Post on 12-Jul-2015
5/11/2018 ściąga prawa człowieka - slidepdf.com
http://slidepdf.com/reader/full/sciaga-prawa-czlowieka 1/2
Limitacja korzystania z praw człowiekaIstota, budowa, funkcja oraz interpretacja klauzuli limitacyjnej Termin limitacja znaczy tyle co ograniczenie. Nie ma przeszkód
by stosować limitację wobec wszystkich form ograniczenia praw człowieka. Klauzule limitacyjne charakteryzuje opisywaniewarunków dopuszczalnej ingerencji za pomocą pojęć otwartych nie nawiązujących bezpośrednio do treściuprawnienia. W
przeciwieństwie do klauzul derogacyjnych pozwalają na ingerencję w substan cję chronioną nie tylko w stanach nadzwyczajnychale podczas normalnego funkcjonowania państwa. Ustanowiono trzy warunki dopuszczalności ingerencji (będące jednocześnietypowymielementamiskładowymiklauzulilimitacyjnej) tj:- zgodność ingerencjiz prawem,- jej konieczność w społeczeństwiedemokratycznym,-realizację celu prawowitego. Determinują one wypracowaną w systemie EKPC sekwencję działań organówkontrolnych. Jeżeli zostanie ustalone, że chroniona substancja została naruszona organ bada w pierwszej kolejności czynaruszenie ma oparcie w obowiązującym prawie- test legalności, po nim następuje test celowości – rozstrzyganie o zgodnościingerencji z celamiprawowitymi wymienionymi w klauzuli limitacyjnej. W końcu rozważa się czy ingerencja była konieczna wspołeczeństwie demokratycznym -test konieczności. Opisany kształt klauzuli można nazwać modelowym.Test legalności jego istotą jest ustalenie czy ingerencja w uprawnienie miała op arcie w obowiązującym prawie. Oznacza to, że
oprócz badania istnienia podstawy prawnej bada się także właściwości, którymita podstawa powinna się cechować. Wkonsekwencji otrzymujemy odpowiedź nie tylko na pytanie czy ingerencja była legalna ale również koncepcję rozumienia
pojęcia prawo. Za obowiązujące prawo uważane są normy obowiązujące w danym systemie prawnym w momencie ingerencji. Nie wyklucza się, że oprócz norm pochodzenia krajowego w grę wchodzą normy międzynarodowe. Dotyczy to tych państw wktórych prawo międzynarodowe może służyć do oceny wewnętrznych stosunków prawnych, nie tracąc przy tymmiędzynarodowego charakteru. Podstawą ograniczenia uprawnienia może być zarówno norma ustawowa jak ipozau stawowa..).Test celowości w tej fazie badania dopuszczalnościlimitacj ipo szukuje się odpowiedzina pytanie – czy naruszenie danego
uprawnienia było konsekwencją któregoś z celów prawowitych. Zawsze skomponowane są z dóbr znaczących w życiuspołecznym. Katalog tych dóbr określa się pod postacią celów prawowitych, dzielący się na dobra publiczne (bezpieczeństwo
państwowe, integralność terytorialną, porządek i bezpieczeństwo publiczne, zapob ieganie przestępstwom, dobrobyt gospodarczykraju), indywidualne (prawa iwolności innych osób oraz ich dobre imię). Są też dobra których wymiar publiczny przenika się zwymiarem indywidualnym. (zdrowie i moralność publiczna, powaga ibezstron ność władzy sądowej). To pojęcia celowo„otwarte”, pomieszczone w dokumentach wielostronnych odwołują się do wypracowanych w ramach różnych systemów
prawnych koncepcji czy instytucji dla których czasami trudno znaleźć nawet ekwiwalent językowy. Pojęcia te niekoniec zniemuszą mieć identyczne znaczenie w różnych dokumentach międzynarodowych jeśli nawet mają identyczne brzmienie.Test konieczności najbardziej cenny etap rozstrzygania o dopuszczalności limitacji. Organ kontrolny musizająć stanowisko codo tego czy zgodna z prawem irealizująca cel prawowity ingerencja była także uzasadniona. Do przeprowadzenia tego procesunie wystarczą same zasady techniczne (reguła osiągnięcia celu prawowitego za pomocą możliwie najmniej inwazyjnychśrodków), potrzebny jest też materialny punkt odniesienia.Klauzule generalne- umożliwiają ograniczenie odnoszące się do całego katalogu praw i wolnościzawartych w określonymdokumencie na postawie jednej klauzuli imitacyjnej.Klauzule indywidualne-limitacja dotyczy konkretnych uprawnień , zamiast jednej pojawia się kilka klauzulimitacy jnych, przyczym każda z nich stanowigrunt do ingerencji w inne uprawnienia.
Wyjątki ex defi nitione w obrębie tego mechanizmu mieszczą się takie unormowania które wskazują jednoznacznie że coś pozostaje bądź może być pozostawione po za takim zakresem że na jakiś obszar substancja ta się nie rozciąga lub może się nierozciągać. Pojęcie pracy przymusowej lub obowiązkowej nie obejmu je (zgodnie z Paktem Obywatelskim oraz w EKPC):pracywymaganej od osób pozbawionych wolności lub warunkowo zwolnionych, przymusowej służby wojskowej lub służbyzastępczej, świadczeń na wypadek sytuacji nadzwyczajnych lub klęsk zagrażających życiu lub dobrobytowi społeczeństwa oraz
pracy lub świadczeń wchodzących w skład zwyczajnych obowiązków oby watelskich. Może się zdarzyć że w funkcji wyjątku exdefinitione wystąpi autonomiczny artykuł traktatu. Dość typową stylistyką wprowadzenia wyjątku jest zastosowanie po zdaniugłównym wyrażającym zasadę ochrony - zdania podrzędnego rozpoczynającego się od zwrotu „chyba, że” albo „z wyjątkiem”.Istnieją wyjątki ex definitione odmiennego typu w których zamiast bezpośredniego sformułowania wyjątku kładzie się akcent na
prawo konkretnego państwa – strony do wprowadzenia ograniczeń w określonym zakresie. Można stwierdzić że w kontekściewyjątków ex definitione aktualnym jest test legalności formułowany wyraziście poprzez użycie zwrotu „zgodne z prawem” bądź
przez akcent na bezprawność czynu który wymaga reakcji bądź wreszcie wywodzony z przedmiotu i celu traktatu i z zasady„rule of law
Derogacja zobowiązań w dziedzinie praw człowieka
Rekonstrukcja istoty Derogacja jest jedną z instytucji delimitujących(=ograniczających)korzystan ie z praw człowieka. Oznaczato że w sytuacjach wyjątkowych iekstremalnych kiedy zagrożone jest istnienie narodu państwo może czasowo odstąpić odwykonywania niektórych zobowiązań w dziedzinie praw człowieka. Obwarowane jest to ściśle określonymip rocedurami.
Niezbędna dla podjęcia kroków derogacji jest klauzula derogacyjna. Klauzule derogacyjne zawierają katalog prawniederogowalnych tj. takich których stosowanie nie może być zawieszone bez względu na sytuację. Normy traktatowe stawiająobowiązek urzędowego określenia stanu nadzwyczajnego. Państwo podejmujące krokiderogacj izob owiązane jest do
powiadomienia o tym fakcie (oraz o jego powodach) społeczność międzyn arodową za pośrednictwem Sekretarza GeneralnegoONZ (tożsamy obowiązek wiąże się z zakończeniem stanu nadzwyczajnego). W klauzuli derogacyjnej test legalno ścisp rowadzasię do wymogu zgodnościkroków derogacyjny ch z prawem międzynarodowym. klauzule derogacyjne zezwalają nawprowadzenie środków w przypadku istnienia niebezpieczeństwa publicznego które zagraża życiu narodu. Krokiderogacyjneaby były zgodne ze standardamimiędzy narodowymi muszą mieścić się w zakresie ściśle odpowiadającym wymogom sytuacji.Kluczową rolą przy ocenie czy krokiderogacyjne mieszczą się w tym zakresie odgrywają trzy kryteria: Kryterium konieczności derogacji dla uporania się z niebezpieczną sytuacją. Państwo zobowiązane wykazać że prawo krajowe obowiązuje w „normalnej”sytuacji jest niewystarczające dla utrzymania porządku. Kryterium proporcjonalności pomiędzy środkami a stanemniebezpieczeństwa dla życia narodu. Kryterium czasu obowiązywania środków derogacyjnych. Zgodnie z klauzulą derogacyjnąśrodkip odjęte przez państwo nie mogą być sprzeczne z innymi zobowiązaniami wynikającymi z prawa międzynarodowego.Formalne przesłanki derogacji zgodnie z art. 4 ust.1 Paktu Obywatelskiego wyjątkowe niebezpieczeństwo publiczne którezagraża życiu narodu powinno zostać urzędowo ogłoszone. Ogłoszenie powinno zostać dokonane przez kompetentną władzę iwsposób przewidziany prawem krajowym .Dużą wagę przykłada się do treści klauzuli derogacyjnej. Notyfikacja powinn a zawieraćdane o podjętych środkach derogacyjnych w szczególności o ich rodzaju izakresie. Państwo zobowiązane jest przedstawić
powody dla których były one konieczn e. Muszą być na tyle dokładne aby organy kon trolne jak też inne państwa strony mogły woparciu o nie ocenić czy kroki derogacyjne są zgodne z prawem międzynarodowym. Zgodnie z Paktem Obywatelskim państwozobowiązane jest podać termin w którym odstępstwo przestanie obowiązywać.
Stan nadzwyczajny może zostać wprowadzony w sytuacji szczególnychzagrożeń, jeżeli zwykłe środki konstytucyjne są niewystarczające. Stanwojenny – warunkiem ogłoszenia tego stanu jest „ zewnętrzne zagrożenie
państwa, zbrojna napaść na terytorium RP lub gdy z umowymiędzynarodowej wynika zobowiązanie di wspólnej obrony przeciwkoagresji” Stan wyjątkowy może być wprowadzony” w razie zagrożeniakonstytucyjnego ustroju państwa, bezpieczeństwa obywateli lub porządku
publicznego” Stan klęski żywiołowej- ogłaszany „ w celu zapobiegnięciaskutkom katastrof naturalnych lub awarii technicznych noszących znamionaklęski żywiołowej oraz w celu ich usunięcia”
EKPC art.3-zakaz tortur; art.4-zakaz niewolnictwa i pracy przymusowej; art.5-prawo dowolności i bezpieczeństwa osobistego; art.6- prawo do rzetelnego procesu sądowego; art.7 -zakaz karania bez podstawy prawnej; art.8-
prawo do poszanowania życia
prywatnego i rodzinnego; art.9-wolność myśli, sumienia i wyznania; art.10-wolność wyrażaniaopinii; art.11-wolność zgromadzeń i stowarzyszania się; art.12- prawo do zawarcia małżeństwa;art.21-wymogi sprawowania urzędu; art.23-kadencja i odwoływanie; art.27-kompetencja
sędziów zasiadających jednoosobowo; art.35-wymogi dopuszczalności; art.39-polubownezałatwianie; art.46-moc obowiązująca oraz wykonanie wyroków PROTOKÓŁ: art.1 Ochronawłasności, art.2 prawo do nauki, art.3 prawo do wolnych wyborów, art.4 terytorialny z akres
stosowania, art.5 stosunek do Konwencji, art.6 podpisanie i ratyfikacja.
Zasada subsydiarności - jest to zasada, występująca w prawiewspólnotowym Unii Europejskiej, która mówi, że:
poszczególne organy administracji wspólnotowej są zobowiązanewspółpracować w celu osiągnięcia danych celów, kompetencje instytucji wspólnotowych są wykonywane przez możliwienajniższy w hierarchii organ administracji, ale odpowiedni do wykonywaniadanej kompetencji i podejmowania określonych działań, wspólnotapodejmuje działania niepodlegające wyłącznej kompetencji wspólnoty, tylkowtedy, gdy nie istnieje możliwość osiągnięcia danych celów wwystarczającym stopniu na szczeblu państw członkowskich, a okoliczności,cele, skutki i skala tych przedsięwzięć wskazują, że zostaną one lepiejzrealizowane przez wspólnotę, niż przez każde z państw członkowskich zosobna (np. ochrona środowiska).