27.07.2015 PO po RDO Studium zmiana studiumbip.steszew.pl/upload/ProgSrod2015rtz.pdf · 3 I. WST...

36
1 1 PROGNOZA ODDZIALYWANIA NA ŚRODOWISKO zmiany studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Stęszew – obręb Wronczyn. Opracowanie: mgr Jaroslaw Jerzyński Poznań, maj 2015 r. Poznań, lipiec 2015 r.

Transcript of 27.07.2015 PO po RDO Studium zmiana studiumbip.steszew.pl/upload/ProgSrod2015rtz.pdf · 3 I. WST...

Page 1: 27.07.2015 PO po RDO Studium zmiana studiumbip.steszew.pl/upload/ProgSrod2015rtz.pdf · 3 I. WST ĘP 1. Podstawy formalno - prawne opracowania Zgodnie z art. 51 ust. 1 ustawy z dnia

11

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NAŚRODOWISKO

zmiany studium uwarunkowań i kierunkówzagospodarowania przestrzennegoGminy Stęszew – obręb Wronczyn.

Opracowanie:mgr Jarosław Jerzyński

Poznań, maj 2015 r.Poznań, lipiec 2015 r.

Page 2: 27.07.2015 PO po RDO Studium zmiana studiumbip.steszew.pl/upload/ProgSrod2015rtz.pdf · 3 I. WST ĘP 1. Podstawy formalno - prawne opracowania Zgodnie z art. 51 ust. 1 ustawy z dnia

22

I. WSTĘP 31. Podstawy formalno - prawne opracowania 32. Cel i przedmiot opracowania prognozy. 43. Wykorzystane materiały, metoda opracowania. 4II. PODSTAWY ORAZ CELE I KIERUNKI ZMIANY STUDIUM U WARNUKOWA Ń I

KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO6

1. Podstawy zmiany studium. 62. Cele zmiany studium. 6III. OCENA AKTUALNEGO STANU I FUNKCJONOWANIA ŚRODOWISKA 71. Położenie obszaru. 72. Aktualny stan użytkowania i zagospodarowania terenu. 93. Charakterystyka fizjograficzna terenu. 94. Wartości kulturowe. 135. Ochrona prawna zasobów przyrodniczych i walorów krajobrazowych. 136. Jakość powietrza atmosferycznego. 137. Identyfikacja zagrożeń 15IV. INFORMACJE O ZAWARTO ŚCI PROJETKU ZMIANY STUDIUM. 17

1. Cele opracowania zmiany studium. 172. Ustalenia projektu zmiany studium 173. Powiązanie ustaleń projektu planu miejscowego z innymi dokumentami. 204. Potencjalne zmiany stanu środowiska w przypadku braku realizacji ustaleń projektu studium. 225. Istniejące problemy ochrony środowiska istotne z punktu widzenia projektu zmiany Studium. 23V PRZEWIDYWANE ODDZIAŁYWANIE USTALE Ń PROJEKTU ZMIANY STUDIUM NAPOSZCZEGÓLNE KOMPONENTY ŚRODOWISKA.

23

1. Ocena oddziaływania ustaleń studium na jakość powietrza. 232. Oddziaływanie na klimat akustyczny. 243 Oddziaływanie na krajobraz oraz rzeźbę terenu 254. Wytwarzanie odpadów. 255. Oddziaływanie na warunki gruntowo – wodne. 266 Oddziaływanie na szatę roślinną oraz świat zwierzęcy. 267. Przewidywane znaczące oddziaływanie, w tym oddziaływanie bezpośrednie, pośrednie i wtórne,skumulowane, krótkoterminowe, długoterminowe, stałe, chwilowe, pozytywne i negatywne na cele iprzedmiot Natura 2000 i integralność tego obszaru.

26

8. Wpływ na zabytki oraz dobra materialne. 279. Oddziaływanie na warunki życia i zdrowie ludzi. 2710. Oddziaływanie transgraniczne. 2711. Oddziaływanie na różnorodność biologiczną. 2812. . Oddziaływanie na zasoby naturalne 28VI. ROZWI ĄZANIA ZAPOBIEGAJ ĄCE LUB OGRANICZAJ ĄCE NEGATYWNEODDZIAŁYWANIE NA ŚRODOWISKO W TYM ROZWI ĄZANIA ALTERNATYWNE

28

VIII. PROPOZYJCE DOTYCZ ĄCE PRZEWIDYWANYCH METOD ANALIZY SKUTKÓWREALIZACJI POSTANOWIE Ń STUDIUM ORAZ CZ ĘSTOTLIWO ŚCI JEJPRZEPROWADZENIA.

29

IX. STRESZCZENIE W JĘZYKU NIESPECJALISTYCZNYM. 30Załączniki 32

Page 3: 27.07.2015 PO po RDO Studium zmiana studiumbip.steszew.pl/upload/ProgSrod2015rtz.pdf · 3 I. WST ĘP 1. Podstawy formalno - prawne opracowania Zgodnie z art. 51 ust. 1 ustawy z dnia

33

I. WSTĘP

1. Podstawy formalno - prawne opracowaniaZgodnie z art. 51 ust. 1 ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu

informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiskaoraz ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. z 2013 r., poz. 1235 ze zmianami) naorganie administracji opracowującym m.in. projekt studium uwarunkowań i kierunkówzagospodarowania przestrzennego gminy spoczywa obowiązek sporządzenia prognozyoddziaływania na środowisko ww. dokumentu

W myśl ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udzialespołeczeństwa w ochronie środowiska oraz ocenach oddziaływania na środowiskoprognoza oddziaływania na środowisko stanowi podstawowy dokument, niezbędnydo przeprowadzenia postępowania w sprawie strategicznej oceny oddziaływaniana środowisko skutków realizacji polityki, strategii, planu lub programu.

Sporządzenie studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowaniaprzestrzennego gminy – zgodnie z ustawą z dnia 27 marca 2003 roku o planowaniui zagospodarowaniu przestrzennym – ma na celu przede wszystkim, w oparciu o istniejąceuwarunkowania, określenie m. in.:

− kierunków zmian w strukturze przestrzennej gminy oraz w przeznaczeniuterenów,

− kierunków i wskaźników dotyczących zagospodarowania oraz użytkowaniaterenów, w tym tereny wyłączone z zabudowy,

− obszarów i zasad ochrony środowiska i jego zasobów, ochrony przyrody,krajobrazu kulturowego i uzdrowisk,

− obszarów i zasad ochrony dziedzictwa kulturowego i zabytków oraz dóbr kulturywspółczesnej,

− kierunków i zasad kształtowania rolniczej i leśnej przestrzeni produkcyjnej,− obszarów narażonych na niebezpieczeństwo powodzi i osuwania się mas

ziemnych,− obszary wymagające przekształceń, rehabilitacji lub rekultywacji.

Prognoza ma na celu identyfikację przewidywanych ewentualnych skutkówwpływu ustaleń projektu zmiany Studium... na środowisko, ocenę zaproponowanychw nim rozwiązań funkcjonalno – przestrzennych, a także ich zgodność z przepisami prawaz zakresu ochrony środowiska.

Opracowanie prognozy oddziaływania na środowisko jest obligatoryjnedla każdego studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy.Analizie i ocenie podlega projekt studium wraz z rysunkiem, stanowiącym załącznikgraficzny do niniejszego opracowania. Prognoza pozwala – we wszystkich fazachplanowania – uwzględnić wzajemne relacje pomiędzy uwarunkowaniami przyrodniczymia przyjętymi rozwiązaniami planistycznymi.

Zgodnie z art. 54 ust. uioś projekt studium wraz z prognozą oddziaływaniana środowisko podlega opiniowaniu przez właściwe organy, tj. przez Regionalnego

Page 4: 27.07.2015 PO po RDO Studium zmiana studiumbip.steszew.pl/upload/ProgSrod2015rtz.pdf · 3 I. WST ĘP 1. Podstawy formalno - prawne opracowania Zgodnie z art. 51 ust. 1 ustawy z dnia

44

Dyrektora Ochrony Środowiska oraz przez Państwowego Powiatowego InspektoraSanitarnego

Prognoza podlega również udostępnieniu opinii społecznej i zostaje wyłożonado publicznego wglądu na etapie wyłożenia projektu zmiany studium uwarunkowańi kierunków zagospodarowania przestrzennego do publicznego wglądu.

2. Cel i przedmiot opracowania prognozy.

Niniejsza prognoza oddziaływania na środowisko została opracowana dla potrzebczęściowej zmiany studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennegogminy Stęszew, obejmującej tereny położone w obrębie Wronczyn oznaczone na mapienr ewid 592.

Zmiana studium została wywołana uchwałą nr IV/36/2015 Rady Miejskiej GminyStęszew z dnia 5 lutego 2015 roku w sprawie przystąpienia do sporządzenia zmianyStudium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy StęszewZakres i stopień szczegółowości informacji wymaganych w przedmiotowej prognoziezostał uzgodniony z Regionalnym Dyrektorem Ochrony Środowiska oraz PaństwowymPowiatowym Inspektorem Sanitarnym.

Celem opracowania niniejszej prognozy jest między innymi: diagnoza obecnegostanu i funkcjonowania środowiska na terenie objętym zmianą studium, identyfikacjaskutków ustaleń zmiany studium na środowisko, ocena proponowanych rozwiązańfunkcjonalno – przestrzennych i ich zgodności z przepisami prawa w zakresie ochronyśrodowiska, a także w razie konieczności przedstawienie możliwości rozwiązańalternatywnych ograniczających bądź eliminujących negatywne oddziaływania skutkówzmiany studium na środowisko.

Prognoza stanowi analizę ustaleń zawartych w projekcie zmiany studiumuwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy, którego częśćgraficzna stanowi załącznik do niniejszego opracowania.

3. Wykorzystane materiały, metoda opracowania.

Przy opracowaniu niniejszej prognozy wykorzystano następujące materiałyźródłowe:Literatura:

� Atlas klimatu województwa Wielkopolskiego, R. Farat (red.), IMGW w Poznaniu,2004,

� Fizjografia Urbanistyczna, A. Szponar, PWN Warszawa, 2003,� Geografia Polski. Mezoregiony fizyczno-geograficzne, J. Kondracki,

Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, 1994,� Geomorfologia, Klimaszewski M., PWN Warszawa, 1978,� Koncepcja krajowej sieci ekologicznej ECONET-POLSKA. Fundacja IUCN,

Warszawa,� Ochrona środowiska w gospodarce przestrzennej, L. Ryszkowski, A. Kędziora

(red.), Prodruk, Poznań 2005,

Page 5: 27.07.2015 PO po RDO Studium zmiana studiumbip.steszew.pl/upload/ProgSrod2015rtz.pdf · 3 I. WST ĘP 1. Podstawy formalno - prawne opracowania Zgodnie z art. 51 ust. 1 ustawy z dnia

55

� Program Ochrony Środowiska Województwa Wielkopolskiego na lata 2012 –2015”.

� Program Gospodarki Odpadami dla Gminy Stęszew, Poznań, czerwiec 2004 r.,� Roczna ocena jakości powietrza w województwie wielkopolskim za rok 2014,

WIOŚ, Poznań 2014 r.� Wielkopolski Park Narodowy. Biuletyn informacyjny.

Materiały kartograficzne� mapa topograficzna dla obszaru gminy,� mapa zasadnicza w skali 1:1000 dla obszaru objętego zmianą studium,� mapa ewidencyjna w skali 1:5000 dla obszaru objętego zmianą studium,� mapa topograficzna w skali 1:10 000� mapa hydrograficzna w skali 1:50 000� mapa sozologiczna w skali 1:50 000

Dokumenty, inne opracowania:� Uchwała nr IV/36/2015 Rady Miejskiej Gminy Stęszew z dnia 5 lutego 2015 roku

w sprawie przystąpienia do sporządzenia zmiany Studium uwarunkowań ikierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Stęszew

� Podstawowe opracowanie ekofizjograficzne.� Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy

Stęszew.� Plan zagospodarowania przestrzennego województwa wielkopolskiego z 2010 r.� Program Ochrony Środowiska Województwa Wielkopolskiego na lata 2008 – 2011

z perspektywą na lata 2010 – 2019.� Strategia Rozwoju Gminy Stęszew.� Plan ochrony środowiska Gminy Stęszew.� Raport o stanie środowiska w Wielkopolsce w 2009; Wojewódzki Inspektorat

Ochrony Środowiska w Poznaniu.� Polityka ekologiczna państwa w latach 2009 – 2012 z perspektywą do roku 2016.� www.zumi.pl.

Inne źródła:� wizje terenowe (czerwiec 2014 r.)� dokumentacja fotograficzna (czerwiec 2014 r.)� www.mos.gov.pl� maps.geoportal.gov.pl

Wymienione wyżej materiały oraz oględziny nieruchomości, a także informacjeprzekazane przez Urząd Miejski w Stęszewie pozwoliły rozpoznać stan środowiska,użytkowanie terenu, a także możliwości zagospodarowania i zainwestowania terenu.

Przy sporządzaniu niniejszej prognozy posłużono się metodę indukcyjno –opisową, polegającą na łączeniu w całość zebranych informacji o środowisku i jegofunkcjonowaniu. Zastosowano również metodę porównawczą, wykorzystując wiedzęo środowisku jako całości.

Page 6: 27.07.2015 PO po RDO Studium zmiana studiumbip.steszew.pl/upload/ProgSrod2015rtz.pdf · 3 I. WST ĘP 1. Podstawy formalno - prawne opracowania Zgodnie z art. 51 ust. 1 ustawy z dnia

66

W pierwszej części prognozy ocenie poddano obecny stan środowiskaprzyrodniczego określając jego walory i zasoby, uwzględniając formy ochrony przyrody,powiązania hydrograficzne i morfologiczne.

W drugim etapie dokonano oceny wpływu realizacji poszczególnych ustaleńzmiany studium na środowisko z uwzględnieniem zależności między poszczególnymielementami środowiska i między oddziaływaniami na te elementy.

II. PODSTAWY ORAZ CELE I KIERUNKI ZMIANY STUDIUM UW ARNUKOWA ŃI KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO

1. Podstawy zmiany studium.

Podstawą sporządzenia zmiany studium uwarunkowań i kierunkówzagospodarowania przestrzennego Gminy Stęszew jest Uchwała nr IV/36/2015 RadyMiejskiej Gminy Stęszew z dnia 5 lutego 2015 roku w sprawie przystąpienia dosporządzenia zmiany Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowaniaprzestrzennego gminy Stęszew.

2. Cele zmiany studium.

Celem zmiany studium jest zmiana sposobu zagospodarowania części działkinr 592 położonej w obrębie Wronczyn, gm. Stęszew, wyznaczonej na załącznikugraficznym.

Wskazany do zmiany Studium teren nie posiada aktualnie obowiązującego planuzagospodarowania przestrzennego.

Na przedmiotowym obszarze zostało udokumentowane złoże kruszywa naturalnegopiasków skaleniowo – kwarcowych „Wronczyn BDX”. Ze względu na to, że zapisystudium (tereny przeznaczone na użytkowanie rolnicze oraz tereny wskazane dozalesienia) nie obejmują swoim zakresem zamierzeń inwestora, Rada Miejska GminyStęszew podjęła uchwałę o jego zmianie.

Zmiana studium obejmuje część tekstową oraz rysunek studium w częściobejmującej przedmiotową zmianę.

Głównym kierunkiem przedmiotowej zmiany studium jest przeznaczenieprzedmiotowego terenu pod działalność związaną z eksploatacją kruszywa naturalnego.

III. OCENA AKTUALNEGO STANU I FUNKCJONOWANIA ŚRODOWISKA

1. Położenie obszaru

1.1 Podstawowe informacje o gminie

Gmina Stęszew jest gminą wiejsko – miejską położoną w województwiewielkopolskim, w południowej części powiatu poznańskiego. Stęszew znajduje sięw odległości ok. 25 na południowy Zachód od Poznania. Gmina sąsiaduje z następującymigminami: Czempiń, Mosina, Komorniki, Dopiewo, Buk, Granowo i Kamieniec.

Page 7: 27.07.2015 PO po RDO Studium zmiana studiumbip.steszew.pl/upload/ProgSrod2015rtz.pdf · 3 I. WST ĘP 1. Podstawy formalno - prawne opracowania Zgodnie z art. 51 ust. 1 ustawy z dnia

77

Powierzchnia gminy wynosi 15,2 km2, co klasyfikuje ją do grup gmin średniejwielkości w województwie.

Sieć osadnicza gminy tworzą miasto Stęszew i 33 miejscowości wiejskich, w tym21 sołectw.

Wieś Wronczyn można zakwalifikować do wsi średnich, w których liczbamieszkańców zawiera się w przedziale od 15 do ok. 500 mieszkańców.

Na terenie gminy znajdują się odcinki dróg wojewódzkich: nr 306 Lipnica –Stęszew, nr 309 Granowo – Dymaczewo Nowe, nr 431 Stęszew – Kórnik, nr 212Szreniawa – Rybojedzko, nr 213 Dopiewo – Skrzynki, nr 643 Będlowo – Rosnówko,nr 644 Trzebaw - Stęszew, nr 650 Strykowo – Rybojedzko, nr 651 Strykowo – Modrze,nr 652 Modrze – Piotrowo, nr 653 Piotrowo – Drożdżyce, nr 654 Modrze –Maksymilianowo, nr 655 Tomice – Piekary, nr 656 Skrzynki – Bielawy, nr 730 Granowo –Piekary, nr 31 Kubaczyn – Piekary, nr 733 Buk – Piekary, nr 735 Skrzynki – Buk.

Najbliższa droga wojewódzka przebiegająca poza obszarem objętym zamianąstudium, a mogąca obsługiwać przedmiotowy teren jest droga nr 431 Granowo – NoweDymaczewo – Mosina – Kórnik, która może stanowić korytarz komunikacyjny dlapojazdów obsługujących teren eksploatacji kruszywa.

Przez teren gminy przechodzą linie kolejowe Warszawa – Kunowice i Sulechów –Luboń k/Poznania.

Rys. 1 Mapa gminy Stęszew.

Page 8: 27.07.2015 PO po RDO Studium zmiana studiumbip.steszew.pl/upload/ProgSrod2015rtz.pdf · 3 I. WST ĘP 1. Podstawy formalno - prawne opracowania Zgodnie z art. 51 ust. 1 ustawy z dnia

88

1.2. Położenie w strukturze funkcjonalno – przestrzennej gminy

Teren objęty zmianą studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowaniaprzestrzennego gminy Stęszew położony jest w obrębie geodezyjnym Wronczyn, działkanr 592. Powierzchnia terenu objętego zmianą studium wynosi ok.23 ha.

1.3. Położenie geograficzne.

Analizowany obszar według podziału fizyczno – geograficznego opracowanegoprzez Jerzego Kondrackiego położony jest w obrębie 4 mezoregionów: NiżuŚrodkowopolskiego, podprowincji Pojezierza Południowobałtyckiego, makroregioniePojezierza Wielkopolskiego oraz Krainie Pojezierza Poznańskiego.

Rys. 2 Podział fizyczno – geograficzny województwa wielkopolskiego.

Page 9: 27.07.2015 PO po RDO Studium zmiana studiumbip.steszew.pl/upload/ProgSrod2015rtz.pdf · 3 I. WST ĘP 1. Podstawy formalno - prawne opracowania Zgodnie z art. 51 ust. 1 ustawy z dnia

99

2. Aktualny stan użytkowania i zagospodarowania terenu.

Teren objęty zmianą studium zlokalizowany jest przy drodze gminnej (dz. nr 591),w sąsiedztwie terenów rolnych.Teren aktualnie stanowi obszar gruntów rolnych, użytkowanych rolniczo. Nieruchomośćzlokalizowana jest w odległości ok. 160,00 m od najbliższej zabudowy zagrodoweji ok. 750,00m od zwartej zabudowy siedliskowej wsi Wronczyn. Tereny zabudowymieszkaniowej położone w granicach gminy Czempiń, znajdują się w odległości ok. 1,2 napołudnie od terenu objętego zmianą studium.

W obecnie obowiązującym studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowaniaprzestrzennego gminy Stęszew, dla terenu objętego zmianą studium, przyjęto funkcjęgruntów użytkowanych rolniczo oraz tereny przeznaczone pod zalesienie.

W sąsiedztwie udokumentowanego złoża Wronczyn BDX nie stwierdzono terenóweksploatacji surowców, jak również, zgodnie z ustaleniami obowiązującego dla gminyStęszew studium, nie przewiduje się przeznaczenia terenów sąsiednich pod eksploatacjękruszywa naturalnego. Najbliższe złoża piasków budowlanych zostały udokumentowanena przeciwległym zboczu doliny, około 1,5 km na północny – wschód - złoża Wronczyn(10311 KN). Natomiast około 2 km na południowy zachód udokumentowano złożapiasków Srocko DA (9598) oraz Srocko II (14942).

3. Charakterystyka fizjograficzna terenu.

3. 1. Ukształtowanie terenuAnalizowany obszar charakteryzuje się zróżnicowaną rzeźbą terenu – spadek

terenu z wysokości ok. 80 m.n.p.m. do ok. 73 m.n.p.m w kierunku północno – zachodnim.

3.2. Warunki gruntowe.

Rejon Stęszewa położony jest w obrębie monokliny przedsudeckiej zbudowanejz osadów permu i mezozoiku – wapieni, iłowców, mułowców i margli z pokładami gazuziemnego. Mezozoik kończą osady kredy zdominowane przez margle. Na pokrywiemezozoicznej margli kredowych powstały utwory kenozoiku – trzeciorzędui czwartorzędu. Trzeciorzęd z osadami oligocenu, miocenu i pliocenu osiąga miąższość200–220 m. Litologicznie oligocen stanowią piaski i iły, miocen – facja burowęglowa(piaski i iły z warstwami węgla brunatnego), a pliocen – iły poznańskie. Iły te o miąższości10–20 m budują strop trzeciorzędu, którego rzędne wahają się w granicach 2 m npm(Srocko Małe) do 10–20 m npm w podłożu wielkopolskiej doliny kopalnej, 24 m npmw podłożu Skrzynek poza doliną kopalną i do 34 m npm w podłożu pradoliny (Piotrowo).

Osady czwartorzędu osiągają zmienną miąższość uwarunkowaną czynnikamimorfologiczno-strukturalnymi:1. na północy w rejonie Skrzynek 67,0 m wyłącznie w postaci glin morenowych trzech

zlodowaceń: bałtyckiego – gzB, środkowopolskiego – gzŚ i południowopolskiego – gzP,

Page 10: 27.07.2015 PO po RDO Studium zmiana studiumbip.steszew.pl/upload/ProgSrod2015rtz.pdf · 3 I. WST ĘP 1. Podstawy formalno - prawne opracowania Zgodnie z art. 51 ust. 1 ustawy z dnia

101

2. w wielkopolskiej dolinie kopalnej zróżnicowana w przedziale 60-85 m z kompleksem glinmorenowych o średniej miąższości 40 m przykrywającym osady piaszczysto – żwiroweinterglacjału mazowieckiego – fM o miąższości 20,00 – 50,00 m,

3. na południu poza doliną kopalną – 57,00 m w Srocku Małym w charakterze wyłącznieglin morenowych,

4. w podłożu pradoliny – od 32,00 m do 33,00 m jako piaski rzeczne lokalnieprzewarstwione gliną piaszczystą w rejonie Piotrowa – Głuchowa.

Strop czwartorzędu stanowią osady holoceńskie, czyli warstwa gleby na równiniemorenowej oraz namuły i torfy w obniżeniach morfologicznych o miąższości 0,50–3,00 m.

3.3. Surowce naturalne.

Na terenie objętym zmianą studium znajdują się udokumentowane złoża kruszywanaturalnego – piasków skaleniowo kwarcowych (dla drogownictwa),.

Złoża te udokumentowano w kategorii C1 - złoże kruszywa naturalnego piaskówskaleniowo kwarcowych o zasobach 3 303,60 tys. ton (Mg) czyli 1 991,3 tys. m3,o punkcie piaskowym 98,0%. W tym zasoby złoża suchego wynoszą 1 221,60 tys. ton(Mg) to jest 736,40 tys. m3, czyli 47 % całości zasobów. Zasoby złoża zawodnionegowynoszą 2 082,0 tys. ton (Mg) to jest 1 254,90 tys. m3, czyli 63,0 % całości zasobów.

Miąższość złoża zmienia się od 7,40 m do 15,80 przy średniej 12,50 m. Grubośćnakładu wynosi od 0,20 do 5,60 m przy średniej 2,80. Stosunek liniowy gruboścido miąższości złoża wynosi od 0,01 do 0,54 przy średniej 0,23. Spąg złoża leży nagłębokości od 9,5 do 16,5 m, przy średniej 15,4 m. Złoże jest częściowo zawodnione.Swobodne zwierciadło wód leży na głębokości od 4,10 do 11,40 m pod powierzchniąterenu, a miąższość zawodnionej części serii złożowej wynosi od 4,5 do 11,0 m przyśredniej 7,9 m.

Rys. 3 Mapa geologiczna.

Page 11: 27.07.2015 PO po RDO Studium zmiana studiumbip.steszew.pl/upload/ProgSrod2015rtz.pdf · 3 I. WST ĘP 1. Podstawy formalno - prawne opracowania Zgodnie z art. 51 ust. 1 ustawy z dnia

111

3.4. Wody powierzchniowe.

Główną rzeką gminy jest Samica Stęszewska, która jest lewobrzeżnym dopływemKanału Mosińskiego. Samica uchodzi do tego kanału ok. 3 km powyżej Mosiny, pozaterenem gminy Stęszew. Źródła rzeki znajdują się w okolicy Ceradza Kościelnego(gm. Duszniki). Całkowita długość rzeki wynosi 37,8 km. Na terenie gminy StęszewSamica Stęszewska prowadzi swoje wody z kierunku NW na SE przepływając przezjeziora Tomickie, Witobelskie oraz Łódzko-Dymaczewskie. Ponadto sieć rzecznąna terenie gminy tworzą: rzeka Trzebawka (dopływ Samicy Stęszewskiej), Żydowski Rów– lewobrzeżny dopływ Kanału Mosińskiego, Rów Kąkolewski – prawy dopływ Mogilnicy,Dopływ spod Tomiczek – prawy dopływ Mogilnicy Wschodniej, Dopływ spod Dobieżyna– uchodzący do J. Strykowskiego.

Teren gminy Stęszew charakteryzuje się dużą jeziornością - ponad 4 %powierzchni gminy zajmują wody 7 jezior, których średnia powierzchnia wynosi ponad100 ha.

Jeziora rynnowe wypełniają największe zagłębienia morfologiczne w rynnachglacjalnych gminy Stęszew. Większość z nich położonych jest w jednej rynnie glacjalnejna kierunku NW–SE, tylko J. Strykowskie ma kierunek N–S wypełniając inną rynnę,ale będąc za to największym jeziorem gminy (ponad 43 % powierzchni jezior gminy).

Stan wód powierzchniowych wchodzących w skład jednolitej część wódpowierzchniowych na terenie gminy Stęszew określony jest jako zły.

3.5. Wody podziemne

Na terenie gminy Stęszew występują wody 2 pięter wodonośnych:

Page 12: 27.07.2015 PO po RDO Studium zmiana studiumbip.steszew.pl/upload/ProgSrod2015rtz.pdf · 3 I. WST ĘP 1. Podstawy formalno - prawne opracowania Zgodnie z art. 51 ust. 1 ustawy z dnia

121

- czwartorzędowego jako źródła zaopatrzenia gminy w wodę,- trzeciorzędowego aktualnie nieużytkowanego w gospodarce komunalnej do celów

pitnych ze względu na zabarwienie wód mioceńskich na peryferiach północnych(Skrzynki), jak i południowych gminy (Srocko Małe).

Zasoby dyspozycyjne z utworów czwartorzędowych w granicach gminy Stęszewwynoszą 680 m3/h i to w całości z wielkopolskiej doliny kopalnej, ponieważ nie podjętoeksploatacji wód podziemnych z występującej na południowych peryferiach gminypradoliny warszawsko– berlińskiej.

Wody użytkowe w utworach czwartorzędowych związane są z osadami rzecznymiinterglacjału mazowieckiego – fM i fluwioglacjałami zlodowacenia środkowopolskiego –fgŚ. Tworzą je piaski o różnym uziarnieniu wypełniające wielkopolską dolinę kopalną(WDK). Dolną jej granicę stanowi powierzchnia erozyjna bardzo słabo przepuszczalna –iły i muły trzeciorzędowe lub gliny morenowe i muły zalegające na tych iłach.Powierzchnię górną (stropową) doliny kopalnej tworzą gliny morenowe rzadziej iłyzastoiskowe lub piaski zalegające w nadkładzie jako osady słaboprzepuszczalne. Utworamiwodonośnymi zbiornika WDK są głównie piaski drobne i średnie, rzadziej pylastei przewarstwienia piaszczysto- żwirowe.Gmina Stęszew leży w obrębie dwóch Głównych Zbiorników Wód Podziemnych:

- GZWP nr 144 Dolina Kopalna Wielkopolska – wiek utworów: utworyczwartorzędu w dolinach kopalnych, szacunkowe zasoby dyspozycyjne: 480 tys.m3/dobę, średnia głębokość: ujęć 60 m;

- GZWP nr 150 Pradolina Warszawa-Berlin (Koło-Odra) – wiek utworów: utworyczwartorzędu w pradolinach, szacunkowe zasoby dyspozycyjne: 456 tys. m3/dobę,średnia głębokość ujęć: 25-30 m.

Teren objęty zmianą studium położony jest w granicach 62 JCWPd. Zgodnie zmapą stanu jednolitych części wód podziemnych opublikowanych przez GłównyInspektorat Ochrony Środowiska, stan chemiczny i ilościowy w roku 2012 i 2013określono jako dobry.

Zwierciadło swobodne wody podziemnej, nawiercone w otworach wiertniczychwystępuje w obrębie serii złożowej złoża na głębokości 4,1 do 11,4 m pod powierzchniąterenu, na rzędnych od 68,0 do 69,3 m.n.p.m.

Miąższość złoża zawodnionego wynosi od 4,5 do 11,0 m pry wartości uśrednionej7,9 m. Miąższość złoża suchego wynosi od 0,0 do 7,3 m przy wartości średniej 4,6 m.

3.6 Klimat lokalny.

Na terenie Pojezierza Poznańskiego, w obrębie którego znajduje się gmina Stęszewwystępuje klimat umiarkowany. Szczególną cechą tego klimatu jest wzajemneoddziaływanie powietrza morskiego i kontynentalnego. Oddziaływanie to powoduje dużązmienność stanów pogody. Najczęściej napływa tutaj powietrze polarno – morskiepochodzące znad północnego Atlantyku. W lecie jest to powietrze chłodne, przynosząceznaczne zachmurzenie nieba, częste opady atmosferyczne. W zimie powietrze to przynosiocieplenie i przyczynia się do odwilży. Znacznie rzadziej napływa powietrze polarno –

Page 13: 27.07.2015 PO po RDO Studium zmiana studiumbip.steszew.pl/upload/ProgSrod2015rtz.pdf · 3 I. WST ĘP 1. Podstawy formalno - prawne opracowania Zgodnie z art. 51 ust. 1 ustawy z dnia

131

kontynentalne znad Europy Wschodniej i Azji. Cechuje się ono małą wilgotnościąi przynosi zmniejszenie zachmurzenia nieba. Powietrze to napływa głównie zimą i wiosną.Na pojezierze Poznańskie bardzo rzadko napływa powietrze znad Arktyki, które wywołujeduże ochłodzenie. Sporadycznie pojawia się tutaj powietrze zwrotnikowe z rejonu WyspAzorskich, Azji Mniejszej lub Półwyspu Bałkańskiego. Powietrze to przynosi znacznywzrost temperatury w zimie i upały w lecie.

Średnie roczna temperatura wynosi ok. 8ºC, przy czym średnia temperaturaw okresie zimowym wynosi ok. –1º C, natomiast średnia temperatura w okresie letnimwynosi ok. 18º C.

Średnioroczna suma opadów wynosi tutaj poniżej 550 mm. Długość okresuwegetacyjnego wynosi 200 – 220 dni. Liczba mroźnych dni wynosi 30 –50,a dni z przymrozkami 110 – 118. Pokrywa śnieżna zalega 38 – 60 dni.

3.7 Gleby

Na terenie objętym zmianą Studium znajdują się grunty orne klasy IVa i V. W wynikurealizacji ustaleń zmiany studium grunty te zostaną wyłączone z użytkowania rolniczego.Po zakończeniu eksploatacji kruszywa i zrekultywowaniu terenu funkcja rolnicza zostanieprzywrócona.

3.8. Szata roślinna.

Teren objęty zmianą studium to przede wszystkim grunty rolne, których szataroślinna jest uzależniona od sezonowych zasiewów pól.

Podczas oględzin nieruchomości stwierdzono, że analizowany teren w całościobsiany jest zbożem.

4. Wartości kulturowe.

Teren objęty zmianą Studium znajduje się poza obszarami ochrony dziedzictwakulturowego oraz dóbr kultury współczesnej. W przypadku odkrycia w trakcieprowadzenia robót przedmiotów, co do których istnieje przypuszczenie, że są onezabytkami, należy niezwłocznie zawiadomić właściwy organu ochrony zabytków, a jeślinie jest to możliwe, Burmistrza Miasta i Gminy Stęszew i podjęcia wszelkich czynnościprzewidzianych przepisami odrębnymi dotyczącymi ochrony zabytków i opieki nadzabytkami

5. Ochrona prawna zasobów przyrodniczych i walorów krajobrazowych.

Na analizowanym terenie nie ustanowiono żadnych form ochrony przyrodywymienionych w art. 6 Ustawy o ochronie przyrody.

Na terenie nie występują również grunty rolne chronione przepisami ustawy z dnia3 lutego 1995 r. o ochronie gruntów rolnych i leśnych (Dz. U. z 2015 r., poz. 200).

6. Jakość powietrza atmosferycznego.

Page 14: 27.07.2015 PO po RDO Studium zmiana studiumbip.steszew.pl/upload/ProgSrod2015rtz.pdf · 3 I. WST ĘP 1. Podstawy formalno - prawne opracowania Zgodnie z art. 51 ust. 1 ustawy z dnia

141

Zgodnie z art. 89 ustawy z dnia 27 kwietnia Prawo ochrony środowiska,Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Poznaniu, w ramach PaństwowegoMonitoringu Środowiska dokonuje corocznej oceny jakości powietrza dla całegowojewództwa, celem uzyskania informacji o stężeniu zanieczyszczeń w powietrzu.Pod kątem ochrony zdrowia ludzi bada się stężenie w powietrzu następujących substancji:dwutlenku azotu, dwutlenku siarki, benzenu, ołowiu, kadmu, arsenu, niklu, benzopirenu,tlenku węgla, ozonu oraz pyłu PM10 i PM2,5.

Ocenę jakości powietrza za rok 2012 przeprowadzono w odniesieniu do strefz uwzględnieniem kryteriów ustanowionych ze względu na ochronę zdrowia ludzi orazze względu na ochronę roślin.

Ocena i wynikające z niej działania odnoszone są do podziału kraju na strefy. Strefęstanowi: aglomeracja o liczbie mieszkańców powyżej 250 tysięcy, miasto o liczbiemieszkańców powyżej 100 tysięcy, pozostały obszar województwa.Gmina i Miasto Odolanów zalicza się do strefy wielkopolskiej.Ocena pod kątem ochrony zdrowia obejmuje: dwutlenek azotu, dwutlenek siarki, benzen,ołów, arsen, nikiel, kadm, benzo(a)piren, pył PM10, ozon, tlenek węgla.W ocenie pod kątem ochrony roślin uwzględnia się: dwutlenek siarki, tlenki azotu, ozon.Podstawę klasyfikacji stref w oparciu o wynik rocznej jakości powietrza stanowią:

- dopuszczalny poziom substancji w powietrzu,- dopuszczalny poziom substancji w powietrza powiększony o margines tolerancji,- poziom docelowy,- poziom celów długoterminowych.

Wynikiem oceny jest zaliczenie strefy do jednej z poniższych klas:klasy A – jeżeli stężenie zanieczyszczeń na terenie strefy nie przekraczają odpowiedniopoziomów dopuszczalnych lub poziomów docelowych,klasy B – jeżeli stężenie zanieczyszczeń na terenie strefy przekraczają poziomydopuszczalne, lecz nie przekraczają poziomów dopuszczalnych powiększonych o marginestolerancji,klasy C – jeżeli stężenia zanieczyszczeń na terenie strefy przekraczają poziomydopuszczalne lub poziomy docelowe powiększone o margines tolerancji, a w przypadkugdy margines tolerancji nie jest określony – poziom dopuszczalne lub poziomy docelowe,klasy D1 – jeżeli poziom stężeń ozonu nie przekracza poziomu celu długoterminowego,klasy D2 – jeżeli poziom stężeń ozonu przekracza poziomu celu długoterminowego.

W odniesieniu do oceny według kryteriów dotyczących ochrony zdrowia, w 2014 r.w województwie wielkopolskim zanotowano:

- brak przekroczeń dopuszczalnego poziomu substancji siarki w powietrzu dlapomiaru 24-godzinnego i 1-godzinnego, w związku z czym wszystkie strefyzaliczono do klasy A,

- dotrzymaniem wymaganych prawem poziomów dopuszczalnego stężeniadwutlenku azotu, w związku z czym wszystkie strefy zaliczono do klasy A,

- przekroczenie dopuszczalnego poziomu dla 24-godzinnego stężenia pyłu PM10na wszystkich stanowiskach prowadzących pomiary. Na jednym stanowisku – w

Page 15: 27.07.2015 PO po RDO Studium zmiana studiumbip.steszew.pl/upload/ProgSrod2015rtz.pdf · 3 I. WST ĘP 1. Podstawy formalno - prawne opracowania Zgodnie z art. 51 ust. 1 ustawy z dnia

151

Nowym Tomyślu przy ul. Sienkiewicza, odnotowano przekroczenie stężenieśrednie dla roku.

Wszystkim strefom, ze względu na stwierdzenie przekroczenia dopuszczalnegopoziomu substancji przypisano klasę C;

- w województwie wielkopolskim nie stwierdzono przekroczenia dopuszczalnegopoziomu powiększonego o margines tolerancji dla pyłu PM 2,5 ocenianegogłównie jako stężenie średnie dla roku. W związku z powyższym strefęaglomeracji poznańskiej i strefę wielkopolska zaliczono do klasy A, natomiaststrefę – miasto Kalisz zaliczono do klasy C. Strefę wielkopolską, stosując metodęanalogii stref, zaliczono do klasy A;

- w rocznej ocenie jakości powietrza dla ołowiu nie stwierdzono przekroczeniadopuszczalnego substancji, w związku z czym wszystkie strefy zaliczono do klasyA;

- w rocznej ocenie jakości powietrza dla metali nie odnotowano przekroczeńustanowionych poziomów docelowych, w związku z czym wszystkie strefyzaliczono do klasy A;

- w rocznej ocenie jakości powietrza dla benzo(a)piranu odnotowanoprzekraczające poziomy docelowe na wszystkich stanowiskach pomiarowych, wzwiązku z czym wszystkie strefy zaliczono do klasy C;

- nie stwierdzono przekroczeń wymaganego dopuszczalnego poziomu Benzenu,tlenku węgla, we wszystkich strefach, w związku z czym zakwalifikowano je doklasy A

- w odniesieniu do stężenia ozonu, wszystkie strefy zaliczono do klasy A.Ostateczne wyniki w zakresie stężenia pyłu PM10 wykazały, że ze względu na

ogólne przekroczenie dopuszczalnych poziomów stężenia pyłu PM10, wszystkie strefyzaliczono do klasy C.

W odniesieniu do pomiaru stężenia pyłu PM2,5 strefę aglomeracji poznańskieji strefę wielkopolska zaliczono do klasy A, natomiast strefę miasto Kalisz zaliczono doklasy C.Klasyfikację stref z uwzględnieniem kryteriów określonych w celu ochrony zdrowiaprzedstawiono w tabeli.

Tab 1. Klasyfikacja stref województwa wielkopolskiego wg. klas stężenia zanieczyszczeń.Symbol klasy strefy dla poszczególnych substancji

Nazwa strefy NO2 SO4 CO C6H6 PyłPM2,5

PyłPM10

BaP As Cd Ni Pb O3

Aglomeracja poznańskaA A A A A C C A A A A A

Miasto Kalisz A A A A C C C A A A A AStrefa wielkopolska A A A A A C C A A A A AŹródło: WIOŚ Roczna ocena jakości powietrza w woj. wielkopolskim za rok 2014”.

Jak wynika z powyższej tabeli większość badanych zanieczyszczeń zaliczono,w trójstopniowej skali: A, B, C, do klasy A, co oznacza, że poziom poszczególnych stężeń

Page 16: 27.07.2015 PO po RDO Studium zmiana studiumbip.steszew.pl/upload/ProgSrod2015rtz.pdf · 3 I. WST ĘP 1. Podstawy formalno - prawne opracowania Zgodnie z art. 51 ust. 1 ustawy z dnia

161

zanieczyszczeń w analizowanej strefie nie przekracza odpowiednio poziomówdopuszczalnych lub poziomów docelowych. Odnotowano natomiast przekroczeniapoziomów dopuszczalnych benzo(a)piernu oraz pyłu PM10.

Należy jednak pamiętać, że wyniki powyższe nie powinny być utożsamiane zestanem jakości powietrza na obszarze całej strefy. Klasa C może oznaczać lokalny problemzwiązany z dana substancją.

7. Identyfikacja zagrożeń

Gmina Stęszew jest gminą, w której dominuje rolniczy sposób zagospodarowaniu terenu,jednakże działalność rolnicza stanowi w gminie ok. 6% podmiotów gospodarczy gminy.Działalnością dominującą w gminie jest działalność usługowa, dalej działalnośćprzemysłowa i budownictwo.Istotnym czynnikiem wpływającym na środowisko przyrodnicze miasta i gminy Stęszewjest rozwój społeczny i gospodarczy. Na terenie gminy występują tereny górniczewyznaczone na podstawie przepisów odrębnych.Podstawowymi problemami na terenie gminy są:

- degradacja powierzchni terenu,- zagrożenie powodziowe,- jakość wód powierzchniowych i podziemnych,- zanieczyszczenia powietrza atmosferycznego,- zagrożenia środowiska przed hałasem,- zagrożenia dla lasów,- zagrożenia fauny i flory,- zagrożenia promieniowaniem elektroenergetycznym.

Degradacja powierzchni terenu.Zjawisko to obejmuje przekształcenie ternu zarówno pod względem rzeźby terenujak i litologii. W ramach degradacji powierzchni terenu wyodrębniono:

- degradację gleb – głównym czynnikiem wpływającym na degradację jestintensywne użytkowanie rolnicze;

- przekształcenie powierzchni tereny – na terenie gminy występuje punktowo i jestzwiązane przede wszystkim z eksploatacją kruszywa naturalnego.

Zagrożenia powodziowe.W związku z położeniem części gminy na terenie zalewowym rzeki Samicy, część terenówgminy zagrożona jest sezonowym zalewaniem terenów przyrzecznych.

Zanieczyszczenia środowiska atmosferycznego.Włączanie, przyjmowanie i istnienie w powietrzu atmosferycznym substancji nie

stanowiących jego normalnego (stałego) składu nazywamy imisją. Stężeniezanieczyszczeń w powietrzu atmosferycznym jest związane ze stopniem koncentracjiźródeł emisji zanieczyszczeń, wielkością emisji, warunkami rozprzestrzenianiasię zanieczyszczeń oraz wpływem zanieczyszczeń spoza obszaru gminy.

Zagrożenia klimatu akustycznego.

Page 17: 27.07.2015 PO po RDO Studium zmiana studiumbip.steszew.pl/upload/ProgSrod2015rtz.pdf · 3 I. WST ĘP 1. Podstawy formalno - prawne opracowania Zgodnie z art. 51 ust. 1 ustawy z dnia

171

Klimat akustyczny środowiska kształtują następujące podstawowe typy źródełhałasu: komunikacyjne (drogowe, kolejowe, lotnicze), przemysłowe i komunalne.Najtrudniejszy problem, ze względu na obszar i liczbę osób objętych oddziaływaniem orazpraktyczne możliwości ograniczania, stanowią hałasy komunikacyjne, w szczególnościdrogowe. Drogą mającą największy wpływ na kształtowanie klimatu akustycznego gminysą drogi wojewódzkie zlokalizowane na terenie gminy.

Kolejnym źródłem hałasu jest hałas przemysłowy. Strefa uciążliwości zamyka sięnajczęściej w granicach danego obiektu, poza granicami przekroczenie występująjednostkowo.

Zagrożenia dla lasów.

Do podstawowych zagrożeń obszarów leśnych na terenie gminy Stęszew uznanoprzede wszystkim: zagrożenia pożarowe, zmiany stosunków wodnych objawiające sięobniżeniem poziomu wód gruntowych, co powoduje negatywny wpływ na zdrowotnośćlasów łęgowych, zagrożenia natury biotycznej, zagrożenie abiotyczne do których zaliczyćnależy sporadyczne skody spowodowane przez silne wiatry i opady śniegu.

Zagrożenia fauny i flory.

Teren objęty zmianą studium znajduje się w odległości ok. 1,6 km od obszaruNatura 2000 PLH300039 „Będlewo-Bieczyny”..

Do zagrożeń zewnętrznych zaliczyć należy zanieczyszczenie powietrza orazzanieczyszczenie wód powierzchniowych i podziemnych. Do zagrożeń wewnętrznychzaliczyć należy nielegalne wycinanie drzew i krzewów, dziewki wysypiska śmieci orazżwirownie i zrzuty ścieków, postępującą zabudowę mieszkaniową.

Wpływ na zagrożenie bioróżnorodności tego obszaru mają także zmianyw sposobie użytkowania gruntów, szczególnie zaniechanie użytkowania łąk i pastwiskco prowadzi do sukcesji wtórnej.

Zagrożenia promieniowaniem elektromagnetycznym.

Głównym źródłem emisji promieniowania są stacje bazowe telefonii komórkowejoraz linie energetyczne wysokiego napięcia. Lokalizacja anten na znacznych wysokościachoraz kierunkowa charakterystyka ich promieniowania powoduje, że w miejscachdostępnych dla ludzi pole elektromagnetyczne emitowane przez bazowe stacje telefoniikomórkowej jest wielokrotnie niższe niż dopuszczalne.

IV. INFORMACJE O ZAWARTO ŚCI PROJETKU ZMIANY STUDIUM.

1. Cele opracowania zmiany studium.

Podjęcie opracowania zmiany studium uwarunkowań i kierunkówzagospodarowania przestrzennego Gminy Stęszew ma na celu zmianę przeznaczeniaczęści działki oznaczonej w ewidencji gruntów numerem 592, położonej w obrębieWronczyn, gm. Stęszew pod tereny eksploatacji kruszywa naturalnego.

Page 18: 27.07.2015 PO po RDO Studium zmiana studiumbip.steszew.pl/upload/ProgSrod2015rtz.pdf · 3 I. WST ĘP 1. Podstawy formalno - prawne opracowania Zgodnie z art. 51 ust. 1 ustawy z dnia

181

Zmiana studium obejmuje część tekstową oraz rysunek studium w częściobejmującej przedmiotową zmianę. Projektowane zapisy w części tekstowej zostałyzamieszczone na końcu tekstu jednolitego "Studium uwarunkowań i kierunkówzagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Stęszew”.

2. Ustalenia projektu zmiany studium.

Głównym założeniem zmiany studium jest umożliwienie, na części działki nr 592,obręb Wronczyn, eksploatowania kruszywa naturalnego.

W zakresie przeznaczenia oraz zasad zagospodarowania terenu ustalenia studiumzakładają:

- przeznaczenie terenu użytków rolnych na teren eksploatacji surowców (PG),- Wyznaczenie obszaru górniczego przy zachowaniu pasów ochronnych od drogi

i użytków rolnych znajdujących się poza obszarem zmiany studium orazod napowietrznej linii energetycznej 110kV zgodnie z Polską Normą PN-G-02100„Szerokość pasów ochronnych wyrobisk odkrywkowych.” W granicach działkinależy zapewnić miejsca postojowe dla pojazdów w ilości odpowiedniejdo sposobu ich zagospodarowania.

Teren objęty zmianą studium znajduje się znajduje się w odległości około 1,6 kmna zachód od obszaru Natura 2000 PLH300039 „Będlewo-Bieczyny”. W związku z tymw zakresie obszarów oraz zasad ochrony środowiska i jego zasobów, ochrony przyrody,krajobrazu kulturowego i uzdrowisk ustalenia studium zakładają:

- konieczność przeprowadzenia analizy, co do konieczności sporządzeniadla eksploatacji złoża kruszywa naturalnego raportu o oddziaływaniu inwestycjina środowisko, który to raport określi stopień uciążliwości inwestycji oraz metodyich minimalizacji;

- dopuszczalna głębokość eksploatacji złoża powinna zostać ustalona w sposóbzapewniający nienaruszalność zasobów wód podziemnych;

- brak powstawania odpadów wydobywczych – masy ziemne, które zostaną zdjętew celu odsłonięcia złoża, planuje się wykorzystać do rekultywacji terenu;rekultywację terenu należy prowadzić przez cały czas trwania eksploatacji (poczęściowym wykorzystaniu surowca);

- sposób postępowania z odpadami niebezpiecznymi i innymi niż niebezpieczne -musi być zgodny z przepisami z zakresu gospodarki odpadami, w szczególnościdotyczy to selektywnej zbiórki odpadów;

- gromadzenie ścieków w szczelnych zbiornikach bezodpływowych z zapewnieniemich regularnego wywozu do miejsc wskazanych przez służby gminne przezkoncesjonowanego przewoźnika;

- zabezpieczenie podłoża przed przenikaniem do wód i do ziemi substancjiropopochodnych w miejscu lokalizacji ewentualnego punktu obsługi technicznej;

- zapewnienie na terenach objętych ochroną akustyczną dopuszczalnych poziomówhałasu w środowisku, zgodnie z przepisami odrębnymi - pojazdy i sprzęt muszą

Page 19: 27.07.2015 PO po RDO Studium zmiana studiumbip.steszew.pl/upload/ProgSrod2015rtz.pdf · 3 I. WST ĘP 1. Podstawy formalno - prawne opracowania Zgodnie z art. 51 ust. 1 ustawy z dnia

191

spełniać wymogi w zakresie dopuszczalnych poziomów emisji hałasu orazodpowiedniego stanu technicznego.

W zakresie kierunków i rozwoju systemów komunikacyjnych i infrastrukturytechnicznej studium zakłada:

- obsługę komunikacyjną terenu przeznaczone pod eksploatację kruszywa naturalnegozapewnić poprzez drogę gminną, zlokalizowaną na działce o nr geod. 591;

- dopuszczalne obciążenie środków transportu na drogach wykorzystywanychdo transportu kopalin i przejazdu pojazdów związanych z prowadzonądziałalnością wydobywczą powinno być ustalone zgodnie z wymogamiokreślonymi w przepisach odrębnych;

- realizacji zaopatrzenia w energię elektryczną istniejącej sieci, na warunkachokreślonych przez gestora sieci.

- realizacja i finansowanie inwestycji elektroenergetycznych oraz usuwanie kolizjiz istniejącymi sieciami energetycznymi odbywać się będzie zgodnie z przepisamiodrębnymi na podstawie warunków przyłączenia albo usunięcia kolizji.

W związku z tym, że sposób prowadzenia eksploatacji złóż kruszywa naturalnegoza pomocą koparek i ładowarek nie wymaga wykorzystania wody, nie zakłada siękonieczności realizacji wodociągowej sieci infrastruktury technicznej.Ponadto do eksploatacji zawodnionych części złoża wykorzystuje się koparki podsiębierne,wydobywające urobek spod lustra wody lub pływające koparki ssące. Dlatego też nie mapotrzeby odwadniania terenu złoża. Wody opadowe i roztopowe będą w sposóbniezorganizowany odprowadzane do ziemi, co wiąże się ze sposobem funkcjonowaniakopalni i wywozu kruszywa.

W zakresie kierunków i zasad kształtowania rolniczej i leśnej przestrzeniprodukcyjnej studium zakłada: na terenie objętym zmianą Studium znajdują się gruntyorne IVa i V klasy bonitacyjnej. W wyniku realizacji ustaleń zmiany studium gruntyte zostaną wyłączone z użytkowania rolniczego. Po zakończeniu eksploatacji kruszywai zrekultywowaniu terenu funkcja rolnicza zostanie przywrócona.

W zakresie obiektów lub obszarów, dla których wyznacza się w złożu kopalinfilar ochronny studium zakłada: na terenie objętym zmianą Studium, znajduje się liniaenergetyczna 110kV. Wyznaczając granice eksploatacji złoża należy zachować pasyochronne od przedmiotowej linii oraz dróg i użytków rolnych znajdujących się pozaobszarem zmiany studium.

W zakresie obszarów wymagających przekształceń, rehabilitacji i rekultywacjistudium zakłada: na terenie objętym zmianą Studium po zakończeniu eksploatacji kruszywanaturalnego powstanie wyrobisko poeksploatacyjne, które będzie wymagałoprzeprowadzenia rekultywacji terenu, zgodnie z przepisami odrębnymi. Proponujesię rolny kierunek rekultywacji.

Zmiana studium nie określa ustaleń w zakresie:

Page 20: 27.07.2015 PO po RDO Studium zmiana studiumbip.steszew.pl/upload/ProgSrod2015rtz.pdf · 3 I. WST ĘP 1. Podstawy formalno - prawne opracowania Zgodnie z art. 51 ust. 1 ustawy z dnia

202

- obszarów, na których rozmieszczone będą inwestycje celu publicznego o znaczeniulokalnym,

- obszarów, na których rozmieszczone będą inwestycje celu publicznego o znaczeniuponadlokalnym, zgodnie z ustaleniami planu zagospodarowania przestrzennegowojewództwa i ustaleniami programów, o których mowa w art. 48 ust. 1,

- obszarów, dla których obowiązkowe jest sporządzenie miejscowego planuzagospodarowania przestrzennego na podstawie przepisów odrębnych, w tymobszary wymagające przeprowadzenia scaleń i podziału nieruchomości, a takżeobszary rozmieszczenia obiektów handlowych o powierzchni sprzedaży powyżej400 m2 oraz obszary przestrzeni publicznej,

- obszarów, dla których gmina zamierza sporządzić miejscowy planzagospodarowania przestrzennego, w tym obszary wymagające zmianyprzeznaczenia gruntów rolnych i leśnych na cele nierolnicze i nieleśne.

- obszarów narażonych na niebezpieczeństwo powodzi i osuwania się mas ziemnych,- granic terenów zamkniętych i ich stref ochronnych.- obszarów i pomników zagłady, ich stref ochronnych oraz obowiązujących na nich

ograniczeniach prowadzenia działalności gospodarczej, zgodnie z przepisamiustawy z 7 maja 1999 r. o ochronie terenów byłych hitlerowskich obozów zagłady(Dz. U. Nr 41, poz. 412 oraz z 2002 r. Nr 113, poz. 984 i Nr 153, poz. 1271),

3. Powiązanie ustaleń projektu zmiany studium uwarunkowań i kierunkówzagospodarowania przestrzennego gminy z innymi dokumentami.

Studium jako dokument wyrażający politykę przestrzenną gminy musi być zgodnyz polityką przestrzenną prowadzoną na szczeblu wojewódzkim oraz krajowym.

Obszar gminy Stęszew został uwzględniony w Planie zagospodarowaniaprzestrzennego województwa wielkopolskiego przyjętym uchwałą Sejmiku WojewództwaWielkopolskiego nr XVI/690/10 z dnia 26 kwietnia 2010 r. Plan zagospodarowaniawojewództwa stanowi dokument nadrzędny w stosunku do opracowywanej zmianystudium. W dokumencie tym gmina Stęszew znajduje się w strefie wielofunkcyjnegorozwoju terenów otwartych.

Projekt zmiany Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowaniaprzestrzennego w zakresie, który obejmuje jest dostosowany do powyższego dokumentu.

Przystąpienie Polski do Unii Europejskiej nałożyło na Polskę nowe obowiązki,wynikające z konieczności dostosowania prawa polskiego do regulacji unijnych. Ochronaśrodowiska wraz z Traktatem z Maastricht (1991) włączona została przez WspólnotyEuropejskie do spisu ich stałych zadań, dla których określono cele działańzapobiegawczych i regulujących. Obecnie prawo Unii Europejskiej regulujące ochronęśrodowiska liczy sobie kilkaset aktów prawnych, obejmujących dyrektywy,rozporządzenia, decyzja i zalecenia.Do priorytetów Unii Europejskiej w dziedzinie ochrony środowiska zaliczyć należy m.in.przeciwdziałanie zmianom klimatu, ochronę różnorodności biologicznej, ograniczeniewpływu zanieczyszczeń na zdrowie, a także lepsze wykorzystanie zasobów naturalnych.

Page 21: 27.07.2015 PO po RDO Studium zmiana studiumbip.steszew.pl/upload/ProgSrod2015rtz.pdf · 3 I. WST ĘP 1. Podstawy formalno - prawne opracowania Zgodnie z art. 51 ust. 1 ustawy z dnia

212

W ustaleniach studium należy uwzględniać cele ochrony środowiska wynikającez dokumentów rangi międzynarodowej. Należą do nich m.in.:1. dyrektywa Rady 85/337/EWG z dnia 27 czerwca 1985 r. w sprawie oceny skutków

wywieranych przez niektóre przedsięwzięcia publiczne i prywatne na środowiskonaturalne (Dz. Urz. WE L 175 z 05.07.1985),

2. dyrektywa Rady 92/43/EWG z dnia 21 maja 1992 r. w sprawie ochrony siedliskprzyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory (Dz. Urz. WE L 206 z 22.07.1992),

3. dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2001/42/WE z dnia 27 czerwca 2001 r.w sprawie oceny wpływu niektórych planów i programów na środowisko (Dz. Urz.WE L 197 z 21.07.2001),

4. dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2003/4/WE z dnia 28 stycznia 2003 r.w sprawie publicznego dostępu do informacji dotyczących środowiska i uchylającejdyrektywę Rady 90/313/EWG (Dz. Urz. WE L 41 z 14.02.2003),

5. dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2003/35/WE z dnia 26 maja 2003 r.przewidującej udział społeczeństwa w odniesieniu do sporządzania niektórych planówi programów w zakresie środowiska oraz zmieniającej w odniesieniu do udziałuspołeczeństwa i dostępu do wymiaru sprawiedliwości dyrektywy Rady 85/337/EWG(Dz. Urz. UE L 156 z 25.06.2003),

6. dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/1/WE z dnia 15 stycznia 2008 r.dotyczącej zintegrowanego zapobiegania zanieczyszczeniom i ich kontroli (Dz. Urz.UE L 24 z 29.01.2008).

Ustalenia powyższych przepisów zostały uwzględnione w procedurze sporządzania zmianystudium m.in. poprzez przeprowadzenie oceny oddziaływania planowanej inwestycji naśrodowisko i sporządzenia w tym celu niniejszej prognozy.Analizowany projekt zmiany studium podlega ocenie społeczeństwa i jest dostępnydo wglądu w trakcie sporządzania Studium – na etapie wyłożenia projektu zmiany studiumdo publicznego wglądu, jak i po jego zakończeniu.Prognoza zawiera opis skutków realizacji ustaleń przedmiotowej zmiany studium orazsposób oddziaływania jego zapisów na poszczególne komponenty środowiska.

Na szczeblu krajowym cele ochrony środowiska ustanawiają strategicznedokumenty rządowe: Polityka Ekologiczna Państwa oraz Polityka Ekologiczna Państwaw latach 2009 – 2012 z perspektywą do roku 2016.

Polityka Ekologiczna Państwa opiera się na konstytucyjnej zasadziezrównoważonego rozwoju, co powoduje, że musi być uwzględniania we wszystkichdokumentach strategicznych i programach, mających wpływ na środowisko.

Zgodnie z art. 74 Konstytucji RP nakłada się obowiązek dbałości o środowiskona instytucje publiczne. Celem podstawowym II Polityki ekologicznej jest zapewnieniebezpieczeństwa ekologicznego kraju (mieszkańców, infrastruktury społecznej i zasobówprzyrodniczych), przy założeniu, że strategia zrównoważonego rozwoju Polski pozwolina wdrażanie takiego modelu tego rozwoju, który zapewni na tyle skuteczną regulacjęi reglamentację korzystania ze środowiska, aby rodzaj i skala tego korzystania realizowaneprzez wszystkich użytkowników nie stwarzały zagrożenia dla jakości i trwałościprzyrodniczych zasobów.

Page 22: 27.07.2015 PO po RDO Studium zmiana studiumbip.steszew.pl/upload/ProgSrod2015rtz.pdf · 3 I. WST ĘP 1. Podstawy formalno - prawne opracowania Zgodnie z art. 51 ust. 1 ustawy z dnia

222

W maju 2009 r. Sejm RP przyjął dokument „Polityka ekologiczna państwa na lata2009-2012 z perspektywą do roku 2016”.

Dokument ten jest dostosowaniem wcześniejszego dokumentu do zmianw prawodawstwie polskim i wspólnotowym w zakresie ochrony środowiska. Kierunkidziałań określone w celach ww. dokumentu mają za zadanie przywrócenie właściwej roliplanowaniu przestrzennemu, w szczególności w zakresie lokalizacji nowych inwestycji.

W zakresie ustaleń dotyczących projektu zmiany studium, II Polityka ekologicznaodnosi się m. in. do:

- ochrony gleb,- racjonalizacji użytkowania wody,- gospodarowania odpadami,- jakości wód,- hałasu,- różnorodności biologicznej,

Projekt zmiany studium powiązany jest z powyższym dokumentem, m. in. poprzezwprowadzenie ustaleń dotyczących:

1. ochrony gleb (zapisy w zakresie zagospodarowania mas ziemnych, nakazującewykorzystanie mas ziemnych zdjętych w celu odsłonięcia złoża, do rekultywacjiterenu),

2. jakości wód (zapisy dotyczące odprowadzania wód opadowych i roztopowychdo ziemi, w sposób niezorganizowany, co wiąże się ze sposobem funkcjonowaniakopalni i wywozu kruszywa, zapisy dotyczące gromadzenia i odprowadzaniaścieków – gromadzenie w szczelnych zbiornikach bezodpływowychz zapewnieniem ich regularnego wywozu do miejsc wskazanych przez służbygminne przez koncesjonowanego przewoźnika oraz zapisy dotyczące lokalizacjiewentualnego punktu obsługi technicznej sprzętu, który to powinien mieć podłożezabezpieczone przed przenikaniem do wód i do ziemi substancji ropopochodnych.),

3. gospodarowania odpadami (sposób postępowania z odpadami niebezpiecznymii innymi niż niebezpieczne musi być zgodny z przepisami z zakresu gospodarkiodpadami, w szczególności dotyczy to selektywnej zbiórki odpadów),

4. hałasu (zapisy ustalające wymóg spełniania przez pojazdy i sprzęt dopuszczalnychpoziomów emisji hałasu, oraz obowiązku utrzymywania ich w odpowiednim stanietechnicznym. Organizacja pracy kopalni powinna uwzględniać odpowiedniterminarz robót - zakaz pracy ciężkiego sprzętu w godzinach nocnych orazodpowiednią organizację transportu - ograniczenie prędkości, określenie tras).

4. Potencjalne zmiany stanu środowiska w przypadku braku realizacji ustaleńzmiany studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennegogminy.

Dla terenu objętego zmianą studium nie obowiązuje aktualnie miejscowy planzagospodarowania przestrzennego .

Page 23: 27.07.2015 PO po RDO Studium zmiana studiumbip.steszew.pl/upload/ProgSrod2015rtz.pdf · 3 I. WST ĘP 1. Podstawy formalno - prawne opracowania Zgodnie z art. 51 ust. 1 ustawy z dnia

232

W studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminyStęszew przyjętym uchwałą nr IV/36/2015 Rady Miejskiej Gminy Stęszew z dnia 5 lutego2015 roku w sprawie przystąpienia do sporządzenia zmiany Studium uwarunkowańi kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Stęszew .Zgodnie z przeznaczeniem obszar objęty zmianą studium jest obecnie użytkowany jakotereny rolne.

W odniesieniu do obowiązujących ustaleń określonych w obowiązującym studium , naobszarze objętym zmianą określa się nowe kierunki zagospodarowania terenu oznaczonegonr ewid. 592, obręb Wronczyn, gm. Stęszew – tj. pod perspektywiczne eksploatowanie naterenie kruszywa naturalnego.Skutki odstąpienia od realizacji ustaleń zmiany studium są trudne do oszacowania,jednakże można przewidywać, że brak realizacji zmiany planu w dalszej lub bliższejperspektywie może spowodować następujące skutki:

- brak realizacji ustaleń zmiany studium może spowodować prowadzenieniekontrolowanej eksploatacji kruszywa intensyfikacja obecnie prowadzonejdziałalności rolniczej na terenie, na którym dominują gleby klasy IVa i V związanajest z mineralnym nawożeniem gruntów, co w konsekwencji przedkłada się naprzedostawanie się związków chemicznych zawartych w nawozach do gleby orazwód podziemnych,

- zaniechanie prowadzenia gospodarki rolnej doprowadzi do powstania ugoru,którego późniejsze zagospodarowanie może okazać się nieuzasadnioneekonomicznie.

5. Istniejące problemy ochrony środowiska istotne z punktu widzenia projektuzmiany Studium.

Wśród istniejących i potencjalnych problemów ochrony środowiska w gminieStęszew, które także dotyczą terenów objętych opracowaniem wymienić należy m. in.:

− zanieczyszczenia wód podziemnych i powierzchniowych pochodzące zprowadzonej działalności rolniczej,

− zanieczyszczenia wód podziemnych i powierzchniowych innego pochodzenia niżrolnicze (m. in. nielegalne składowiska odpadów, źle użytkowane zbiornikibezodpływowe),

− przekształcenia ziemi, związane z budową dróg i domów,

− przekształcenia ziemi związane z prowadzeniem odkrywkowej eksploatacji złóżkopalin,

− zanieczyszczenia komunikacyjne, pochodzące z pojazdów spalinowych (powodującm. in. skażenia gleb i prowadząc do ich degradacji chemicznej),

− stacje bazowe telefonii komórkowej,

− ograniczanie naturalnej bioróżnorodności, poprzez intensyfikację zabudowy orazwprowadzanie gatunków obcych,

− lokalizacja sieci infrastruktury technicznej wymagających określenia strefograniczonego użytkowania.

Page 24: 27.07.2015 PO po RDO Studium zmiana studiumbip.steszew.pl/upload/ProgSrod2015rtz.pdf · 3 I. WST ĘP 1. Podstawy formalno - prawne opracowania Zgodnie z art. 51 ust. 1 ustawy z dnia

242

Opracowywany dokument odnosi się do terenów rolniczych, które mają zostaćprzekształcone w związku z prowadzeniem odkrywkowej eksploatacji złóż kopalin.Najistotniejsze dla tych terenów jest zapewnienie odpowiedniego ograniczeniauciążliwości związanych z wydobyciem.

V PRZEWIDYWANE ODDZIAŁYWANIE USTALE Ń PROJEKTU ZMIANYSTUDIUM NA POSZCZEGÓLNE KOMPONENTY ŚRODOWISKA .

Znaczące oddziaływanie na środowisko związane z realizację zmiany studiumuwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Stęszew będziewiązało się przede wszystkim ze składowaniem odpadów oraz rekultywacją terenu.Oddziaływania na środowisko spowodowane eksploatację kruszywa, będą zróżnicowane.

1. Ocena oddziaływania ustaleń studium na jakość powietrza.

W przypadku kopalni kruszywa emisja zanieczyszczeń wystąpi podczas pracwydobywczych oraz transportu kruszywa i pochodzić będzie z procesów spalania paliwsilnikowych. W celu ograniczenia negatywnego wpływu zanieczyszczeń powstającychpodczas eksploatacji sprzętu i środków transportu na jakość powietrza atmosferycznegonależy podjąć następujące działanie:

- odpowiednia organizacja transporty,- pojazdy i sprzęt muszą spełniać wymogi w zakresie dopuszczalnych poziomów

emisji spalin, a także muszą być utrzymywane w odpowiednim stanie technicznym.Eksploatacja oraz transport kruszywa o naturalnej wilgotni praktycznie nie

powoduje powstanie pyłów. Niewielkie pylenia mogą wystąpić podczas suchychi wietrznych dni.

Konkludując, nie przewiduje się znaczącego oddziaływania na powietrzeatmosferyczne. Na terenie objętym zmianą studium będzie miał miejsce niewielki wzrostemisji zanieczyszczeń. Ze względu na rozmiary działalności oraz sukcesywnewydobywania złoża, na terenie eksploatacji kruszywa nie przewiduje się również zmian wwarunkach klimatu lokalnego.

Proponowana w projekcie studium rolno lub rolno – wodna rekultywacja terenu nierównież nie wpłynie znacząco na klimat lokalny.

2. Oddziaływanie na klimat akustyczny.

Na obszarze objętym zmianą studium nie znajdują się tereny podlegające ochronieakustycznej - tj. tereny przeznaczone pod zabudowę mieszkaniową jednorodzinną., dlaktórych zgodnie z ustaleniami studium należy spełnić wymagane przepisami odrębnestandardy akustyczne.

Eksploatacja kruszywa odbywać się będzie w porze dziennej, co będzieminimalizowało uciążliwości dla środowiska, szczególnie dla okolicznej ludności.Najbliższa zabudowa zagrodowa zlokalizowana jest w odległości ok. 160,00 m na północod terenu objętego zmianą studium. Tereny przeznaczone pod zabudowę mieszkaniową,

Page 25: 27.07.2015 PO po RDO Studium zmiana studiumbip.steszew.pl/upload/ProgSrod2015rtz.pdf · 3 I. WST ĘP 1. Podstawy formalno - prawne opracowania Zgodnie z art. 51 ust. 1 ustawy z dnia

252

stanowiące zwartą zabudowę wsi Wronczyn, zlokalizowane są w odległości ok. 750,00 mna północny zachód od terenu objętego zmianą studium. Przewiduje się, że przywydobyciu kruszywa pracować będą głównie maszyny związane z urabianiem,ładowaniem i transportem kruszywa, a więc koparki, ładowarki, spycharki oraz środkitransportu.

Przyjmując moc akustyczną pracujących maszyn ok. 100 dB szacuje się, że przynajbliżej położonych od terenu eksploatacji budynkach mieszkalnych nie zostanąprzekroczone wskaźniki LAeg D (równoważny poziom dźwięku A dla pory dnia) i LDWN

(długookresowy średni poziom dźwięku A wyrażony w decybelach (dB), wyznaczonyw ciągu wszystkich dób w roku), które dla zabudowy mieszkaniowej wynoszą 50 dB.

Należy dążyć do tego, aby po uchwaleniu zmiany studium, podjęto działaniamające na celu uchwalenie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego.Ustalenia planu powinny zapewniać, że w zakresie ochrony przed hałasem przestrzeganebędą dopuszczalne wartości hałasu w środowisku dla całego obszaru objętego planem.

Dopuszczalne normy poziomu hałasu zostały określone w rozporządzeniu MinistraŚrodowiska z dnia 14 czerwca 2000 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasuw środowisku (Dz. U. z 2014 r., poz. 112).

3 Oddziaływanie na krajobraz oraz przekształcenie rzeźby terenu.

Z eksploatacją kruszywa wiąże się trwałe przeobrażenie powierzchni terenuw miejscu wydobycia kruszywa. W wyniku działalności wydobywczej powstają hałdy orazwykopy, następuje likwidacja pokrywy glebowej oraz powstanie obiektów tworzącychczasowe zaplecze terenów.

W celu zminimalizowania skutków eksploatacji kruszywa istotna jestnatychmiastowa rekultywacja terenu. Zaleca się leśny lub wodno – leśny kierunekrekultywacji. Ponadto zasadne jest sukcesywne zdejmowanie wierzchniego nakładu ziemi,stanowiącego warstwę humusową, dla potrzeb późniejszej rekultywacji terenu.

Realizacja ustaleń studium, a w następnej kolejności opracowanie miejscowegoplanu zagospodarowania przestrzennego, nie będzie miało negatywnego wpływu na terenurolne i leśne na terenach sąsiadujących działek jak również drogi gminnej sąsiadującejz terenem objętym zmianą studium. Warunkiem jest jednak wyznaczenie w planiemiejscowym granic obszaru eksploatacji zachowując wymagane przepisami pasy ochronneod terenów sąsiednich.

4. Wytwarzanie odpadów.

Gospodarowanie odpadami zostało określone w ustawie z 14 grudnia 2012 r.o odpadach (Dz. U. z 2013 r., poz. 21 ze zm.) w sposób zapewniający ochronę życia izdrowa ludzi oraz ochronę środowiska zgodnie z zasadą zrównoważonego rozwoju, a wszczególności zasady zapobiegania powstawaniu odpadów i ich negatywnegooddziaływania na środowisko.

Odpadu komunalne są gromadzone i usuwane zgodnie z zasadami określonymiw regulaminie utrzymania czystości i porządku w gminie oraz w planie gospodarki

Page 26: 27.07.2015 PO po RDO Studium zmiana studiumbip.steszew.pl/upload/ProgSrod2015rtz.pdf · 3 I. WST ĘP 1. Podstawy formalno - prawne opracowania Zgodnie z art. 51 ust. 1 ustawy z dnia

262

odpadami. Odpady powstające w wyniku prowadzonej działalności gospodarczej powinnybyć przekazywane do odzysku lub unieszkodliwiania poza obszar objętym zmianą studium– podmiotom posiadającym stosowne zezwolenie wynikające z ww. ustawy.

Z działalnością polegającą na eksploatacji złoża kruszywa naturalnego związanebędzie powstawanie zarówno odpadów niebezpiecznych jak i innych niż niebezpieczne.

Do odpadów niebezpiecznych zaliczyć należy:- oleje odpadowe i odpady ciekłych paliw – tj. oleje hydrauliczne, oleje silnikowe itp.;- zużyte lub nie nadające się do użytkowania pojazdy, odpady z demontażu,

przeglądu i konserwacji pojazdów – tj. filtry olejowe, płyny hamulcowe;- baterie i akumulatory;

Do odpadów innych niż niebezpieczne zaliczyć należy:- zużyte odpady z demontażu, przeglądu i konserwacji pojazdów – tj. zużyte opony,

okładziny hamulcowe (nie zawierające azbestu), metale żelazne i nieżelazne,tworzywo sztuczne, szkło;

- odpady komunalne.5. Oddziaływanie na warunki gruntowo – wodne.

Oddziaływanie na środowisko gruntowo – wodne ze strony zakładu wydobyciakruszywa naturalnego może dotyczyć spływu powierzchniowego wód opadowychz miejsca parkowania czy konserwacji maszyn, a także zanieczyszczeń pochodzącychz incydentalnych rozlewów lub wycieków. Powyższe źródła zanieczyszczeń mogąwprowadzić do wód głównie zawiesinę mineralną, a w minimalnym zakresie oleje i paliwopochodzące z maszyn i pojazdów.

Na terenie kopalni powstawać będą niewielkie ilości ścieków bytowychzwiązanych z pracująca w zakładzie załoga i odbiorcami kruszywa. Ścieki te powinny byćgromadzone w zbiorniku bezodpływowym i wywożone do oczyszczalni ścieków.

Ścieki opadowe i roztopowe w sposób niezorganizowany odprowadzane do gruntu.Realizacja ustaleń studium nie spowoduje nieosiągnięcia celów środowiskowych

zawartych w „Planie gospodarowania wodami na obszarze dorzecza Odry”.

6. Oddziaływanie na szatę roślinną oraz świat zwierzęcy.

Teren objęty zmianą studium stanowi grunty rolne, a więc szata roślinna to główniesezonowe uprawy polowe oraz śródpolne zakrzewienia. Na terenie nie występują żadnechronione elementy świata roślinnego czy zwierzęcego.

Wydobycie kruszywa naturalnego wiąże się z całkowitą likwidacją szaty roślinnejw granicach terenu górniczego, z czym wiąże się również eliminacja niektórych gatunkówfauny.

Dla zachowania cennych siedlisk oraz gatunków znajdujących się pozaomawianym terenem lecz w zasięgu powiązań funkcjonalnych należy zachowaćszczególną dbałość o stan czystości środowiska naturalnego.

Kopalina użyteczna nie posiada własności toksycznych, zatem nie stanowizagrożenia dla środowiska.

Page 27: 27.07.2015 PO po RDO Studium zmiana studiumbip.steszew.pl/upload/ProgSrod2015rtz.pdf · 3 I. WST ĘP 1. Podstawy formalno - prawne opracowania Zgodnie z art. 51 ust. 1 ustawy z dnia

272

7. Przewidywane znaczące oddziaływanie, w tym oddziaływanie bezpośrednie,pośrednie i wtórne, skumulowane, krótkoterminowe, długoterminowe, stałe,chwilowe, pozytywne i negatywne na cele i przedmiot Natura 2000 i integralnośćtego obszaru.

Zmiana studium dopuszcza na terenie eksploatację kruszywa naturalnego, które toprzedsięwzięcie może być zakwalifikowane jako przedsięwzięcie mogące znaczącooddziaływać na środowisko.

Realizacja zapisów zmiany Studium.... wpłynie na faunę obszaru analizowanegoprzede wszystkim poprzez intensywną ingerencję w rzeźbę terenu oraz przekształceniazwiązane ze zmianą sposobu użytkowania.

Teren objęty zmianą studium znajduje się w odległości ok. 1,6 km od obszaruNatura 2000 PLH300039 „Będlewo-Bieczyny”.

W związku z tym, że teren objęty zmianą studium położony jest w znacznejodległości od obszarów Natura 2000, oddziaływanie planowanej inwestycji na obszaryobjęte ochroną będzie znikome.

8. Wpływ na zabytki oraz dobra materialne.

Teren objęty zmianą Studium znajduje się poza obszarami ochrony dziedzictwakulturowego oraz dóbr kultury współczesnej. W przypadku odkrycia w trakcieprowadzenia robót przedmiotów, co do których istnieje przypuszczenie, że są onezabytkami, należy niezwłocznie zawiadomić właściwy organu ochrony zabytków, a jeślinie jest to możliwe, Burmistrza Miasta i Gminy Stęszew i podjęcia wszelkich czynnościprzewidzianych przepisami odrębnymi dotyczącymi ochrony zabytków i opieki nadzabytkami.

Projekt zmiany studium zakłada takie rozwiązania, które nie spowodują degradacjiposzczególnych elementów środowiska.

Teren objęty planem położony jest w odległości ok. 750 m od terenów zwartejzabudowy mieszkaniowej wsi Wronczyn. Tereny zabudowy zagrodowej zlokalizowane sąw promieniu ok. 150 m. Mając na uwadze przyszłe przeznaczenie terenów otaczających,oddziaływanie planowanych obiektów powinna zamykać się w granicach opracowaniazmiany studium.

9. Oddziaływanie na warunki życia i zdrowia ludzi.

Wpływ realizacji postanowień studium na zdrowie i życie ludzi jest wypadkowąposzczególnych komponentów środowiska.Emisja hałasu związana z eksploatacją kruszywa naturalnego ma charakter czasowy,do czasu zakończenia eksploatacji i rekultywacji terenu.Pewną niedogodność stanowić może spedycja kruszywa transportem samochodowym.Pojazd powinien być sprawnie technicznie, a ilość załadunku kruszywa na samochody orazich prędkość nie powinna przekraczać wielkości dopuszczalnych na drodze dojazdowejdo szosy.

Page 28: 27.07.2015 PO po RDO Studium zmiana studiumbip.steszew.pl/upload/ProgSrod2015rtz.pdf · 3 I. WST ĘP 1. Podstawy formalno - prawne opracowania Zgodnie z art. 51 ust. 1 ustawy z dnia

282

Zagrożenie dla ludności stanowić będą mogły wysokie skarpy wyrobiska, któremogą się osuwać. Dlatego też nie należy dopuszczać do ich powstawania, zachowującodpowiedni kąt nachylenia skarp. Teren kopalni łącznie z terenem zwałów i hałd powinienbyć oznaczony tablicami, na których powinny być umieszczone napisy zakazujące wstępuosobom nie upoważnionym.

Wzdłuż zachodniej granicy działki przebiega linia energetyczna wysokiegonapięcia. Wyznaczając granice eksploatacji złoża należy zachować pasy ochronneod przedmiotowej linii oraz dróg i użytków rolnych znajdujących się poza obszaremzmiany studium.

10. Oddziaływanie transgraniczne.

Planowane przedsięwzięcia maja charakter lokalny i nie będą emitowaćzanieczyszczeń mogących przemieszać się na dalekie odległości. Ponadto, z uwagi napołożenie gminy, realizacja zapisów analizowanego studium uwarunkowań i kierunkówzagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Stęszew nie spowoduje transgranicznegooddziaływania na środowisko przyrodnicze.

11. Oddziaływanie na różnorodność biologiczną.

Obszar opracowania studium stanowi krajobraz terenów gruntów rolnychw części odłogowanych.Na terenie nieużytkowym dominuje roślinność charakterystyczna dla terenów łąki pastwisk, natomiast roślinność na terenie gruntów ornych zależy od rodzaju uprawwystępujących w danym okresie na tym terenieW wyniku realizacji ustaleń zmiany studium grunty te zostaną wyłączone z użytkowaniarolniczego. Po zakończeniu eksploatacji kruszywa i zrekultywowaniu terenu funkcjarolnicza zostanie przywrócona.

Zapisy zawarte w projekcie studium, przewidują na etapie rekultywacjiprzywrócenie roślinności oraz innych elementów środowiska przyrodniczego.

12. Oddziaływanie na zasoby naturalne.

Projekt zmiany Studium... na obszarze wsi Wronczyn obejmuje swoim zasięgiemmiejsce występowania złóż kruszywa naturalnego. Zmiana studium przewiduje wydobyciezasobów naturalnych.

VI. ROZWI ĄZANIA ZAPOBIEGAJ ĄCE LUB OGRANICZAJ ĄCE NEGATYWNEODDZIAŁYWANIE NA ŚRODOWISKO W TYM ROZWI ĄZANIAALTERNATYWNE.

Przyjęcie proponowanych w analizowanym projekcie zmiany studiumuwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Stęszewwywoła widoczne zmiany w środowisku. Zapisy studium zapewniają optymalną ochronęśrodowiska przyrodniczego zarówno na analizowanym terenie jaki i w jego otoczeniu.W zakresie ochrony terenu przed niekorzystnym zmianom w środowisku proponuje się:

Page 29: 27.07.2015 PO po RDO Studium zmiana studiumbip.steszew.pl/upload/ProgSrod2015rtz.pdf · 3 I. WST ĘP 1. Podstawy formalno - prawne opracowania Zgodnie z art. 51 ust. 1 ustawy z dnia

292

- wprowadzenie obowiązku zabezpieczenia wyrobiska przed niekontrolowanymużytkowanie, w szczególności przed zaśmiecaniem wylewaniem ścieków,

- ścieki bytowe gromadzić w bezodpływowych zbiornikach i regularnie wywozićprzez koncesjonowanego przewoźnika do miejsc wskazanych przez służby gminne.

- utwardzenie i zabezpieczenie punktu napraw sprzętu oraz zadaszenie punktumagazynowania oleju,

- gromadzenie i segregowanie odpadów niebezpiecznych,- rekultywacje w kierunku rolnym,- odpowiednią organizację transportu,- utrzymywanie sprzętu w odpowiednim stanie technicznym,- ustalenie odpowiedniego terminarza robót – zakaz pracy w godzinach nocnych.

Na etapie sporządzania zmiany studium rozważane były różne warianty rozwiązańplanistycznych. Ostateczny wybór stanowi koncepcję zapewniającą optymalnewykorzystanie terenu pod względem przestrzennym, ekonomicznym jak i środowiskowym.W związku z powyższym nie proponuje się rozwiązań alternatywnych w stosunkudo zmiany studium.

VIII. PROPOZYCJE DOTYCZACE PRZEWIDYWANYCH METOD ANA LIZYSKUTKÓW REALIZACJI POSTANOWIE Ń STUDIUM ORAZCZĘSTOTLIWO ŚCI JEJ PRZEPROWADZANIA.

Uchwalenie zmiany studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowaniaprzestrzennego będzie stanowić dokument, na podstawie którego zostanie opracowanymiejscowy plan zagospodarowania przestrzennego. Na podstawie uchwalonegow następstwie planu miejscowego będą wydawane decyzje administracyjne, w tymo pozwoleniu na budowę.

W projekcie budowlanym dotyczącym konkretnej inwestycji będzie możnazastosować metody analizy wpływu danej inwestycji na środowisko oraz ustalićczęstotliwość z jaką należy ją przeprowadzać.

W kontekście ustaleń omawianego w prognozie projektu zmiany studium,szczególnie istotne będzie monitorowanie poziomu hałasu oraz monitorowanie jakościpowietrza.Regularnej kontroli powinna podlegać prowadzona gospodarka wodno – ściekowa i jejoddziaływanie na stan wód gruntowych, a także gospodarka odpadami.

Analiza skutków realizacji projektu zmiany studium, którego niniejsza prognozadotyczy, powinna odbywać się dwuetapowo. Pierwszy etap analizy realizacji postanowieństudium zaleca się przeprowadzić w trakcie realizacji zamierzenie inwestycyjnego.Powinna ona obejmować w szczególności: sposób zabezpieczenia wykopów budowlanychprzed przenikaniem do nich zanieczyszczeń z powierzchni ziemi, sposób zabezpieczenieplanu obsługi inwestycji, sposób prowadzenia gospodarki odpadami oraz masamiziemnymi.

Kolejny etap analizy skutków realizacji projektu zmiany studium powinienodbywać się po całkowitym zakończeniu zamierzenia inwestycyjnego. W drugim etapie

Page 30: 27.07.2015 PO po RDO Studium zmiana studiumbip.steszew.pl/upload/ProgSrod2015rtz.pdf · 3 I. WST ĘP 1. Podstawy formalno - prawne opracowania Zgodnie z art. 51 ust. 1 ustawy z dnia

303

należy dokonać ogólnej oceny wykonania zamierzenia inwestycyjnego z uwzględnieniemstanu terenu po zakończeniu inwestycji oraz sposobu dotrzymania ustaleń wynikającychz projektu zmiany studium. Minimalizacja negatywnych oddziaływań na środowiskoprojektowanej inwestycji powinna być realizowana m.in. poprzez dbałość o wykonanieinwestycji i o przestrzeganie wytycznych zawartych w projektach.

Zgodnie z przepisami ustawy uioś, monitoring skutków realizacji postanowieńprzyjętych w zmianie planu w zakresie oddziaływania na środowisko jest zobowiązanyprowadzić Burmistrz Miasta i Gminy Stęszew.

Monitoring ten może polegać m.in. na analizie i ocenie stanu poszczególnychkomponentów środowiska w oparciu o wyniki pomiarów uzyskanych w ramachpaństwowego monitoringu środowiska lub w ramach indywidualnych zamówień,na kontroli i ocenie zgodności wyposażenia terenu w infrastrukturę technicznąz ustaleniami przyjętego dokumentu. Dokonując analizy i oceny stanu poszczególnychkomponentów środowiska w oparciu o wyniki pomiarów uzyskanych w ramachpaństwowego monitoringu środowiska należy mieć na uwadze, że muszą się one odnosićdo obszaru objętego projektem zmiana studium.

Prowadzone przez służby gminne kontrole realizują zadania zapisane w ProgramieOchrony Środowiska. Do instytucji, które mogą przyczynić się do monitoringu stanuśrodowiska przyrodniczego oraz wyeliminować ewentualne niekorzystne oddziaływania naobszarze objętym zmianą studium są m.in. Powiatowy Inspektor Sanitarny, PowiatowyInspektorat Nadzoru Budowlanego, straż pożarna oraz inne jednostki. Obserwacje zmianw środowisku dotyczące m.in. gospodarki odpadami prowadzi na bieżąco samorządlokalny.Częstotliwość wykonywanych pomiarów oraz przeprowadzanych kontroli powinna byćdostosowana do potrzeb, nie rzadziej jednak niż raz na kadencję, przy czym analiza badańprzeprowadzanych w ramach państwowego monitoringu, powinna być przeprowadzana coroku.

IX. STRESZCZENIE W JĘZYKU NIESPECJALISTYCZNYM

Niniejsza prognoza dotyczy oceny oddziaływania na środowisko projektu zmianyStudium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Stęszew.

Analizie i ocenie poddano projekt uchwały Rady Miejskiej Gminy Stęszewzawierający ustalenia tekstowe, a także rysunek projektu zmiany Studium... w skali 1 :10000.

Zgodnie z uzasadnieniem do uchwały nr IV/36/2015 Rady Miejskiej GminyStęszew z dnia 5 lutego 2015 roku w sprawie przystąpienia do sporządzenia zmianyStudium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Stęszewpotrzeba sporządzenia dla wyżej wymienionego obszaru zmiany Studium uwarunkowańi kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Stęszew, wynika z wnioskówwłaścicieli nieruchomości dotyczących konieczności zaktualizowania statusuprzeznaczenia wnioskowanych działek.

W obowiązującym obecnie Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowaniaprzestrzennego gminy Stęszew z 2002 r., zaktualizowanym o zmianę zatwierdzoną

Page 31: 27.07.2015 PO po RDO Studium zmiana studiumbip.steszew.pl/upload/ProgSrod2015rtz.pdf · 3 I. WST ĘP 1. Podstawy formalno - prawne opracowania Zgodnie z art. 51 ust. 1 ustawy z dnia

313

uchwałą Rady Miejskiej Gminy Stęszew nr XXXIX/333/2014 z dnia 11 września 2014 r.,analizowane obszary oznaczony jest jako gruntu rolne.

Niniejsza prognoza złożona jest z dwóch części. Pierwsza część stanowi ocenęistniejących uwarunkowań środowiska przyrodniczego, z uwzględnieniem podziałuna jego poszczególne elementy: obecne użytkowanie terenu, warunki gruntowe, warunkiglebowe, rzeźbę terenu, warunki wodne, szatę roślinną i świat zwierzęcy, klimat lokalnyi komfort akustyczny, ludzi, zabytki oraz krajobraz.

Opracowanie obejmuje w swym zakresie:- obszar części działki nr 592 położonej w obrębie Wronczyn o powierzchni

ok. 23 ha. W granicach opracowania znajdują się tereny rolne, użytkowane jakogrunty orne.

Druga część odnosi się do konkretnych zapisów projektu zmiany studiumw kontekście ich zgodności z przepisami prawa dotyczącymi ochrony środowiska, jakrównież ich oddziaływania na poszczególne komponenty. Prognoza wykazuje, iż zapisyprojektu zmiany Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennegogminy Stęszew, spowodują realizację inwestycji wpływającej dość istotniena poszczególne komponenty środowiska.

Ponadto intencją stworzenia zapisów zmiany studium... było wprowadzenienowego zainwestowania w oparciu o panujące obecnie w ochronie środowiska standardyi dostosowanie treści do obowiązujących w tym zakresie regulacji prawnych. W prognozieodniesiono się m.in. do zapisów ustawy Prawo ochrony środowiska, o ochronie przyrodyoraz Prawo wodne. Dotyczą one m.in. gospodarki wodami opadowymi i roztopowymi,gospodarki odpadami, zagospodarowania ścieków, mas ziemnych. Ponadto uwzględnionow zapisach przebieg sieci wysokiego napięcia oraz położenie w granicach WielkopolskiejDoliny Kopalnej.

Na terenie objętym opracowaniem przewiduje się istotne zmiany w rzeźbie terenu.Przekształcenia terenu wynikać będą z charakteru prowadzonej działalności – tj. kopalnikruszywa naturalnego.

Stąd liczne zapisy uszczegóławiające warunki prowadzenia eksploatacji, m.in.mówiące o tym, iż masy ziemne, które zostaną zdjęte w celu odsłonięcia złoża, powinnyzostać wykorzystane do rekultywacji terenu.

W wyniku wprowadzonego zapisami projektu zmiany Studium... zainwestowaniawarunki podłoża na przedmiotowym obszarze mogą ulec pewnym zmianom. W miejscachwprowadzenia eksploatacji złóż kopalin i lokalizacji elementów infrastruktury techniczneji dojazdów nastąpi uszczelnienie powierzchni kosztem obszarów biologicznie czynnych.Eksploatacja kopalin będzie stanowić istotną ingerencją w warunki gruntowe, dlategonależy rozważyć zastrzeżenie, że wydobycie kruszywa nie może doprowadzaćdo destabilizacji stosunków wodnych lub niekorzystnego oddziaływania na statecznośćgruntów.

Zapisy zmiany Studium... dotyczące gospodarki wodami opadowymi i ściekamipozwolą, aby stan wód gruntowych nie uległ pogorszeniu w wyniku potencjalnychzanieczyszczeń mogących pochodzić z wprowadzanego zapisami studium przeznaczenia

Page 32: 27.07.2015 PO po RDO Studium zmiana studiumbip.steszew.pl/upload/ProgSrod2015rtz.pdf · 3 I. WST ĘP 1. Podstawy formalno - prawne opracowania Zgodnie z art. 51 ust. 1 ustawy z dnia

323

terenu. Jednocześnie projektowane przeznaczenie wpłynie na wyeliminowaniezanieczyszczeń środowiska gruntowo – wodnego pochodzącego ze źródeł rolniczych.

Projekt zmiany Studium nie obejmuje terenów wchodzących w obszary Natura2000. Teren objęty zmianą studium znajduje się w odległości ok. 1,6 km od obszaruNatura 2000 PLH300039 „Będlewo-Bieczyny

Realizacja ustaleń projektu zmiany Studium nie wpłynie znacząco na zmianęwarunków klimatu akustycznego.

Wprowadzenie nowego przeznaczenia nie pozostanie bez znaczeniadla istniejących na terenie opracowania roślin i zwierząt. Proponowane zmiany zawartew omawianym dokumencie nie wpłyną diametralnie na rozerwanie siedlisk, gdyż nie mająone charakteru wielkoskalowego. Niemniej jednak każde nowe zainwestowanie przyczyniasię do niszczenia gatunków występujących samoczynnie. Dlatego też projekt zmianyStudium… określa postępowanie w zakresie ochrony zasobów przyrodniczych i tymsamym zapewnia warunki do podtrzymania bioróżnorodności biologicznej.

Projekt zmiany Studium... będzie wpływał na warunki życia społeczności lokalnejpoprzez sankcjonowanie wprowadzenia nowych terenów przeznaczonych pod wydobyciekruszywa. Planowany teren inwestycji położony jest w znacznej odległości od zabudowywiejskiej.Projekt zmiany Studium w swoim zakresie wpłynie w pewien sposób na krajobraz. Nieprzewiduje się jednak wprowadzania inwestycji o charakterze wielkoskalowym,a projektowane zagospodarowanie będzie wykorzystywało naturalne predyspozycjeśrodowiska.

Ze względu na położenie analizowanego terenu poza obszarami ochronydziedzictwa kulturowego oraz dóbr kultury współczesnej, zmiana studium nie wpłynienegatywnie na zabytki oraz dobra materialne.W prognozie zawarto informację o braku konieczności wprowadzania rozwiązańalternatywnych do zaproponowanych w zmianie Studium, o braku oddziaływaniatransgranicznego w trakcie realizacji zapisów zmiany Studium, a także o metodachmonitoringu i częstotliwości jego przeprowadzania.

Page 33: 27.07.2015 PO po RDO Studium zmiana studiumbip.steszew.pl/upload/ProgSrod2015rtz.pdf · 3 I. WST ĘP 1. Podstawy formalno - prawne opracowania Zgodnie z art. 51 ust. 1 ustawy z dnia

333

Załącznik nr 1: część graficzna ustaleń zmiany studium uwarunkowań i kierunkówzagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Stęszew.

Page 34: 27.07.2015 PO po RDO Studium zmiana studiumbip.steszew.pl/upload/ProgSrod2015rtz.pdf · 3 I. WST ĘP 1. Podstawy formalno - prawne opracowania Zgodnie z art. 51 ust. 1 ustawy z dnia

343

Załącznik nr 2: lokalizacja

www.geoportal.gov.pl

Page 35: 27.07.2015 PO po RDO Studium zmiana studiumbip.steszew.pl/upload/ProgSrod2015rtz.pdf · 3 I. WST ĘP 1. Podstawy formalno - prawne opracowania Zgodnie z art. 51 ust. 1 ustawy z dnia

353

Załącznik 3: dokumentacja fotograficzna

Page 36: 27.07.2015 PO po RDO Studium zmiana studiumbip.steszew.pl/upload/ProgSrod2015rtz.pdf · 3 I. WST ĘP 1. Podstawy formalno - prawne opracowania Zgodnie z art. 51 ust. 1 ustawy z dnia

363