawnych, niezbędnych w pracy zawodowej higienistki stomatologicznej.

W poradniku zamieszczono: – wymagania wstępne – wykaz umiejętności, jakie powinieneś mieć juŜ ukształtowane,

abyś bez problemów mógł korzystać z poradnika, – cele kształcenia – wykaz umiejętności, jakie ukształtujesz podczas pracy z poradnikiem, – materiał nauczania – wiadomości teoretyczne niezbędne do opanowania treści jednostki

modułowej, – zestaw pytań, abyś mógł sprawdzić, czy juŜ opanowałeś określone treści, – ćwiczenia, które pomogą Ci zweryfikować wiadomości teoretyczne oraz ukształtować

umiejętności praktyczne, – sprawdzian postępów, – sprawdzian osiągnięć – przykładowy zestaw zadań; zaliczenie testu potwierdzi opanowanie

materiału całej jednostki modułowej, – literaturę.

Schemat układu jednostek modułowych

322[03].O1.01 Stosowanie przepisów bezpieczeństwa i higieny

pracy, ochrony przeciwpoŜarowej, ochrony środowiska

322[03].O1 Podstawy zawodu

322[03].O1.02 Nawiązywanie i utrzymywanie

kontaktów międzyludzkich

322[03].O1.03 Analizowanie budowy, fizjologii

i patofizjologii narządu Ŝucia

322[03].O1.04 Udzielanie pierwszej pomocy

322[03].O1.05 Stosowanie przepisów prawa i zasad

ekonomiki w ochronie zdrowia


4

2. WYMAGANIA WST ĘPNE

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej powinieneś umieć: – korzystać z róŜnych źródeł informacji, – posługiwać się podstawowymi pojęciami z zakresu przedsiębiorczości, – rozróŜniać czynniki wpływające na popyt i podaŜ usług, – wyjaśniać mechanizmy funkcjonowania gospodarki rynkowej, – sporządzać dokumenty związane z poszukiwaniem pracy i zatrudnieniem, – charakteryzować podstawowe przepisy prawa dotyczące praw i obowiązków pracowników

i pracodawców, – interpretować przepisy prawa dotyczące działalności gospodarczej, – współpracować w grupie, – obsługiwać komputer.


5

3. CELE KSZTAŁCENIA

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej powinieneś umieć:

– posłuŜyć się podstawową terminologią z zakresu ekonomiki i zarządzania, – wyjaśnić funkcjonowanie mechanizmu rynkowego we współczesnej gospodarce, – zinterpretować przepisy prawa medycznego, – określić źródła i wyjaśnić sposoby finansowania świadczeń zdrowotnych, – wyjaśnić istotę i zasady funkcjonowania systemu ubezpieczeń zdrowotnych w Polsce, – scharakteryzować specyfikę rynku usług medycznych, – określić czynniki wpływające na popyt i podaŜ usług medycznych, – określić podmioty uprawnione do realizacji świadczeń zdrowotnych, – wyjaśnić zasady reglamentowania dostępu do niektórych usług medycznych, – określić rodzaje kontraktów na usługi medyczne, – określić procedurę kontraktowania usług medycznych, – scharakteryzować działalność organizacji oraz instytucji zajmujących się ochroną praw

pacjenta, – zaspokoić uzasadnione roszczenia pacjenta dotyczące świadczonych usług medycznych, – uzasadnić znaczenie profesjonalizmu i zaufania do personelu medycznego udzielającego

świadczeń zdrowotnych, – zastosować przepisy prawa pracy dotyczące praw i obowiązków pracownika oraz

pracodawcy, – zastosować przepisy prawa dotyczące wykonywanych zadań zawodowych, – sporządzić dokumenty związane z poszukiwaniem pracy i zatrudnieniem, − zastosować przepisy prawa dotyczące działalności gospodarczej, − sporządzić dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej, − zinterpretować podstawowe przepisy prawa dotyczące odpowiedzialności cywilnej i karnej, − posłuŜyć się specjalistycznymi programami komputerowymi, – skorzystać z róŜnych źródeł informacji.


6

4. MATERIAŁ NAUCZANIA

4.1. Działalność gospodarcza 4.1.1. Materiał nauczania

Działalnością gospodarczą w rozumieniu ustawy „Prawo działalności gospodarczej” jest

zarobkowa działalność wytwórcza, handlowa, budowlana, usługowa oraz wyszukiwanie, rozpoznawanie i eksploatacja zasobów naturalnych, wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły. Aby działalność była zakwalifikowana jako gospodarcza, musi spełnić łącznie dwa warunki, które odnoszą się do celu prowadzonej działalności oraz stopnia samodzielności ekonomiczno-finansowej, a takŜe prowadzić interesy w sposób zorganizowany i ciągły, czyli w formie przedsiębiorstwa.

Współczesne ustawodawstwo uznaje zasadę wolności gospodarczej, której treścią jest reguła, według której podejmowanie i prowadzenie działalności gospodarczej jest wolne i dozwolone kaŜdemu na równych prawach, ale z zachowaniem warunków określonych przepisami prawa.

Zasadzie wolności gospodarczej towarzyszy zasada równości gospodarczej, według której przedsiębiorcy niezaleŜnie od typu własności, na jednolitych zasadach podlegają obciąŜeniom publiczno-prawnym, w tym zwłaszcza podatkom oraz korzystają z kredytów bankowych i zaopatrzenia w środki produkcji.

RozróŜnienie rodzajów przedsiębiorców wprowadza ustawa „Prawo o działalności gospodarczej”, stanowi ona, Ŝe przedsiębiorcą moŜe być osoba fizyczna, osoba prawna, a takŜe jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej. Osoba fizyczna to człowiek, który dysponuje zdolnością prawną od chwili urodzenia, dzięki czemu ma moŜność bycia podmiotem prawa. Zdolność prawna osoby fizycznej nie moŜe być niczym ograniczona i kończy się z chwilą jej śmierci. Przedsiębiorcą moŜe być tylko osoba fizyczna. posiadająca pełną zdolność do czynności prawnych, czyli mogąca nabywać prawa i zaciągać zobowiązania np. poprzez zawieranie umów gospodarczych.

Osobą prawną jest, zgodnie z kodeksem cywilnym, skarb państwa i jednostki organizacyjne, którym przepisy przyznają osobowość prawną, np. na drodze ustawowej. Poza skarbem państwa i gminami – osobami prawnymi, które nie są przedsiębiorstwami, występują osoby prawne, dla których cecha bycia przedsiębiorcą jest najwaŜniejsza w opisie ich statusu prawnego. Spośród nich najwaŜniejsze są spółki kapitałowe, duŜe znaczenie mają teŜ przedsiębiorstwa państwowe i spółdzielnie.

Typy działalności gospodarczej zostały określone bardzo ogólnie, dzięki czemu moŜliwe jest objęcie jej zakresem bardzo róŜnych dziedzin aktywności, w tym ochrony zdrowia.

Wyznacznikami działalności gospodarczej są: 1) gospodarczy charakter prowadzonej działalności, 2) cel zarobkowy, 3) prowadzenie działalności w sposób zorganizowany i trwały, 4) prowadzenie działalności na własny rachunek prowadzącego.

Z gospodarczym charakterem prowadzonej działalności wiąŜe się występowanie w stosunkach prawnych w charakterze profesjonalisty, a więc prowadzenie przedsiębiorstwa, w oparciu o które moŜna wyodrębnić kompleks majątkowy. Z kolei wskazanie celu zarobkowego pozwala zakładać, Ŝe celem działalności gospodarczej musi być osiąganie zysku.


7

Działalność musi być wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły, czyli musi być realizowana w ramach procesu prowadzenia przedsiębiorstwa jako koncepcja prowadzenia działalności, a nie czynność jednorazowa. Działalność musi być prowadzona we własnym imieniu, czyli właściciel ponosi odpowiedzialność za podejmowane czynności.

Kryterium podmiotowym uznania za przedsiębiorcę jest zawodowe występowanie we własnym imieniu, co łączy się z posiadaniem określonej wiedzy i umiejętności związanych z wykonywaną działalnością zarobkową.

Działalność gospodarcza moŜe być prowadzona bezpośrednio wtedy, w zaleŜności od tego, czy będą ją prowadzić sami przedsiębiorcy, czy teŜ z innymi osobami – będzie im przysługiwał status przedsiębiorcy indywidualnego lub wspólnika spółki cywilnej. Istnieje teŜ forma spółki handlowej, wtedy przedsiębiorcą będzie powołana w tym celu spółka handlowa, zaś jej uczestnicy będą przedsiębiorcami jedynie pośrednio.

Jeśli osoby tworzące spółkę handlową chcą wpływać bezpośrednio na podejmowanie przez spółkę decyzji gospodarczych, mogą wybrać formę prawną spółki osobowej z pozycją wspólnika jawnego, partnera lub komplementariusza prowadzącego sprawy spółki. Mogą teŜ wybrać formę prawną spółki z ograniczoną odpowiedzialnością lub spółki akcyjnej, wtedy mogą wejść do zarządu takiej spółki.

Do prowadzenia działalności gospodarczej ustawodawca przewidział teŜ: − przedsiębiorstwa państwowe, − spółdzielnie, − towarzystwa ubezpieczeń wzajemnych, − inne osoby prawne, jeśli prowadzą działalność gospodarczą i podlegają obowiązkowi

wpisania do rejestru przedsiębiorców, np.: fundacje, stowarzyszenia. Aby podjąć działalność gospodarczą, naleŜy zastosować się do obowiązujących przepisów

prawnych określonych w ustawie „Prawo działalności gospodarczej”. Przewidują one, Ŝe podejmowanie i wykonywanie działalności gospodarczej jest wolne dla kaŜdego na równych prawach, z zachowaniem warunków określonych przepisami prawa. Przedsiębiorca prowadzący działalność gospodarczą powinien zapewnić, o ile ustawy wprowadzają obowiązek posiadania odpowiednich kwalifikacji, aby prace, zajęcia lub czynności, gdzie taki obowiązek istnieje, były wykonywane przez osoby, które je posiadają.

Prowadzenie praktyki medycznej jest rodzajem działalności gospodarczej w zakresie świadczenia usług medycznych. Działalność ta moŜe być realizowana albo w postaci indywidualnej praktyki, albo poprzez zakład opieki zdrowotnej publiczny lub niepubliczny. Wybór formy determinuje w duŜym stopniu przyszły kształt działalności, a takŜe decyduje o trybie rejestracji działalności gospodarczej.

Definicję świadczeniodawcy moŜna znaleźć w ustawie o ubezpieczeniu w Narodowym Funduszu Zdrowia, według niej przez pojęcie świadczeniodawcy rozumie się: 1. Zakład opieki zdrowotnej wykonujący zadania określone w jego statucie, grupową

praktykę lekarską, grupową praktykę pielęgniarek lub połoŜnych, osobę wykonującą zawód medyczny w ramach indywidualnej lub specjalistycznej praktyki.

2. Osobę fizyczną inną niŜ wyŜej wymieniona, która uzyskała fachowe uprawnienia do udzielania świadczeń zdrowotnych i udziela ich w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.

3. Jednostkę budŜetową tworzoną i nadzorowaną przez Ministra Obrony Narodowej, ministra właściwego do spraw wewnętrznych lub Ministra Sprawiedliwości, posiadającą w strukturze organizacyjnej ambulatorium z izbą chorych lub lekarza podstawowej opieki zdrowotnej, w której gromadzone są środki specjalne na finansowanie wydatków związanych z udzielaniem świadczeń zdrowotnych.


8

Ustawa o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym takŜe zawiera definicję świadczeniodawcy: jest nim zakład opieki zdrowotnej wykonujący zadania określone w jego statucie oraz osoba fizyczna wykonująca zawód medyczny w ramach indywidualnej lub specjalistycznej praktyki albo osoba, która uzyskała fachowe kwalifikacje do udzielania świadczeń zdrowotnych i udziela je w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.

Zasady wykonywania świadczeń zdrowotnych przez osoby fizyczne wykonujące zawód medyczny lub grupową praktykę lekarską określają przepisy ustawy o zawodzie lekarza. Wynika z niej, Ŝe usługi medyczne mogą być wykonywane w formie zakładów opieki zdrowotnej lub w formach określonych w ustawie.

Ustawy zasadniczo dopuszczają dwie formy prowadzenia praktyk grupowych: spółkę cywilną oraz spółkę partnerską. W przypadku gdy świadczeń refundowanych udzielają lekarze, pielęgniarki lub połoŜne wykonujący zawód w formie praktyki grupowej prowadzonej jako spółka cywilna, świadczeniodawcami powinni być odpowiednio wszyscy wspólnicy spółki cywilnej. Stroną kontraktu z Narodowym Funduszem Zdrowia będzie wtedy kaŜdy z podmiotów wykonujących zawód w tej formie.

W przypadku, gdy praktyka grupowa prowadzona jest w formie spółki partnerskiej, ze względu na zdolność prawną spółek partnerskich do zaciągania zobowiązań, stroną kontraktu będzie spółka.

W przypadku praktyk grupowych prowadzonych jako spółki partnerskie naleŜy w roli świadczeniodawcy widzieć spółkę partnerską, a nie prowadzoną przez wspólników praktykę grupową. Umowa o udzielanie świadczeń moŜe być zawarta wyłącznie ze świadczeniodawcą, który został wybrany do udzielania świadczeń zdrowotnych na zasadach określonych w ustawie.

Usług medycznych w formie praktyki indywidualnej lub grupowej mogą udzielać, zgodnie z ustawą o zawodzie lekarza i ustawą o zawodzie pielęgniarki i połoŜnej, tylko wymienione w niej grupy zawodowe. MoŜna wyróŜnić jeszcze inne grupy zawodowe (średni personel ochrony zdrowia), które mogą udzielać świadczeń zdrowotnych refundowanych z ubezpieczenia, nie mają one jednak moŜliwości zawarcia samodzielnie umowy z Funduszem i praktykują u innych świadczeniodawców. Do katalogu tych podmiotów wchodzą m.in. podmioty realizujące usługi zaopatrzenia w przedmioty ortopedyczne i medyczne środki pomocnicze oraz wykonujące czynności techniczne z zakresu protetyki i ortodoncji, jak równieŜ świadczące usługi transportu sanitarnego innego niŜ określony w ustawie o ratownictwie medycznym. Do tych podmiotów moŜna zaliczyć, np.: uprawnionych do prowadzenia rehabilitacji magistrów rehabilitacji leczniczej lub fizykoterapii, psychologów lub inne osoby posiadające wykształcenie przydatne przy udzielaniu świadczeń zdrowotnych w zakresie, w jakim mogą samodzielnie ich udzielać. 4.1.2. Pytania sprawdzające

Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.

1. Co to jest działalność gospodarcza? 2. Co jest wyznacznikiem działalności gospodarczej? 3. Czym róŜni się osoba prawna od osoby fizycznej? 4. Jakie są róŜnice między prowadzeniem działalności gospodarczej pośrednio i bezpośrednio? 5. Jakie znaczenie dla przedsiębiorstwa ma wybór określonej formy działalności

gospodarczej? 6. Kto i na jakich zasadach moŜe utworzyć zakład opieki zdrowotnej? 7. Kto i na jakich zasadach moŜe świadczyć usługi zdrowotne? 8. Jakie przepisy prawne regulują świadczenie usług zdrowotnych?


9

4.1.3. Ćwiczenia Ćwiczenie 1

Dokonaj analizy form organizacyjno-prawnych prowadzenia działalności gospodarczej. WskaŜ ich wady i zalety oraz moŜliwość wykorzystania jako formy prowadzenia publicznego i niepublicznego zakładu opieki zdrowotnej.

Sposób wykonania ćwiczenia Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1) przeanalizować formy organizacyjno-prawnych prowadzenia działalności gospodarczej, 2) przeanalizować przepisy prawa mówiące o zakładaniu działalności gospodarczej

w ochronie zdrowia, 3) wypisać wady i zalety poszczególnych form prowadzenia działalności, 4) określić moŜliwość wykorzystania poszczególnych form organizacyjno-prawnych do

prowadzenia działalności usługowej w ochronie zdrowia, 5) wskazać formy prowadzenia działalności przydatne do prowadzenia publicznego

i niepublicznego zakładu opieki zdrowotnej.

WyposaŜenie stanowiska pracy: − papier formatu A4, flamastry, − komputer z dostępem do Internetu, − literatura zgodna z punktem 6 Poradnika dla ucznia. Ćwiczenie 2

Sporządź wykaz czynności związanych z zakładaniem działalności gospodarczej pozwalającej na świadczenie usług medycznych w zawodzie higienistka stomatologiczna. Przydatne będą adresy internetowe: www.rejestrzoz.gov.pl, www.mz.gov.pl, www.iFirma.pl, www.wskazowkiksiegowe.pl, www.eGospodarka.pl.


1) odszukać we wskazanej przez nauczyciela literaturze i w Internecie odpowiednie akty prawne, regulujące działalność gospodarczą w ochronie zdrowia,

2) przeanalizować przepisy prawa mówiące o zakładaniu działalności gospodarczej, 3) ustalić wykaz czynności niezbędnych do załoŜenia działalności gospodarczej, 4) wskazać instytucje, w których dokonuje się rejestracji przedsiębiorstwa osoby fizycznej.

WyposaŜenie stanowiska pracy:

− papier formatu A4, flamastry, − komputer z dostępem do Internetu, − literatura zgodna z punktem 6 Poradnika dla ucznia.


10

4.1.4. Sprawdzian postępów Czy potrafisz: Tak Nie 1) odszukać akty prawne określające działalność gospodarczą w ochronie

zdrowia? � � 2) zinterpretować przepisy prawne regulujące świadczenie usług zdrowotnych? � � 3) znaleźć akty prawne określające warunki powstania i funkcjonowania

praktyki w zawodzie higienistka stomatologiczna? � � 4) uzasadnić wybór formy prowadzenia działalności gospodarczej w ochronie

zdrowia? � � 5) ustalić wykaz czynności niezbędnych do załoŜenia działalności gospodarczej? � � 6) wskazać instytucje, w których dokonuje się rejestracji przedsiębiorstwa

osoby fizycznej? � �


11

4.2. Podstawy prawne prowadzenia działalności gospodarczej 4.2.1. Materiał nauczania

Przedsiębiorstwo w znaczeniu przedmiotowym oznacza kompleks majątkowy zorganizowany w celu prowadzenia działalności gospodarczej. W takim ujęciu przedsiębiorstwo składa się z elementów majątkowych takich, jak: zespoły budynków, maszyny, urządzenia, surowce oraz firma, czyli nazwa przedsiębiorstwa, patenty, licencje, itp. Składnikiem przedsiębiorstwa jest takŜe jego struktura organizacyjna.

Według kodeksu cywilnego przedsiębiorstwo to zespół składników materialnych i niematerialnych, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, obejmuje wszystko, co wchodzi w jego skład, a w szczególności: 1) firmę (nazwę), znaki towarowe i inne oznaczenia indywidualizujące przedsiębiorstwo, 2) księgi handlowe, 3) nieruchomości i ruchomości naleŜące do przedsiębiorstwa, w tym produkty i materiały, 4) patenty, wzory uŜytkowe i zdobnicze, 5) zobowiązania i obciąŜenia związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa, 6) prawa wynikające z najmu i dzierŜawy lokali zajmowanych przez przedsiębiorstwo.

W znaczeniu podmiotowym przedsiębiorstwo to wyodrębniony ustawowo zespół praw i obowiązków, ściśle związanych z tym przedsiębiorstwem. Takie przedsiębiorstwo musi przybrać konkretną postać formalno-prawną.

Podjęcie działalności gospodarczej wiąŜe się z dokonaniem wielu czynności formalnych i organizacyjnych.

Zanim zarejestruje się przedsiębiorstwo, naleŜy prześledzić akty prawne, takie jak: − ustawa „Prawo działalności gospodarczej” z 1999 r. z późniejszymi zmianami, − ustawa o swobodzie działalności gospodarczej (sierpień 2007 r. – tekst jednolity), − ustawa o zakładach opieki zdrowotnej (z października 2006 r. – tekst ujednolicony), − ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych (z lipca 1991 r. z późniejszymi

zmianami), − ustawa o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych

przez osoby fizyczne (z listopada 1998 r. z późniejszymi zmianami), − ustawa o podatku od towarów i usług (z marca 2004 r. z późniejszymi zmianami), − inne ustawy wprowadzane w trakcie trwania działalności.

Z kolei przy rejestracji firmy mogą okazać się niezbędne dokumenty, takie jak: − wniosek o wpis do ewidencji działalności gospodarczej, − karta zgłoszenia pracodawcy do Państwowej Inspekcji Pracy – wymagana, gdy firma,

oprócz właściciela, zatrudnia na umowę o pracę pracownika lub pracowników, − karta zgłoszenia pracodawcy do Państwowej Inspekcji Sanitarnej – wymagana, gdy

firma, oprócz właściciela, zatrudnia na umowę o pracę pracownika lub pracowników, − NIP – 1 – jeśli działalność gospodarcza będzie prowadzona samodzielnie, − VAT – R – zgłoszenie rejestracyjne w zakresie podatku od towarów i usług, − ZUS ZFA – zgłoszenie danych płatnika składek – osoby fizycznej, − ZUS ZPA – zgłoszenie danych płatnika składek – osoby prawnej lub jednostki

organizacyjnej nieposiadającej osobowości prawnej, − ZUS ZUA – zgłoszenie do ubezpieczeń, − ZUS ZZA – zgłoszenie do ubezpieczenia zdrowotnego, − wniosek o numer REGON.


12

Utworzenie przedsiębiorstwa, zwłaszcza prywatnej praktyki medycznej, w określonych ramach prawno-organizacyjnych, powinno być poprzedzone rzetelną analizą, gdyŜ wybór określonej formy działalności decyduje o: − rodzaju i skali odpowiedzialności przedsiębiorstwa i jego właściciela/właścicieli wobec

wierzycieli (cały majątek lub do pewnej jego wysokości), − uprawnieniach właściciela/właścicieli i osób prowadzących przedsiębiorstwo w zakresie

zarządzania, kontroli, reprezentowania na zewnątrz, − stopniu upublicznienia działalności przedsiębiorstwa (informowanie o wynikach

działalności), − moŜliwości i stopniu trudności pozyskania lub zmiany kapitału przedsiębiorstwa, − sposobie rozliczania przez księgowego, − procedurze powołania, rozwiązania i likwidacji przedsiębiorstwa, − stopniu zaufania potencjalnych klientów i wierzycieli.

Ustawa o zakładach opieki zdrowotnej (z 1991 r. z późniejszymi zmianami, z sierpnia 2007 r. – tekst jednolity) mówi, iŜ zakład opieki zdrowotnej to wyodrębniony organizacyjnie zespół osób i środków majątkowych, utworzony i utrzymywany w celu udzielania świadczeń zdrowotnych i promocji zdrowia.

W zaleŜności od podmiotu, który utworzył zakład opieki zdrowotnej, moŜna wyodrębnić publiczne i niepubliczne zakłady opieki zdrowotnej. Zakłady opieki zdrowotnej mogą być tworzone i utrzymywane przez osoby fizyczne. Świadczenia zdrowotne mogą być udzielane przez zakłady opieki zdrowotnej, np. tworzone przez osoby fizyczne jako spółki lub przez osoby fizyczne o odpowiednich kwalifikacjach zawodowych (art. 4 Ustawy).

Zakładając zakład opieki zdrowotnej, czy teŜ tylko podejmując w nim pracę, kaŜdy powinien dobrze przeanalizować akty prawne dotyczące prawa cywilnego, prawa pracy, prawa o ubezpieczeniach społecznych oraz prawa o ubezpieczeniach zdrowotnych. Jest to potrzebne, aby nie złamać obowiązujących przepisów i nie ponosić w związku z tym konsekwencji karnych, ale takŜe po to, aby potencjalny pracodawca, świadomie bądź nieświadomie, nie wykorzystał naszej nieznajomości prawa (nieznajomość prawa nie zwalnia od jego przestrzegania).

Podstawy prawne funkcjonowania zakładu opieki zdrowotnej to: − ustawa z 30 sierpnia 1991 r. o zakładach opieki zdrowotnej (Dz. U. nr 91 poz. 408 z 1991 r.

z późniejszymi zmianami), − wpis w Krajowym Rejestrze Sądowym, rejestrze publicznych zakładów opieki

zdrowotnej, prowadzonym przez właściwy sąd rejonowy, − wpis w rejestrze zakładów opieki zdrowotnej, prowadzonym przez właściwego wojewodę, − statut zakładu opieki zdrowotnej.

Zestaw przepisów, z którymi naleŜy się zapoznać, aby uniknąć problemów prawnych: − Kodeks pracy, a w nim przepisy dotyczące m.in.: kwalifikacji zawodowych pracowników,

rodzaju stosunków pracy, nawiązywania i rozwiązywania stosunku pracy, równego traktowania w pracy, konsekwencji dyskryminacji w pracy, praw i obowiązków pracodawcy i pracownika, czasu pracy, zasad przyznawania urlopów, zasad rozwiązywania sporów o roszczenia w sprawie pracy, wynagrodzenia za pracę i jego ochrony, odpraw emerytalnych, rentowych, pośmiertnych, zakazu konkurencji, nagród i wyróŜnień, bezpieczeństwa i higieny pracy, zatrudniania młodocianych, kobiet, kobiet w ciąŜy i karmiących.

− Kodeks cywilny, a w nim przepisy dotyczące m.in.: zdolności prawnej i zdolności do czynności prawnych, osoby prawnej i osoby fizycznej, przedsiębiorców i ich oznaczenia, czynności prawnych i ich form, zawarcia umowy, wad oświadczenia woli, przedstawicielstwa, pełnomocnictwa, własności, uŜytkowania przez osoby prawne i fizyczne, zobowiązań, przedawnienia roszczeń.


13

− Ustawa o ubezpieczeniach społecznych, a w nim przepisy dotyczące m.in.: organizowania i finansowania ubezpieczeń społecznych, zasad przyznawania emerytur i rent, zaopatrzenia emerytalno-rentowego pracowników i ich rodzin, zaopatrzenia z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych, ubezpieczenia społecznego na wypadek choroby i macierzyństwa, ubezpieczeń zdrowotnych, pomocy społecznej.

− Ustawa o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym, a w niej przepisy dotyczące obowiązku ubezpieczenia zdrowotnego, sposobu zbierania składek na ubezpieczenie zdrowotne, świadczeń z ubezpieczenia zdrowotnego, organizacji udzielania świadczeń z tytułu ubezpieczenia zdrowotnego, organizacji i zakresu działania Narodowego Funduszu Zdrowia oraz jego gospodarki finansowej, uprawnień kontrolnych Zakładu Ubezpieczeń Społecznych i Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego, przepisów karnych.

4.2.2. Pytania sprawdzające


1. Które akty prawne regulują powstanie przedsiębiorstwa usługowego? 2. Jakie dokumenty są niezbędne przy zakładaniu firmy? 3. Jakie są podstawy prawne funkcjonowania zakładów opieki zdrowotnej? 4. Jakie warunki naleŜy spełnić, Ŝeby utworzyć niepubliczny zakład opieki zdrowotnej? 5. Jakie przepisy prawa pracy, cywilnego oraz ustawy naleŜy znać, aby być pracownikiem

świadomym swych praw i obowiązków? 6. Które przepisy prawne regulują obowiązek ubezpieczenia społecznego pracownika

i pracodawcy? 4.2.3. Ćwiczenia Ćwiczenie 1

Znajdź i przeanalizuj akty prawne określające zasady powoływania oraz warunki działania i funkcjonowania prywatnej praktyki w zawodzie higienistka stomatologiczna. Przydatne będą adresy internetowe www.nfz.gov.pl, www.rejestrzoz.gov.pl, www.mz.gov.pl.


1) odszukać w materiałach dydaktycznych i w Internecie akty prawne określające zasady powoływania i warunki działania prywatnej praktyki w zawodzie higienistka stomatologiczna,

2) przeanalizować akty prawne, 3) zapisać warunki, jakie muszą być spełnione, aby powstała i mogła funkcjonować

prywatna praktyka.

WyposaŜenie stanowiska pracy: − papier formatu A4, flamastry, − komputer z dostępem do Internetu, − literatura zgodna z punktem 6 Poradnika dla ucznia.


14

Ćwiczenie 2 Znajdź w dostępnej literaturze i w Internecie, a następnie dokonaj analizy aktów

prawnych, dotyczących prawa cywilnego, prawa pracy, prawa o ubezpieczeniach społecznych i zdrowotnych, które powinien znać nowo przyjmowany pracownik.


1) przeanalizować dostępną literaturę i zasoby Internetu, 2) wskazać akty prawne zawierające przepisy dotyczące praw i obowiązków pracownika, 3) wskazać akty prawne dotyczące prawa o ubezpieczeniach społecznych i zdrowotnych, 4) przeanalizować akty prawne pod kątem wykorzystania w pracy w zawodzie higienistka

stomatologiczna.

WyposaŜenie stanowiska pracy: − papier formatu A4, − komputer z dostępem do Internetu, − literatura zgodna z punktem 6 Poradnika dla ucznia.

4.2.4. Sprawdzian postępów Czy potrafisz: Tak Nie 1) odszukać akty prawne określające zasady powoływania i warunki działania

prywatnej praktyki w zawodzie higienistka stomatologiczna? � � 2) określić warunki, jakie muszą być spełnione, aby powstała i mogła

funkcjonować prywatna praktyka świadcząca usługi medyczne? � � 3) scharakteryzować akty prawne zawierające przepisy dotyczące praw

i obowiązków pracownika? � � 4) scharakteryzować akty prawne dotyczące prawa o ubezpieczeniach

społecznych i zdrowotnych? � � 5) określić zagroŜenia wynikające z niestosowania się pracodawcy

do przepisów prawnych wynikających z Kodeksu cywilnego i Kodeksu pracy? � �


15

4.3. Konstruowanie biznesplanu dla zakładu świadczącego usługi zdrowotne

4.3.1. Materiał nauczania

Zanim utworzy się zakład opieki zdrowotnej, zwłaszcza niepubliczny, naleŜy sporządzić

biznes plan, aby móc przewidzieć, czy i jaka inwestycja ma szanse powodzenia. Biznesplan jest dokumentem, który: − określa i wytycza działalność przedsiębiorstwa w przyszłości, − pozwala określić niezbędne zasoby, przewidywane koszty oraz ocenić, czy warto ponosić

ryzyko związane z inwestowaniem, czyli pozwala ocenić opłacalność przedsięwzięcia, − później stanowi podstawę do kontrolowania, czy działalność firmy zmierza do

osiągnięcia wytyczonego celu, − umoŜliwia podjęcie właściwych decyzji dotyczących teraźniejszości i przyszłości

przedsiębiorstwa, − pozwala pozyskać ewentualnego inwestora lub sponsora, który pomoŜe rozwinąć

i uatrakcyjnić działalność, − daje szansę zaprezentowania zamiarów, pomysłów i zdolności w zakresie zarządzania

przedsiębiorstwem, − gdy jest pisany samodzielnie, pozwala wychwycić wszystkie braki i niedociągnięcia,

dzięki czemu moŜna je wyeliminować przed wejściem na rynek. Zanim rozpocznie się pracę nad biznesplanem, naleŜy odpowiedzieć sobie na pytania:

− jaka jest usługa lub produkt, który chcemy oferować na rynku usług medycznych, − czy będzie czymś zupełnie nowym, czy teŜ zastąpi coś, co juŜ istnieje, − czy cena usługi/produktu będzie konkurencyjna, jakość wyŜsza niŜ u konkurencji,

a dostępność lepsza. Odpowiedzi na powyŜsze pytania pozwolą wyodrębnić te cechy usługi/produktu, które

świadczą o ich przewadze rynkowej. Kolejny krok, to zastanowienie się, w jaki sposób naleŜałoby wprowadzić usługę/produkt

na rynek, do jakich klientów będą one adresowane, na jakiej podstawie uwaŜamy, Ŝe właśnie ci klienci wybiorą właśnie nasz zakład i nasze usługi, a takŜe, w jaki sposób wprowadzimy naszą usługę czy produkt na rynek.

Bardzo waŜne jest to, Ŝe konstrukcja biznesplanu zaleŜy od tego, kto będzie jego odbiorcą. Na przykład, jeśli staramy się o kredyt, to w biznesplanie musi znaleźć się wystarczająco duŜa ilość informacji dotyczących finansów.

Podsumowując, w biznesplanie powinny być opisane: cel firmy, jej osobowość prawna, rodzaj działalności, struktura organizacyjna, osoby zarządzające, a takŜe klienci, do których chcemy dotrzeć i rynek, na który chcemy wejść. WaŜne jest, aby przedstawić cechy usługi/produktu, kanały i sposoby dystrybucji, sprzedaŜy, a takŜe sposoby pozyskania klientów, strategie marketingowe, jakie zamierzamy zastosować. Niezbędna jest teŜ prognoza sprzedaŜy usług/produktu, zysków, a na koniec analiza ryzyka spowodowana, np. pojawieniem się konkurencji.

Części, z których powinien składać się prawidłowo opracowany biznesplan: 1. Wstęp – powinien przyciągnąć uwagę czytelnika pokazując pozycję przedsiębiorstwa na

rynku, produkty/usługi, które chcemy zaoferować, ich przewagę nad konkurencyjnymi, powody, dla których klient wybierze nasz produkt, docelowy rynek, perspektywy wzrostu sprzedaŜy, cele firmy krótko- i długookresowe, przewidywane: sprzedaŜ, zyski, zapotrzebowanie na gotówkę, korzyści dla inwestorów z tytułu udzielenia poŜyczki. Tę część pisze się na samym końcu.


16

2. Opis przedsięwzięcia: nazwa, adres, misja, cele przedsiębiorstwa, forma prawna, struktura organizacyjna firmy, dane o właścicielu przedsiębiorstwa, załodze, informacje o profesjonalistach, radzie nadzorczej (jeśli jest), zaciągniętych kredytach, proponowanych zabezpieczeniach kredytu.

3. Kierownictwo i zarządzanie przedsiębiorstwem: wykształcenie, osiągnięcia, awanse, kariera zawodowa, dotrzymywanie zobowiązań, zakres obowiązków i odpowiedzialności poszczególnych członków kierownictwa.

4. Plan marketingowy: strategia marketingowa i oferta firmy, klienci firmy, ich charakterystyka, opis rynku, rynek docelowy, opis konkurencji, oddziaływanie na rynek – narzędzia marketingowe, charakterystyka dostawców.

5. Plan finansowy – jest to fundament biznesplanu i punkt wyjścia do jego opracowania. Dla nowego przedsiębiorstwa najczęściej opracowuje się prognozę finansów na 3–5 lat. ZałoŜenia co do przyszłości powinny uwzględniać: koniunkturę gospodarki, perspektywy rozwoju sektora, prognozowany popyt na usługi, inflacyjny wzrost cen, stopy procentowe kredytów, politykę podatkową. Dobrze jest sporządzić prognozę finansową w wariancie optymistycznym, pesymistycznym i pośrednim.

6. Czynniki ryzyka i powodzenia, czyli szanse i zagroŜenia. 7. Kalendarium, czyli harmonogram działań związanych z uruchomieniem firmy, terminy

wyznaczające kolejne etapy rozwoju przedsiębiorstwa. 8. Załączniki: prognoza wyniku finansowego, plan wpływów i wydatków, inne opracowania

związane z branŜą przedsiębiorstwa. Poprawnie przygotowany biznesplan stanowi nie tylko dokument niezbędny dla

kredytodawcy, ale jest teŜ podstawą działania przedsiębiorcy. W przypadku zakładu opieki zdrowotnej tym bardziej jest pomocny w precyzyjnym określeniu zakresu działalności, doborze personelu o niezbędnych, waŜnych kwalifikacjach i dokładnym ustaleniu potrzebnych urządzeń i sprzętu. Biznesplan to podstawa i bez niego niezwykle trudne jest osiągnięcie sukcesu, zwłaszcza w branŜy usług medycznych. 4.3.2. Pytania sprawdzające


1. Jaki jest cel opracowania biznesplanu dla zakładu opieki zdrowotnej? 2. Jakie elementy powinien zawierać prawidłowo sporządzony biznesplan? 3. Który z elementów biznesplanu jest najwaŜniejszy dla potencjalnego inwestora? 4. Który z elementów biznesplanu moŜe pomóc poprawnie ocenić sytuację finansową firmy? 5. Jaki jest związek między planowaniem a ryzykiem w działalności gospodarczej? 4.3.3. Ćwiczenia Ćwiczenie 1

Dokonaj analizy SWOT przedsiębiorstwa z opisu: Analiza SWOT wykorzystuje prosty schemat klasyfikacji, dzieląc wszystkie czynniki

wpływające na obecną i przyszłą sytuację strategiczną przedsiębiorstwa według miejsca powstania (na wewnętrzne i zewnętrzne) i sposobu oddziaływania (na pozytywne i negatywne). Ze skrzyŜowania tych dwóch kryteriów powstają szanse, zagroŜenia, mocne i słabe strony.


17

Opis przedsiębiorstwa Pan Janek, który skończył szkołę medyczną wraz ze swoim kolegą Markiem, który

właśnie kończy szkołę zarządzania i marketingu postanowili, Ŝe załoŜą własną firmę. Będą szkolili pracowników małych zakładów opieki zdrowotnej i ośrodków pomocy rodzinie w świadczeniu opieki medycznej w warunkach domowych, gdyŜ na te usługi jest bardzo duŜe zapotrzebowanie. Produktem ich firmy, którą nazwali „Medicopter”, będzie pakiet usług edukacyjnych, za który męŜczyźni planują pobierać opłatę 2000 pln za kurs.

Realizacja tej usługi pociągnie za sobą koszty związane z uŜywaniem telefonów komórkowych, zuŜyciem benzyny i materiałów biurowych, koszt wynajęcia pomieszczenia, ogłoszenia w mediach, zakup materiałów komputerowych i biurowych, opłata abonamentu komórkowego, koszty energii i wynagrodzeń pana Jana i pana Marka wraz z pochodnymi, a takŜe podatek od działalności gospodarczej – wszystko w sumie 7000 miesięcznie. Na początek, Ŝeby nie zwiększać kosztów, będą wykorzystywać w firmie własny sprzęt komputerowy i samochód Jana.

W ich miejscowości działa juŜ od kilku lat jeden zakład szkoleniowy, ale on prowadzi kursy w wielu dziedzinach, nie tylko medycznej. Czy w liczącej 50 000 mieszkańców miejscowości wypoczynkowej znajdzie się wystarczająca ilość klientów, którzy zechcą kupić produkt firmy „Medicopter”?


1) przeanalizować literaturę na temat dokonywania analizy SWOT, 2) wskazać podstawowe elementy analizy, 3) dokonać analizy SWOT przedsiębiorstwa, 4) określić brakujące informacje, 5) zaplanować, jakie jeszcze dane naleŜy uwzględnić, aby analiza SWOT była pełna.

WyposaŜenie stanowiska pracy: − opis przedsiębiorstwa, − papier formatu A4, − literatura zgodna z punktem 6 Poradnika dla ucznia.

Ćwiczenie 2

Opracuj projekt biznesplanu przydatny dla prowadzenia działalności gospodarczej w zawodzie higienistka stomatologiczna.


1) przeanalizować literaturę na temat opracowywania biznesplanu, 2) wskazać podstawowe elementy biznesplanu, 3) wybrać sposób zapisania biznesplanu, 4) określić załoŜenia strategiczne i plan działania, 5) dokonać wstępnej analizy finansowej, 6) sporządzić biznesplan.


18

WyposaŜenie stanowiska pracy: − papier formatu A4, − komputer z dostępem do Internetu i arkuszem kalkulacyjnym, − nośnik elektroniczny ze wzorem biznesplanu (płyta, dyskietka), − literatura zgodna z punktem 6 Poradnika dla ucznia. 4.3.4. Sprawdzian postępów Czy potrafisz: Tak Nie 1) scharakteryzować zakres działań, jakie naleŜy podjąć, aby opracować

poprawny biznesplan? � � 2) scharakteryzować zawartość podstawowych działów biznesplanu? � � 3) dobrać sposób zapisania biznesplanu i uzasadnić ten wybór? � � 4) dokonać wstępnej analizy SWOT niezbędnej przed przystąpieniem do

wykonania biznesplanu? � � 5) określić załoŜenia strategiczne i plan działania firmy? � � 6) opracować projekt biznesplanu dotyczącego własnej działalności

gospodarczej? � �


19

4.4. Kontraktowanie usług medycznych 4.4.1. Materiał nauczania

Ustawa o zakładach opieki zdrowotnej z 30 sierpnia 1991 r. (z późniejszymi zmianami) oraz Rozporządzanie Ministra Zdrowia z 5 sierpnia 1993 r. stworzyły podstawy prawne dla systemu, w którym moŜe być rozdzielone finansowanie opieki zdrowotnej i jej świadczenie. Płatnik (Narodowy Fundusz Zdrowia) moŜe skoncentrować się na planowaniu strategicznym, finansowaniu i procesach regulacji w ochronie zdrowia, natomiast świadczeniodawcy mogą poświęcić swą uwagę podnoszeniu poziomu opieki zdrowotnej i zarządzaniu swoimi praktykami w sposób coraz bardziej efektywny.

Jednym z instrumentów stosowanych przy rozdzieleniu funkcji płatnika i świadczeniodawcy jest kontrakt zawarty pomiędzy nimi. Jest to umowa prawna pomiędzy dwiema lub więcej niezaleŜnymi stronami, a warunki kontraktu stanowią przedmiot negocjacji.

Kontrakty słuŜą wielu celom: − ustalają prawny stosunek między stronami, − regulują prawa i obowiązki stron, − potwierdzają intencje obu stron, − eliminują niepewności dotyczące praw, obowiązków i współpracy, − chronią przed konfliktami w przyszłości, − przyczyniają się do ustalenia związku opartego na otwartości, dobrej wierze, wzajemnym

szacunku i zaufaniu partnerów oraz na racjonalnym stosunku do podstawowych zasad ekonomii. Kontrakt zawierany jest pomiędzy zleceniodawcą (Narodowy Fundusz Zdrowia)

a zleceniobiorcą (lekarz prywatnie praktykujący, zakład opieki zdrowotnej publiczny lub niepubliczny). Wymagane jest, aby zleceniobiorca posiadał prawo wykonywania zawodu, właściwą specjalizację, dysponował odpowiednim lokalem i sprzętem medycznym, a niepubliczny zakład opieki zdrowotnej musi być wpisany do rejestru zakładów.

Zanim zostanie podpisana umowa, zleceniodawca musi dokonać analizy zapotrzebowania na określone świadczenia oraz analizy ich kosztów. Zakład opieki zdrowotnej juŜ funkcjonujący powinien mieć opracowane oferty usług medycznych; jest to potrzebne do przygotowania kontraktu na świadczenie tych usług. Zanim podejmiemy decyzję o tym, co wejdzie w zakres oferty naszej firmy, wskazane jest zapoznanie się z klasyfikacją procedur medycznych ICD – 9, gdyŜ to w niej znajdziemy pełen wykaz procedur/świadczeń, które moŜemy zakontraktować w Narodowym Funduszu Zdrowia. Opracowując ofertę naleŜy takŜe przeanalizować takie czynniki, jak: − ilość posiadanych pracowników i ich kwalifikacje zawodowe, − posiadaną aparaturę i sprzęt medyczny – rodzaj, stan, nowoczesność, − moŜliwości lokalowe, − zasoby finansowe, − ryzyko związane z wprowadzeniem zbyt wielu świadczeń lub zbyt wysokiej ich ceny, − zdolności finansowe odbiorców świadczeń.

Dopiero, gdy odpowiemy na te pytania, moŜna przystąpić do konstruowania oferty usług medycznych.

W trakcie trwania umowy musi być dokonywana kontrola jej realizacji. Zakres i forma kontroli zaleŜą od zapisów w umowie, najczęściej jest to: liczba, rodzaj i koszty świadczeń zdrowotnych, liczba osób objętych opieką, czas udzielania świadczeń, czas oczekiwania na nie.


20

Zawarcie umowy następuje w wyniku ogłoszenia publicznego przetargu, o którym obwieszczenie musi być umieszczone w prasie terenowej, na tablicy ogłoszeń organizatora przetargu, w Okręgowej Izbie Lekarskiej i w Internecie. Umowa zawierana jest po zrealizowaniu ściśle określonej w Rozporządzeniu Ministra Zdrowia z 1993 r. procedury, musi być zawarta na piśmie i muszą się w niej znaleźć elementy określone takŜe w tym Rozporządzeniu. W trakcie trwania umowy moŜe ona zostać rozwiązana w przypadku jej niewykonywania lub wadliwego realizowania przez którąkolwiek ze stron, ale dopiero wtedy, gdy strona winna uchybień nie jest w stanie doprowadzić do ich wyeliminowania w wyznaczonym terminie.

NaleŜność za wykonanie świadczeń medycznych przekazywana jest świadczeniodawcy w wysokości ustalonej podczas negocjacji przy zawieraniu umowy. Przy jej ustalaniu uwzględnia się liczbę osób objętych opieką, liczbę i rodzaj świadczeń, zuŜycie sprzętu, leków, koszt uŜytkowania lokalu, itd. W razie zaistnienia zwłoki w przekazywaniu naleŜności zleceniobiorcy przysługują umowne odsetki.

Kontrakt na usługi medyczne nie moŜe być zawarty na dłuŜej niŜ jeden rok, po tym okresie naleŜy go ponownie zawrzeć, choć istnieje moŜliwość jego przedłuŜenia bez konieczności ogłaszania ponownego przetargu.

W systemie ochrony zdrowia funkcjonują róŜne typy kontraktów, które róŜnią się między sobą relacjami między płatnikiem a usługodawcami. Mogą róŜnić się zakresem świadczeń, mechanizmami płacenia za usługi czy miejscem świadczenia usług. Jednym ze sposobów klasyfikacji jest podział kontraktów ze względu na ponoszone ryzyko, z czym wiąŜe się zwiększenie korzyści finansowych dla poszczególnych stron kontraktu. Mniejsze ryzyko oznacza dla stron kontraktu zazwyczaj mniejszy dochód.

Podział kontraktów pod względem ryzyka pozwala wyodrębnić następujące rodzaje kontraktów: 1) kontrakt, w którym usługodawca ponosi całkowite ryzyko, 2) kontrakt, w którym całe ryzyko ponosi płatnik, 3) kontrakt, w którym Ŝadna strona nie ponosi ryzyka, 4) kontrakt, w którym obie strony ponoszą ryzyko.

Kontrakty, w których usługodawca ponosi całkowite ryzyko to takie, w których dochód świadczeniodawcy nie jest określony, ale całkowity wydatek płatnika jest ściśle określony. Przykładem takiego kontraktu jest ten, w którym usługodawcy są opłacani na podstawie budŜetu kapitacyjnego. Płatnik kontraktując ściśle określoną liczbę i rodzaj usług decyduje o kwocie pieniędzy na nie przeznaczonej, natomiast usługodawca godząc się nań nie wie, czy pacjenci objęci jego opieką nie będą wymagali większej ilości świadczeń, czy wychodzących poza kontrakt usług medycznych. MoŜe się zdarzyć, Ŝe usługodawca, który ma pod opieką populację wymagającą mniej drogich konsultacji specjalistycznych, mniej badań laboratoryjnych i diagnostycznych, będzie miał większy dochód, aniŜeli usługodawca opiekujący się bardziej chorowitą populacją. W tym typie kontraktu całe ryzyko ponosi więc usługodawca, tym bardziej jeśli zobowiąŜe się do dodatkowych usług zdrowotnych. I odwrotnie, jeśli usługodawca jest odpowiedzialny tylko za świadczenie usług podstawowych, ponosi duŜo mniejsze ryzyko.

Druga grupa kontraktów to te, w których całe ryzyko ponosi płatnik, czyli takie, w których świadczeniobiorcy są opłacani za usługę. Zwraca się w nich koszty za wszystkie wykonane usługi bez względu na to, ile one kosztują, czyli dochód świadczeniodawcy zaleŜy od liczby i rodzaju usług, nie ma więc Ŝadnych ograniczeń jego dochodu. Płatnik nie ma tu Ŝadnej gwarancji, Ŝe jego wydatki będą wynosić tyle, ile zakontraktował, mogą być mniejsze, ale moŜe się spodziewać, Ŝe będą przewyŜszały kontrakt.

Kontrakt, w którym Ŝadna strona nie ponosi ryzyka to taki, w którym obie strony: płatnik i świadczeniodawca nie mają wątpliwości co do wzajemnych rozliczeń. Ma to miejsce na


21

przykład przy zatrudnieniu na podstawie pensji, gdy obie strony zabezpieczone są stałymi wpływami i wydatkami, a nie ma ryzyka, jakie niosą wcześniej przedstawione rodzaje kontraktów.

Kolejny rodzaj to kontrakt, w którym obie strony ponoszą ryzyko, czyli w przypadku, gdy świadczeniodawca opłacany jest na podstawie zróŜnicowanych grup diagnostycznych. Grupa diagnostyczna ustalana jest w oparciu o jednostkę chorobową, główną procedurę i inne zmienne opisujące stan pacjenta. Na podstawie częstotliwości występowania danych przypadków określa się średnią grupę, która stanowi podstawę do obliczenia kosztów danej grupy diagnostycznej. W takim kontrakcie usługodawca opłacany jest za fakt wizyty, a nie za usługę medyczną, wykonywaną w czasie jej trwania. Dochód zaleŜy więc od liczby i rodzaju usług świadczonych podczas wizyty: im jest ich mniej, tym wyŜszy dochód, im więcej przypadków cięŜszych, tym dochód mniejszy. Płatnik z kolei ponosi ryzyko związane z występowaniem duŜej ilości przypadków lŜejszych, mniej kosztownych niŜ te, na podstawie których ustalana była opłata. Nie ma teŜ pewności odnośnie do całkowitych wydatków na ochronę zdrowia, gdyŜ opłaca świadczeniodawców w oparciu o liczbę pacjentów, moŜe więc wydać więcej, niŜ zakontraktował.

Analizując powyŜsze zagroŜenia związane z kontraktami na usługi medyczne, naleŜy stwierdzic, Ŝe płatnicy i świadczeniodawcy powinni tak dostosować kontrakty między sobą, Ŝeby zminimalizować ryzyko dla obu stron, pozwolić obu stronom na zyski, nie tracąc przy tym dobra świadczeniobiorców, dla których przede wszystkim kontrakty są zawierane.

Zanim jednak podejdziemy do procedury zawierania umowy na świadczenie usług medycznych, koniecznie naleŜy przeanalizować ustawy i zarządzenia mówiące o wymaganiach płatnika (obecnie: Narodowego Funduszu Zdrowia) w tym zakresie. WaŜnym elementem w postępowaniu przetargowym jest oferta. Musi ona spełnić kilka warunków, aby mogła być uznana za waŜną, i aby komisja przetargowa wzięła ją pod uwagę. Warunki te powinny być podane w ogłoszeniu o przetargu. Część z nich wynika z obligacji prawnych (rozporządzenie), część dodaje ogłaszający przetarg (np. preferowane kwalifikacje). Rozporządzenie podaje następujące warunki, jakie powinna spełniać oferta:

„§14. Oferta, o której mowa w §13, winna zawierać: 1. Nazwę i siedzibę zakładu, a jeśli ofertę składa osoba fizyczna – imię, nazwisko, adres

oraz numer zaświadczenia o prawie wykonywania zawodu. 2. Określenie warunków lokalowych, wyposaŜenia oraz aparatury i sprzętu medycznego,

środków transportu, środków łączności. 3. Wskazanie liczby i kwalifikacji zawodowych osób udzielających świadczeń i personelu

pomocniczego. 4. Określenie przewidywanych kosztów udzielania świadczeń, będących przedmiotem

przetargu oraz sposobu ich kalkulacji. 5. Proponowany czas trwania umowy”.

Warto zwrócić uwagę na kilka spraw: − w rozporządzeniu Ministra Zdrowia z 1993 r. uŜywa się określenia „oferta winna

zawierać”. Jest to zalecenie, sformułowane jednak w taki sposób, Ŝe juŜ na wstępie sugeruje wyjątki od reguły,

− w tym świetle dość duŜe wymagania wobec oferty są nieco łagodniejsze, − wymagania są podane w postaci raczej zaadresowanej do większych podmiotów

(np. niepubliczne zakłady opieki zdrowotnej), niŜ do osób prowadzących działalność gospodarczą, jak np. osoby fizyczne. W tej sytuacji osoba zainteresowana udziałem w przetargu przygotuje ofertę zawierającą:

− imię, nazwisko, adres, numer zaświadczenia o prawie do wykonywania zawodu, − oświadczenie o gotowości wykonywania kontraktu na terenie ewentualnie udostępnionym

przez przychodnię i wykorzystania dostępnego tam sprzętu,


22

− oświadczenie o gotowości zatrudnienia personelu współpracującego z podaniem liczby osób i ich kwalifikacji,

− propozycję wysokości wynagrodzenia, np. z roczną opiekę nad jedną osobą, z ewentualnym zaznaczeniem, o jaki zakres opieki chodzi,

− proponowany czas trwania umowy – czyli maksymalnie jeden rok (do czasu nowelizacji Rozporządzenia MZiOS z 5 sierpnia 1993 r.). PoniŜej przedstawiono istotny załącznik do zarządzenia Prezesa NFZ w sprawie

warunków postępowania dotyczących zawierania umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej na rok 2008. Załącznik ten moŜe być pomocny w trakcie wykonywania ćwiczeń do tego rozdziału.

Załącznik do zarządzenia Nr 53/2007/DSOZ Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia z dnia 10 września 2007 r.

WARUNKI POSTĘPOWANIA DOTYCZ ĄCE ZAWIERANIA UMÓW O UDZIELANIE ŚWIADCZE Ń OPIEKI ZDROWOTNEJ

I. Postanowienia ogólne

§ 1

1. Warunki postępowania dotyczące zawierania umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej, zwane dalej „warunkami postępowania”, stosuje się do postępowań prowadzonych w trybie konkursu ofert lub rokowań, których celem jest zawarcie umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej na rok 2008 i lata następne.

2. Warunków postępowania nie stosuje się do postępowań w sprawie zawarcia umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej w rodzaju podstawowa opieka zdrowotna oraz w rodzaju zaopatrzenie w wyroby medyczne będące przedmiotami ortopedycznymi i środkami pomocniczymi.

3. Warunki postępowania określają sposób przygotowania i składania ofert oraz składania środków odwoławczych.

4. Opis przedmiotu postępowania, zakresy świadczeń w poszczególnych rodzajach świadczeń opieki zdrowotnej, zasady udzielania i finansowania świadczeń opieki zdrowotnej oraz warunki wymagane od oferentów określają warunki zawierania umów dla poszczególnych rodzajów świadczeń opieki zdrowotnej, ustalone przez Prezesa Funduszu.

§ 2

Ilekroć w warunkach postępowania jest mowa o: 1) ankiecie – rozumie się przez to zestaw pytań Funduszu kierowanych do oferentów, 2) aplikacji ofertowej – rozumie się przez to aplikację informatyczną udostępnioną przez

Fundusz do przygotowania formularza ofertowego i oferty elektronicznej, 3) formularzu ofertowym – rozumie się przez to pisemną, zunifikowaną część oferty

zawierającą ofertę rzeczową i cenową wraz z opisem proponowanego potencjału wykonawczego oferenta, odpowiedziami na pytania ankietowe,

4) Funduszu – rozumie się przez to Narodowy Fundusz Zdrowia, 5) miejscu udzielania świadczeń – rozumie się przez to pomieszczenie lub zespół

pomieszczeń oferenta lub podwykonawcy oferenta, w tej samej lokalizacji, powiązanych funkcjonalnie i organizacyjnie, w celu wykonywania świadczeń określonego zakresu,

6) nośniku elektronicznym – rozumie się przez to dyskietkę albo płytę CD, 7) oddziale Funduszu – rozumie się przez to oddział wojewódzki Funduszu, który prowadzi

postępowanie w sprawie zawarcia umowy o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej,


23

8) ofercie – rozumie się przez to ofertę w rozumieniu przepisów kodeksu cywilnego złoŜoną przez oferenta zgodnie z przedmiotem postępowania określonym w ogłoszeniu o postępowaniu. Oferta składa się z formularza ofertowego oraz innych dokumentów wymaganych od oferenta w danym postępowaniu,

9) ofercie elektronicznej – rozumie się przez to formę elektroniczną formularza ofertowego wraz z danymi o charakterze informacyjnym, dotyczącymi oferenta i profilu świadczeniodawcy,

10) oferencie – rozumie się przez to świadczeniodawcę w rozumieniu art. 5 pkt 41 ustawy, który ubiega się o zawarcie umowy o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej,

11) ogłoszeniu o postępowaniu – rozumie się przez to ogłoszenie o konkursie ofert albo ogłoszenie o rokowaniach i zaproszenie do rokowań, o którym mowa w art. 139 ust. 2 ustawy,

12) portalu – rozumie się przez to środowisko komunikacyjne, przeznaczone dla świadczeniodawców i Funduszu, zrealizowane w technice www,

13) potencjale wykonawczym – rozumie się przez to zasoby będące w dyspozycji świadczeniodawcy, słuŜące wykonywaniu świadczeń opieki zdrowotnej, w szczególności posiadany sprzęt (np. pojazdy-karetki) oraz osoby udzielające tych świadczeń,

14) postępowaniu – rozumie się przez to postępowanie w sprawie zawarcia umowy o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej prowadzone w trybie konkursu ofert albo rokowań,

15) profil świadczeniodawcy – struktura organizacyjna i wykonawcza świadczeniodawcy z danymi o potencjale wykonawczym,

16) przedmiocie postępowania – rozumie się przez to określone w ogłoszeniu o postępowaniu świadczenia opieki zdrowotnej naleŜące do jednego rodzaju i zakresu świadczeń, które są kontraktowane przez oddział Funduszu w ramach danego postępowania,

17) regulaminie komisji – rozumie się przez to regulamin komisji prowadzącej postępowanie, ustalony na podstawie art. 139 ust. 4 ustawy,

18) regulaminie technicznym przygotowania oferty – rozumie się przez to zasady zastosowania aplikacji informatycznych (w tym portalu i aplikacji ofertowej) oraz sposób przygotowania formularza ofertowego,

19) rodzaju świadczeń – rozumie się przez to wyodrębnione świadczenia opieki zdrowotnej oznaczone wspólną nazwą, określone w ogólnych warunkach umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej, wydanych na podstawie art. 137 ust. 9 albo ust. 10 ustawy,

20) warunkach zawierania umów – rozumie się przez to warunki określone w zarządzeniach Prezesa Funduszu w sprawie warunków zawierania umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej dla danego rodzaju lub zakresu świadczeń,

21) ustawie – rozumie się przez to ustawę z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych,

22) wzorze umowy – rozumie się przez to wzór umowy o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej określony w zarządzeniu Prezesa Funduszu w sprawie warunków zawierania umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej dla danego rodzaju lub zakresu świadczeń,

23) zakresie świadczeń – rozumie się przez to świadczenie lub grupę świadczeń opieki zdrowotnej wyodrębnionych w danym rodzaju świadczeń, dla których w umowie określa się kwotę finansowania,

24) zapytaniu ofertowym – rozumie się przez to elektroniczną definicję przedmiotu postępowania, która uŜyta w aplikacji ofertowej pozwoli oferentowi na przygotowanie formularza ofertowego.


24

§ 3 Postępowanie prowadzone jest na podstawie ustawy, przepisów wykonawczych do

ustawy oraz niniejszych warunków postępowania.

§ 4 Oferent jest zobowiązany do przygotowania i złoŜenia oferty zgodnie z warunkami

postępowania oraz z warunkami zawierania umów.

§ 5 Warunki postępowania, warunki zawierania umów oraz inne dokumenty oferent pobiera

w formie elektronicznej w miejscu i terminie określonym w ogłoszeniu o postępowaniu.

§ 6 1. Postępowania prowadzone są przez oddziały Funduszu. 2. W ogłoszeniu o postępowaniu zamieszcza się informacje, o których mowa w art. 139 ust. 3

ustawy, w szczególności nazwę, siedzibę oraz adres oddziału Funduszu prowadzącego dane postępowanie.

§ 7

1. Przedmiot postępowania oraz jego maksymalna wartość są określone w ogłoszeniu o postępowaniu.

2. Przedmiot postępowania określa się dla zakresów świadczeń.

§ 8 1. Oferent musi spełniać wymagania określone w ogłoszeniu o postępowaniu, w warunkach

postępowania oraz w warunkach zawierania umów. 2. Warunkiem przystąpienia do postępowania jest złoŜenie oferty, z zastrzeŜeniem § 4. II. Sposób przygotowania oferty

§ 9

1 Oferent zobowiązany jest złoŜyć ofertę w formie pisemnej wraz z ofertą elektroniczną. 2 Oferta w formie pisemnej obejmuje:

1) wydruk formularza ofertowego, zgodny z jego postacią elektroniczną, 2) dokumenty i oświadczenia wymienione w § 12.

3 Formularz ofertowy sporządzany jest z uŜyciem aplikacji ofertowej w sposób określony przez oddział Funduszu w regulaminie technicznym przygotowania oferty.

4 Formularz ofertowy obejmuje: 1) dane identyfikacyjne oferenta, 2) wykaz podwykonawców z informacją o umowach podwykonania, w przypadku gdy

w warunkach zawierania umów lub we wzorze umowy, dopuszczone jest zlecanie podwykonawcom udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej,

3) wykaz personelu z opisem kompetencji, w tym personelu podwykonawcy w przypadku podzlecania zakresu świadczeń,

4) wykaz sprzętu, w tym sprzętu podwykonawcy w przypadku podzlecania zakresu świadczeń,

5) wykaz miejsc udzielania świadczeń z danymi identyfikacyjnymi, w tym podwykonawcy,

6) ofertę ilościowo-cenową dla przedmiotu postępowania i miejsca udzielania świadczeń, w tym:


25

a) określenia potencjału wykonawczego na podstawie wykazów, o których mowa w punkcie 2–5,

b) harmonogram udzielania świadczeń, c) harmonogram pracy personelu lub jego ogólną dostępność godzinową,

7) ankiety dotyczące danego postępowania.

§ 10 1 Oferent zobowiązany jest do zapoznania się z aplikacjami informatycznymi określonymi

przez oddział Funduszu w regulaminie technicznym przygotowania oferty. 2 W celu przygotowania oferty oferent jest zobowiązany, w szczególności, do:

1) pobrania materiałów niezbędnych do przygotowania oferty wraz z ofertą elektroniczną,

2) zarejestrowania profilu świadczeniodawcy z uŜyciem portalu – jeśli regulamin techniczny przygotowania oferty to przewiduje,

3) przygotowania formularza ofertowego i oferty elektronicznej na podstawie zapytania ofertowego i danych o profilu świadczeniodawcy,

4) zapisania oferty elektronicznej na nośniku elektronicznym, z opisem zawierającym następujące informacje: a) wyraz: „oferta”, b) nazwa i adres oferenta, c) numer i przedmiot postępowania,

5) wydrukowania formularza ofertowego zgodnego z ofertą elektroniczną, a następnie opatrzenia kaŜdej strony tego wydruku kolejnym numerem oraz podpisami lub parafami osób uprawnionych do reprezentowania oferenta, zgodnymi z załączonym wzorem podpisów,

6) umieszczenia wydruku formularza ofertowego oraz nośnika elektronicznego z ofertą elektroniczną, o których mowa w punkcie 4 i 5, w odrębnej, zaklejonej kopercie. Opis koperty powinien zawierać następujące informacje: a) wyraz: „oferta”, b) nazwa i adres oferenta, c) numer i przedmiot postępowania,

7) umieszczenia koperty, o której mowa w pkt 6 wewnątrz koperty lub paczki zawierającej pozostałe dokumenty określone w § 12; kaŜdą stronę dokumentów wymienionych w § 12 załączanych do oferty naleŜy opatrzyć kolejnym numerem oraz podpisami lub parafami, zgodnymi z załączonym wzorem podpisów osób uprawnionych do reprezentowania oferenta;

8) umieszczenia na kopercie lub paczce, o której mowa w pkt 7, informacji według wzoru stanowiącego załącznik nr 1 do niniejszych warunków postępowania;

9) umieszczenia na kopercie lub paczce, o której mowa w pkt 7, wydruku formularza rejestracyjnego zawierającego kod graficzny wygenerowany z aplikacji ofertowej.

§ 11

1. Ofertę sporządza się, pod rygorem niewaŜności, w języku polskim i w Sposób czytelny. 2. Do wszystkich dokumentów składanych w językach obcych naleŜy dostarczyć ich

tłumaczenie na język polski dokonane przez tłumacza przysięgłego. 3. KaŜda strona oferty w formie pisemnej powinna być podpisana lub parafowana, zgodnie

z załączonym wzorem podpisów, przez osoby uprawnione do reprezentowania oferenta oraz opatrzona kolejnym numerem, zgodnie z § 10 ust. 2 pkt 5 i 7.


26

§ 12 1 Oferta w formie pisemnej powinna zawierać ponadto następujące dokumenty

i oświadczenia: 1) w przypadku zakładów opieki zdrowotnej:

a) decyzję o wpisie do rejestru zakładów opieki zdrowotnej wojewody albo ministra zdrowia albo wypis z takiego rejestru, wystawione nie wcześniej niŜ 6 miesięcy przed upływem terminu składania ofert,

b) kopię obowiązującego statutu zakładu opieki zdrowotnej, c) kopię umowy spółki cywilnej lub wyciąg z tej umowy zawierający

postanowienia o zasadach reprezentacji spółki albo uchwałę wspólników spółki cywilnej w przedmiocie zasad reprezentacji spółki – w przypadku zakładów opieki zdrowotnej, dla której organem załoŜycielskim jest spółka cywilna,

2) w przypadku samodzielnych publicznych zakładów opieki zdrowotnej – aktualny odpis z Krajowego Rejestru Sądowego z części dotyczącej rejestru stowarzyszeń, innych organizacji społecznych i zawodowych, fundacji oraz publicznych zakładów opieki zdrowotnej wystawiony nie wcześniej niŜ 6 miesięcy przed upływem terminu składania ofert,

3) w przypadku indywidualnych lub grupowych praktyk – dokument stwierdzający wpis do rejestru praktyki prowadzonego przez właściwą okręgową radę lekarską albo okręgową radę pielęgniarek i połoŜnych,

4) w przypadku oferentów prowadzących działalność gospodarczą: a) zaświadczenie o wpisie do ewidencji działalności gospodarczej, b) aktualny odpis z Krajowego Rejestru Sądowego z części dotyczącej rejestru

przedsiębiorców – wystawione nie wcześniej niŜ 6 miesięcy przed upływem terminu składania ofert;

5) w przypadku oferentów składających ofertę na świadczenia w rodzaju leczenie uzdrowiskowe – kopię koncesji na eksploatację naturalnych surowców leczniczych lub kopię umowy na korzystanie z usług świadczonych przez zakład posiadający taką koncesję,

6) kopię polisy lub innego dokumentu potwierdzającego zawarcie przez oferenta umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej oferenta za szkody wyrządzone w związku z udzielaniem świadczeń w zakresie przedmiotu postępowania na okres obowiązywania umowy, z zastrzeŜeniem ust. 7–11; oferent moŜe złoŜyć takŜe umowę przedwstępną lub inny dokument, w tym takŜe oświadczenie, stwierdzające, Ŝe umowa ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej zostanie zawarta na okres obowiązywania umowy, zastrzeŜeniem ust. 7–11,

7) w przypadku, gdy w warunkach zawierania umów lub we wzorze umowy, dopuszczone jest zlecanie podwykonawcom udzielania świadczeń opieki zdrowotnej objętych umową – kopię zawartej umowy (bez postanowień określających finansowanie) albo zobowiązanie podwykonawcy do zawarcia umowy z oferentem, zawierające zastrzeŜenie o prawie Funduszu do przeprowadzenia kontroli na zasadach określonych w ustawie, w zakresie wynikającym z umowy zawartej z oddziałem Funduszu;

8) w przypadku, gdy oferent nie przedstawi dokumentów, o których mowa w pkt 7 – oświadczenie, Ŝe będzie wykonywał umowę samodzielnie bez zlecania podwykonawcom udzielania świadczeń będących przedmiotem umowy,

9) oświadczenie według wzoru określonego w załączniku nr 2 do niniejszych warunków postępowania,


27

10) w przypadku gdy oferent jest reprezentowany przez pełnomocnika – pełnomocnictwo do składania oświadczeń woli w imieniu oferenta, w szczególności do złoŜenia oferty, udzielone przez osobę lub osoby, których prawo do reprezentowania oferenta wynika z dokumentów przedstawionych wraz z ofertą,

11) inne dokumenty lub oświadczenia, jeŜeli obowiązek dołączenia ich do oferty został określony w warunkach zawierania umów.

2 Dokumenty, o których mowa w ust. 1, składane przez oferenta, muszą być zgodne z rzeczywistym stanem faktycznym i prawnym.

3 W przypadku gdy w dniu składania oferty oddział Funduszu posiada dokumenty, o których mowa w ust. 1 pkt 1–6, a potwierdzony w nich stan prawny lub faktyczny nie uległ zmianie, oferent moŜe złoŜyć oświadczenie zgodne ze wzorem określonym w załączniku nr 3 do niniejszych warunków postępowania.

4 Kserokopie dokumentów muszą być poświadczone za zgodność z oryginałem przez osoby uprawnione do reprezentowania oferenta.

5 Oddział Funduszu moŜe zaŜądać przedstawienia oryginału dokumentu, w przypadku gdy kopia dokumentu jest nieczytelna lub budzi wątpliwości, co do jej zgodności z oryginałem, a oddział Funduszu nie moŜe sprawdzić jej prawdziwości w inny sposób.

6 W przypadku złoŜenia przez oferenta oryginalnych dokumentów oddział Funduszu zwraca je, na wniosek oferenta, pod warunkiem dostarczenia przez niego kserokopii tych dokumentów poświadczonych zgodnie z ust. 4.

7 Oferent jest zobowiązany do złoŜenia dokumentów, o których mowa w ust. 1 pkt 6, w przypadku gdy w warunkach zawierania umów lub we wzorze umowy zastrzeŜony jest obowiązek ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej za szkody wyrządzone w związku z udzielaniem świadczeń opieki zdrowotnej na okres obowiązywania umowy.

8 Minimalna suma gwarancyjna ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej w odniesieniu do jednego zdarzenia, którego skutki objęte są umową ubezpieczenia, wynosi, z zastrzeŜeniem ust. 11, równowartość w złotych: 1) 46 500 euro w odniesieniu do:

a) zakładów opieki zdrowotnej, b) osób wykonujących zawód medyczny w ramach indywidualnej praktyki lub

indywidualnej specjalistycznej praktyki lekarskiej na zasadach określonych w odrębnych przepisach,

c) grupowej praktyki lekarskiej prowadzącej działalność na zasadach określonych w odrębnych przepisach,

2) 25 000 euro w odniesieniu do: a) osób wykonujących zawód medyczny w ramach indywidualnej praktyki lub

indywidualnej specjalistycznej praktyki pielęgniarek, połoŜnych na zasadach określonych w odrębnych przepisach,

b) grupowej praktyki pielęgniarek, połoŜnych prowadzących działalność na zasadach określonych w odrębnych przepisach,

3) 12 000 euro w odniesieniu do osób legitymujących się nabyciem fachowych kwalifikacji do udzielania świadczeń zdrowotnych w określonym zakresie lub w określonej dziedzinie medycyny, które dysponują lokalem oraz aparaturą i sprzętem medycznym, odpowiadającym wymaganiom przewidzianym dla zakładów opieki zdrowotnej, oraz spełniają warunki określone w przepisach o swobodzie działalności gospodarczej.

9 Kwoty, o których mowa w ust. 8, ustalane są przy zastosowaniu kursu średniego euro ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski po raz pierwszy w roku, w którym umowa ubezpieczenia została zawarta.

10 Ubezpieczenie, o którym mowa w ust. 7, obejmuje w szczególności odpowiedzialność


28

cywilną z tytułu przeniesienia chorób zakaźnych i zakaŜeń, w tym zakaŜenia wirusem HIV i wirusami hepatotropowymi powodującymi WZW.

11 W przypadku dysponentów jednostek systemu Państwowego Ratownictwa Medycznego, w rozumieniu przepisów o Państwowym Ratownictwie Medycznym, dokument potwierdzający ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej za szkody wyrządzone przy wykonywaniu medycznych czynności ratunkowych przez wykonujące te czynności zespoły ratownictwa medycznego, oraz przy udzielaniu świadczeń opieki zdrowotnej przez szpitalne oddziały ratunkowe, powinien odpowiadać wymogom określonym w przepisach o obowiązkowym ubezpieczeniu odpowiedzialności cywilnej dysponentów jednostek systemu Państwowego Ratownictwa Medycznego.

12 Dokumenty, o których mowa w ust. 1 pkt 1 lit. a, pkt 2 i 4, uwaŜa się za wystawione w terminie, jeŜeli organ uprawniony do ich wystawienia potwierdzi, wcześniej niŜ 6 miesięcy przed upływem terminu składania ofert, aktualność danych określonych w tych dokumentach. Adnotacja organu powinna być dokonana na takim dokumencie i zawierać datę potwierdzenia oraz podpis uprawnionego pracownika.

III. Sposób składania ofert

§ 13

1. Oferent moŜe złoŜyć w danym oddziale Funduszu tylko jedną ofertę dotyczącą danego przedmiotu postępowania.

2. Oferent, którego miejsca udzielania świadczeń, są zlokalizowane na obszarze działania więcej niŜ jednego oddziału Funduszu, moŜe złoŜyć oferty dotyczące poszczególnych postępowań prowadzonych przez oddziały Funduszu. W takim przypadku ofertę składa się w oddziale Funduszu właściwym ze względu na miejsce udzielania świadczeń, zgodnie z przedmiotem postępowania określonym w ogłoszeniu o postępowaniu.

3. W przypadku gdy oddział Funduszu prowadzi kilka postępowań w ramach jednego rodzaju świadczeń, oferent moŜe złoŜyć oferty dotyczące poszczególnych postępowań prowadzonych przez oddział Funduszu. W takim przypadku ofertę składa się zgodnie z przedmiotem postępowania określonym w ogłoszeniu o postępowaniu.

§ 14

1. Ofertę składa się w oddziale Funduszu w terminie i miejscu określonym w ogłoszeniu o postępowaniu.

2. Oferty składa się w zamkniętych kopertach lub paczkach, z zachowaniem wymagań określonych w § 10 ust. 2 pkt 6–8.

§ 15

1 Składający ofertę osobiście otrzymuje potwierdzenie jej złoŜenia zawierające datę złoŜenia oraz numer z rejestru ofert według wzoru określonego w załączniku nr 4 do niniejszych warunków postępowania.

2 Ofertę przesłaną drogą pocztową uwaŜa się za złoŜoną w terminie, jeŜeli: 1) data stempla pocztowego (data nadania) nie jest późniejsza niŜ termin składania ofert

określony w ogłoszeniu, 2) wpłynie ona do oddziału Funduszu najpóźniej na jeden dzień przed terminem

otwarcia ofert.


29

§ 16 1. Oferent moŜe uzupełnić złoŜoną przez siebie ofertę, pod warunkiem, Ŝe oddział Funduszu

otrzyma pisemne powiadomienie o uzupełnieniu oferty przed upływem terminu składania ofert. Powiadomienie musi być oznaczone w taki sam sposób jak oferta oraz dodatkowo zawierać dopisek „UZUPEŁNIENIE OFERTY”. Postanowienia § 10 ust. 2 pkt 8 stosuje się odpowiednio.

2. Oferent moŜe, przed upływem terminu składania ofert, wycofać złoŜoną przez siebie ofertę, pod warunkiem Ŝe oddział Funduszu otrzyma pisemne oświadczenie oferenta o wycofaniu oferty. W przypadku gdy oferta została złoŜona osobiście, oferent powinien przedstawić ponadto pisemne potwierdzenie złoŜenia oferty, o którym mowa w § 15 ust. 1.

3. W przypadku wycofania złoŜonej oferty, oferent moŜe, przed upływem terminu składania ofert, złoŜyć nową ofertę z zachowaniem warunków określonych w warunkach postępowania.

4. Po upływie terminu składania ofert, oferent jest związany ofertą do czasu rozstrzygnięcia postępowania.

5. Po upływie terminu składania ofert, złoŜone w postępowaniu oferty wraz z wszelkimi załączonymi dokumentami nie podlegają zwrotowi. Oferent nie moŜe po otwarciu ofert Ŝądać zwrotu, zamiany lub przeniesienia do oferty złoŜonej w innym postępowaniu dokumentów będących częścią tej oferty, z zastrzeŜeniem § 12 ust. 6.

§ 17

1. W przypadku wezwania oferenta przez komisję do usunięcia braków formalnych oferty, oferent wykonuje wskazane czynności w terminie określonym w wezwaniu.

2. JeŜeli oferent wykonuje wezwanie komisji poprzez przesłanie dokumentów lub oświadczeń drogą pocztową, uwaŜa się, Ŝe termin został zachowany, jeŜeli data stempla pocztowego (data nadania) nie jest późniejsza niŜ termin określony w wezwaniu do usunięcia braków.

3. Kopertę lub paczkę zawierającą dokumenty lub oświadczenia stanowiące realizację wezwania komisji do usunięcia braków formalnych oferty oznacza się jak ofertę oraz dodatkowo umieszcza się dopisek „USUNIĘCIE BRAKÓW FORMALNYCH OFERTY”.

IV. Zasady przeprowadzania postępowania

§ 18

Ofertę pozostawia się bez rozpoznania, jeŜeli: 1) format oferty jest niezgodny z formatem zapytań ofertowych i towarzyszących jej ankiet

w danym postępowaniu, 2) została złoŜona w innym miejscu niŜ określone w ogłoszeniu o postępowaniu, 3) dotyczy przypadku, o którym mowa w art. 156 ust. 2 ustawy.

§ 19

Tryb pracy komisji prowadzącej postępowanie określa regulamin komisji. V. Sposób składania środków odwoławczych

§ 20

1. W toku postępowania oferent moŜe złoŜyć w formie pisemnej do komisji prowadzącej postępowanie umotywowany protest w terminie 7 dni roboczych od dnia dokonania zaskarŜonej czynności.

2. Protest uwaŜa się za wniesiony z chwilą, gdy dotarł on do komisji prowadzącej postępowanie w taki sposób, Ŝe mogła się zapoznać z jego treścią.


30

3. Tryb rozpatrywania protestów określa ustawa oraz regulamin komisji.

§ 21 1. Odwołanie od rozstrzygnięcia konkursu składa się w formie pisemnej. 2. Odwołanie przesłane drogą pocztową uwaŜa się za złoŜone w terminie, jeŜeli data

stempla pocztowego (data nadania) nie jest późniejsza niŜ termin do jego składania. 4. Odwołanie wnosi się w terminie 7 dni od dnia ogłoszenia o rozstrzygnięciu

postępowania. 5. Odwołanie wniesione po terminie nie podlega rozpatrzeniu. 6. Odwołanie powinno zawierać w szczególności dane identyfikacyjne oferenta, w tym jego

adres, Ŝądanie wraz z uzasadnieniem, oznaczenie przedmiotu postępowania oraz wskazanie terminu ogłoszenia o rozstrzygnięciu postępowania, którego dotyczy. Do odwołania dołącza się dowód potwierdzający umocowanie składającego odwołanie do działania w imieniu oferenta.

7. Przesłanie odwołania za pomocą teleksu, poczty elektronicznej lub telefaksu wymaga potwierdzenia w formie pisemnej przed upływem terminu do jego złoŜenia.

§ 22

Rozpatrywanie odwołań, o których mowa w § 21 odbywa się na zasadach określonych w ustawie. OŚWIADCZENIE OFERENTA

Oświadczam, Ŝe jako oferent: 1) zapoznałem się z warunkami postępowania oraz z warunkami zawierania umów i nie

zgłaszam do nich zastrzeŜeń oraz przyjmuję je do stosowania, 2) zapoznałem się i akceptuję ogólne warunki umów o udzielanie świadczeń opieki

zdrowotnej, określone w rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 6 października 2005 r. w sprawie ogólnych warunków umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej,

3) zapoznałem się i akceptuję wzory umów, 4) zapoznałem się z regulaminem technicznym przygotowania oferty określonym przez

oddział Funduszu, 5) zapoznałem się z aplikacjami informatycznymi określonymi przez oddział Funduszu

w regulaminie technicznym przygotowania oferty, 6) posiadam tytuł prawny do korzystania z:

a) lokali lub budynków, w których będą udzielane świadczenia, b) sprzętu i aparatury medycznej stanowiącej ich wyposaŜenie,

7) będę wykonywał świadczenia objęte umową z oddziałem Funduszu w lokalach i pomieszczeniach oraz przy pomocy sprzętu i aparatury, o których mowa w pkt 6,

8) spełniam wymogi sanitarno-epidemiologiczne dla pomieszczeń, w których będą wykonywane świadczenia,

9) spełniam inne wymogi określone w odrębnych przepisach dla podmiotów udzielających świadczenia opieki zdrowotnej,

10) dane przedstawione w ofercie i niniejszych oświadczeniach są zgodne ze stanem prawnym i faktycznym,

11) nie zachodzi wobec mnie przeszkoda do zawarcia umowy, o której mowa w art. 132 ust. 3 ustawy.

............................................................ ............................................................. (miejscowość, data) (pieczątka, podpis)


31

4.4.2. Pytania sprawdzające Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.

1. W jakim celu są zawierane kontrakty na świadczenie usług medycznych? 2. Jakie moŜna wyodrębnić rodzaje kontraktów na świadczenie usług medycznych? 3. W oparciu o jakie procedury są zawierane kontrakty? 4. Jakie są wady i zalety kontraktu, w którym usługodawca ponosi całkowite ryzyko? 5. Jakie są wady i zalety kontraktu, w którym całe ryzyko ponosi płatnik? 6. Jakie są wady i zalety kontraktu, w którym Ŝadna strona nie ponosi ryzyka? 7. Jakie są wady i zalety kontraktu, w którym obie strony ponoszą ryzyko? 8. Jaka procedura towarzyszy opracowaniu i zgłoszeniu oferty na usługi medyczne? 4.4.3. Ćwiczenia Ćwiczenie 1

Dokonaj analizy poszczególnych rodzajów kontraktów na świadczenie usług medycznych. WskaŜ ich wady i zalety oraz moŜliwość wykorzystania w publicznym i niepublicznym zakładzie opieki zdrowotnej.


1) przeanalizować informacje na temat kontraktów na świadczenie usług medycznych, 2) przeanalizować przepisy prawa mówiące o kontraktowaniu świadczeń w ochronie zdrowia, 3) wypisać wady i zalety poszczególnych kontraktów, 4) określić moŜliwość wykorzystania poszczególnych rodzajów kontraktów do prowadzenia

działalności usługowej w ochronie zdrowia, 5) wskazać rodzaje kontraktów przydatne do prowadzenia niepublicznego zakładu opieki

zdrowotnej.

WyposaŜenie stanowiska pracy: − papier formatu A4, − komputer z dostępem do Internetu, − literatura zgodna z punktem 6 Poradnika dla ucznia. Ćwiczenie 2

Opracuj ofertę usług medycznych, niezbędną do przygotowania kontraktu na świadczenie usług medycznych w zawodzie higienistka stomatologiczna. Pomocna będzie klasyfikacja procedur medycznych ICD-9.


1) odszukać stronę internetową Narodowego Funduszu Zdrowia, 2) przeanalizować wymagania stawiane wybranym podmiotom medycznym przez Narodowy

Fundusz Zdrowia, 3) przeanalizować usługi i procedury medyczne świadczonych przez te podmioty medyczne, 4) wybrać usługi medyczne, dla których opracuje ofertę, 5) przygotować ofertę wybranych usług medycznych.


32

WyposaŜenie stanowiska pracy: − komputer z dostępem do Internetu, − nośnik elektroniczny (płyta, dyskietka), − papier formatu A4, flamastry, − literatura zgodna z punktem 6 Poradnika dla ucznia. 4.4.4. Sprawdzian postępów Czy potrafisz: Tak Nie 1) odnaleźć akty prawne regulujące przyznawanie podmiotom medycznym

prawa do świadczenia usług medycznych? � � 2) scharakteryzować wady i zalety kontraktów na świadczenie usług

medycznych? � � 3) dokonać analizy wymagań stawianych wybranym podmiotom medycznym

przez Narodowy Fundusz Zdrowia? � � 4) scharakteryzować elementy, z jakich powinna składać się oferta

na świadczenie usług medycznych? � � 5) opracować ofertę usług medycznych, niezbędną do przygotowania

kontraktu? � � 6) dokonać wstępnej oceny opracowanej oferty na świadczenie usług

medycznych? � �


33

4.5. Finansowanie świadczeń zdrowotnych 4.5.1. Materiał nauczania

Aby zakład opieki zdrowotnej mógł przynosić swoim właścicielom zaplanowane dochody, ktoś musi finansować świadczone przez niego usługi zdrowotne. Głównym źródłem finansowania jest ubezpieczenie zdrowotne w Narodowym Funduszu Zdrowia – obywatele są obciąŜeni obowiązkową składką ubezpieczeniową, która odprowadzana jest do instytucji ubezpieczenia zdrowotnego (NFZ). Narodowy Fundusz Zdrowia cyklicznie organizuje konkurs ofert na udzielanie świadczeń zdrowotnych. Świadczeniodawcy, którzy zaoferowali w konkursie najkorzystniejsze warunki, zawierają z NFZ umowę o udzielanie świadczeń zdrowotnych finansowanych ze środków publicznych. Niektóre świadczenia wysokospecjalistyczne finansowane są bezpośrednio z budŜetu Ministerstwa Zdrowia, a nie ze środków NFZ.

W publicznych zakładach opieki zdrowotnej płatnikiem jest Narodowy Fundusz Zdrowia i na podstawie rachunku za świadczenia udzielone w okresie sprawozdawczym, raportu statystycznego oraz sprawozdania z wykonania umowy dokonuje wypłaty. Natomiast niepubliczne zakłady opieki zdrowotnej część procedur medycznych oferują bezpłatnie, na podstawie kontraktu z NFZ (jak zakłady publiczne), a część – w pełnej odpłatności, czyli płaci za nie pacjent/klient. Są to zwykle procedury, na które NFZ nie przeznacza środków, gdyŜ nie figurują w klasyfikacji procedur medycznych ICD – 9. Precyzuje to ustawa z 27 sierpnia 2004 r. (z późniejszymi zmianami) o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych.

Kontrakt, czyli umowa między świadczeniodawcą a płatnikiem, zastępuje dotychczasowy stosunek pracy. W systemie kontraktowym moŜna wprowadzić róŜne formy finansowania świadczeń medycznych. MoŜe to być: 1) opłata stała – pensja, 2) opłata za liczbę osób objętych opieką, 3) opłata za usługę, 4) opłata za przypadek chorobowy, 5) system mieszany.

Wypłacanie pensji jest najpowszechniejszym obecnie systemem wynagradzania świadczeniodawców w systemie ochrony zdrowia. Polega to na wypłacaniu pracownikom z góry ustalonej sumy za cały czas pracy, często bez względu na posiadane kwalifikacje, lata pracy czy w porównaniu z wynagrodzeniami w innych sektorach publicznych. Pensja nie zaleŜy wtedy od liczby udzielonych świadczeń, stopnia cięŜkości przypadku, itp.

Taki system wynagradzania nie motywuje do wydajniejszej pracy, przeznaczania większej liczby czasu dla pacjentów, większej dbałości o jakość świadczeń, inwestowania w wykonywaną pracę. Mało tego, świadczeniodawcy nie starają się dbać o obniŜanie kosztów czy budowanie i utrzymywanie poprawnych relacji z pacjentami.

Zaletą systemu wynagrodzeń opartego o wypłacanie pensji jest zapewnianie pracownikom stałego dochodu, a przez to dawanie poczucia bezpieczeństwa, ale to chyba nie jest najwaŜniejsze z punktu widzenia właściciela zakładu, płatnika czy pacjenta.

Pacjent w takim systemie wynagradzania otrzymuje usługi mierne pod względem jakości i ilości, często nie moŜe uzyskać dostępu do potrzebnych mu świadczeń, otrzymuje tylko te, które są niezbędne. Nadmierna opieka i niepotrzebne interwencje w tym systemie nie są spotykane.


34

Z punktu widzenia płatnika największą zaletą w tym systemie wynagradzania jest łatwość administrowania systemem: nie trzeba wystawiać rachunków, wykonywać list pacjentów czy tworzyć grup przypadków, personel medyczny jest traktowany jak pracownicy administracyjni. Główną wadą systemu jest brak bodźców motywacyjnych do wykonywania czynności powyŜej minimum niezbędnego do utrzymania zatrudnienia.

Innym sposobem finansowania świadczeń zdrowotnych jest wprowadzenie systemu kawitacyjnego. Kawitacja to opłata za kaŜdą osobę objętą opieką, przy ustalonym czasie, poziomie świadczeń oraz pakiecie usług medycznych.

W tym systemie pracownik medyczny świadczący usługi otrzymuje określoną kwotę na kaŜdą osobę objętą opieką, aby móc zapewnić w ustalonym czasie określony poziom świadczeń medycznych oraz zaoferować określony w kontrakcie pakiet usług medycznych.

Warunkiem, aby taki system mógł zaistnieć, jest utworzenie imiennej listy pacjentów objętych opieką. Lekarze w systemie kapitacyjnym są zwykle odpowiedzialni za wszystkie koszty świadczenia określonego pakietu usług (podstawowa opieka zdrowotna, rodzinna opieka zdrowotna, opieka szpitalna, itp.), łącznie z kosztami badań diagnostycznych, konsultacji specjalistycznych i zabiegów ambulatoryjnych.

Metoda opłaty za liczbę osób objętych opieką takŜe ma wady i zalety. Lekarze są silnie zmotywowani do obniŜania kosztów opieki, a zwiększania jej efektywności, zwracają uwagę na profilaktykę, jako działania zmniejszające wydatki na późniejsze drogie leczenie. Jednak mają teŜ tendencję do obejmowania opieką osób relatywnie zdrowych, ograniczania dostępu do świadczeń, unikania kosztownych procedur czy kierowania pacjentów do specjalistów lub szpitali, aby tym samym obniŜyć swoje koszty.

Zalety dla pacjenta to uzyskiwanie większości świadczeń od np. jednego lekarza, dzięki czemu pacjent czuje się bezpieczniej. Otrzymuje teŜ tylko niezbędną opiekę czy interwencję, bardzo rzadko jest obciąŜany zbędnym leczeniem. Wadą jest utrudnienie zapisu do lekarza dla pacjentów wymagających częstego i kompleksowego leczenia, otrzymywanie tylko niezbędnych świadczeń, nie zawsze najwyŜszej jakości, gdyŜ pociągałoby to za sobą zwiększone wydatki z puli przeznaczonej na świadczenie usług przez lekarza, a przez to pomniejszało jego dochód.

Z punktu widzenia płatnika jest to prosty system opłat, nie wymaga złoŜonej administracji, a wyliczenie budŜetu lekarza nie wymaga skomplikowanych operacji, gdy jest ustalona lista pacjentów.

Metoda kapitacyjna jest systemem dobrym, jeśli wprowadza właściwe bodźce prowadzące do poprawy efektywności kosztowej, dostępu i jakości opieki medycznej oraz satysfakcji pacjenta.

Kolejny sposób finansowania to opłata za usługę. W tym systemie finansowania świadczeń medycznych pracownicy wynagradzani są na podstawie liczby i rodzaju udzielonych usług medycznych. Za kaŜdą usługę ustalana jest w ramach zawieranego kontraktu określona cena, a rachunki są oparte na tych stawkach.

Opłata za usługę dostarcza usługodawcom wielu finansowych i zawodowych bodźców, które motywują do zwiększania liczby usług i podnoszenia ich jakości, a przez to pozwalają na zwiększenie dochodów. MoŜe jednak prowokować do zbędnego zwiększania liczby świadczonych usług, aby wygenerować większe, ale nieuzasadnione dochody.

Ten system finansowania daje pacjentowi łatwy dostęp do większości usług medycznych, łatwą moŜliwość wyboru i zmiany lekarza. Pułapką natomiast jest dość duŜe prawdopodobieństwo zlecania zbędnych badań czy leków przez lekarza otrzymującego wynagrodzenie za usługę. Niepotrzebne świadczenia są obciąŜone dodatkowym ryzykiem powikłań, a pacjent moŜe ponosić dodatkowe koszty związane z koniecznością odbywania częstych wizyt u lekarza, dojazdów, absencji w pracy, zakupu leków, itp.


35

Płatnik w tym systemie płaci tylko za faktycznie świadczone usługi na podstawie szczegółowej dokumentacji prowadzonej przez świadczeniodawców. Rachunek jest dokładnie badany, co powoduje, Ŝe koszty administracyjne są wysokie dla obu stron. System ten przyczynia się do zwiększenia liczby świadczeń i kosztów opieki, dlatego kontrola zasadności zleceń i wprowadzenie górnych limitów refundacji środków mogą pomóc w ich ograniczeniu, choć dodatkowo przyczyniają się do wzrostu kosztów administracyjnych.

Opłata za przypadek chorobowy to system finansowania, w którym personel medyczny jest opłacany na podstawie stałej stawki dla danego przypadku czy jednostki chorobowej. Opracowane są procedury pozwalające określić opłatę za leczenie konkretnego przypadku. Dostarczają one bodźce finansowe i zawodowe, gdyŜ dają silną motywację do racjonalizacji kosztów leczenia, poniewaŜ płaci się za diagnozę przypadku, a nie pracę przy jego leczeniu. Z drugiej strony, jeśli pacjent wymaga częstego i kompleksowego leczenia, moŜe się spotkać z ograniczonym dostępem do usług, gdyŜ generuje koszty obciąŜające świadczeniodawcy, zmniejszając jego zyski. Jeśli lekarz zechce utrzymać niskie koszty – pacjent moŜe otrzymać niewystarczającą opiekę.

Z perspektywy płatnika opłata za przypadek chorobowy wiąŜe się z wysokimi kosztami zarządzania systemem informacji i prowadzenia rachunku kosztów. I są to koszty wysokie zarówno dla płatnika, jak i świadczeniodawcy, natomiast sam system charakteryzuje się niskim poziomem wydatków kosztem kompromisów w zakresie dostępności do usług i ich jakości. MoŜliwe jest osłabienie bodźców negatywnych poprzez ograniczenie liczby kategorii przypadków, co ułatwia zarządzanie nimi oraz wprowadzenie skutecznych systemów monitorowania i kontroli w celu zapewnienia właściwej jakości opieki.

W celu zoptymalizowania efektywności, ilości i jakości usług medycznych podjęto się wprowadzenia systemu mieszanego opłacania personelu medycznego. Stosuje się w nim róŜne metody opłacania, biorąc z kaŜdej z nich to, co w nich jest najlepsze. Na przykład metoda kapitacyjna razem z opłatą za usługę daje korzyści obu metod, a pozwala na zminimalizowanie ich wad. Jeśli do tego doda się pensję, to świadczeniodawca zyskuje dodatkowe zabezpieczenie. TakŜe powiązanie pensji z opłatą za usługę daje takie bodźce finansowe, których nie moŜna uzyskać tylko przy zastosowaniu samej pensji.

KaŜdy z systemów finansowania usług medycznych niesie ze sobą określone korzyści i zalety dla świadczeniodawcy, świadczeniobiorcy, jak i płatnika. Dlatego warto prześledzić wszystkie za i przeciw, aby wybrać ten, który będzie najlepszy w naszej sytuacji jako świadczeniobiorcy, nie pomijając przy tym pacjenta/klienta. W polskich warunkach obecnie do kontraktowania usług medycznych w podstawowej opiece zdrowotnej wykorzystuje się system kapitacyjny lub mieszany, ale oparty głównie o opłatę kapitacyjną. W lecznictwie zamkniętym natomiast dominuje system oparty o procedury medyczne.

Przystępując do uruchomienia działalności gospodarczej warto wiedzieć, Ŝe oprócz dobrego i realnego pomysłu, niezwykle waŜne są pieniądze. Oczywiście w zaleŜności od tego, jakiego rodzaju działalność chcemy podjąć, mogą to być róŜne kwoty. Aby określić „Ile to będzie kosztowało”, naleŜy na wstępie odpowiedzieć na pytania: 1. Czy do prowadzenia działalności potrzebny będzie lokal? JeŜeli tak, to czy go posiadam,

czy będę wynajmował, czy teŜ muszę kupić potrzebny lokal? Ile to będzie kosztowało? 2. Jakie wydatki naleŜy ponieść w związku z rejestracją firmy? 3. Jakie niezbędne opłaty będę musiał ponieść (energia, woda, telefon, ubezpieczenie, itp.)? 4. Jakie wydatki będę musiał ponieść z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej

(ubezpieczenie społeczne, podatki)? 5. Czy do prowadzenia zaplanowanej działalności potrzebne jest wyposaŜenie, maszyny,

urządzenia? 6. Czy będę wykorzystywał jakieś środki transportu i jakie opłaty się z tym łączą (zakup lub

wynajem, koszt benzyny)?


36

7. Ile potrzebuje gotówki na początek, na zakup surowców lub towarów? 8. Czy zatrudnię pracowników i jakie będę im płacić wynagrodzenie? 9. Jakie działania marketingowe (promocja, reklama) będę prowadzić, aby zdobyć klientów?

Rzetelna odpowiedź na pytanie: Ile pieniędzy trzeba mieć, aby rozpocząć działalność gospodarczą? – jest podstawą planowania finansowego. Pozwala ono uniknąć nieprzyjemnej sytuacji, kiedy co chwilę pojawiają się nieprzewidziane wydatki, a przedsięwzięcie, które miało być olśniewającym sukcesem finansowym, kończy się kłopotami właściciela.

4.5.2. Pytania sprawdzające


1. Kto moŜe sfinansować świadczenia zdrowotne w zakładach opieki zdrowotnej? 2. Jakie są zasady finansowania świadczeń zdrowotnych w publicznych i niepublicznych

zakładach opieki zdrowotnej? 3. Jakie warunki naleŜy spełnić, aby otrzymać środki pozwalające sfinansować prowadzoną

działalność medyczną? 4.5.3. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

W oparciu o dane zawarte w tabeli 1: a) oceń rentowność kapitału własnego, b) oblicz efekt dźwigni finansowej, c) dokonaj rozliczenia czynników, które wpłynęły na zmianę rentowności kapitału własnego

w dwóch kolejnych okresach obrachunkowych. Tabela 1 do ćwiczenia 1. Wyniki spółki „Medicopter” za dwa kolejne okresy obrachunkowe

Lp. Wyszczególnienie Okres ubiegły Okres bieŜący 1 Przychody ze sprzedaŜy netto 3 420 000 4 270 000 2 Koszt własny sprzedanych usług 2 850 000 3 470 000 3 Aktywa 5 000 000 5 500 000 4 Odsetki od kredytów 285 000 525 000 5 Wskaźnik zadłuŜenia ogólnego 40% 42% 6 Stopa podatku dochodowego 38% 36%


1) przeanalizować literaturę i przystąpić do rozwiązania zadania, 2) obliczyć wartości w kolejności podanej w poleceniu, 3) przeanalizować otrzymany wynik i określić stan finansowy badanej spółki.

WyposaŜenie stanowiska pracy:

− tabela z wynikami spółki „Medicopter”, − kalkulator, − papier formatu A4, − literatura zgodna z punktem 6 Poradnika dla ucznia.


37

Ćwiczenie 2 Przeanalizuj przepisy prawne dotyczące sposobów finansowania usług medycznych

i ustal, jaki rodzaj kontraktu na świadczenie usług medycznych moŜe Ci przynieść największe zyski jako świadczeniodawcy w zawodzie higienistka stomatologiczna. Określ, jakie wiąŜą się z tym zagroŜenia dla świadczeniobiorcy i płatnika.


1) odszukać akty prawne dotyczące finansowania świadczeń zdrowotnych, 2) przeanalizować akty prawne i wybrać najlepszy rodzaj kontraktu, 3) uzasadnić wybór i określić jego wady i zalety, 4) określić zagroŜenia dla pacjenta i płatnika związane z dokonanym przez Ciebie wyborem

kontraktu. WyposaŜenie stanowiska pracy:

− komputer z dostępem do Internetu, − papier formatu A4, − literatura zgodna z punktem 6 Poradnika dla ucznia.

4.5.4. Sprawdzian postępów Czy potrafisz: Tak Nie 1) scharakteryzować sposoby finansowania świadczeń zdrowotnych

udzielanych w zakładzie ochrony zdrowia? � � 2) scharakteryzować wady i zalety systemów opłacania personelu

medycznego świadczącego usługi medyczne? � � 3) określić najskuteczniejszy sposób finansowania świadczeń zdrowotnych

udzielanych w zakładzie ochrony zdrowia? � � 4) wybrać korzystny dla Twojego przedsiębiorstwa medycznego sposób

finansowania usług medycznych? � � 5) wskazać zagroŜenia dla pacjenta i płatnika związane z dokonanym wyborem

kontraktu? � �


38

5. SPRAWDZIAN OSIĄGNIĘĆ INSTRUKCJA DLA UCZNIA 1. Przeczytaj uwaŜnie instrukcję. 2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi. 3. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych. 4. Test zawiera 30 zadań. Do kaŜdego zadania dołączone są 4 moŜliwości odpowiedzi.

Tylko jedna jest prawidłowa. 5. Udzielaj odpowiedzi na załączonej karcie odpowiedzi, stawiając w odpowiedniej rubryce

znak X. W przypadku pomyłki naleŜy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem, a następnie ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową.

6. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania. 7. Jeśli udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, odłóŜ rozwiązanie zadania na

później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas. 8. Na rozwiązanie testu masz 45 minut.

Powodzenia! ZESTAW ZADA Ń TESTOWYCH

1. JeŜeli prowadzisz działalność gospodarczą, informację o ubezpieczeniu do Narodowego Funduszu Zdrowia a) zgłasza Urząd Skarbowy. b) zgłasza ZUS. c) zgłasza KRUS. d) zgłaszasz Ty sam.

2. Opiekę zdrowotną moŜna podzielić na a) stacjonarną, ambulatoryjną. b) stacjonarną, podstawową. c) podstawową, specjalistyczną. d) specjalistyczną, ambulatoryjną.

3. O prawie obywateli Rzeczypospolitej Polskiej do ochrony zdrowia mówi a) Konstytucja RP art. 64. b) ustawa o zakładach opieki zdrowotnej z dn. 5 sierpnia 1993 r. z późniejszymi zmianami. c) ustawa o pomocy społecznej z dn. 12 marca 2004 r. d) Konstytucja RP art. 68.

4. Źródła zewnętrzne finansowania działalności zakładów opieki zdrowotnej to

a) leasing. b) zysk netto. c) amortyzacja. d) sprzedaŜ usług.

5. Umowę na czas określony moŜna wypowiedzieć z

a) 7-dniowym wypowiedzeniem. b) 2-tygodniowym wypowiedzeniem. c) 2-tygodniowym wypowiedzeniem po zasięgnięciu opinii zakładowej organizacji

związkowej. d) 3-dniowym wypowiedzeniem.


39

6. Umowa na okres próbny nie moŜe być dłuŜsza niŜ

a) 1 tydzień. b) 2 tygodnie. c) 3 miesiące. d) 6 miesięcy.

7. Skargi i wnioski dotyczące świadczenia usług medycznych mogą być składane do

a) Sądu Pracy. b) Sądu Grodzkiego. c) wojewódzkiego lub miejskiego Rzecznika Praw Konsumenta. d) okręgowego Rzecznika Odpowiedzialności Zawodowej Izb Zrzeszających.

8. Prawo do pierwszego urlopu wypoczynkowego pracownik niepublicznego zakładu opieki

zdrowotnej uzyskuje a) po przepracowaniu pierwszego miesiąca. b) po przepracowaniu ½ roku. c) po przepracowaniu 1 roku. d) zaleŜnie od poziomu wykształcenia.

9. W odpowiedzialności karnej odpowiadamy za czyn zabroniony, bezprawny lub karygodny.

Okoliczności uchylające odpowiedzialność, to a) tylko stan wyŜszej konieczności. b) tylko zgoda osoby pokrzywdzonej. c) tylko dowód wdzięczności jako zwyczaj. d) stan wyŜszej konieczności, zgoda osoby pokrzywdzonej, dowód wdzięczności jako

zwyczaj. 10. Za pracę w niedzielę i święto przysługuje pracownikowi dzień wolny

a) w dowolnym czasie wskazanym przez pracownika. b) w dowolnym czasie wskazanym przez pracodawcę. c) w czasie skazanym przez ustawodawcę. d) lub dodatek, zaleŜnie od moŜliwości pracodawcy.

11. Naprawienie szkody w odpowiedzialności cywilnej moŜe nastąpić

a) według wyboru sądu. b) wyłącznie jako przywrócenie stanu poprzedniego. c) tylko jako zapłacenie odszkodowania. d) według wyboru sądu, jako przywrócenie stanu poprzedniego, jako zapłacenie

odszkodowania. 12. Do zadań Narodowego Funduszu Zdrowia naleŜy przede wszystkim

a) określanie, komu i jak długo przysługuje prawo do świadczeń po wygaśnięciu obowiązku ubezpieczenia zdrowotnego.

b) określanie jakości i dostępności oraz analiza kosztów świadczeń opieki zdrowotnej w zakresie niezbędnym do zawierania umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej.

c) informowanie o świadczeniach zdrowotnych i o tym, jak z nich korzystać w ramach działania wybranej placówki zdrowotnej.

d) interweniowanie w przypadku niewłaściwego poziomu udzielania świadczeń zdrowotnych przez placówkę opieki zdrowotnej wybraną przez pacjenta.


40

13. Aby działalność mogła być zakwalifikowana jako gospodarcza, musi a) posiadać statut, lokal, mieć podpisany kontrakt z Narodowym Funduszem Zdrowia. b) posiadać cel, samodzielność ekonomiczno-finansową, działać w sposób zorganizowany

i ciągły. c) posiadać cel, środki finansowe i rzeczowe, mieć podpisany kontrakt z Funduszem. d) figurować w wykazie działalności gospodarczej, spełniać wymogi ustawy

o zakładach opieki zdrowotnej. 14. Osoba fizyczna to

a) skarb państwa i jednostki organizacyjne, którym przepisy przyznają osobowość prawną.

b) kaŜdy człowiek od poczęcia aŜ do naturalnej śmierci. c) człowiek, który dysponuje zdolnością prawną od chwili urodzenia, dzięki czemu ma

moŜność bycia podmiotem prawa. d) osoba prowadząca działalność gospodarczą na mocy kontraktu lub ustawy.

15. Aby podjąć działalność gospodarczą w ochronie zdrowia, naleŜy zastosować się do

obowiązujących przepisów prawnych określonych w ustawie a) „prawo działalności gospodarczej”. b) o „zakładach opieki zdrowotnej”. c) o „finansowaniu zakładów opieki zdrowotnej”. d) o „zawieraniu kontraktów na świadczenie opieki zdrowotnej”.

16. Numer statystyczny REGON jest nadawany przez

a) Wojewódzki Urząd Statystyczny. b) Urząd Skarbowy. c) Urząd Celny. d) Urząd Miasta.

17. KaŜdy z podatników posiada swój numer identyfikacji podatkowej NIP. Warunkiem jego

uzyskania jest a) złoŜenie deklaracji podatkowej. b) dokonanie przez podatnika zgłoszenia identyfikacyjnego na obowiązującym

formularzu. c) wpłacenie pierwszej zaliczki na podatek dochodowy. d) wpłacenie po raz pierwszy podatku od towarów i usług.

18. Zakład opieki zdrowotnej moŜe rozpocząć działalność dopiero po uzyskaniu a) zatwierdzenia Statutu organizacji. b) akceptacji Ministra Zdrowia. c) zarejestrowaniu zakładu w Urzędzie Skarbowym. d) wpisu do rejestru zakładów opieki zdrowotnej.

19. Zakładem opieki zdrowotnej nie jest a) pogotowie ratunkowe. b) Ŝłobek. c) przedszkole. d) pracownia diagnostyczna.


41

20. Niepubliczny zakład opieki zdrowotnej moŜe być utworzony przez a) wojewodę. b) kościół. c) państwową uczelnię medyczną. d) organ gminy.

21. W systemie kontraktowym metoda opłacania za liczbę osób objętych opieką powoduje, Ŝe pacjent ma dostęp do świadczeń medycznych a) bardzo dobry, świadczenia są wysokiej jakości. b) przeciętny, świadczenia są bardzo wysokiej jakości. c) przeciętny, świadczenia są przeciętnej jakości. d) utrudniony, świadczenia są udzielane niechętnie.

22. Zawarta w kontrakcie metoda opłaty za przypadek chorobowy powoduje, Ŝe świadczeniodawca jest zmotywowany a) słabo. b) przeciętnie, utrudnia chorym dostęp do świadczeń. c) do udzielania świadczeń wysokiej jakości. d) do utrzymywania kosztów na niskim poziomie.

23. Kontrakt, w którym usługodawca ponosi całkowite ryzyko, to kontrakt zawierający a) opłatę kapitacyjną. b) opłatę za usługę. c) pensję. d) opłatę za przypadek.

24. System akredytacji zakładu opieki zdrowotnej i system ISO w systemie zapewnienia jakości i zarządzaniu jakością są względem siebie a) konkurencyjne. b) przeciwstawne. c) uzupełniające. d) niezaleŜne.

25. Aby móc skorzystać z wizyty u specjalisty świadczeniobiorca powinien a) uzyskać skierowanie od lekarza pierwszego kontaktu. b) zarejestrować się do wybranego specjalisty. c) wykupić wizytę w prywatnym zakładzie opieki zdrowotnej. d) wykonać badania specjalistyczne i z wynikami pójść do specjalisty.

26. Koszty amortyzacyjne to koszty związane a) ze zuŜyciem odczynników, preparatów i lekarstw. b) z zakupem sprzętu i leków. c) ze świadczeniem usług medycznych. d) z uŜyciem specjalistycznego sprzętu.

27. W okresie krótkim w przedsiębiorstwie występują koszty stałe i koszty zmienne. Do kosztów zmiennych naleŜą koszty a) związane z wynajęciem budynków przedsiębiorstwa. b) surowców uŜytych do produkcji. c) związane z zatrudnieniem administracji. d) związane z konserwacją sprzętu.


42

28. Umowę o pracę pracownik powinien otrzymać a) przed przystąpieniem do pracy. b) w pierwszym tygodniu pracy. c) w pierwszym miesiącu pracy. d) po zakończeniu okresu próbnego.

29. Główne wewnętrzne elementy mające wpływ na postępowanie konsumenta na rynku usług zdrowotnych to a) potrzeby, proces postrzegania, postawy, działania marketingowe dostawców. b) preferencje, osobowość człowieka, czynniki społeczno-kulturowe. c) potrzeby, osobowość człowieka, proces uczenia się i zapamiętywania, postawy. d) status ekonomiczny, czynniki kulturowe, osobowość człowieka.

30. Na opinię o świadczeniodawcach wpływ ma ich a) tytuł naukowy, czas oczekiwania na wizytę, bliskość miejsca zamieszkania

świadczeniodawcy. b) brak błędów w sztuce leczenia, styl, w jakim traktuje się pacjenta, status materialny

świadczeniobiorców. c) kultura osobista, stopnie i tytuły naukowe, łatwość dojazdu do zakładu, czas

oczekiwania na wizytę. d) estetyka zakładu opieki zdrowotnej, łatwość dojazdu, sporadyczne błędy w sztuce

leczenia.


43

KARTA ODPOWIEDZI Imię i nazwisko ............................................................................................................................ Stosowanie przepisów prawa i zasad ekonomiki w ochronie zdrowia Zakreśl poprawną odpowiedź.

Nr zadania Odpowiedź Punkty

1 a b c d 2 a b c d 3 a b c d 4 a b c d 5 a b c d 6 a b c d 7 a b c d 8 a b c d 9 a b c d 10 a b c d 11 a b c d 12 a b c d 13 a b c d 14 a b c d 15 a b c d 16 a b c d 17 a b c d 18 a b c d 19 a b c d 20 a b c d 21 a b c d 22 a b c d 23 a b c d 24 a b c d 25 a b c d 26 a b c d 27 a b c d 28 a b c d 29 a b c d 30 a b c d

Razem:


44

6. LITERATURA 1. Baza informacji prawnej w Internecie: system LEX, serwis Prawo i zdrowie 2. Boratyński J., Dudek B., Morkis G.: Obsługa klienta. Prawo pracy 3. Buczyńska T.: Mikroekonomia. Wydawnictwo Szkolne PWN, Warszawa – Łódź 1999 4. BuczyńskaT.: Makroekonomia. Wydawnictwo Szkolne PWN, Warszawa – Łódź 2000 5. Chwierut S., Kulis M., Wójcik D.: Elementy zarządzania finansowego w ochronie

zdrowia. Uniwersyteckie Wydawnictwo Medyczne „Vesalius”, Kraków 2000 6. Getzen T.: Ekonomika zdrowia. PWN, Warszawa 2000 7. Kodeks cywilny 8. Kodeks pracy 9. Kodeks spółek handlowych 10. Mierzejewska-Macherek J.: Podstawy ekonomii. Centrum Doradztwa i Informacji Difin,

Warszawa 2003 11. Musiałkiewicz J.: Zarys wiedzy o gospodarce. Ekonomik, Warszawa 2001 12. Sobiecki R. (red.): Podstawy przedsiębiorczości w pytaniach i odpowiedziach. Centrum

Doradztwa i Informacji Difin, Warszawa 2003 13. Sobiecki R.: Zarys gospodarki rynkowej. EUROMARK, Warszawa 2000 14. Trocki M. (red.): Nowoczesne zarządzanie w opiece zdrowotnej. Instytut Przedsiębiorczości

i Samorządności, Warszawa 2002

5. Stosowanie przepisów prawa i zasad ekonomiki w ochronie zdrowia

Education

Transcript of 5. Stosowanie przepisów prawa i zasad ekonomiki w ochronie zdrowia