Przygotowanie projektów

inwestycyjnychKatedra Inwestycji i Nieruchomości

Dr Anna Wojewnik-Filipkowska

B-34

Dr Anna Wojewnik-Filipkowska 1

Zakres zajęć (sylabus)1. Definicje i klasyfikacje inwestycji oraz projektów inwestycyjnych

2. Zasady przygotowania projektu inwestycyjnego

3. Planowanie nakładów inwestycyjnych i amortyzacji

4. Dobór źródeł finansowania i ich kosztów (koszty finansowe)

5. Planowanie zdolności (struktury) produkcyjnej/usługowej i zakresu wykorzystania

6. Szacowanie przychodów ze sprzedaży

7. Szacowanie kosztów operacyjnych

8. Szacowanie zapotrzebowania na KON

9. Sprawozdania finansowe

10. Ocena efektywności projektu inwestycyjnego (OZ, NPV, PI, IRR, MIRR)

11. Ocena ryzyka projektu inwestycyjnego (PI, SWOT, an. wrażliwości, an. scenariuszy)

Dr Anna Wojewnik-Filipkowska 2

Harmonogram ćwiczeń

Dr Anna Wojewnik-Filipkowska 3

Zajęcia 1

Zapoznanie z przypadkiem oraz modelem, lokalizacja pliku, arkusze.

Budowa i analiza danych w arkuszu "Przychody". Budowa zakładek.

Zajęcia 2

Prognoza przychodów (cd).

Prognoza kosztów.

Zajęcia 3

Prognoza MON.

Prognoza amortyzacji.

Zajęcia 4

Budżet.

Finansowanie projektu.

Zajęcia 5

Prognoza sprawozdań finansowych.

Zajęcia 6

Ocena opłacalności.

Zajęcia 7

Analiza wrażliwości

Zaliczenie przedmiotu• Przygotowanie do zajęć

• zgodnie z harmonogramem (literatura podstawowa)

• każda wejściówka to 5 p.p. do oceny

• Udział w zajęciach i wykonanie pracy • dopuszczalna 1 nieobecność bez odrabiania

• każda kolejna nieobecność musi zostać odrobiona na konsultacjach

• obowiązkowa obecność na min. 50% zajęciach

• Kolokwium (termin podstawowy)• Test

• 2 zadania (4 zadania dla osób z IOS i nieobecnych na więcej niż 1 ćw., które nie zostały obrobione)

• Kolokwium • jeden termin dodatkowy w sesji poprawkowej

4

Literatura podstawowa (obowiązkowa):• Rymarzak M. [red.], Zarządzanie inwestycjami i

nieruchomościami, wybrane problemy, FRUG 2011.

• Behrens W., Hawranek P.M.: Poradnik przygotowania przemysłowych studiów feasibility. Wydawnictwo UNIDO, Warszawa 1993.

• Czechowski L., Dziworska K., Gostkowska-Drzewicka T., Górczyńska A., Ostrowska E., Projekty inwestycyjne, ODDK Gdańsk 1997.

• Dziworska K.: Decyzje inwestycje przedsiębiorstw. Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk 2000.

• Rogowski, Waldemar. Rachunek efektywności inwestycji. Wolters Kluwer Polska, 2008.

Dr Anna Wojewnik-Filipkowska 5

Definicje i klasyfikacje inwestycji oraz projektów

inwestycyjnych

Dr Anna Wojewnik-Filipkowska 6

Inwestycje

• układ strumieni płatności zapoczątkowanych wydatkami, w oczekiwaniu na wpływy przewyższające te wydatki w przyszłości

D. Schneider: Investition, Finanzierung und Besteuerung. Wisebaden 1990, s. 34.

• celowo wydatkowany kapitał przez inwestora [...], skierowany na powiększenie jego dochodów w przyszłości

K. Dziworska Decyzje inwestycyjne przedsiębiorstw, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk 2000, s. 10.

7

Rodzaje inwestycji

Inwestycje

Finansowe Rzeczowe Niematerialne

Akcje

Obligacje

Lokaty

Inne

Nowe

Rozbudowa

Modernizacyjne

Odtworzeniowe

Badania i rozwój

Szkolenie kadr

Promocja i reklama

Inne

Inne

Projekt inwestycyjny

• Projekt inwestycyjny jest usystematyzowaną formą idei przekształcenia zgromadzonego przez przedsiębiorców kapitału w majątek produkcyjny, służący pomnażaniu stanu posiadania tychże podmiotów

T. Jajuga, W. Pluta: Inwestycje, Capital Budgeting –budżetowanie kapitałowe.

Fundacja Rozwoju Rachunkowości w Polsce, Warszawa 1995, s. 7-10.

9

Rodzaje inwestycji rzeczowych / projektów inwestycyjnych•inwestycje nowe

• rozwojowe, których rezultatem wprowadzenia ma być zwiększenie zdolności wytwórczych jednostki gospodarczej, poprawa jakości wytwarzanych produktów czy udzielanych usług, czyli dodanie procesowi wytwórczemu jakiejś dodatkowej wartości (w ujęciu ilościowym lub jakościowym)

•inwestycje odtworzeniowe (restytucyjne, reinwestycje)• gdy następuje zastępowanie zużytych lub przestarzałych urządzeń

nowymi i powoduje to utrzymanie produkcji na tym samym poziomie

•inwestycje modernizacyjne• celem jest poprawa efektywności i konkurencyjności

•inwestycje innowacyjne• służą modyfikacji (podniesienia konkurencyjności) wytwarzanych

dotychczas wyrobów

10

Rodzaje inwestycji rzeczowych / projektów inwestycyjnych•produkcyjne

• nakłady ponoszone na odtworzenie i przyrost środków trwałych służących do wytwarzania dóbr i usług materialnych (nakłady ponoszone na przemysł i budownictwo, rolnictwo, transport, łączność i obrót towarowy)

•nieprodukcyjne• nakłady ponoszone na działy nieprodukcyjne w gospodarce, czyli (na

budownictwo mieszkaniowe i komunalne, urządzenia socjalne i kulturalne, na naukę i oświatę etc.); powinny być zyskowne, ale także obejmują sferę konsumpcji społecznej, (szkoły, szpitale etc.), dlatego powinien być prowadzony także rachunek tzw. korzyści społecznych

•infrastrukturalne • nakłady inwestycyjne na urządzenia niezbędne do zapewnienia

prawidłowego funkcjonowania gospodarki narodowej (np. urządzenia do zaopatrzenia ludności w wodę etc.)

11

Jak podjąć racjonalną decyzję inwestycyjną?1. Cel i warunki poprawności?

2. Czym charakteryzuje się dobry projekt?

3. Co zawiera projekt?

4. Co to jest model finansowy?

5. Etapy analizy finansowej?

Dr Anna Wojewnik-Filipkowska 12

1. Cel i warunki poprawności podejmowania racjonalnych decyzji inwestycyjnych?

13

Zarządzanie inwestycjami

Lokowanie kapitału w takie aktywa (najczęściej

rzeczowe), które przyniosą większą

wartość niż wynosiły nakłady niezbędne do ich

pozyskania

Osiągnięcie maksymalnego zysku przy założonych

nakładach i zaakceptowanym ryzyku

ALBO

Osiągnięcie założonego zysku przy minimalnych nakładach

i zaakceptowanym ryzyku

15

Warunek poprawności

Planowania inwestycji

• Prospektywność

• Racjonalność

• Charakter kształtujący

• Charakter procesowy

• Charakter informacyjny

Analizy inwestycji

• Przyrostowości

• Uniwersalności

• Porównywalności

• Kompleksowości

• Jednoznaczności

• Obiektywności

• spójności

16

2. Czym charakteryzuje się dobry projekt?

Dr Anna Wojewnik-Filipkowska 17

Dobry projekt inwestycyjny• Przejrzysty, łatwy do czytania, zrozumiały, bez żargonu

branżowego

• Rzetelny, podbudowany sprawdzalnymi faktami i danymi

• Przekonywujący dzięki obiektywnemu przedstawieniu różnych aspektów przedsięwzięcia

• Argumenty w logicznej kolejności i ukazanie firmy jako opłacalnej inwestycji

• Wszystkie cele i sposoby ich osiągania aby inwestorzy mogli zapoznać się z marketingową, operacyjną i finansową strategią przedsiębiorstwa

• Skierowany do konkretnego inwestora by zaspokajał jego indywidualne wymagania

Dr Anna Wojewnik-Filipkowska 18

Miejsce studium wykonalności w cyklu życia projektu inwestycyjnego

Katedra Inwestycji, Anna Wojewnik-

Filipkowska19

Studium wykonalności

1. Jaki jest problem do rozwiązania?

2. Jakie są warianty rozwiązania problemu (techniczne, organizacyjne, finansowe) i który wariant jest najkorzystniejszy?

3. Czy projekt jest racjonalny?

4. Czy projekt jest wykonalny?

5. Czy są przesłanki do uznania, że projekt będzie miał charakter trwały?

6. Jakie są wskaźniki charakteryzujące projekt? Kryteria oceny?

20

3. Co zawiera projekt?

Dr Anna Wojewnik-Filipkowska 21

Studium wykonalności

22

Studium wykonalności

Ogólna charakterystyka projektu inwestycyjnego

Wykonalnośćtechniczno -

technologiczna

Wykonalnośćinstytucjonalno - prawna

Wykonalnośćekonomiczno -

finansowa

Analizy specyficzne dla danego projektu inwestycyjnego

Zawartość komercyjnego studium wykonalności projektu

1. Geneza projektu.

2. Analiza rynku i koncepcji marketingowej.

3. Lokalizacja inwestycji.

4. Koncepcja rozwiązań technicznych i technologicznych.

5. Program zaopatrzenia.

6. Struktura organizacji i sposób zarządzania.

7. Program potrzeb w zakresie personelu i szkolenia.

8. Harmonogram realizacji projektu.

9. Analiza finansowa projektu.

Katedra Inwestycji, Anna Wojewnik-

Filipkowska23

4. Co to jest model finansowy?

Dr Anna Wojewnik-Filipkowska 25

Długookresowy model finansowy

• Podstawowe narzędzie analityczne, za pomocą którego dokonuje się analizy finansowej projektu

• Symulacja wielkości dotyczących przyszłych stanów i wielkości charakteryzujących projekt inwestycyjny

• Modele są budowane przy wykorzystaniu standardowych arkuszy kalkulacyjnych, głównie Excel

Dr Anna Wojewnik-Filipkowska 26

Segmenty modelu

Informacje wejściowe (zbiór założeń)

obliczenia

informacje wyjściowe

Dr Anna Wojewnik-Filipkowska 27

Etapy prognozy

• Wykonanie ściśle określonych czynności w odpowiedniej kolejności, by uzyskiwać dane do wykorzystania w kolejnych etapach.

• Przedstawiona metoda nie jest jedyna, ale może stanowić przykład.

• Ogólna zasada postępowania jest taka sama.

Dr Anna Wojewnik-Filipkowska 28

5. Etapy analizy finansowej?

Dr Anna Wojewnik-Filipkowska 29

Etapy analizy finansowej 1. Plan założeń do analizy

2. Program usług/produkcji

3. Prognoza przychodów ze sprzedaży

4. Prognoza kosztów produkcji sprzedanej / usług

5. Budżet projektu - plan nakładów inwestycyjnych i źródeł finansowania

6. Plan amortyzacji

7. Plan kosztów finansowych

8. Plan kosztów finansowych powinien obejmować harmonogram spłaty kredytu

9. Plan rachunku wyników

10. Plan zapotrzebowania na kapitał obrotowy netto

11. Plan rachunku przepływów pieniężnych

12. Plan bilansu

13. Wycena kosztu kapitału

14. Ocena efektywności w ujęciu właścicielskim i standardowym

15. Analiza ryzyka 30

Zasady modelowania finansowego1. Uwzględnienie wszystkich istotnych aspektów działalności

firmy i wszystkie istotne przewidywane zdarzenia przyszłe.

2. Okres analizy powinien obejmować lata, w których wartości zmiennych decyzyjnych można stosunkowo precyzyjnie przewidzieć.

3. Model powinien generować podstawowe sprawozdania finansowe: rachunek zysków i strat, bilans, CF.

4. Model powinien być dynamiczny – zmiana założenia lub inne zmiennej powinna powodować przeliczanie prognozowanych sprawozdań.

5. Model powinien uwzględniać zaobserwowane na danych rzeczywistych zależności i trendy.

6. Poszczególne przychody i koszty powinny być modelowane osobno dla każdej działalności.

Dr Anna Wojewnik-Filipkowska 31

Podsumowując - w praktyce…

• Konieczność zgromadzenia dużej liczby trudno dostępnych informacji, dotyczących przyszłości, a więc obarczonych niepewnością.

• Konieczność dokonywania obliczeń wariantowych lub/i licznych kalkulacji uwzględniających zmiany założeń wynikające z obiektywnych przyczyn lub spowodowane zmianą stanowiska w określonych kwestiach uczestników projektu.

• Warunek zamknięcia finansowego.

• Doświadczenie.

Dr Anna Wojewnik-Filipkowska 36