02 Na Stadionie Ludowymi 1956

Jacek Walczyski

Na Stadionie Ludowym (1956)

Sukcesy stalowcw, a przede wszystkim awans do ekstraklasy i zdobycie wicemistrzostwa Polski sprawiy, e stadion przy Alei Mireckiego okaza si zbyt ciasny i za may na niedzielne spotkania nie tylko natury

sportowej lecz i rozrywkowej. Rnego rodzaje festyny i imprezy odbyway si gwnie w Parku Sieleckim oraz przed dworcem kolejowym. Ale brakowao niezbdnej te do takich imprez areny sportowej. Na lsku jedynym godnym uwagi obiektem na pocztku lat pidziesitych by stadion Ruchu Chorzw, w Zagbiu nie byo ich wcale. Mimo e na Alei Mireckiego znajdoway si trzy stadiony (Stal, Czarni i Wkniarz) to aden z nich nie mg spenia roli rekreacyjnej chocia znajdoway si niemal w centrum miasta.

Wkrtce rozpoczto budow dwch reprezentacyjnych obiektw w wojewdztwie katowickim: Stadionu lskiego na pograniczu miast Katowic i Chorzowa oraz Stadionu Ludowego pomidzy Sosnowcem i Szopienicami. Rwnoczenie zaczto zagospodarowywanie had na ktrych powstawa Wojewdzki Park Kultury i Wypoczynku w Chorzowie a tereny wok Stawikw i Stadionu Ludowego w kierunku budujcej si Autostrady nazwano Parkiem Kultury Fizycznej. Powstawa on na gruntach niegdy prywatnych lecz wywaszczenie prawowitych wacicieli nie stanowio w latach pidziesitych adnego problemu.

Warto przypomnie, e Stal bya klubem wielosekcyjnym. Oprcz piki nonej dziaaa sekcja hokejowa a wikszo pikarzy Stali, zim zamieniaa si w hokeistw i pingpongistw. Bya sekcja hokeja na trawie, tenisa ziemnego i stoowego. Oprcz Stali istniay jeszcze w wczesnych granicach Sosnowca (bez

02

Ze wspomnie starego kibica [ 02 ]

NA STADIONIE LUDOWYM 1956

Opracowanie: Jawa48 17 maja 2013 Prawa autorskie i edytorskie zastrzeone Indeks: 00005/2004/04

3

Zagrza i Kazimierza), takie kluby jak AKS Niwka, Polonia, Kolejarz, Czarni, Kotlarz, Pomie Milowice, Wkniarz, Grnik. Ju same nazwy wskazuj na resortowe i federacyjne przynalenoci. Stal i Polonia to kluby przyhutnicze (Stal Huta Milowice, Polonia Huta E. Cedlera), AKS, Pomie i Grnik to kluby grnicze przy kopalniach: Niwka-Modrzejw, Milowice i Sosnowiec, Kotlarz przy Fakopie, Wkniarz przy Przdzalni Czesankowej, Czarni pocztkowo byli klubem policyjnym pniej milicyjnym a nastpnie grniczym i kolejowym (fuzja z Pomieniem a potem z Kolejarzem). Kolejarz funkcjonowa do lat szedziesitych przy DOKP Katowice, pniej za spraw kobiecej piki nonej przyj nazw Czarni i tak jest do dzi1.

Z wyej wymienionych klubw, kady posiada wasny stadion, poza Grnikiem Sosnowiec, ktry przez dugi czas trenowa w Parku Sieleckim zanim dorobi si dzi ju nieistniejcego boiska przy ul. Kaliskiej obok internatu Szkoy Grniczej.

Stadion lski otwarto 22 lipca 1956 roku. Mg pomieci ponad 100 tys. widzw. W tym samym roku (jesieni 21 padziernika) otwarto Stadion Ludowy. Faktycznie znajdowa si on na terenie Szopienic, bowiem granica miast znajdowaa si na Brynicy, pniej przesunito j na torowisko kolei piaskowej i w ten sposb Stawiki i Stadion Ludowy znalazy si na terenie Sosnowca. Pocztkowo mia by to obiekt wsplny dla obu miast, jednake poniewa suy miastu i spoeczestwu Sosnowca, ktre te w caoci niemal inwestowao w jego rozwj, przesunito czciowo granic na tory piaskowe.

1 Na przeomie 2012/2013 wycofano z rozgrywek mski klub pikarski KKS Czarni. Niezwykle zasuony dla piki

nonej w Sosnowcu klub, stanowicy kuni kadr dla Stali i Zagbia, ktry wychowa tak znakomitych pikarzy jak Maso, Dziurowicz, Majewski, Krajewski, Uznaski i wielu innych praktycznie nie przesta istnie, lecz zosta zepchnity na pikarskie dno. Smutne, lecz niestety prawdziwe. [przyp. Jawa48 17.05.2013]

Panoramiczna wizja Stadionu Ludowego w kocowej fazie budowy wg katowickiego SPORTu




4

Otwarcie Stadionu Ludowego na 45 tys. widzw (niektre wydawnictwa podaway e moe pomieci 60 tys. publikacja Sezonie otwrz si, w rzeczywistoci mia okoo 33,5 tys. miejsc siedzcych) miao icie festynowo-sportow opraw od wystpw orkiestrowych i zabaw dziecicych poczwszy, poprzez defilad sportowcw i pokazy gimnastyczne, kolarski wycig australijski oraz finisz wycigu kolarskiego Sosnowiec Czstochowa Sosnowiec do pokazu ogni sztucznych. Ciekawostk by mecz rugby rozgrywany pomidzy Grnikiem Kochowice a Poloni Bytom. Wygraa wwczas Polonia 11:3. Potem rozebrano bramki rugby, szybko zmontowano nowe (do piki nonej) i inauguracyjny mecz Stal rozegraa z Gwardi (Polonia) Bydgoszcz.

Na szczcie nie powtrzya si dramatyczna historia z otwarcia Stadionu lskiego. Pierwsz bramk w historii Stadionu Ludowego zdoby czoowy snajper Stali prezes Uznaski w 7 minucie meczu. Przypomn tylko, e w inauguracyjnym meczu na Stadionie lskim Polska NRD, pierwsza bramka pada ze strzau samobjczego obrocy Jerzego Woniaka, Tamten mecz mia rwnie sosnowiecki akcent. W reprezentacji Polski wystpowa wanie Czesaw Uznaski.

W drugiej poowie meczu kontuzji dozna bramkarz Dziurowicz i musia opuci boisko. Okazao si, e Stal nie ma rezerwowego bramkarza. W poprzednim sezonie obok Dziurowicza wystpowa jeszcze Powzka. Teraz z koniecznoci czarny sweter przywdzia zawodnik z pola Jzef Pocwa II. Broni dobrze i udao mu si zachowa czyste konto. Wkrtce po opatrzeniu, z obandaowanym podudziem powrci do bramki Dziurowicz. Niestety, przeciwnik wykorzysta jego obnion sprawno i doprowadzi do wyrwnania. Mecz zakoczy si wic remisem 1:1.

7 minuta inauguracyjnego meczu Stal Gwardia

Bydgoszcz. Czesaw Uznaski strzela pierwsz bramk w

historii Stadionu Ludowego




5

Ten sezon nie by dla wicemistrza Polski udany. Po do dobrym starcie w rundzie wiosennej (rozgrywki odbyway si systemem wiosna-jesie), po wakacjach Stal tracia punkt za punktem. Kibice twierdzili, e pikarzom nie wiedzie

si na nowym stadionie. Tote czsto powracano na Alej, gdzie te nie szo najlepiej. Poza tym jak to wwczas bywao, na Stadionie Ludowym brak byo jeszcze zaplecza. W przerwie meczu pikarze wychodzili na zewntrz stadionu bd siadali na murawie. Po meczu wsiadali w autobus i jechali do szatni na Mireckiego. Do ostatniej kolejki los wicemistrza by niepewny. I tak jak rok wczeniej mecz z CWKSem na Alei decydowa o mistrzostwie, tak teraz postanowiono, e decydujcy o

pozostaniu w ekstraklasie pojedynek z Garbarni Krakw te odbdzie si na Alei. Niestety, tym razem, ze wzgldu na pogod, rodzice nie pozwolili mi i na mecz i musiaem zadowoli si relacj radiow. Wrd przenikliwego zimna i porywajcego wiatru Stal nie daa adnych szans Garbarni i ju po 45 minutach prowadzia 5:0. Mecz zakoczy si wynikiem 5:2 i po tej porace Garbarnia opucia I lig wraz z Poloni Bydgoszcz. Kolejny trzeci sezon w ekstraklasie by ju znacznie lepszy. Stal konsekwentnie zbliaa si do prowadzcych w tabeli. Bya na IV miejscu, gdy jechaa do Gdaska na mecz z Lechi. Wiatr odnowy po 1956 roku sprawi, e kluby powrciy do swoich tradycyjnych nazw. CWKS znw sta si Legi, Budowlani Opole Odr, Budowlani Gdask Lechi, Kolejarz Pozna Lechem, Ogniwo Bytom Poloni, Gwardia Bydgoszcz Poloni a Grnik Szombierki Szombierkami Bytom. Na starym stadionie Stali przy Alei Mireckiego zmieniono szyld nad bram wejciow: z dotychczasowego Klub Sportowy STAL Huta Milowice Sosnowiec na Klub Sportowy Stal Sosnowiec. Emblemat z liter S na niebieskim tle zosta zastpiony przez uywany do dzi trjkolorowy stylizowany trjkt w formie korony. Niebieskie koszulki zostay zastpione przez zielone kostiumy z biaym pasem.

Na Stadionie Ludowym.

Stal Grnik Zabrze 2:2


Stal KS d 1:1




6

Ponownie uywano rwnie czerwonych oraz biaych z zielonymi paskami na wzr koszulek budapeszteskiego Honvedu.

Ale powrmy do meczu z Lechi. Ewentualna wygrana moga awansowa Stal na II miejsce w tabeli. Niestety, z Gdaska przysza fatalna wiadomo: Stal przegraa 5:0 i spada na IX miejsce! A wwczas w lidze wystpowao 12 druyn. Kolejne wygrana lub remis awansoway Stal o jedno miejsce w gr, poraka zrzucaa z powrotem na IX miejsce i tak trwao to niemal do koca rozgrywek. Dopiero zwycistwo w ostatnim

meczu wyprowadzio Stal na VII pozycj. Ale by to ju abdzi piew naszej druyny. Nastpny sezon mia przynie degradacj do II ligi.

Jacek Walczyski Zdjcia pochodz ze zbiorw prywatnych oraz wydawnictw prasowych sprzed 1963 roku Prawa autorskie zastrzeone Adnotacja wasna. Piszc o sportowym charakterze Stadionu Ludowego, nie mona nie wspomnie by nie narazi si niektrym adwersarzom, o historii jego powstania. Tak, to prawda, e obiekt ten powsta na granicy dwch miast, e mia suy pojednaniu dwch regionw, e powsta czciowo na gruntach prywatnych wacicieli. Wspomniaem o tym powyej. Kiedy Wojciech Todur opublikowa wywiad z Franciszkiem Wszokiem, oburzy si Micha Smolorz, e panowie pominli ten niezwykle istotny fakt o zawaszczeniu przez Sosnowiec gruntw pod stadion. Istotny politycznie ale czy sportowo? Autor artykuu Zapominane ajdactwo (Gazeta Wyborcza, 28.04.2006) mocno oburza si na to zapomnienie. Zapomina, e grunty pod obiekt odstpia gmina Szopienice. Myli fakty i daty. Stwierdza bowiem, e gdy w 1957 roku Edward Gierek zosta wielkorzdc partyjnym, ogosi haso integracji regionu. Dziwne, e Autor ma mu to za ze, czyby wola e lepiej bdzie jak hanysy i gorole bd gryli si po wieczne czasy? Stwierdza rwnie, e takim czynem integracyjnym miaa by budowa stadionu na granicy dwch ssiadujcych miast. Tymczasem obiekt zosta oddany do uytku na jesieni 1956 roku a wic nieco wczeniej ni Gierek doszed do wadzy i mia rzuci owo grnolotne haso pojednania. I dalej Autor si dziwi, e obie spoecznoci pochwyciy t ide pojednania, zamiast tradycyjnie re si ze sob. Do! Mgbym wicej na ten temat napisa i troch popolemizowa, lecz po pierwsze: nie tdy droga. Jestem przeciwny jtrzeniu i zdecydowanie opowiadam si za pojednaniem i braterstwem. Jestem rodowitym zagbiakiem, sosnowiczaninem i znam wielu rodowitych lzakw, hanysw z krwi i koci, jake wspaniaych kolegw i przyjaci, cenicych sobie wasn tosamo i szanujcych odrbno spoeczn, ktrzy na mnie, gorola z krwi i koci nie powiedzieli zego sowa. Gdy otwierano Stadion Ludowy miaem 8 lat, wystarczajco by sucha, czyta i ocenia czasy, w ktrych przyszo mi wtedy i pniej, poznawa histori i kultur regionu: swojego i ssiedniego. Autor


Stal Polonia Bytom 3:2




7

artykuu, ktry gdy otwierano Stadion, ledwie co si urodzi, zna to tylko z literatury, przekazw (moe bardziej subiektywnych i jednostronnych) i opowieci. Jeli umia wycign stosowne wnioski, to chwaa mu za to. Druga istotna zasada, ktrej w takich przypadkach hoduj to: zawsze naley uznawa osignicia, opini i stanowisko adwersarza, nawet jeli nie jest zbiena z wasnymi pogldami (skoro adwersarz to nie moe by inaczej). Ale te naley pamita , e nie naley we wszystkim stosowa zasady jak o wozie to i kozie. A trzecia? Dotyczy osb, ktre na moj wypowied nie mog ju odpowiedzie i mog si broni jedynie tym, co po nich pozostao. O nieyjcych nie mwi si le, albo wcale. 17 maja 2013.

02 Na Stadionie Ludowymi 1956

Documents

Transcript of 02 Na Stadionie Ludowymi 1956