Biuletyn Informacyjny FMS województwa łódzkiego 16.09.2017 Nr. 7

W numerze1 . Analiza realności zagrożenia

powstania unii dwóch prędko-

ści.

2. Wnioski z wszczęcia przez

KE postępowania przeciwko

Polsce.

Robert

Plebaniak

KoordynatorForum MyśliSpołeczej

w województwie łódzkim.

(. . . )Nadrzędnym celem tego opra-

cowania miała być odpowiedź na

pytanie, czy możliwe jest (w sensie

ekonomicznej opłacalności) po-

wstanie unii dwóch prędkości.

Niestety dla Polski, groźba ta, jest

nie tylko możliwa, ale również

bardzo realna. Należy sobie z tego

zdawać sprawę, gdyż tylko wtedy

będziemy mogli rzetelnie i bez

niepotrzebnych emocji, ocenić

międzynarodową politykę PiS.

Oczywiście przedstawiciele tej

partii wygłaszając swe argumenty i

snując powiastki o mocarstwowej

roli Polski w Europie, liczą na

jedno. Liczą na to, że Polacy, w

swej przeważającej większości, tych

półprawd nie sprawdzą. Nie wezmą

ołówka i nie przeliczą, czy to co

słyszą od władzy jest prawdą czy

nie. (. . .)

Redakcja numeru

Analiza realności zagrożenia powstania

unii dwóch prędkości.

W debatach publicznych oraz opracowaniach dotyczących UniiEuropejskiej , ostatnimi czasy chyba najczęściej wykorzystywanym słowemjest „kryzys”. Odmieniany jest on przez wszystkie przypadki. Mówi się okryzysie migracyjnym, kryzysie wspólnej polityki zagranicznej , a nawet okryzysie wartości które były fundamentem Unii Europejskiej . Leonid Sawin,w jednym ze swych felietonów wymienia aż osiem rodzajów kryzysów, któremogą mieć decydujący wpływ na definitywny rozkład europejskiejstruktury[1 ] . Oprócz wspomnianego kryzysu wspólnej polityki zagranicznejwymienia on:1 . kryzys „gospodarki transatlantyckiej";2. kryzys kultury europejskiej ;3 . kryzys rodziny i małżeństwa;4. kryzys w wojskowo-politycznego mechanizmu UE;5. kryzys stosunków dobrosąsiedzkich;6. kryzys migracyjny jako kryzys spójności UE;7. kryzys energetycznej strategiiKażdy z powyższych kryzysów ma swą genezę, ale także niesie ze sobąokreślone skutki. Jak łatwo się domyśleć, ich przyczyny zależą od tego kto jedefiniuje. W tym wypadku podział na eurosceptyków i euroentuzjastów jestwyraźnie widoczny. Jak będzie wyglądała Unia Europejska za pięć,

Page 2

sześć lat? Myślę, iż w obecnych, mało przewidywalnych czasach nikt rozsądny nie pokusi się o odpowiedź na topytanie. Niestety wzrost nastrojów antyeuropejskich daje się zauważyć w wielu krajach wspólnoty. Marine Le Penprzechodzi do drugiej tury wyborów, Wielka Brytania w drodze referendum wybiera samodzielną drogę poza Unią.Dekadę temu, gdy świętowaliśmy w maju trzecią rocznicę obecności naszego kraju w europejskich strukturach,nikt z nas nie przypuszczał, że takie wydarzenia jak Brexit w ogóle są realne. Pamiętam niektóre głosy przedunijnym referendum w Polsce. Przypominam sobie jak na kwestię dotyczącą braku procedury opuszczenia unii,odpowiadano, że jej istnienie pozbawione jest sensu, gdyż żaden kraj nie będzie chciał opuszczać wspólnoty.Minęło dziesięć lat i okazało się, że znalazła się procedura jak również, że ktoś z niej potrafił i chciał skorzystać.Czy jesteśmy świadkami powolnej agonii UE jaką znamy? Czy na ewentualnych zgliszczach narodzi się cośnowego? Czy będzie to dla nas lepsze czy gorsze? Te pytania, choć niezmiernie ważne, muszą przynajmniej narazie pozostać bez odpowiedzi. Możemy postarać się jednak o znalezienie pewnych cząstkowych eksplikacjidotyczących realności (bądź nierealności) różnych hipotetycznych rozwiązań.

Jednym z wariantów wymienianych w kontekście przyszłości wspólnoty jest stworzenie unii dwóch prędkości.Pomysł ten podnoszony jest coraz częściej . W jednym z telewizyjnych wywiadów były Premier Leszek Millerzasugerował, iż jedynym możliwym rozwiązaniem, który uchroni Polskę przed negatywnymi skutkami nowegopodziału wspólnoty jest jak najszybsze przyjęcie wspólnej europejskiej waluty. Warto zastanowić się jak możewyglądać linia podziału na tak zwane unie A i B? Pierwotnie rozważano koncepcję ściślejszej integracji takzwanych „starych członków” wspólnoty. Później w przestrzeni publicznej pojawił się bardziej naturalny podział nakraje należące do strefy euro i pozostające poza nią. Rzeczywiście wydaje się, iż gdyby unie różnych prędkościmiały powstać, wówczas kryterium walutowe decydowałoby o selekcji krajów do odpowiednich „koszyków”.

Oczywiście zadaniem polskiego rządu na najbliższe miesiące winno być podejmowanie wszelkich działańzmierzających do oddalenia wizji nowego podziału Europy. Tymczasem, używając unijnej terminologii, „co robiWarszawa każdy widzi”. W tym aspekcie rząd Prawa i Sprawiedliwości nie tylko nie robi nic aby zwalczać ówsecesyjną pokusę innych krajów, ale wbrew logice, co raz częściej i mocniej ją utwierdza. Działanie naszego rządustanowi dobry temat do dalszych pogłębionych analiz, do których nie raz jeszcze będzie okazja wracać. Powiemtylko, iż politycy PiS wyraźnie bagatelizują możliwość podziału UE na unie A i B. W kręgach zbliżonych do Prawai Sprawiedliwości, pokutuje nawet pogląd, iż ryzyko stworzenia unii dwóch prędkości to przysłowiowe „strachy nalachy”. Biorąc to pod uwagę, chciałbym zaproponować dogłębną analizę tego czy koncepcja szybszej integracjikrajów strefy euro jest realnym zagrożeniem dla Polski czy nie? Kwestia czy jest zagrożeniem, mam nadzieję jestdla wszystkich bezdyskusyjna. Pozostaje jedynie owa realność. Zmęczony nieco ogólnością argumentów, któremożemy usłyszeć w przestrzeni publicznej , chciałbym oprzeć mą analizę o konkretne liczby i dane.

Jednym z koronnych argumentów podnoszonym przez eurosceptyków, jest fakt, że unia dwóch prędkościnajsilniejszym państwom po prostu się nie opłaca. Taka secesja może według nich oznaczać znaczne uszczupleniebudżetu europejskiej wspólnoty. Tu rozumowanie jest dość przejrzyste. Kraj , który znalazłby się w Unii B, mógłbywycofać się ze swych składek do wspólnej kasy. To rzeczywiście wydaje się logiczna konsekwencja podziału.Jednakże twierdzenie, że ten argument będzie miał najważniejszy wpływ na zachowanie obecnego status quo, jestjuż całkowicie chybione. Kraje stowarzyszone w strefie euro poradzą sobie bez składek pozostałych. Poradzą sobienawet w sytuacji, gdy musiałby się wzajemnie ratować przed bankructwem (patrz Grecja). Nie jest prawdą, żepieniądze, które przekazują do Brukseli kraje nie należące do „Eurolandu”, są czegokolwiek gwarantem.

Aby ów tezę udowodnić, sięgnijmy do danych. Celowo wybrałem te pochodzącego z 2015 roku, gdyż był to ostatni

Newsletter HeaderPage 3

rok, w którym rządy w Polsce nie sprawowali eurosceptycy. Rok 2015 był także drugim rokiem obowiązywaniawieloletnich ram finansowych (MFF) na lata 2014-2020. Jak wyglądały składki poszczególnych krajów dowspólnej europejskiej kasy[2]? Podzieliłem państwa na dwie grupy. Kryterium stanowiła przynależność do strefyeuro, którą oznaczyłem literami SE. W pierwszym zestawieniu przy państwach spoza strefy euro widnieje wielkość0,00 €.

Wykres ilustrujący te dane, nie pozostawia wątpliwości, które kraje liderują w wysokości składek do kasy UE.

Newsletter HeaderPage 4

Na podstawie zaprezentowanych danych można wywnioskować, że kraje tak zwanej strefy euro, wpłaciły dounijnej kasy łącznie 84 652 400 000,00 € składek członkowskich.Przyjrzyjmy się teraz podobnemu zestawieniu obejmującemu kraje spoza „Eurolandu”. Tym razem wielkość 0,00 €będzie przy państwach ze strefy euro.

Ponownie zilustrujmy to wykresem.

Newsletter HeaderPage 5

Należy jednak pamiętać, iż w następnej perspektywie budżetowej , Wielkiej Brytanii, a więc największego płatnikaz tej grupy, nie będzie. Kraje spoza strefy euro, wpłaciły do unijnej kasy łącznie 33 951 900 000,00 € składekczłonkowskich.

W tym miejscu widać jednoznacznie, jak kształtują się proporcje jeśli chodzi o wysokość składki do unijnej kasydokonywane przez poszczególne kraje członkowskie. Wbrew stanowisku niektórych eurosceptyków, nie jesteśmyeuropejskim mocarstwem, bez którego składek, budżet UE zostanie zrujnowany. Należy o tym pamiętać!Twierdzenie, że kraje strefy euro, bez naszych (mówię tu o krajach spoza tej strefy) pieniędzy sobie nie poradzą jestcelowym wprowadzaniem opinii publicznej w błąd.

Unijny budżet to nie tylko wpływy do wspólnej kasy, ale także i wydatki. Ich analiza jest niezbędna doodpowiedzi na pytanie dotyczące kondycji finansowej wspólnoty. Jak owe dotacje wypłacana poszczególnympaństwom z unijnej kasy się kształtują? Które kraje są beneficjentami członkostwa w strukturach europejskich?Przynależność do strefy euro, tradycyjnie oznaczamy symbolem SE.

Newsletter HeaderPage 6

Na podstawie zaprezentowanych danych widać, że kraje tak zwanej strefy euro, otrzymały z unijnej kasy łącznie 76407 500 000,00 € dotacji członkowskich. Podobnie jak poprzednio, dla lepszego zobrazowania, przedstawmy tedane na wykresie.

Newsletter HeaderPage 7

A oto zestawienie wysokości wypłat z unijnej kasy skierowanych do krajów spoza strefy euro.

Ponownie zilustrujmy te dane na wykresie.

Newsletter HeaderPage 8

A oto zestawienie wysokości wypłat z unijnej kasy skierowanych do krajów spoza strefy euro.

Ponownie zilustrujmy te dane na wykresie.

Newsletter HeaderPage 9

Kraje spoza strefy euro, otrzymały z unijnej kasy łącznie 53 701 100 000,00 € dotacji członkowskich.

Podsumujmy powyższe dane i przedstawmy je w taki sposób, aby łatwo wyciągnąć wnioski, dotyczące tego, ktofinansowo na wspólnym unijnym budżecie wychodzi na plus, a kto dopłaca do integracji (symbol „+” lub „–„ wczwartej kolumnie).

Newsletter HeaderPage 10

Prześledźmy sumaryczne dane zamieszczone na poniższym wykresie, w którym dla przejrzystości udział składek idotacji określimy procentowo.

Wreszcie rzut oka na bilans (składki i dotacje) poszczególnych krajów.

Newsletter HeaderPage 11

Jakie wnioski można wysnuć z zaprezentowanych powyżej danych i wykresów. Spróbuję je wypunktować:

A. Po pierwsze zauważmy, że w przeciwieństwie do tego co mówili przez wiele lat eurosceptycy, Polska nie jestpłatnikiem netto. Wielokrotnie słyszałem argumenty, że Polska więcej wpłaca do unijnej kasy niż z niej otrzymuje.To totalny absurd. W analizowanym 2015 roku nasz kraj wpłacił do unijnej kasy 3 718 000 000,00 €. Z Brukseliotrzymaliśmy zaś 1 3 357 700 000,00 €;

B. Po drugie, w przeważającej liczbie to właśnie kraje należące do strefy euro są płatnikami netto. Wystarczyspojrzeć na zaprezentowane powyżej tabele i wykresy. Krajami z tej strefy, które więcej otrzymują z UE niż do niejwpłaca są jedynie Belgia, Irlandia, Grecja, Hiszpania i Luksemburg;

C. Po trzecie, powtarzany wielokrotnie argument, iż to Niemcy, Francuzi, czy Włosi są największymi finansowymibeneficjentami istnienia europejskiej wspólnoty jest także chybiony. Widać jak na dłoni, że w sferze finansowej , akonkretniej składek i dotacji z unijnej kasy tak nie jest. Pozostaje jeszcze kwestia nie ujęta w tych zestawieniach,tzn. jaka część pieniędzy, które otrzymuje z dotacji na przykład Polska, trafia w ostatecznym rozrachunku (poprzezfirmy niemieckie działające na naszym rynku) do Niemiec. Oczywiście kraje te są beneficjentami w sferzepolitycznym. Jednakże chyba to nie dziwi, zważywszy, że pomijając Wielką Brytanię (która obecnie jest w fazierozwodu z unią) kraje te stanowią pierwszą trójkę płatników do kasy wspólnoty;

D. Z prezentowanych danych wynika jasno, iż hipotetyczna Unia A, złożona z krajów należących do strefy euro,miałaby w pełni zrównoważony budżet. Wysokość przychodów z jej składek wyniósłby 84 652 400 000,00 €, zaśwydatki kształtowałyby się na poziomie 76 407 500 000,00 €. Nadwyżka budżetowa wyniosłaby zatem 8 244 900000,00 €;

E. Zupełnie inaczej wyglądałby budżet hipotetycznej Unii B w 2015 roku. Wysokość przychodów ze składekwyniósłby 33 951 900 000,00 €, zaś wydatki kształtowałyby się na poziomie 53 701 100 000,00 €. Deficytbudżetowy wyniosłaby zatem 19 749 200 000,00 €. Szacunek ten i tak jest bardzo optymistyczny, gdyż uwzględniaWielką Brytanię, która przeszło dwa razy więcej do kasy wpłaciła niż otrzymała. Po Brexicie sytuacja z pewnościąby się pogorszyła;

F. Z zaprezentowanych danych widać jak na dłoni, że kraje należące do strefy euro na głębszej wzajemnejintegracji mogłyby realnie finansowo zyskać. Nasza sytuacja jest diametralnie inna. Należymy do grupy państw,które w sytuacji powstania unii dwóch prędkości straciłyby najbardziej .

G. Z ostatniej tabeli wynika jednoznacznie, że Polska była w 2015 roku krajem, który najwięcej zyskiwał naintegracji. Rząd koalicj i PO-PSL, potrafił w taki sposób prowadzić politykę zagraniczną, że po 8 latach rządzenia,mógł zagwarantować Polsce najlepsze warunki spośród wszystkich krajów wspólnoty. Przypomnijmy sobie, cowówczas mówiło Prawo i Sprawiedliwości. Czy będzie w stanie, prowadząc swoją politykę, ponownie osiągaćtakie rezultaty?

Jeszcze raz podkreślę, iż analizowane dane dotyczą 2015 roku, a więc jest to jedynie symulacja, jak wyglądałybyewentualne budżety unii A i B, gdyby istniały one w 2015 roku. Oczywiście jak to symulacja, może ona byćobarczona pewnym błędem. Nie uwzględnia ona na przykład możliwości zmiany algorytmu wyliczania składek.Jednakże uważam, że na jej podstawie można pewne tendencje zaobserwować i odpowiednio zinterpretować.

Newsletter HeaderPage 12

Patrząc na te dane i analizując jednocześnie działania obecnego rządu w zakresie polityki międzynarodowej ,można odnieść wrażenie, że ideologia wzięła górę nad zdrowym rozsądkiem. Koncepcja Unii Wyszehradzkiej ,Międzymorza itp. są jedynie pewnymi mrzonkami. Tego rodzaju sojusze mogą być zawierane na poziomiepolitycznym czy gazowym, a zatem mogą być tworami doraźnymi, dla realizacji konkretnego jednego zamierzenia.Jednakże na poziomie finansowym i globalnym, nie stanowią żadnej realnej alternatywy dla UE.Rząd Prawa i Sprawiedliwości cieszący się sporym poparciem Polaków wszedł na niebezpieczną drogę.Oczywiście, jak podkreślają jego przedstawiciele, obecność Polski w Unii Europejskiej jest absolutnym priorytetemi nie jest planowany w najbliższym czasie Polexit. Jednakże obserwując obecny kurs władzy w Warszawie, należyzastanowić się, w jakim stopniu ów kierunek może być kamykiem który uruchomi lawinę. Polska w strukturacheuropejskich jest bardzo piękną ideą, i cieszę się, że bliską również partii Jarosława Kaczyńskiego. Jednakże jaka,w konsekwencji działań rządu w Warszawie czy Budapeszcie, przyszłość czeka europejską wspólnotę? Czy za pięćlat UE będzie tą samą strukturą do której wstępowaliśmy w 2004 roku?

Opuszczenie Unii Europejskiej przez Wielką Brytanię będzie miało poważne konsekwencję dla unijnego budżetu, aco za tym idzie także i dla nas. Szacuje się, że z tego tytułu może skończyć się w Polsce okres, w którym jedyniekorzystaliśmy z dobrodziejstw wspólnoty. Być może zaczniemy nawet do wspólnej kasy dopłacać. Jednak Brexit,na który nie mieliśmy wpływu, to nie jedyny powód dla którego możemy w najbliższym czasie spodziewać sięmniejszego finansowego wsparcia z Brukseli. Wielce prawdopodobne, że działania rządu w zakresiepraworządności w Polsce, czy w zakresie wspólnej polityki migracyjnej i wiele innych mniejszych i większychwpadek, będzie miało także jakiś wpływ na naszą sytuację. To zależy jednak od nas. Czy rząd w Warszawiewreszcie zacznie dostrzegać realną groźbę powstania unii A i B? Wydaje się, że niesiony poparciem społecznym,będzie w dalszym ciągu na europejskich salonach wymachiwał szabelką i uderzał w narodowe tony. Opozycja zaś,która patrząc racjonalnie, będzie to zachowanie kontestować, będzie odsądzana od czci i wiary. Niestety kłamstwai półprawdy często powtarzane łatwo stają się obowiązującą wykładnią. Mówienie, że jesteśmy wielkim, silnym iatrakcyjny dla UE krajem, którego na pewno nie odważy się ona zepchnąć na drugi tor, jest mrzonką.

Nadrzędnym celem tego opracowania miała być odpowiedź na pytanie, czy możliwe jest (w sensie ekonomicznejopłacalności) powstanie unii dwóch prędkości. Niestety dla Polski, groźba ta, jest nie tylko możliwa, ale równieżbardzo realna. Należy sobie z tego zdawać sprawę, gdyż tylko wtedy będziemy mogli rzetelnie i bezniepotrzebnych emocji, ocenić międzynarodową politykę PiS. Oczywiście przedstawiciele tej partii wygłaszającswe argumenty i snując powiastki o mocarstwowej roli Polski w Europie, liczą na jedno. Liczą na to, że Polacy, wswej przeważającej większości, tych półprawd nie sprawdzą. Nie wezmą ołówka i nie przeliczą, czy to co słyszą odwładzy jest prawdą czy nie. Dlatego niezmiernie ważne jest aby w każdym możliwym miejscu przekonywaćPolaków, że liczby nie kłamią oraz że wynika z nich coś zupełnie odmiennego od tego co słyszą od obecnej ekipyrządzącej .W tym miejscu dotykamy drugiego z celów niniejszego opracowania. Jest nim otwarcie dyskusji w środowiskuskupionym wokół FMS, a może nawet szerzej , wokół przedstawicieli całego ruchu ludowego, w której będziemymogli wspólnie zastanowić się nad kilkoma kwestiami. Jedną z nich jest pytanie, czy istnieje jakakolwiekalternatywa dla naszego członkostwa w UE? Ale są także inne dylematy. Czy Polska, widząc zagrożeniawynikające niestety również z działań naszego rządu, powinna przyspieszać starania o członkostwo w strefie euro?Czy Polsce opłaca się szybka i głębsza integracja z państwami tej strefy? W tym miejscu szczegółowa analizasytuacji finansowej Słowacji „przed i po” przyjęciu europejskiej waluty wydaje się niezbędna. W jaki sposóbodnieść się do lansowanego przez PiS pomysłu Międzymorza? Jak kształtować nasze stosunki z UE, ze StanamiZjednoczonymi, Rosją? Wreszcie, czy warto i czy jest to w naszym interesie, być największym awanturnikiem w

Newsletter HeaderPage 13

Brukseli? Dziś rząd chwali się poparciem Węgier czy Czech, jednak pamiętajmy, że w każdej chwili, wkonkretnych głosowaniach możemy zostać sami. Co więcej , wybory parlamentarne w tych krajach, mogą dokonaćzupełnego przetasowania politycznych elit. Dzisiejsze poparcie dla, nazwijmy to delikatnie, destrukcyjnych działańprzedstawicieli Polski, szybko może stopnieć. Wreszcie co jako Polacy, możemy zaproponować Unii? Co możemyzrobić, aby groźba o której ostatnio tak wiele słyszymy pozostała li tylko na papierze? Niestety myślenie rząduidzie w zupełnie innym kierunku, dlatego nad tymi kwestiami winna odpowiedzialnie pochylać się opozycja.Kierunku myślenia rządu już chyba nie zmienimy, jednakże warto zastanowić się, jak zmienić kierunek myśleniajego zwolenników.

Bibliografia[1 ] Leonid Sawin, „8 kryzysów Unii Europejskiej”

http://geopolityka.org/komentarze/leonid-sawin-8-kryzysow-unii-europejskiej[2] Budżet europejski w pigułce:

http://www.europarl.europa.eu/external/html/budgetataglance/default_pl.html

Słowo stało się ciałem i Komisja Europejska, 29 lipca 2017 roku,wszczęła postępowanie w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwaczłonkowskiego przeciwko Polsce. Wraz z uruchomieniem owegoprocesu, przesłała wezwanie do usunięcia wspo-mnianego uchybienia.Była to odpowiedź na opublikowanie w Dzienniku Ustaw (w piątek 28lipca br.) ustawy – Prawo o ustroju sądów powszechnych. W myślstanowiska Komisj i Europejskiej , polskie władze mają miesiąc naodpowiedź.

Prawie natychmiast rządowa machina propagandowa, dała jasny iczytelny przekaz skierowany do elektoratu PiS. Retoryka nie była trudna

do przewidzenia. Skrócić można ją następująco: Unia Europejska próbuje ingerować w wewnętrzne sprawy Polski inarzucać nam niekorzystne dla nas rozwiązania. Dodatkowo natychmiast wskazani zostali winowajcy zaistniałejsytuacji. Zwolennicy Prawa i Sprawiedliwości zasypali Internet licznymi memami, fake newsami, w których mówisię o zdrajcach (politykach opozycji), którzy donoszą na Polskę do Brukseli. Reakcja Warszawy była niestety doprzewidzenia. Prawo i Sprawiedliwość przyzwyczaiło nas już do tego, że politycy tej partii, nigdy nie zadają sobietrudu jakiejkolwiek refleksj i nad własnym postępowaniem. A jak jest naprawdę? Może warto wsłuchać się w

Wnioski z wszczęcia przez KE postępowania przeciwko

Polsce.

Newsletter HeaderPage 14

argumenty KE, zamiast od razu w czambuł je odrzucać. Zwłaszcza, że nie mamy do czynienia z błahostką, a wa-żnym dla nas tematem uczestnictwa w zjednoczonej Europie.

Forum Myśli Społecznej wyrasta ze środowiska polskich ludowców, którzy od lat charakteryzują się rozsądkiem ipragmatyzmem. Dlatego również w tej sprawie, proponujemy spokojne i trzeźwe spojrzenie na zaistniałą sytuację.Być może to właśnie politycy europejscy maja w tej kwestii rację. Powinniśmy odrzucić pychę i źle pojętąnarodową dumę a następnie merytorycznie przemyśleć zarzuty jakie kieruje pod adresem Polski KomisjaEuropejska. Pamiętacie Państwo zapewne dialog z popularnej komedii „Kochaj albo rzuć”. „-Ty Kazmirz maszzawsze pretensje do całego świata. – Bo ja prawdziwy Polak”. Oczywiście dialog ten miał na celu rozśmieszyć irzeczywiście bawił do łez. Niestety, współcześnie rządzący wcielili powyższą argumentacje w życie, a to jużprzestaje być komedią.

Wróćmy do uwag, które pod adresem polskiego ustawodawcy skierowała Komisja Europejska. Głównezastrzeżenie dotyczy dyskryminacji ze względu na płeć sędziów. Ustawa o sądach powszechnych wprowadzabowiem zróżnicowany wieku przejścia w stan spoczynku dla kobiet (60 lat) i mężczyzn (65 lat) sprawującychurząd sędziowski. Owe zapisy pozostają w sprzeczności z art. 1 57 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej(TFUE) i dyrektywą 2006/54 w sprawie równości płci w dziedzinie zatrudnienia. Pierwszy z nich jest niezwykleprecyzyjny.

Artykuł 157(dawny artykuł 141 TWE)

1. Każde Państwo Członkowskie zapewnia stosowanie zasady równości wynagrodzeń dla pracowników płcimęskiej i żeńskiej za taką samą pracę lub pracę takiej samej wartości.2. Do celów niniejszego artykułu przez wynagrodzenie rozumie się zwykłą podstawową lub minimalną płacę albouposażenie oraz wszystkie inne korzyści w gotówce lub w naturze, otrzymywane przez pracownika bezpośredniolub pośrednio, z racji zatrudnienia, od pracodawcy. Równość wynagrodzenia bez dyskryminacji ze względu napłeć oznacza, że:a) wynagrodzenie przyznane za taką samą pracę na akord jest określane na podstawie takiej samej jednostkimiary;b) wynagrodzenie za pracę na czas jest takie samo na tym samym stanowisku.3. Parlament Europejski i Rada, stanowiąc zgodnie ze zwykłą procedurą ustawodawczą i po konsultacji zKomitetem Ekonomiczno­Społecznym, przyjmują środki zmierzające do zapewnienia stosowania zasady równościszans i równości traktowania mężczyzn i kobiet w dziedzinie zatrudnienia i pracy, w tym zasadę równościwynagrodzeń za taką samą pracę lub pracę takiej samej wartości.4. W celu zapewnienia pełnej równości między mężczyznami i kobietami w życiu zawodowym zasada równościtraktowania nie stanowi przeszkody dla Państwa Członkowskiego w utrzymaniu lub przyjmowaniu środkówprzewidujących specyficzne korzyści, zmierzające do ułatwienia wykonywania działalności zawodowej przezosoby płci niedostatecznie reprezentowanej bądź zapobiegania niekorzystnym sytuacjom w karierze zawodowej iich kompensowania.

Newsletter HeaderPage 15

W dyrektywie 2006/54 możemy zaś przeczytać między innymi.

Równość kobiet i mężczyzn na rynku pracyCelem dyrektywy jest skonsolidowanie kilku dyrektyw w sprawie równości kobiet i mężczyzn poprzezuproszczenie, zmodernizowanie i ulepszenie prawa UE w zakresie równości traktowania kobiet i mężczyzn wdziedzinie zatrudnienia.STRESZCZENIERówność kobiet i mężczyzn jest podstawową zasadą prawa UE, która ma zastosowanie do wszystkich aspektówżycia społecznego, w tym do zatrudnienia.Równość w zakresie zatrudnienia i warunków pracy.Na mocy niniejszej dyrektywy zakazuje się bezpośredniej lub pośredniej dyskryminacji kobiet i mężczyzn wodniesieniu do warunków:­ rekrutacji, dostępu do zatrudnienia oraz prowadzenia działalności,­zwolnienia,­kształcenia i awansu zawodowego,­członkostwa w organizacjach pracowników lub pracodawców.Już pobieżna analiza wskazuje na oczywistą sprzeczność podpisanej przez Prezydenta Andrzeja Dudę ustawy zkanonami panującymi w Europie. Niestety w naszej „ankiecie weryfikacyjnej”, w tym punkcie, powinniśmyprzyznać rację Komisj i Europejskiej .

Kolejne zastrzeżenia unijni urzędnicy mięli do nadmiernych uprawnień, jakimi w myśl nowych przepisów będzieobdarowany Minister Sprawiedliwości. Chodzi tu między innymi o możliwość przedłużania przez ZbigniewaZiobrę kadencji sędziów, którzy osiągnęli wiek emerytalny, jak również kompetencje do odwoływania ipowoływania prezesów sądów. Istotnie zapisy ustawy takie uprawnienia ministrowi zapewniają. Przytoczmyniektóre artykuły ustawy.

„Art. 23.§1. Prezesa sądu apelacyjnego powołuje Minister Sprawiedliwości spośród sędziów sądu apelacyjnego lub sąduokręgowego. Po powołaniu Minister Sprawiedliwości przedstawia prezesa sądu apelacyjnego właściwemuzgromadzeniu ogólnemu sędziów apelacji.§2. Wiceprezesa sądu apelacyjnego powołuje Minister Sprawiedliwości spośród sędziów sądu apelacyjnego lubsądu okręgowego, na wniosek prezesa tego sądu.Art. 24.§1. Prezesa sądu okręgowego powołuje Minister Sprawiedliwości spośród sędziów sądu apelacyjnego,okręgowego lub rejonowego. Po powołaniu Minister Sprawiedliwości przedstawia prezesa sądu okręgowegowłaściwemu zgromadzeniu ogólnemu sędziów okręgu.§2. Wiceprezesa sądu okręgowego powołuje Minister Sprawiedliwości spośród sędziów sądu apelacyjnego,okręgowego lub rejonowego, na wniosek prezesa tego sądu.Art. 25§1. Prezesa sądu rejonowego powołuje Minister Sprawiedliwości spośród sędziów sądu okręgowego lub

Newsletter HeaderPage 16

rejonowego. Po powołaniu Minister Sprawiedliwości albo prezes przełożonego sądu apelacyjnego lubokręgowego przedstawia prezesa sądu rejonowego zebraniu sędziów tego sądu.§2. Wiceprezesa sądu rejonowego powołuje Minister Sprawiedliwości spośród sędziów sądu okręgowego lubrejonowego, na wniosek prezesa tego sądu.”Zgodnie z propozycją artykuł 27 otrzymuje brzmienie:

„Art. 27.§1. Prezes i wiceprezes sądu może być odwołany przez Ministra Sprawiedliwości w toku kadencji w przypadku:1) rażącego lub uporczywego niewywiązywania się z obowiązków służbowych;2) gdy dalsze pełnienie funkcji z innych powodów nie da się pogodzić z dobrem wymiaru sprawiedliwości;3) stwierdzenia szczególnie niskiej efektywności działań w zakresie pełnionego nadzoru administracyjnego luborganizacji pracy w sądzie lub sądach niższych;4) złożenia rezygnacji z pełnionej funkcji.Unijni politycy przyznali tym samym racje polskiej opozycji, która zarzucała projektowanym zmianomuzależnienie sądów od aktualnie rządzącej większości, a co za tym idzie, podważenie niezależność polskich sądów.Dyrektywy unijne wyraźnie takim praktykom się sprzeciwiają. Chodzi konkretnie o art. 1 9 ust. 1 Traktatu o UniiEuropejskiej (TUE) w związku z art. 47 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej . Aby lepiej zrozumieć kolizjęz prawem unijnym przyjętych przez PiS-owską większość rozwiązań, przytoczmy te zapisy.Art 19 ust 1 Traktatu o Unii Europejskiej mówi:

Art 19.1. Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej obejmuje Trybunał Sprawiedliwości, Sąd i sądywyspecjalizowane. Zapewnia on poszanowanie prawa w wykładni i stosowaniu Traktatów.Państwa Członkowskie ustanawiają środki niezbędne do zapewnienia skutecznej ochrony prawnej w dziedzinachobjętych prawem Unii.Z kolei art 47 Karty praw podstawowych UE orzeka:

Artykuł 47Prawo do skutecznego środka prawnego i dostępu do bezstronnego sądu. Każdy, kogo prawa i wolnościzagwarantowane przez prawo Unii zostały naruszone, ma prawo do skutecznego środka prawnego przed sądem,zgodnie z warunkami przewidzianymi w niniejszym artykule.Każdy ma prawo do sprawiedliwego i jawnego rozpatrzenia jego sprawy w rozsądnym terminie przez niezawisły ibezstronny sąd ustanowiony uprzednio na mocy ustawy. Każdy ma możliwość uzyskania porady prawnej,skorzystania z pomocy obrońcy i przedstawiciela.Pomoc prawna jest udzielana osobom, które nie posiadają wystarczających środków, w zakresie w jakim jest onakonieczna dla zapewnienia skutecznego dostępu do wymiaru sprawiedliwości.

W świetle przytoczonych przepisów, obiektywnie należy przyznać rację Komisj i Europejskiej . Jest to kolejnypunkt, w którym niestety nasz ustawodawca nie jest wstanie odrzucić krytyki. Jest ona w pełni uzasadniona.

Newsletter HeaderPage 17

Jednak na tym nie koniec druzgocącej oceny przyjętych przez Sejm rozwiązań. Zarzuty Komisj i Europejskiej idąkrok dalej . Krytykowany jest brak jasno sprecyzowanych kryteriów przedłużania kadencji sędziów. W wyniku ichbraku, nowe przepisy umożliwiają Ministrowi Sprawiedliwości, wywieranie wpływu na poszczególnych sędziówsądów powszechnych. To podważą zasadę nieusuwalności sędziów. Co ciekawe, ta sama zasada o nieusuwalnościsędziów znajduje się w naszej Konstytucji, w artykule 180.

Art. 180.1. Sędziowie są nieusuwalni.2. Złożenie sędziego z urzędu, zawieszenie w urzędowaniu, przeniesienie do innej siedziby lub na inne stanowiskowbrew jego woli może nastąpić jedynie na mocy orzeczenia sądu i tylko w przypadkach określonych w ustawie.3. Sędzia może być przeniesiony w stan spoczynku na skutek uniemożliwiających mu sprawowanie jego urzęduchoroby lub utraty sił. Tryb postępowania oraz sposób odwołania się do sądu określa ustawa.4. Ustawa określa granicę wieku, po osiągnięciu której sędziowie przechodzą w stan spoczynku.5. W razie zmiany ustroju sądów lub zmiany granic okręgów sądowych wolno sędziego przenosić do innego sądulub w stan spoczynku z pozostawieniem mu pełnego uposażenia.W licznych polemikach, politycy PiS często powoływali się na art. 1 80 pkt 5. Jednakże, proszę zwrócić uwagę, iżw punkcie tym mowa jest o zmianie ustroju sadów, a takowa nie może następować w drodze projektu ustawyzgłoszonego przez grupę posłów. Taka forma uruchomienia procesu legislacj i jest ułomna, gdyż pozwala naprzykład na pominięcie konsultacj i społecznych, które przy zmianie całego ustroju winny się odbyć.

Jak wspomniałem ustawa obniża wiek emerytalny lecz jednocześnie, na co również zwracają uwagę dyplomacieuropejscy, pozwala Ministrowi Sprawiedliwości przedłużyć mandat sędziów nawet o dziesięć lat w przypadkukobiet i pięć lat w przypadku mężczyzn. Co więcej , w przepisach nie określono ram czasowych, w jakich MinisterSprawiedliwości ma podjąć decyzję o przedłużeniu mandatu, co daje ministrowi możliwość wywierania wpływu nasędziów przez cały czas pozostały do wygaśnięcia ich mandatu.

Podsumowując, niestety politycy Prawa i Sprawiedliwości przygotowali ustawę niezgodną z normamiobowiązującymi w Unii Europejskiej . Nie można wciąż zaklinać rzeczywistości i udawać, że poza nami nikt nie maracji. Politycy rządzącej partii stawiają się w sytuacji kierowcy, który na komunikat w radiu przestrzegający przedautem jadącym pod prąd, odpowiada, że tych aut jadą setki.

Co dalej? Widać jak na dłoni, iż opozycja, w tym także PSL, miała rację prosząc prezydenta o trzy weta. Niestety,w odpowiedzi na wzburzenie społeczne, Andrzej Duda zawetował jedynie dwie ustawy, a ową ułomną ustawęprzyjął. Podpis głowy państwa, a w konsekwencji opublikowanie nowej ustawy, natychmiast uruchomił adekwatneprocesy unijne. Nie ma w tym winy opozycji. Próbując zrzucić odpowiedzialność na PO, Nowoczesną czy PSL,politycy PiS, wyraźnie dają do zrozumienia, iż nie rozumieją na czym tak naprawdę polega Unia Europejska i jakieproces nią kierują. Praworządność jest jedną ze wspólnych wartości, na których opiera się Unia Europejska. Jestona zapisana w art. 2 Traktatu o Unii Europejskiej , który wyraźnie mówi: Unia opiera się na wartościachposzanowania godności osoby ludzkiej, wolności, demokracji, równości, państwa prawnego, jak równieżposzanowania praw człowieka, w tym praw osób należących do mniejszości. Wartości te są wspólne PaństwomCzłonkowskim w społeczeństwie opartym na pluralizmie, niedyskryminacji, tolerancji, sprawiedliwości,solidarności oraz na równości kobiet i mężczyzn. Komisja Europejska, wraz z Parlamentem Europejskim i Radą,

Newsletter HeaderPage 18

odpowiada, zgodnie z Traktatami, za gwarantowanie przestrzegania praworządności jako podstawowej wartościUnii i zapewnienie poszanowania prawa, wartości i zasad UE. Stąd taka a nie inna reakcja polityków zasiadającychw tej komisj i.

Politycy z Brukseli, nadal wyciągają rękę do polskich władz. Pierwszy wiceprzewodniczący Komisj i FransTimmermans, przesłał pismo do szefa MSZ, w którym ponownie zaprosił Witolda Waszczykowskiego orazZbigniewa Ziobrę na spotkanie w Brukseli. Zaproponował dogodnym dla obu panów terminie. Cel jest jeden -wznowić dialog. Wznowić, gdyż wydarzenia w Polsce już w styczniu 2016 r. skłoniły Komisję Europejską dopodjęcia dialogu z polskim rządem zgodnie z ramami na rzecz umocnienia praworządności. W dniu 26 lipca br.,wystosowano do Polski zalecenie w sprawie przestrzegania praworządności. Mimo tych głosów, dialog nie zostałpodjęty. Po podpisie prezydenta, sporną ustawę opublikowano 28 lipca br.

Co nam grozi i jak ów proces może przebiegać? Procedura, która dotyczy ram praworządności zostaławprowadzona przez Komisję w dniu 11 marca 2014 r. Co nas zatem czeka? Postępowanie opisuje załączonyponiżej wykres.

Pocieszające jest, iż cały proces opiera się na nieustannym dialogu Komisji zdanym państwem i szukaniem kompromisu. O wynikach negocjacj i, Komisjana bieżąco i dokładnie informuje Parlament Europejski i Radę Europejską.Czy polski rząd zechce wrócić do rozmów? Czy ma jeszcze w sobie siłę, abyskutecznie odpowiadać na wyzwania polskiej polityki zagranicznej? Czymoże zamiast rozwiązywać nasze problemy tu i teraz, będzie próbowałprzekonać znaczną część społeczeństwa, iż UE to nasz wróg? Niestety jestempełen obaw, że przynajmniej na razie, zwycięży ten drugi wariant.

Źródła analizy:

1 . Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej2. Traktat o Unii Europejskiej3 . Karta Praw Podstawowych Unii Europejskiej4. Traktat o Funkcjonowaniu Unii Europejskiej -http://oide.sejm.gov.pl/oide/index.php?option=com_content&view=article&id=14804&Itemid=9465. Dyrektywa 2006/54 O równości kobiet i mężczyzn -http://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/HTML/?uri=LEGISSUM:c10940&from=PL

6. Ustawa o sądach powszechnych.

Forum Myśli Społecznejwojewództwo łódzkie

ul. Łąkowa 11 , ŁódźEmail:fms.lodzkie@gmail.comKoordynator wojewódzki:Robert PlebaniakEmail: robpleb@gmail.com

Koordynatorzy powiatowi:

pow. brzezińskiElżbieta Mirowska-Sobolewska

pow. Łódź MiastoPrzemysław Grabowski

pow. piotrkowskiMirosława Jakiel

pow. poddębickiPrzemysław Jaszczak

pow. zgierskiJustyna Romanow-Przybylak

Biuletyn informacyjny wyda-wany pod patronatem:Wiceprezesa PSL i PrezesaZW PSL w woj. łódzkim

Dariusza Klimczaka

Redaktor Naczelny Biuletynu:Ewa Bernacka

W banerze rysunek przedsta-wiający Zygmunta Rumla zestrony: www.neomedia.info