} Á] Ì v]ÁÌ } }Áv]µ technologii SMA-...
Transcript of } Á] Ì v]ÁÌ } }Áv]µ technologii SMA-...
NAWIERZCHNIE MOSTOWE 2016
Bartosz Budziński Paweł Mie zkowski Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie
Doświad ze ia w zastosowa iu technologii SMA-MA
Mi hał Sar owski Politechnika Warszawska
NAWIERZCHNIE MOSTOWE 2016
Izolacja na obiektach mostowych stanowi w-wę pośred ią iędzy ko struk ją płyty po ostu a warstwa i awierz h i. Na etapie udowy i eksploata ji usi yć odpor a a: oddziaływa ia dy a i z e od ru hu pojazdów w zakresie
temperatur od -30°C do +60°C,
stałe zawilgo e ie przy iewielki h spadka h poprze z y h i podłuż y h izolowa y h powierz h i,
działa ia sił pozio y h i pio owy h w podwyższo ej te peraturze 80-200°C podczas wbudowywania MMA,
działa ie sił rozwarstwiają y h, ędą y h wy ikie róż i w rozszerzal oś i ateriałów podłoża, izola ji i awierz h i;
oddziaływa ia pozio e od ha owa ia, przyspiesza ia i sił odśrodkowy h pojazdów a łuku;
rak ożliwoś i ieżą ej ko serwa ji i lokal y h apraw uszkodzeń izolacji.
NAWIERZCHNIE MOSTOWE 2016
Do podstawowy h fu k ji warstwy izola yj ej ależą:
do ra przy zep ość do podłoża eto owego lu stalowego ,
ieprzepusz zal ość dla wody i związków he i z y h, ają y h wpływ a korozję płyty;
ożliwość relaksa ji aprężeń roz iągają y h i ś i ają y h od o iąże ia ru he pojazdów,
ko pe sa ja zróż i owa y h odkształ eń ter i z y h warstw awierz h i i płyty,
łatwość i ała pra o hło ość przy jej w udowywa iu,
ożliwość e ha i z ego w udowywa ia warstw asfaltowy h (ochronnej),
ożliwość prowadze ia pra etapa i, ieskutkują a utratą sz zel oś i warstwy;
zapew ie ie ezpie zeństwa ludzio i środowisku, pod zas wykonywania izolacji oraz w czasie eksploatacji obiektu.
NAWIERZCHNIE MOSTOWE 2016
Hydroizolacje
Asfalty
m odyfikowane
Polim ery z
wypełniaczem asfaltowym
Żywice poliuretanowe
Żywice epoksydowe
Folie z PVC
m odyfikowanegoInne
Roztwory do
gruntowania
M asy izolacyjne i
klejące
Lepiki
Papy klejone
Papy
termozgrzewlane
Papy
samoprzylepne
M asy sczepne
M asy zalewowe
iuszczelniające
Taśmy i profile uszczelniające
M astyksy
Asfaltowo –poliuretanowe
Asfaltowo –akrylowe
Asfaltowo –epoksydowe
Smołowo –epoksydowe
Dwuskładnikowe, chemoutwardzalne
natryskowe
Dwu i trzyskładni-kowe, chemoutwar-
dzalne, układane ręcznie
Jednoskładnikowe, utwardzane
wilgocią z powietrza
Rozpuszczalnikowe,
jednoskładnikowe, epoksydowo-estrowe
Bezrozpuszczalniko-
we, dwuskładnikowe, chemoutwardzalne
Odporne na bitumy
Nie odporne na
bitumy
Pyty
polipropylenowe
Folia
poliestrowa
Folia
hypalonowa
Folia
polietylenowa
Siatka
polipropylenowa
Tektura
M ieszanka mineralno-
bitumiczna prasowana
z włókniną celulozową
Tkanina szklana
W łóknina poliestrowa
W łóknina geotechniczna
Rys. . Rodzaje ateriałów używa y h w
wykonawstwie hydroizolacji na obiektach
mostowych
NAWIERZCHNIE MOSTOWE 2016
Rys. . Typowa ko struk ja awierz h i asfaltowej z warstwą izola yj ą płyty po ostu o iektu ostowego
w-wa ścieralna
w-wa wiążąca / ochronna
w-wa gruntująca
płyta pomostu
w-wa izolacyjna (papa
termozgrzewalna)
NAWIERZCHNIE MOSTOWE 2016
Warstwy ścieralne są aj zęś iej wyko ywa e jako:
beton asfaltowy o zawartoś i wol ej przestrze i po w udowa iu od 1 do 5 (6) % i uziarnieniu od 8 do 11 mm (AC 8 S, AC 11 S);
mastyks wysokogrysowy o uziarnieniu do 8 lub 11 mm (SMA 8, SMA
i zawartoś i wol ej przestrze i po w udowa iu od , do %;
asfalt lany o uziar ie iu do lu MA , MA o zawartoś i wol ej przestrze i ieprzekra zają ej , –2,0 %.
Warstwy ochronne a hwilę o e ą są aj zęś iej wyko ywa e z mieszanki typu asfalt lany o uziarnieniu do 8 lub 11 mm (MA 8, MA 11 ) –
wymóg z zapisów WT-2:2014.
NAWIERZCHNIE MOSTOWE 2016
Rys. 3. Typowy układ warstwowy w papa h termozgrzewalnych. Oznaczenia: 1, 3 – powłoka hydroizoalcyjna z lepiszcza asfaltowego; 2 – wkładka z włók i y, p. szkla ej lu poliestrowej; – przekładka antyadhezyjna
1 2 3 4
Warstwy izolacyjne wyko uje się aj zęś iej a azie: pap termozgrzewalnych,
żywi sy tety z y h p. poliureta owy h, epoksydowy h, metylo-
metakrylowych itp.),
lepiszcz asfaltowych wysokomodyfikowanych,
astyksów iesza i asfaltów i wypeł ia zy .
Papy termozgrzewalne kompozyty arkuszowe, w których element
z roją y jest o ustro ie powle zo y warstwą iesza i y aj zęś iej polimeroasfaltu i wypeł ia za i eral ego.
NAWIERZCHNIE MOSTOWE 2016
Warstwa gruntująca (primer) – jest to ateriał aj zęś iej na bazie
lepiszcz asfaltowych, którego zadaniem jest zapewnienie dobrego
połą ze ia warstwy izolacyjnej z podłoże .
NAWIERZCHNIE MOSTOWE 2016
Do zalet ko struk ji z udziałe izola ji papowy h zali za się:
niski iężar 1 m2 izolacji, który nie powoduje nadmiernego do iąża ia płyty pomostowej;
wysoką kohezję masy powłokowej, wy ikają ą z zastosowania asfaltu modyfikowanego polimerem, zapew iają ą do rą zaporę dla wilgoci i roztworów soli (np. mieszanki odladzają e , zagrażają y h pły ie pomostu;
o e ość osnowy (szklanej, poliestrowej czy węglowej , posiadają ej obok wysokiej wytrzy ałoś i na roz iąga ie rów ież zdol ość do znacznych odkształ eń.
NAWIERZCHNIE MOSTOWE 2016
Pro le y i zagroże ia, związa e ze stosowa ie pap termozgrzewalnych w warstwach izolacyjnych:
brak miejscowego połą ze ia papy z podłoże , niska kohezja lepiszcza warstwy gru tują ej, ożliwość przepalenia warstewki lepiszcza na spodniej
(ogrzewanej) zęś i papy,
ograniczenie zdol oś i do relaksacji aprężeń oraz kompensacji
odkształ eń w wyniku zbyt intensywnego oddziaływa ia wysokiej
temperatury pło ie ia palnika.
NAWIERZCHNIE MOSTOWE 2016
Przy zy y powstawa ia wy rzuszeń w trak ie w udowywa ia w-wy
ochronnej:
występowa ie ie iągłoś i po iędzy warstwą papy i podłoża
betonowego ądź niska kohezja lepiszcza w primerze,
wzrost iś ie ia parcjalnego powietrza w pustkach, warunkowany
zachowaniem stanu równowagi termodynamicznej jak dla gazu
dosko ałego (przy stałej o jętoś i ;
przemiany fizyczne, towarzyszą e zamianie wody w parę wod ą, powodują e zwiększe ie się o jętoś i drugiego z czynników przy
stałej masie obu substancji.
NAWIERZCHNIE MOSTOWE 2016
Rys. 4. Niewłaś iwe połą ze ie papy ter ozgrzewal ej z podłoże eto owy : a widok z góry „papa-podłoże”, widok w przekroju warstwy
NAWIERZCHNIE MOSTOWE 2016
Rys. 5. Wpływ iś ień ząstkowy h pary wod ej i su hego powietrza a su ary z ą wartość iś ie ia iesza i y gazów w zależ oś i od te peratury
0,00
0,40
0,80
1,20
1,60
2,00
60,0 70,0 80,0 90,0 100,0 120,0 140,0 160,0 180,0 200,0
Ciś
nien
ie m
iesz
anin
y ga
zów
, MP
a
Temperatura mieszaniny gazów, oC
Ciśnienie nasycenia pary wodnej
Ciśnienie cząstkowe powietrza suchego
NAWIERZCHNIE MOSTOWE 2016
Rys. . Rozkład temperatury (teoretycznej) w czasie w warstewce ogrzewanego
lepisz za asfaltowego papa asfaltowa pło ie ie pal ika o te peraturze °C
i prędkoś i przepływu gazów : a 7 m/s, b) 14 m/s, c) 20 m/s
0,00
0,50
1,00
1,50
2,00
2,50
3,00
0,0 100,0 200,0 300,0 400,0
Odl
egło
śćo
d p
ow
ierz
chn
i, m
m
Temperatura, °C
po czasie 2 s
po czasie 4 s
po czasie 6 s
po czasie 8 s
a) b) c)
0,00
0,50
1,00
1,50
2,00
2,50
3,00
0,0 100,0 200,0 300,0 400,0
Temperatura, °C
po czasie 2 s
po czasie 4 s
po czasie 6 s
po czasie 8 s
0,00
0,50
1,00
1,50
2,00
2,50
3,00
0,0 100,0 200,0 300,0 400,0
Temperatura, °C
po czasie 2 s
po czasie 4 s
po czasie 6 s
po czasie 8 s
NAWIERZCHNIE MOSTOWE 2016
Rys. . Rozkład temperatury (teoretycznej) w czasie w warstewce ogrzewanego
lepisz za asfaltowego papa asfaltowa pło ie ie pal ika o te peraturze 1000°C i prędkoś i przepływu gazów : a 7 m/s, b) 14 m/s.
0,00
0,50
1,00
1,50
2,00
2,50
3,00
0,0 100,0 200,0 300,0 400,0
Odl
egło
ść o
d po
wie
rzch
ni,
mm
Temperatura, °C
po czasie 2 s
po czasie 4 s
po czasie 6 s
po czasie 8 s
a) b)
0,00
0,50
1,00
1,50
2,00
2,50
3,00
0,0 200,0 400,0 600,0
Temperatura, °C
po czasie 2 s
po czasie 4 s
po czasie 6 s
po czasie 8 s
NAWIERZCHNIE MOSTOWE 2016
Alter atywą dla typowych warstw ochronnych (jak rów ież izolacyjnych)
oże yć mieszanka mastyksowo-grysowa o zwiększo ej zawartoś i lepiszcza asfaltowego i wypeł ia za (SMA-MA).
Do podstawowych zalet iesza ki ależą:
• ożliwość układa ia tradycyjnym rozś ieła ze , • stosunkowo ieduża praca zagęsz za ia (dwa przejazdy walca),
• wysoka zawartość lepiszcza gwara tują a peł ą sz zel ość warstwy,
• odpor ość na deformacje trwałe dzięki dużej zawartoś i frakcji
grysowych,
• odpor ość na z ę ze ie dzięki zastosowaniu asfaltu modyfikowanego
o śred iej penetracji około 50-80 x 0,1 mm).
NAWIERZCHNIE MOSTOWE 2016
Możliwość wykorzystania ogólnie dostęp ego sprzętu do wbudowywania
mieszanek mineralno-asfaltowych oraz specyfika mieszanki SMA-MA jest
ukierunkowana na maksymalne ograniczenie ożliwoś i popeł ie ia
łędów na etapie realizacji (wykonanie szczelnej, odpornej na
oddziaływa ia zew ętrz e warstwy).
Mieszanka SMA-MA oże sta owić sa odziel ą warstwę ochronno-
izola yj ą.
Bardzo waż y czynnikiem jest zatem etap projektowania mieszanki
SMA-MA, który oprócz wiedzy teoretycznej i empirycznej z zakresu adań
laboratoryjnych, wymaga rów ież doświad ze ia wykonawczego.
NAWIERZCHNIE MOSTOWE 2016
Rys. 8. Powierzchnia mieszanki SMA-MA po zagęsz ze iu
Mieszanka SMA-MA musi yć tak zaprojektowana, aby na etapie
zagęsz za ia rozkładarka, walce) doszło do wy iś ię ia mastyksu na
powierzchni warstwy.
NAWIERZCHNIE MOSTOWE 2016
Ta li a . Propozy ja wy agań w stosu ku do iesza ki SMA-MA
Właściwość
Warunki
zagęszczenia wg PN-EN 13108-20
Metoda i warunki badania Wymiar mieszanki
SMA 8
Zawartość wolnych przestrzeni
C.1.2, ubijanie, 2 x
35 uderzeń PN-EN 12697-8, p.4 Vmax1,5
Zawartość wolnych przestrzeni
C.1.2, ubijanie, 2 x
50 uderzeń PN-EN 12697-8, p.4 Vmax 1,0
Odporność na deformacje trwałe warstwy wiążącej
(ochronnej)a)
C.1.20, wałowanie, P98 –P100
PN-EN 12697-22, metoda B w
powietrzu, PN-EN 13108-20, D.1.6,
45 ºC, 10 000 cykli
WTSAIR 0,50
PRDAIR
Deklarowane
Odporność na deformacje trwałe
pakietu warstw
(ścieralnej i wiążącej)b)
C.1.20, wałowanie, P98 –P100
PN-EN 12697-22, metoda B w
powietrzu, PN-EN 13108-20, D.1.6,
50 ºC, 10 000 cykli
WTSAIR 0,15
PRDAIR 5,0
Odporność na działanie wody
C.1.1, ubijanie,
2 x 35 uderzeń
PN-EN 12697-12, przechowywanie
w 40ºC z jednym cyklem
zamrażania c), badanie w 25 ºC ITSR90
Spływność lepiszcza - PN-EN 12697-18, p.5 D0,6
NAWIERZCHNIE MOSTOWE 2016
Rys. 9. Próbki mieszanek mineralno-asfaltowych (warstwa ś ieral a z SMA i warstwa ochronna z SMA 8) po badaniu koleinowania
NAWIERZCHNIE MOSTOWE 2016
Nawierzchnie asfaltowe na obiektach mostowych z zastosowaniem warstwy
izolacyjno-ochronnej z mieszanki mastyksowo-grysowej o zwiększo ej zawartoś i lepiszcza (SMA-MA):
a) sprzed 15 lat:
most stalowy, zwodzony w Dziwnowie – realizacja 1995 r.,
ost Cłowy w Sz ze i ie realizacja 1998 r.,
wiadukt drogowy w iągu ul. Mi kiewi za w Sz ze i ie – realizacja 2000 r.,
ost Długi w Sz ze i ie – realizacja 2000 r.,
b) z obecnego okresu:
wiadukt drogowy w Policach – 2013 r.,
wiadukt drogowy ad autostradą A węzeł T zewska – realizacja 2014 r.,
ost a rzeką Dzierżę i ka w Koszalinie – realizacja 2014 r.
NAWIERZCHNIE MOSTOWE 2016
Rys. . Przekrój podłuż y izola jo- awierz h i ułożo ej a pły ie ostu stalowego w Dziwnowie
W-wa ś ieral a z mieszanki mastyksowo-
grysowej (nienormowej) o uziarnieniu do
12.8 mm, modyfikowanej LBSK
W-wa powłoki antykorozyjnej
Pręt stalowy, że rowa y (=16 mm)
Płyta stalowa po ostu
Most zwodzony w Dziwnowie
NAWIERZCHNIE MOSTOWE 2016
Rys. . Skład iesza ki i eral ej astyksu-grysowego (nienormowej,
sa ozagęsz zal ej) z asfaltem o penetracji 650.1 mm (ok. 8,0%),
modyfikowanym dodatkiem 5% LBSK
0
10
20
30
40
50
60
70
80
90
100
12,8 9,6 8
6,4 4 2
0,85
0,42 0,
3
0,18
0,15
0,07
5
Prz
esi
ew
, %
Sito, mm
Most zwodzony w Dziwnowie
NAWIERZCHNIE MOSTOWE 2016
Rys. . Przekrój poprze z y ko struk ji awierz h i ułożo ej a wiaduk ie o pły ie eto owej wiaduktu w iągu uli y Mi kiewi za w Sz ze i ie
Wiadukt drogowy w iągu ul. Mi kiewi za w Sz ze i ie
W-wa ś ieral a z SMA 12 50/70,
modyfikowanego 2% LBSK
Wa-wa ochronna z SMA 6 50/70,
modyfikowana LBSK (ok. 3%)
W-wa powłoki a tykorozyj ej
Płyta eto owa po ostu
NAWIERZCHNIE MOSTOWE 2016
Rys. . Skład iesza ki i eral ej SMA z asfalte o pe etra ji ok. 0.1 mm
(ok. 10,0%), modyfikowanym dodatkiem 3% LBSK
0,0
10,0
20,0
30,0
40,0
50,0
60,0
70,0
80,0
90,0
100,0
8
6,4 4 2
0,8
5
0,4
2
0,3
0,1
8
0,1
5
0,0
75
Prz
esi
ew
, %
Sito, mm
Wiadukt drogowy w iągu ul. Mi kiewi za w Sz ze i ie
NAWIERZCHNIE MOSTOWE 2016
Rys. . Wygląd awierz h i a wiaduk ie w iągu ul. Mi kiewi za w Sz ze i ie po ok. 15 latach eksploatacji
Wiadukt drogowy w iągu ul. Mi kiewi za w Sz ze i ie
NAWIERZCHNIE MOSTOWE 2016
Rys. . Przekrój poprze z y ko struk ji awierz h i ułożo ej a oś ie Cłowy w Sz ze i ie płyta eto owa
Most Cłowy w Sz ze i ie
W-wa ś ieral a z AC 12 50/70 (o
zwiększo ej zawartoś i grysów), modyfikowanego 2% LBSK
W-wa wiążą a z SMA 10 50/70 (o
zwiększo ej zawartoś i grysów), modyfikowanej 3% LBSK
W-wa sczepna z asfaltu o penetracji
ok. 750,1 mm
Płyta eto owa po ostu
NAWIERZCHNIE MOSTOWE 2016
Rys. . Skład iesza ki i eral ej SMA z asfalte o pe etra ji ok. 0.1
mm (ok. 8.0%), modyfikowanym dodatkiem 3% LBSK
0,0
10,0
20,0
30,0
40,0
50,0
60,0
70,0
80,0
90,0
100,0
16
12
9,6 8
6,4 4 2
0,8
5
0,4
2
0,3
0,1
8
0,1
5
0,0
75
Prz
esi
ew
, %
Sito, mm
Most Cłowy w Sz ze i ie
NAWIERZCHNIE MOSTOWE 2016
Rys. . Wygląd awierz h i a oś ie Cłowy w Sz ze i ie po ok. lata h eksploatacji
Most Cłowy w Sz ze i ie
NAWIERZCHNIE MOSTOWE 2016
Rys. . Warstwa o hro a a wiaduk ie ad autostradą A węzeł T zewska
Wiadukt drogowy ad autostradą A 6 węzeł „T zewska”
NAWIERZCHNIE MOSTOWE 2016
Rys. . Nawierz h ia a wiaduk ie ad autostradą A węzeł T zewska po roku eksploatacji
Wiadukt drogowy ad autostradą A 6 węzeł „T zewska”
NAWIERZCHNIE MOSTOWE 2016
Rys. 20. Warstwa ochronna na wiadukcie drogowym w Policach - realizacja
Wiadukt drogowy w Policach
NAWIERZCHNIE MOSTOWE 2016
Rys. 21. Nawierzchnia na wiadukcie drogowym w Policach po 2 latach eksploatacji
Wiadukt drogowy Policach
NAWIERZCHNIE MOSTOWE 2016
Rys. . Most ad rzeką Dzierżę i ka w Koszalinie po 1 roku eksploatacji
Most ad rzeką Dzierżę i ka w Koszalinie
NAWIERZCHNIE MOSTOWE 2016
WNIOSKI:
wykonawstwo warstw izolacyjnych z udziałe pap
termozgrzewalnych wymaga przestrzegania ś isły h zasad
technologicznych, dają y h gwara ję prawidłowego
funkcjonowania zabezpieczenia płyty pomostu przez długi okres
użytkowa ia;
podwójna warstwa lepiszcza w papie termozgrzewalnej powinna
zapew ić dobre połą ze ie z podłoże i warstwami asfaltowymi, a
w połą ze iu z wkładką poliestrową, szkla ą czy węglową
przej ować i rozpraszać apręże ia wywoła e zróż i owa ą
rozszerzal oś ią płyty pomostu i warstw nawierzchni;
wszelkiego rodzaju wybrzuszenia, pojawiają e się w trakcie
wbudowywania warstwy ochronnej, ależy natychmiast prze ijać, co
u ożliwi sklejenie papy z podłoże ;
NAWIERZCHNIE MOSTOWE 2016
powszechnie wykonywane warstwy ochronne na obiektach mostowych z asfaltu lanego oż a zastąpić mastyksami grysowymi SMA-MA, projektowanymi na ałkowite wypeł ie ie wolnej przestrzeni;
mastyksy grysowe SMA-MA o ałkowi ie wypeł io ej wolnej przestrzeni ogą sta owić w połą ze iu z warstewką lepiszcza asfaltowego dobre zabezpieczenie płyty pomostu przed oddziaływa ia i korozyjnymi;
iższe temperatury wbudowywania mastyksów oraz prostszy proces technologiczny w stosunku do asfaltów lanych daje ożliwość przyspieszenie prac, uzyskania większej jed orod oś i MMA oraz zmniejszenia gru oś i bez utraty właś iwoś i stawianych warstwie;
twarde lepiszcza w asfaltach lanych zęsto dodatkowo utwardzane asfaltem naturalnym) nie zawsze gwara tują uzyskanie peł ej odpor oś i na spęka ia niskotemperaturowe, potęgowa e zróż i owa y i odkształ e ia i płyty pomostu i samej mieszanki.
NAWIERZCHNIE MOSTOWE 2016
Dziękuję za uwagę
Bartosz Budziński Paweł Mie zkowski Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie
Doświad ze ia w zastosowa iu te h ologii SMA-MA
Mi hał Sar owski Politechnika Warszawska