SOLIDARNOŚĆ UPOMNIAŁA SIĘ O GODNĄ PRACĘ ORAZ GODNE EMERYTURY

30 tys. związkowców na ulicach Warszawy

W 28 ROCZNICĘ POROZUMIEŃ

Regionalne uroczystości w Jastrzębiu

28 lat temu narodziła się Solidarność

Huty Katowice

Mija 28 lat od sierpniowej rewolucji w 1980 roku. Po protestach na WybrzeŜu, fala protestów przeniosła się na Śląsk i do zakładów Zagłębia. 21 sierpnia zastrajko-wał tarnogórski Fazos. W tydzień w dniach 27-28 sierpnia do protestów dołączyła Huta Katowice i jastrzębska kopalnia „Manifest Lipcowy”. Dzięki zachowanej w archiwach Instytutu Pamięci Narodowej dokumentacji po byłym Wydziale III „A” Komendy Woje-wódzkiej MO w Katowicach, moŜemy z duŜą dokładnością odtworzyć chronologię tamtych często dramatycznych wydarzeń. Do zadań Wydziału III „A” naleŜała m. in. inwigilacja zakładów pracy. W tych naj-większych o kluczowym znaczeniu dla gospodarki, SB na stałe była umocowana na etatach w administracji, wśród kadry inŜynierskiej, kadr, komórek wojskowych i produkcji. O operatywności SB świadczy fakt, Ŝe juŜ początku października 1980 r. dyspono-wała charakterystykami 44 komitetów strajkowych w największych zakładach oraz najaktywniejszych jej działaczy. Huta Katowice naleŜała do tych zakładów, w której dokumentację operacyjną spo-rządzano dzień po dniu. Najwcześniejsze informacje o nastrojach społecznych w hucie o pochodzą z 16 lipca 1980 roku. W miarę rozwoju wydarzeń w kraju, i pojawiających się na jej terenie wrogich napisów i ulotek - raportów za-częło przybywać. Obiektem szczególnego zainteresowania agentury była niezaleŜna prasa, którą przywozili pracownicy powra-cający z wakacji. Więcej str. 5

Ponad 30 tysięcy związkowców przeszło w piątek 29 sierpnia ulicami Warszawy, manifestując pod hasłem "Godna praca i godna emerytura to godne Ŝycie". Był to wyraz niezadowo-lenie Solidarności z polityki rządu Donalda Tuska. Szczególnie silnie reprezentowanymi były branŜe, których pracownicy mają utracić uprawnienia do przechodzenia na wcześniejszą emeryturę. Protest rozpoczął się od złoŜenia kwiatów pod pomnikiem Józefa Piłsudskiego i KrzyŜem Papieskim. Następnie w wy-stąpieniach szefowie krajowych i branŜowych struktur Soli-darności krytykowali rząd za tworzenie złego prawa pracy a pracodawców za łamanie praw pracowniczych. Domagano się od rządu tworzenia rozwiązań legislacyjnych spełniających standardy europejskie. W manifestacji uczestniczyli przedstawiciele międzynarodo-wych federacji oraz central związkowych. - Nie godzimy się, aby wzrost gospodarczy konsumowany był kosztem pracowników pod hasłami ekonomicznej ko-nieczności - mówił do zebranych przewodniczący Niemieckiej Federacji Związków Zawodowych DGB Okręgu Saksonia Hanjo Lucassen. Panicker Kamalam z Międzynarodowej Konfederacji Związków – przekazała wyrazy solidarności od 168 milionów członków jej organizacji z całego świata. - Ruch związkowy domaga się ochrony socjalnej obejmującej wszystkich pracowników, w tym pracowników gospodarki nieformalnej i pracowników migrujących oraz zagwarantowania zabezpieczeń społecz-nych, emerytur, zasiłków dla bezrobotnych, ochrony macie-rzyństwa i dobrej ochrony zdrowia" - mówiła. W imieniu Solidarności przewodniczący Komisji Krajowej Janusz Śniadek wezwał rząd do podjęcia zdecydowanych kroków zmierzających do zahamowania rosnącego rozwar-stwienia płac. - Ponad 2/3 Polaków otrzymuje wynagrodzenie poniŜej średniej krajowej. Zaledwie co dziesiąta osoba osiąga poziom płacy minimalnej. Obecny system nie gwarantuje zabezpieczenia przyszłości pracowników. Dochody przedsię-biorstw systematycznie rosną, a koszty pracy paradoksalnie maleją. – mówił Śniadek. Wynagrodzenia członków Zarządów duŜych prywatnych firm w Polsce są na poziomie najlepiej zarabiających managerów w Europie. Dochodzą nawet do kilkuset tysięcy złoty miesięcznie. Więcej str. 4

W czwartek 3 września w Jastrzębiu odbyły się uroczystości związane z podpisa-niem Porozumienia Jastrzębskiego. 27-28 sierpnia 1980 r. - w nocy górnicy kopalni Manifest Lipcowy przystąpili do strajku. Następnego dnia na rozmowy z Komitetem Strajkowym przybyła delegacja rządowa. Związkowcy zaŜądali m.in. zniesienia 4-brygadowego systemu pracy, wprowadzenia wolnych sobót i nie-dziel, oraz wolnych związków zawodowych. 3 września 1980 roku strony podpisa-ły dokument gwarantujący spełnienie przez rząd 29 górniczych postulatów. Poro-zumienie Jastrzębskie było trzecim - po gdańskim i szczecińskim - dokumentem podpisanym tamtego roku między władzą, a strajkującymi. Tegoroczne obchody zapoczątkowała msza święta w Kościele pw. Najświętszej Marii Panny Matki Kościoła. Po jej zakończeniu delegacje złoŜyły kwiaty pod pomnikiem solidarno-ściowego czynu. Wzięli w niej udział związkowcy, przedstawiciele rządu, przed-stawiciele komisji zakładowych Solidarności, delegacje kopalń i mieszkańcy. W imieniu Solidarności Huty Katowice kwiaty złoŜyli - przewodniczący Jerzy Goiński i wiceprzewodniczący Stanisław Szrek. W uroczystości uczestniczył nasz Poczet Sztandarowy.

Informacje z ArcelorMittal

Wolny Zwi ązkowiec str. 2

♦ Do powaŜnego wypadku doszło w czwar-tek 3 września w rumuńskiej spółce Arce-lorMittal Galati. Podczas wykonywania prac remontowych na wydziale stalowni, ogromna rura o długości 30 metrów i wa-dze 1 tony spadła na dwóch pracowników. Obu poszkodowanych przetransportowano do szpitala. Jak powiedział rzecznik szpita-la Mihai Bucatanschi – stan ich zdrowia jest powaŜny. 38-letni pracownik odniósł powaŜne obraŜenia głowy, drugi ma po-waŜny uraz kręgosłupa. Specjalna komisja bada okoliczności wypadku. Jest to juŜ 14 powaŜny wypadek do jakiego doszło w hucie w tym roku. ♦ 100 samochodów Toyota Hilux DXD4 ofiarował ArcelorMittal liberyjskim minister-stwom, parlamentarzystom i władzom regio-nalnym. Z apelem o pomoc w rozwoju go-spodarki rolnej zwróciła się do partnerów i inwestorów w tym kraju - Prezydent Ellen Johnson-Sirleaf.

Pojazdy mają słuŜyć władzom do kontaktu z ludnością. Liberia przeŜywa powaŜne problemy. Po wojnie domowej przemysł i gospodarka rolna znajdują się w kata-strofalnym stanie. Powszechna jest bieda, głód szerzą się choroby. Samochody mają ułatwić dotarcie do wymagających pomocy. ArcelorMittal mocno zaangaŜował się w Libe-rii. W grudniu 2006 r. koncern przejął w dzierŜawę złoŜa rudy Ŝelaza. W umowie zobowiązał się do zainwestowania w tym kraju ponad 1 mld. USD, w rozwój kopalń, linii kolejowej, dróg i portu. W zamian, przez okres 25 lat moŜe wydobyć 1 mld ton rudy Ŝelaza. ♦ ArcelorMittal konsekwentnie umacnia swoją pozycję wśród producentów stali, dąŜąc do zabezpieczenia swoich spółek w surowce z własnych źródeł zaopatrzenia. 3 września zawarł umowę z firmą Kalahari Resources and South African na eksploatację rudy manganu. Projekty będą realizowane w dwóch kompleksach wydobywczych: Hotazel w Północnym Cape Province oraz w Coega we Wschodnim Cape Province. Wartość przedsięwzięcia szacowana jest na 432.5 milionów dol. Przeprowadzone odwierty w rejonach przy-szłej eksploatacji potwierdziły występowanie wysokiej jakości rudy manganu. Wielkość złóŜ szacowana jest na 20 lat eksploatacji. Pierwsze tony rudy trafią do hut koncernu w 2010 roku. W regionie Kanagandi znajduje się 80 proc. znanych na świecie złóŜ manga-nu. Nowa inwestycja wpisuje się w strategię ArcelorMittal, która zakłada ustanowienie kontynentu afrykańskiego jednym z waŜnym przyczółków surowcowych. JuŜ teraz koncern kontroluje większość wydobywanej rudy Ŝelaza w zachodniej Afryce. W najbliŜszych planach jest stworzenie własnego centrum wydobywczego surowców, które obejmie kopalnie m.in. w Mauretanii, Senegalu i Liberii.

Nie ma strajku - jest porozumienie z ArcelorMi ttal ………………………………………………………….Ni

Amerykański związek zawodowy United Steelworkers (USWA) District 7, zrzeszający pracowni-ków branŜy hutniczej parafował wstępne porozumienie z Zarządem ArcelorMittal USA. Trwające od kwietnia br. rozmowy długo nie przynosiły rezultatów. Stary układ przestawał obo-wiązywać z dniem 31 sierpnia. Po konsultacjach ze swoimi członkami w 14 jednostkach Arcelor-Mittal powziął decyzję o przeprowadzeniu akcji strajkowej. W trakcie przygotowań kierownictwo ArcelorMittal przystało na warunki USWA. Jak powiedział szef Steelworkers Leo Ge-rard – po podpisaniu porozumienia kaŜdy z 14 tys. zatrudnionych w spółkach w sta-nach: Indiana, Ohio, Pensylwanii, Nowym Jorku, Południowej Karolinie, Zachodniej Wirginii i Minnesocie otrzyma jednorazową kwotę 6.000 dol. oraz podwyŜkę w wysoko-ści 1 dol. na godzinę do stawki podstawo-wej w pierwszym roku i 4 proc. w kolejnych 3 latach, tzn. ok. 1.33% co rok. Zapis ten ma objąć wyłącznie związkowców naleŜą-cych do USWA. Z uzgodnień mają skorzy-stać takŜe emeryci. Dla nich wynegocjo-wano o 30 proc. niŜsze opłaty za leczenie oraz poszerzono zakres świadczeń medycznych. ArcelorMittal zobowiązany został 3 mld dol. inwestycji kapitałowych w amerykańskich spółkach. Nie jest pewne czy do ostatecznego uzgodnienia dojdzie. Jak powiedział Andy Miklos repre-zentujący 1400 członków USWA z huty w Pittsburgu – podczas spotkania wszystkich szefów związku – dziesięciu sprzeciwiło się zawartemu uzgodnieniu z Zarządem ArcelorMittal a 13 było ZA. Porozumienie, które będzie obowiązywało przez 4 następne lata wymaga uzyskania większości głosów. Związek wysłał juŜ pocztą do swoich członków treść porozumienia do kon-sultacji. W 30 dni od daty jego parafowania zapadnie ostateczna decyzja.

Rekordowego 55 milionów dolarów odszkodowania za cierpienia i utracone zdrowie domaga się od Arcelor Mittal adwokat 31-letniego Jeremiasza Schoon’a - pracownika amerykańskiej huty Burns Harbour. 28 sierpnia 2007 r. podczas spustu 300 ton płynnej stali doszło do detonacji. Schoon wraz z sześcioma innymi pracownikami znaleźli się w strefie ognia. Mimo ochronnej odzieŜy doznał on 60 proc. poparzeń ciała (II i III stopnia) oraz górnych dróg oddechowych. - śycie naszej rodziny zmieniło się dia-metralnie – mówi jego Ŝona Weronika. Stan zdrowia Jeremiasza wymaga steryl-nych warunków pomieszczeń w których przebywa oraz znacznych kosztów zwią-zanych z rehabilitacją. Zrosty i przykur-cza skóry oraz mięśni, które są na-stępstwem rozległych oparzeń i prze-szczepów wymagają specjalistycznych kąpieli i ćwiczeń rozciągających. Adwokat poszkodowanego Kenneth J. Allen uwaŜa, Ŝe firma nie zagwarantowała jego klientowi dostatecznych warunków bezpieczeństwa i Ŝąda od ArcelorMittal 55 mln dol. odszkodowania. W rankingu Tygodnika Forbes - najbogatszych kobiet, na podsta-wie wyliczenia wartości netto majątku rodziców, na szczycie listy znajduje się córka Lakshmi Mittala – Vanisha. Przy małej rodzinie (ma tylko jednego brata), ma duŜą szansę odziedziczenia pokaźnej części fortuny ojca, którą szacuje się na 51 mld. dolarów. Sam Mittal nie szczędzi obdarzania córki boga-tymi prezentami. Organizacja zaręczyn i wystawny ślub Vanishy z Amit’em Bhatią w 2004 roku, kosztowały Lakshmi Mittala 60 mln dolarów. Ceremonia w pałacu Wersalskim i ogrodzie Tuileries przyćmiła przepychem wszystkie dotychczasowe spektakularne wesela. Prasa donosiła, Ŝe koszt imprezy to równowartość samolo-tu pasaŜerskiego - airbus A320. Lakshmi Mittal dba o pomnaŜanie majątku młodych. Na początku roku załatwił zięciowi, który jest bankowcem, fotel członka zarządu klubu piłkarskiego Queens Park Rangers. Udziałowcami druŜyny są trzej miliarderzy: Mittal, szef Formuły 1 Berni Ecclestone i główny menedŜer teamu Reanult z F1- Flavio Briatore. Vanisha podobnie jak jej brat Aditya aktywnie uczestniczy w tworzeniu imperium przemysłowego swojego ojca zasiadając w zarządzie ArcelorMittal. Niedawno media donosiły o zamiarze sprezen-towania córce i zięciowi przez Lakshmi Mittala jednej z najdroŜszych posiadłości w Londynie leŜącej niedaleko rodzinnej rezydencji przy tzw. Bulwarze Miliarderów.

Vanisha Mittal w śród najbogatszych kobiet świata

55 mln. dol. odszkodowania za wypadek

Wolny Zwi ązkowiec str. 3

Sukces w biegu marato ńskim w mi ędzynarodowej obsadzie

Kolejnym sukcesem moŜe pochwalić się Krzysztof Smędzik ze spółki IPS Grupa Serwisowa. W maratonie Hornindalsvatnet w Norwegii wokół najgłęb-szego jeziora Hornindal w Europie zajął I miejsce w swojej grupie wiekowej 45-49 lat i 6 miejsce w klasyfikacji gene-ralnej. Ponad 42 kilometrową trasę z licznymi wzniesieniami fiordów i przy duŜym upale pokonał w dobrym czasie 3:19:40. W ten sposób Krzysztof po raz kolejny potwierdził swoją dominację wśród biegających rówieśników na tym dystansie. W ubiegłym roku debiutując w norweskim mara-tonie równieŜ stanął na najwyŜszym podium

Aktualnie Krzysztof Smędzik przewodzi w klasyfikacji Grand Prix o Paterę Dziennika Zachodniego i Śląskiego TKKF. W środę 3 września w biegu przełajowym Grand Prix Zagłębia w wokół Pogorii III na dystansie 5 km, zajął I miejsce w swojej kategorii wiekowej i II miejsce w klasyfikacji gene-ralnej. My, Ŝyczymy Krzysztofowi dalszych sukcesów i samych miejsc medalowych - „na pudle”.

Pracownicy Kolpremu mają Pracowniczy Program Emerytalny Spółka Kolprem jest drug ą po ArcelorMittal Poland je dnostk ą w której wchodzi w Ŝycie Pracowniczy Program Emerytalny. 26 czerwca br., Komisja Nadzoru Finansowego dokonał a rejestru Pracowniczego Programu Emerytalnego (PPE) dla tej s półki.

Wcześniej, w wyniku negocjacji, Zarząd Kolpremu postanowił przeznaczyć dodatkowe środki finansowe na przyszłe emerytury swoich pracowników. Obecnie co miesiąc do Pracowniczego Progra-mu Emerytalnego obsługiwanego przez TFI PZU SA – popłyną pieniądze, które zostaną zaksięgowane na indywidualnych kontach tych pracowników spółki, którzy przystąpią do tej inicjatywy. Co warto wiedzieć o PPE? Pracowniczy Program Emerytalny w formie wnoszenia składek do funduszy inwestycyjnych TFI PZU to zorganizowana forma zbiorowego oszczędzania na przyszłą emerytu-rę. Obok gwarancji gromadzenia środków na przyszłe cele emerytal-ne, zapewnia równieŜ wypłatę dodatkowych świadczeń w przypadku zajścia zdarzeń ubezpieczeniowych, jak np. śmierć pracownika, następstwa nieszczęśliwych wypadków itp.). Uczestnictwo w Pracowniczym Programie Emerytalnym wiąŜe się z szeregiem korzyści dla Pracowników, którzy przystępując do Pro-gramu, stają się beneficjentami dodatkowych, wolnych od podatku świadczeń emerytalnych, których źródłem będzie składka podsta-wowa, finansowana przez Pracodawcę. Przystąpienie do PPE jest opłacalne dla kaŜdego Pracownika, nawet dla takiego, któremu pozostał niewielki okres do osiągnięcia wieku emerytalnego.

Wynika to z faktu, Ŝe składka podstawowa w Programie fundowana jest przez pracodawcę. Pracownik, który nie przystąpi do PPE, rezygnuje zatem ze swoistej formy podwyŜki wynagrodzenia, jaką oferuje mu pracodawca. Korzyści pracownika z uczestniczenia w PPE :

• uzyskanie dodatkowego zabezpieczenia finansowego na emeryturze, • moŜliwość zabezpieczenia finansowego rodziny w nieprzewidzia- nych zdarzeniach losowych,

• Pracowniczy Program Emerytalny zaliczany jest do III filara systemu emerytalnego i uczestnictwo w nim nie ma Ŝadnego wpływu na uprawnienia emerytalne przysługujące w I lub II fila-rze. Oznacza to, Ŝe przystąpienie do PPE nie spowoduje utraty prawa do emerytury pomostowej.

W najbliŜszych dniach w spółce rozpocznie się szeroka akcja informacyj-na. KaŜdy pracownik otrzyma ulotkę wyjaśniająca zasady przynaleŜności do PPE i korzyści z tej formy oszczędzania. Sądząc po duŜym zainteresowaniu akcesją do PPE pracowników Arcelor-Mittal Poland moŜna przyjąć, Ŝe równieŜ w spółce Kolprem pracujący skorzystają z tej szansy. Aktualnie na rejestrację PPE czeka wniosek złoŜony przez spółkę Arcelor-Mittal Eastern Europe Shared Service Center. W następnej kolejności do rejestracji przygotowuje się spółka Partner, a niebawem rozmowy nad uruchomieniem Pracowniczego Programu Emerytalnego rozpoczną się w IPS Grupa Serwisowa i innych jednostkach.

Wakacyjne spotkania dzieci pod patronatem „Solidarn ości” Po raz pierwszy „Solidarno ść” Mittal Steel Poland S.A. z D ąbrowy Górniczej obj ęła patronatem wakacyjne spotkania dzieci spędzających wakacje w Sławkowie. W sierpniowe wtorki i czw artki dzieci aktywnie sp ędzały wolne wakacyjne popołudnia. Gościny udzieliło dzieciom Towarzystwo Miło śników Sławkowa, w którego lokalu odbywały si ę zabawy towarzyskie, ćwiczenia gimnastyczne, dyskoteki, a tak Ŝe warsztaty rysunkowe. Najmłodsi uczestnicy (5-latkowie) po raz pierwszy mieli w ręku pędzel i farby plakatowe. KaŜde dziecko znalazło dziedzinę, w której było najlepsze. Zajęcia z dziećmi zorganizowała i prowadziła nasza koleŜanka Jadwiga Szewczyk – Przewodnicząca komisji wydziałowej „S” HKJ we współpracy z instruktorem Panią Barbarą Lewandowską, Mistrzem Polski w karate Kyokushin (czarny pas) oraz członkami Towarzystwa Miłośników Sławkowa. 5 sierpnia na uroczystym otwarciu wakacyjnych spotkań w imieniu „Solidar-ności” Katarzyna Kulik i Stanisław Szrek przekazali w prezencie pamiątkowe czapeczki związkowe, słodycze, zabawki i wyposaŜyli dzieci w akcesoria do malowania, a takŜe zapewnili o zabezpieczeniu części biesiadnej, którą kończyły się wszystkie spotkania. Były kanapki, kiełbaski z grilla, hamburgery, pieczonki, nie zabrakło takŜe ulubionych przez dzieci chrupek i napojów. 28 sierpnia odbyło się uroczyste zakończenie wakacyjnych spotkań 2008. Wszyscy podziwiali rysunki dzieci zdobiące ściany sali głównej TMS oraz wystawy zdjęć. Dzieci zaprezentowały swoje moŜliwości wokalne i ruchowe. W spotkaniach uczestniczyło ogółem 42 dzieci. KaŜde dziecko uhonorowane zostało pamiątkowym dyplomem za zajęcie I miejsca. Uśmiechy na twa-rzach dzieci były dla nas najlepszym podziękowaniem. Organizatorowi wakacyjnych spotkań z dziećmi – Jadwidze Szewczyk gratulujemy pomysłu i talentu organizacyjnego oraz gorąco zachęcamy do kontynuowania tego typu imprez w latach następnych. Katarzyna Kulik

Coraz dalej od europejskich standardów

Pracodawców nie sta ć na ludzki Układ

Zarząd Związku Pracodawców wypowiedział z dniem 24 czerwca 2008 r. do-tychczasowy Ponadzakładowy Układ Zborowy Pracy z 3-miesięcznym okresem wypowiedzenia. Termin ten upływa 30 września 2008 roku. Jaka jest szansa na zawarcie nowego – pytam Jerzego Goińskiego - przewodniczącego Solidarności dąbrowskiego Oddziału Mittal Steel Poland JG – Pracodawcy chcą medialnie pokazać dobrą wolę do zawarcia takiego poro-zumienia, lecz warunki jakie przedstawiają w swoim projekcie są dla nas nie przy-jęcia. Spotykaliśmy się ostatnio w dniu 27 sierpnia i stwierdzam, Ŝe nie posu-nęliśmy się w tym względzie nic do przodu. Podczas rozmów zaproponowaliśmy, Ŝe w razie wypowiedzenia Układu, będzie obowiązywał jeszcze przez rok do 30 września 2009r. W odpowiedzi Pracodawcy przedłoŜyli następujące oświadczenie - jeśli stopień zaawansowania negocjacji w grudniu 2008 roku wskazywał będzie, iŜ negocjacje zakończą się w I kwartale 2009 roku, strona Związku Pracodawców zobowiązuje się do podjęcia działań w celu wydłuŜenia terminu obowiązywania dotychczaso-wego Układu o dodatkowy czas ponad termin 31 grudnia 2008 roku.” Wobec tak znaczących róŜnic stanowisk, zaproponowaliśmy wyznaczenie nowego spotkania w dniu 16 września br. Tematem rozmów Zespołów Roboczych, będzie dokonanie wstępnej analizy zaproponowanego przez ZPPH projektu Układu. WZ - Czym róŜni się nowy projekt od dotychczasowego? JG -. Pracodawcy proponuje wersję bardzo okrojoną. Naszym zdaniem chcą pozbawić pracowników szeregu dotychczasowych ko-rzystnych dla nich zapisów. Dotyczy to m. in. takich składników jak „nagroda jubileuszowa, czy „karta hutnika”, które po zmianach mają być fakultatywne, a nie jak dotychczas gwarantowane. Nie znaleźliśmy teŜ bardzo korzystnego zapisu o obowiązkach Pracodawcy w okresie restrukturyzacji zatrudnienia. Bez tego Praco-dawcy mają moŜliwość pozbawienia pracowników szeregu dotychczasowych uprawnień. KaŜdy kto obserwuje sytuację na rynku stali wie, ze jest ona bardzo dobra i w perspektywie najbliŜszych 2-3 lat nic nam raczej nie zagraŜa. W sytuacji ewident-nie bardzo dobrych wyników produkcyjnych i finansowych jakie osiągają praco-dawcy przemysłu hutniczego, proponowanie pracownikom gorszych rozwiązań jest niegodziwością. UwaŜam, Ŝe przynaleŜąc do państw Unii Europejskiej mamy prawo oczekiwać, by jeśli nie od razu, to etapami będziemy wspólnie wdraŜać i niwelować róŜnice jakie nas dzielę. To co proponują Pracodawcy, niestety cofa nas w kierunku Państw Trzeciego Świata. WZ – Data 30 września oznacza, Ŝe jeśli do tego czasu strony nie dojdą do poro-zumienia – dotychczasowy Układ przestaje funkcjonować. Co w takim przypadku? JG – Wypowiadałem się na temat w ubiegłym wydaniu. Pracodawcy będą musieli wypowiedzieć pracownikom dotychczasowe warunki pracy i płacy objętym Ukła-dem Ponadzakładowym, w tym m. in. naszych hut i spółek. Stwierdzam, Ŝe pra-codawcy muszą brać pod uwagę, konsekwencje jakie mogą z tego tytułu wystą-pić. Liczę, Ŝe kolejne spotkanie przyniesie jakiś postęp w rozmowach.

WZ – Dziękuję za rozmowę Jacek Zommer

SOLIDARNOŚĆ UPOMNIAŁA SIĘ . . . 30 tys. związkowców na ulicach . . . Cd ze str. 1 Prowadzi to do znacznego rozwarstwienia pła-cowego i niskich zarobków reszty kadr. Niskie wynagrodzenia oznaczają w przyszłości niskie emerytury. Solidarność domaga się wzrostu płac wszystkich pracowników, rekompensującego wzrost kosztów utrzymania – powiedział Janusz Śniadek. Przemarsz przez centrum Warszawy do kancelarii premiera wyglądał imponująco. W tłumie najbardziej widoczną była reprezentacja związkowców z naszego regionu niosących flagi w kształcie husarskich skrzydeł. W tej grupie szczególnie była widoczna 200 osobowa Solidarności Huty Katowice w poma-rańczowych czapkach i kamizelkach. Demonstracja była głośna i donośna. Protestujący mieli ze sobą gwizdki, trąbki, petardy. Obrzucili petardami i świecami dymnymi ministerstwo gospodarki oraz kancelarię premiera. W Kancelarii Premiera demonstranci złoŜyli petycję adre-sowaną do Donalda Tuska. - Apelujemy do Rządu RP o respektowanie znaczenia bez-piecznej i godziwie wynagradzanej pracy dla trwałego wzrostu gospodarczego kraju oraz bezpieczeństwa pracowników i ich rodzin. Tylko godna praca i emerytura umoŜliwią pracownikom i emerytom godne Ŝycie, a Polsce długotrwały rozwój gospo-darczy oparty na stabilnych podstawach" - podkreślili związ-kowcy w petycji. Związek wezwał rząd do podjęcia zdecydowanych kroków zmierzających do zahamowania rosnącego rozwarstwienia płac. Oczekuje takŜe zapewnienia systematycznego wzrostu płac wszystkich pracowników, rekompensującego wzrost kosztów utrzymania. Solidarność domaga się teŜ zachowania uprawnień do obniŜonego wieku emerytalnego dla osób pracu-jących w szczególnych warunkach lub o szczególnym charak-terze, przestrzegania prawa pracy i prawa pracowników do zrzeszania się oraz zapewnienia rzeczywistego dialogu spo-łecznego. Podziękowanie

Składam serdeczne podziękowania członkom Solidarności dąbrowskiego oddziału Mittal Steel Poland oraz tym wszystkim, którzy uczestniczyli z nami w Ogólnopolskim proteście w obronie praw pracowniczych. Szczegól-nie dziękuję za zdyscyplinowanie oraz dobrą atmosferę w czasie manifestacji.

Jerzy Goiński

Zawiódł rozsądek - czy chodzi o g rę inter esów?

Większość radnych za prywatyzacj ą laboratoriów Nie udało si ę przekona ć radnych D ąbrowy Górniczej do głosow a-nia przeciwko prywatyzacji laboratoriów Szpitala Sp ecjalistyczne-go im. Sz. Starkiewicza. W środ ę 27 sierpnia podczas Sesji Rady Miasta, stosunkiem głosów 13:8 radni zdecydowali o przekazaniu ich prywatnej firmie. - JuŜ na etapie podejmowania uchwały przez prezydenta Dąbrowy, doszło do naruszenia prawa dotyczy ustawy o rozwiązywaniu spo-rów zbiorowych – mówi ElŜbieta śuchowicz przewodnicząca szpi-talnej Solidarności.

Związek wszedł w spór zbiorowy z pracodawcą, domagając się uniewaŜnienia konkursu na przejęcie usług laboratoriów analitycznego i mikrobiologicznego przez firmę zewnętrzną i pakietów gwarancji pracowniczych na czas trwania kontraktu. Wystosowaliśmy w tej spra-wie wniosek wstępny do wojewody śląskiego wnosząc o uniewaŜnienie uchwały i wstrzymanie biegu jej realizacji. Naszym zdaniem, wniosek prezydenta do wojewody o wyłączeniu laborato-riów ze szpitalnych struktur zmierza do dzikiej prywatyzacji placówki. Przekazanie laboratoriów prywatnej firmie w opinii Krajowej Izby Dia-gnostów Laboratoryjnych, w znacznym stopniu utrudni mieszkańcom dostęp do badań, doprowadzi do wprowadzenia opłat za usługi (do tej pory bezpłatne) oraz do zwolnienia ponad 20 wykwalifikowanych i doświadczonych pracowników. Nasze laboratoria dobrze prosperują, są dochodowe, dlatego nie rozumiem dlaczego zamierza się je oddać prywatnemu właścicielowi. Nie do przyjęcia jest postawa radnych dla których najwyŜszym prawem powinno być dobro pacjenta, mieszkańca Dąbrowy Górniczej. Podczas kiedy Solidarność dąbrowskich zakładów pracy dwukrotnie protestowała w gmachu Rady Miasta przeciwko tej prywatyzacji – Radna Mariola Trzewiczek z Bloku Przyjaciół Dąbrowy Górniczej oraz Zbigniew Wróblewski ze Stowarzyszenia Inicjatywy Samorządowej stanęli po stronie Prezydenta i radnych lewicy - zagło-sowali za prywatyzacją. Wierzymy, ze ich wyborcy zapamiętają ten fakt, a pracownicy i związkowcy będą im o tym przypominać do końca ich kadencji – powiedziała ElŜbieta śuchowicz.

Wol ny Zwi ązkowiec str. 4

Cd ze str. 1 Najwcześniejszym udoku-mentowanym dowodem „nieposłuszeństwa” pracowników jest przechwycona przez SB lista 19 postulatów z 25 sierpnia 1980 roku, sporządzona przez pracowników Wydziału Przewozów Wewnętrznych w Zakładzie Transportu Kolejowego Huty „Katowice”. - „Pierwsze, choć sporadyczne i mało zorga-nizowane przestoje miały miejsce juŜ 26 sierpnia 1980 r. – mówi Zbigniew Kupi-siewicz. Nie było w Hucie co prawda zorgani-zowanej działalności opozycyjnej, jak na WybrzeŜu, ale dość szybko przyswajaliśmy tamten klimat wolnościowy i tuŜ po ogłosze-niu postulatów w Stoczni Gdańskiej wiedzieli-śmy, Ŝe myślimy podobnie i mamy wspólny cel. 27 sierpnia w zakładzie wrzało juŜ na dobre. Dyrekcja, komitet zakładowy i oddzia-łowe struktury partii, nie chcąc dopuścić do wybuchu strajku, zaczęły organizować ze-brania na poszczególnych wydziałach, gdzie próbowano opanować nastroje i pozwolić wygadać się pracownikom – obiecując zała-twienie wnoszonych uwag i postulatów. Rankiem 28 sierpnia o godzinie 6:00 na przełomie zmian na wydziale transportu kolejowego dyrekcja zorganizowała zebranie. Miało ono dotyczyć ubrań ochronnych i spraw socjalnych, ale przemieniło się w oŜywioną polemikę dotyczącą sytuacji w kraju. - Dosyć często zabierał glos Andrzej Rozpło-chowski. Ja równieŜ udowadniałem, Ŝe pro-blemy socjalne, pracowników wynikają z wa-dliwej polityki władz PRL-u, ze słuŜalczych wobec partii poczynań oficjalnych związków zawodowych i mieszania się w sprawy pro-dukcji sekretarzy PZPR – mówi Jacek Ja-giełka. Powiedziałem, Ŝe koniecznym jest zmiana struktury społecznej, muszą powstać niezaleŜne związki zawodowe i musi być wolny dostęp do środków masowego prze-kazu. Zacytowałem teŜ część postulatów z Gdańska, które znałem z audycji Wolnej Europy. Po spotkaniu sala wybrała pięciu delegatów w tym Rozpłochowskiego oraz mnie i przy-stąpiliśmy do spisywania postulatów, które pokrywały się z tymi z Gdańska. Wyraziliśmy w nich nasze zdecydowane poparcie dla wszystkich strajkujących w kraju i zaŜądali-śmy zniesienia blokady informacyjnej. Tak spisane zadania jako wybrani przez załogę zanieśliśmy do dyrekcji naszego wydziału. 28 sierpnia rano grupa około 20 pracowników Walcowni DuŜej odmówiła podjęcia pracy domagając się spotkania z kierownictwem. Ok. 14-tej na spotkanie załogowe przybyli przedstawiciele dyrekcji huty, kierownicy walcowni, sekretarze PZPR.

- W zamyśle kierownictwa i aparatu partyj-nego miało to być małe zebranie o charakte-rze lokalnym – mówi Zbigniew Kupisiewicz. Niemniej, za naszą sprawą przerodziło się w wielki wiec, na którym, co moŜe być trudne do uwierzenia, zgłosiliśmy pisemnie 3.500 postulatów. Były to zarówno proste wnioski, często nawet groteskowe. Były takŜe postu-laty konkretne i powaŜne. Jako własne przy-jęliśmy 21 postulatów ze stoczni gdańskiej. Odczytałem je na wiecu. Spotkanie miało wielki wydźwięk i jak sądzę było przełomowe. Ok. godz. 18-tej udzielono mi głosu. Powie-działem: „Nie chcemy strajkować, ale chce-my, Ŝeby na WybrzeŜu dowiedzieli się, Ŝe po-pieramy ich postulaty i uznajemy je za swoje oraz uwaŜamy, Ŝe winę za przedłuŜające się negocjacje ponosi strona rządowa, a nie strajkujący”. Zgłosiłem postulat, aby poprzez prasę poinformować kraj o naszym stanowi-sku.

ChociaŜ moje słowa wywołały owację, se-kretarz partii bronił się przed przyjęciem tego Ŝądania, stwier-dzając, Ŝe” partia nie ma wpływu na środki masowego prze-kazu.” Wywołało to ogólny śmiech. Był juŜ wieczór więc ustalono, Ŝe sekre-tarz, przez telefon, poda treść komuni-katu dyŜurnemu se-kretarzowi KW PZPR. Tamten Kowalskiego zbywał, co było widać po wyrazie jego twarzy, aŜ w końcu jeden z nas wyrwał mu słuchawkę i powiedział: Ty ch..., wiedz, Ŝe tu jest sytuacja naprawdę ostra? Jak tego nie wydrukujecie to tu wam jutro wszystko stanie, a moŜe jeszcze nawet dzisiaj”. Obiecano nam spełnienie Ŝądania. Wbrew obietnicom Dyrekcji, 29 sierpnia rano okazało się, Ŝe w gazetach nie było śladu o sytuacji w hucie. To podgrzało emocje. - Chcieliśmy tylko, Ŝeby o naszym poparciu dla strajkujących usłyszano w kraju – mówi Zbigniew Kupisiewicz. W czasie dziennej i popołudniowej zmiany wzburzenie pracowni-ków zaczęło narastać. Na wydziałach dochodzi do kolejnych zebrań. O godz. 20.20 – pracę przerywa 500 pracow-ników Walcowni Średniej a o 21:15 dołącza do nich 600 pracowników z Walcowni Zgnia-taczy i Kęsów. W ślad za nimi odchodzi od stanowisk 100 pracowników wydz. konstruk-cyjno - mechanicznego. W późnych godzi-nach popołudniowych staje juŜ cała Huta. O godz. 22 zawiązany zostaje Komitet Straj-kowy. Na czele wybrany zostaje Markek Fabry. Prowadzone w godz. 23 - 2 rozmowy dyr. Kombinatu Zbigniewa Szałajdy z KS nie przy-niosły rezultatów. Rano Wydział Mechaniczny, udostępnia Ko-mitetowi swoje pomieszczenia. W piśmie, z upowaŜnienia Komitetu Strajkowego Fabry informował: „W dniu 29.08.1980 r. o godz. 10 załoga Huty Katowice rozpoczyna strajk okupacyjny, Ŝądając bezzwłocznego zakoń-czenia rozmów Komisji rządowych z komi-tetami strajkowymi w naszym kraju. - Całą odpowiedzialność za przedłuŜające się strajki ponoszą wyłącznie centralne instancje. Kie-rując się dobrze pojętym interesem naszej socjalistycznej ojczyzny Ŝądamy kategorycz-nie natychmiastowego przyjęcia postulatów załóg strajkujących na czele z postulatem utworzenia wolnych związków zawodowych.” 30 sierpnia po powrocie z V Plenum KC PZPR, na którym przywódcy partii zgodzili się na powstanie niezaleŜnych związków zawodo-wych dochodzi do kolejnych rozmów z dyrek-torem Szałajdą. - Na drugie spotkanie z Szałajdą, Fabry wyznaczył niewielką grupę osób. Znalazłem się w niej, natomiast nie było Andrzeja Roz-płochowskiego – mówi Jacek Jagiełka. Bez Ŝadnego uzgodnienia z nami Fabry zaczął stawiać Szałajdzie Ŝądania m.in. przyznania jeszcze jednego lokalu juŜ bezpośrednio przy dyrekcji. Pomieszczenie to miało być miej-scem pracy ścisłego, kilkuosobowego kie-rownictwa strajku, a w przyszłości siedzibą niezaleŜnych związków zawodowych. Te kilka osób miało reprezentować interesy pracow-ników HK, a strajk miał zostać zawieszony powiedział.

28 lat temu narodziła się Solidarność Huty Katow28 lat temu narodziła się Solidarność Huty Katow28 lat temu narodziła się Solidarność Huty Katow28 lat temu narodziła się Solidarność Huty Katowiiiicececece

Szałajda obiecał to załatwić. Byłem zdziwiony taką postawą Fabrego, tym bardziej, Ŝe z nikim z zarządu strajkowego nie ustalał tych warunków. Wstałem i przeprosiłem Szałajdę, Ŝe postanowienia tutaj podejmowane nie mogą być obowiązujące poniewaŜ stanowisko przewodniczącego Fabrego nie było uzgod-nione ani z załoga HK ani z komitetem straj-kowym. 31 sierpnia, nad ranem szef MKS-u Marek Fabry odczytał przez radiowęzeł komunikat. Powołując się na ustalenia władz centralnych partii przekazał zapowiedź o wyemitowaniu w głównym wydaniu dziennika TVP, informacji o strajku w Hucie Katowice. Po powrocie do „bazy” głównego dyspozytora Fabry zasiadł do telefonu, a ja przedstawiłem zarządowi i przedstawicielom wydziałów HK i innych zakładów, którzy przyłączyli się do naszego strajku, (było nas ok. 200 osób), wynik rozmów z dyrekcją. Zaapelowałem o uzgodnienie wspólnego stanowiska strajkują-cych wobec dyrekcji i najwyŜszych władz w państwie, prosząc jednocześnie Fabrego, by przejął nad tym inicjatywę. On jednak nie zrezygnował i doszło do ostrej polemiki nad celami naszego strajku. Było kilkunastu, dosyć zdecydowanych, zwolenników Fabrego, którzy uwaŜali, Ŝe gdy istnieje komitet straj-kowy, uznany przez dyrekcję i władze pań-stwowe to moŜna strajk zawiesić, bo nasze interesy będą właściwie reprezentowane, Później, ktoś z 17 osobowego składu MKS przekazał informację o nieoficjalnym spo-tkaniu Fabrego z dyrekcją huty, by dopro-wadził do szybkiego zakończenia strajku. O godz. 11 MKS ogłosił komunikat o od-wołaniu Marka Fabrego z funkcji przewodni-czącego i powołaniu nowego składu. Na czele MKS stanął 30- letni Andrzej Rozpłochowski, a do prezydium weszli: Jacek Jagiełka - I wiceprzewodniczący, Bogdan Borkowski - II wiceprzewodniczący, Zbigniew Kupisiewicz, Aleksander Karpierz, Ryszard Wojtusik oraz Wiesław Tatko. Po transmisji telewizyjnej z podpisania histo-rycznych Porozumień Gdańskich - w nocy 31 sierpnia o godz. 24 dochodzi w hucie do podpisania porozumienia o zawieszeniu, lecz nie zakończeniu strajku pomiędzy Dyrekcją Huty a pracownikami reprezentowanymi przez Międzyzakładowy Komitet Strajkowy.

1 września, MKS przekazuje dyrekcji władzę nad zakładem. Huta wznawia produkcję. Równocześnie do strajku przystępują za-kłady lezące w bezpośrednim sąsiedztwie huty i pracujące na jej terenie. Według akt SB: w okresie od 21 sierpnia do 1 września, odnotowano strajki w 64 przed-siębiorstwach, w tym w 16 działających na terenie Huty „Katowice”. (jz)

Wolny Zwi ązkowiec str. 5

Projekty, nowelizacje ... PROJEKT USTAWY O EMERYTURACH PROJEKT PRAWA BUDOWLANEGO

Zmiany w zasadach wypłat emerytur Nie będzie emerytur małŜeńskich – będzie trzyletnia gwarancja wypłaty świadczenia. MPiPS zrezygnowało z zapowiadanych wcześniej emerytur małŜeńskich na rzecz gwarancji wypłaty emerytury przez trzy lata od przejścia na to świadczenie. Ma to zapewnić ochronę kapitału emerytalnego przed tzw. szokiem przejścia. Rządowy projekt ustawy o emeryturach kapitałowych zaklada, Ŝe kobiety przechodzące na emeryturę w wieku 60 lat i uprawnieni do emerytur pomostowych będą pobierali emeryturę okresową do czasu ukoń-czenia 65 roku Ŝycia. Dopiero po osiągnięciu tego wieku ZUS przyzna im emeryturę doŜywotnią.

Ma to zapewnić ochronę kapitału emerytalnego przed tzw. szokiem przejścia. Ze statystyk wynika bowiem, Ŝe po przejściu na emeryturę wiele osób umiera w ciągu kilku miesięcy. Zakład emerytalny wypłaci wtedy małŜonkowi (a jeśli go nie ma – innym członkom rodziny) emeryta jednorazową kwotę odpowiadającą wysokości emerytury, jaką pobierałby on do końca trzyletniego okresu od przejścia na to świadczenie. Projekt, przewiduje zasady obliczania i wypłaty emerytur dla osób urodzonych po 1949r., które przystąpiły do otwartych funduszy emerytalnych. Ułatwieniem dla przechodzących po osiągnięciu wieku emerytalnego będzie to, Ŝe wszelkie formalności związane z przekazaniem środków z OFE przejmie ZUS. Początkowo nowe emerytury będą wypłacane na nowych zasa-dach tylko w części (2009 r. – 20 proc., 2010 r. – 30 proc.). Z kaŜdym rokiem część liczona na nowych zasadach będzie rosła, aŜ do 2014 r., kiedy wszystkie świadczenia będą uzaleŜ-nione tylko od wartości składek na kontach emerytalnych. Nowe przepisy budzą spore kontrowersje. Chodzi przede wszystkim o to, Ŝe kobiety nie będą juŜ mogły korzystać tak jak teraz z wcześniejszych emerytur w wieku 55 lat, mając 30 lat staŜu pracy. Ponadto nowa ustawa przewiduje finansowanie emerytur wypłacanych kobietom między 60. a 65. rokiem Ŝycia ze środków zgromadzonych na ich kontach w OFE. MoŜe to spowodować, Ŝe w pierwszym okresie to świadczenie będzie wyŜsze od tego, które kobieta otrzyma po ukończeniu 65 lat – dopiero wtedy ZUS przyzna jej emeryturę doŜywotnią, obli-czaną na podstawie wszystkich środków pozostałych na koncie emerytalnym w OFE i ZUS oraz kapitału początkowego.

Co nam szykuje Ministerstwo Pracy

Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej pracuje nad szeregiem zmian w prawie pracy, które mają dostosować kodeks pracy do współczesnego rynku pracy. W załoŜeniu rozwiązania zmierzają „do dalszego uelastycznienia stosunków pracy, łatwiejszych procedur związanych z rozliczaniem czasu, nawiązywaniem i rozwiązywaniem umów oraz róŜnych form zatrudnienia”. Jednym z pomysłów jest zasądzanie wyŜszych niŜ obecnie odszkodowań dla zwalnianych pracowników bez obowiązku przywracania ich do poprzedniej pracy. Według resortu - instytu-cja przywrócenia do pracy osoby, która została wcześniej zwolniona z naruszeniem prawa pracy, nie sprawdza się. Oczekiwanie na decyzję sądu powoduje stan niepewności zarówno pracodawcy, jak i zwolnionego, a takŜe róŜne komplikacje. Poza tym wyrok sądu o przywró-ceniu nie usuwa najczęściej powodów, z których daną osobę zwolniono. Stąd plany zmian nad rozwiązaniem, które pozwoli zasądzać wyŜsze niŜ obecnie odszkodowa-nie zamiast przywracania. Dziś to najwyŜej równowartość trzymiesięcznego wynagrodzenia. Autorzy projektu rozwaŜają wydłuŜenie do 6 miesięcy i nie więcej, by nie było to zbyt uciąŜ-liwe dla małych firm. Resort rozwaŜa teŜ zmiany w przepisie o obowiązku pracodawcy poin-formowania organizacji związkowej o zamiarze zwolnienia osoby chronionej przez związek i zasięgnięcia jego opinii w tej sprawie. Po zmianie pracodawca będzie musiał wprawdzie uzy-skiwać opinię związku w sprawie zwalnianego pracownika, ale nie przed wręczeniem mu wypowiedzenia, a juŜ po tym fakcie. Innym pomysłem jest propozycja wprowadzenia do kodeksu pracy zapisu dot. przerywanego czasu pracy. Obecnie przepisy nie przewidują dzielenia dniówki na kilka części, tak by dosto-sować ją do wykonywanych obowiązków. Ministerstwo zamierza stworzyć pracodawcom prawne moŜliwości takiego rozliczania czasu pracy, co (jak tłumaczy) ma uchronić przedsię-biorców przed naraŜeniem na kary inspektorów pracy. Projekty tych i innych zmian, Rząd zamierza przedstawić związkom zawodowym i pracodaw-com na forum Komisji Trójstronnej. JuŜ teraz strona związkowa zapowiada, Ŝe nie poprze rozwiązań, które zmierzają do ułatwienia pracodawcom zwalniania pracowników.

Pełnoletni nie powinien obci ąŜać rodziny JeŜeli dorosłe dziecko nie dołoŜy starań, by uzyskać samodzielność finansową, rodzice, a w praktyce ojciec, nie będą płacili na nie alimentów. Teraz zobowiązani są do świadczeń alimenta-cyjnych względem dziecka tak długo, jak długo nie jest ono w stanie utrzymać się samodzielnie (w praktyce do osiągnięcia 26 lat). W Sejmie zakończono jednak prace nad nowelizacją kodeksu rodzinnego, która ma wprowadzić zasadę, Ŝe rodzice będą się mogli uchylić od płacenia alimen-tów dziecku pełnoletniemu, jeŜeli oznacza to dla nich nadmierny uszczerbek lub dziecko nie do-kłada starań, by uzyskać moŜność samodzielnego utrzymania się. Zdaniem autorów projektu - rodzice nie mają wpływu na postawę Ŝyciową dziecka dorosłego, nie powinni być więc obciąŜeni zbyt długo obowiązkiem alimentacyjnym. Ponadto moŜność Ŝądania alimentów bez własnych starań o usamodzielnienie się tworzy złe wzorce zachowania i jest etycz-nie nieusprawiedliwiona. Takie rozwiązania obowiązują w USA i niektórych państwach UE.

KIERUNEK PRZYSZŁYCH ZMIAN W PRAWIE PRACY

PROJEKT KODEKSU RODZINNEGO

Wolny Zwi ązkowiec str. 6

Prawna legalizacja samowoli budowlanej Wiele jest przypadków inwestycji budowlanych lub rozbudowy nieruchomości, często na działkach rekreacyjnych bez wymaganych prawem pozwo-leń. Prawo uznaje takie przedsięwzięcia za niele-galne. Zgodnie z przepisami prawa budowlanego - nawet mała przebudowa domu rekreacyjnego, wymaga ostatecznej decyzji o pozwoleniu na budowę. Jeśli inwestor nie uzyska decyzji o ze-zwoleniu na budowę lub przebudowę obiektu, mamy do czynienie z tzw. samowolą budowlaną. W takich przypadkach właściwy organ zobowią-zany moŜe wydać decyzję administracyjną naka-zującą rozbiórkę części obiektu budowlanego, wybudowanego bez wymaganego pozwolenia na budowę. 2 września rząd przyjął projekt nowelizacji prawa budowlanego, zmierzającej do zalegalizowania sa-mowoli budowlanej na terenie pozbawionym miej-scowego planu. Nowe przepisy pozwalają zalegali-zować obiekt budowlany wzniesiony bez wymaga-nego pozwolenia na budowę. Projekt jest realiza-cją wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 20 grud-nia 2007 r., w którym sędziowie zakwestionowali część przepisu prawa budowlanego, który nakładał obowiązek dostarczenia ostatecznej decyzji usta-lającej warunki zabudowy.

ZUS zmienia naliczanie zasiłku chorobowego Zakład Ubezpieczeń Społecznych zmienił sposób naliczania zasiłku chorobowego oraz świadczeń w razie choroby i macierzyństwa, uwzględniając m.in. premie i nagrody, od których odprowadzana jest składka na ubezpieczenie chorobowe. ZUS poinformował, Ŝe zmiana sposobu naliczania świadczeń ma związek z czerwcowym orzeczeniem Trybunału Konstytucyjnego, TK uznał, Ŝe nie uwzględnianie w podstawie wymiaru zasiłku tych składników wynagrodzenia, od których została odprowadzona składka jest niezgodne z konstytu-cją. ZUS podaje, Ŝe ubezpieczeni, którym przed wej-ściem w Ŝycie wyroku Trybunału Konstytucyjnego obliczono podstawę wymiaru zasiłku bez uwzględ-nienia np. premii mają prawo do wystąpienia o ponowne ustalenie podstawy wymiaru z uwzględ-nieniem tej premii. W sprawach zakończonych decyzją termin na wniesienie skargi wynosił miesiąc od wejścia w Ŝycie postanowienia TK, czyli minął 7 sierpnia. W przypadku spraw zakończonych decyzją sądu - termin mija w ciągu trzech miesięcy od wejścia w Ŝycie wyroku TK, czyli 7 października br.

Emeryci dorobi ą nieco mniej Od września zmalały limity dorabiania do emerytur i rent. Jeśli miesięcznie dana osoba zarobi dodat-kowo mniej niŜ 2066 zł (70 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia, ok. 20 zł mniej niŜ w ostatnich trzech miesiącach), to naleŜy się jej całe świadczenie z ZUS. Jeśli dodatkowy przychód mie-ści się pomiędzy 2066 zł a 3836,80 zł, to otrzyma świadczenie w zmniejszonej wysokości. Zarabiają-cym dodatkowo powyŜej 3836,80 zł (130 proc. przeciętnego wynagrodzenia, ok. 40 zł mniej niŜ ostatnio) ZUS zawiesza świadczenie. Limity dorabiania nie dotyczą tych, którzy mają ustalone prawo do emerytury i ukończone 60 lat – kobiety i 65 lat – męŜczyźni, chyba Ŝe kontynuują zatrudnienie podjęte przed przejściem na emery-turę. Maleje teŜ zasiłek pogrzebowy wypłacany od 1 września do 30 listopada – jego wielkość 5902,72 zł (ostatnio – 5967,96 zł)..

RZĄD: ZAKOŃCZYLIŚMY PRACE

Emerytury pomostowe Wielomiesięczne negocjacje z rządem związków zawodowych o emerytury pomostowe – zdaniem minister pracy Jolanty Fedak dobiegają końca. Ostateczna wersja ustawy trafi do Sejmu jeszcze w tym miesiącu. Prace nad ustawą mają zakończyć się 10 września. Tego dnia podczas posiedzenia Komisji Trójstronnej rząd ma przedstawić związkom zawodowym i pracodawcom osta-teczną wersję projektu. Nowa ustawa o emeryturach pomostowych, która ma wejść w Ŝycie od przyszłego roku, drastycznie tnie przywileje emerytalne. Z dotychczasowych 1,3 mln osób grupa ta ma skurczyć się do 170–190 tys. Uprawnionymi do skorzystania z wcześniejszego świadcze-nia będą jedynie osoby, które przed 1 stycznia 1999r. rozpoczęły prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze. Związki zawodowe liczą, Ŝe uda im się przekonać rząd do rozszerzenia listy uprawnionych osób. Emerytury pomostowe będą wypłacane tym osobom, które pracują w trudnych warunkach lub teŜ odpowiadają za bezpieczeństwo innych, a ich praca wymaga duŜej sprawności psychofizycznej. Będą one dodatkowym świadczeniem nabywanym pomiędzy zakończeniem kariery zawodowej a osiągnięciem wieku emerytalnego i wynosić będą 100 proc. potencjalnej emerytury obliczonej dla osoby w wieku 60 lat. Na emeryturę pomostową będzie moŜna przejść na 5 lat przed osiągnięciem wieku emerytal-nego (55 lat – kobiety, 60 lat – męŜczyźni). Dodatkowo naleŜy spełnić takŜe warunek odpowiedniego staŜu ubezpieczeniowego (20 lat – kobiety, 25 lat męŜczyźni), staŜ pracy wykonywany w warunkach szczególnych musi wynosić co najmniej 15 lat. Z wcześniejszych emerytur wciąŜ będą mogły korzystać osoby, które do końca 2008 r. nabędą prawo do niej; osoby, które do końca 1998 r. spełniły wszystkie warunki związane ze staŜem pracy pozwalającym na przejście na wcześniejszą emeryturę.

BliŜej prawa

Orzecznictwo

Prawo na co dzień

Pyt. - W listopadzie br. ko ńczę 60 lat Ŝycia i 39 lat pracy, spełniam warunki do przej-ścia na wcze śniejsz ą emerytur ę zgodnie z przepisami, które weszły w Ŝycie 8 maja br. po orzeczeniu przez Trybunał Konstytucyjny. Ch ciałbym jeszcze przez jaki ś czas popracowa ć, dlatego prosz ę o wyja śnienie - czy po 1 stycznia 2009 roku, np. w 2011 r. emerytur ę będę miał wyliczon ą według nowych - mniej korzystnych zasad czy obecnych - starych?

Odp. - Zmiany w systemie emerytalnym, jakie mają wejść w Ŝycie od początku przyszłego roku, nie dotyczą męŜczyzn urodzonych przed 31 grudnia 1948 r.. a więc pańskiego przypadku. MęŜczyźni urodzeni przed 31 grudnia 1948 r., którzy do końca tego roku spełnią warunki do uzyskania wcześniejszej emerytury: mają ukończone 60 lat oraz 35-letni staŜ emerytalny (okresy składkowe i nieskładkowe) i pozostały w stosunku pracy na sześć miesięcy przed złoŜeniem wniosku - nie muszą się spieszyć ze składa-niem wniosków do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Ma pan zagwarantowaną emery-turę liczoną według starych zasad takŜe w kolejnych latach. MoŜe pan to zrobić później, w dowolnym momencie, jednak waŜne, by wniosek złoŜyć jeszcze przed ukończeniem 65. roku Ŝycia. RównieŜ kobiety, które do końca tego roku spełnią warunki do uzyskania wcześniejszej emerytury: osiągną staŜ ubezpieczeniowy wynoszący 30 lat, mają co najmniej 55 lat, spełnią określony w ustawie o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecz-nych warunek umoŜliwiający przejście na wcześniejszą emeryturę - zachowują prawo do jej obliczenia na dotychczasowych zasadach, waŜne by z wnioskiem o przyznanie emerytury, wystąpiły nie później niŜ przed dniem ukończenia 60 lat Ŝycia.

Pyt. - Myślę o przej ściu na emerytur ę. Mam 42 lata pracy i 4 lata na ½ etatu. Czy, okres ten zalicza si ę jako rok czy pól roku pracy?

Odp. - Zatrudnienie w niepełnym wymiarze czasu pracy nie skraca staŜu, co znaczy, Ŝe np. rok przepracowany na część etatu liczy się jako rok do staŜu emerytalnego.

Pyt. - Czy przy ustalaniu wcze śniejszej emerytury czas przebywania na zwolnieniu l ekar-skim, trwaj ący 3 miesi ące będzie traktowany jako okres składkowy czy nieskładko wy?

Odp. - Czas przebywania na zwolnieniu lekarskim traktowany jest jako okres nieskładko-wy. Zgodnie bowiem z art. 7 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpeczeń Społecznych, okresami nieskładkowymi są następujące okresy (m.in.): - pobierania: n. wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy wypłaconego na podstawie przepisów Kodeksu pracy - zasiłków z ubezpieczenia społecznego: chorobowego lub opiekuńczego.

Odszkodowanie za utrat ę zdrowia po latach Pracownik, który zaczyna odczuwa ć konse-kwencje pracy w szkodliwych warunkach, dopiero po przej ściu na emerytur ę moŜe się upomnie ć u byłego pracodawcy o zado śćuczy-nienie za utrat ę zdrowia. Sąd NajwyŜszy rozpoznawał odwołanie powoda, u którego po latach od odejścia z pracy nastąpiło znaczne uszkodzenie słuchu. Dowodził on, Ŝe przyczyną jest wieloletnia praca w warunkach naraŜenia na hałas. Sąd okręgowy, który zajął się sprawą, stwierdził, Ŝe nie ma podstaw do takiego roszczenia. Z badań przeprowadzonych tuŜ po tym, gdy powód zakończył pracę, wynikało bowiem, Ŝe utrata słuchu jest minimalna, a juŜ w 2003 r. pań-stwowy powiatowy inspektor sanitarny stwierdził, Ŝe pogłębiającej się utraty słuchu nie moŜna uznać za chorobę zawodową. Na tej podstawie Sąd Okręgowy uznał, Ŝe co prawda warunki pracy powoda były jedną z przyczyn utraty słuchu, jednak nastąpiła ona dopiero po zakoń-czeniu pracy w kopalni i nie moŜe zostać potrak-towana jako następstwo tego zatrudnienia. Sąd apelacyjny podtrzymał ten wyrok. Dopiero Sąd NajwyŜszy, do którego trafiła ta sprawa, w wyroku z 19 marca 2008 r. (sygn. I PK 256/07) stwierdził, Ŝe wieloletnia praca w warunkach naraŜenia organizmu powoda na oddziaływanie nadmiernego hałasu co najmniej uprawdo-podobnia związek stwierdzonego u pracownika niedosłuchu z pracą. SN wskazał przy tym, Ŝe dochodzenie zadość-uczynienia od pracodawcy jest moŜliwe takŜe wtedy, gdy przyczyny wypłaty tych świadczeń nie moŜna zakwalifikować jako wypadku przy pracy lub choroby zawodowej. Występując z roszczeniem, pracownik nie moŜe w postępowa-niu sądowym powołać się jedynie na to, Ŝe pogorszyło się jego zdrowie. Musi takŜe udowod-nić wszystkie przesłanki odpowiedzialności, czyli winę pracodawcy, swój uszczerbek na zdrowiu oraz związek przyczynowy pomiędzy nimi. W tym przypadku, zdaniem SN, zakład ponosi odpowiedzialność za rozstrój zdrowia pracow-ników, zgodnie z art. 435 kodeksu cywilnego, na zasadzie ryzyka. Wynika z tego, Ŝe moŜe uniknąć wypłaty zadośćuczynienia (bądź odszkodowania), jedynie gdy udowodni, Ŝe do utraty zdrowia pracownika doszło w wyniku działania siły wyŜszej albo teŜ wyłącznie z winy poszkodowa-nego lub osoby trzeciej, za którą zakład nie ponosi odpowiedzialności. Biorąc pod uwagę, Ŝe utrata słuchu powoda nie budzi najmniejszych wątpliwości, pozostała do udowodnienia jedynie trzecia przesłanka odpowiedzialności zakładu, czyli związek przyczynowy między warunkami, w jakich pracował, a jego stanem zdrowia. Zdaniem SN skutki naraŜenia na oddziaływanie szkodliwych czynników, np. kontakt z azbestem, promieniowanie jonizujące, długotrwałe oddzia-ływanie ekstremalnych warunków pogodowych lub klimatycznych, mogą się ujawnić dopiero po latach. Dlatego sądy obu instancji powinny wziąć pod uwagę aktualny stan zdrowia powoda, a nie z dnia zakończenia przez niego pracy. PoniewaŜ minęło wiele czasu, powstały wątpliwości, czy warunki pracy w jakich powód pracował moŜna uznać za bezpośredni i jedyny powód utraty słuchu. Zdaniem SN nie zdejmuje to jednak odpowiedzialności z pracodawcy. Zgodnie bowiem z wyrokiem SN z 13.01.1997 r. (sygn. I PKN 2/97), nawet gdyby warunki pracy były tylko jedną z przyczyn rozstroju zdrowia, to i tak jego utrata powinna zostać zrekompensowana.

Wolny Zwi ązkowiec str. 7

MOZ NSZZ Solidarno ść Mittal Steel Poland O/ w D ąbrowie Górn iczej Redakcja: Jacek Zommer tel. fax 776 97 07, Adres redakcji: Al. J. Piłsudskiego 92, 41 - 308 D ąbrowa Górn. Druk: Unimed Sp. z o.o. Poligrafia 795 -51-61 Nakład 4000 egz. Egzemplarz bezpłatny

Wycieczki przy współpracy z ZU-H „PARTNER”

Nauka jazdy konnej

19 października

W 24 rocznic ę śmierci Pielgrzymka

do grobu ks. Jerzego Popiełuszki

W programie:♦ 5:30 podstawienie autokaru parking ZOZ ♦ godz. 5:45 wyjazd z huty ♦ od godz. 10:00 zwiedzanie stolicy z prze-wodnikiem ♦ godz. 15:00 obiad ♦ zwiedzanie Muzeum ks. Jerzego Popiełuszki - udział w uroczystej Mszy św. ♦ ok. 20:00 wyjazd z Warszawy ♦ powrót do huty ok. 24:00. Wpisowe 22 zł od członków „S”. Dla pozostałych 27 zł. Zapisy Jadwiga Szewczyk tel. 81 13, 94 40 środa. oraz w sekretariacie związku bud. DAMM 4 pok. 7 tel.61 05 Wycieczka poza Zakładowym Funduszem Świadczeń Socjalnych. NSZZ Solidarność zapewnia bezpłatny transport.

Zapraszamy na naukę jazdy konnej do Ośrodka Leczniczo-Rekreacyjnego „Złota Podkowa” w Chruszczobrodzie (ul. Dwor-cowa 34, www.zlotapodkowa.eu) Ośrodek Leczniczo-Rekreacyjny Złota Podkowa Fundacji Medic-leare w Chruszczobrodzie, połoŜony jest w jednej z najbardziej malowniczych w Polsce krain - Jurze Krakowsko-Częstochow-skiej. Ośrodek usytuowany jest w ustronnym, cichym otoczeniu opodal lasu, z dala od miejskiego zgiełku z doskonałym połącze-niem drogowym i kolejowym - 15 km od Dąbrowy Górniczej. Nieodłącznym elementem krajobrazu są groty, ruiny zamków, warownie i straŜnice zwane „Orlimi Gniazdami”. Działalność ośrodka opiera się z jednej strony na ochronie zdro-wia (hipoterapia dla dzieci), a z drugiej strony na szeroko rozumianej rekreacji konnej (jazda maneŜowa, przejaŜdŜki bryczką i saniami w okresie zimowym). Nauka jazdy konnej jest prowadzona pod opieką wykwalifikowanego instruktora. Ośrodek organizuje imprezy okolicznościowe, integracyjne, bankiety, sympozja, imprezy plenerowe z grillem i ogniskiem, a wysoki poziom usług gwarantuje doświadczona kadrę. Baza ośrodka to hotel z 22 miejscami, sauna, wypoŜyczalnia rowerów, bar letni i pięknie usytuowany staw.

Organizatorzy serdecznie zapraszają do korzystania z usług

Karnety do nabycia w Sekretariacie naszego związku (pok. nr 7, budynek DAMM-4) w cenie: 70 zł. dla członków związku, 100 zł. dla pozostałych. Karnet obejmuje: 4 jazdy konne po 1 godzinie – w przypadku osób zaawansowanych lub 8 jazd konnych po pół godzinie w przypadku osób początkujących. Terminy jazdy usta-lane są indywidualnie z instruktorem.

PROPOZYCJE WYJAZDÓW PIELGRZYMKOWYCH DO RZYMU:

♦ Pielgrzymka lotnicza do Rzymu (5 dni, 14-18 października cena 2395 zł.

♦ Pielgrzymka autokarowa do Rzymu z nawiedzeniem AsyŜu (6 dni, 13-18 paździer-nika, cena od 995 do 1045 zł.

♦ Pielgrzymka autokarowa do Rzymu z nawiedzeniem Manopello i San Giovanni Ro-tondo oraz pobytem na Capri (9 dni, 11-19 października, cena od 1445 do 1495 zł.

♦ Pielgrzymka autokarowa do Rzymu z nawiedzeniem grobu Ojca Świętego Jana Pawła II, Loreto i Lanciano, z San Giovanni Rotondo i Monte San Angelo oraz pobytem na Capri i w Pompejach (11 dni, 08-18 października, cena od 1795 do 1845 zł.

UWAGA: Karty zgłoszenia ze szczegółowymi programami, datami wyjazdu i cenami moŜna odebrać w Regionalnym Sekretariacie Emerytów i Rencistów Śląsko-Dąbrowskiej „Solidarności”. Katowice ul. Floriana 7 pok. nr 238, tel. 032 353 84 25 wew. 238. Informacji w godz. 8:00-13:00 udziela Irena Kania Informacje moŜna znaleźć takŜe w sekretariacie pielgrzymki oraz na stronie: www.mediterraneum.pl. Telefon kontaktowy: 601 74 82 08, lub ak@mediterraneum.pl

1 - 4 października Komisje NSZZ Solidarność ZWP, ZEN oraz IPS Grupa Serwisowa zapraszają:

nnaa ggrrzzyybboobbrraanniiee -- ww llaassyy ookkooll iiccee SSłłaawwyy

Organizator zapewnia: przejazd autokarem, ubezpie-czenie NW, zakwaterowanie w 4 osobowych dom-kach typu Brda, wyŜywienie - śniadania i obiadokola-cje, ognisko z pieczeniem kiełbasek, pieczonki. Wyjazd 1 października o godz. 22:00 z parkingu ZOZ Powrót 4 października ok. godz. 22:00 – parking ZOZ. Cena - 140 zł od osoby. Zapisy: A. Chrzanowski tel. 600 695 325, W. Cieślik 506 826 383, A. Lorek tel. 93 46, I. Płocha tel. IPS 190

18 października

Komisja Wydziałowa „S” HKJ zaprasza:

ddoo TTuusszzyynnaa

W programie: 5:30 podstawienie autokaru parking ZOZ ♦ godz. 5:45 wyjazd z huty ♦ od godz. 8:00 czas wolny – zwiedzanie targowiska – zakupy ♦ godz. 12:00 wyjazd z Tuszyna ♦ ok. 14:15 powrót do huty.

Wpisowe - 7 zł od uczestnika wycieczki.

Zapisy Jadwiga Szewczyk tel. 81 13, 94 40 środa.

24 - 28 września

Komisja NSZZ Solidarność spółki Zakład Automatyzacji zaprasza na wycieczkę:

BBiieesszzcczzaaddyy -- LLwwóóww Organizator zapewnia: przejazd autokarem, ubezpieczenie NW i KL, nocleg w Pensjonacie „Rancho” w Wołkowyji w pokojach 2, 3 i 4 osobowych z pełnym wę-złem sanitarnym (3 noclegi, wyŜywienie (4 śniadania, 3 obiadokolacje) ognisko i dyskotekę. W programie: wycieczka do Komańczy – Cisnej, Przełęcz śebrak, Tarnica, wyjazd do Lwowa i zwiedzanie miasta. Wyjazd 24 września o godz. 22:00 z parkingu ZOZ. Powrót 28 września godz. 22:00 Cena wycieczki dla członków „S” 260 zł, dla niezrze szonych 290 zł. Przedpłata 100 zł nie podlega zwrotowi. Zapisy: Ewa Łukasińska tel. 65 46, 504 186 422

NSZZ Solidarno ść” zaprasza:

na XXVI OGÓLNOPOLSK Ą PIELGRZYMKĘ LUDZI PRACY

na JASNĄ GÓRĘ

Wyjazd 21 wrze śnia z parkingu ZOZ o godz. 7:00 Godz. 9.30 - Ze Szczytu Jasnogórskiego program arty-styczny z okazji 90-tej rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości w roku 1918 Godz. 11.00 - Uroczysta suma - Przewodniczy i homilię wygłosi Abp Józef śyciński, Metropolita Lubelski; koncele-brują Abp Tadeusz Gocłowski, Bp Kazimierz Ryczan oraz Duszpasterze Ludzi Pracy.

Powrót po Mszy św. odprawionej o godz. 11:00 Zapisy oraz szczegółowe informacje tel. 61 05 lub w sekre-tariacie związku bud. DAMM 4 pok nr. 7

SPAWACZY

metoda spawania 311 lub 111 135 lub 141

zatrudni solidna spółka

UMOWA O PRACĘ [lub inne]

DĄBROWA GÓRNICZA

ATRAKCYJNE PŁACE

Tel. 032/7955-138

OGŁOSZENIE ♦ DAMY PRACĘ