نازومآشناد یلیصحت قایتشا سایقم یجنسناور...

Quarterly of Educational Measurement گیری تربیتیفصلنامه اندازه

Allameh Tabataba’i University دانشگاه عالمه طباطبائی

Vol. 8, No. 29, Autumn 2017 116تا 167، ص 26 پاییز، 92سال هشتم، شماره

زانآمومقیاس اشتیاق تحصیلی دانش سنجیروان هايویژگی

4، زهرا خلیلی گشنیگانی3، باقر حسنوند2، محمد قاسمی پیر بلوطی1عزت اله قدم پور 52/25/69تاریخ دریافت:

51/20/69تاریخ پذیرش:

چکیده( بود. 0220مقیاس اشتیاق تحصیلی شافلی و همکاران ) سنجیروان هایویژگیهدف پژوهش حاضر، بررسی

هایسنجد. آزمودنیرا میها نیرومندی، جذب و وقف آزمودنی مؤلفه سه است که سؤال 50 شامل مقیاس این

پسر و 539) 5961-61آباد در سال تحصیلی شهر خرم آموزان دوره اول متوسطهنفر از دانش 931 پژوهش

بزار ا جنسیت و ناحیه انتخاب شدند. برحسبای نسبی گیری طبقهروش نمونهدختر( بودند که با 566

بررسی روایی ( بود. برای0220در این پژوهش مقیاس اشتیاق تحصیلی شافلی و همکاران ) مورداستفاده

ضریب پایایی مقیاس از میزان بررسی برای و اصلی هایمؤلفه روش به تأییدی عاملی تحلیل روش از مقیاس

عامل سه ،اوبلیمین روش با هاعامل که با چرخش داد نشان عاملی تحلیل نتایج شد. استفاده کرونباخ آلفای

حلیل نیز انجام گرفت که نتایج این ت هاعامل همچنین نتایج تحلیل موازی برای شناسایی دقیق شود.می تأیید

این اب که سؤاالتی نیز و آمده به دست هایعامل این تعداد بنابراین،؛ قرار داد تأییداین سه عامل را مورد

شخصم همچنین. این مقیاس همخوان بود مؤلفین هاییافته با زیادی حد تا داشتند باالیی عاملی بار هاعامل

.بودند برخوردار باالیی پایایی ضریب از آن هایعاملمقیاس و کل که شد

تحصیلی، جذب، نیرومندی، وقف خود اشتیاقهای كلیدی: واژه

1. آباد، ایرانشناسی، دانشگاه لرستان، خرمگروه رواندانشیار. [email protected]

شهرکرد، شهرکرد، ایران. واحد شناسی، دانشگاه آزاد اسالمیاستادیار گروه روان .2

شناسی کودکان استثنایی، دانشگاه عالمه طباطبائی، تهران، ایران.دکتری روان یدانشجو .3

آباد، ایران.شناسی تربیتی، دانشگاه لرستان، خرمدانشجوی دکتری روان .4

1326 پاییز، 92، شمارة سال هشتمگیری تربیتی، / فصلنامة اندازه 168

مقدمه

ای مرهون نظام آموزشی آن جامعه است. نظام آموزشی زمانی رشد و بالندگی هر جامعه

تلف های مختواند کارآمد و موفق باشد که عملکرد تحصیلی یادگیرندگان را در دورهمی

قرار دهد. شناسایی عوامل تأثیرگذار بر پیشرفت و عملکرد تحصیلی موردتوجه

های آموزشیتوسعه و تکامل برنامهریزی، مناسب در جهت برنامهرویکردی آموزان،دانش

وردنظرمآن بتوان بهترین نتایج ممکن را هم برای توسعه آموزشی وسیلهبهکند تا ایجاد می

به امر مندعالقهان پژوهشگرآموزان رقم زد. بیش از سه دهه از زمانی که و هم برای دانش

ود برای شناسایی عوامل مرتبط با عملکرد تحصیلی،تعلیم و تربیت در تالش گسترده خ

(. پژوهش 5961پور، فرهادی و نقی بیرانوند، گذرد )قدممفهوم اشتیاق را معرفی کردند، می

( و اکثر پژوهشگران آن 5665 0مدت دارد )نیومن،قدمتی طوالنی 5در مورد اشتیاق تحصیلی

کند های مدرسه میگیر فعالیترا در دانند که فردمی را یک حالت ذهنی درون فردی

همچنین پژوهش در مورد اشتیاق به مدرسه از زمانی شروع شد که (؛5662، 9)سکزنتمیهاالی

آموزان، انگیزه ضعیف و عدم درگیری معلمان و مربیان نگران ترک تحصیل دانش

اخیراً (.0223 ،1های مدرسه بودند )آپلتون، کریستنسون و فورالنگآموزان در فعالیتدانش

با آموزان در ارتباطرابطه آن با احساسات دانش اشتیاق به مدرسه و عالقه زیادی به مطالعه

شود محیط آموزشی باعث می درواقع(. 0221، 1لیبی) محیط اطراف خود وجود دارد

اکاس سنپیه،-یادگیرندگان به سمت اهداف ارزشمند آموزشی حرکت کنند )ارثنر، جانس

( 0255، 0رلی و لرن) های تحصیلی مشارکت بیشتری داشته باشندفعالیت(، در 0259، 9و روز

(.0226، 3مورتون و چن -و از بهزیستی و عملکرد تحصیلی باالیی برخوردار باشند )سیموس

1. academic engagement 2. Newman 3. Csikszentmihalayi 4. Appleton, Christenson & Furlong 5. Libbey 6. Orthner, Jones-sanpei, Akos & Rose 7. Li & Lerner 8. Simos-morton & Chen

162 / نآموزادانش یلیتحص یاقاشت یاسمق یسنجروان هاییژگیو

برای که به میزان انرژی که یک یادگیرنده استاشتیاق تحصیلی، یکی از انواع اشتیاق

شده، و نیز به میزان اثربخشی و کارایی حاصل کندانجام کارهای تحصیلی خود صرف می

(. اشتیاق تحصیلی در مطالعات 0225 ،5شود )ماسالچ، شافلی و لیتراطالق می

ضروری است و حالتی بادوام در درون فرد است که باعث درگیری و وپرورشآموزش

(.0255، 0شود )اونیل، لی بالنک و شافلیهای مدرسه میبهزیستی در فعالیت

کنندهنعکسشود که مساختار انگیزشی به کار برده می عنوانبهیاق تحصیلی معموالً اشت

؛ فریدریکس، بلومنفیلد و 0252، 9)لی و شوت استتعهد یادگیرنده نسبت به تحصیل

-ت پیشطور مثبای است که عملکرد تحصیلی را بهاشتیاق تحصیلی سازه (.0221، 1پاریس

(. 0252؛ لی و شوت، 0250، 1آستین، مستوراز، بیتون و اسبورنکند )ساکلوفسک، بینی می

ثبت با م طوربهآموزان سنین متفاوت انجام شده است، اشتیاق هایی که با دانشدر بررسی

)بریت، آمیز با موانع رابطه داردموفقیت نمرات باال، تسلط نسبت به محتوای درسی و مقابله

های اشتیاق همچنین واکنش (.0252و همکاران، 9نشارتریج، بیکو، بودیمک کیبن، گرین

پس از موفقیت، کند، مخصوصاًبعد از یک عملکرد را تشدید می احساسی و عاطفی

-شبر سازگاری دان دهد. اشتیاق به مدرسهقرار می تأثیرمثبت تحت طوربهرا احساسات

(. افزایش اشتیاق 0221)فریدریکس و همکاران، مثبت دارد تأثیرآموزان در محیط تحصیلی

ه مثبت است که بر روی نقاط قوت و بهین شناسیرواندهنده افزایش توجه به به مدرسه نشان

(. همچنین افزایش اشتیاق به مدرسه0222و سکزنتیمیهاالی، 0انسان متمرکز است )سلیگمن

لی و ) ندینی کبهای شغلی بهتر را پیشتواند موفقیت تحصیلی باالتر، بهزیستی و فرصتمی

مورد تصور در اختالفاتی که(. درحالی0259، 3آرو-؛ یوپادیایا و سالمال0255لرنر،

این مفهوم که آن است دارد، اما عمدتاً توافق بر ان از مفهوم اشتیاق تحصیلی وجودپژوهشگر

1. Maslach, Schuafli & Leiter 2. Ouweneel, Le Blanc & Schaufeli 3. Shute 4. Fredricks, Blumenfeld & Paris 5. Saklofske, Austin, Mastoras, Beaton & Osborne 6. Britt, McKibben, Greene-Shortridge, Beeco & Bodine 7. Seligman 8. Upadyaya & Salmela-Aro


س و فریدریک)دارد اشاره مدرسه آموزان نسبت به تحصیل وبه حالت عاطفی مثبت دانش

مدرسه ارزش دربرگیرنده درک مدرسه شناخت(. 0251 ،5دگول و وانگ ؛2210 همکاران،

دیگر،رتعبابه. استشخصی موفقیت تسهیل برای ایوسیله و اجتماعی نهاد یک عنوانبه

آموزش در کهاینو است ضروری مدرسه در یادگیری که کنندمی احساس آموزاندانش

مرتبط نتایج و (5636 ،0فین) یادگیری ازجملهشخصی اهداف به برای دستیابی ابزاری مدرسه

(.0259 ،9پک و وانگ)در ارتباط است جوانان پیشرفت و توسعه با

آموزان به مدرسه، شناسایی مدرسه، حس ارتباط با دیگران اشتیاق بیانگر حس تعلق دانش

اشتیاق 5632آمریکای شمالی در دهه و اشتیاق به انجام تکالیف درسی است. پژوهشگران

؛ 0221دانند )فریدریکس و همکاران، را شامل سه جز شناختی، عاطفی و رفتاری می

آموزان در تکالیف گذاری دانشجز شناختی به سرمایه (.0229و همکاران، 1جیمرسون

پلتون و آ) مدرسه و همچنین اندیشه و تمایل به یادگیری و تالش برای یادگیری، اشاره دارد

های مربوط به و عالقه به چالش آموزعاطفی به لذت بردن دانش (. جز0223همکاران،

؛ جیمرسون و 0223مدرسه و تمایل به انجام تکالیف مدرسه اشاره دارد )آپلتون و همکاران،

آموزان و حرکات آنان های دانشجز رفتاری مدرسه به تالش درنهایت( و 0229همکاران،

؛ جیمرسون و 0223دارد )آپلتون و همکاران، که مطابق با قوانین مدرسه باشند، اشاره

گر و با یکدی کنند(. این اجزای مختلف، اشتیاق به مدرسه را توصیف می0229همکاران،

عنوان تواند بهبنابراین اشتیاق به مدرسه می (؛0221همپوشانی دارند )فریدریکس و همکاران،

گیرد قرار ب موردمطالعهوزان آمیک ساختار چندبعدی شامل شناخت، انگیزش و رفتار دانش

های مطالعات پیشین یک از محدودیت (.0250، 1و تامپسون آپلتون ،)کارتر، رشلی، الولیس

رواقعدگرفتند. یک سازه عمومی بدون ابعاد آن در نظر می عنوانبهاشتیاق را این است که

عاد مختلف العه اباند که مطبرخی مطالعات دیگر یک جز یا ترکیبی از دو جز را بررسی کرده

1. Wang & Degol 2. Finn 3. Peck 4. Jimerson 5. Carter, Reschly, Lovelace, Appleton & Thompson


بعد ر سهمربوط به مدرسه د هاینگرشاشتیاق، بینشی را نسبت به اشتیاق و ابعاد آن در مورد

(.0255لی و لرنر، )دهند می نشان

اشتیاق را یک حالت قرار داده است و موردبررسی رویکرد دیگری در اروپا، اشتیاق را

( که دربرگیرنده سه بعد جذب، 0251آرو، -)سالمال کنندپایدار در ذهن تعریف می

(. 0259آرو، -یوپادیایا و سالمال ؛0220و همکاران، شافلی) استنیرومندی و وقف خود

های پژوهشی است. در این حالت وقت برای جذب به معنای تمرکز و غرق شدن در فعالیت

تواند می یسختبهدهد و نمی که فرد گذر زمان را تشخیصطوریگذرد بهیادگیرنده سریع می

؛ 0226 ،5آرو، تولوانن و نورمی-؛ سالمال0225از کار خود جدا شود )شافلی و همکاران،

گانه اشتیاق تحصیلی، نیرومندی است (. یکی دیگر از ابعاد سه0259آرو، -یوپادیایا و سالمال

مدرسه ری و تالش درگذاپذیری باالی ذهن در تحصیل، تمایل به سرمایهکه اشاره به انعطاف

(. همچنین 0250آرو و یوپادیایا، -سالمال) استدارد و یک رویکرد مثبت نسبت به مدرسه

از انرژی و ثبات روانی در حین انجام کار و تمایل به کاری نوآورانه نیرومندی، سطوح باالیی

استخود (. سومین بعد، وقف 0220ها است )شافلی و همکاران، و مقاومت در برابر دشواری

ود و نسبت به شهای تحصیلی میکه فرد درگیر فعالیت استتحصیلی یبستگدلکه نوعی

)شافلی و ردیگیبرمآموزان را در دانش عالقه و شور و شوق متعهد است. وقف، هاآن

(. این سه بعد اشتیاق تحصیلی، همبستگی 0259آرو، -؛ یوپادیایا و سالمال0220همکاران،

را جدید در اروپا اشتیاق هایپژوهش .(0220شافلی و همکاران، ) باالیی با یکدیگر دارند

ست.انتقاد بسیار کمی به آن شده ا حالتابهاند که مرتبط با عوامل مربوط به مدرسه دانسته

ک جریان ی عنوانبهاین است که نیرومندی، بیشتر هاپژوهشهای این البته یکی از محدودیت

-آموزان در مدرسه توصیف نمیرفتار دانش عنوانبهشود و آموز تلقی میزودگذر در دانش

ر آموزان ددانش حضوروغیاببنابراین رویکرد اروپایی فاقد اطالعات مربوط به شود؛

حال این رویکرد اطالعاتمعلم و پایبندی به مقررات مدرسه است. بااین مدرسه، احترام به

1. Tolvanen & Nurmi


کرد فراهمبیشتری را در مورد اشتیاق به مدرسه در طول دوره انتقال به تحصیالت جامع

(.0259آرو، -)یوپادیایا و سالمال

لف مخت هایویژگیگیری هر دو رویکرد ارائه شده در آمریکای شمالی و اروپا به اندازه

د اند. با وجوگیری متفاوتی را ارائه دادهاند و ابزارهای اندازهاشتیاق به مدرسه پرداخته

هایی بین ابعاد این دو رویکرد وجود دارد. در رویکرد اروپا، ، شباهتهاآنبین هایتفاوت

آموز نسبت به کار مدرسه شامل شور و شوق برای مطالعه کردن است ازخودگذشتگی دانش

موزان آگذاری دانششناختی در رویکرد آمریکای شمالی است که سرمایه جزبهنزدیک که

موزان به آخود، توصیف احساس مثبت دانش نوبهبهانرژی کند.در یادگیری را توصیف می

مدرسه است که شبیه به بعد انگیزشی یا عاطفی که شامل لذت بردن و احساس مثبت به

مدرسه هاییی مشابه با بعد رفتاری و مشارکت در فعالیتهامدرسه است و جذب هم ویژگی

اوتی های متفدارد. رویکردهای آمریکای شمالی و اروپا در مدارسی انجام شده که با سیستم

انجام آموزانی با سنین باالترهای اروپایی بیشتر بر روی دانششدند، همچنین پژوهشاداره می

موزان آهای آینده مرتبط با اشتیاق، تجارب دانشبنابراین الزم است که پژوهش شده است؛

عوامل مختلف محیطی مانند جو تأثیرمدت و بلندمدت بررسی کنند. همچنین را در کوتاه

مدرسه و کالس درس، اندازه مدرسه، زمان حضور معلم در کالس درس را بر اشتیاق بررسی

(.0259آرو، -کنند )یوپادیایا و سالمال

اق بینی اشتیمانند پدر و مادر، معلم و محیط مدرسه، توانایی پیش های اجتماعیزمینه

(. 0255، 5؛ اکلز و روزر0251آرو، -آموزان را دارند )یوپادیایا و سالمالتحصیلی دانش

ینیبشیپتواند می آموزان نسبت به مسائل تحصیلیحمایت پدر و مادر از درگیری دانش

کهیهنگام(. 0250وانگ و اکلز، ) آموزان باشدمثبتی برای اشتیاق تحصیلی دانش کننده

توانند انتقال کنند، میآموزان یک رابطه خوب و سازنده با والدین برقرار میدانش

یک آموزآمیزی از مدرسه به آموزش عالی داشته باشند. حمایت پدر و مادر از دانشموفقیت

(.0250وانگ و اکلز، )ت منبع مهم برای اشتیاق تحصیلی و موفقیت مستمر در آموزش اس

1. Eccles & Roeser


و 5کیورو، نورمی، آنوال) دهدقرار می تأثیرگروه همساالن نیز اشتیاق تحصیلی را تحت

-انشزیادی بر اشتیاق تحصیلی د تأثیرگروه (. عالوه بر این، انتخاب مؤثر0226آرو، -سالمال

ود دارد، بیشتر وج ساالن دخترهم ناسطوح باالی اشتیاق تحصیلی در می درواقعآموزان دارد.

اما (؛0226کیورو و همکاران، ) زیرا دختران احساس تعلق بیشتری نسبت به گروه دارند

آمده، دستهای بهطبق داده آموزان دارند؟ بربیشتری بر دانش تأثیرعامل باال دو از کیکدام

ن باعث یبیشتری دارد و ا تأثیرآموزانی که فرسودگی باالیی دارند محبت والدین بر دانش

ریون، ما) شودآموزان میافزایش اشتیاق به مدرسه و کاهش فرسودگی تحصیلی در دانش

توانند نقش این، معلمان نیز می عالوه بر (.0251آرو، -، کیورو، نورمی و سالمال0الرسن

آرو، -، سالمال9پیهالتو، پیتارینن) آموزان ایفا کنندمهمی در افزایش اشتیاق تحصیلی دانش

بنابراین در طول دوره دبیرستان (؛0223، 1آرو، کیورو، پیتیکانن و جوکال-سالمال؛ 0255

آرو و -بینی کنند )سالمالآموزان را پیشتواند اشتیاق تحصیلی دانشحمایت معلمان می

ط آموز با محی( و همچنین پشتیبان خوبی برای استقالل و ارتباط دانش0223همکاران،

(. یکی از ابزارهای سنجش اشتیاق 5665، 1ند، پیلتیر و ریانوالرا پیرامونی باشد )دسی،

های که در پژوهش است( 0220تحصیلی، مقیاس اشتیاق تحصیلی شافلی و همکاران )

در ایران ابزاری برای سنجش اشتیاق ازآنجاکهقرار گرفته است، مورداستفادهمتعددی

مقیاس سنجیروان هایویژگیتحصیلی وجود ندارد، لذا هدف پژوهش حاضر بررسی

ل و به دنبا استآباد آموزان دوره اول متوسطه شهر خرماشتیاق تحصیلی در بین دانش

.میهستزیر سؤالپاسخگویی به دو

وایی دارای ر آبادآموزان دوره اول متوسطه شهر خرمآیا مقیاس اشتیاق تحصیلی برای دانش

است؟

ایایی دارای پ آباددوره اول متوسطه شهر خرمآموزان آیا مقیاس اشتیاق تحصیلی برای دانش

است؟

1. Kiuru, Aunola 2. Marion, Laursen 3. Pyhalto, Pietarinen 4. Pietikainen & Jokela 5. Deci, Vallerand, Pelletier & Ryan


روش پژوهش

پژوهشاست که در چارچوب یک طرح غیرآزمایشیهای پژوهش حاضر در زمره پژوهش

ر و پسر آموزان دختتحلیلی انجام گرفته است. جامعه آماری پژوهش، کلیه دانش -توصیفی

فرمول کوکران بود که بر اساس 5961-61آباد در سال تحصیلی دوره اول متوسطه شهر خرم

ایگیری طبقهبا روش نمونه حجم نمونه و عنوانبهدختر( 566و پسر 539آموز )دانش 931

افلی برای سنجش اشتیاق تحصیلی از مقیاس ش جنسیت و ناحیه انتخاب شدند. برحسبنسبی

بعد نیرومندی 9گویه است و دارای 50( استفاده گردید. این مقیاس شامل 0220و همکاران )

ای لیکرت درجه 1که بر اساس طیف استگویه( 9گویه( و جذب ) 1گویه(، وقف خود ) 9)

. است 31تا 50مقیاس بین شوند. دامنه نمره کلیی میبنددرجه( 1( تا همیشه )5از هرگز )

( روایی محتوایی مقیاس را با مراجعه به نظر برخی از متخصصان و 0220شافلی و همکاران )

( پایایی کلی مقیاس اشتیاق 0220شافلی و همکاران )بررسی نمودند. شناسیرواناساتید

نی درونی اند و همسابه دست آورده 09/2تحصیلی را با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ

65/2و 03/2، 09/2جذب، نیرومندی و وقف خود به ترتیب برابر با ابعاد مقیاس را برای ابعاد

ضریب آلفای خود در پژوهش( 0226) 5ساالنوا، شافلی، مارتینز و برسو اند.کرده گزارش

آوردند.به دست 31/2و 03/2کرونباخ را برای ابعاد نیرومندی و وقف خود به ترتیب برابر با

اند گزارش کرده 36/2( نیز در پژوهش خود پایایی مقیاس مذکور را 5965پیریایی و نعامی )

و شاخص (CFIمحاسبه شده، شاخص برازندگی تطبیقی ) تأییدیو با روش تحلیل عامل

به دست 29/2و 66/2به ترتیب ( راRMSEAجذر میانگین مجذورات خطای تقریب )

قرار دارد. در پژوهش حاضر، ابتدا پژوهشگران با کمک یک بولققابلآوردند که در حد

ساتید ا متخصص زبان انگلیسی، متن اصلی مقیاس را به فارسی ترجمه کردند، سپس پنج نفر

را بررسی کردند و روایی صوری و محتوایی مقیاس شدهترجمهفرم شناسیروانمتخصص

کردند. تأییدرا

1. Martinnez & Berso


هایافته

نمرات همبستگی ضرایب بودن باال از که است الزم عاملی تحلیل روش از استفاده از قبل

توجه با شودمی مشاهده 5 جدول در کهگونه . همانشود حاصل اطمینان مقیاس سؤاالت بین

-مایر -ایزرک آزمون نتایج در که مقیاس و ابعاد هاسؤال بین همبستگی ضریب بودن باال به

است، شده داده نشان 9اصلی یهامؤلفه به تجزیه روش به 0بارتلت کرویت آزمون و 5اولکین

است. توجیه قابل عاملی تحلیل انجام که گرفت نتیجه توانمی

شتیاق تحصیلیاولکیت و کرویت بارتلت مقیاس ا -مایر-نتایج آزمون کایرز .5جدول

KMO آزمون کرویت بارتلت

سطح معناداری درجه آزادی مقدار خی دو

58/0 56/1199 502 225/2

است. این 31/2برابر با KMOمشاهده شد که مقدار شاخص 5که در جدول طورهمان

و اندازه آزمون کرویت هستنشانگر کفایت حجم نمونه 92/2مقدار با ارزش بیش از

بنابراین ؛ معنادار بوده است 56/1199 برابر با 225/2در سطح 502آزادی بارتلت با درجه

حلیل فرض، تباشند. پس از اطمینان از این پیشانجام تحلیل عاملی مناسب میها برای داده

از اهعاملانجام شد. پس از مشاهده نتایج، برای استخراج های اصلیعاملی به روش مؤلفه

9مالک انتخاب شد که با این شرایط در استخراج اولیه عنوانبهمقادیر ویژه باالتر از یک

(5)شکل 1از نمودار اسکری هاعاملتر تعداد نین برای تعیین دقیقهمچ آمد. به دستعامل

نشان داده شده است. 5و نتایج تحلیل موازی استفاده شد. نمودار اسکری در شکل

1. Kaiser- Meyer- Olikin 2. Bartletts test of sphericity 3. principle components 4. scree plot


تحصیلی اشتیاق مقیاس شدهاستخراج هایعاملنمودار اسکری برای .5شکل

سه عامل مقدار ویژه باالتر از یک دارند ودهد که ای نشان مینمودار اسکری یا صخره

د. با کننتبیین می هایعاملمقدار زیادی از واریانس را در مقایسه با بقیه 9، 0، 5 هایعامل

تگی درونی همبس باشند واز ابعاد اشتیاق تحصیلی می شدهاستخراج هایعاملتوجه به اینکه

لذا از روش چرخش اوبلیمین استفاده شد (، 0220شافلی و همکاران، برخوردارند )باالیی

0نتایج این تحلیل در قالب جدول ( که5969)فرگوسن و تاکانه، ترجمه دالور و نقشبندی،

نشان داده شده است.

حاصل از تحلیل عاملی مقیاس اشتیاق تحصیلی شدهاستخراج هایعامل. 2جدول

درصد تراکمی درصد واریانس ارزش ویژه عامل

95/99 95/99 50/9 اول

69/11 91/56 91/9 دوم

19/02 10/51 10/0 سوم

شماره عامل


19/02 درمجموع هاعاملتحلیل عاملی نهایی منجر به استخراج سه عامل شد که این

رتیب گانه به تسه هایعاملکنند. سهم هر یک از را تبیین می درصد از واریانس کل مقیاس

عامل برای این مقیاس 9بنابراین تعداد ؛ استدرصد 10/51درصد، 91/56درصد، 95/99

ته است.بیشتری قرار گرف یتموردحمادر نظر گرفته شد. این نتایج از طریق تحلیل موازی

( که جزو بهترین 5691) 5از روش تحلیل موازی هورن هاعاملتعیین تعداد منظوربهحال

ول ایج این تحلیل در جدآید استفاده گردید. نتمی حساببه هاعاملتعیین تعداد هایروش

ارائه شده است. 9

مالک از تحلیل موازی هایارزشهای اصلی و با استفاده از تحلیل مؤلفه ویژه هایارزش. مقایسه 3 جدول تصمیم ارزش مالک از تحلیل موازی PCA ارزش ویژه واقعی از عامل

تأیید 90/5 50/9 5

تأیید 06/5 91/9 0

تأیید 01/5 10/0 9

از ارزش تربزرگدر سه عامل اول PCA، ارزش واقعی از 9اساس نتایج جدول بر

ی واقعی هابنابراین با توجه به ارزش ویژه باالتر از یک در داده؛ مالک از تحلیل موازی است

عامل را مورد تائید قرار داده و تصمیم 9دهنده سه عامل است، تحلیل موازی نیز که نشان

قبلی مبنی بر استفاده از نمودار اسکری برای نگهداری سه عامل جهت بررسی بیشتر را

ا و هنظر به برتری تحلیل موازی نسبت به سایر روش درنهایتدهد. قرار می یتموردحما

راج شود که باید استخ هاییعاملبا نتیجه این تحلیل، تعداد همخوانی نتیجه نمودار اسکری

از دامهرک، بارهای عاملی شدهاستخراج هایعاملسه عامل در نظر گرفته شد. پس از تعیین

مشخص است. 1در جدول شدهاستخراجتحصیلی بر روی سه عامل اشتیاق مقیاس هایسؤال

1. Horn


اوبلیمن چرخش از پس شدهاستخراج هایعامل. ماتریس بارهای عاملی 4جدول

بار عاملی هاگویه

عامل

اول

69/2 خیزم، مشتاقم به مدرسه بروم.صبح که از خواب برمی .5

695/2 کنم.هنگام مطالعه کردن احساس قدرت و انرژی می .0

911/2 نباشد. در هنگام مطالعه پشتکار دارم، حتی اگر اوضاع مناسب .9

609/2 طوالنی مطالعه کنم. زمانمدتتوان بدون وقفه، می .1

330/2 ذهنی آرام و قوی هستم. ازلحاظدر هنگام مطالعه، .1

35/2 هنگام مطالعه کردن یا رفتن به مدرسه، سرشار از انرژی هستم. .9

عامل

دوم

010/2 دانم.دار میهدفمند و معنی کامالًمطالعه کردن را .0

651/2 کنم.من به مطالعه کردن افتخار می .3

651/2 من مشتاقم که مطالعه کنم. .6

60/2 دهد.مطالعه کردن به من دلگرمی می .52

399/2 دارد.میمرا به تالش وا مطالعه کردن و انجام دادن تکالیف .55

عامل

سوم

991/2 کنم.چیز دیگری را فراموش می کنم هرمطالعه می کهیهنگام .50

300/2 کنم.کنم، احساس شادی میمطالعه می کهیهنگام .59

039/2 شوم.در زمان مطالعه، غرق در مطالعه کردن می .51

916/2 شوم.می خودیازخودبکنم، وقتی مطالعه می .51

035/2 جدا شدن از مطالعه کردن برایم سخت است. .59

110/2 کنم، احساس خوبی دارم.صورت فشرده مطالعه میوقتی به .50

عامل در نظر اختصاص هر سؤال به یکجهت 9/2در جدول باال بارهای عاملی باالی

در که خرده مؤلفه برای اشتیاق تحصیلی شد سه تأیید به منجر مرحله این نتایج گرفته شد.

در شدهمطرح سؤالشود. این نتایج پاسخگوی دو نتایج کلی آن ارائه می 1 شماره جدول

. همچنینستاناسب تحصیلی از روایی و پایایی م پژوهش مبنی بر برخورداری مقیاس اشتیاق

، های آنو مؤلفه موردنظرمقیاس پایایی بررسی برای 5کرونباخ آلفای ضرایب جدول این در

شودمی مشاهده کهگونه همان .است شده ارائه مرتبط هایسؤال شماره و به همراه تعداد

برای که تاس ذکر به الزم. است باالیی سطح ضرایب آلفای کرونباخ هر سه مؤلفه در مقادیر

.شد محاسبه 33/2 کرونباخ آلفای ضریب مقدار نیز مقیاس کل

1. alpha cronbachs coefficient


تحصیلی و ضرایب آلفای کرونباخ اشتیاق . سؤاالت مرتبط با سه مؤلفه مقیاس5جدول

خی کرونباآلفا یبضر شماره سؤال تعداد سؤال موردسنجش هایویژگی مؤلفه

61/2 9، 1، 1، 9، 0، 5 9 نیرومندی اول

60/2 55، 52، 6، 3 ،0 1 وقف خود دوم

06/2 59، 51، 51، 59، 50 9 جذب سوم

-ژوهشدر پ آمدهدستبهعوامل تأییدو با توجه به شدهاستخراج هایعاملپس از تعیین

گذاری هر یک از عوامل در استفاده از این پژوهش صورت گرفته است. های گذشته، نام

ن ابزار های سازندگان ایروایی و پایایی با یافته ازنظرپژوهش حاضر هاییافته یطورکلبه

( هماهنگ و همسو بود.0220یعنی شافلی و همکاران )

گیرییجهنتبحث و

وجودنیباامثبت حدود یک دهه از عمر خود را سپری کرده است؛ شناسیروانهرچند

ها یتوانمندشناسی روانی، های آسیبعالوه بر حوزه شناسیروانردپای این رویکرد جدید

ش یافته تربیتی گستر شناسیرواننظیر شناسیروانی دیگر هاحوزهنقاط قوت انسانی در و

( و اکثر 5665تحصیلی قدمتی طوالنی دارد )نیومن، است. پژوهش در مورد اشتیاق

ه های مدرسدانند که فرد درگیر فعالیتذهنی درون فرد می حالتپژوهشگران آن را یک

موزان آرابطه آن با احساسات دانش اشتیاق به مدرسه و عالقه زیادی به مطالعه اخیراً شود.می

محیط آموزشی باعث درواقع (.0221در ارتباط با محیط اطراف خود وجود دارد )لیبی،

صیلی های تحشود یادگیرنده به سمت اهداف ارزشمند آموزشی حرکت کند و در فعالیتمی

( و از بهزیستی و عملکرد باالیی برخوردار 0255لرنر، مشارکت بیشتری داشته باشد )لی و

یوستار یک پ طورمعمولبه(. اشتیاق و موفقیت تحصیلی 0226مورتون و چن، –)سیمون است

انی و اشتیاق رفتاری، هیج معموالًآموزان با عملکرد تحصیلی باال دهند: دانشرا تشکیل می

( که این امر موفقیت 0250آرو و یوپادیایا، -)سالمالدهند تحصیلی باالتری از خود نشان می

(.0252کند )لی و لرنر، یمآموزان در آینده را تضمین تحصیلی دانش


های پایایی و روایی مقیاس اشتیاق تحصیلی بود.هدف از این پژوهش بررسی شاخص

عامل جذب، مقیاس دارای بارهای عاملی باالیی با سه سؤال 50نتایج تحلیل عاملی، تعداد

در پژوهش حاضر برابر با شدهاستخراج هایعامل وقف خود و نیرومندی را نشان داد. تعداد

( است. همچنین شافلی و 0220توسط شافلی و همکاران ) آمدهدستبهی هامؤلفهتعداد

های نیرومندی، وقف( پایایی کل مقیاس اشتیاق تحصیلی و خرده مقیاس0220همکاران )

به دست آوردند که از این حیث نتایج پژوهش 09/2و 65/2، 03/2به ترتیب و جذب را خود

پور ( هماهنگ است. اسالمی، درتاج، سعدی0220حاضر با نتایج پژوهش شافلی و همکاران )

از روش محاسبه همبستگی در پژوهش خود جهت تعیین روایی این مقیاس (5961و دالور )

به دست آوردند 99/2میزان آن را تفاده کردند واس کل سؤاالت آزمون با یک سؤال کلی

را از طریق همچنین ضریب همسانی درونی کل مقیاس هاآنمعنادار بود، 225/2که در سطح

ضریب آلفای کرونباخ برای (5969نفر و وحیدنیا ) به دست آوردند. 69/2آلفای کرونباخ

به دست آوردند که 06/2و جذب 35/2، وقف خود 36/2های نیرومندی را مقیاس خرده

برای آمده در روش بازآزمایی به دستنشان از پایایی مناسب این مقیاس بود. همچنین پایایی

هاآنبود. 93/2و 05/2، 31/2های نیرومندی، وقف خود و جذب به ترتیب خرده مقیاس

ایب مه فرسودگی تحصیلی ماسالچ استفاده کردند که ضربرای بررسی روایی واگرا از پرسشنا

و -91/2، -50/2برای نیرومندی، وقف خود و جذب به ترتیب آمده دستبههمبستگی

به دست آمد که نشان از روایی واگرای این مقیاس بود که با توجه به نتایج -90/2

-در دانش تحصیلی که همسو با نتایج پژوهشگران دیگر است مقیاس اشتیاقآمده دستبه

آموزان از روایی و پایایی مناسبی برخوردار است.

آوردن پشتوانه بین فرهنگی برای مدل فراهمدالیل اهمیت انجام پژوهش حاضر، ازجمله

( 0220های پژوهش حاضر با پژوهش شافلی و همکاران )تشابه یافته بود کهاشتیاق تحصیلی

ی ختار زیربنایی مقیاس اشتیاق تحصیلی از اصول کلکرد که سا تأییدتا حدودی این عامل را

یلی یک رسد که مقیاس اشتیاق تحصبر اساس نتایج پژوهش حاضر به نظر می کند.تبعیت می

ش از نقاط قوت پژوه نظرصرف. استبه فرهنگ نا وابستهو ناپذیرساختار عاملی خدشه


دوره متوسطه اول آموزانمحدود بودن پژوهش به دانش ازجملهها حاضر، برخی محدودیت

سازد.مواجه می اطیاحت با ها راکه تعمیم نتایج به سایر گروه استآباد شهر خرم

منابع

یابی (. مدل5961و دالور، علی. ) پور، اسماعیلاسالمی، محمدعلی؛ درتاج، فریبرز؛ سعدی

اشتیاق تحصیلی بر مبنای منابع شخصی و منابع اجتماعی در دانشجویان مقطع

، یدرمانروانمشاوره و فصلنامه فرهنگرشناسی ارشد دانشگاه امیرکبیر تهران. کا

0(03) ،599-595.

حصیلیت اشتیاق با تحصیلی انگیزش ابعاد رابطه(. 5965. )عبدالزهرا نعامی، و صالحه پیریایی،

(،59) 9آموزشی، نظام در پژوهش. اهواز شهر هایدبیرستان سوم سال انآموزدانش

06-10.

، و علوم تربیتی شناسیروانتحلیل آماری در .(5969) تاکانه، یوشیو. فرگوسن، جرج و

ترجمه علی دالور، سیامک نقشبندی. تهران: ارسباران.

ر آموزان شه(. هنجاریابی مقیاس اشتیاق تحصیلی در دانش5969نفر، نسیم و وحیدنیا، الهام. )

دانشگاه علوم پزشکی السبزرگکودک و شناسیروانششمین همایش اصفهان.

تبریز.

(. تعیین رابطه بین فرسودگی 5961بیرانوند، فاطمه. )اله؛ فرهادی، علی و نقیپور، عزتقدم

جله متحصیلی با اشتیاق و عملکرد تحصیلی دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی لرستان. .93-92(، 0)3، پژوهش در آموزش علوم پزشکی

Appleton, J. J., Christenson, S. L., & Furlong, M. J. (2008). Student

engagement with school: critical conceptual and methodological issues

of the construct. Psychology in the Schools, 45, 369–386.

http://dx.doi.org/10.1002/pits.20303.

Britt, T. W., Mckibben, E. S., Greene-Shortridge, T. M., Beeco, A., Bodine,

A., Calcaterra, J., et al. (2010). Self-engagement as a predictor of

performance and emotional reactions to performance outcomes. British

Journal of Social Psychology, 49, 237–257.

Carter, C. P., Reschly, A. L., Lovelace, M. D., Appleton, J. J., & Thompson,

D. (2012). Measuring student engagement among elementary student:

http://dx.doi.org/10.1002/pits.20303


pilot of the student engagement instrument: elementary version. School

Psychology Quarterly, 27, 61-73.

Csikszentmihalyi, M. (1990). Flow: The Psychology of Optimal Experiemce.

NewYork, Ny: Harper and Row.

Deci, E. L., Vallerand, R. J., Pelletier, L. G., & Ryan, R. M. (1991).

Motivation and education: the self-determination perspective.

Educational Psychologist, 26, 325–346.

http:// dx.doi.org/10.1080/00461520.1991.9653137.

Eccles, J., & Roeser, R. (2011). Schools as developmental contexts during

adolescence. Journal of Research on Adolescence, 21, 225e241.

http://dx.doi.org/10.1111/ j.1532-7795.2010.00725.x.

Finn, J. D. (1989). Withdrawing from school. Review of Educational

Research, 59, 117–142.

http://dx.doi.org/10.3102/00346543059002117.

Jimerson, S., Campos, E., & Greif, J. (2003). Toward an understanding of

definitions and measures of school engagement and related terms. The

California School Psychologist, 8, 7-27.

http://dx.doi.org/10.1007/BF03340893.

Kiuru, N., Nurmi, J.-E., Aunola, K., & Salmela-Aro, K. (2009). Peer group

homogeneity in adolescents’ school adjustment varies according to peer

group type and gender. International Journal of Behavioral

Development, 33, 65–76.

http://dx.doi.org/ 10.1177/0165025408098014.

Lee, J., & Shute, V. J. (2010). Personal and social- contextual factor in K-12

academic performance: An integrative perspective on student learning.

Educational psychologist, 45,185-202.

Li, Y., & Lerner, R. M. (2011). Trajectories of school engagement during

adolescence: implications for grades, depression, delinquency, and

substance use. Developmental Psychology, 47, 233–247.

http://dx.doi.org/10.1037/a0013153.

Libbey, H. P. (2004). Measuring student relationship to school: Attachment,

Bonding, Concectendness, and engagement. Journal of Youth and

Adolescence, 39, 801-815.

Maslach, C., Schaufeli, W.B., & Leiter, M. P, (2001). Job Burnout. Annual

Review of Psychology, 52, 39-422.

Newman, F. (1991). Student engagement in Academic Work: Expanding The

perspective on secondary school effectiveness. In J. R, Bliss & W. A.,

Firestone (Eds). Rethinking Effective school: Research and practice:

Englewood Cliffs: Nj: Prentice-Hall.

Orthner, D. K., Jones-sanpei, H., Akos, P., & Rose, R, A. (2013). Improving

middle school student engagement Through cereer-relevant instruction

http://dx.doi.org/10.1111/

http://dx.doi.org/10.3102/00346543059002117

http://dx.doi.org/10.1007/BF03340893

http://dx.doi.org/

http://dx.doi.org/10.1037/a0013153


in the core curriculum. The Journal Of Educational Research, 106, 27-

38.

Ouweneel, E., Le Blanc, P. M., &, W. B. (2011). Flourishing students: A

longitudinal study on positive emotion, personal resource and study

engagement. The journal of positive psychology: Dedicated to

furthering research and promoting good practice, 6(2):142-153.

Saklofske, D., Austin, E. J., Mastoras, S. M., & Beaton, S. E. (2012).

Relationship of personality, Affect, emotional intelligence and coping

with student stress and academic success: different patterns of

association for stress and success. learning and individual difference,

22, 251-257.

Salanova, M., Schafeli, W. B., Martinnez, I., & Berso, E. (2009). How

obstacles and facilitators predict academic performance: the mediating

role of study burnout and engagement. Anxiety, Stress & Coping, 1, 1-

18.

Salmela-Aro, K., & Upadaya, K. (2012). The schoolwork engagement

inventory: energy, dedication, and absorption (EDA). European

Journal of Psychological Assessment, 28, 60-67.

http://dx.doi.org/10.1027/1015-5759/a000091.

Salmela-Aro, K. (2015). hool Burnout and Engagement: Lessons from a

Longitudinal Study in Finland. International Encyclopedia of the Social

& Behavioral Sciences, 2nd edition, Volume 21.

Salmela- Aro, K., Tolvanen, A., & Nurmi, J. V. E. (2009). Achievment

sterategies during university studies predict early career burnout and

engagement. Journal of vocational Behavior, 75, 162-172.

Schafeli. W. B., Salanova, M., Gonzalez-Roma, V. & Baker, A. B. (2002).

The measurement of engagement and burnout. Journal of Happiness

studies, 3, 71-92.

Seligman, M. E. P., & Csikszentmihalyi, M. (2000). Positive Psychology: An

introduction. American Psychology. 55, 5-14.

Simon- Morton, B, G., & Chen, R. (2009). Peer and Parent influence on school

engagement among early adolescents. Journal ofYouth and society, 41,

3-25.

Upadyaya, K., & Salmela-Aro, K. (2013). Development of studies

engagement in association with academic success and well-being in

varying social contexts: a review of empirical research. European

Psychologist, 18 (2), 136–147.

Wang, M. T., & Degol, J. (2014). Staying engaged: knowledge and research

needs in student engagement. Child Development Perspectives, 8, 137-

143. http:// dx.doi.org/10.1111/cdep.12073.

http://dx.doi.org/10.1027/1015-5759/a000091


Wang, M. T., & Peck, S. C. (2013). Adolescent educational success and

mental health vary across school engagement profiles. Developmental

Psychology, 49, 1266-1276. http://dx.doi.org/10.1037/a0030028.

Wang, M. T., & Eccles, J.S. )2012(. Social support matters: longitudinal effects

of social support on three dimensions of school engagement from

middle to high school. Child Development, 83, 877–895.

http://dx.doi.org/10.1037/a0030028

نازومآشناد یلیصحت قایتشا سایقم یجنسناور...

Documents

Transcript of نازومآشناد یلیصحت قایتشا سایقم یجنسناور...