Post on 27-Feb-2019
WSPÓŁPRACA PRZEDSZKOLA
Z RODZICAMI I ŚRODOWISKIEM LOKALNYM
2
WSTĘP
Na obecnym etapie rozwoju kultury i społeczeństwa ani rodzina, ani przedszkole nie mogą
spełnić swych funkcji bez ścisłego współdziałania, to znaczy bez systematycznej i
zorganizowanej współpracy. Jednym z bardzo ważnych czynników jest stworzenie
właściwego klimatu sprzyjającego efektywnemu współdziałaniu rodziców i nauczycieli oraz
współpracy ze środowiskiem lokalnym. Należy zwrócić uwagę na fakt, iż zaangażowanie w
tworzenie klimatu zaufania, wyzwalania twórczych inicjatyw powinno być obustronne.
Zarówno rodzice, jak i nauczyciele obowiązani są być dawcami pomysłów oraz aktywnymi
odtwórcami.
W dobie reformowania oświaty wzrasta świadomość bezdyskusyjnej konieczności
współpracy: dom - przedszkole, rodzice – nauczyciele.
Funkcje przedszkola wobec dziecka wywierają skutki, które swoim zasięgiem obejmują
rodzinę i środowisko lokalne, a przez to zaznaczają się w społeczeństwie. Inicjatywa i
współdziałanie przedszkola z rodziną i innymi lokalnymi instytucjami składa się na jego
funkcję środowiskową. Spełniając tę funkcję przedszkole niejednokrotnie przyczynia się do
integracji środowiska wokół spraw dziecka, a także zacieśnia więzi dzieci z ich najbliższym
otoczeniem społecznym i rodziną. Bardzo ważnym zagadnieniem jest identyfikacja
społeczności lokalnej z placówką oświatową .Poprzez udział w uroczystościach i imprezach
okolicznościowych wytwarza się specyficzna więź co powoduje, że przedszkole traktowane
jest jako integralny element środowiska.
Partnerska, właściwie zorganizowana współpraca, dobra wola wszystkich stron,
urozmaicane kontakty sprawią, że placówka przedszkolna stanie się „ przedszkolem
otwartych drzwi”.
3
FORMY WSPÓŁPRACY PRZEDSZKOLA Z RODZICAMI
Ostatnio coraz głośniej mówi się o tym, że w procesie wychowania i edukacji dzieci w
przedszkolu muszą również brać udział rodzice. Aby tak się stało, powinna istnieć faktyczna i
efektywna praca między nauczycielami wychowującymi dzieci przez kilka lat oraz rodzicami
odpowiedzialnymi za dzieci przez całe ich niedorosłe życie. Nie ulega wątpliwości, że bardzo
celowe i pożądane jest współdziałanie ze środowiskiem rodzinnym, jak i to, aby rodzice
orientowali się w zadaniach i celach wychowania przedszkolnego. Do przedszkola, a w
praktyce do dyrektora i nauczycieli należy takie organizowanie pracy placówki, aby było ono
w zgodzie z prawem rodziców do stanowienia opieki nad dzieckiem oraz jednocześnie, żeby
możliwa była realizacja merytorycznego oraz wychowawczego programu pracy nauczycieli z
dziećmi. Bardzo trudno te zadania koordynować. Wymaga to: dobrej woli, otwartości,
szacunku i sympatii, prawdy i uczciwości, umiejętności, dyskrecji. W procesie budowania
głębszego kontaktu z rodzicami konieczne jest wykonanie kilku kroków: diagnozy
wzajemnych relacji wraz z analizą czynników blokujących, uzgodnienie oczekiwań, ustalenie
jasnych reguł współpracy, opracowanie wspólnej pracy nad przekraczaniem trudności i
podnoszeniem umiejętności1..
Przedszkole stanowi małą społeczność, należy, zatem zadbać o poznanie się członków tej
społeczności. Podstawą dobrych relacji są codzienne kontakty między nauczycielami i
rodzicami oraz kontakty między samymi rodzicami. Pierwsze kontakty zaczynają się w
momencie, gdy rodzice zjawiają się w przedszkolu po kartę przyjęcia dziecka. Często ten
pierwszy kontakt zdecyduje o powodzeniu dalszej współpracy, dlatego nie wolno go
przeoczyć. Atmosfera, z jaką spotykają się rodzice, przychylność i otwartość kompetentnego
i zorganizowanego personelu zaowocują pozytywnym nastawieniem do placówki. Podstawą
dobrej współpracy przedszkola z rodzicami jest dostrzeżenie w nich przyjaciół i
współpartnerów w wychowaniu dziecka. Rodzina i przedszkole to dwa środowiska, które w
szczególny sposób oddziałują na dziecko. Skuteczność tego oddziaływania uwarunkowana
jest wzajemnym i ścisłym współdziałaniem.
A efektami dobrej współpracy z rodzicami będzie:
- pozyskanie informacji o dziecku,
- bliższe poznanie rodziców,
- zdobycie wzajemnego zaufania,
- zainteresowanie się rodziców problemami przedszkola,
- pomoc rodziców na rzecz przedszkola.
4
Rodzice mogą być aktywnym ogniwem w pracy placówki, zależy to od nauczycieli, czy
potrafią włączyć rodziców w całokształt działań przedszkola, uwzględnić ich potrzeby,
sugestie, zaspokoić oczekiwania. Angażując się w pracę przedszkola rodzice mogą pełnić
następujące role:
- decydentów- ucząc się nowych umiejętności edukacyjnych i społecznych w środowisku
przedszkolnym,
- osób pomocnych nauczycielowi i decydentowi placówki,
- osób wspomagających przedszkole w czynnościach porządkowo- organizacyjnych.
- nauczycieli własnych dzieci2.
Budowanie dobrych relacji uwzględniających potrzeby obu stron nie jest procesem łatwym,
ani szybkim, jednak przez wypracowanie bliskich i stałych form kontaktu korzyści mogą
czerpać obydwie strony.
Nauczyciele:
- więcej wiedzą o dziecku łatwiej się im pracuje,
- czują się bezpieczniej wiedzą że ich praca znajduje zrozumienie,
- w trudnych sytuacjach mogą liczyć na współpracę z rodzicami,
- mają możliwość korekty działań wychowawczych,
- czują się docenieni, traktowani jak partnerzy,
- są śmielsi w proszeniu o pomoc i dzielenie się trudnościami.
Rodzice:
- mają więcej informacji o dziecku, lepiej je poznają,
- czują się bezpiecznie wiedząc, że w każdym momencie spotkają się ze zrozumieniem
nauczyciela,
- czują się ważnymi partnerami w wychowaniu,
- mają możliwość zwiększenia kompetencji wychowawczych w sytuacjach kryzysowych,
mogą sprawniej udzielić pomocy dziecku.
Zaangażowanie rodziców w życie placówki nie tylko łączy ich z przedszkolem, ale i ze
sobą. Siła tkwi zawsze w zespole. Kontakt nauczycieli z rodzicami umożliwia wspólne
formułowanie celów przedszkola i określanie zadań do wykonania. Wspólne ustalanie celów
służy ujednolicaniu oczekiwań. Oczekiwania rodziców zmieniają się, tak jak i rodzice się
zmieniają. Ważne jest opracowanie i stosowanie form współpracy. Dobór określonych form
organizacyjnych zależny jest od treści, jakie nauczyciel zamierza przekazać lub uzyskać oraz
od konkretnego celu, który chce przez daną formę osiągnąć.
5
W każdej placówce przedszkolnej, jednym z wymaganych obecnie dokumentów w grupie,
jest tzw. Plan współpracy z rodzicami. Takowy plan sporządzają nauczycielki w każdej
grupie wiekowej i zgodnie z jego wytycznymi prowadzą całoroczną współpracę ze
środowiskiem rodzinnym przedszkolaków.
Oto przykładowy plan współpracy.
Cele współpracy z rodzicami:
Aktywizacja rodziców do uczestnictwa w „ życiu grupy i przedszkola”.
1. Poznanie oczekiwań rodziców względem placówki i nauczycielki oddziału.
2. Zainteresowanie rodziców osiągnięciami edukacyjno-wychowawczymi dzieci.
3. Obustronne wsparcie Rodzic- Nauczyciel- Rodzic, w oddziaływaniach edukacyjno-
wychowawczych oraz niesienie pomocy rodzicom w realizacji zadań opiekuńczo-
wychowawczych.
4. Promocja placówki w środowisku lokalnym.
5. Poszukiwanie sponsorów, ofiarodawców i partnerów.
6. Nawiązanie przyjacielskich stosunków z członkami rodzin przedszkolaków.
Formy współpracy:
1. Spotkania:
o informacyjne
o organizacyjne
o informacyjno-integracyjne
2. Uroczystości przedszkolne.
3. Rozmowy indywidualne.
4. Warsztaty.
5. Konsultacje.
6. Imprezy okolicznościowe ( terenowe, kiermasze, wycieczki).
7. Zajęcia otwarte.
8. Ekspozycje.
9. Gazetka przedszkolna .
10. Biesiadowanie.
11. Inne.
6
I. Zebrania z rodzicami.
1. Zebranie organizacyjne.
2. Spotkanie informacyjno-szkoleniowe.
3. Spotkanie informacyjno-integracyjne.
4. Spotkanie integracyjno-warsztatowe.
5. Spotkanie informacyjne- podsumowujące pracę z dziećmi.
II. Zajęcia otwarte dla rodziców.
III. Pedagogizacja rodziców.
- Prelekcje
- Fiszki informacyjne
- Broszurki dla rodziców
- Tablice dla rodziców
- Ksero ciekawych artykułów
- Przedruki z Internetu
- Rozmowy i konsultacje z nauczycielem
IV. Ekspozycje prac dzieci.
- Tablice pod salą
- Korytarz
- Szatnia
- Kiermasze świąteczne
- Sala zajęć
- Wystawy w środowisku lokalnym
- Galerie Internetowe
V. Uroczystości przedszkolne o charakterze rodzinnym.
- Pasowanie na przedszkolaka
- Pożegnanie lata
- Wieczorek wigilijny
- Dzień Babci i Dziadka
- Dzień Rodziny
- Dzień Dziecka
- Festyn rodzinny
- Pożegnanie 6 – latków
7
VI. Angażowanie rodziców w prace na rzecz grupy i przedszkola.
- pomoc w zagospodarowywaniu kącików przedszkolnych,
- dostarczanie materiałów potrzebnych do zajęć,
- pomoc w szykowaniu stroi dla dzieci na uroczystości przedszkolne, bale i inne imprezy,
- sponsoring,
- darowizny na rzecz grupy i przedszkola,
- drobne prace naprawcze na rzecz grupy i przedszkola,
- włączanie się rodziców w zbiórki, akcje charytatywne i przedsięwzięcia,
- przygotowywanie słodkiego poczęstunku dla dzieci,
- spotkania dzieci z przedstawicielami ciekawych zawodów, spośród rodziców,
- wideo-filmowanie uroczystości przedszkolnych,
- i inne.
Przedszkole współpracuje z rodzicami w sposób celowy i planowy. Plan współpracy z
rodzicami zawsze jest dostosowany do aktualnych potrzeb, zawiera jednak pewne elementy
ramowe, które można sprecyzować w postaci następujących zadań:
1. Bliższe poznawanie dzieci, ich przyzwyczajeń, upodobań:
- rozmowy indywidualne z rodzicami z inicjatywy nauczyciela i rodzica,
- rozmowy indywidualne na zaproszenie dyrektora, nauczycielki,
2. Pozyskiwanie rodziców do współdziałania z przedszkolem:
- prowadzenie kącika dla rodziców (aktualne gazetki na tematy wychowawcze, prezentacja
nauczanych treści - wiersze, piosenki, opowiadania, zapoznanie z tematami kompleksowymi),
- ekspozycja prac plastycznych i wszelkich wytworów twórczości dziecięcej,
- zajęcia otwarte dla rodziców połączone z dyskusją,
- spotkania ze specjalistami różnych dziedzin w celu wzbogacania wiedzy pedagogicznej i
zdobywania wiedzy na temat rozwoju i zdrowia dziecka.
3. Zainteresowanie rodziców uroczystościami przedszkolnymi:
- przygotowanie strojów dla dzieci,
- organizacja atrakcji dla dzieci (prezentów na choinkę, ogniska z okazji Dnia Dziecka,
pomoc w wycieczkach).
4. Pedagogizacja rodziców w celu ujednolicenia wychowania dzieci w domu i w przedszkolu:
- prowadzenie zebrań z rodzicami (tematy dotyczące ogólnych założeń planu pracy
przedszkola, planu pracy z rodzicami, warunków prawidłowego rozwoju dzieci, ich zdrowia
fizycznego i psychicznego, organizacji uroczystości i imprez przedszkolnych, spotkań ze
8
specjalistami różnych dziedzin - poszerzanie wiedzy pedagogicznej rodziców).
5. Doskonalenie bazy materialnej przedszkola:
- możliwości i formy pomocy rodziców dla przedszkola (naprawa sprzętu, prace porządkowe i
remontowe przy modernizacji bazy lokalowej).
6. Organizacja pracy Rady Rodziców:
- pomoc Rady Pedagogicznej w opracowaniu wytycznych planu pracy Rady Rodziców,
planowanie wydatków ze składek na Radę Rodziców, opracowanie sprawozdań rodziców z
działalności.
Udział rodziców w życiu przedszkola jest czymś naturalnym. Przedszkole pragnie zapewnić
rodzicom możliwość udziału w kształtowaniu, wzbogacaniu i uatrakcyjnianiu rzeczywistości
przedszkolnej. To dzięki wsparciu i współpracy rodziców możliwe jest urzeczywistnienie
wielu z marzeń. Nauczycielki wciąż poszukają nowych form współpracy, nowych rozwiązań
tak, by kontakty z domem rodzinnym wychowanków polegały nie tylko na wymianie
informacji, ale również na okazjonalnych uroczystościach i współdziałaniu.
9
PARTNERSKA WSPÓŁPRACA Z RODZICAMI
„Efektywna praca zespołowa nie powstaje
w cudowny sposób. Tworzy ją postawa
uczestników zespołu skłonna do
współpracy”3
D. Carnegie
Dzisiaj rodzice przestali już być biernymi konsumentami usług oświatowych.
Chcą czynnie uczestniczyć w życiu przedszkola, angażują się w przygotowanie uroczystości i
imprez przedszkolnych, masowo w nich uczestnicząc. Pozwala to rodzicom poczuć się
współorganizatorami życia przedszkolnego oraz jego współgospodarzami.
Spotkania tego typu integrują dzieci, rodziców oraz pracowników, dają wiele radości i
zadowolenia. Są także okazją do prezentowania umiejętności i wiadomości zdobytych przez
dzieci w przedszkolu.
Dlatego też współpraca z rodziną dziecka jest priorytetem działalności wychowawczej
Wychodząc naprzeciw oczekiwaniom rodziców organizuje się różnorodne uroczystości i
imprezy przedszkolne. Uroczystości przedszkolne są jedną z wielu form pracy
wychowawczo-dydaktycznej prowadzonej w przedszkolu. Organizowane z inicjatywy
nauczycieli, bardzo często z udziałem rodziców. Sam udział rodziców w uroczystościach to
wspólne przeżycia z występu dziecka jak pisze K. Kotłowski. „ Do serca rodziców trafia się
niezawodnie za pośrednictwem ich dzieci...”4.
Przykładem może być zorganizowane takich uroczystości i imprez jak:
Pożegnanie Lata Na przełomie września i października organizowanie festynu rodzinny ,,Pożegnanie lata –
Powitanie Jesieni”. Zasadniczym celem tych spotkań jest integracja grupy, rodziców, wspólna
zabawa na powietrzu, rozwijanie zainteresowań sportowych, oraz promowanie przedszkola w
środowisku lokalnym. Rodzice, bliżsi i dalsi krewni dziecka bardzo chętnie biorą udział w
proponowanych zabawach, wszelkiego rodzaju konkursach grach ruchowych. W przerwach
między konkursami, zabawami odbywać się może degustacja upieczonych przez mamy ciast i
ciasteczek oraz wesoła zabawa przy muzyce zespołu muzycznego. Na zakończenie imprezy
wybór Miss i Mistera Jesieni.
10
Święto Pieczonego Ziemniaka:
Może odbyć się w zaprzyjaźnionym gospodarstwie rolnym. Dzieci mają możliwość
obserwacji i uczestniczenia w wykopkach ziemniaków. Na zakończenie wybór
ziemniaczanego króla i królowej oraz świty królewskiej. Świta królewska zostaje wybrana w
drodze konkursu – zgaduj - zgadula na tematy ziemniaczane. Przykładowe pytania to: gdzie
rosną ziemniaki, kiedy rolnicy sadzą ziemniaki, co otrzymujemy z ziemniaków, jak nazywa się
szkodnik ziemniaczany? Na zakończenie imprezy dzieci biorą udział w puszczaniu latawców,
przygotowanych wcześniej w domu wraz z rodzicami. Impreza kończy się degustacją
wcześniej upieczonych w ognisku ziemniaków.
Pasowanie na Przedszkolaka:
Co roku w listopadzie najmłodsze dzieci placówki przeżywają pierwszą poważną uroczystość
przedszkolną. Rodzice angażują się w przygotowanie dekoracji sali, słodkiego poczęstunku.
Dzieci przedstawiają program artystyczny, a pani dyrektor dokonuje uroczystego pasowania
na przedszkolaka.
Dzieci wypowiadając magiczne słowa przysięgi obiecują godnie reprezentować przedszkole.
Wieczór Andrzejkowy:
Każdego roku 30 listopada w atmosferze wróżb i czarów zarówno dzieci, jak i rodzice mogą
wesoło spędzić czas.
Widząc uśmiechnięte, szczęśliwe rodziny nauczycielki mają głęboką satysfakcję, że to,co
robią ,choć na chwilę odrywa rodziców od trosk i problemów dnia codziennego.
Wieczór wigilijny- Jasełka
W okresie przedświątecznym tuż przed wigilią Bożego Narodzenia organizowanie spotkania
wigilijnego rodziców i dzieci. Spotkania te umożliwiają dzieciom i ich rodzinom wspólne
przeżycie miłych chwil w przedświątecznej atmosferze, przekazanie sobie wzajemnych
życzeń i światełka pokoju. Rodzice mają także możliwość obserwacji dzieci – ich
umiejętności odgrywania ról w jasełkowym przedstawieniu. Dzieci przygotowują spektakl w
bożonarodzeniowej scenerii w atmosferze wzajemnej życzliwości i radości.
Degustacja potraw wigilijnych przygotowanych przez rodziców i panie kucharki (smażone
pierogi z pieczarkami i czerwony barszcz) przy pięknie nakrytym, świątecznym stole sprawia,
że tego rodzaju uroczystości na długo pozostają w pamięci, a dzieci uczą się wzajemnej
tolerancji, mają poczucie głębokiej więzi z rodzicami, rówieśnikami i pracownikami
przedszkola. Wspólne śpiewanie kolęd uatrakcyjnia tę podniosłą uroczystość.
11
Dzień Babci i Dziadka
Odbywa się w miłej, rodzinnej atmosferze i przy słodkim poczęstunku. Zwykle na tę
uroczystość tłumnie przybywają nie tylko dziadkowie dzieci, ale również rodzice.
Program artystyczny często wzrusza dziadków do łez.
Każdego roku przy słodkim poczęstunku przygotowanym przez mamy i w rytm znanych
melodii dzieci spędzają miłe chwile ze swoimi dziadkami. A uwieńczeniem życzeń- zdrowia,
pomyślności, radości z każdego dnia, uśmiechu, na co dzień jest wręczenie dziadkom
własnoręcznie wykonanej laurki, upominków.
Majówka rodzinna z okazji Dnia Mamy i Taty
Odbyć się może na przedszkolnym placu. Celem jest chęć sprawienia przez dzieci
przyjemności swoim najbliższym, okazania im miłości, przywiązania i uznania .Dzieci
przygotowują występy - są to prawdziwe koncerty piosenek w pięknych galowych strojach,
zabawne historyjki zaczerpnięte z życia codziennego. W te dni także sale zmienić się mogą w
galerię, w której rodzice mogą zobaczyć swoje portrety .Okres poprzedzający te dni sprzyja
indywidualnej pracy z dziećmi. Każde bowiem z nich przygotowuje w tajemnicy „prezent”,
który ma wręczyć swoim najdroższym. Dzieci mają wtedy okazję zaprezentować się w
specjalnym programie przygotowanym na tę okoliczność oraz wręczyć rodzicom
samodzielnie przygotowane upominki. Na koniec zaproponować możemy wspólne konkursy,
quizy i wszelkiego rodzaju konkurencje sportowe, a także słodka degustacja i griil.
„Bawimy się i tworzymy” – małe formy teatralne
Rodzice wspólnie z kadrą pedagogiczną przygotować mogą przedstawienia teatralne,
które zaprezentowane zostanie z okazji Dnia Dziecka. Rodzice szyją stroje, stają się aktorami,
przygotowują dekoracje cieszą się wspólnie z końcowych efektów ciężkiej pracy, która
zabiera im mnóstwo wolnego, cennego czasu. Takie przedstawienia na długo pozostają w
pamięci nie tylko dzieci.
Pożegnanie straszaków
Uroczystość kończąca pewien etap w życiu każdego przedszkolaka upływa w podniosłej
atmosferze. Towarzyszy jej wówczas wiele emocji, wzruszeń. Wspomina się zabawne chwile
z udziałem przedszkolaków. Program artystyczny, jaki dzieci najczęściej przygotowują
sprawia, że rodzice wzruszają się. Zdają sobie wówczas sprawę, że kończy się beztroskie
dzieciństwo ich dzieci, a wkrótce zaczną się poważne obowiązki. Rodzice mają możliwość
obejrzenia kronik przedszkolnych i odszukania zdjęć swoich pociech. Towarzyszy temu wiele
radości.
12
Wycieczka na zakończenie roku szkolnego
Nauczycielki organizują wspólną wycieczkę. Rodzice nie tylko przygotowują prowiant, ale
także pomagają w opiece nad dziećmi w trakcie wycieczki. Mogą zobaczyć, jak wygląda
praca w grupie przedszkolnej, jak zachowują się dzieci wśród rówieśników, co je cieszy, a co
nudzi i czy warto organizować takie wyjazdy. Bardzo przeżywają reakcję swoich dzieci,
utrwalają je filmując i robiąc zdjęcia.. Wszyscy czują się znakomicie, sprawia to nie tylko
wspaniała przyroda, ale przede wszystkim ciepła i miła atmosfera.
Oczywiście obok zbiorowych form współpracy istotne znaczenie mają:
ROZMOWA INDYWIDUALNA
Kontakt bezpośredni odbywa się zanim dziecko zostanie zapisane do placówki, są to tzw. „dni
otwarte” organizowane w miesiącach letnich od marca do maja. Podczas takich dni rodzice
maja możliwość odwiedzania pracującej grupy przedszkolnej i włączenie swojego dziecka do
działań grupowych. Oczywiście takie dni otwarte odbywają się w ściśle określonym dniu.
Inną formą są rozmowy indywidualne przy okazji przyprowadzania i odbierania dziecka z
przedszkola. Duży niepokój rodziców budzi brak możliwości porozumienia się z
nauczycielami przedszkola danej grupy, do której chodzi dziecko( może to być związane z
reorganizacją pracy placówki-wydłużeniem czasu pracy przedszkola lub chorobą
nauczyciela). Dlatego ważne jest, aby rodzic mógł zwrócić się ze swoimi problemami do
innego nauczyciela z ufnością, że przekazana informacja dotrze do nauczyciela swojego
dziecka.
W atmosferze schodzenia się i rozchodzenia dzieci nie powinno się prowadzić dłuższych,
poważniejszych rozmów. Należy przestrzegać zasady, że w obecności maluchów nie należy
mówić o sprawach drażliwych dotyczących rodziców czy ich samych. Przekazując drażliwe
informacje o dziecku powinniśmy rozpoczynać od omówienia mocnych stron wychowanka a
potem komunikować o zaistniałych trudnych sytuacjach wychowawczych czy dydaktycznych.
Jeżeli nie pozwala nam na to czas możemy przekazywać informacje w formie korespondencji
w „ zeszycie korespondencji pilnej z rodzicami”. Taka korespondencja oparta na wzajemnej
życzliwości, może stać się zaczątkiem pedagogizacji rodziców i ujednolicenia wpływów
wychowawczych. Niekiedy doraźne rozmowy popołudniowe i poranne nie wystarczają,
czasem potrzebne są rozmowy dłuższe. Dlatego w ramach współpracy indywidualnej z
rodzicami wprowadzane są one w określone dni miesiąca, w godzinach popołudniowych.
KĄCIK DLA RODZICÓW
Forma ta służy informowaniu rodziców o planowanych działaniach dydaktycznych i
wychowawczych w grupie na cały miesiąc. Informacje zawierają teksty wierszy i piosenek,
13
których uczą się dzieci. Przekazywane są wiadomości dla rodziców o spotkaniach, zebraniach
i zajęciach otwartych.
W kąciku dla rodziców znajdują się takie informacje jak:
- regulamin przedszkola
- misja przedszkola
- jadłospis
- wystawy prac dzieci
ZAJĘCIA OTWARTE
Zajęcia otwarte to także sposób indywidualnego zbliżania rodziców do problemów
wychowania w przedszkolu. Odbywają się one w ustalone dni i godziny na ogół raz na dwa
miesiące Bardzo ważne są zajęcia podczas których rodzice mogą uczestniczyć w nich.
Aktywnemu włączeniu się rodziców do zajęć sprzyjają metody: Ruchu Rozwijającego W.
Sherborn’e, La Bana, K. Orffa, Pedagogiki zabawy, dramy. Rodzice podczas wspólnych
zabaw i zajęć z dziećmi maja możliwość obserwowania swojego dziecka na tle grupy
rówieśniczej.
ZAJĘCIA WARSZTATOWE
Częstą formą proponowaną przez nauczyciela są zajęcia warsztatowe. Służą samopoznaniu
rodziców i dzieci, rozwojowi poprawnej komunikacji w relacjach rodzice-dziecko, budowaniu
pozytywnej samooceny dzieci i rodziców, poznawaniu reguł rządzących kolejnymi etapami
rozwoju, wzbudzaniu szacunku dla potrzeb i uczuć dziecka, akceptacji dla trudności i
ograniczeń. Zajęcia obfitują w różnorakie aktywności powiązane z ruchem, muzyką,
śpiewem, tańcem, rysunkiem itp. W formach organizacyjnych przeplata się praca w parach,
zespołach, grupie z działaniami indywidualnymi. Takie spotkania służą wzmacnianiu
pozytywnych relacji w grupie. Dochodzi do spontanicznych interakcji, wymiany doświadczeń
między rodzicami.
ZEBRANIA OGÓLNE
Zebrania te służą załatwieniu spraw dotyczących wszystkich rodziców i z reguły zwołuje się
je na początku roku szkolnego. Wtedy to dyrektor przedszkola dokonuje prezentacji
wszystkich członków rady pedagogicznej , informuje zebranych o planach wychowawczych i
organizacyjnych placówki, o przewidywanych imprezach, przedstawia wszelkie problemy
których rozwiązanie wymaga współdziałania rodziców. Współpracy z rodzicami lepiej służą
zebrania kameralne, w niewielkim i znanym gronie .Na zebraniach ogólnych wybiera się
Radę Rodziców. Zaprasza się logopedę, psychologa z Poradni Psychologiczno-
Pedagogicznej, którzy wygłaszają prelekcje na tematy szczególnie interesujące rodziców.
14
RADA RODZICÓW
Po rozpoczęciu pracy z grupą przedszkolną wybierani są na wspólnym zebraniu
przedstawiciele- reprezentanci rodziców. Rada Rodziców spotyka się nie tylko z
nauczycielem , ale cyklicznie organizowane są spotkania z dyrektorem przedszkola, na
których omawia się osiągnięcia placówki, sytuację finansową , bieżące potrzeby. Rada
Rodziców czynnie włącza się w organizowanie wycieczek, imprez okolicznościowych,
dochodowych na rzecz placówki.
SKRZYNKA PYTAŃ
Przeznaczona jest dla rodziców , którzy nie mają odwagi lub czasu na bezpośrednią
rozmowę. Z tymi rodzicami należy się umówić, co do sposobu korzystania ze skrzynki
(anonimowe pytania i wskazówki dla konkretnego nauczyciela lub przedszkola ogólnie).
Żadne pytanie lub wniosek nie są zlekceważone.
Różnorodność prowadzonych form, zajęć, ofert skierowanych do dzieci i rodziców wpływa
pozytywnie na podniesienie jakości pracy przedszkola.
15
PRZEDSZKOLE A ŚRODOWISKO LOKALNE
Co rozumiemy pod pojęciem środowiska. W naukach społecznych definicje środowiska
biorą pod uwagę człowieka i otaczającą rzeczywistość. W. Okoń jest zdania, że środowisko to
całość procesów ekologicznych, ekonomicznych, politycznych, społecznych, kulturowo –
oświatowych i instytucjonalnych w ich wzajemnych związkach i zależnościach5. W tym
rozumieniu środowisko jest przestrzenią, w której społeczeństwo realizuje różne formy
działalności tworząc w ten sposób warunki własnego życia oraz zaspakajania naturalnych
potrzeb. Autorzy amerykańscy przytaczają bardziej rozszerzoną definicję środowiska
lokalnego. Uważają, że „ społeczność lokalna to zorganizowany sposób życia ludzi na
określonej przestrzeni, ceniącej wspólny dorobek historyczny, uczestniczący w zbiorowym
życiu […] i zdolnej do zbiorowego działania w rozwiązywaniu problemów dotyczących
interesu publicznego”6. Odnosząc środowisko do przedszkola jako instytucji społecznej
zatrzymajmy się na środowisku lokalnym, w którym funkcjonuje przedszkole.
Współdziałanie placówki oświatowej ze społecznością lokalną ma na celu jej
uspołecznienie, rozumiane jako wpływ władz administracyjnych na rzecz podporządkowania
jej oddziaływaniom samorządowych sił, co prowadzi do tworzenia własnego mikrosystemu
dydaktyczno - wychowawczego odpowiadającego oczekiwaniom społecznym.
Współpraca ze środowiskiem lokalnym w znacznym stopniu podnosi jakość pracy
przedszkola, wzbogaca wiedzę, umiejętności i doświadczenia dzieci w różnych dziedzinach, a
także przygotowuje je do prawidłowego funkcjonowania w społeczeństwie, min. do pełnienia
roli ucznia.
" Dobre przedszkole" powinno się starać odpowiadać na potrzeby społeczne. Musi jednak te
potrzeby znać i rozumieć. Tu niezbędna okazuje się łączność ze środowiskiem lokalnym,
znajomość lokalnej specyfiki kulturowej i społeczno – gospodarczej, różnego rodzaju
problemów. Najlepiej, jeżeli przedszkole podąża nieco dalej i trafnie przewiduje przyszłe
potrzeby społeczne. Wychowankowie mają być przecież przygotowani do życia w
przyszłości. Przedszkole musi być instytucją służebną wobec społeczności lokalnej, powinno
być otwarte na potrzeby środowiska, w którym funkcjonuje. Działania powinny być
ukierunkowane na współpracę ze wszystkimi podmiotami wychowującymi, szczególnie tymi
najbliższymi dziecku ( rodzina, rówieśnicy ), jak i dalszymi ( szkoła, instytucje samorządowe,
organizacje poza samorządowe ) tylko wtedy przedszkole spełni swoją wszechstronną
społeczno – wychowawczą rolę7. Istnieje wiele różnorodnych możliwości promowania
placówki przedszkolnej. Trzeba tylko pomyśleć i umieć to zrealizować czyli ciągłe
16
poszukiwać nowych innowacyjnych form działania, nowych pomysłów, nowych rozwiązań.
Oto kilka zasad, którymi powinien kierować się menadżer oświaty:
Zasada 1. Dbanie o dobrą opinię przedszkola w środowisku lokalnym.
Zasada 2. Przedszkole musi się czymś wyróżniać w środowisku na tle innych placówek
oświatowych.
Zasada 3. Wykorzystanie naturalnych cech przedszkola.
.Zasada 4. Wykorzystanie lokalnych mediów, aby o placówce mówiło się nie tylko dobrze,
ale również wyczerpująco i często.
Zasada 5. Wszyscy pracownicy placówki, muszą odnosić się do dzieci, rodziców i innych
osób, które przychodzą do przedszkola, zawsze życzliwie i z kulturą.
Zasada 6. Szczególnie ważna jest postawa pracowników „ pierwszego kontaktu”.
Zasada7. Bardzo ważna jest również estetyka całego otoczenia ,ogrodu i wygląd zewnętrzny
budynku.
Zasada 8. Upowszechnianie informacji o placówce.
Zasada 9. Formy promocji trzeba wciąż zmieniać, dostosować do nowych powstających
potrzeb, do nowej sytuacji8.
W dzisiejszych trudnych czasach funkcjonowania przedszkoli, każda placówka powinna
wypracować swój własny model promocji w środowisku. Obrana przez przedszkole forma
promocji placówki jest zależna od możliwości finansowych, warunków lokalowych, specyfiki
środowiska, w którym funkcjonuje. Metodą prób i błędów wypracowuje się własne,
najbardziej skuteczne sposoby promocji przedszkola. Przedszkole nie może funkcjonować w
sposób wyobcowany z całokształtu procesów i zjawisk społecznych, lecz musi stanowić
integralny składnik życia społecznego. Zaś relacja przedszkole - środowisko lokalne musi być
wzajemnie stymulowana w swej działalności. Oczywistym staje się fakt że łatwiej realizować
zadania oświatowe, gdy się ma licznych, odgrywających znaczną rolę sojuszników,
współpracują ku obustronnej korzyści.
- zaspakajanie potrzeb rozwojowych dziecka, stwarzanie atmosfery radości, warunków do
zabawy i innych form aktywności dziecięcej, kierowanie rozwojem psychofizycznym i
poznawanie dzieci, sprawowanie opieki na ich zdrowiem, bezpieczeństwem, wprowadzenie w
życie społeczne, rozwijanie procesów poznawczych, sprawności manualnych i technicznych,
przygotowanie dziecka do szkoły - kształtowanie dojrzałości fizycznej, emocjonalno -
społecznej i umysłowej odbywa się, dzięki współpracy ze środowiskiem rodzinnym i różnymi
instytucjami,
- zabezpieczenie środków dydaktycznych do realizacji treści programowych (zabawki,
17
pomoce dydaktyczne, przybory) uzupełniane są w miarę posiadanych środków, przy dużej
pomocy ze strony rodziców, władz samorządowych i sponsorów,
- dbałość o zdrowie i bezpieczeństwo, przestrzeganie terminów badań, kalendarza szczepień
realizowane są we współpracy z miejscowym Ośrodkiem Zdrowia,
- wykrywanie zaburzeń i opóźnień w rozwoju intelektualnym i psychomotorycznym
wychowanków następuje przy współpracy z Poradnią Psychologiczną Pedagogiczną ,
- współpraca z Gminnym Ośrodkiem Pomocy Społecznej w zakresie pomocy materialnej i
finansowej dzieciom z rodzin o najniższych dochodach (refundacją kosztów żywienia i opłat),
- współpraca z rodzicami poprzez diagnozowanie środowiska rodzinnego, prowadzenie
pedagogizacji rodziców, (zajęcia otwarte dla rodziców, prelekcje, spotkania z lekarzem,
psychologiem, pedagogiem, pielęgniarką, specjalistami innych dziedzin) w zależności od
potrzeb, kontakty indywidualne z rodzicami, doradztwo indywidualne, udzielanie pomocy
rodzicom dzieci, które wykazują zaburzenia i wady rozwojowe, mikrodefekty funkcji
pozaintelektualnych,
- współpraca ze środowiskiem poprzez organizacje imprez okolicznościowych (Choinka
Noworoczna, Dzień Babci i Dziadka, Dzień Matki, pożegnanie sześciolatków).
-współpraca z władzami gminy w zakresie spraw materialnych, bazowych i organizacyjnych
placówki,
- współpraca z Komendą Policji polegająca na organizowaniu spotkań z policjantami w
przedszkolu, wycieczki do komisariatu, kontrola pojazdów przed wyjazdami dzieci,
-współpraca z Ochotniczą Strażą Pożarna- udział w pokazach organizowanych na terenie
przedszkola lub remizy,
- współpraca z lokalnymi firmami i zakładami pracy poprzez pozyskiwanie sponsorów na
potrzeby przedszkola, odwiedzanie ich z życzeniami z okazji świąt, zapraszanie
przedstawicieli na uroczystości przedszkolne,
- współpraca z Urzędem Miasta i Gminy- przygotowywanie programów artystycznych z
okazji różnorodnych uroczystości np. lecie pożycia par małżeńskich, obchodach Święta
Niepodległości, uczestnictwo władz miasta i radnych na uroczystościach organizowanych w
przedszkolu, udział w konkursach ogłaszanych przez U M i G, publikowanie na stronie
internetowej gminy,
- współpraca z Miejską Biblioteką – udział przedszkolaków w zajęciach bibliotecznych,
w ogłaszanych konkursach, czytanie bajek przez bibliotekarkę w przedszkolu,
- współpraca z Domem Społecznym, odwiedzanie podopiecznych z montażem słowno-
muzycznym z okazji np. świąt, Dnia Chorego, Dnia Babci i Dziadka, Dnia Matki i Ojca,
18
- współpraca z Zespołem Szkół, wspólne wystawianie jasełek, udział przedszkolaków we
wspólnej akcji „ Sprzątanie Świata”, w imprezie środowiskowej Polagra, udział w
konkursach, przedstawieniach organizowanych przez uczniów Koła Ekologicznego,
zwiedzanie szkoły przez 6- latków .
W celu kreowania pozytywnego wizerunku przedszkola w środowisku i podtrzymywania
pozytywnego image, placówka i jej wychowankowie aktywnie uczestniczą w różnych
spotkaniach, imprezach, uroczystościach, festynach rodzinnych odbywających się w
środowisku lokalnym często z udziałem władz samorządowych. Na to zagadnienie szczególną
uwagę zwróciła D. Elsner w swojej pozycji mówiącej, iż swój „ produkt” – ofertę
edukacyjną- umieć dobrze „ sprzedać”. Do tego właśnie potrzebna jest umiejętność
zaprezentowania swojej placówki, jej wizerunku na forum środowiska9.
Przedszkole jest miejscem dobrych relacji międzyludzkich, w którym dziecko czerpie
radość z zabawy i nauki. Jednak dwa podstawowe środowiska wychowawcze mające
decydujący wpływ na wielostronny rozwój młodego pokolenia. to rodzina i przedszkole.
Wpływ ten jest tym korzystniejszy, im częściej nauczyciele i rodzice nawiązują ze sobą
bliskie kontakty i skłonni są do wzajemnego współdziałania lub współpracy. Współpraca ta
może przyczynić się do tworzenia lepszych warunków rozwoju dzieci. A o to przecież chodzi
wszystkim zainteresowanym jakością edukacji.
Współdziałanie nauczycieli, rodziców i środowiska lokalnego jest ważnym czynnikiem
prawidłowego funkcjonowania przedszkola. Aby ta współpraca przynosiła jak najlepsze
efekty ważne jest sprecyzowanie celów i określenie form współpracy, wzajemnej życzliwości
i szacunku, zaufania, partnerstwa, ponieważ nie jest to bez znaczenia dla powodzenia
współpracy. Zasady te powinny być priorytetem we współpracy dla wszystkich nauczycieli, a
na pewno przyczynią się do:
1. Wzmocnienia relacji interpersonalnych pomiędzy rodzicami a wszystkimi pracownikami
przedszkola – stworzenia miłej i przyjaznej atmosfery.
2. Intensyfikacji współpracy z rodzicami i ich aktywnego udziału w życiu przedszkola.
3. Zadowolenia dzieci rodziców i nauczycieli wynikające z relacji wszystkich działań
19
placówki w atmosferze zaufania i dobrej współpracy.
4. Stworzenie partnerskich relacji między rodzicami a nauczycielami w zakresie
odpowiedzialności za proces wychowawczy dzieci.
5. Znajomości oczekiwań rodziców wobec przedszkola i uwzględnianie ich
przez nauczycieli w planowaniu pracy wychowawczo – dydaktycznej i opiekuńczej.
6. Osiągania lepszych efektów wychowawczych dzięki ujednoliceniu metod pedagogicznych
w domu i w przedszkolu.
7. Pozytywnej opinii rodziców o pracy przedszkola – popularyzacja działań i osiągnięć
placówki.
8. Wykreowania i wzmocnienia wizerunku przedszkola w oczach dziecka, rodziców,
społeczności lokalnej.
9. Aprobaty i wsparcia władz lokalnych, zakładów pracy w podejmowanych działaniach.
W przedstawionej placówce współpraca z rodzicami i środowiskiem lokalnym rozwinięta
jest na bardzo wysokim poziomie. Przejawia się ona w różnorodnych formach, które
stwarzają niezastąpione możliwości oddziaływania na dziecko, rodzinę i otoczenie społeczne
wychowanków. Przedszkole otwarte jest na potrzeby dzieci, rodziców, środowiska, w którym
funkcjonuje. Cieszy się dobrą opinią w środowisku gdyż dominuje w nim troska o dobro
dziecka. Podejmowana współpraca ze środowiskiem lokalnym w znacznym stopniu podnosi
jakość pracy przedszkola, wzbogaca wiedzę, umiejętności, doświadczenia dzieci w różnych
dziedzinach, a także przygotowuje je do prawidłowego funkcjonowania w społeczeństwie.
Spełnienie wzajemnych oczekiwań staje się kluczem do sukcesu we wzajemnej współpracy.
Opracowała mgr Dorota Antkowiak
20
Przypisy [1] Dąbrowska, R., Dom – przedszkole, poszukiwanie form współpracy.,Wychowanie w
Przedszkolu, nr7/2000, s.37.
[2] Sawicka, A., Współpraca przedszkola z rodzicami. Warszawa, Wyd. WSiP 1996, s.48.
[3] Przedszkole przychylne rodzicom. Oprac. Motyl, M. [dostęp:12 styczeń2009], dostępny w
Wychowanie.pl: http//www.wychowanie.pl/artykuly.php?id-artykulu-127& on=sub4.
[4] Kozłowski, K., O pedagogice kształcenia rodziców. Warszawa, Wyd.WSiP 1989.
[5] Okoń,W., Nowy słownik pedagogiczny. Warszawa, Wyd. Żak 1996,s.282.
[6] Cook, A.,Cook, E.F.,A Socjological Approach to Education , New York, Toronto, London
1960,s.26.
[7] Dobosz, M., Promocja przedszkola w środowisku., Wychowanie w Przedszkolu,
nr 5/2005,s.23.
[8] tamże, s.24.
[9] Elsner,D., Jak planować rozwój placówki oświatowej, Wyd. Mentor 2001,s.48.
21
Bibliografia 1. Cook, A.,Cook, E.F.,A Socjological Approach to Education , New York, Toronto, London
1960.
2. Dąbrowska, R., Dom – przedszkole, poszukiwanie form współpracy., Wychowanie w
Przedszkolu, nr7/2000.
3. Dobosz, M., Promocja przedszkola w środowisku .,Wychowanie w Przedszkolu, nr 5/2005.
4. Elsner,D., Jak planować rozwój placówki oświatowej,Wyd. Mentor 2001.
5. Kozłowski, K., O pedagogice kształcenia rodziców. Warszawa, Wyd. WSiP 1989.
6. Okoń,W., Nowy słownik pedagogiczny. Warszawa, Wyd. Żak 1996.
7. Przedszkole przychylne rodzicom. Oprac. Motyl, M. [dostęp:12 styczeń2009], dostępny w
Wychowanie.pl: http//www.wychowanie.pl/artykuly.php?id-artykulu-127& on=sub4.
8. Sawicka, A., Współpraca przedszkola z rodzicami. Warszawa, Wyd. WSiP 1996.