SŁONECZNA WITAMINA

dr Izabela Dobrowolska

RAK NADCIŚNIENIE CHOROBY SERCA

AUTYZM OTYŁOŚĆ RZS

CUKRZYCA typu 1 i 2 STWARDNIENIE ROZSIANE MIGRENY

GRYPA i PRZEZIĘBIENIE CHOROBY ZAPALNE JELIT GRUŹLICA

CHOROBA ALZHEIMER’a OZNAKI STARZENIA SIĘ DEMENCJA

EGZEMA i ŁUSZCZYCA BEZSENNOŚĆ UTRATA SŁUCHU

BÓLE MIĘŚNI CHOROBY ZĘBÓW i DZIĄSEŁ

ASTMA

OSTEOPOROZA ZWYRODNIENIE PLAMKI ŻÓŁTEJ

DEPRESJA

STANPRZEDRZUCAWKOWY

SCHIZOFRENIA NIEPŁODNOŚĆ

RAK NADCIŚNIENIE CHOROBY SERCA

AUTYZM OTYŁOŚĆ RZS

CUKRZYCA typu 1 i 2 STWARDNIENIE ROZSIANE MIGRENY

GRYPA i PRZEZIĘBIENIE CHOROBY ZAPALNE JELIT GRUŹLICA

CHOROBA ALZHEIMER’a OZNAKI STARZENIA SIĘ DEMENCJA

EGZEMA i ŁUSZCZYCA BEZSENNOŚĆ UTRATA SŁUCHU

BÓLE MIĘŚNI CHOROBY ZĘBÓW i DZIĄSEŁ

ASTMA

OSTEOPOROZA ZWYRODNIENIE PLAMKI ŻÓŁTEJ

DEPRESJA

STANPRZEDRZUCAWKOWY

SCHIZOFRENIA NIEPŁODNOŚĆ

NIENIEDOBÓR WITAMINY D3

STATYSTYKI

Na niedobór witaminy D cierpi:

- 80% osób starszych

- 76% kobiet w ciąży i 81% ich nowonarodzonych dzieci

- 60% pacjentów szpitali

- 48% dziewczynek w wieku 9-11 lat

- 32% lekarzy

OSTEOLAMACJA I KRZYWICA

- witaminę D odkryto na początku ubiegłego wieku- podawanie wątroby z dorsza zapobiegało krzywicy- początkowo uważano, że to za sprawą witaminy A, ale

odkryto, że ugotowanie wątroby, które niszczy witaminę A nie wpływa na jej skuteczność w zapobieganiu krzywicy

- nazwano witaminą D, bo litera ta była następna w alfabecie (witaminy A, B i C były już znane w tamtym czasie)

- w późniejszym czasie okazało się, że jeszcze lepszy efekt niż wątroba z dorsza przynosi przebywanie dzieci na słońcu

Elmer McCollum i Marguerite Davis

Edward Mellanby

Alfred Fabian Hess

Adolf Windaus

w DNA obecne są receptory dla witaminy D, które wiążą ją w specyficznych miejscach i regulują ekspresję genów

u człowieka zidentyfikowano 3 000 genów wrażliwych na witaminę D (szacuje się, że w sumie mamy 25 000 genów)

witamina D (cholekalciferol) jest prohormonemsteroidowym, produkowanym w naszym organizmie z cholesterolu

receptory dla witaminy D obecne są prawie w każdym rodzaju komórki ludzkiej

aktywacja witaminy D do hormonu ma miejsce w nerkach – 125-dihydroksywitamina D (1,25(OH)2D, kalcytriol)

hormon – substancja produkowana przez organizm w jednym miejscu, a następnie transportowana i działająca w innym miejscu

w wątrobie witamina D ulega hydroksylacji do 25-hydroksywitaminy D (25(OH)D, kalcydiol)

Michael HolickHector DeLuca

OSTEOPOROZA

aktywacja przez witaminę D genów w jelitach, kościach, nerkach i przytarczycach

podstawą właściwa gospodarka wapniem i fosforem

utrzymanie równowagi w poziomie wapnia poprzez:- zapewnienia absorpcji wapnia z jelit- zwiększenie liczby osteoklastów – zwiększenie resorpcji wapnia przez kości- utrzymanie poziomu wapnia i fosforu odpowiedniego do budowy kości- zapewnienie prawidłowego funkcjonowania przytarczyc i produkcji

parathormonu

konieczna dla zapewnienia odpowiedniej struktury kości oraz w trakcie przebudowy kości

GRYPA I PRZEZIĘBIENIE

witamina D reguluje genodpowiedzialny za produkcję peptydów biorących udział w walce z bakteriami

200 peptydów antybakteryjnych –szansa oddziaływania na wiele patogenów

katelicydyna – naturalny antybiotyk o szerokim spektrum działania

związek niedoboru witaminy D z infekcjami wirusowymi w okresie jesienno-zimowym i z zachorowaniami na gruźlice

witamina D3 stosowana jest w profilaktyce astmyzastosowanie witaminy D3 u pacjentów z wirusem HIV

geny wrażliwe na witaminę D – ekspresja w monocytach i limfocytach T

NOWOTWORY

zwiększa samodestrukcję zmutowanych komórek (jeśli się namnażają może prowadzić to do rozwoju nowotworu)

zmniejsza rozprzestrzeniane się i namnażanie komórek nowotworowych

stymuluje różnicowanie się komórek (komórki nowotworowe są z reguły niezróżnicowane)

redukuje rozrost nowych naczyń krwionośnych – ukrwienie guzów nowotworowych prowadzi do uzłośliwienia guzów

przynajmniej 16 różnych typów nowotworów - ryzyko mniejsze nawet o 60%

inhibitor szlaku hedgehog – nowotwór mózgu, płuc, piersi, prostaty, skóry

NIEPŁODNOŚĆ I ZABURZENIA RÓWNOWAGI

HORMONALNEJ

deficyt witaminy D3 w trakcie ciąży zwiększa ryzyko zatrucia ciążowego, stanu przedrzucawkowego, zbyt niskiej wagi urodzeniowej dziecka

w krajach z pochmurnymi zimami mniej par zachodzi w ciążę w okresie jesienno-zimowym

witamina D3 poprawia płodność zarówno kobiet, jak i mężczyzn

u kobiet: związek witaminy D3 z endometriozą, zespołem policystycznychjajników, zbyt wysokim poziomem progesteronu i estrogenów (zaburzenia menstruacji)

u mężczyzn: związek witaminy D3 z jakością i żywotnością plemników oraz z poziomem testosteronu (wpływ na libido)

prawidłowy poziom witaminy D3 łagodzi bóle w trakcie menstruacji

CHOROBY SERCA

witamina D3 zmniejsza ryzyko chorób serca i zawałów o 1/3

niedobór witaminy D3 jest szczególnie groźny dla serca osób chorych na cukrzycę

witamina D3:- zapobiega stanom zapalnym w ścianie tętnic – zwiększa poziom

przeciwzapalnych cytokin- zapobiega zwapnieniu blaszek miażdżycowych- hamuje proces włóknienia blaszek miażdżycowych

STWARDNIENIE ROZSIANE

najnowsze badania naukowe pokazują związek zachorowań na MS i szerokością geograficzną – ryzyko zachorowania na MS rośnie wraz z odległością od równika

zmiana miejsca zamieszkania z rejonów oddalonych od równika w rejony w okolicy równika zmniejsza ryzyko zachorowania na MS

u osób chorujących na MS mieszkających w rejonie równika, przeprowadzka w rejony oddalone od równika skutkuje przyspieszeniem postępu choroby

CHOROBA ALZEIMER’A

naukowcy zidentyfikowali receptory dla witaminy D w obszarze hipokampusa i móżdżku – obszarach odpowiedzialnych za planowanie, przetwarzanie informacji i tworzenie nowych wspomnień

badania pokazały, że zastosowanie wysokich dawek witaminy D3 u osób z chorobą Alzeimer’a odczuwalne jest jako poprawa stanu chorych przez członków ich rodzin

stosowanie witaminy D3 u osób starszych poprawia ich zdolności poznawcze i pozwala dłużej utrzymać aktywność intelektualną

witamina D3 sprzyja odtruwaniu centralnego systemu nerwowego

osoby z deficytem witaminy D3 mają 11razy większą szansę doświadczyć depresji niż osoby z prawidłowym poziomem witaminy D3

DEPRESJA

deficyt witaminy D3 – wysoki poziom TNF-alfa, jednego z markerów stanów zapalnych

depresja często towarzyszy chorobom zapalnym

synergizm witaminy D3 z kwasem omega-3 (EPA)

najnowsze badania pokazują, że zaburzenia równowagi neurotransmiterów mogą być NIE PRZYCZYNĄ depresji, a jej SKUTKIEM

przyczyną depresji wydają się być zaburzenia w rozwoju i funkcjonowaniu neuronów – prawidłowe odżywianie mózgu i zwalczanie stanów zapalnychodgrywa tu fundamentalną rolę

witamina D3cholekalcyferol

witamina D2ergokalcyferol

lucerna

shitake

jeśli słońce jest niżej niż pod kątem 50 stopni nad horyzontem UVB nie dociera do ziemi

UVA bez UVB – bardzo szkodliwe

gdy słońce jest zbyt nisko nie zachodzi synteza witaminy D3

witamina D jest jedyną witaminą nieobecną w mleku matki

nasz organizm nie jest przystosowany do czerpania witaminy D z pożywienia i wchłaniania jej w układzie pokarmowym

DLACZEGO „SŁONECZNA” WITAMINA

witamina D3 wytworzona w skórze ma postać siarczanu

siarczan witaminy D3 jest rozpuszczalny w wodzie i swobodnie przemieszcza się w naszym krwiobiegu

witamina D3 w suplementach jest w formie niesiarczanowanej

niesiarczanowana witamina D3 do przemieszczania się w krwi potrzebuje LDL-u

POZIOM 25(OH)Dniedobór optymalny osoby

chore na raka i serce

nadmiar

< 50ng/ml

50-70ng/ml

70-100ng/ml

>100ng/ml

melanina pochłania promieniowanie UV – uniemożliwia syntezę witaminy D3

fotouszkodzenia powstające w skórze pod wpływem promieniowania UV stymulują powstawanie melaniny – opalenizna świadczy o uszkodzeniu skóry

UV powoduje utlenianie melaniny - uszkodzenia

kosmetyki do opalania z filtrami całkowicie blokują UVB i uniemożliwiają wytwarzanie witaminy D3

dodatkowo substancje chemiczne obecne w tych kosmetykach (np. dioxybenzone, octocrylene, ensulizole itp.) pod wpływem promieniowania UV generują wolne rodniki, zwiększają ryzyko nowotworów, powodują fotouczulenia, a nawet mają właściwości estrogenów

powszechnie uznany za bezpieczny dwutlenek tytanu wdychany wywołuje raka płuc

NATURALNE OLEJE

- tylko częściowo pochłaniają UV- nawilżają skórę i przyspieszają jej regenerację- zawierają antyoksydanty – neutralizują wolne rodniki generowane przez UV

sezamowy

kokosowy

z oliwek

chroń twarz i oczy

przygotuj wcześniej skórę

bezpieczne łóżka opalające ze zredukowaną emisją UVA - stosunek UVA do UVB podobny jak w świetle słonecznym lub niższy

1 – 2 razy w tygodniu

źródło naturalnej witaminy D3, gdy nie mamy możliwości korzystania ze słońca

przygotowanie skóry na wydłużoną ekspozycje na słońce w okresie wakacyjnym

łóżka z balastem elektronicznym

48 godzin po ekspozycji na słońcenie używaj mydła do mycia całego ciała

wytworzona witamina D3 musi zostać wchłonięta z powierzchni skóry

zastosowanie detergentu powoduje całkowite usunięcie witaminy D3 z powierzchni skórynaturalna witamina D3 pochodzi z lanoliny i sebum owiec i krów

możesz przyspieszyć wchłanianie witaminy D3 z skóry poprzez wcieranie w nią wytworzonego na niej sebum

szkło pochłania większość promieniowania UVB ale w bardzo niewielkim stopniu filtruje UVA

UVA niszczy witaminę D3

UVA bez UVB – bardzo szkodliwe

TWÓJ WEWNĘTRZNY FILTR PRZECIWSŁONECZNY

antyoksydanty rozpuszczalne w wodzie

antyoksydanty rozpuszczalne w tłuszczach

zwalczają utleniacze obecne w cytozolu komórek i w osoczu krwi

chronią lipidy w błonach komórkowych przed peroksydacją

witamina C, glutation, katechiny, resweratrol

witamina E, witamina A, beta-karoten

ASTAKSANTYNAkarotenoid

w usuwaniu wolnych rodników:- 65 x bardziej skuteczna niż witamina C- 54 x bardziej skuteczna niż beta-karoten- 14 x bardziej skuteczna niż witamina E

w wygaszaniu tlenu singletowego:- 6000 x bardziej skuteczna niż witamina C- 800 x bardziej skuteczna niż CoQ10- 550 x bardziej skuteczna niż witamina E i katechiny- 11 x bardziej skuteczna niż beta-karoten

przekracza barierę krew-mózg oraz barierę krew-siatkówka

Haematococcus pluvialis

ASTAKSANTYNA

- spłycenie zmarszczek- zmniejszenie rozmiarów plam starczych- skóra bardziej elastyczna i lepiej nawilżona

- dba o zdrowie układu kardiowaskularnego- wzmacnia odporność- stabilizuje poziom cukru w krwi- profilaktyka raka- zmniejsza stany zapalne- poprawia jakość widzenia

NIE DOPUSZCZAJ DO OPARZEŃ!

- astaksantyna nie działa od razu - aby uodpornić się na oparzenia słoneczne należy zacząć ją stosować na

kilka tygodni przed planowaną dłuższą ekspozycją na słońce - jest rozpuszczalna w tłuszczach i należy spożywać ją z tłuszczami

kiedy nastąpi uszkodzenie skóry, dalsza ekspozycja na słońce nie będzie skutkowała produkcją większej ilości witaminy D

NIE DOPUSZCZAJ DO OPARZEŃ!

- astaksantyna nie działa od razu - aby uodpornić się na oparzenia słoneczne należy zacząć ją stosować na

kilka tygodni przed planowaną dłuższą ekspozycją na słońce - jest rozpuszczalna w tłuszczach i należy spożywać ją z tłuszczami

kiedy nastąpi uszkodzenie skóry, dalsza ekspozycja na słońce nie będzie skutkowała produkcją większej ilości witaminy D

ALOES

potrzebny czas ekspozycji na słońce zależy od:koloru skóry, wieku, pory dnia, pory roku, zachmurzenia, wysokości

nie wystarczy od czasu do czasu wystawić na słońce twarzy i dłoni

lekkie zaróżowienie skóry sygnalizuje maksymalny czas pozostawania na słońcu (u osób z jasną karnacją – kilka minut, zwykle – 10-20 minut)

najbezpieczniejszy i najefektywniejszy czas na ekspozycję na słońce – między 10-tą a 14-stą

WITAMINA D ZE SŁOŃCA

WITAMINA D Z KAPSUŁKIsuplementy zawierające WYŁĄCZNIE witaminę D3, BEZ D2

dawka uzupełniająca, która pozwala podnieść poziom witaminy D do zalecanego:- dzieci – 70 IU na kg masy ciała- kobiety w ciąży - 5 000 do 10 000 IU na

dzień- dorośli – 5 000 do 40 000 IU na dzień

DAWKI JEŚLI W OGÓLE NIE KORZYSTAMY ZE SŁOŃCA

W TRAKCIE SUPLEMENTACJI DOUSTNEJ SPRAWDZAĆ POZIOM WITAMINY D W KRWI CO KILKA MIESIĘCY

- witamina D2 ma krótszą trwałość i jest mniej efektywna - witamina D3 w suplementach ma pochodzenie naturalne, witamina D2 często jest syntetyczna- konwersja do stanu aktywnego w przypadku witaminy D3 przebiega o 500% szybciej niż w przypadku witaminy D2

kiedyś uważano, że osoby otyłe potrzebują więcej witaminy D, ponieważ jest ona rozpuszczalna w tłuszczach i jest w związku z tym wchłaniania przez tkankę tłuszczową

tkanka mięśniowa również ma zdolność gromadzenia witaminy D

zapotrzebowanie na witaminę D zależy od naszej WAGI - im wyższa waga, tym większe zapotrzebowanie na witaminę D

stwierdzono związek pomiędzy witaminą D a utratą wagi u osób otyłych

PRZYCZYNĄ EWENTUALNEJ TOKSYCZNOŚCI WITAMINY D W POSTACI SUPLEMENTU JEST NIEDOBÓR WITAMINY K2

- zażywanie witaminy D3 stymuluje produkcje białek zależnych od witaminy K2

- rolą tych białek jest kierowanie wapnia w właściwe miejsca w organizmie

- przy niedoborze/braku witaminy K2 dobroczynne działanie tych białek, a więc dobroczynne działanie witaminy D3 jest utrudnione/niemożliwe

nie jest możliwe zbadanie poziomu witaminy K2, o jej niedoborze mogą świadczyć następujące schorzenia:- osteoporoza- choroby serca- cukrzyca

zażywanie suplementów diety z witaminą D3 i wapniem, bez równoczesnej suplementacji witaminą K2 powoduje powstawanie kamieni nerkowych, zwapnienie blaszek miażdżycowych, odkładanie wapnia w jelitach

witamina K2 aktywuje osteokalcynę, hormon produkowany przez osteoblasty, który jest odpowiedzialny za wiązanie wapnia w kościach

osteokalcyna zapobiega wiązaniu wapnia w blaszkach miażdżycowych

badania pokazują, że zażywanie suplementów z wapniem bez witaminy K2 zwiększa ryzyko zawałów serca i udaru mózgu

witamina K oddziałuje na MGP (matrix GLA protein) – białko chroniące ściany tętnic przed zwapnieniem

witamina K2 -menaquinon

witamina K1 - fyloquinon

witamina K3 – menadion, syntetyczna, może być szkodliwa

zapobiega koagulacji – zlepianiu krwinek czerwonych

MK-4 – krótkołańcuchowa forma witaminy K2, obecna w żółtkach jaj, maśle

MK-7 – długołańcuchowa forma witaminy K2, produkowana przez bakterie przeprowadzające fermentację, pozostaje dłużej w organizmie

fermentowane warzywa

nabiał z mleka krów karmionych trawą, w szczególności sery typu gouda

natto – fermentowane ziarna soi NATURALNE ŹRÓDŁA WITAMINY K2

pasztet z gęsiej wątróbki

- 150 – 280 µg na dzień- jeśli stosowane są wysokie dawki

witaminy D3 – więcej- ostrożnie jeśli stosowane są inne

antykoagulanty

WITAMINA K2 W POSTACI SUPLEMENTU

- wyłącznie witamina K2 naturalnego pochodzenia – z natto- poszukiwać suplementów wyłącznie z MK-7- MK-4 w suplementach jest pochodzenia syntetycznego

- jest rozpuszczalna w tłuszczach

DZIĘKUJĘ

ZA UWAGĘ