Żywienie immunomodulujaceWpływ żywienia na układ odpornościowy dzieci

Najczęstsze błędy

Agnieszka Kędra

Jadłospis 1• Amelia 3 lata 2 miesiące, 15kg, pacjentka CZD, leczona z powodu częstych

infekcji górnych dróg oddechowych, ucha środkowego, alergia na warzywa strączkowe.

• Śniadanie: parówka morlinka, pół bułki pszennej z masłem, ketchup

• II śniadanie: pół bułki pszennej z dżemem truskawkowym

• Obiad: zupa ogórkowa, kotlet mielony z indyka, ziemniaki, buraczki (mało)

• Podwieczorek: rogalik francuski z czekoladą

• Kolacja: spagetti z pomidorami, kubuś malinowy

• Kolacja 2: kubuś malinowy, chrupki kukurydziane

Jadłospis 2• Ignacy, 2 lata 11 miesięcy, 13 kg, zapalenie oskrzeli z rzutem na zapalenie płuc,

leczony antybiotykami, z biegunką.

• Śniadanie: serek waniliowy z krówką,

• II śniadanie: bułka z miodem

• Obiad: zupa pomidorowa z makaronem, kotlet schabowy (większość panierki), ziemniaki

• Podwieczorek: bułka drożdżowa z serem,

• Kolacja: bulka pszenna, masło, salami, wafelek domowy z kajmakiem

• Kolacja 2: pieczarki w occie słoiczek, wafelek domowy z kajmakiem

Układ odpornościowy• Układ immunologiczny ma za zadanie chronić organizm przed

czynnikami zewnętrznymi. Przewód pokarmowy najbardziej narażony na działanie „obcych” czynników stanowi największy organ układu odpornościowego. Prawidłowa czynność mechanizmów odpornościowych zależy od:

Uwarunkowań genetycznych, Wieku, Kondycji zdrowotnej, Stresu, Diety!!!.

Odporność dziecka w wieku przedszkolnym

• Układ odpornościowy dziecka dojrzały w 3 rż.• 6-7 infekcji w roku na choroby przeziębieniowe. • Ważne jest zadbanie, aby nie występowały u niego w tym

okresie niedobory pokarmowe.

Co powinno znaleźć się

w diecie przedszkolaka?• Produkty z pełnych ziaren zbóż,• Warzywa i owoce,• Produkty mleczne o niskiej

zawartości tłuszczu,• Warzywa strączkowe,• Tłuste ryby morskie i chude

mięso.• NNKT (o-3, o-6)

• DLACZEGO???

Składniki pokarmowe wzmacniające odporność

• Żelazo, • Cynk,• Selen, • Kwasy tłuszczowe o-3 i o-6,• Wit C, wit A• Bakterie probiotyczne,• Barwniki roślinne

Żelazo

• Jest głównym budulcem czerwonych krwinek. Krew z kolei dostarcza tlen i składniki odżywcze do wszystkich komórek ciała. Anemia, czyli kłopoty z przyswajaniem żelaza może być jedną z przyczyn spadku odporności.

• Żelazo ma również swój udział w niszczeniu komórek zarażonych wirusami oraz niszczy komórki nowotworowe.

Żelazo

• Źródło: mięso, jaja, ryby, brokuły, natkę pietruszki, dynie, paprykę, nasiona roślin strączkowych, zbożowe płatki śniadaniowe, grube kasze, szpinak. Przyswajalność tego pierwiastka zwiększa witamina C.

• Produkty fortyfikowane takie jak: jajka, margaryny czy mleko.

Cynk

• Cynk jest pierwiastkiem, który wspomaga wzrost krwinek białych. Łagodzi on objawy przeziębienia oraz kaszel i katar. Jego niedobór zmniejsza odporność i apetyt, zwiększa ryzyko infekcji.

• Źródło: głównie chuda mięso, ryby, jaja, wątroba, jak również w słonecznik, pestki dyni, czosnek, kapusta, kasza gryczana, otręby owsiane, pieczywo razowe, nasiona roślin strączkowych.

Selen

• Bez niego komórki odpornościowe nie są w stanie wytworzyć przeciwciał przeciw atakującym dziecko zarazkom. Chroni również błony komórkowe przed wolnymi rodnikami.

• Dobrym źródłem selenu są produkty zbożowe, podroby, ryby, pestki słonecznika, dyni, cytrusy, a także produkty mleczne.

Witamina • Witamina C, pobudza aktywność komórek odpornościowych i

przyspiesza powrót do zdrowia, jest antyoksydantem, neutralizuje wolne rodniki (działanie przeciwnowotworowe).

• wzmacnia system odpornościowy uszczelnia naczynia krwionośne.

• Straty witaminy podczas gotowania - do 70%

• Bogatym źródłem witaminy C są: czerwona papryka, brukselka, brokuły, szpinak, kapusta włoska, cytrusy oraz dzika róża, aronia, kiwi, czarna porzeczka, maliny, truskawki, gruszkach, śliwki, jeżyny, jagody, kiszona kapusta, natka pietruszki.

Witamina A i B-karoten

• Zwiększając liczbę komórek odpornościowych wzmacnia tym samym odporność.

• Źródło witaminy A: produkty mleczne, masło, margaryna a także wątroba, jaja ,ryby, marchew, papryka, szpinak czy też szczypiorek.

• B-karoten warzywa i owoce koloru żółtego oraz pomarańczowego tj.: papryka czerwona, żółta, marchew, morele, brzoskwinie, a także warzywa barwy ciemnozielonej (szpinak, brokuły) oraz orzechy.

Kwasy tłuszczowe O-3:O-6

• Dieta wysokotłuszczowa obniża odporność

•Stosunek spożycia n-6:n-3 4:1

• Omega-3 działanie PRZECIWzapalne, czyli tzw. dobre tłuszcze. Wspomagają wytwarzanie przeciwciał i wzmacniają błony śluzowe (nosa, gardła, oskrzeli). Leczenie astmy, alergie pokarmowe !!

• Omega-6 działanie PROzapalne

Kwasy tłuszczowe o-3

• Ile dostarczać z dietą?

100-200 g ryb morskich dostarcza 2 g tych kwasów.

• Źródło: tłuste ryby morskie (łosoś, śledź, makrela, halibt), pstrąg, skorupiaki, tofu, migdały, orzechy włoskie.

• Tuńczyk

Kwasy tłuszczowe o-3• DHA wchodzi w skład tkanki nerwowej, a w

szczególności kory mózgowej, przez co usprawnia jej pracę. Warunkuje prawidłowy rozwój siatkówki oka i prawidłowe widzenie. Podejrzewa się także, że ma wpływ na dysleksję i inteligencję, a poza tym przeciwdziała, stresowi i agresji.

Probiotyki

• Pożyteczne bakterie, które wypierają z przewodu pokarmowego chorobotwórcze zarazki i poprawiają odporność (sIgA, wydzielanie bakteriocyn).

• Do przeżycia potrzebują odpowiedniego kwaśnego odczynu (pH) środowiska. Takie pH mogą zapewnić tylko naturalne produkty, tj. fermentowane napoje mleczne kefiry, jogurty, mleko acidofilne, a także kiszonki.

Prebiotyki

• Prebiotyki to składniki, które są potrzebne dobrym bakteriom do namnażania się (banany, szparagi, pory, cebula, cykoria, karczochy, czosnek).

• Polecane jest połączenie pro i prebiotyków, np.

Koktajl bananowy na kefirze Sos czosnkowy Surówka z cykorii zabielona

jogurtem

Słodycze

• Dieta bogata w cukry proste powoduje zmniejszanie zdolności krwinek białych do zabijania zarazków.

• Dobra pożywka dla bakterii,• Zwiększenie wydalania CO2 z płuc – problemy z oddychaniem,

kaszel, duszności,• Wydłużenie czasu trwania infekcji.

Ochronna funkcja witaminy D

• Regulacja produkcji cytokin,• Apoptoza komórek nowotworowych,• Działanie na receptory tkankowe,• Niedobór- choroby endokrynologiczne, metaboliczne,

sercowo-naczyniowe, neutopsychiatryczne, przewodu pokarmowego

• Źródło – oleje rybie, ryby morskie, (tran)• Suplementacja od października do kwietnia

dzieci 1-18rż, 400IU/d (10µg/d)

Tran

• Omega -3 (2g) EPA+DHA• Witamina A (1000 mg) ryzyko przedawkowania• Witamina D (10µg/d) lek, nie suplement diety ? ?

Wartość odżywcza w 5 ml

Kwasy tłuszczowe omega-3 1,2 g

- kwas dokozaheksaenowy (DHA)

0,6 g

- kwas eikozapentaenowy (EPA) 0,4 g

Witamina D 10 µg (100%*)

Witamina A 250 µg (31%*)

Witamina E 10 mg (83%*)

* % zalecanego dziennego spożycia

Jadłospis 1• Amelia 3 lata 2 miesiące, 15kg, pacjentka CZD, leczona z powodu częstych

infekcji górnych dróg oddechowych, ucha środkowego, alergia na warzywa strączkowe.

• Śniadanie: parówka morlinka, pół bułki pszennej z masłem, ketchup

• II śniadanie: pół bułki pszennej z dżemem truskawkowym

• Obiad: zupa ogórkowa, kotlet mielony z indyka, ziemniaki, buraczki (mało)

• Podwieczorek: rogalik francuski z czekoladą

• Kolacja: spagetti z pomidorami, kubuś malinowy

• Kolacja 2: kubuś malinowy, chrupki kukurydziane

Jadłospis 2• Ignacy, 2 lata 11 miesięcy, 13 kg, zapalenie oskrzeli z rzutem na zapalenie płuc, leczony

antybiotykami, z biegunką.

• Śniadanie: serek waniliowy z krówką,

• II śniadanie: bułka z miodem

• Obiad: zupa pomidorowa z makaronem, kotlet schabowy (większość panierki), ziemniaki

• Podwieczorek: bułka drożdżowa z serem,

• Kolacja: bulka pszenna, masło, polędwica sopocka, pomidor bez skóry i pestek, wafelek domowy z kajmakiem

• Kolacja 2: pieczarki w occie słoiczek, wafelek domowy z kajmakiem

Jak powinno być • Śniadanie: owsianka z jabłkiem i cynamonem, mleko 2% tłuszczu

• II śniadanie: kromka pieczywa razowego z pastą z makreli ze szczypiorkiem, papryka czerwona, herbata bawarka

• Obiad: kasza pęczak, pieczony indyk, surówka z tartej marchewki i jabłka z jogurtem naturalnym

• Obiad 2: zupa kalafiorowa na jogurcie z ziemniakami

• Podwieczorek: banan

• Kolacja: leczo warzywne

• Kolacja 2: kakao naturalne

Naturalne „antybiotyki”

Produkt Składniki stymulujące układ odpornościowy

Sok malinowy Kwas salicylowy- działa napotnie, przeciwgorączkowo, przeciwzapalnie, przeciwbakteryjnie, uspokajająco

Miód ma działanie bakteriostatyczne

Czosnek

spożywany na surowo działa jak antybiotyk, wpływa na układ krążenia i wzmacnia naturalną odporność, związki siarki- działanie

przeciwbakteryjne i przeciwwirusowe

Kapusta działanie  przeciwzapalnie i przeciwbakteryjnie

Cebula Wit. C, zawiera związki siarki o działaniu przeciwbakteryjnym, przeciwwirusowym

ZASADA „ 6U ” - prof. dr hab. S.Berger

• UROZMAICENIE (w doborze produktów)

• UMIAR (w jedzeniu i piciu)

• UNIKANIE (nadmiaru cukru, soli)

• UREGULOWANIE (czasu i liczby posiłków)

• UPRAWIANIE SPORTU

6. UŚMIECHANIE SIĘ

• Dziękuję za uwagę!

Pytania?