Post on 22-Mar-2017
WizerunekJak publikować legalnie?
propozycja i prezentacja lekcji
Krzysztof.Slugocki@gmail.com501 091 995 w prezentacji wykorzystano materiały przygotowane przez:facebook.com/Krzysztof.Slugockisites.google.com/site/krzysztofslugockislideshare.net/eGockiprezi.com/user/eGocki
Przeprowadzenie lekcji z zakresu ochrony wizerunku.• Uczestnicy tego szkolenia będą
wypełniać role uczniów. • (z założenia przyszli przeprowadzający
analogiczną lekcję w szkole) • Dwuwątkowy przebieg szkolenia• wątek prezentacji przykładowego sposobu
prowadzenia lekcji • wątek poszerzający wiedzę i umiejętności • (z zakresu prawa cywilnego i prawa ochrony
danych osobowych).2
Cele lekcji: poprzez wykład i ćwiczenia uczniowie…• …dowiedzą się, zapoznają się, zastanowią się…• czym są dobra osobiste i wizerunek i ich utrwalanie; • jakie są prawne i etyczne aspekty rozpowszechniania wizerunku; • jak postępować w codziennych (szkolnych) sytuacjach związanych z publikowaniem wizerunku.• jak wizerunek publikować legalnie?
3
Dwa strumienie prezentacji
„NAUCZYCIEL” „UCZEŃ”
4
WizerunekJak publikować legalnie?
5
Konieczne założenia
• Znam, pojmuję i umiem stosować prawo ochrony danych osobowych.
• Wiem, że wizerunek jest dobrem osobistym.
• Wizerunek pozostaje pod ochroną prawa cywilnego niezależnie od ochrony przewidzianej w innych przepisach.
• „Jak publikować legalnie wizerunek?” – jest jednym z aspektów ochrony wizerunku.
6
Wypełnijmy wstępnie konieczne założenia
• Ochrona dóbr osobistych• Wizerunek – dobro osobiste• Ochrona wizerunku
7
…dane osobowe a dobra osobiste
8
Dane – informacje
Dane – informacje z zakresu funkcjonowania danego
podmiotu
Dane (informacje) o osobach
Dane osobowe Dobra
osobistewizerun
ek
Dobra osobiste (K.c., art. 23)
• Dobra osobiste człowieka, • jak w szczególności • zdrowie, wolność, cześć, swoboda
sumienia, nazwisko lub pseudonim, wizerunek, tajemnica korespondencji, nietykalność mieszkania, twórczość naukowa, artystyczna, wynalazcza i racjonalizatorska,
9
Katalog otwarty
Dobra osobiste (K.c., art. 23)
• Dobra osobiste człowieka, • jak w szczególności […], •wizerunek, […], • pozostają pod ochroną prawa cywilnego
• niezależnie od ochrony przewidzianej w innych przepisach.
10
Dobra osobiste (K.c., art. 24)
• § 1. Ten, czyje dobro osobiste zostaje zagrożone cudzym działaniem, może żądać zaniechania tego działania, chyba że nie jest ono bezprawne. W razie dokonanego naruszenia może on także żądać, ażeby osoba, która dopuściła się naruszenia, dopełniła czynności potrzebnych do usunięcia jego skutków, w szczególności ażeby złożyła oświadczenie odpowiedniej treści i w odpowiedniej formie. Na zasadach przewidzianych w kodeksie może on również żądać zadośćuczynienia pieniężnego lub zapłaty odpowiedniej sumy pieniężnej na wskazany cel społeczny.
• § 2. Jeżeli wskutek naruszenia dobra osobistego została wyrządzona szkoda majątkowa, poszkodowany może żądać jej naprawienia na zasadach ogólnych.
• § 3. Przepisy powyższe nie uchybiają uprawnieniom przewidzianym w innych przepisach, w szczególności w prawie autorskim oraz w prawie wynalazczym.
11
Prawo cywilne (łac. ius civile)
• …to zespół norm prawnych regulujących stosunki (relacje) między podmiotami prawa prywatnego.
• Podstawowym źródłem prawa cywilnego jest Kodeks cywilny.
• W skład prawa cywilnego wchodzą np. prawo pracy, prawo własności intelektualnej, prawo handlowe,…
• Jedną z dyscyplin prawa cywilnego jest np. Prawo autorskie • (ang. copyright, symbol: ©).
12
Art. 81.1Prawo autorskie…
• Rozpowszechnianie wizerunku wymaga zezwolenia osoby na nim przedstawionej. • W przypadku braku wyraźnego zastrzeżenia
zezwolenie nie jest wymagane, jeżeli osoba ta otrzymała umówioną zapłatę za pozowanie.
• u.o.d.o.: [przetwarzanie wizerunku wymaga zgody osoby na nim przedstawionej]
13
Art. 81.2Prawo autorskie…
• 2. Zezwolenia nie wymaga rozpowszechnianie wizerunku: • 1) osoby powszechnie znanej, • jeżeli wizerunek wykonano w związku z pełnieniem
przez nią funkcji publicznych, • w szczególności politycznych, społecznych, zawodowych;
• 2) osoby stanowiącej jedynie szczegół całości • takiej jak zgromadzenie, krajobraz, publiczna
impreza.
14
WizerunekJak publikować legalnie?
15
Jak rozumiesz te słowa?
•legalnie•publikować•wizerunek
16
legalnie
•…to zgodnie z prawem
17
publikować
18
utrwalenie opublikowanie opublikowanierozpowszechnie
nie
źródło obrazków postaci: oklejaj.pl
Co to znaczy „publikować”?
• Publikowanie/Rozpowszechnianie• …to umożliwienie zapoznania się • (z przedmiotem publikacji/rozpowszechnienia)
• bliżej nieokreślonemu, niezamkniętemu kręgowi osób, • np. publikacja w prasie, na blogu, w otwartej
grupie na portalu społecznościowym, wywieszenie na ogólnodostępnej tablicy…
19
wizerunek
•?20
Ćwiczenie „portret”
• Jak się czuła(e)ś, pozując do portretu? A jak jako osoba malująca/rysująca portret?
• Czy to było dla Ciebie komfortowe, że ktoś tworzy Twój portret?• Czy możesz rozpoznać siebie w narysowanym portrecie?• Jak czujesz się z tym, że wszyscy uczestnicy lekcji mogą patrzeć na
Twój wizerunek?• A jak będziesz się czuł(a), gdyby zamiast portretów „wisiały” Twoje
prywatne zdjęcia? • A jak będziesz się czuł(a), gdyby te portrety zostały zamieszczone
w Internecie?• Czy przypominasz sobie zdjęcia, które zamieściła(e)ś w sieci? Czy
z jakiegoś powodu żałowała(e)ś, że je tam zamieściłe(a)ś?
21
To są etyczne aspekty utrwalania, rozpowszechniania i publikowania wizerunku
Istnieją także aspekty prawne
WizerunekJak publikować legalnie?
22
To wymaga szczególniejszej uwagi i podkreślenia
• Kto przed powieszeniem portretu wcześniej o to zapytał współuczestnika ćwiczenia? Np.:• „Czy nie masz nic przeciwko…”• „Czy zgodzisz się…”• „Czy mogę…”• …
23
WizerunekJak publikować legalnie?
24
Oto szczególnie ważne spostrzeżenie (aspekt prawny)
• Kto przed powieszeniem portretu wcześniej o to zapytał współuczestnika ćwiczenia? Np.:• „Czy nie masz nic przeciwko…”• „Czy zgodzisz się…”• „Czy mogę…”• …
25
jeżeli ktoś nie wyrazi zgody, nie wieszaj jego portretu!
Co to jest „wizerunek”?
• …to utrwalona podobizna człowieka
• przedstawiająca cechy wyglądu • (nie tylko), • które pozwalają na jego identyfikację• (które pozwalają stwierdzić, o kogo
chodzi; o ile są charakterystyczne dla danej osoby).
• Wizerunek podlega ochronie prawnej.
26
Wizerunek podlega ochronie prawnej
• Rozpowszechnianie/publikowanie wizerunku musi być zgodne z prawem!
•…musi być legalne!• Jak legalnie publikować wizerunek?•Czy już wiadomo „jak”?•Nie? Dlaczego?
27
WizerunekJak publikować legalnie?
28
Czy uczniowie już wiedzą?
• Co to jest wizerunek?• Co to znaczy publikować?• Co to znaczy legalnie?• Teraz należy wyjaśnić „jak?”• „jak?” – powiązać z brakiem wyrażenia zgód w
ćwiczeniu „portret”…• „jak?” należy utożsamić z istnieniem
właściwych przepisów prawa.29
opcjonalnie
• Powiedz, że wizerunek jest jednym z naszych dóbr osobistych.
• Zapytaj uczestników, z czym kojarzy im się hasło „dobra osobiste”.
• Zbierz ich skojarzenia. • Powiedz, że dobra osobiste
przysługują każdemu człowiekowi i że wartości te są chronione przez polskie prawo.
30
WizerunekJak publikować legalnie?
31
WizerunekJak publikować legalnie?
• Nie należy utrwalać wizerunku osoby, która sobie tego nie życzy.
• Standardem • (zwykłą, naturalną, zwyczajową rzeczą)
• powinno być zapytanie najpierw o zgodę.
• Co w tych zdaniach może być błędne?
32
Pytaj o zgodę
• Nie należy rozpowszechniać/publikować wizerunku osoby, która sobie tego nie życzy.
• Standardem • (zwykłą, naturalną, zwyczajową rzeczą)
• powinno być zapytanie najpierw o zgodę.
33
Dobra osobiste
• Utrwalenie czyjegoś wizerunku może wiązać się z naruszeniem dóbr osobistych tej osoby, • np. dobrego imienia lub czci, • jeśli zostanie np. sfotografowana w sytuacji
ośmieszającej, prywatnej lub intymnej. • Rozpowszechnienie, opublikowanie
czyjegoś wizerunku może wiązać się z naruszeniem dóbr osobistych tej osoby.
34
Publikowanie wizerunku może być naruszeniem dóbr osobistych
Wizerunek jest dobrem osobistym.
35
źródło: Facebook.com/Krzysztof.Slugocki
Wizerunek jest dobrem osobistym Każdemu
człowiekowi przysługuje prawo do ochrony swoich dóbr osobistych przed naruszeniami ze strony innych osób.
36
Każdemu przysługuje prawo do ochrony dóbr osobistych Prawo do
ochrony wizerunku, podobnie jak innych dóbr osobistych, przysługuje tylko osobom żyjącym.
37
Prawo do ochrony wizerunku przysługuje osobom żyjącym Wizerunek może być
utrwalany na różne sposoby, np. w formie zdjęcia, obrazu, filmu, karykatury; przy pomocy różnych narzędzi, np. aparatu fotograficznego, smartfona, tabletu, drona, a także ołówka i kartki papieru.
38
Wizerunek może być utrwalany na różne sposoby Nie należy
rozpowszechniać (publikować) wizerunku osoby, która sobie tego nie życzy.
Standardem powinno być zapytanie najpierw o zgodę.
39
WizerunekJak publikować legalnie?
40
„Wiedza w pigułce”
• Bardzo pożądane jest przestudiowanie skryptu w szczególności w części „Wiedza w pigułce” w powiązaniu z prezentowanymi wcześniej przepisami:
• Art. 23 i 24 Kodeksu cywilnego;• Art. 81 Prawa autorskiego;• oraz
• Art. 23 i 7 (pkt 5) Ustawy o ochronie danych osobowych.
41
WizerunekJak publikować legalnie?
42
WizerunekJak publikować legalnie?
• Na czym polega ochrona wizerunku?• Nie należy rozpowszechniać publikować wizerunku osoby, która sobie tego nie życzy. • Standardem powinno być zapytanie najpierw o zgodę.
43
Wizerunek - jak publikować legalnie?
Algorytm myślenia i postępowania• Czy mam do czynienia z
wizerunkiem?• Czy ten wizerunek podlega ochronie?• Czy mogę publikować ten wizerunek?• Czy mam zgodę na publikację?
44
WizerunekJak publikować legalnie?
45
Wizerunek - jak publikować legalnie?
Algorytm myślenia i postępowania
46
Czy mam do czynienia z wizerunkie
m? Czy ten wizerunek podlega
ochronie?
Czy mogę publikować
ten wizerunek?
Czy mam zgodę na
publikowanie?
Czy mogę publikować?
TN
N T
Czy moja publikacja
będzie legalna?
N T
N
NT
Czy mam zgodę na
publikowanie
wizerunku?N T
T
Wskazać źródło
publikacji
Wskazać źródło
publikacji
WizerunekJak publikować legalnie?
47
Czy mam do czynienia z wizerunkiem?
Czy ten wizerunek podlega ochronie?
48Źródło: http://www.pd4pic.com/images/-sherlock-holmes-detective-magnifying-glass-loupe.png
Czy mogę publikować ten wizerunek?
Czy mam zgodę na publikację?• Obraz jest wizerunkiem, ale nie
podlega ochronie, bo przedstawia postać fikcyjną.
49
Czy mam do czynienia z wizerunkiem?
Czy ten wizerunek podlega ochronie?
50Źródło: https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/4a/Mural_del_Che_Guevara_en_Juan_Griego.jpg?uselang=pl
Czy mogę publikować ten wizerunek?
Czy mam zgodę na publikację?• Obraz jest wizerunkiem ―
przedstawia prawdziwą postać Che Guevary. Jako wizerunek osoby nieżyjącej nie podlega jednak ochronie.
51
Czy mam do czynienia z wizerunkiem?
Czy ten wizerunek podlega ochronie?
52Źródło: https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Vladimir_Putin#/media/File:Mainz-Rosenmontagzug2015-Z104.jpg
Czy mogę publikować ten wizerunek?
Czy mam zgodę na publikację?• Pomnik stanowi karykaturę
prezydenta Rosji Władimira Putina. Jest jego wizerunkiem i jako taki podlega ochronie.
• Jak można rozpowszechniać wizerunki osób znanych i polityków?
53
Czy mam do czynienia z wizerunkiem?
Czy ten wizerunek podlega ochronie?
54
Źródło: http://www.nbp.pl/banknoty_i_monety/banknoty_kolekcjonerskie/img/2011_banknot_100_rocznica_rocznica_Nobla_Marii_Sklodowskiej-Curie_20000zl_a.jpg
Czy mogę publikować ten wizerunek?
Czy mam zgodę na publikację?• Obecna na banknocie twarz Marii
Curie-Skłodowskiej jest jej wizerunkiem, ale nie podlega ochronie, bo prawo do ochrony wizerunku przysługuje tylko osobom żyjącym.
55
Czy mam do czynienia z wizerunkiem?
Czy ten wizerunek podlega ochronie?
56Źródło: https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/7/78/Torun_pomnik_Pilsudskiego.jpg?uselang=pl
Czy mogę publikować ten wizerunek?
Czy mam zgodę na publikację?• Pomnik przestawia Józefa
Piłsudskiego. Jest wizerunkiem, ale nie podlega ochronie, bo prawo do ochrony wizerunku przysługuje tylko osobom żyjącym.
57
Czy ta publikacja jest legalna?
58
Czy ta publikacja jest legalna?
59
Źródło: oklejaj.pl
Czy mogę publikować ten wizerunek?
Czy mam zgodę na publikację?• Karykatura Krzysztofa Sługockiego.
Jest wizerunkiem i podlega ochronie.• Potrzebna jest zgoda na
publikowanie tego wizerunku.
61
WizerunekJak publikować legalnie?
62
…całość zostanie udostępniona w roku 2016
• Krzysztof.Slugocki@gmail.com• 501 091 995• Facebook.com/Krzysztof.Slugocki• sites.google.com/site/
krzysztofslugocki• slideshare.net/eGocki• prezi.com/user/eGocki
63