PierwszeprzykazanieKontrolujswojewydatki

Zawszesprawdzajilewydałeś,ailepieniędzypozostałocidonastępnejwypłatylubkieszonkowego.Podkoniecmiesiącazróbbilans,czyli

zestawieniedochodówiwydatków.PozwoliCitoocenić,czywtwoimbudżecieznalazłysięjakieśzbędnepozycje.Jeżelitak,zastanówsięcozrobić,

żebyichuniknąćwnastępnychmiesiacach.

Drugieprzykazanie

Zacznijoszczędzać

Regularneoszczędzaniewbrewpozoromwcaleniejesttrudne.Kiedyjużzrobiszswójmiesięcznybilans,zastanówsięzczegomógłbyśzrezygnować,żebyodłożyćpieniądze.PewniewydajeCisię,że

odłożyszgrosze?Nicbardziejmylnego!Odkładająccotydzień10złporokubędzieszmiałconajmniej560zł.

Trzecieprzykazanie

Zacznijzarabiać

Oczywiścienaukajestterazdlaciebienajważniejszymzajęciem,alespróbujposzukaćzajęciaczydrobnejpracy,którąbędzieszmógłpogodzićzeszkołą.DużemożliwościdrzemiąwInternecie–załóżciekawegobloga,

wypromujgo,areklamodawcysamicięznajdą.Satysfakcjazsamodzielniezarobionychpieniędzyjestogromna.

CzwarteprzykazanieZałóżkontobankowe

ŻebyzałożyćkontowPolscewystarczymiećskończone13latizgodęrodziców.PozwoliCiononawiększąswobodę‐jakoposiadaczkonta

będzieszmiałdostępdoprzelewówinternetowych,wypłatwbankomatach(koniecznoszeniemprzysobiegotówki)ipłatnościzapomocąkarty.

PiąteprzykazanieInwestuj

Odkładaniepieniędzywświnceskarboncepomagaoszczędzaćpieniądze,aleniepozwalaimnasiebiezarabiać.Najprostszymsposobemna

bezpieczneoszczędzaniejestlokata.Gwarantujepewnyzysk,mimożenadośćniskimpoziomie.Decydującsięnalokatęsprawdźrealnąstopęoprocentowania–informacjeoniejznajdzieszwnaszymporadniku.

Szósteprzykazanie

Korzystajzulg

Uczniowiemająprawodoróżnegorodzajuzniżek.Przejazdkomunikacjąmiejskąjesttańszyo50%,akolejąo37%‐wystarczyważnalegitymacjaszkolna.Istniejewielespecjalnychkartjaknp.EURO<26dlauczniówistudentów,któreoferujązniżkinakursyjęzykowe,biletydokina,

wejściówkinaimprezy,aczęstorównieżubezpieczenie.PosiadanietakiejkartymożewprowadzićdużeoszczędnościwTwoimportfelu,akoszt

jejwyrobienianapewnoszybkosięzwróci.

SiódmeprzykazanieUstallimitwydatków

Powinieneśnauczyćsięplanowaćswojewydatki.Najlepszymsposobemjestzapisywanieichwoddzielnymplikunapoczątkukażdegomiesiąca–

przygotujsobiespecjalnątabelkęisukcesywniejąuzupełniaj.Jeżelibędzieszsumiennieprzestrzegałwydatkówzlisty‐uniknieszniepotrzebnychi

nieracjonalnychkosztów.

Ósmeprzykazanie

Zaplanujswojąprzyszłość

Planowanieprzyszłościjestważne–wartowyznaczaćsobieceledługo‐ikrótkoterminowe.Wkońcuśrodkiktórymidysponujemysączęstodrogądorealizacjimarzeń.Jeżelipostanowisznp.,żeodkładaszpieniądzena

rowerzastanówsięileijakdługobędzieszmusiałoszczędzaćijaknajlepiejteśrodkiulokować.Niemożnamiećwszystkiego–pewniebędzieszmusiałzrezygnowaćzniektórychwydatków,aledziękikonkretnemu

celowitwojamotywacjabędziewiększa.

Dziewiąteprzykazanie

Poszerzajswojąwiedzę

Powiedzenie,żeuczymysięprzezcałeżycienabieraszczególnegoznaczeniawprzypadkuedukacjifinansowej–bankiciągleproponująnowerozwiązaniaiproduktyfinansowe.Żebywpełnijezrozumiećpotrzebajestsolidnainajbardziejaktualnawiedza.MożnajączerpaćzInternetu,wartoodwiedzaćteżforaotematyceekonomicznej,aleczęstowystarczy

poprostucodziennyprzeglądwiadomościgospodarczych.

Dziesiąteprzykazanie

Niedajsięzmanipulować

Wieleinstytucjifinansowychprześcigasięwzdobywaniuklientów.Możeszusłyszeć„10%w3miesiące”,„pożyczkiodręki”albo„łatwykredyt,wystarczy

dowód”.Pamiętaj,żetocowydajesięzbytpiękne,żebybyłoprawdziwe,pewnietakieniejest.Zanimweźmieszszybkąpożyczkęprzeczytaj

dokładnieumowę,apewnieznajdzieszwieleniespodzianek.Uważajnareklamy,alenietylko–wieletreścizawartychwkolorowychmagazynachto

nieobiektywneinformacje,aledziełospecjalistówodpromocji.

POWODZENIA!

Autor:BartoszKarnowskiPrzygotowanonapotrzebyprojektu„Finanse.mp3–edukacjamłodych

konsumentówfinansowych”.ProjektdofinansowanyześrodkówM.St.Warszawy.

Wprezentacjiwykorzystanozdjęciazserwisuwww.sxc.hu

©2009FundacjaTerazEdukacja