0-# %# )#/$ 1+ .((# !')$&2,,#,* - Bart Moeyaert...,< !>3$ (g +6 @((51 +690 Ô on eb^knc ck b56...

1
DE MORGEN WOENSDAG 20 MAART 2013 et verhaal is eeuwenoud. En nu weer heerlijk nieuw. Iemands lief is Bart Moeyaerts persoonlijke bewerking van L’Histoire du soldat, een com- positie uit 1918 van Igor Stravinsky met een libretto van de Zwitserse schrijver Charles Ferdinand Ramuz. “Het verhaal gaat over verlies, en dat wilde ik al in de titel zien”, zegt Bart Moeyaert. “Tegelijk moet die ook iets hartverwarmends oproepen. We zijn allemaal iemands lief. En als het lief van vroeger er niet meer is, kun je nog altijd kiezen voor een ander lief. Of dat dan de juiste keuze is, zal de soldaat ontdekken op het einde van het boek.” Moeyaert schreef zijn bewerking twee jaar geleden op verzoek van de Nederlandse violiste Janine Jansen. Een briljante muzikante, vindt Moeyaert. Met haar en zeven andere muzikan- ten bracht hij Iemands lief op 30 december 2011 live in Utrecht. Eén keer maar. Daarna besloot Moeyaert dat zijn tekst ook voor eeuwig op papier moest. En dat hij Korneel Detailleur voor de illustraties wilde. “Ik hou van zijn vormen- taal. Bij hem heeft een hert drie poten, omdat het voor een net iets mooiere verhouding zorgt. Korneel creëert een vorm van kaalheid zonder dat het kil wordt. Toen ik merkte dat onze neu- zen duidelijk in dezelfde richting staan, zei ik tegen hem: ‘Het is een volwassenenboek. Het mag voor kinderen zijn, maar zij zullen het las- tig vinden. Doe maar wat daar bij past.’ En dat heeft hij fantastisch goed gedaan, vind ik.” L’Histoire du soldat werd geschreven vlak na de Eerste Wereldoorlog. Het moest dienen als een reizend volksconcert, om de mensen te ver- maken. Om het betaalbaar te houden werd het opgevoerd in een kleine bezetting. Stravinsky en Ramuz hadden het Frans als voertaal. “In hun compositie zitten momenten waarop de tekst echt op de muziek geschreven is. Het is bijna onmogelijk om dat te behouden in het Nederlands. Maar je kunt wel een eigen muzi- kale tekst creëren. Ik heb het melodische ge- zocht in de ritmiek van klanken die spelen met elkaar. Het rijmt, maar tegelijk ook niet. De tekst versnelt en vertraagt, zodat je af en toe de tred van de soldaat voelt. Puur genot voor een schrijver, om die puzzel te kunnen leggen. Soms zocht ik dagen naar de juiste maten, en als ik ze gevonden had, danste ik van pure vreugde rond de tafel. Voor de eerste keer merk- te ik dat er ook vanzelf veel humor in de tekst sloop. Laconieke humor weliswaar. Woord- spelletjes en scheve grappen, zodat het verteer- baar is, maar tegelijk ook stevig aanvoelt.” Verloren kansen Om de oorlog uit het oorspronkelijke verhaal is het hem niet te doen. Moeyaert maakt abstrac- tie van de kanonnen en de landenstrijd uit L’Histoire du soldat. Waar het wel om gaat, is iemand die zijn toekomst is verloren. “Soldaat Benjamin Popov mag tijdens de oorlog twee weken naar huis en denkt: ik ga het geluk van vroeger terugvinden. Zijn verleden is voor hem de toekomst. Maar door alles wat er is gebeurd, is niets meer zoals vroeger. Sterker nog: hij komt iemand tegen die hem ervan overtuigt om nog niet meteen naar huis te gaan. Zonder dat hij het beseft, kiest hij voor roem, geld en het materiële leven, en ziet hij zijn kansen compleet verloren gaan om weer bij zijn oude liefde en zijn oude leven te komen. Dat spreekt me aan tot in mijn binnenste. Door het stadsdichter- schap heb ik nog steeds het gevoel dat ik zó hard heb geleefd voor een stad en haar mensen dat ik mezelf toen ben vergeten. Mijn ziel ver- kocht heb zelfs.” Vijf jaar geleden is het ondertussen dat Moeyaert zijn stadsdichterschap voor Antwerpen beëindigde. Maar hij blijft het met zich meedragen. Het zit onder zijn vel. Het heeft er zelfs ingekerfd. “Ik heb in die twee jaar zo hard in het leven gestaan, en zo veel lelijkheid en schoonheid gezien, dat de impact ervan gigantisch is geweest. De jaren 2006-2008 zijn mijn eigen oorlog geweest. En ja, dat komt naar boven in mijn verhalen. In Iemands lief, maar ook in De Melkweg. Natuurlijk ging dat boek over kinde- ren en hun afwezige moeder, maar nu, twee jaar later, kan ik niet anders dan vaststellen dan dat het vooral ging over hoe ongelooflijk een- zaam ik ben. Hoeveel mensen ik ook rondom me heb, ik kan maar niet uitleggen wat er zich afspeelt in mijn hoofd. Dankzij Iemands lief kan ik dat weer wat duidelijker maken. Daarom was ik ook zo enorm blij met die liveopvoering, al was het maar één keer. (glimlacht) Ik heb mezelf dan toch weer eens verklaard voor achthon- derd mensen.” Toegang tot je lijf In het verhaal van Benjamin Popov klinkt dat zo: “De rooie had al veel verknoeid, nu bijna ook zijn blik, maar nee, dacht Benjamin, ik moet de mensen blijven zien zoals ik vroeger naar ze keek.” “Het is een verschrikkelijke vaststelling, ‘Iemands lief’ van Bart Moeyaert gaat over een man die de toekomst in zijn verleden zoekt. En over Moeyaert zelf, die nog altijd de gevolgen draagt van zijn stadsdichterschap vijf jaar geleden. ‘Ik ben zo eenzaam.’ Sofie Mulders maar ik kan nooit meer de persoon worden die ik in 2005 was, toen ik mensen veel opener kon benaderen, en veel ontvankelijker was. Ik zou die twee jaren het liefst onder de mat vegen, maar ik moet er blijkbaar over bezig blijven. Ze zijn een breuk geweest in mijn leven. Voor andere schrijvers is dat een echtscheiding, voor mij was dat het stadsdichterschap.” Het klinkt wat vreemd, mis- schien, dat stadsgedichten schrij- ven zo intens is. “Ik heb vanaf de eerste dag beslist om de stad door mijn bloedbaan te laten passeren. Gezond is dat niet, want je geeft aan heel veel mensen toegang tot je lijf, en er blijven meer dingen plakken die je in het gewone leven links zou laten liggen. Maar als je gedichten over de stad wilt schrijven, dan kan het niet anders dan dat er veel blijft hangen. “Vóór het stadsdichterschap zat ik tussen mijn vier muren. Ik kon vluchten in mijn poëzie, mijn verhalen, mijn liefde voor het mooie. Ik ging er toen ook vanuit dat wat ik deed, niet zo bijster veel effect had. Maar door mijn gedich- ten in de stad aanwezig te maken, en op mo- menten zoals de verkiezingen daarover poëzie te publiceren in een krant, merk je dat je wel degelijk iets teweegbrengt. Je werk stuit mensen tegen de borst, je zorgt voor troost, of voor woede. Dat was heel hevig voor een mens als ik.” Sluiten sommige schrijvers de wereld veel meer buiten met ouder worden, dan lijkt Bart Moeyaert de omgekeerde weg te bewandelen. “Dat is de worsteling die ik nu sinds een jaar of twee moet doormaken. Vroeger was ik gelukki- ger, voelde ik me comfortabeler. In interviews hoorde je me zeggen dat ik een tevreden man was. Nu komt de wereld veel meer binnen. Te veel zelfs naar mijn zin. Maar tegelijk weet ik dat het goed is dat ik door elkaar geschud word, dat ik verander. Ik kan meer rela- tiveren dan vroeger. (glimlacht) En ik begin eindelijk af te leren dat perfectie het hoogste goed is. Doe maar wat je moet doen, en doe het zo goed mogelijk. Een hele geruststelling, vind ik. Door de wereld meer binnen te laten ben ik niet gelukkiger geworden, maar ik leef wel meer. Iemands lief is dus een wat harder verhaal geworden. Maar dat is goed zo.” ●●●●Bart Moeyaert, Iemands lief, Querido, 22,50 euro ‘De wereld komt te hard binnen’ H Bart Moeyaert ging in zee met illustrator Korneel Detailleur: ‘Ik hou van zijn vormentaal. Korneel creëert een vorm van kaalheid zonder dat het kil wordt.’

Transcript of 0-# %# )#/$ 1+ .((# !')$&2,,#,* - Bart Moeyaert...,< !>3$ (g +6 @((51 +690 Ô on eb^knc ck b56...

Page 1: 0-# %# )#/$ 1+ .((# !')$&2,,#,* - Bart Moeyaert...,< !>3$ (g +6 @((51 +690 Ô on eb^knc ck b56 eb3d76 /$$1 ,$4, 71 &$ '7' 3v fb rkfrtq[hrtv #@ hvv$_4[hfvhdrfsvf 8lvhrp[[kgv%[yrkv]rkwvgf[[f

• DE MORGENwoenSdag 20 maaRt 2013

FAITS DIVERSGeen seks in de bib

De twintigjarige Tyree S. Carter uit hetAmerikaanse Racine, in de staatWisconsin,werd betrapt toen hij openlijk aan hetonanerenwas in de plaatselijke bibliotheek.Toen de politie arriveerde, zat hij doodleukeen boek te lezen. Carter bood de agentenzijn excuses aan omdat het de eerste keer

was dat hij zoiets deed. Dedakloze riskeert nu eenboete van 8.400 euro eneen jaar gevangenisstraf.Intussen is hij door derechter vrijgelaten, op

voorwaarde dat hijwegblijft uit“alle bibliothe-ken terwereld”.(DL)

Heleen van Royen stunt

DeNederlandse schrijfster Heleen vanRoyenopent op 6mei tijdelijk een eigen boeken-winkel in Amsterdam, ter gelegenheid vanhaar nieuwe boekHartsvriendin. “Het is deeerste keer in Nederland dat er eenwinkelwordt geopend rondom één schrijvermet één boek”, vertelt eenwoordvoerder vanDutchMedia. “Dewinkel is als eenpop-up store, een tijdelijkewinkel in een leegstaandpand.” Eenweek lang is VanRoyen aanwezig voor sig-neer- en voorleessessies,muziekoptredens en dis-cussiemiddagen. Ookkomen er bevriendeschrijvers langs. Alles isonline te volgen. (DL)

De snor van Abdolah

DeNederlands-Turkse schrijver (Özcan)Akyol, diemet zijn debuutroman Eus forseverkoopsuccessen boekt, nam vorigeweekinDewereld draait door demaat van degevestigde literaire orde. Hij richtte daarbijzijn pijlen vooral op Kader Abdolah. Akyolvindt hem een poseur. “Ik denk dat als dieman normaal gaat praten, niemandmeerzijn boeken koopt.” Abdolah liet de kri-tiek helemaal niet aan het hart komen.Bij de intrede op het Boekenbalvrijdagavond pareerde hij Akyol:“Zonder snor kan ik het gewoon niet.Zo is het en zo blijft het.” En ook zijntaalgebruik gaat hij niet bijschaven.Abdolah deed er nog een schepjebovenop: “Die accent blijft, die ismijn kenmerk, die is vanmijnkarakter.” (DL)

02

03

0�

05

OnZE KEuZE

02

03

0�

03

0�0�

05

AdamZagajewski, Tracht deverwonde wereld te bezingenPoëzie die met schoonheidde vergankelijkheid bestrijdt

Anders Petersen, SohoStraffe beelden vol leven enleed, liefde en mededogen

Boualem Sansal,Terug naar de rue DarwinAutobiografische roman vanArabische topauteur

Bart Moeyaert & KorneelDetailleur, Iemands liefWondermooie bewerking vanStravinsky’sHistoire du soldat

Liao Yiwu,GevangenisliederenIn beslag genomen verhaal van de‘chroniqueur der vertrappelden’

01

POëZIE

damZagajewski (°1945), dieinLviv geborenwerd, eenhele tijd inParijs verbleef ensinds 2002 inKrakauwoont, is eendichter die degrote levensvragenaanbodbrengt in zijnwerk. Poëzie

is voorhemeenveruitwendiging vandemensdie zijn plaats zoekt in de geschiedenis engeconfronteerdwordtmet persoonlijke enmaatschappelijke veranderingen.Over de taak vandedichter schreef Zaga-

jewski in 2002 in een essay: “Geïnspireerd enoverweldigddoorde traditie, dat grote tumultvangestorven stemmen, probeert hij eenbliktewerpenopde toekomst die altijd zwijgt. Degedachtendiehijwil uitdrukken lijken tot geenenkele taal te behoren, ze gaan inhem tekeerals nog een elementnaast lucht,water envuur.”Zijn poëzie vertoont een verlangennaar de

extase.Maar ze schuwtde ironieniet. Zaga-jewski verwoordt de tegenstrijdige krachtendie indewerkelijkheid aanwezig zijn. Enhijkijkt ermet deblik van eenvervreemdenaar.Hoe zouhet anders kunnen, voor eendichterdie geborenwerdop eenplaats die achtereen-volgens aanverschillende landen toebehoorde,die aanvankelijk politiekepoëzie schreef,maarookde schaduwzijden zag vanhet partijacti-visme. Envande collectief geëngageerde geestin dePoolse literatuur inde jaren zestig enzeventig.Dat versmaldedeblik te veel, vondhij. Daarom, enomde liefde, trokhij naarhetWesten.Dat hij anders,meer esthetiserend,ging schrijven, ligt deels aandebasis hiervan.Daarnaast is de invloed vandemeer ophet

metafysische gerichteCzeslawMiloszmerk-baar. Tochblijft Zagajewski’swerk een ethi-schebekommernis hebben.Wekunnener onsvanovertuigen inde voortreffelijke bloemle-zinguit zijnwerk,Tracht de verwondewereld tebezingen,mooi vertaald doorRenéSmeets enKrisVanHeuckelom.

Verbaasde blikMethet gedicht dat ik koos,werdZagajewskioveral bekend, omdatTheNewYorkerhet eenweeknade aanval opdeTwinTowers afdruk-te. Tochgaat het niet over 9/11,maar over eentocht die dedichter bijna tweedecennia daar-voor samenmet zijn vader langs verlatenPoolse dorpenondernam.Het is eenoproep

ommetde schoonheidde vergankelijkheid tebestrijden.Onlangs verscheenook eenbundelmet de

laatste gedichten vandie andere grote Poolsedichter,WislawaSzymborska (1923-2012). Inhaarwerk schuwt ze religie enpolitiek engage-ment. Ze kijkt verbaasd enmet een soort onwe-tendheidnaar dewerkelijkheid. Vanhetonooglijkste en vande tragiekdie eenalledaagskarakter heeft, kan ze eenwonderlijke gebeur-tenismaken. Zoals inhet gedicht ‘Kettingen’,waarinhet niet alleen gaat overwat dehondniet kanbereiken.Debundel bevat dertiengedichten, vertaald doorKarol Lesman.Datlijkt niet veel,maar toch loontZo is het genoegdemoeite. Debundel bevat namelijk ook facsi-mile’s vandehandschriften en enkele onafge-werkte gedichten. Enalsof het niet opkan, is erooknog eendvdvanhet uitstekende filmpor-tretEinde en begin van JohnAlbert Jansenaantoegevoegd.Hij slaagde erin omdemedia-schuweSzymborska tweemaal te interviewen.

zo 2�/3 | 11.30-12.15 uur, De MuntAdam Zagajewski praat over zijn poëziemet zijn vertaler René Smeets.

Wat zit er in de Poolse bodem, dat een land zoveelsterke dichters kan voortbrengen? Erwaren deNobelprijswinnaars CzeslawMilosz enWislawaSzymborska. En nu is er AdamZagajewski, opnieuween dichter vanwereldformaat. Paul Demets

A

●●●●●

WislawaSzymborska,Zo is het genoeg,De Geus, Breda,61 p., 19,95 euro.Vertaling: Karol Lesman.

●●●●●

AdamZagajewski, Tracht deverwonde wereld te bezingen,Uitgeverij P, 94 p., 22,50 euro.Vertaling: René Smeetsen Kris VanHeuckelom.

PASSA PORTAFESTIVAL

� • Boeken

Schoonheid tegenvergankelijkheid

Kettingen

Eenhete dag, eenhondenhok en eenhondaande ketting.Eenpaar stappendaarvandaan eenkommetjemetwater.Maarde ketting is te kort endehondkan erniet bij.Voegenweaandit plaatje nog ééndetail toe:onze veel langere enminder zichtbare kettingendie ons in staat stellen in alle rust hieraan voorbij te gaan.

(WislawaSzymborska)

Tracht de verwondewereld te bezingenTracht de verwondewereld te bezingen.Gedenkde lange junidagen,dewilde aardbeien, de druppels roséwijn.De brandnetels, die steevast door ballingenverlatenpandenovergroeiden.Jemoet de verwondewereld bezingen.Je aanschouwde stijlvolle jachten en schepen;éénhad een lange reis voor de boeg,anderenwachtte enkel het zilte niets.Je zag vluchtelingen opwegnaarnergens,je hoorde de beulen een lied van vreugde zingen.De verwondewereldhoor je te bezingen.Gedenkde ogenblikkenwaarop jullie samenwarenin eenwitte kamer, het gordijn bewoog.Keer in gedachten terugnaarhet concerttoendemuziek losbarstte.In deherfst raapte je eikels inhet parkenbladerendwarrelden over de littekens vande aarde.Bezingde verwondewereldende grijze, door een lijster verloren veer,enhet zachte licht, dat dwaalt en verdwijntenweerkeert.

(AdamZagajewski)

DE MORGEN • woensdag 20 maart 2013

et verhaal is eeuwenoud.Ennuweerheerlijknieuw.Iemands lief is BartMoeyaertspersoonlijkebewerkingvanL’Histoire du soldat, eencom-positieuit 1918 van IgorStravinskymet een libretto

vandeZwitserse schrijverCharlesFerdinandRamuz.“Het verhaal gaat over verlies, endatwilde ik

al inde titel zien”, zegtBartMoeyaert. “Tegelijkmoetdieook ietshartverwarmendsoproepen.Wezijnallemaal iemands lief. Enalshet lief vanvroeger ernietmeer is, kun jenogaltijd kiezenvoor eenander lief.Ofdatdande juiste keuze is,zal de soldaat ontdekkenophet eindevanhetboek.”Moeyaert schreef zijnbewerking twee jaar

geledenopverzoekvandeNederlandseviolisteJanine Jansen.Eenbriljantemuzikante, vindtMoeyaert.Methaar enzevenanderemuzikan-tenbrachthij Iemands liefop30december2011live inUtrecht. Eénkeermaar.DaarnabeslootMoeyaert dat zijn tekst ookvoor eeuwigoppapiermoest. EndathijKorneelDetailleur voorde illustratieswilde. “Ikhouvanzijn vormen-taal. Bij hemheeft eenhert driepoten, omdathet voor eennet ietsmooiere verhoudingzorgt.Korneel creëert eenvormvankaalheid zonderdathet kilwordt. Toen ikmerktedat onzeneu-zenduidelijk indezelfde richting staan, zei iktegenhem: ‘Het is eenvolwassenenboek.Hetmagvoorkinderenzijn,maar zij zullenhet las-tig vinden.Doemaarwatdaarbij past.’ Endatheeft hij fantastischgoedgedaan, vind ik.”

L’Histoire du soldatwerdgeschrevenvlakna

deEersteWereldoorlog.Hetmoest dienenalseen reizendvolksconcert, omdemensen te ver-maken.Omhetbetaalbaar tehoudenwerdhetopgevoerd ineenkleinebezetting. StravinskyenRamuzhaddenhetFransals voertaal. “Inhuncompositie zittenmomentenwaaropdetekst echt opdemuziekgeschreven is.Het isbijnaonmogelijk omdat tebehouden inhetNederlands.Maar je kuntwel eeneigenmuzi-kale tekst creëren. Ikhebhetmelodischege-zocht inde ritmiekvanklankendie spelenmetelkaar.Het rijmt,maar tegelijk ookniet.Detekst versnelt envertraagt, zodat je af en toedetredvande soldaat voelt. Puurgenot voor eenschrijver, omdiepuzzel te kunnen leggen.Somszocht ikdagennaarde juistematen, enals ik zegevondenhad, danste ik vanpurevreugde rondde tafel. Voordeeerste keermerk-te ikdat erookvanzelf veel humor inde tekstsloop.Laconiekehumorweliswaar.Woord-spelletjes en schevegrappen, zodathet verteer-baar is,maar tegelijk ook stevig aanvoelt.”

Verloren kansenOmdeoorloguit het oorspronkelijke verhaal ishethemniet tedoen.Moeyaertmaakt abstrac-tie vandekanonnenende landenstrijduitL’Histoire du soldat.Waarhetwel omgaat, isiemanddie zijn toekomst is verloren. “SoldaatBenjaminPopovmag tijdensdeoorlog tweewekennaarhuis endenkt: ik gahet gelukvanvroeger terugvinden.Zijn verleden is voorhemde toekomst.Maardooralleswat er is gebeurd,isnietsmeer zoals vroeger. Sterkernog: hijkomt iemand tegendiehemervanovertuigt omnognietmeteennaarhuis te gaan.Zonderdathij het beseft, kiest hij voor roem,geld enhetmateriële leven, enziethij zijnkansencompleetverlorengaanomweerbij zijnoude liefde enzijnoude leven tekomen.Dat spreektmeaantot inmijnbinnenste.Doorhet stadsdichter-

schapheb iknog steedshet gevoel dat ik zóhardhebgeleefd voor een stadenhaarmensendat ikmezelf toenbenvergeten.Mijn ziel ver-kochthebzelfs.”Vijf jaar geleden ishet ondertussendat

Moeyaert zijn stadsdichterschapvoorAntwerpenbeëindigde.Maarhij blijft hetmetzichmeedragen.Het zit onder zijn vel.Hetheefter zelfs ingekerfd.“Ikheb indie twee jaar zohard inhet leven

gestaan, enzoveel lelijkheid en schoonheidgezien, dat de impact ervangigantisch isgeweest.De jaren2006-2008zijnmijn eigenoorloggeweest. En ja, dat komtnaarboven inmijnverhalen. In Iemands lief,maarook inDeMelkweg. Natuurlijk gingdatboekoverkinde-renenhunafwezigemoeder,maarnu, tweejaar later, kan ikniet andersdanvaststellendandathet vooral gingoverhoeongelooflijk een-zaamikben.Hoeveelmensen ikook rondommeheb, ik kanmaarnietuitleggenwat er zichafspeelt inmijnhoofd.Dankzij Iemands liefkanikdatweerwatduidelijkermaken.Daaromwasikookzoenormblijmetdie liveopvoering, alwashetmaar éénkeer. (glimlacht) Ikhebmezelfdan tochweer eensverklaardvoorachthon-derdmensen.”

Toegang tot je lijfInhet verhaal vanBenjaminPopovklinktdatzo: “De rooiehadal veel verknoeid, nubijnaookzijnblik,maarnee, dachtBenjamin, ikmoetdemensenblijvenzienzoals ik vroegernaar zekeek.”“Het is eenverschrikkelijke vaststelling,

‘Iemands lief’ van Bart Moeyaert gaat over een man die de toekomst in zijnverleden zoekt. En over Moeyaert zelf, die nog altijd de gevolgen draagt vanzijn stadsdichterschap vijf jaar geleden. ‘Ik ben zo eenzaam.’ Sofie Mulders

maar ikkannooitmeerdepersoonwordendieik in2005was, toen ikmensenveel openerkonbenaderen, enveel ontvankelijkerwas.Ik zoudie twee jarenhet liefst onderdemat vegen,maar ikmoet erblijkbaaroverbezigblijven. Ze zijn eenbreukgeweestinmijn leven.Voorandere schrijvers isdat eenechtscheiding, voormijwasdathet stadsdichterschap.”Het klinktwat vreemd,mis-

schien, dat stadsgedichten schrij-venzo intens is. “Ikhebvanafdeeerstedagbeslist omdestaddoormijnbloedbaan te latenpasseren.Gezond isdatniet,want je geeft aanheel veelmensen toegang tot je lijf,en erblijvenmeerdingenplakkendie je inhetgewone leven links zoulaten liggen.Maarals je gedichtenoverde stadwilt schrijven, dankanhetniet andersdandater veel blijft hangen.“Vóórhet stadsdichterschapzat ik tussen

mijnviermuren. Ikkonvluchten inmijnpoëzie,mijnverhalen,mijn liefde voorhetmooie. Ikginger toenookvanuit datwat ikdeed, niet zobijster veel effecthad.Maardoormijngedich-ten inde stadaanwezig temaken, enopmo-mentenzoalsdeverkiezingendaaroverpoëzietepubliceren ineenkrant,merk jedat jeweldegelijk iets teweegbrengt. Jewerk stuitmensentegendeborst, je zorgt voor troost, of voorwoede.Datwasheelhevig voor eenmensals ik.”Sluiten sommige schrijversdewereld veel

meerbuitenmetouderworden, dan lijktBartMoeyaert deomgekeerdeweg tebewandelen.“Dat is deworstelingdie iknusinds een jaaroftweemoetdoormaken.Vroegerwas ikgelukki-ger, voelde ikmecomfortabeler. In interviewshoorde jemezeggendat ik een tevredenman

was.Nukomtdewereld veelmeerbinnen.Teveel zelfsnaarmijn zin.Maar tegelijkweet ikdathet goed isdat ikdoor elkaar geschudword,dat ik verander. Ikkanmeer rela-tiverendanvroeger. (glimlacht)En ikbegineindelijk af te lerendatperfectiehethoogste goedis.Doemaarwat jemoetdoen,endoehet zogoedmogelijk. Een

hele geruststelling, vind ik.Doordewereldmeerbinnen te latenben ikniet gelukkigergeworden,maar ik leefwelmeer. Iemands lief isdus eenwatharder verhaal geworden.Maardatis goedzo.”

●●●●●

Bart Moeyaert,Iemands lief,Querido,22,50 euro

‘Dewereldkomt tehardbinnen’

H

BartMoeyaert ging inzeemetillustratorKorneelDetailleur: ‘Ikhouvanzijnvormentaal.Korneelcreëert eenvormvankaalheidzonderdathetkilwordt.’