X PO

MO

RS

KI K

ON

GR

ES O

BYW

ATELS

KI

Jan Szomburg

Budujmy naszą tożsamość i wspólnotowość na pozytywnej energii, na świadomości swego potencjału i możliwości, na sukcesach, a nie na porażkach i lękach. Bądźmy regionem „na tak”!

Mieczysław Struk

prof. Anna Cegieła

To nie diametralnie odmienne systemy wartości, lecz język, jakiego używamy,jest głównym źródłem sporów między Polakami. Popracujmy więc nad tym, by częściej wyrażał on nasze argumenty, a nie emocje.

Maciej Grabski

W skali Polski przełamywanie lodów, nawiązywanie kontaktów i tworzenie lokalnych partnerstw, mogłoby być swego rodzaju innowacją społeczną, zainspirowaną przez nas – Pomorzan.

Jan Filip Staniłko

Rewolucja cyfrowa – ze względu na możliwości, jakie stwarza – wymaga innej organizacji pracy, uczenia się, nabywania nowej wiedzy. To największe wyzwanie społeczne, przed jakim stoi Polska.

Ludziom brakuje dziś natury. Chcieliby do niej wrócić i dać sobie komfort zwolnienia w życiu. To wszystko ma w swojej ofercie turystyka zrównoważona.

Wojciech Domosławski

„Polskim grzechem pierworodnym” było przyzwolenie na traktowanie chłopów niemalże jak niewolników. Ów „grzech” pozostawił konsekwencje, które stanowią obecnie bariery modernizacji Polski.

dr Michał Kuź

Współcześnie państwowa lokalność spiera się z globalizmem, kulturowe zakorzenienie z kosmopolityzmem. Faktyczny konflikt dzieli więc lokalistów i globalistów, a nie prawicowcówi lewicowców.

dr Anna Kalinowska

Twórczość człowieka na naszej planecie prędzej czy później skończy się gospodarką obiegu zamkniętego.Im szybciej zdamy sobie z tego sprawę, tym lepiej dla nas.

Szymon Piwowarski

Projekt „Młodzi dla Gdyni” połączył nas poprzez wspólne działanie. Dotarliśmy się jako grupa i dojrzeliśmy. Nauczyliśmy się szanować i wzajemnie tolerować, odrzucać konflikty na rzecz skuteczności.

dr Michał Łuczewski

Żeby być ludźmi dojrzałymi musimy powracać do kultury – poprzez wielkich ludzi, wielkich Polaków tj. Wojtyła i Gombrowicz.

Maria Mach

Nie powinniśmy myśleć o uczeniu jako dostarczaniu informacji. Powinniśmy myśleć o nim, jako o procesie udostępniania człowiekowi jego własnych doświadczeń. To jest właśnie wiedza, która buduje wspólnotę.

PO

MO

RZE I P

OLS

KA

– RA

ZEM W

OB

EC TR

UD

NEG

O Ś

WIA

TA

ISBN: 978-83-7615-138-0

Pomorze w unikalny sposób łączy zakorzenienie i przywiązanie do tradycji z otwartością i mobilnością. My, Pomorzanie nie zamierzamy chronić się przed światem globalnym w lokalnym zaciszu.

X POMORSKI KONGRES OBYWATELSKI

POMORZE I POLSKARAZEM WOBEC TRUDNEGO SWIATA

Po X Pomorskim Kongresie Obywatelskim

Wolność i Solidarność nr 76

HISTORIAPOMORSKICH KONGRESÓW OBYWATELSKICH

I POMORSKI KONGRES OBYWATELSKI 2006W stronę wspólnoty regionalnej

2009

2012

2014

2017

2007

2011

2013

2015

II POMORSKI KONGRES OBYWATELSKI

Razem wykorzystajmy unijną szansę

IV POMORSKI KONGRES OBYWATELSKI

Podmiotowość dla rozwoju

VI POMORSKI KONGRES OBYWATELSKI

Dobro wspólne – lepsza jakość życia

VIII POMORSKI KONGRES OBYWATELSKI

Jakość życia Pomorzan

III POMORSKI KONGRES OBYWATELSKI

Razem wobec kryzysu i przyszłości

V POMORSKI KONGRES OBYWATELSKI

Pomorze – jakie wartości, jaki rozwój?

VII POMORSKI KONGRES OBYWATELSKI

Energia Pomorzan

545 PANELISTÓW 5 900 UCZESTNIKÓW

2016IX POMORSKI KONGRES OBYWATELSKI

Lepsze życie PomorzanPasje – Obywatelska Wspólnota - Europa

X POMORSKI KONGRES OBYWATELSKI

Pomorze i PolskaRazem wobec trudnego świata

ŁĄCZNIE W DZIESIĘCIU POMORSKICH KONGRESACH UDZIAŁ WZIĘŁO:

PARTNERZY MEDIALNI PARTNER

ORGANIZATOR PARTNERZY STRATEGICZNI

prof. Anna Cegieła

Szymon Piwowarski

Kamil Wyszkowski

Troska o środowisko łączy nas wszystkich. To od niego w dużej mierze zależy nasza jakość życia – dbajmy o nie!

Hanna Marlière

O Pomorskim Kongresie Obywatelskim

„Pomorski Kongres Obywatelski jest dla mnie chwilą wytchnienia od  codzienności pełnej zapalczywości i agresji. Spotykam tam ludzi otwartych, patrzących w  przyszłość, gotowych do ciężkiej pracy, a nie wymachi‑wania sztandarami i  szablami… W  takich ludziach pokładam nadzieję”.

Andrzej Stelmasiewicz, Prezes fundacji „Wspólnota Gdańska”

„W  Pomorskim Kongresie Obywatelskim uczestniczę od wielu lat i mam bardzo dobrą opinię, zarówno o  organizacji tego wyda‑rzenia, jak i  też o  tematach. które są  trafnie wybierane przez organizatorów. Uważam, że  liczne grono uczestników przyciąga to, że  mogą wysłuchać opinii osób reprezentu‑jących różne środowiska i  poglądy. Zawsze poruszane są  ważne tematy, a  wprowadzają w nie prelegenci, którzy cieszą się powszech‑nym autorytetem. Kongres uczy tolerancji dla różnych poglądów, jest przykładem wysokiej kultury dyskusji na tematy kluczowe i aktu‑alne dla Pomorzan. Sądzę, że dużą wartością Kongresu jest to, że  uczy szacunku wobec osób mających odmienne poglądy, jest tak‑że okazją do spotkania, dyskusji i wymiany myśli. Stworzenie płaszczyzny do  rozmowy integruje Pomorzan. Gdy wspólnie z  inny‑mi śpiewam „morze nasze morze […]”, czuję radość z poczucia przynależności do wspól‑noty lokalnej, z  tego, że  jestem jedną z  tych uczestników Kongresu, którym leży na sercu dobro mieszkańców Pomorza”.

Małgorzata Kłos, Dyrektor Pedagogicznej Biblioteki Wojewódzkiej w Gdańsku

Pomorze i Polska – razem

© Copyright by

tel. 58 524 49 00

e-mail: ibngr@ibngr.pl

JAN SZOMBURG

Jan Szomburg

Jan Szomburg

13

19

29

33

39

42

53

59

Maria Mach

Alanem Aleksandrowiczem

77

85

93

103

111

119

129

-

-

--

-

-

7

J --

-

--

-

-

--

JAN SZOMBURG

8

--

-

--

-

-

--

--

-

-

-

9

-

-

-

-

-

-

-

--

-

-

-

-

--

-

-

--

-

-

--

--

--

-

-

Pomorze: azymut

--

-

--

-

-

-

--

-

-

-

--

.

---

--

-

-

--

-

--

-

-

-

-

-

J

-

-

--

-

-

-

-

---

NA

-

• • troska•

• • hierarchii•

JAN SZOMBURG

20

---

-

-

-

--

-

-

-

-

-NYCH

---

-

-

-

M -

-

-

-

24

--

-

-

-

-

--

-

25

-

-

-

-

--

-

-

-

-

--

-

-

-

-

-

--

-

29

-

-

-

D -

--

---

narodowa

-

--

-

-

-

---

-

-

-

--

-

-

-

SPOJRZENIE SZYMONA

P ---

-

--

--

---

-

--

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

--

-

--

--

-

SPOJRZENIE DOMINIKI

-

-

--

--

-

-

--

-

-

-

-

-

--

N-

-

--

-

Prawica – Lewica:

40

-

-

-

--

-

-

-

--

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

• -

•

•

•

•

•

•

•

•

•

• -

J

M

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

D

-

--

-

-

-

-

47

-

I --

-

--

--

Czy Polska skorzysta

48

-

-

--

-

-

-

-

49

--

-

-

-

-

---

-

-

50

-

-

--

---

-

-

---

Pomorska ekonomomia

---

-sharing economy

-

-

--

-

-

54

--

charakterystycznymi…-

-

-

-

--

-

-

-

-

55

--

-

-

-

-delu sharing economy

-

-

-

sharing economy -

-

--

-

-

-

-

--

57

-

---

-

-

-

--

-

-

-

-

59

-

-

-

-

-

w zglobalizowanym

-

-

-

--

-

-

-

--

-

-

-

-

--

--

-

-

-

-

--

-

-

-

-

-

-

-

-

-

--

-

-

---

-

-

-

-

-

-

--

--

--

-

-

---

-

-

---

-

--

-

-

-

-

--

--

Coraz

-

-

--

--

-

-

-

-

-

-

--

Energiewende

--

-

-

----

-

-

70

-

--

---

-

-

-

-

--

--

--

-

--

-

-

--

72

--

-

-

-

-

-

--

-

--

-

-

-

77

-

-

O -

-

-

-

-

-

78

-

-

-

--

--

-

-

-

79

-

--

-

-

-

-

-

80

-

-

---

--

-

--

-

tygrysem.

-

-

--

82

-

--

--

-

-

-

-

--

-

-

-

-

85

-de facto -

-

„P -

-

-

---

-

Polski

-

---

-

-

-

-

-

--

-

-

-

87

-

--

-

--

-

-

---

-

-

-

88

-

-

-

-

---

-

89

-

-

-

-

-

--

-

-

-

90

-

-

-

-

-

-

--

--

-

-

---

-

-

--

-

-

Jaka wiedza MARIA MACH

-

S-

-

-

-

-

94

--

-

--

-

-

-

-

-

95

-

-

-

---

-

-

97

all inclusive --

-

-

Hanna Marlière: -

-

-

-

-

98

-

--

--

--

-

--

--

99

-

-

--

-

-

--

---

-

-

-

-

-

--

Pomorze hubem

--

-

-

-

---

--

-

-

-

--

-

-

-

-

-

-

-

-

-

--

-

--

-

-

-

-

-

-

--

-

-

--

-

-

-

-

-

-

--

--

---

-

-

-

-

-

-

-

--

-

--

--

-

-

-

-

--

-

-

--

-

JW:

JW: -

-

-

-

--

--

-

JW: -

-

--

--

-

-

-

-

-

-

-

-

-

MM:

-

JW: -

-

-

JW: --

-

MM: -

-

pionierem.

-

-

-

--

---

JW:

-

-

JW:

-

-

MM: --

JW: --

JW:-

-

-

-

-

-

---

-

-

call centers –

-

Alan Aleksandrowicz: ---

-

na call centers

--

--

-

-

-

--

---

--

-

--

-

-

-

--

-

-

--

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

--

-

- .

-

po

-

-

-

--

To

-

-

---

-

-

-

-

-

-

-

-

-

--

-

-

-

-

-

--

-

-

-

---

-

-

-

D

-

-

-

-

-

-

-

-

-

. -

--

--

2

-

-

-

-

-

-

.

-

• • -

-

•

•

--

-

--

-

-

-

-

--

-

oraz

INFORMACJA

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

• Pomor

•

•

•

•

•

•

•

• Pomorzan

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

Pomorze i Polska – razem

•

•

•

Pomorskich

545

oraz

dr Jan Szomburg

dr hab.

dr hab.

prof.

Prezes InnoCo Sp. z o.o.

Luk Palmen

dr

prof. Dariusz Jemielniak

• • • • • • • • • • • • • • • • •

• • • • • •

•

• •

•

•

• •

•

• • • • • • • • • • • • • • • • • • • •

•

•

•

• • • •

•

•

•

•

•

•

•

• • • •

• • • • • • -

•

•

O Pomorskim Kongresie Obywatelskim

„Jestem pod wrażeniem tegorocznego Kon‑gresu, zwłaszcza jego przeslania nawiązują‑cego do wspólnoty. To rzeczywiście jest nam – dla godniejszego życia – niezbędne. Zresztą każdy Kongres niesie za sobą trwałe wartości dzięki zaproszonym osobistościom wpisują‑cym się na ogół w założenia organizatorów”.

Grażyna Szester, Z‑ca Prezesa Zarządu, Fundacja Poszanowania Energii w Gdańsku

„Uczestniczenie w  Kongresie było dla mnie bardzo budujące. Potwierdził on  bowiem moje przeświadczenie o  tym, że  chwieje się w  posadach dominacyjny model sprawowa‑nia władzy i  zarządzania, nadchodzi epoka modelu obywatelskiego i partnerskiego. Jest to  nowy, różny od  dotychczasowych do‑świadczeń model sprawowania władzy opar‑ty na nowym, partnerskim wzorcu norm spo‑łecznych, jest on  naturalnym rozwojowym etapem po  doświadczeniach demokracji liberalnej i  parlamentarnej, oraz krwawych eksperymentach wprowadzania przemian mentalnych i  socjalnych poprzez przemoc, eksterminację i dyktaturę. Być może jesteśmy świadkami tworzenia się nowych relacji mię‑dzyludzkich opartych na  porozumieniu bez przemocy”.

Anna Roszkowska ‑Konderska

X PO

MO

RS

KI K

ON

GR

ES O

BYW

ATELS

KI

Jan Szomburg

Budujmy naszą tożsamość i wspólnotowość na pozytywnej energii, na świadomości swego potencjału i możliwości, na sukcesach, a nie na porażkach i lękach. Bądźmy regionem „na tak”!

Mieczysław Struk

prof. Anna Cegieła

To nie diametralnie odmienne systemy wartości, lecz język, jakiego używamy,jest głównym źródłem sporów między Polakami. Popracujmy więc nad tym, by częściej wyrażał on nasze argumenty, a nie emocje.

Maciej Grabski

W skali Polski przełamywanie lodów, nawiązywanie kontaktów i tworzenie lokalnych partnerstw, mogłoby być swego rodzaju innowacją społeczną, zainspirowaną przez nas – Pomorzan.

Jan Filip Staniłko

Rewolucja cyfrowa – ze względu na możliwości, jakie stwarza – wymaga innej organizacji pracy, uczenia się, nabywania nowej wiedzy. To największe wyzwanie społeczne, przed jakim stoi Polska.

Ludziom brakuje dziś natury. Chcieliby do niej wrócić i dać sobie komfort zwolnienia w życiu. To wszystko ma w swojej ofercie turystyka zrównoważona.

Wojciech Domosławski

„Polskim grzechem pierworodnym” było przyzwolenie na traktowanie chłopów niemalże jak niewolników. Ów „grzech” pozostawił konsekwencje, które stanowią obecnie bariery modernizacji Polski.

dr Michał Kuź

Współcześnie państwowa lokalność spiera się z globalizmem, kulturowe zakorzenienie z kosmopolityzmem. Faktyczny konflikt dzieli więc lokalistów i globalistów, a nie prawicowcówi lewicowców.

dr Anna Kalinowska

Twórczość człowieka na naszej planecie prędzej czy później skończy się gospodarką obiegu zamkniętego.Im szybciej zdamy sobie z tego sprawę, tym lepiej dla nas.

Szymon Piwowarski

Projekt „Młodzi dla Gdyni” połączył nas poprzez wspólne działanie. Dotarliśmy się jako grupa i dojrzeliśmy. Nauczyliśmy się szanować i wzajemnie tolerować, odrzucać konflikty na rzecz skuteczności.

dr Michał Łuczewski

Żeby być ludźmi dojrzałymi musimy powracać do kultury – poprzez wielkich ludzi, wielkich Polaków tj. Wojtyła i Gombrowicz.

Maria Mach

Nie powinniśmy myśleć o uczeniu jako dostarczaniu informacji. Powinniśmy myśleć o nim, jako o procesie udostępniania człowiekowi jego własnych doświadczeń. To jest właśnie wiedza, która buduje wspólnotę.

PO

MO

RZE I P

OLS

KA

– RA

ZEM W

OB

EC TR

UD

NEG

O Ś

WIA

TA

ISBN: 978-83-7615-138-0

Pomorze w unikalny sposób łączy zakorzenienie i przywiązanie do tradycji z otwartością i mobilnością. My, Pomorzanie nie zamierzamy chronić się przed światem globalnym w lokalnym zaciszu.

X POMORSKI KONGRES OBYWATELSKI

POMORZE I POLSKARAZEM WOBEC TRUDNEGO SWIATA

Po X Pomorskim Kongresie Obywatelskim

Wolność i Solidarność nr 76

HISTORIAPOMORSKICH KONGRESÓW OBYWATELSKICH

I POMORSKI KONGRES OBYWATELSKI 2006W stronę wspólnoty regionalnej

2009

2012

2014

2017

2007

2011

2013

2015

II POMORSKI KONGRES OBYWATELSKI

Razem wykorzystajmy unijną szansę

IV POMORSKI KONGRES OBYWATELSKI

Podmiotowość dla rozwoju

VI POMORSKI KONGRES OBYWATELSKI

Dobro wspólne – lepsza jakość życia

VIII POMORSKI KONGRES OBYWATELSKI

Jakość życia Pomorzan

III POMORSKI KONGRES OBYWATELSKI

Razem wobec kryzysu i przyszłości

V POMORSKI KONGRES OBYWATELSKI

Pomorze – jakie wartości, jaki rozwój?

VII POMORSKI KONGRES OBYWATELSKI

Energia Pomorzan

545 PANELISTÓW 5 900 UCZESTNIKÓW

2016IX POMORSKI KONGRES OBYWATELSKI

Lepsze życie PomorzanPasje – Obywatelska Wspólnota - Europa

X POMORSKI KONGRES OBYWATELSKI

Pomorze i PolskaRazem wobec trudnego świata

ŁĄCZNIE W DZIESIĘCIU POMORSKICH KONGRESACH UDZIAŁ WZIĘŁO:

PARTNERZY MEDIALNI PARTNER

ORGANIZATOR PARTNERZY STRATEGICZNI

prof. Anna Cegieła

Szymon Piwowarski

Kamil Wyszkowski

Troska o środowisko łączy nas wszystkich. To od niego w dużej mierze zależy nasza jakość życia – dbajmy o nie!

Hanna Marlière