27225933 Islam a Terroryzm

8/18/2019 27225933 Islam a Terroryzm

1/75

Wstęp

Wydarzenia ostatnich lat związane z narastająca falą ataków

terrorystycznych, szczególnie atak na Stany Zjednoczone z 11 września

2001 roku, oraz rosnąca iloś infor!acji og"aszanych w !ediach wywo"a"a

!oje zainteresowanie ty! te!ate!# Zainteresowanie to, wz!og"o si$

%odczas !oich studiów a dzi$ki !oje!u %o&ytowi za granicą !ia"a! szanse

%oszerzenia w %ewien s%osó& swoich horyzontów# 'odczas !ojej %racy za

granicą !ia"a! !o(liwoś %oznania oso&iście na!iastki kultury

!uzu"!a)skie, %rzez co u%ewni"a! si$, oczywiście w !ojej su&iektywnej

ocenie o ty!, i( isla! nie jest *ród"e! terroryz!u, co &$d$ chcia"a

%rzedstawi w !ojej %racy+

llach %owiedzia"- ./ego, kto na%ad" na cie&ie, na%adnij tak sa!o#

tak(e .d%owiedzią na z"o jest %odo&ne z"o# tak(e- dy cie ukarano,

uka( tak, jak ukarano cie&ie# S"owa te na%otka"a! w %u&likacji

'#3#Willia!s4a %t# Al-Kaida, z!usi"y !nie one do g"$&okiej refleksji# 5os%rawia, (e s"owa te dla ka(dego wyznawcy isla!u stanowią *ród"o ins%iracji

w ka(dy! %ierwiastku (ycia67 gdzie religia jest wyk"adnikie! zarówno

%ost$%owania w (yciu codzienny! jak i wyk"adnią %rawa# 5zy g"$&ia wiary

!uzu"!a)skiej jest nakaze! czy te( wyt"u!aczenie! dla z&rodniczych

dzia"a)###6

'rzyj!uje si$, (e wi$kszoś !uzu"!anów chcia"a&y narzuci w"asny!

s%o"ecze)stwo! %ewien %rogra! %olityczny, jako&y wy%rowadzony z ich

religii# 'rze!ilcza sie fakt, (e wi$kszoś !uzu"!anów nie %o%iera ruchów

funda!entalistyczny!, %oniewa( !uzu"!anie wy&ierają t$ szczególną drog$

tylko w %ewnych okolicznościach# Wszystko z&yt "atwo %rzy%isuje sie

ogólne!u w%"ywowi .isla!u# 8ale(y rozgraniczy odr$&noś %oj$- isla!

i funda!entaliz! oraz nie traktowa ich jako synoni!y#

"ówny! cele! %racy jest analiza isla!u, jako religii oraz etiologia

i rozwój terroryz!u, a tak(e wykazanie ró(nic i %owiąza) !iedzy isla!e!,

4


2/75

terroryz!e! i funda!entaliz!e!# 'raca ta sk"ada si$ ze wst$%u, cz$ści

zasadniczej o&ej!ującej trzy rozdzia"y oraz zako)czenia# W ko)cowej cz$ści

za!ieszczona zosta"a &i&liografia#

W rozdziale 9 %rzedstawiono genez$ isla!u oraz terroryz!u jakoodr$&ne dziedziny# 9ch s%ecyfik$, %odstawy funkcjonowania oraz ewolucje na

%rzestrzeni lat#

:ozdzia" 99 %oświ$cony jest ca"kowicie funda!entaliz!owi# ;ego

korzenio! oraz %ró&ie zdefiniowania zjawiska# 'rzedstawieniu %a)stw

ws%ierających funda!entalistów#

:ozdzia" 999 zawiera o%is isla!skich organizacji terrorystyczny, ichideologie, stanowiącą *ród"o wykorzystania za!achowców sa!o&ójców jako

g"ówne narz$dzie glo&alnego terroryz!u#

W zako)czeniu %rzedstawiono uwagi i ko!entarze dotyczące treści

zawartych w %racy# Zasadniczy okres &$dący %rzed!iote! uwagi &adawczej

o&ej!uje lata %o zako)czeniu 99 wojny światowej a( %o dzie) dzisiejszy#

;ednak(e te!at %racy z!usza !nie do jeszcze g"$&szej retros%ekcji dla

wykazania genezy niektórych zjawisk koniecznych do %e"nego zrozu!ienia

te!atu# 8iestety rozleg"oś te!atu oraz !nogoś istniejących organizacji

terrorystycznych nie %ozwala !i na wyczer%anie te!atu w %e"ni# Z!uszona

&y"a! do wyselekcjonowania najwa(niejszych i kluczowych, !oi! zdanie!,

zagadnie)#

'raca zosta"a %rzygotowana w o%arciu o !etod$ analizy# 'oczątkowo

%os"u(ono si$ !etodą analizy ele!entarnej, nast$%nie !etodą historyczną

i o%isową, a w zako)czeniu analizą %rzyczynowo skutkową#

/e!atyka ta doczeka"a si$ licznych o%racowa)# W %rezentowanej

%racy wykorzystano liczne !onografie, o%racowania oraz artyku"y z %rasy

i *ród"a internetowe# 8iezwykle %rzydatne okaza"y si$ %race takich autorów,

jak !iedzy inny!i- anecki#

Rozdział I

5


3/75

Islam i terroryzm

1.1.Zarys historii islamu.

W ?99 w n#e# na 'ó"wys%ie ra&ski! %anowa" chaos s%o"eczny#

'oszczególne %le!iona toczy"y ze so&ą nieustannie walki, które w du(y!

sto%niu s%owodowane &y"y %rawe! wendety, wed"ug którego .nale(a"o

%o!ści nie tylko nies%rowokowaną na%aś, ale równie( %odj$te

w od%owiedzi na nią dzia"ania odwetowe1#%rócz tego ca"a ra&ia &y"a

o&j$ta kryzyse! wiary# W otoczeniu uznanych !onoteistycznych religii takich

jak chrześcijaniz! czy judaiz!, ara&skie %oga)skie wierzenia o%ierające si$na %le!iennych kultach %anteonu &ogów uto(sa!ianych najcz$ściej

z sa!otny!i drzewa!i czy ka!ienia!i s%rawia"y wra(enie %ry!itywnych#

ra&owie &yli tego świado!i i czuli si$ %okrzywdzeni %rzez swojego &oga,

gdy( nie zosta" i! zes"any (aden %rorok tak jak !ia"o to !iejsce

u chrześcijan i @ydów#

Wszystko z!ieni"o si$ w A10 roku n#e#, za s%rawą Buha!!ada 9&n

&d llach, niko!u nie znanego ara&skiego ku%ca# 8oc 2C ra!adanu

od!ieni"a zarówno jego (ycie jak i (ycie wszystkich ra&ów i nie tylko###

1.1.1.Mahomet i narodziny islamu

Buha!!ad 9&n &d llach urodzi" si$ w Bekce w ok# roku DC0#

Buha!!ada, oznacza .wychwalony, s"awiony, zwano te(, h!ade!, cow sto%niu wy(szy! od wcześniejszego oznacza .jeszcze &ardziej chwalony#

'owszechnie znane i stosowana jest zniekszta"cenie i!ienia, Buha!!ad na

Baho!et#

Baho!et %ochodzi" z rodziny osiad"ych ra&ów utrzy!ujących kontakty

z koczownika!i# 'rowadzi" u&ogie (ycie %racując %rzy karawanach

1 K. Armstrong, Krótka historia islamu, Wrocław 2004, s. 9.6


4/75

ku%ieckich# 'oślu&i" jednak &ogatą wdow$, E 5hadid(e, co znacząco

od!ieni"o jego dotychczasowe (ycie#

Zyska" wiele wolnego czasu, który s%$dza" na roz!yślaniach# 5o roku

s%$dza" !iesiąc w sa!otności w jaskini na szczycie góry lF=ira w %o&li(uBekki# 9 w"aśnie w ty! !iejscu ok# roku A10, w nocy 2C ra!adanu dozna"

o&jawienia# &jawi" !u si$ Gi&rHl E archanio" a&riel# d tej %ory o&jawienia

&y"y sta"y! ele!ente! (ycia Buha!!eda#

'rzez dwa lata nie !ówi" o ty! niko!u za wyjątkie! swojej (ony i jej

kuzynowi, chrześcijaninowi o i!ieniu Waraka 9&n 8aufal2# Za ich na!owa!i

w roku A12 roz%oczą" nauczanie zyskując sto%niowo coraz wi$ksze rzesze

zwolenników nowej wiary7 której nada" nazw$ isla! I.%oddanie si$


5/75

!iasto# 'o raz %ierwszy w historii ra&ii nastą%i"o %o"ączenie %le!ion, które

nie &y"y związane ze so&ą wi$za!i krwi, co &y"o dla Lurajszytów czyne!

hanie&ny!# M!!e w ;asri&ie tworzyli ludzie, których dzieli"o wyznanie

i %ochodzenia a %o"ączy"a ich ideologia# Baho!et osiągną" coś, co wydawa"o

si$ wcześniej nie!o(liwe i ty! sa!y! udowodni" sil$ !uzu"!anów#

W sk"ad u!!y wchodzili !iedzy inny!i (ydzi, z który!i Baho!et

%ragną" dojś do %orozu!ienia# 8iestety doś wyra*nie zarysowane ró(nice

teologiczne nie %ozwoli"y na to# W konsekwencji tych wydarze) Baho!et

zro&i" .krok do %rzodu# dwróci" si$ od ;erozoli!y i to w dos"owny!

znaczeniu tego s"owa7 dotychczas !uzu"!anie !odląc si$ &yli zwróceni

w kierunku ;erozoli!y, teraz zwrócili si$ w stron$ Bekki# Z!iana ki&li

IkierunkuJ w%rowadzi"a isla! na nowy tor, od tego !o!entu isla! sta" si$

odr$&ną religia, niezale(na od innych wyzna)#

'ó*niej nadszed" czas wielkiej %ró&y dla isla!u# Wzrastająca %ozycja

!uzu"!anów &y"a coraz &ardziej nie%okojąca dla %rzeciwników 'roroka, co

do%rowadzi"o do licznych ataków na u!!e# 8ajwi$kszy! wrogie!

Baho!eta &y" &u SufjanC, który %ragną" ca"kowicie unicestwi !uzu"!anów#

W A2D roku u %odnó(y góry MhudN dosz"o do &itwy, która za%oczątkowa"a

wieloletnią walk$ w o&ronie religii %roroka Baho!eta z &u Sufjane!#

Lolejne zwyci$stwa !uzu"!anów nad %rzewa(ający!i licze&nie

!ekka)czyka!i, w%"yn$"o na z!ian$ %oglądów sce%tycznie nastawionych

%le!ion do Baho!eta i jego religii#

9!%onujące sukcesy Baho!eta s%owodowa"y, (e wiele %le!ion

dą(y"o do utworzenia sojuszu# 8ast$%stwe! tego, &y"o %owstanie swoistej

konfederacji, której cz"onkowie &yli związani .%akte! o nieagresji i wzaje!nej

ochronie#>(ihadO, czyli wojna toczona w s"u(&ie religii !ia"a %rze&ieg

niez!iernie &rutalny#


6/75

straszną, (e nale(y ją jak najszy&ciej zako)czy, %odej!ując wszelkie

!o(liwe środki10#

9 tak w roku A2N Baho!et wraz z 1000 !uzu"!anów wyruszy" na

%ielgrzy!k$ do Bekki# Bia"a ona charakter %okojowy, wed"ug tradycji nie

!ogli !ie oni %rzy so&ie &roni a Lurajszyci nie !ogli zaatakowa

&ez&ronnych %ielgrzy!ów# /a %okojowa de!onstracja s%owodowa"a

%od%isanie uk"adu !i$dzy Lurajszta!i a Baho!ete!#

Wydarzenia te wywo"a"y fale zainteresowania isla!e! i ca"e rzesze zacz$"y

%rzyj!owa tą religie#

Lolejny! kluczowy! wydarzenie! w rozwoju isla!u, &y"o w AK0 roku

naruszenie traktatu %rzez Lurajszytów, którzy zaatakowali jedno ze

s%rzy!ierzonych z Baho!ete! %le!ion# Baho!et nie waha" si$

i w od%owiedzi na to, wkroczy" z dziesi$ciotysi$czną ar!ią 11 do Bekki#

W o&liczu tak licze&nej ar!ii, Lurajszyci %oddali si$ nie %odej!ując walki# 'o

zaj$ciu Bekki Baho!et zniszczyli %osągi starych &ogów w świątyni lFLa4&12,

%oświ$ci" ją llachowi, jedyne!u


7/75

religią, jest religią w s%osó& zasadniczy od!ienną, a niekiedy wr$cz stojąca

w s%rzeczności z wierzenia!i (ydów i chrześcijan# ;ednak(e jest to tarze

wyznaniu .ludzi ksi$gi, !ających swojego 'roroka#

1.2.1.!oran i sunna

Loran, Al-Qur'an- kuran; recytacja# Pwi$ta ksi$ga !uzu"!anów,

zawiera nauki, które llach o&jawi" Baho!etowi za %ośrednictwe!

archanio"a a&riela w ciągu dwudziestu jeden lat# Stanowi zaraze! jedno

z najwi$kszych dzie" literackich ara&skiej %rozy i %oezji# "ówny! cude!

Loranu jest jego wysoki %ozio! literacki# ra&owie nie &yli w stanie i nadal

nie są w stanie na%isa, chocia( jednego wersetu na taki! %ozio!ie# llach

rzuci" wyzwanie do wszystkich ra&ów i nieFra&ów, a&y na%isali ksią(k$

w s%osó& %odo&ny do stylu sa!ego Loranu, jednak nikt z nich nie %otrafi"#

/ekst Loranu dzieli si$ na 11Q sur, czyli rozdzia"ów, te z kolei dzielą si$

wersety I%o ara&sku āya)#

SunnaF tradycja1Q, zosta"y s%isane %rzez rodzin$ oraz &liskie otoczenie

%roroka Baho!eta, dotyczą jego zwyczajni oraz %raktyk religijnych#

@ycie Baho!eta !o(na %odzieli na dwa g"ówne okresy, czas !edy)ski

i !ekka)ski# W związku z ty!, (e dotyczy"y jego (ycia i %ost$%owania sury

dzielą si$ tak sa!o#

Sury !ekka)skich, których jest O0 zawierają g"ównie dog!aty wiary,

nato!iast sury !edy)skich, których jest 2Q dotyczą %rzy%isów %rawa# Sury

są u%orządkowane w s%osó& od najd"u(szej do najkrótszej#

'ierwsza i zaraze! najkrótsza sura tzw# fatiha &rz!i nast$%ująco- .W imię

Boga Miłosirngo, !ito"#i$go% &h$ała Bogu, anu "$iat($ Miłosirnmu,

!ito"#i$mu Kr(lo$i *nia +du to &i.i #/#imy i &i.i 0rosimy

o 0omo# ro$ad1 nas drog 0rost, drog ty#h, kt(ry#h o.dar/ył"

do.rod/i2st$ami; ni /a" ty#h, na kt(ry#h 2st" /agni$any, i ni ty#h,

kt(r/y .łd/ 1D#

14 K. Armstrong, op. cit., s. 200.1# &. 7%e)awsk%, Koran, Warszawa 19/$ r., s. 1-.

10


8/75

Loran zosta" o&jawiony w j$zyku ara&ski! i tylko w ni! jest cytowany, co

w%"yn$"o w konsekwencji na do!inacj$ tego j$zyka w świecie

!uzu"!a)ski!1A# S"owo E Loran, odnosi si$ wy"ącznie do orygina"u

na%isanego w j$zyku ara&ski!, wszystkie inne t"u!aczenia stanowią jedynie

indywidualną ludzką inter%retacje s"ów llacha, s"ów, których (adna

inter%retacja nie jest w stanie %rzekaza# >owode! na to są s"owa llacha,

które rzek" w Loranie, a w %olski! t"u!aczeniu oznaczają-

RBy wys"aliś!y ara&ski LoranR

ISurah /aF=a F 20-11KJ

Sury są uzu%e"nienie! Loranu i stanowią jedno z czterech g"ównych *róde"

%rawa isla!skiego#

Ws%ó"czesny isla! dzieli si$ na dwa g"ówne od"a!y# 'ierwszy z nich

to sunnici E wyznawcy sunny# Stanowią oni wi$kszoś !uzu"!a)ską, którzy

darzą szacunkie! wszystkich czterech raszidunów1C , nakazują

%os"usze)stwo w"adcy i uznają sytuacj$ %olityczną w świecie isla!u za

legalną#

>rugi! od"a! stanowią szyici, s/i3at Ali , czyli stronnicy lego# Wed"ug nich

w"adz$ %owinien %rzeją tylko jeden z czterech raszi&ówF li 9&n &i /ali&,

!$(czyzna naj&ardziej s%okrewniony z 'rorokie!# 5zczą określoną licz&$

i!!anów1N, &$dących w %rostej linii %oto!ka!i lego i jego (ony ati!y,

córki 'roroka#

1.2.2.Muzułma"s#ie do$maty wiary

9sla! o%iera si$ na %i$ciu %odstawowych dog!atach wiary1O,

o&owiązkie! ka(dego !uzu"!anina jest %rzestrzeganie wszystkich %i$ciu

dog!atów gdy( stanowią one o integralności isla!u, nie !o(na ich

traktowa wy&iórczo#

WI%R% W &'()'*+ ,+*%

1$ W%*ce! %n:ormac!% o Koran%e w &. 8aneck%, 5ostawowe;, t. 1, o(. c%t., s. #4-/$.1


9/75

9sla! to religia !onoteistyczna, dlatego te( %odstawowy! dog!ate!

jest wiara w istnienie jednego


10/75

• nio"y s%rawujące o%iek$ nad lud*!i#

• Buzu"!anie wierzą, (e !ają dwóch anio"ów stró(ów- 8akHr i BTrVt,

którzy s%isują ich do&re i z"e uczynki#

• nio"owieFstra(nicy, %e"niące %iecze nad &ra!a!i %iek"a, których jest

dziewi$tnastu i %rzewodzi i! Balik#

• =aruta i Batuta, anio"y, które są %rzyk"ade! %okusy i zaraze!

%rzestrzegają %rzed nią#

(0iny

>og!atyka !uzu"!a)ska uznaje tak(e wiar$ w z"e duchy, de!onyi SzatanaF9&lisa# >(iny stworzone zosta"y z ognia %alącegoF sa!u!

i w odró(nieniu od anio"ów !ają %osta cielesną# >zielą si$ na ghule, ifrity

i silaty2Q#

8iegdyś d(iny za!ieszkiwa"y zie!i$, lecz zacz$"y ze so&ą walczy#

Wtedy to wys"a" na zie!i$ 9&lisa &y za%rowadzi" %orządek i s%rowadzi" d(iny

do nie&a# dy awida, wangelie#

Loran stanowi jednak ostateczną wersj$ o&jawienia


11/75

WI%R% W PR+R+!5W


12/75

'odstawowa jednostka w s%o"eczności !uzu"!a)skiej jest rodzina,

zorganizowana na wzór X!a"ego s%o"ecze)stwa# 'rawa i o&owiązki

cz"onków rodziny o%isuje ok 1YK %rawnych %rzy%isów w Loranie# 'odą(ając

tą !yślą analogicznie, z !uzu"!a)skiego %unktu widzenia rodzina jest

naj!niejsza ko!órka s%o"eczna# 8a kultur$ !uzu"!a)ską w %ewny! sto%niu

w%"ywają si"y zewn$trzne, jak cho&y sytuacja na świecie, w %oszczególnych

krajach, w których s%o"eczności !uzu"!a)skie wyst$%ują, ale ostatecznie

jest sa!a w so&ie ogro!ny! %otencja"e!# W oderwaniu od %odstaw wiary

i roz"o(eniu na ele!enty !og"a&y &y ona niezrozu!ia"a# >latego te( rodzina

!uzu"!a)ska %owinna &y roz%atrywana i analizowana na %"aszczy*nie

!uzu"!a)skiego świato%oglądu# 9sla! czyni wiar$ i religi$ %odstawą

s%o"ecze)stwa oraz g"ówny! !otore! na%$dzający! %oszczególne

ele!enty (ycia cz"owieka# 5ho gru%y s%o"eczne i ws%ólnoty utworzone

zosta"y na %odstawie ras, %ochodzenia etnicznego i geograficznego,

w isla!ie odnale* !o(na for!$ organizacji wywodzącą si$ z wiary

w ;edynego


13/75

równie( !ają w%"yw na (ycie %rzysz"e# W taki! uj$ciu szariat stawia %rzed

cz"owiekie! cele znacznie wykraczające %oza jego &ez%ośrednią

świado!oś czasu i %rzestrzeni, czyniąc z ka(dego ludzkiego %ost$%owania

akt, którego &ez%ośrednie konsekwencje !ają wy!iar %rawny, religijny

i !oralny#

Boralnoś !uzu"!anów jest o%arta na naukach zawartych w Loranie

i sunnie %roroka, na isla!u %rawie, które !a charakter totalitarny, rządzący

ka(dą czynnością cz"owieka nale(ącego do s%o"eczności !uzu"!a)skiej#

'raktyczne zasady etyki !uzu"!a)skiej są zawarte w ka(dy! dziale

%rawny! IfikhJ i stosownie do nich czyny są dzielone na klasy w zale(ności

od nast$%ujących kategorii- 1J istotne o&owiązki, których wy%e"nianie jest

wynagradzane, a zanied&anie karane Ifard, wad(i&J, 2J o&owiązki zalecane,

lecz nieistotne, których wy%e"nienie jest nagradzane, ale zanied&anie nie jest

karane I!andu&J, KJ czynności %rawnie i !oralnie o&oj$tne Id(a[iz, !u&ahJ,

QJ czyny ganione, lecz niezakazane I!akruhJ, DJ czyny za&ronione i karalne

Ihara!J#

Związek isla!u z %a)stwe! i %rawe! jest widoczny w wielu krajach

!uzu"!a)skich, gdy( %rzy!ierze tronu z o"tarze! dokonywa"o si$ w isla!ie

ju( od kole&ki# 9! tekst kanoniczny jest %ó*niejszy, ty! &ardziej naznaczony

duche! %rawa, które !ia"o regulowa (ycie tej ws%ólnoty w najdro&niejszych

szczegó"ach# /o w"aśnie, dlatego Baho!et jednocześnie %e"ni" funkcj$

%atriarchy, %roroka, ka%"ana i w"adcy#

>oktryna isla!u nie tylko ogarnia wszelkie dziedziny (ycia jednostki

i s%o"ecze)stwa, lecz równie( o&ej!uje je %rawe! koranniczy!F szaria,

egzekwowany! %rzez instytucje %a)stwowe#

1.:.Pochodzenie i definica terroryzmu.

Zjawisko terroryz!u jest %owszechnie znane, wie!y, co oznacza

i czy! si$ %rzejawia# 8ie!al(e ka(dego dnia !edia donoszą o kolejnych

16


14/75

atakach terrorystycznych# Ws%ó"czesny terroryz! w świado!ości

s%o"ecze)stwa to atak na World /rade 5enter z 11 września 2001 roku, to

ofiary za!achów &o!&owych w Badrycie, gi%cie, 3ondynie###, to

doniesienia o kolejnych eks%lozjach w 9zraelu, to za!achowcy E sa!o&ójcy,

to %orwania i egzekucje osó& cywilnych#

'oj$cie terroryz!u ewoluowa"o %rzez lata, z!ienia si$, ulega

wielkie!u rozwojowi i wyst$%uje na coraz szerszej %rzestrzeni#

;ednoznaczne zdefiniowanie %oj$cia s%rawia wiele trudności, gdy(

terroryz! jest feno!ene! z"o(ony!# Bają z ty! %ro&le! nawet znawcy

zagadnienia, o czy! świadczy ws%ó"istnienie szeregu ró(nych definicji#

W związku z ty! konieczna jest analiza wy&iórczych definicji dla %otrze&

niniejszej %racy#

1.:.1.Pr;efinicje encyklo%edyczne %rzy&li(ają na! %oj$cie tylko cz$ściowo, gdy(

%ozostaje ich wadą F archaicznoś związana z historyczny! %oj!owanie!

terroryz!u#

.ksfordzki s"ownik j$zyka angielskiego uj!uje terroryz! jako . r/dy /a

0omo# /astras/ania, s0ra$o$an n0 $ 4ran#2i 0r// 0o/osta2#

u $ład/y 0artię 0od#/as r$olu#2i 5678-89 :)

olityka /mir/a2#a do stoso$ania trroru $o.# ty#h, 0r/#i$ko

kt(rym 2st skiro$ana; stoso$ani mtod /astras/ania; fakt trrory/o$ania

lu. sytua#2a .y#ia trrory/o$anym2N# >efinicja ta, !a wartoś jedynie

infor!acyjną, %okazującą jak terroryz! ewoluowa" %rzez lata# Ze wzgl$du na

swoja historycznoś nie jest u(yteczna# ;ako %odstaw$ do dalszych

rozwa(a) !o(na uzna definicj$ %odawaną %rzez .8ową encyklo%edi$

%owszechną 'W8, wg, której terroryz! to .r(


15/75

idologi#/ni 0lano$an i /organi/o$an d/iałania 0o2dyn#/y#h os(. lu.

gru0, skutku2# narus/nim istni2#go 0or/dku 0ra$ngo, 0od2ęt

$ #lu $ymus/nia od $ład/ i s0oł#/=st$ okr"lony#h /a#ho$a=

i "$iad#/= I+J7 d/iałania t s rali/o$an / #ał ./$/ględno"#i I+J

$ $arunka#h s0#2alni nadango im ro/głosu i #lo$o $yt$or/ongo

$ s0oł#/=st$i lęku2O#

5z$ś &adaczy jako &ezwzgl$dną deter!inant$ terroryz!u %rzyj!uje

%rze!oc lu& gro*&$ jej u(ycia. L# Larolczyk w .ncyklo%edii terroryz!u

wią(e terroryz! z i!!anentną %rze!ocą %isząc, (e .$s/ystki I+J 0r(.y

dfinio$ania trrory/mu 2ako /2a$iska 0olity#/ngo, 0odkr"la2 2go

/$i/k / 0r/mo# K0

# Larolczak %odaje kilka s%osó& &udowania definicjiterroryz!u %owo"ując si$ na :# Schulza i jego definicj$ .terroryz!u

%olitycznego jako- >0r(.ę u0olity#/n2

0r/mo#y?@, $ #lu osignię#ia okr"lony#h /amir/= 0olity#/ny#h?@

aki d/iałani ma na #lu $y$ar#i $0ły$u na /a#ho$ani 0osta$y

okr"lan2 /.ioro$o"#i, /godni / #lm gru0 /na#/ni s/rs/ ni


16/75

'rzyst$%ując do dalszych analiz %oj$cia, warto rozró(ni dwa

%okrewne %oj$cia- terroru i terroryz!u# /error to %rze!oc stosowana %rzez

organy %a)stwowe wo&ec o&ywateli w celu zastraszania

i %od%orządkowania so&ie s%o"ecze)stwa# ;est to tzw# terror rządowyKQ#

8ato!iast terroryz! to %ewna strategia, taktyka osiągania za!ierzonych

celów, gdzie %rze!oc "ączy si$ z inny!i s%oso&a!i dzia"ania# Stosowanie

gwa"tu w celu wywarcia w%"ywu na rząd i o%inie %u&liczną#

W .3eksykonie %olitologii ntoszewski i :# =er&ut %odają trzy ró(ne

%oj$cia# ;ako %ierwszy wy!ieniają terror jako .s0os(. d/iałania 0a=st$aKD

%rzy wykorzystaniu . 0r/mo#y $ł#/ni / fi/y#/n limina#2 0r/#i$nika,

kt(r2 #lm 2st s/r/ni gro/y #/y t< stra#hu I+JKA

# 8ast$%nie definiują terroryz! !i$dzynarodowy, który stanowią .akty trrorysty#/n o $yra1ni

międ/ynarodo$y#h konsk$n#2a#h, odd/iały$u2# na stosunki

międ/ynarodo$ i og(ln sytua#2ę międ/ynarodo$ KC# /rzeci! %oj$cie!

jest terroryz! %olityczny i jest to .mtoda $alki 0olity#/n2, stratgia i taktyka

u/na2#a stoso$ani 0r/mo#y :n0 0or$ania, /ama#hy .om.o$) 2ako

na2.ard/i2 skut#/ny s0os(. i /ara/m "rodk słu


17/75

Mwarunkowania te s%rawi"y, (e wi$kszoś aktów %rawnych %oszczególnych

%a)stw, zawiera wewn$trzne koncesje tego %oj$ciaQ0#

W %rawodawstwie a!eryka)ski! !o(na odnale*, co naj!niej trzy ró(ne

definicje terroryz!u, gdzie ka(da określa s%osó& dzia"ania %oszczególnejagendy rządowej i !a &y dla niej %o %rostu u(yteczna##W artykule 22

Lodeksu Stanów Zjednoczonych, terroryz! to, ./a0lano$ana, umoty$o$ana

0olity#/ni 0r/mo#, $o.# #l($ niu#/stni#/#y#h $ $al#, stoso$ana

0r// su.narodo$ gru0y #/y ta2ny#h agnt($, /$ykl ma2#a na #lu

odd/iały$ani na audytoriumQ1# Wed"ug


18/75

nowego znaczenia, roz%lenia si$ niczy! choro&a, znajdując nowych

%o%leczników#

8iektórzy &adacze %rzyj!ują za %ierwszy %rzejaw terroryz!u,

dzia"alnoś (ydowskiej sekty religijnej Sicari, znanej tak(e jako Zeloci, która

dzia"a"a w latach AAFCK n#e# na terenach dzisiejszej 'alestyny i gi%tu QD#

>zia"ali oni w s%osó& skryto&ójczy, !ord dokonywany &y" %rzy u(yciu

krótkiego !iecza IsicaJ E skąd wywodzi si$ ich nazwaQA#

'ierwszy! cz"owiekie!, który uczyni" z terroryz!u !etod$ walki, &y"

%rawdo%odo&nie =assan


19/75

./erroryz!, który narodzi" si$ %odczas rewolucji francuskiej %o!i!o

tego, (e znacznie ró(ni si$ od dzisiejszego %ostrzegania tego %oj$cia, to

!o(na w ni! wyró(ni kilka cech "ączący! go z ws%ó"czesnością#

Bianowicie &y" zorganizowany, celowy i syste!atyczny oraz !ia" na celu

utworzenie nowego "adu s%o"ecznego# ala terroru, odwróci"a si$ w ko)cu

%rzeciw jego twórco! i zarówno :o&es%ierre jak i jego %o%lecznicy zostali

ści$ci na gilotynie# d tego czasu terror na&ra" wyra*nie %ejoratywnego

znaczenia, kojarząc si$ g"ównie z nadu(ycia!i w"adzy, a sa!o s"owo

%o%ularny! uczyni" d!und


20/75

.na2.ard/i2 ni#ika$y#h ##h $#/"ni2s/y#h kom(rk anar#histy#/ny#h H

od0o$id/ialny#h /a li#/n /a.(2st$a $ Iuro0i, kt(ry#h mtody $y$arły

$ilki $0ły$ na młod/i< sr.sk /a 0o"rdni#t$m 0ism rosy2skim

anar#hist($ H i amryka=skigo Ku-KluJ-Klanu stniały kr$a$ rytuały i

0r/ysięgi lo2alno"#i, mordo$ani $aha2#y#h się #/łonk($, idntyfika#2a /a

0omo# numr($, dystry.u#2a kara.in($ i .om. I+JDK#

W drugiej %o"owie \\ wieku dochodzi!y do zagadnienia- terroryz!

a wielka %olityka# 5zarne koszule Bussoliniegosia"y groz$, !ordowa"y

i %rawie &ezkarnie torowa"y so&ie drog$ do w"adzy# ^wczesny rząd w"oski

&ardziej o&awia" si$ lewicowego ruchu rewolucyjnego ni( faszystowskich

awanturników# >rogą terroru ruch faszystowski doszed" do w"adzy i zdo&y"%anowanie nad kraje!# 'odo&ną sytuacje o&serwuje!y w 8ie!czech, gdzie

=itler drogą terroru zdo&y" najwy(szą w"adze w %a)stwie#

Wrzesie) 1OC2r#, 9grzyska li!%ijskie Bonachiu! ukaza"y nowe

o&licze terroryz!u# 'alesty)scy ko!andosi z organizacji .5zarny Wrzesie)

wtargn$li do wioski oli!%ijskiej do siedzi&y re%rezentacji 9zraela i za&ili

dwóch s%ortowców, a innych wzi$li jako zak"adników# W wyniku starcia

z %olicją zgin$"o w%rawdzie %i$ciu terrorystów, ale wraz z ni!i %onios"o

ś!ier dziewi$ciu s%ortowców izraelskich#

We W"oszech w 1OCNr# 5zerwone okona"y za!achu &o!&owego na dworcu

w


21/75

rząd# 'a)stwa isla!skie &y"y z&yt s"a&e, &y udzieli %o!ocy, ale do kraju

%rzenikn$"o %onad 2D tys# &ojowników !uzu"!a)skich z KD %a)stw# S%rawą

finansowania afga)skich re&eliantów zaj$"y si$ Stany Zjednoczone# W wojnie

uczestniczy" !# in# sa!a &en 3aden, które!u %rzy%isuje si$ %o!ys"

uzyskania dla &ojowników od !erykanów wyrzutni %ocisków Stinger DQ#

'o zako)czeniu zi!nej wojny g"ówny! cele! dzia"a) terrorystycznych

%ozosta" 9zrael# 'owsta"y organizacje takie jak =a!as czy 9sla!ski >(ihad,

a na terenach oku%owanych %rzez 9zrael w 3i&anie dzia"a"y &ojówki

=ez&ollahu#

/rudno %oliczy za!achy terrorystów %alesty)skich skierowanych

%rzeciwko ludności (ydowskiej#


22/75

$ tym D mln d/i#i, d$ukrotni $ię#2 $y0ęd/iE / dom($ ora/ /raniE

i okal#/yE i okal#/yE stki tysię#y onadto nas/ym 0ra$m 2st $al#/yE

/ nimi .roni #hmi#/n i .iologi#/n, a.y od#/uli idnty#/n "mirtln

dolgli$o"#i, 2aki .yły ud/iałm mu/ułman($, /aatako$any#h

:amryka=sk) .roni #hmi#/n i .iologi#/n Amryka ro/umi 2dyni

2ę/yk siły Lst to 2dyny s0os(., a.y 2 0o$str/ymaE i s0o$odo$aE, .y

$/ięła rę# 0r#/ od mu/ułman($ i i#h s0ra$ Amryka ni /na 2ę/yka

dialogu% Al.o 2ę/yka 0oko2o$go $s0(łistninia% Amrykę tr/yma na dystans

2dyni kr$:) DA#

'o ty! wystą%ieniu ode&rano !u o&ywatelstwo Luwejtu# ;ego %rzes"anie

zosta"o u!ieszczone na oficjalnej stronie l#F_aidy#DC

1.:.:.4pecyfi#a i rodzae terroryzmu.

Z %rzyj$tej definicji terroryz!u wynika, (e terroryz! s"u(y !#in#

zdo&yciu w"adzy i w%"ywów# 9stotna %ozostaje jednak dok"adniejsza analiza!otywacji, jaką kierują si$ organizacje terrorystyczne#

L# ;a"oszy)ski w ksią(ce .Zagro(enia terroryz!e! w wy&ranych

krajach uro%y Zachodniej oraz Stanach Zjednoczonych, %ro%onuje

nast$%ującą klasyfikacj$ organizacji terrorystycznych# Są to gru%y-

se%aratystyczne, nacjonalistyczne, ideologiczne, rasistowskie, religijne#

W ncyklo%edii /erroryz!uDN o%rócz wy(ej wy!ienionej klasyfikacji,

zostają %rzedstawione jeszcze inne kryteria takie jak- rewolucjoniz!,

ekstre!iz! %rawicowy, gru%y walczące o konkretną s%raw$#

>odatkowo %odkreśla tak(e, ró(nice w s%ecyfice terroryz!u-

= %a)stwowego i nie%a)stwowego7 terroryz! %a)stwowy E stosowanie

!etod terroru %rzez rząd %rzeciwko w"asny! o&ywatelo!, druga for!ą jest

terroryz! kierowany %rzez %a)stwo E rząd kontroluje gru%y terrorystyczne

#$

5. G. W%))%ams, -l.Kaida, 5ozna 200., s. 31.# Tamże, s. 29.#/8om Wawn%cz 7e))ona, %ncyklopedia Terroryzmu, (o re., 7. Has%eczne!, Warszawa 2004.

25


23/75

o%erujące w inny! %a)stwie, ostatni to terroryz! ws%ierany %rzez %a)stwo

i wtedy to, rząd dostarcza środki finansowania#

= wewn$trznego i !i$dzynarodowego, charakter wewn$trzny !ają

gru%y terrorystyczne, których cele! jest wywarcie w%"ywu na %olityk$

w granicach w"asnego %a)stwa# Z regu"y jednaj terroryz! !a charakter

!i$dzynarodowy#

= !iejskiego i wiejskiego, kluczowy! as%ekte! jest ró(ny charakter

wsi i !iasta# Biejscy terroryści !uszą dzia"a szy&ko i %otaje!nie# 8a wsi

terroryści !ogą otwarcie %rzeją kontrole#

czywiście %od"o(e dzia"alności %oszczególnych gru%terrorystycznych rzadko jest jednorodne i zwykle wy!yka si$ z %owy(szej

klasyfikacji# W dany! regionie nacjonaliz! !iesza si$ cz$sto z tendencja!i

se%aratystyczny!i#

Lategoryzacja wed"ug celów %ozwala na rozró(nienie !i$dzy terrore!

ws%ierany! lu& stosowany! %rzez %a)stwo i terrore! skierowany!

%rzeciwko %a)stwu# 'odzia" terroryz!u wed"ug celów u"atwia zdefiniowanie

re(i!ów terroryzujących w"asne s%o"ecze)stwo#

9deologia jako narz$dzie analizy, jest jedny! z %odstawowych

kryteriów %odzia"u organizacji terrorystycznych# 9deologia !o(e !ie

charakter %olityczny n%# !arksiz! E leniniz!, lu& religijny n%# isla!ski

funda!entaliz!# :eligijne dog!aty są w wysoki! sto%niu nasycone %olityką#

'oza %owszechnie znany!i %rzy%adka!i, jak isla!ski >(ihad, !o(na

wy!ieni tak(e katolickich nacjonalistów w 9rlandii, którzy dokonali roz"a!u,tworząc /y!czasową irlandzką r!ie :e%u&lika)ską DO# Z %unktu widzenia

ideologii naj&ardziej ekstre!alną for!$ %rzyj!uje terroryz! na


24/75

8acjonaliz! z %unktu widzenia historycznego jest zjawiskie!

stosunkowo !"ody!# :eligia, ekono!ia, j$zyk, %rzynale(noś etniczna

i geografia, to czynniki, które tworzą narodową to(sa!oś# Liedy ludzie

dochodzą do wniosku, (e w"adze w ich %a)stwie s%rawuje %rzedstawiciel

innego narodu, dą(ą do sa!ostanowienia, a w osiągni$ciu celu si$gają

cz$sto do wszelkich środków, "ącznie z terroryz!e!A0# 5hcąc !ie

jakąkolwiek nadzieje na sukces, terroryści !uszą zdo&y %o%arcie

wi$kszości narodu, którego za!ierzają re%rezentowa# :ezultate! wojen

o nie%odleg"oś !o(e &y %onowne si$gni$cie %o terroryz! %rzez inną gru%$

terrorystyczną# 8a


25/75

:adykalni rewolucjoniści !uzu"!a)scy dali %oczątek

funda!entalistyczny! gru%ą terrorystyczny!, którzy odwo"ują si$ do isla!u#

Ws%ó"cześni teoretycy !uzu"!a)scy us%rawiedliwiają stosowanie terroru,

jako usankcjonowaną %rzez llacha od%owied* na z"o %anujące na świecie#

Rozdział II

>undamentalizm islams#i

>egradacja religii do rangi %oz&awionej znaczących konsekwencji

aktywności %rowadzonej w czasie wolny!, a wi$c nie!al rozrywki, stanowi

nowoczesny feno!en zachodniego świata# :eligia zwykle !ia"a ogro!ne

znaczenie, a w wi$kszości regionów kuli zie!skiej nadal nie zosta"a go

%oz&awiona# 8ie zrozu!ie!y isla!skich funda!entalistów jeśli nie

roz%oczn$ od %rzy%o!nienia, (e !uzu"!anie niegdyś w"adali ogro!ny!i

%o"acia!i glo&u, a ich %anowanie o%iera"o si$ %rzede wszystki! na %ot$dze

wojskowej# 'o"udniowa =isz%ania w ?999 wieku &y"a terena!i isla!ski!i

w wyniku %od&oju %rzez !uzu"!anów z %ó"nocnej fryki# W \ wieku sta"a si$

kraje! chrześcija)ski! wskutek wy%arcia !uzu"!anów %rzez chrześcijan

z %ó"nocnej uro%y# Mj!ując to &ardziej &ez%ośrednio, !o(na %owiedzie, (e

z!iany w roz!ieszczeniu i %o%ularności światowych religii niewiele

zawdzi$czają nowoczesnej konce%cji nawracania jednostek, a du(o wi$cej

sa!ej w"adzy# Lolejny! as%ekte! jest fakt, &roni jądrowej# 'rzy%o!ina on

o znaczeniu %rze!ocy jako s%oso&u na sku%ienie na so&ie uwagi#

28


26/75

Bieszka)cy Zachodu o&darzyli zainteresowanie! !uzu"!a)skich

funda!entalistów, gdy ci zacz$li &ra zak"adników i wysadza ludzi

w %owietrza isla!scy &ojownicy zagrozili zachodni! intereso!, szczególnie

w zakresie handlu ro%a naftową#


27/75

2.1.Pr;


28/75

'owy(sze si$gni$cie do %rzesz"ości %ozwala na wyodr$&nienie

funda!entaliz!u w kontekście historyczny!## 8a %rzestrzeni lat zasi$g jego

u(ycia zwi$kszy" si$ i o&ją" naj&ardziej konserwatywne !anifestacje %ewnych

&loków religijnych# 'od koniec \\ wieku , gdy ira)ska rewolucja %rześcign$"a

chrześcija)skie od"a!y i sta"a si$ wzore! funda!entaliz!u, ter!in tez

u(ywany &y" dla oznaczenia wszelkich gru% , które swą religie traktowa"y

&ardzo %owa(nie# Szczególnie u(ywane %rzez li&era"ów wywodzących si$

z tej sa!ej tradycji religijnej określenieF funda!entaliz!, sta"o si$ o&elgą,

sugerująca niedojrza"ości intelektualną tych, którzy %rezentowali %oglądy

o charakterze &ardziej konserwatywny!#

8ato!iast Wg .8owej encyklo%edii %owszechnej 'W8funda!entaliz! to .og(lna na/$a ru#h($ rligi2ny#h u/na2#y#h nadr/ędn

$arto"E trady#2i rligi2ny#h i ni#hęE do $s/lki#h /mian od#/u$any#h 2ako

narus/ni to


29/75

anecki w .'odstawowych

wiado!ościach o isla!ie# Wed"ug >aneckiego jedynie w j$zyku francuski!

istnieją ter!iny istniejące o&ok sa!ego %oj$cia funda!entaliz!u# Są to

.integryz!, który oznacza wszecho&ej!ujący charakter jakiejś ideologii lu&

religii# dnosząc to isla!u, oznacza to, (e %ró&uje on %e"ni w dzisiejszy!

świecie taką sa!ą funkcj$, jaką %rzy%isywano !u w dziejach klasycznych#

&ok .integryz!u funkcjonuje te( %oj$cie .isla!iz!u, oznaczające tak(e

wszecho&ej!ujący, &y nie %owiedzie .totalitarny, charakter isla!u# ;est to,

wi$c rozwiązywanie wszystkich %ro&le!ów s%o"ecznych za %o!ocą religii,

nie z!ieniając %rzy ty! dog!atów wiary# 8ie!iecka ara&istka, # Lra!er

twierdzi, (e %oj$cia integryz!u i funda!entaliz!u nale(y rozwa(a na

ró(nych %"aszczyznach, %rzy czy to %ierwsze oznacza wszechogarniającycharakter isla!u i integrowanie %rzy ty! wszystkich as%ektów (ycia

wyznawców tej religii# unda!entaliz! jest zaś %rocese! historyczny!

i odwo"ywanie! si$ do %rzesz"ościC2# 'o!i!o tego, (e funda!entaliz! jest

o&ecnie ter!ine! o&iegowy! stosowany! wo&ec wszelkich ruchów

0 &. 8. Eunter, Fundamentalism" -n 2ntroduction to a 9eneral Theory, :ewish Fundamentalism in(omparati/e Perspecti/e. eli&ion, >eo)og an te ?r%s%s o: +oern%t, ew Pork n%ers%t 1993,s. 31.1

?. +ou::e,


30/75

w o&r$&ie religii !onoteistycznych to jednak w euro%ejskich lu&

a!eryka)skich !ediach odnosi si$ do ruchów odnowy isla!u lu& cz$ściej do

ich naj&ardziej radykalnych od"a!ów# 8ie dostrzega si$, (e funda!entaliz!

w u%roszczeniu jest %oj$cie! odnoszący! si$ do wszystkich religii i zwykle

odwo"uje si$ do Pwi$tej Lsi$gi Iktórejkolwiek z religiiJ, jako jedynego

i nieo!ylnego *ród"a %rawdyCK#

2.2.>undamentalizm reli$iny= Islam

.9sla! ustanowi" %orządek s%rawiedliwości, ustalając to, co s"uszne

i nies"uszne, to, co jest do&re i !oralnie %i$kne i co z"e i !oralnie &rzydkie#

W !uzu"!a)skiej teorii %rawa E jedynie


31/75

;edny! z kluczowych hase" !yśli !uzu"!a)skiej, które ukszta"towa"y

funda!entaliz! &y" %anisla!iz!CA# Ws%ólny! !ianownikie! dla rosnących

w si"$ ruchów funda!entalnych w isla!ie, niezale(nie od nurtu, jaki

re%rezentują są- uznanie Loranu, du!a z w"asnej %rzesz"ości, u%olitycznienie

religii i antyeuro%ejskoś, tj# nastawienie %rzeciwko cywilizacji ZachoduCC#

2.2.1.*eneza fundamentalizmu islams#ie$o

'unkte! wyjściowy! dla tradycyjnych !uzu"!anów jest %odzia"

świata na dwa o&szary7 stref$ %anowania isla!u i reszt$ świata,

%ostrzeganego jako E teren wojny# &owiązkie! ka(dego !uzu"!anina &y"o

%oszerzanie strefy isla!istów, koszte! reszty świata# Bia"o to %ewien sens

!iedzy 9\ a \99 wiekie!, kiedy to isla! %rzechodzi" dyna!iczny rozwój,

a jego zasi$g &y" tak wielki, (e niewielu !uzu"!anów !ia"o jakiś &li(szy

kontakt ze świate! nie isla!ski!# 'o!i!o tego, ju( wtedy roz%ocz$to

dyskusje na te!at .czystości religijnej isla!u# :aze! z rozwoje!

!uzu"!a)skiej filozofii i !istyki, a tak(e nowy!i %ro&le!a!i, z który!i

!usia"o %oradzi so&ie rozwijające si$ s%o"ecze)stwo# W dyskusji tej

najwi$kszą rol$ odegra"a kszta"tująca si$ wówczas szko"a han&alicka, której

twórcą &y" h!ad 9&n =an&alCN#

Mczony ten o%owiada" si$ ze dos"owną inter%retacją tekstu Loranu

i tradycji, odrzuca" wszelkie %os"ugiwanie si$ rozu!owy! dialektyz!e!,

a uzasadnianie świ$tych tekstów uwa(a" za %rofanacj$#$ 5an%s)am%zm Rz greck%ego (an UwszstkoU V U%s)amUS - oktrna re)%g%!no-(o)%tczna głoszIca

(otrze'* z!enoczen%a wszstk%c wznawcw %s)amu % wzwo)en%a s%* s(o w(łww euro(e!sk%c.Konce(c!a ta (owstała na 7)%sk%m Wscoz%e w O>O w. a)eż nam%en%, %ż (oczIwsz o ON>>> w.

(o!aw%ł s%* oJrok% w Jw%ec%e muzułmask%m, ktre nawołwał o mora)nego orozen%a (rzez (owrt o Koranu % trac!% (roroka., szerze! wF &. 8aneck%, -raowie, Warszawa 2001, s. 39. &. Karczmarek, Prolemy wspó+czesne&o świata. Terroryzm i kon!likty zro7ne a !undamentalizmislamski, Wrocław 1999, s. $#./ &ena z czterec głwnc szkł (rawnc %s)amu Rto właJn%e na n%I na!cz*Jc%e! (owołu!I s%* ws(łczeJn% :unamenta)%Jc% %s)amscS. Ean'a)%c% sI na!'arz%e! konserwatwnI szkołI (rawna%s)amu sunn%ck%ego, ktra rozw%n*ła s%* z zasa nauczanc (rzez >'n Ean'a)a. 5og)I >'n Ean'a)azostał usstematzowane (rzez !ego uczn%w, m. %n. A'u 7akra a)-?a))a)a Rzmarłego w /## r.S% w O w. (rzez A)-7ar'aar%ego Rzmarłego w 941 r.S. 6zkoła an'a)%cka rozw%n*ła s%* !ako

ortooks!na reakc!a na s(eku)atwnI teo)og%* % su:%zm. >'n Ean'a) skutował z mutaz)%tam%,orzuca!Ic %c tw%erzen%e, że Koran został stworzon w czas%e, a n%e o'!aw%on, szerze!wF &. 8an%e)eck%, -raowie op. cit., s. 293.

34


32/75

;ego zwolennik, dzia"ający w \ wieku lFzia"alnoś oraz gwa"ty han&alitów tak si$ nasili"y, (e kalif rF:adi w OKDr#

wydą" oświadczenie, w który! %ot$%i" ich doktryn$ N0# W 10C1 r# han&aliz!

zosta" uznany %rzez kalifa lFLadira za oficjalną szko"$ %rawną# ;ednak

%o!i!o u!ocnienia si$ jej w >a!aszku w e%oce jju&idów I11C1F12D0J oraz

%o%ularności jej kaznodziejów I!#in# 9&n alF>(auziegoJ w ostatecznej

ewolucji sunniz!u zwyci$(y"a &ardziej racjonalna szko"a aszaryckaN1,

%ró&ująca %ogodzi s%rawy rozu!u i wiary#

8a%i$cie !i$dzy zwolennika!i tych dwóch szkó" utrzy!ywa"o si$ jednak

%rzez wieki, a walka !i$dzy ni!i &rutalna N2# 3ista o&fitująca w tego ty%u

wydarzenia jest niezwykle d"uga, ale, co warto %odkreśli, nie jest to zjawisko

charakterystyczne jedynie dla isla!u#

W \999 wieku %ojawi" si$ %owa(ny %ro&le!, związany z reakcją na

o&cych# mam%c%, wunastowc, isna aszari77a, na!)%czn%e!sz ołam sz%tw, ktr wor*'n%ł s%* w >O w.=%. (rz!*)% zasa* %mam%zmu, uzna!I z%ez%cznI )%n%* 12 %mamw Rroz(oczna !I ka)%: A)% >'n A'%Ta)%', a kocz +uamma a)-+a%, ktr m%ał zn%knI ok. /4S, w (rzec%w%estw%e o %smaU%)%tw% za!tw Ruzna!Icc )%n%* % 4-# %mamwS. W 1#02 oktrn* %mam%ckI ogłoszono w 5ers!% re)%g%I

(astwowI, szerze! wF &. 8an%e)eck%, -raowie op. cit., ,s. 2/$./2 5o !enm z kaza >'n a)-Kusza!r%ego Raszar!!%aS an'a)%c% zorgan%zowa)% emonstrac!*.W (ow%ez% aszarcc stuenc% na(a)% na sku(%ska an'a)%ck%e. To z ko)e% s(rowokowałoan'a)%tw - w akc%e owetu ukam%enowa)% kaznoz%e!* (rzec%wn%kw, szerze! wF 2slam a terroryzm,

(o re. A. 5arzm%es, Warszawa 2003, s. 4# % n./3>'n TI!m%!!a R12$3-132/ &een z teo)ogw, )a ktrc (owrt o (rzeszłoJc% stanow%ł wartoJ

(ostawowI, an'a)%ck% teo)og % (rawn%k . To właJn%e on oegrał ważnI ro)* w kształtowan%u s%*

muzułmask%ego :unamenta)%zmu. a !ego z%ełac % !atwie Ro(%n%% rozstrzga!Ice! w s(rawacw%arS o(%erał s%* muzułmask%e nurt trac!ona)%stw % z !ego %eo)og%% czer(ał (owstałe k%)kaw%ekw (Qn%e! ugru(owan%a :unamenta)%stczne, szczeg)n%e waa'%c% % 7ractwo +uzułmask%e.

35


33/75

nie%os"uszny! i niewierny F to wróg llacha i jego %roroka# Wróg undamentalizm islams#i a#o zawis#o

;# >anecki *róde" funda!entaliz!u isla!skiego u%atruje w \9\F

wiecznych nurtach !odernistycznych, tzw# salafiyy 7N i i %oglądach

Buha!!ada :asida :idyNC# >la ws%ó"czesnych funda!entalistów isla!skich

religia !uzu"!a)ska w o&ecnej for!ie jest nie do %rzyj$cia, nale(y, wi$c

wróci do *róde", likwidując %rzy ty! !yśl lu& refor!y .naros"e w ciągu

wieków# 5echą charakterystyczną dla funda!entaliz!u isla!skiego jest jego

>'n TI!m%!!a o(ow%aał s%* za kon%ecznoJc%I wa)k% o %s)am, stał s%* głwnm %eo)og%em „Jw%*te!wo!nX/4 M. Wnuk G%sowska, Fundamentalizm i d?ihad op. cit., s.112-113./# W O>>> w%eku, znacznc (o'o!w okonwa)% +ongołow%e. ?o (rowaz%ł one o

(o(orzIkowan%a znaczIcc o'szarw, to !enak n%e zm%en%ł w%e)e w %stn%e!Icc ku)turac.+ongo)sc włac wta(%a)% s%* w )oka)ne trac!e (o'%tc )uw % staw%a)% s%* ?%czkam%,Turkam% % >raczkam%, szerze! w &. 8an%e)eck%, -raowie op. cit , s. 12 % n./$ 6a)a:%a - oan%e szacunku %eom (rzokw./ +uamma


34/75

organizowanie si$# ;u( w latach dwudziestych !inionego wieku, zacz$"y

%owstawa %ierwsze ugru%owania isla!skie !ające charakter %artii

%olitycznych# 'ierwsze &y"o Stowarzyszenie eo)og%a 7rac% to m%eszan%na :unamenta)%zmu z (an%s)am%zmem./9 &. 'anecki, Podstawowe…, t. 0., op. cit ., s. 12.90

7. T%'%, Fundamentalizm reli&i7ny, Warszawa 199, s. 24-2#.91 6. Eunt%ngton , =derzenie cywilizac7i, Warszawa 2000, s. 1#4.92 Tamże.

37


35/75

Baroka, =asan 99, zaczą" %odkreśla, (e %ochodzi od 'roroka, a %rezydent

/unezji, u!anowska w ksią(ce .9sla! a de!okracja zarzuca

organizacjo! funda!entalistyczny!, (e %rzyznają so&ie nadrz$dne %rawo

do decydowania, co jest isla!istyczne, a co nie# Mniewa(nione wy&oryw lgierii w 1OO1 czy te( dzia"ania Stanów Zjednoczonych wo&ec 9raku

zniech$cają ta!tejsze s%o"ecze)stwa i dają argu!enty wrogo! de!okracjiOD#

;# >anecki do innych cech funda!entaliz!u o%rócz ws%o!nianego

ju( u%olitycznienia, zalicza jego antyeuro%ejskoś, która %rzejawia si$

w traktowaniu kultury euro%ejskiej jako *ród"a wszelkiego z"a# &ecnie

za!ienia si$ to w szczególną nienawiś do Stanów Zjednoczonych, jako

%atrona 9zraela# 9zrael do dzisiaj %ozostaje sy!&ole! zachodniej ingerencji

w świecie isla!u# 8ie !a tutaj !owy o .zwyk"y! antyse!ityz!ie,

%oj!owany! w rozu!ieniu euro%ejski!, ale w"aśnie traktowaniu @ydów

i 9zraela jako cz$ś Zachodu %rzeszcze%ioną na terytoriu! !uzu"!anówOA#


36/75

tygodniowo# 'rzyk"ady %rzytaczane %rzez /i&iego zdają si$ %otwierdza

&ardziej regu"$ ni( %rzy%adkowe incydenty, który idzie jeszcze dalej

nazywając w%rost funda!entaliz! isla!ski .totalitarn idologi o0art na

"$iadomi do.ranym /astę0#/ym lmn#i H islamiOC#

'odsu!owując %owy(szą analiz$ !o(e!y uzna, (e u *róde" o&ecnej

fali isla!skiego integryz!u le(ą historyczne nie%owodzenia %rocesów

!odernizacyjnych %ocząwszy od lat %i$dziesiątych \\ wieku# ogólnie

rzecz uj!ując, funda!entaliz!y o%ierają si$ na %rzekonaniu, (e %ewne

*ród"o idei, zazwyczaj jakiś tekst, jest nieo!ylne i ko!%letne#

unda!entaliz! !uzu"!a)ski wyró(nia jego uniwersalnoś, a co za ty!

idzie zasi$g# &ej!uje &owie! nie tylko kraje !uzu"!a)skie, ale te(%a)stwa, gdzie wyznawcy isla!u nale(ą do !niejszości# unda!entaliści

%ot$%iają de!okracj$ jako i!%ort z Zachodu, odwo"ując si$ do %oglądu, (e

jest ona %rzeszcze%iona na grunt !uzu"!a)ski w celu %odzielenia ummy

unda!entaliz! isla!ski jako s%osó& ada%tacji do wy!aga) rzeczywistości

oraz ele!ent wytyczający drog$ rozwoju dla s%o"eczności %a)stw isla!skich

roz%rzestrzeni" si$ !asowo w ostatnich trzech dekadach \\ w# nalizując

%rzes"anki zawarte w tezach %rekursorów ruchu funda!entalistów isla!skich

!o(na zauwa(y, i( świadczą one o nieuchronności z!ian w duchu nauk

isla!u# Z!iany te nie %olegają na %rosty! %owrocie do korzeni religii, lecz

reinter%retacji %od dyktando dora*nych %otrze& i celów %olitycznych#

>eklarowany %owrót do .czystego isla!uON "ączy si$ %rzewa(nie z krytyką

%ostawy teologów i stosowanie! osądu indywidualnegoOO, który we

wczesny! okresie isla!u &y" zastrze(ony wy"ączne dla najwy(szych

autorytetów w zakresie nauk Loranu100# #BrozekF>u!anowska w ksią(ce.9sla! a de!okracja zarzuca organizacjo!, funda!entalistyczny!, (e9 7. T%'%, o(. c%t., s. 31.9/


37/75

%rzyznają so&ie nadrz$dne %rawo do decydowania, co jest isla!istyczne,

a co nie101# 9ronia funda!entalistów tkwi w ty!, (e niejednokrotnie "ączą one

w so&ie %rzywiązanie do wy&iórczo %ostrzeganej %rzesz"ości ze sk"onnością

do wykorzystania nowoczesnej technologii#

2.:.Pa"stwa wspiera?ce fundamentalist;w islams#ich.

8a %rze"o!ie \\ i \\9 w# &serwuje si$ wzrost aktywności

radykalnych ugru%owa) isla!skich, które dla osiągni$cia swych celów

si$gają do aktów %rze!ocy102# nalizy %ochodzące z 200Q r# ukazują jak

wielki odsetek wśród wszelkich ugru%owa) i organizacji stanowią#

/errorystyczne gru%y isla!skie# &ecnie zauwa(y !o(na nie tylko

ilościowy, ale równie( jakościowy rozwój radykalnych organizacji isla!skich,

które stanowią coraz wi$ksze wyzwanie dla rządów zainteresowanych

%a)stwU#

'rzedstawiciele funda!entalnych ruchów isla!skich odrzucają

wartości wywodzące si$ z kulturowego !oderniz!u takie jak- %luraliz!,

sekularyz! i li&eralna tolerancja zast$%ując je swy!i idea!i10K#

Buzu"!a)scy funda!entaliści nie tylko %ot$%iają de!okracje, ale i odrzucają

ca"ą ide$ świeckiego %a)stwa jako niezgodną z Lorane!, który s%rzeciwia

si$ w"adzy faraonów10Q# >e!okracja %rzedstawicielska &$dąc %rodukte!

%rze!ian ekono!iczno E s%o"ecznych i kulturowych, związanych z rewolucją

%rze!ys"ową, nie %osiada swego od%owiednika na gruncie isla!u10D#

101 A. +rozek-8umanowska, 2slam a demokrac7a, Warszawa 1999, s. //.102 W (orwnan%u z tm% gru(am% terrorstcznm% (okreJ)a s%* regres w z%ała)noJ organ%zac!%o carakterze etn%czno naroowm, se(aratstcznm )u' %eo)og%cznm , szerze! wF iidem, s. /$.103 7. T%'%, Fundamentalizm reli&i7ny;, s. 2$.104 CkreJ)en%e włac, ktr rzIz% we własnm %m%en%u, a n%e w %m%en%u A))aa, ktr )eg%tm%zu!eswo!I właze na (ostaw%e Jw%eck%e! )eg%tmac!% właz (astwowe!, szerze! wF &. 7%e)awsk%, 2slam..op. cit., s. 2.10#

Warto zauważ, %ż w samm !. ara'sk%c 'rak term%nu, ktr okreJ)ał' emokrac!* cz)%'era)%zm, :unkc!onu!I t)ko za(ożczen%a, ko(%e słw euro(e!sk%cF „%mugrat%!!a" cz „)%'era)%!!a",szerze! wF .A. +rozek 8umanowska, 2slam a demokrac7… op. cit., s. 1/.

40


38/75

W erze %ostkolonialnej nowo wykszta"cone %a)stwa nie ukszta"towa"y

instytucji de!okratycznych, %o%adając w wi$kszości w neotradycjonaliz!10A#

'otwierdzenie! takiego stanu rzeczy !o(e &y fakt, i( w wi$kszości

tych %a)stw li&eralizacja ekono!iczna i %olityczna jest w%rowadzona %rzezrząd, który autorytarnie, ar&itralnie dokonuje z!ian w syste!ie %olityczny!#

Z!iany te !ają jednak charakter %owierzchowny i nie %rowadzą do

.wy%uszczania z rąk kontroli %olitycznej10C# Bają, zate! natur$ .o&ronną,

z!ierzając do utrzy!ania dotychczasowego syste!u# :ządy %a)stw

odatkowy! czynnikie! !o(e &y &rak w %a)stwach isla!u %rzes"anek

wa(nych dla kszta"towania si$ znanych w %a)stwach zachodnich for!de!okracji, takich jak- struktura narodowa, instytucje o&ywatelskie,

u%rze!ys"owienie, wartości laickie, tradycja#

9sla!skie ugru%owania terrorystyczne nie istnia"y&y gdy&y nie

!ocodawcy, którzy ws%ierają je %olitycznie i finansowo# 8ikt nie !a

wąt%liwości, (e 9ran ws%iera najwi$ksze organizacje terrorystyczne, takie jak

=ez&ollah# /o sa!ą zresztą ro&ią Syria i Sudan, a do niedawna 3i&ia

Irządzący nią %u"kownik Ladafi, zdaje si$ z!ienia swoją %olityk$ wo&ec

ZachoduJ# W ty! wydaniu terroryz! staje si$ swoisty! dzia"anie!

wojenny!, !ogący! s"u(y osiągni$ciu wy&ranych celów %rzez %a)stwa, nie

%rowokując jednak %rzy ty! otwartego konfliktu z&rojnego# ;ak !ocną &ronią

!o(e &y terror %okazuje %rzyk"ad =isz%anii, gdzie %o ataku na dworzec

w Badrycie, %o%arcie dla %rawicy i %re!iera znara za"a!a"o si$

w &"yskawiczny! te!%ie6 /erroryz! staje si$ te( drogą do szerszej

aktywności %olitycznej, a %o ś!ierci ;asera rafata, !iejsce dla =a!asu wew"adzach utono!ii 'alesty)skiej jest s%rawą otwartą#10$ W w%e)u kra!ac kr*gu %s)amu, m%mo (ewnc zm%an ustro!owc, naa) o'ow%Izwał% o'ow%Izu!e (atr%arca)%zm, utrzmwan z%*k% roz'uowanemu sstemow% '%urokrac!%, cz*sto

(ołIczon z roz'uowanI :unkc!I rozz%e)czo zao(atrzen%owa (astwa, zwłaszcza w kra!ac tzw.Fna:towc. szerze! wF *eksykon wspó+czesnych międzynarodowych stosunków politycznych.. op. cit., s.2$1.10 a!)e(szm (rzkłaem może ' Turc!a, )a ktre! e)%t Jw%eck%e za (omocI (rawa % arm%%stara!I s%* utrzma Jw%eck% carakter (astwa, szerze! wF 8. Kołoz%e!czk, Turc7a, Warszawa 2000,ss. 32, *eksykon wiedzy o Turc7i, (o re. T. +a!, Warszawa 2003, ss. 29=10/ 5ewnm kata)%zatorem (rzem%an (o)%tcznego sstemu (astw ara'sk%c, stała (araoksa)n%e

wo!naw zatoce 5ersk%e! R1990-1991S, ktra uw(uk)%ła krzs )eg%tm%zac!% właz w tm reg%on%e Jw%ata,szerze! wF +rozek 8umanowska, 2slam a demokrac7a op. cit., s. 1$.

41


39/75

W isla!ie radykalne ugru%owania, a w"aściwie gru%y o charakterze

terrorystyczny! %od wzgl$de! %ostulatów cz$stokro nie od&iegają od

sie&ie znacząco, !i!o faktu %rzynale(ności do ró(nych s%o"eczności,

%a)stw czy regionów geograficznych10O#

Ws%ólny! !ianownikie! dla (ąda) wysuwanych %rzez %rzywódców tych

gru% jest radykalnie deklarowana niech$ do wszystkiego, co o&ce

kulturowo, %ocząwszy od dó&r konsu!%cyjnych, a sko)czywszy na

za"o(eniach syste!ów %olitycznych %a)stw Zachodu#

8ie ulega te( wąt%liwości, (e %odstawowy! cele! funda!entalistów

isla!skich, !i!o ataków na Stany Zjednoczone, %ozostaje 9zrael# /erroryz!,

zdaje si$ &y jedyną &ronią, na jaką sta ws%ierające go %a)stwa ara&skie,

gdy( 9zrael dys%onuje zarówno &ronią jądrową jak i jedny!i z najle%iej

wy%osa(onych jednostek wojskowych na świecie# 'ro&le! roz%ala

nieuregulowana kwestia %okoju z 'alesty)czyka!i, wśród których nietrudno

znale* ludzi gotowych na wszystko#

>o innych %a)stw otwarcie lu& %ośrednio ws%ierających ruchy

funda!entalistyczne nale(ą7

• Syria E w stolicy %a)stwa, >a!aszku, znajdują si$ centra organizacji

takich jak =a!as, 9sla!ski >(ihad, 3udowy ront Wyzwolenia

'alestyny1107

• Sudan E ośrodki szkoleniowe dla =a!asu i 9sla!skiego >(ihadu,

a tak(e ekstre!istów !uzu"!a)skich z


40/75

&rakuje tak(e &az szkoleniowych dla cz"onków =a!asu i 9sla!skiego

>(ihadu1117

• 3i&an E stąd =ez&ollah dokonuje ostrza"u rakietowego na tereny

graniczne 9zraela# W 3i&anie znajdują si$ &azy =a!asu i 9sla!skiego

>(ihadu7

• 3i&ia E %a)stwo do niedawna ws%ierające wszelkie for!y terroryz!u,

o&ecnie zdaje si$ z!ienia swoją %olityk$ wo&ec Stanów

Zjednoczonych#

2.:.1.Iran

9ran określa si$ !iane! centru! isla!skiego terroryz!u# 9sla!ska

rewolucja, która ta! wy&uch"a stanowi jeden z naj&ardziej zadziwiających

niedawnych sukcesów funda!entaliz!u# Mstanowiona ta! isla!ska

re%u&lika sta"a si$ !odele! dla wszystkich funda!entalistów, a jego geneza%okazuje wyra*nie s%o"eczne na%i$cia, które !ogą s%rzyja

funda!entalistyczny! reakcją#

>latego te(, chcia"a&y! szerzej o!ówi ws%ó"czesną historie tego kraju,

%oniewa( uwa(a!, (e %o!o(e to w ogólny! zo&razowaniu zagadnienia#

9ran jest niezwyk"y! kraje! %od ty! wzgl$de!, (e %rzewa(a ta!

szyicki, a nie sunnicki od"a! isla!u# 9ran &y" równie( niezwyk"y, %odwzgl$de! niezale(ności, jaką cieszyli si$ w ni! %rzywódcy religijni# W innych

%a)stwach isla!skich %odatki na cele wyznaniowe i inne *ród"a finansowania

instytucji religijnych kontrolowane &y"y %rzez w"adze świeckie i!a!ito!

uda"o si$ jednak uda"o si$ zachowa wolnoś %olityczną, %oniewa( utrzy!ali

niezale(noś finansową# /a %raktyczna %rzewaga o%iera"a sie na jedny!

z ele!entów !yśli szyickiej, który %rzy%adkowo zrodzi" nad wyraz skuteczny

ty% organizacji s%o"ecznej# 5ho w teorii wszyscy !uzu"!anie są równi

111 8om Wawn%cz 7e))ona, %ncyklopedia… op. cit. s. 3/2- 3/$.43


41/75

w o&liczu okonany w 1O21 roku %rzez :eza 5hanFa za!ach stanu wywo"a" lawin$

%rze!ian# 'i$ lat %o za!achu :eza 5han o&wo"a" si$ szache! oraz

%rzy&ra" nazwisko 'ahlawi11D# W szy&ki! te!%ie szachowi, uda"o sie

z&udowa s%ójne i jednorodne %a)stwo narodowe#

Szach wierzy", (e gos%odarczy rozwój wy!aga s%o"ecznych %rze!ian

i kulturowych refor!# Mznawa" on, hid(a&11A za oznak$ zacofania i zakaza"

jego noszenia# 5zador &y" oznaka s%o"ecznego niedorozwoju za&roni" tak(ezas"aniania twarzy#

112 Ea%s- cz)% o(ow%eJc% o zacowan%ac (roroka +aometa.113 B.Ea))%a, 2slam i mit kon!rontac7i, Warszawa 2002,s.1#1114 WJr sz%tw „wzorem o nas)aowan%a" ') muzułmask% nauczc%e) ma!Ic (rawo%nter(retowan%a kanonu oraz (ost*(owan%a we)e !ego nakazw % orzecze.11#


42/75

'odej!ując tego ty%u dzia"ania szach zrazi" do sie&ie religijnych

tradycjonalistów i do%rowadzi" do znacznego s%o"ecznego wyo&cowania#

W czasie 99 wojny światowej szach staną" %o stronie si# Wielka


43/75

zaj!owa" ajatollah11O 5ho!eini, duchowny o stale rosnących w%"ywach,

dzia"ający w _o!, duchowny! centru! kraju o znaczeniu sy!&oliczny!120#

:uhollah 5ho!eini121 swa %ierwszą %u&liczną krytyk$ og"osi" w 1OQ1 roku#

5o interesujące na ty! eta%ie nie wysuwa" jeszcze %ro%ozycji %rzej$ciaw"adzy %rzez %rzywódców religijnych6 8ie sugerowali nawet, &y &ojkotowali

oni %olityk$ rządu# Lrytyki sta"y si$ &ardziej zaciek"e w od%owiedzi na ustawy

o sa!orządzie lokalny! z 1OA2 roku %rzyznające %rawo wy&orcze ko&ieto!

i ludności nie!uzu"!a)skiej# 8owa ustawa jak sugerowa" 5ho!eini

o%racowana zosta"a %rzez (ydowskich sz%iegów i syjonistów, którzy %rzy&yli

do 9ranu w %rze&raniu &ahaitów# :uch &ahaitów, %owsta" w wyniku roz"a!u

wśród szyitów w latach A0# \9\ wieku, stanowi" %rzys%arzającą naj!niejk"o%otów !niejszoś# ;ego cz"onkowie &yli jednak %rześladowani w s%osó&

szczególny, dlatego, (e niegdyś &y"o i! dane %ozna %rawd$, od której si$

%ó*niej odwrócili# 'rzyznawali oni równie( o wiele wy(szą ni( wi$kszoś

isla!skich sekt %ozycj$ ko&ieto! i nie %ochwalali %oliga!ii#

W ty! !iejscu chcia"a&y! %odkreśli wy od&icie

funda!entalistycznego !yślenia- konstruowanie %ojedynczej %ostaci wroga

z ca"ego szeregu odr$&nych &udzących irytacje %rzeciwników# 'odej!owane

%rzez szacha ataki na u!!e, %rze!iany stosunków %o!i$dzy %"cia!i, jego

tolerancja wo&ec &ahaiz!u, s"a&oś 9ranu na arenie !i$dzynarodowej, nowe

%owsta"e %a)stwo 9zraelF wszystko to zosta"o s%rowadzone do %ostaci

%ojedynczego %ro&le!u, !ającego ws%ólną %rzyczyn$#

Znaczącą zach$t$ dla aktywistów isla!skich w 9ranie stanowi"a

ogólnoświatowa fala antykolonialnych ruchów nie%odleg"ościowych#

Szczególnie znacząca %ostacią dla dą(e) rewolucyjnych w 9ranie &y" li

Szariati# 8owatorstwo Szariatiego %olega"o na nadaniu radykalnego

119 A!ato))aR o ara'. A!at A))a= cuown znak 7ogaSwsok% ttuł znawc teo)og%% % (rawaw sz%zm%e %mam%ck%m. Ttuł ten w(rowazono (o kon%ec O>O w%wku. A!aato))aow%e uważan% sIza nam%estn%kw wunastego %mama. (oważn%en% sa o tworzen%a (rawa, stI n%ek%e ttułu!e s%*%c takze- marża at-tak)%RQrło o naJ)aowan%aS tt(F@@en.w%k%(e%a.org@w%k%@Aato))a120 Lom, m%asto w >ran%e, !est !enm z na!Jw%etszc m%ast >ranu % na!ważn%e!szm oJrok%emteo)og%cznm, tu uroz%ł s%* ?ome%n%. Hna!u!e s%e w n%m n%ez)%czona %)oJ meczetw % szkłkorann%czc . Lom !est ce)em w%e)u Jw%etc (%e)grzmek )a muzułmanw.121


44/75

charakteru isla!skiej odnowie religijnej %o%rzez %owiązanie jej

z !i$dzynarodowy! antyi!%erializ!e!122# /wierdzi" on, (e walka

o s%rawiedliwoś s%o"eczną stanowi %rawdziwą istot$ isla!u# /ego rodzaju

%ostawy !og"y stanowi"y nie&ez%iecze)stwo dla ajatollahów, jednak

dostrzegali oni %"ynące korzyści, %ozwalające rości so&ie %rawo do

%rzewodzenia ca"e!u szeregowi ruchów %rzeciwnych szachowi#

W konsekwencji zjednoczenia si$ religijnych i świeckich ruchów o%ozycji %od

wodzą ajatollaha 5ho!einiego, %rze&ywającego wówczas na wygnaniu we

rancji, dosz"o do o&alenia szacha# W 1OCO szach uciek" z 9ranu

%ozostawiając %odzielony kraj %od %rzywództwe! Szah%ura


45/75

>(ihadu organizując tak(e o&ozy szkoleniowe dla cz"onków tych

organizacji12Q# 9ran zosta" zaliczony %rzez %rezydenta Stanów Zjednoczonych

do %a)stw tzw# .osi z"a#

Botywy %ost$%owania funda!entalistów !uzu"!a)skich są trudne dozrozu!ienia dla zachodnich rządów, %ost$%ujących wed"ug zu%e"nie innego

syste!u wartości# Zastanawiające jest dla !nie, dlaczego funda!entaliz!

i z ni! związane gru%y terrorystyczne zakorzeni"y si$ tak &ardzo w świecie

ara&ski!# d%owiedz !o(e faktycznie le(e w religii7 isla!ie, gdy(,

%odstawowy! %owo"anie! !uzu"!anina jest %os"usze)stwo wo&ec woli

llacha oraz wewn$trzne z!agania z grzeche!# ;ednak(e analogicznie jest

w innych religiach, takich jak chrześcijaniz! czy judaiz!# :ó(nica jest jednakw ty!, (e !uzu"!anie dostosowują styl swojego (ycia do s"ów %"ynących ze

.Pwi$tej Lsi$gi# W isla!ie nie !a %odzia"u na (ycie %u&liczne i %rywatne#

8ale(y tak(e %a!i$ta, (e ogro!ny w%"yw odgrywa w ty! równie(

wielowiekowa historia krajów ro%y naftowej z Zachode! oraz z inny!i

kraja!i nie!uzu"a!ski!i le(ący!i na


46/75

!ojej %racy# `atwo jest odrzuca terrorystów, uznając ich za szalonych

fanatyków, jednak w rzeczywistości !uszą !ie oni silne u!ys"y,

%ozwalające i! na radzenie so&ie z d"ugi!i okresa!i skru%ulatnych

%rzygotowa) %o!i$dzy %e"nej %rze!ocy dzia"alności#

Rozdział III

Islams#ie or$anizace terrorystyczne

Ws%ólny! %ostulate! wysuwany! w %rogra!ach wszystkich

funda!entalistycznych gru% isla!skich jest %lan &udowy %a)stw

isla!istycznych# 5harakterystyczny!i cecha!i ws%ólny!i tych

teoretycznych konce%cji są- szczególna %ozycja %rawa szariatu i za"o(enie

suwerenności


47/75

dwojakie %od"o(e# Z jednej strony jest %rzejawe! ruchu rewitalizacyjnego na

gruncie doktryny, a z drugiej zdanie! isla!istów %roteste! %rzeciw

utrzy!ującej si$ ingerencji %a)stw Zachodu w wewn$trzne s%rawy %a)stw

isla!skich#

Zdanie! ortodoksów isla!skich %rzywódcy %olityczni o%ierający swoją

w"adze na %rawach świeckich w narzucony! %rzez zachód !odelu %a)stwa

są nie%o(ądani w s%o"eczności isla!skiej, %oniewa( os"a&iają si"$ M!!y

%rzez jej dodatkową frag!entaryzacj$12A.

>la ortodoksów M!!a oznacza stosunki "ączące !uzu"!anina

w wi$kszą ca"ością, co na&ra"o wy!iaru !oralnego# dejście od M!!y

stanowi"o %osuni$cie naganne, zrywnie kontaktu nie tylko z lud*!i,

ale równie( z s)am stał s%* głwnm narz*z%em %ntegrac!% s(ołeczne!, co awałomuzułmanom (oczuc%e ws()not wkracza!Ice! (oza (oz%ał ()em%enne, co te %stn%e!I onaszc czasw. mma stanow%ła swego roza!u :enomen, ktr (ozostawał (ona (oz%ałam% % n%enaruszał %c, szerze! wF &. 8aneck%, -raowie;, s. 129.12

?e)em z%ała)noJc% te! raka)ne gru( %s)amsk%e!, o carakterze z'ro!nm !est (owstan%e natertor%um +a)ez!%, 6%nga(uru % (ołun%owc B%)%(%n, (astwa wznan%owego, na kształt >s)amsk%e!


48/75

W takich w"aśnie %rogra!ach uwidacznia si$ w s%osó& naj&ardziej

oczywisty u%olitycznienie %rogra!ów tych organizacji o%artych na

za"o(eniach isla!u i %owo"ujących si$ w swych dzia"aniach na autorytet

Loranu# 'rzenikają si$ w nich interesy %oszczególnych gru% etnicznych oraz

ich %ro!otorów#

9nteresujący! as%ekte! funkcjonowania isla!skich gru%

terrorystycznych jest %u&likowanie %rzez ich %rzywódców %rogra!ów

w %ostaci fatwy12N, które kierowane są do ogó"u wierzących !uzu"!anów#

'rzewa(nie nie zawierają one wskazówek .&ogo&ojnego (ycia, tylko

stanowią a%ele nawo"ujące do wojny i nienawiści# %rócz %ostulatów czysto

%olitycznych, cześ z ugru%owa) %rzedstawia swoje dzia"anie jakood%owied* na zagro(enie ze strony innych organizacji %os"ugujących si$

akta!i terroryz!u, które dotykają wyznawców llacha#

:.1.1.Partia ,o$a....@ez


49/75

( e#nak/ by zanalizowa i pozna Hezbollah naley

si&!n" !,&biej/ #o histoii pastwa *iban(

azwa *iban +ywana by,a za panowania

s%anw w o#niesieni+ #o niezbyt .ci.le oke.lone!o

e!ion+ otaczaj"ce!o !y *iban( kolice te by,y

za%ieszkiwane pzez %aonitw129/%niejszo. stanowili

#+z#owie/ wyznawcy je#ne!o z o#,a%w isla%+(

:ontole na# ty% obszae% po wojnie .wiatowej

+zyska,a ;ancja( < bak+ silne!o pastwa #obobyt+

wi&kszo. *ibaczykw w o wiele niszy% stopni+i#enty=kowa,a si& ze swoj" !+p" etniczn"/ z ktej si&

wywo#zi,a i ze swy%i ta#ycyjny%i pzyw#ca%i(

!o%ny wp,yw na #alszy los *iban+ %ia,o powstanie

pastwa zael w 1948 ok+/ w konsekwencji cze!o by,o

pzybywanie piewszych +cho#>cw palestyskich #o

*iban+('ho w latach 60-tych !ospo#aka zacz&,a kwitn"/

.wia#o%o. nao#owa na# wyaz wzasta,a wolno(

:olejny +pa#ek *iban+ spowo#owany zosta,

pojawienie% si& i #zia,alno.ci" na je!o teytoi+%

!anizacji )yzwolenia alestyny(

o# koniec lat sie#e%#ziesi"tych i na pocz"tk+ latosie%#ziesi"tych zael najecha, na teytoi+% *iban+/

!#zie z po%oc" %aonitw po#j", pb& +s+ni&cia )130

z obozw #la +cho#>cw ozlokowanych na po,+#niowych

pze#%ie.ciach ?ej+t+( @tany w. % o130 CW5- Crgan%zac!a Wzwo)en%a 5a)estn.

52


50/75

wyne!ocjowa,y zawieszenie boni/ +%oliwiaj"ce

wyco$anie si& bojownikw i pzyw#cw )(

) 1989 ok+ po cztenast+ latach wojny #o%owej/

%asakach l+#no.ci cywilnej/ po#k,a#ani+ bo%b w

sa%ocho#ach/ powa i pzetzy%ywani+ zak,a#nikw/

@tano%


51/75

Hezbollah FHizbGallah- atia ?o!a( Cona/ wi&c +zna/ e

o!anizacja sponsoowana jest pzez an(

k+pacja izaelska wywo,a,a %asowe powstawanie

e!ionalnych +chw opo+( iekte wioski takie jak

Iibszeet i Caaakeh/ sta,o si& znanych zaaze% jako ,+k

opo+132 oaz jako postach #la izaelskich o,niezy( )

%ia& jak nowi bojownicy pzenikali na po,+#nie *iban+

z #oliny ?ekaa/ ozk&ca,o si& ko,o pze%ocy(

) czasie inwazji na *iban o##zia,y si, zbojnych

zaela #ota,y a po stolic& *iban+ i po##a,y zacho#ni?ej+t wyniszczaj"ce%+ atakowi i obl&eni+( ) siepni+

si,y ) zosta,y z ?ej+t+ ewak+owane po# na#zoe% si,

wielonao#owych/ a w 1983 oki zael ozpocz",

wyco$ywanie swoich si, na lini& zeki Awali/ na p,noc o#

@y#on+(

)yco$anie si& si, izaelskich z cz&.ci teytoi+%*iban+ zbie!,o si& pojawienie% si& Hezbollah+ na aenie

politycznej oaz spo,ecznej i w piewsz" ocznice .%ieci

Haba133 ( ) #zie po wyco$ani+ sie o##zia,w izaelskich

z @y#on+ / zacz&,y ta% nap,ywa !+py bojownikw

Hezbollah+(

e#en z zna%iennych bojownikw 'halil Iaa#i134

wswojej wiosce Caaakeh kieowa, !+p" bojownikw/

cz&sto naaaj"c w,asne ycie i ba, bezpo.e#ni +#zia, w

atakach na o,niezy izaelskich( ) je#ny% z wywia#w/

132 E.&a'er, op. cit.,.2.133


52/75

+#zielony% !azecie Al-@a=/ Iaa#i powie#zia,J

iech zaelczycy pzyj#" #o Caaakeh/ czy #o innej

z sie#%i+ wiosek/ w niewielkiej sile/ a nie w cztey tysi"ce

o,nieza i wspieaj"cych ich .%i!,owcw( Cy/ bowie%

wiezy%y w nasz kaj/ w nasz" zie%i&( awnie si& na%

ona naley/ wi&c %a%y pawo jej boni i wyzwoli ja

spo# obcej ok+pacji( D+ch opo+ nie jest kieowany pzez

ko!okolwiek/ pzez pzyw#cw/ li#ew( :ie+j" na%i

tylko nakazy isla%+(135 zytoczy,a% t+taj ta wypowie#>/

!#y +waa%/ i/ stanowi ona o po#stawachi#eolo!icznych/ Hezbollah+/ kt" stanowi isla%(

!anizacja take baz+je na pzekonaniach !,oszonych

pzez 'ho%einie!o/ %wi"ce o stwozeni+

wszechisla%skie!o pastwa z"#zone!o pzez

#+chownych %+z+,%askich( ej cz,onkowie +waaj"/ e

tylko w ten sposb +#a sie ocali kaj pze#na#cho#z"cy% z zacho#+ ozk,a#e%( I+!i% z celw

$o%acji jest ca,kowita likwi#acja pastwa zael/ oaz

pzywcenie #awnych zie% alestynie( )yzwolenie

eozoli%y/ jej powt #o isla%+ stanowi #la nich eli!ijny

obowi"zek(

Hezbollah a#na take ca,kowite!o wyco$ania zacho#nichinstyt+cji z teen+ *iban+( Izia,ania o!anizacji

pzyczyni,y sie #o izolacji po,+#niowe!o *iban+136(

Hezbollah nie jest typow" o!anizacj" teoystyczn"/ a

aczej zo!anizowan" patyzantk"/ ktej !,wny% cele%

13# E.&a'er,op. cit., s. 2/.13$

5ołun%ow G%'an , ktor 'ł atrakc!a turstuczna u)egł egraac!%, za'ron%ono s(orzwan%aa)koo)u,ka(%e)% w 'asenac amsko-m*sk%c, ko'%etom za'ron%ono noszen%a stro!w ka(%e)owc.


53/75

pozostaj" $o%acje wojskowe i wiel+ +waa je za si,y

nao#owowyzwolecze137/ cho na pewno nie epezent+j"

one w ca,o.ci spo,eczestwa *iban+( op+lano. w.#

tzy%ilionowej spo,eczno.ci szyickiej w *ibanie wynosi ok(

40K/ co potwie#zi,y wyboy pala%entane w 1992 ok+/

w ktych Hezbollah z#oby, osie% %an#atw( !anizacji

nie popieaj" je#nak chze.cijanie/ ktzy +waaj" j" za

!,wny czynnik #estabiliz+j"cy w e!ionie138( Ci%o

wszystko popacie #la Hezbollah+ jest #+e/ szcze!lnie/

e stawia nie tylko op si,o% izaelski%/ ale take#okon+je akcji o#wetowych za ataki si, zaela na

libaskie obiekty cywilne(

'z,onkowie o!anizacji e!zekwowali swoje i#ee czyna%i-

najcz&.ciej ataka%i teo+( zepowa#zi, on wiele

szeoko zakojonych zakojonych atakw teoystyczny%

pzeciwko pzeciwko celo% izaelski%/ oaz%izynao#owych w *ibanie(

a pzestzeni lat o!anizacja ta pzekszta,ca,a si&/

po# wielo%a wz!la%i( o# wp,ywe% iaskich

ewol+cjonistw o!anizacja +le!,a tans$o%acji z

niewielkich !+p #o #oskonale zo!anizowanej o!anizacji/

z zaplecze% %ilitany%139

( Hezbollah ewol+owa, takez +ch+ wyzwolecze!o #o $+n#a%entalnej o!anizacji

teoystycznej(

) st+kt+y Hezbollah+ wcho#zi a#a kons+ltatywna

Fsz+a/ w ktej sk,a#zie jest 12 #+chownych po#

13 Amerkan%e za)%cza!I Eez'o))a o gru( terrorstcznc, (oczas g rzI w 7e!ruc%e uważa

5art%* 7oga za s%ł naroowowzwo)ecze.13/ tt(F@@news.''c.co.uk@2@%@m%)eZeast@190/$1.stm.139 8om Wawn%cz 7e))ona, %ncyklopedia… op. cit., s.392.

56


54/75

pzewo#nictwe% naczelne!o seketaza( @eketaze%

Lenealny% i .wiecki% #ow#co% atia ?o!a jest

Hassan asallah140( s)amsk% C(r R>s)am%c


55/75

zaelowi(


56/75

zysku organizacja %od nazwą .alFBuja!a# Stowarzyszenie to %rzede

wszystki! %odej!owa"o dzia"ania !ające na celu nak"anianie s%o"eczności

do ściślejszego %rzestrzegania isla!u# W toku intifady=a!as na&ra" te!%a,

rozszerzając swoje dzia"ania na Zachodni zia"alnoś z&rojna %odją" %o wy&uchu, w 1ONC roku

%alesty)skiego %owstania zwanego intifadą 1D0# 'o wojnie w zatoce 'erskiej

=a!as sta" si$ wiodący! ugru%owanie! terrorystyczny! na /erytoriach

ku%owanych, a tak(e w sa!y! 9zraelu# >ziś jest druga, %o atah, co do

znaczenia gru%ą, a czasa!i %ostrzegany jest nawet jako gro*ny konkurent

dla sowieckiego ruchu nacjonalistycznego# &ecnie stanowi najsilniejszą

gru%$ stanowiąca zagro(enie dla %rocesu %okojowego, a eskalacja jego

dzia"alności terrorystycznej %o%rzez sa!o&ójcze ataki &o!&owe na cele

cywilne w 9zraelu w 1OOA roku nie!al do%rowadzi"a do zerwania roz!ów

%okojowych#

Statut =a!asu odrzuci" koncesyjny styl W', %oniewa( odzwierciedla"

zile w%"ywy .zachodnich !isjonarzy, orientalistów i kolonialistów# =a!as

%rzyją" d(ihad jako o&owiązek ka(dego !uzu"!anina# Bi!o, (e =a!as

uwa(a zniszczenie 9zraela za %riorytet, jego cele! jest tak(e zintegrowanie

s%o"ecze)stwa od %odstaw, %o%rzez sie !eczetów, instytucji oraz

ugru%owa) s%o"ecznych#Struktura organizacji z!ieni"a si$ %o aresztowaniu duchowego

%rzywódcy, ;assina, kiedy to ujawni"y si$ w%"ywy z innych krajów, takich jak7

149 Hakat= (rawo ws()not muzułmanw o nawżk% %nw%ua)nego ma!Itku wznawc %s)amu.W (astwac muzu)mask%c !est to o'ow%Izkow (oatek. 6tanow% on m%n%ma)nI oczek%wanI kwot*, w%e)u muzułmanw o:%aru!e znaczn%e w%*ksze kwot na ce)e cartatwne.tt(F@@at%ka.un%.o(o)e.()@5G-Eamas.tm.1#0 6łowo inti!ada oznacza w !*zku ara'sk%m nagłe otrzIJn%*c%e s%* ze snu, a także rżen%e )u'

reszcze z (owou coro' cz stracu. 5owstan%e 5a)estczkw (rzec%wko %zrae)sk%e! oku(ac!%tertor%w zam%eszkałc (rzez ara'w. +%ał m%e!sce wa tak%e (owstan%a= > %nt%:aa o'e!mu!IcI)ata 19/-1991 oraz >> %nt%:aa o'e!mu!Ica )ata 2000-2004. Tamże.

59


57/75

;ordan, Syria, Stany Zjednoczone# ;ednak !i!o aresztowania ;assina,

cz$ściowo kontrolowa" on dzia"alnoś organizacji# ;ego uwolnienie &y"o

jedny! z g"ównych (ąda) =a!asu1D1#

W sk"ad dowództwa =a!asu, o%rócz g"ównego duchowego %rzywódcy,

szejka ;assina, wchodzi naczelna rada konsultatywna, którą tworzy religijna

starszyzna ka%"anów# 'ochodzą oni cz$ściowo z terytoriów oku%owanych,

oraz w wi$kszości z zewnątrz#

Za ataki terrorystyczne od%owiedzialne jest !ilitarne skrzyd"o =a!asuF

in alFLasse!1D2 #

/erroryz! =a!asu !a dwa cele taktyczne# 'ierwszy! jest trzy!anie

s%o"eczności (ydowskiej w strachu, co !ia"o&y do%rowadzi do %owstania

wewn$trznej, izraelskiej o%ozycji s%rzeciwiającej si$ oku%acji i &udowaniu

osiedli (ydowskich# >rugi! zadanie! jest s%rowokowanie 9zraelczyków do

ze!sty, co wywo"a u 'alesty)czyków nie%okój, który %ó*niej !og"a&y

wykorzysta =a!as# =a!as odegra" wa(ną rol$ w %e"nej %rze!ocy

isla!skiej dzia"alności wywrotowej i radykalnych o%eracjach

terrorystycznych, skierowanych zarówno %rzeciwko 9zraelczyko!, jak

i ara&ski! kola&oranto!# 8a %oczątku stosowali g"ównie .tradycyjne !etody

terrorystyczne- %od%alenia, sa!ochody E %u"a%ki, %odk"adanie &o!&

i %orwania# Z &iegie! czasu ugru%owanie .wys%ecjalizowa"o si$

w sa!o&ójczych atakach &o!&owych#

:.1.:.%l=DaidaA %f$anistan.

lF_aida I&azaJ, to !i$dzynarodowa .gru%a ws%arcia finansująca

i kierująca dzia"alnością isla!skich &ojowników na ca"y! świecie# Mwa(ana

za najgro*niejszą organizacj$ terrorystyczną świata, walczącą ze wszystki!i

naroda!i i rząda!i, które nie kierują si$ skrajną inter%retacją isla!u#

'owsta"a %odczas wojny ze Związkie! :adziecki! w fganistanie, a jej

rdze) stanowią weterani wojenni z ca"ego isla!skiego świata# lF_aida

za"o(y" ok roku 1ONN saudyjski !ilioner i isla!ski &ojownik, sa!a &in

1#1

8om Wawn%cz 7e))ona, %ncyklopeia… op. cit.,s. 39$.1#2 7rga >zz a)-8%n a)-Kassem, założone w 1991 r., a nazwane na czeJ carzmatcznegoucownego za'%tego w 193#r., g staw%ał o(r 'rt!czkom. Tamże, s. 39.

60


58/75

3aden, %o za!achu na MS w dniu 11#0O#2001 r#, uwa(any za jednego

z najnie&ez%ieczniejszych terrorystów na świecie# sa!a &in 3aden wkroczy"

na drog$ wojownika świ$tej wojny w 1OCOr#, kiedy sowieckie wojska

najecha"y fganistan# 'rzeniós" swoje interesy, w ty! kilkaset lojalnych

%racowników i ci$(ki s%rz$t z ra&ii Saudyjskiej do fganistanu, &y &roni

isla!skie zie!ie %rzed niewierny!i# 'ierwszy! krokie! &y"o stworzenie

zorganizowanego %rogra!u, %o&oru# Wraz z %rzywódca 'alesty)skiego


59/75

i >ahranie w 1OOA r#7 wysadzenie w %owietrze w 1OON r# a!&asad MS

w 8airo&i i >ar esFSalaa!7 zato%ienie w 2000 r# w ade)ski! %orcie

a!eryka)skiego okr$tu wojennego MSS# R5oleR1DD# sa!a &in 3aden, sta" si$

ty! sa!y! naj&ardziej %oszukiwany! terrorystą na świecie#

8ale(y zauwa(y, i( do%iero od %o"owy lat dziewi$dziesiątych \\

wieku sa!a &in 3adin zaczą" !ówi otwarcie o a!eryka)ski!

i!%erializ!ie i jego roli w %rocesie rozk"adu M!!y isla!skiej, od %oczątku

lat siede!dziesiątych \\ w#1DA &y odciągną uwag$ od faktycznych

%rzyczyn antya!eryka)skiej %ostawy, w swoich wy%owiedziach %odkreśla"

fakt uznania nie%odleg"ości 9zraela %rzez sekularyzowany rząd gi%tu, który

stworzy" nie&ez%ieczny %recedens w stosunkach %a)stw isla!skich regionuN 199/.1#9 3 s%er(n%a 199# r. Csama '%n Gaen wał komun%katF „Ctwart )%st o Kr)a Baa", w ktrmzarzucał rzIom 6auw m. %nF 'rak (o(arc%a )a sun%ck%ego %s)amu, n%euo)nI (o)%tk* o'ronnI,trwon%en%e (u')%cznc (etroo)arw , o'ecnoJ n%emuzułmask%c o'rocw w kr)estw%e, wzwał

o (artzanck%e! wa)k% (rzec%w s%łI 6A stac!onu!Icm na teren%e Ara'%% 6au!sk%e!. Te>nternat%ona) 5o)%c >nst%tute :or ?unter Terror%sm, -laida, R>> 2003.

62


60/75

czyny deklarowaliś!y d(ihad %rzeciw wa! tak jak nakazuje na! nasza

religia# S"owo najwy(szego wóch Pwi$tych Biejsc oraz cywilny! celo! w Stanach Zjednoczonych1A0#

l Laida jest %rzyk"ade! struktury terrorystycznej nowego ty%u# /o

sie wielonarodowa, z"o(ona i %owiązana, z co naj!niej kilkunasto!a

organizacja!i funda!entalistyczny!i dzia"ający!i sa!odzielnie w ró(nych

cz$ściach świata# ;ednoczy je nienawiś do Zachodu, %rozachodnich

i .świeckich rządów w świecie !uzu"!a)ski! oraz w%"yw

funda!entalistycznej inter%retacji sunnickiego od"a!u isla!u# 'oszczególneorganizacje są roz%roszone, cz$ściowo .uś%ione i dodrze zakons%irowane#

l Laida stanowi struktur$ sa!ofinansującą si$, nie jest &ez%ośrednio

finansowo ws%ierana ani %olitycznie kontrolowana %rzez rządy konkretnego

%a)stwa1A1# &serwując rozwój l F Laidy, %rofesjonalną koordynacj$ jej

dzia"a), struktur$ !o(na stwierdzi, i( zacz$"a ona %rzy%o!ina agend$ na

kszta"t wywiadu i kontrwywiadu1A2# rganizacja ta zas"uguje na szczególną

uwag$ ze wzgl$du %rzynaj!niej na trzy zna!ienite cechy- %otencja" ludzki,zasi$g terytorialny %rowadzonych dzia"a) oraz *ród"a finansowania#

'ierwiastek ludzki w tej organizacji stanowi o jej sukcesie# Ze wzgl$du

na %rzygotowanie taktyczne, trening fizyczny i %sychologiczny cz"onkowie#

l# F Laidy !ogli rzuca wyzwanie MS# Lierownictwo l F Laidy dzi$ki

%osiadany! !o(liwościo! techniczny! %u&likowa"o nawet %odr$czniki

dotyczące zasad i wariantów walk %artyzanckich w terenie zur&anizowany!#

;edny! z %odstawowych *róde" finansowania &y" %rzywódca sa!a

&in 3aden, który dzi$ki oso&iste!u !ajątkowi i koneksjo! rodzinny!

dys%onowa" !ajątkie! co naj!niej w wysokości K00 !ln dolarów MS#

%rócz zysków z inwestycji w .legalne %rzedsi$wzi$cia ugru%owanie to

!og"o liczy na du(e ws%arcie %ochodzące g"ównie z regionu


61/75

Wschodu1AK# ws%ieranie tego ugru%owania %odejrzewanych &y"o wiele

&anków i agend rządowych %a)stw Zatoki 'erskiej, !#in# *u.ami islami

Bank 1AQ# %rócz darowizn od za%rzyja*nionych z l Fidą gru%

%rzedsi$&iorców i finansistów, %o!oc %"yn$"a szeroki! stru!ienie! od

organizacji charytatywnych, %rzyk"ade! !o(e &y- Mry ntrnational Flif

Agn#y 1AD#


62/75

9loś organizacji o charakterze terrorystyczny! nie %ozwala !i na

o!ówienie tego te!atu ca"kowicie, jednak(e w ty! %odrozdziale chcia"a&y!,

cho nakreśli istnienie wiekszej licz&y isla!skich ugru%owa)

terrorystycznych#

• &u Sajaf, ili%iny E 8iewielka gru%a isla!ska walcząca

o ustanowienie !uzu"!a)skiego %a)stwa w stylu ira)ski! na

Bindano, wys%ie %o"o(onej na %o"udnie od ili%in# >zia"alnoś

terrorystyczna gru%y to ataki &o!&owe, za&ójstwa, %orwania

i wy!uszenia od fir! i &ogatych &iznes!enów#

• lF>(a!a4a alF 9sla!ija Iru%a 9sla!skaJ, gi%t E 'owsta"a w latach

siede!dziesiątych \\ wieku, %oczątkowo jako ruch# "osi", (e

%a)stwa !uzu"!a)skie !aja &y rządzone %rzez Loran# ru%a nie

cieszy sie %o%arcie! s%o"eczny!, jest silnie %odzielona# ;ej ataki są

%owa(ne i %rzynoszą wiele szkód#

• zia"alnoś

terrorystyczna u"atwia sie infrastruktury w ró(nych krajach#

• >(a!aat ulF ura, 'akistan E isla!ska sekta %ragnąca oczyści

isla!# Mgru%owanie atakuje roz!aite cele, w ty! tak(e innych

!uzu"!anów#

• atah, :ada :ewolucyjna, 3i&an E 'alesty)ska atah znana tak(e

jako &u 8idala, %owsta"a w 1OQCr#, rganizacja utrzy!uje, (e walka

%rzeciwko 9zraelowi jest świ$ta zasadą# 'rze%rowadzi"a liczne ataki#

65


63/75

• atah tanzi!, 'alestyna E %owsta"a w 1OODr#,%owo"ana %rzez ;asira

rafata i dowództwo atah# Stanowi"a %rzeciwwag$ dla

funda!entalistów isla!skich %rzeciwnych rafatowi i W'#

• ront Wyzwolenia 'alestyny, 3i&an E %owsta"a w kwietniu 1OCCr#,

w rezultacie roz"a!u 3udowego rontu Wyzwolenia 'alestyny#

rganizacja %rowadzi walk$ z&rojna z 9zraele!#

• ru%a >(ihad, gi%t E istnieje od ko)ca lat siede!dziesiątych,

%odzielona na dwa od"a!y# 5ele! ws%ólny! jest o&alenie

istniejącego rządu oraz w%rowadzenie re(i!e! isla!ski!#

• Z&rojna ru%a 9sla!ska, lgieria E ugru%owanie roz%ocz$"o

dzia"alnoś w 1OO2r#, isla!ska gru%a ekstre!istyczna, której cele!

&y"o o&alenie świeckiego rządu lgierii# W ostatnich latach organizacja

w"ączy"a sie do ka!%anii terrorystycznej, której skutkie! &y"o kilka

!asakr cywilów#

:.2. Za spraw? wa0niesz? ni0 0ycie....Zamachowcy

samo


64/75

, %rzez średniowiecznych assasynów i !uzu"!a)skich &ojowników %rzeciwko

zachodni! i!%erio! kolonialny!# Zjawisko to o&j$"o w ostatnich dwudziestu

latach o&j$"o 9ran, 3i&an, 9zrael, Sir 3anke, a teraz staje na! si$ &li(sze,

%oniewa( wid!o zagro(enia taki! atakie! jest o&ecnie %rawdo%odo&ne w

ka(dej cz$ści świata####

5ho droga sa!o&ójczych za!achów jest &ardzo rozga"$ziona, to wcale

jednak nie jest dowolna# Zacz$"y ta &ro) stosowa nieliczne ugru%owania tj#

=a!as i =ez&ollah, nie korzysta zaś z nich 9:1AN %odo&nie jak 5zerwone


65/75

'iloci E sa!o&ójcy wierzyli, (e %rzynoszą ;a%onii chwa"$# nishi

!ówi"7 .;uz jesteście


66/75

Sa!o&ójcze ataki nie !noga &y z definicji sa!o&ójstwe!, u(ywa asie wiec

w stosunku do nich %oj$cia amal2iat al-istis/hadi22a7 czyli !$cze)ska

o%eracja#

!eryka)ska &adaczka terroryz!u Bartha 5renshaw, zanalizowa"as%ektru! %rzyczyn, kiedy i w jakich sytuacjach staja w szczególności

sa!o&ójcze ataki, a w ogólności terroryz!# .Stawiania o%ór rządowi !o(e

w %rawdzie %rowadzi do jego os"a&ienia, ale równie do&rze do jego

wz!ocnienia, gdy wi$cej osó& &$dzie si$ identyfikowa z gru%ą i do!aga

si$ ze!sty# Studia %ró&ujące ustali co os"a&ia terroryz! wskazuje na inne

czynniki-s"a&nące %o%arcie ze strony ludności, de!oralizacja, lecz tak(e

%rzeświadczenie %rzywódców, (e terroryz! s%e"ni" swój cel i nie jest juz%otrze&ny1C2 #

=ez&ollah w %ewny! sensie awansowa", z %ozycji s"a&szego %rzeszed" do

ofensywy# dniós" z&yt wielki sukces i nie !usi juz wy!aga od swoich

zwolenników, &y %oświ$cali dla niego Zycie# =ez&ollah nada" za!acho!

sa!o&ójczy! nowy wy!iar# %racowa" ca"y !echaniz! %os"ugiwania si$ tą

!etoda walki, zad&a" nawet o od%owiednią %ro!ocje# Zachowania, które dla

nas są a&strakcyjne w tej s%o"eczności są codziennością# :odziny !artwych

za!achowców są du!ne z swoich &liskich, którzy idą wa"czy z wrogie!

a &ronią w tej walce jest w"asne (ycie# 8iejednokrotnie czyn ten jest

%owielany w rodzinach, tzn# %o ojcu idzie syn, za syne! córka#### :odziny

!$czenników są o&darzane szczególny! szacunkie!#

Sa!o&ójcze ataki to &ro) &ezsilnych &ąd* des%eratów# %ierając si$ na

szyickiej tradycji roli ofiary, =ez&ollah czer%a" jednak tyle energii, (e teraz nie

chce ju( &y ofiarą i %ragnie si$ %oz&y aury nie!ocy# Lultur$ ofiary !a

zastą%i kultura zwyci$zcy, za jakiego uwa(a si$ =ez&ollah#

We wrześniu 1OOKr#, zosta" %od%isany izraelsko %alesty)ski uk"ad

%okojowy# =a!as, który nie zgadza" si$ nawet na uznanie 9zraela, roz%oczą"

dzia"ania %rzeciwko W'# W celu zwi$kszenia swojej wydajności =a!as

wszed" w sojusz z 9rane!, a&y sa&otowa %roces %okojowy# W za!ian za

zwi$kszenie ataków na 9zrael, 9ran o&ieca" =a!asowi %o!oc finansową 12 ?.


67/75

w wysokości K0 !ln dolarów rocznie1CK# >o%rowadzi"o to do wy"onienia si$

z &rygady alFLase!, sa!o&ójczych !$czenników, zains%irowanych

%roira)ską organizacją =ez&ollah w 3i&anie# >u(a cz$ś z tego rocznego

&ud(etu idzie na utrzy!anie !eczetów, szkó", sieroci)ców, sz%itali# =a!as

troszczy si$ o rodziny sa!o&ójców, u!ozliwia on (ycie jak i ś!ier#

9dea !$cze)stwa z isla!u czer%ie ca"e osadzenie sa!o&ójczego ataku

w sieci s%lecionej z sur Loranu, fatw i o&ietnic raju# >la isla!skiego kodeksu

%ost$%owania jest decydująca ró(nicą czy za!ach jest sa!o&ójstwe! czy

nie# l&owie! od najdawniejszych czasów sa!o&ójstwo w świecie isla!u

stanowi"o te!at ta&u# P!ier w walce &y"a chwale&na, ale ś!ier z o&cej

reki# S%ecjalna o%cja %ozwalająca na za&icie innych ludzi, stosując cz"owieka jako chodzącą &o!&$, nie !og"a &y dzie"e! 'roroka, z jednako %rostego

%owodu7 w czasach Baho!eta nie &y"o "adunków wy&uchowych#### ;edyną

dost$%ną &ronią &y" !iecz &ąd* &ro) %odo&nego ty%u# ;ednostka

%ozostawa"a w walce jednostką, skazaną na w"asne u!iej$tności a nie na

wynalazki techniki#

Za!achowcy E sa!o&ójcy są niekonwencjonalną &ronią w r$kach

fanatycznych %rzywódców# Lwestionują oni ka(dy rozkaz, (adna gro*&a nie

!o(e ich zastraszy, dlatego wz&udzają tak ogro!ny strach#

Wiele !o(na&y jeszcze na%isa na te!at za!achowców sa!o&ójców, gdy(

w niesko)czonoś !o(na analizowa %ortrety %sychologiczne takich

za!achowców# 'rzygląda si$ z ró(nych stron i w ró(nych kontekstach#

8ie!niej jednak ja za%rzestane ta tej k

27225933 Islam a Terroryzm

Documents

Transcript of 27225933 Islam a Terroryzm