Post on 25-Jul-2016
description
PRYMAS STEFAN WYSZYŃSKI NA BRÓDNIEW 1948 ROKU
PRYMAS STEFAN WYSZYŃSKI NA BRÓDNIE W 1948 ROKU
DROBNE RZECZY TWORZĄ NASZĄ CODZIENNOŚĆ. KONTAKTY Z SĄSIADAMI, ZAKUPY, PRACA, TROSKA O DZIECI. NIE JEST TO WIELKA HISTORIA, KTÓRA ZMIENIA LOSY KRAJU CZY ŚWIATA, ALE W PRZYPADKU LOKALNEJ SPOŁECZNOŚCI TAKIE DROBNE SPRAWY ŚWIADCZĄ O JEJ ŻYWOTNOŚCI, WARTOŚCIACH, TWORZĄ JEJ TOŻSAMOŚĆ. LOKALNA SPOŁECZNOŚĆ BRÓDNA, JAK I CAŁEJ WARSZAWY ZOSTAŁA POWAŻNIE ZNISZCZONA PRZEZ TRAGEDIĘ II WOJNY ŚWIATOWEJ. SPŁONĘŁO MNÓSTWO DREWNIANYCH DOMÓW, CZĘŚĆ MIESZKAŃCÓW MUSIAŁA UCIEKAĆ Z BRÓDNA, INNI CHRONILI SIĘ U ZNAJOMYCH, WIERZĄC, ŻE KIEDYŚ WRÓCĄ DO NORMALNEGO ŻYCIA. WYSTARCZY WSPOMNIEĆ, ŻE PO 1945 R. LICZBA MIESZKAŃCÓW SPADŁA DO NIESPEŁNA 500. ZAKOŃCZENIE WOJNY NIE OZNACZAŁO PEŁNEJ WOLNOŚCI W POLSCE, ALE PRZYNAJMNIEJ MOŻNA BYŁO WRÓCIĆ DO SWOICH DOMÓW, ZACZĄĆ JEJ ODBUDOWYWAĆ LUB REMONTOWAĆ. ŻYCIEM LUDZKIM ZACZĘŁA ZNÓW KIEROWAĆ POTRZEBA PRACY, ZDOBYCIA POŻYWIENIA, ZAPEWNIENIA SOBIE PODSTAW EGZYSTENCJI, SPRAWY RODZINNE, SPOŁECZNE, RELIGIJNE.DO TAKIEJ ODBUDOWUJĄCEJ SIĘ Z KOSZMARU WOJNY SPOŁECZNOŚCI BRÓDNA PRZYBYŁ Z WIZYTĄ KARDYNAŁ STEFAN WYSZYŃSKI. BYŁO TO PRAWDOPODOBNIE 8 MAJA 1948 R., KIEDY TO KARDYNAŁ WMUROWAŁ AKT EREKCYJNY POD BUDOWĘ KOŚCIOŁA I POŚWIĘCIŁ FUNDAMENTY POD NOWY KOŚCIÓŁ P.W. MATKI BOŻEJ RÓŻAŃCOWEJ. WITAŁ GO KS. PROBOSZCZ TADEUSZA ZIMIŃSKI, KTÓRY W 1945 R. OBJĄŁ PARAFIĘ NA BRÓDNIE. NA JEDNYM ZE ZDJĘĆ STOJĄ NA TLE KAMIENICY, KTÓRA NAZNACZONA JEST ŚLADAMI PO KULACH (ZDJĘCIE 5). WIZYTA MIAŁA CHARAKTER DUSZPASTERSKI, RELIGIJNY, ALE DLA MIESZKAŃCÓW BYŁO TO TEŻ WIELKIE WYDARZENIE SPOŁECZNE.
NA PREZENTOWANYCH ZDJĘCIACH WIDZIMY TŁUMY LUDZI WITAJĄCE KARDYNAŁA, ROZPOZNAJEMY ULICE I BUDYNKI, KTÓRE JUŻ ZNIKNĘŁY, ALE PRZEDE WSZYSTKIM WIDZIMY ŻYWĄ SPOŁECZNOŚĆ, KTÓRA UCZESTNICZY W WAŻNYCH DLA SIEBIE WYDARZENIACH. TEN EPIZOD Z PUNKTU WIDZENIA HISTORII CZY NAWET ŻYCIA KOŚCIOŁA W POLSCE DLA LOKALNEJ SPOŁECZNOŚCI STAJE SIĘ WAŻNYM INTEGRUJĄCYM WYDARZENIEM, KTÓRE WZBUDZA POCZUCIE SOLIDARNOŚCI, WZMACNIA LOKALNE WIĘZI, DAJE NADZIEJĘ NA NORMALNE ŻYCIE W NIEŁATWYCH PRZECIEŻ CZASACH.
CÓŻ WIDZIMY NA ZDJĘCIACH? POZA SKUPIONYMI I ROZRADOWANYMI LUDŹMI I SAMYM PRYMASEM NA WIELU ZDJĘCIACH WIDZIMY KS. PROBOSZCZA TADEUSZA ZIMIŃSKIEGO (ZDJĘCIE 5, 11, 27, 28, 29, 30), KTÓREMU PRZYPADŁA ROLA GOSPODARZA. W TLE WIDZIMY TEŻ ISTNIEJĄCY DO DZIŚ BUDYNEK, ÓWCZEŚNIE PRZY UL. POBORZAŃSKIEJ 33, W KTÓRYM MIEŚCIŁA SIĘ KAPLICA (ZDJĘCIE 2). BYŁ TO „DOM PRACY CARITASU”, ZBUDOWANY WEDŁUG PLANÓW ZDZISŁAWA MĄCZEŃSKIEGO. TEN SAM ARCHITEKT ZAPROJEKTOWAŁ WIDOCZNY NA JEDNYM ZE ZDJĘĆ MONUMENTALNY GMACH SZKOLNY, KTÓRY POWSTAŁ W 1927 R. (ZDJĘCIE 22) PRZED WOJNĄ MIEŚCIŁA SIĘ TU SZKOŁA POWSZECHNA NUMER 65.
NIE POSIADAMY WIELU ZDJĘĆ Z POWOJENNEGO BRÓDNA, A FAKT, IŻ WYKONANO TYLE ZDJĘĆ Z WIZYTY PRYMASA ORAZ TO, IŻ PRZETRWAŁY DO NASZYCH CZASÓW DODATKOWO PODKREŚLA WAGĘ TEGO WYDARZENIA DLA ÓWCZESNYCH MIESZKAŃCÓW BRÓDNA. WIELKIE PODZIĘKOWANIA NALEŻĄ SIĘ PRZEDE WSZYSTKIM PANU ZYGMUNTOWI ŻYCHOWICZOWI, KTÓRY UDOSTĘPNIŁ PREZENTOWANE W ALBUMIE ZDJĘCIA . NATURALNYM NASZYM ODRUCHEM JEST ICH DALSZE UDOSTĘPNIENIE, ABY PRZYWOŁAĆ POWOJENNE BRÓDNO I JEGO MIESZKAŃCÓW.
DRUGI PLAN WIZUALIZUJE HISTORIĘ
HISTORIA TO NIC INNEGO JAK MILIARDY OSOBISTYCH WSPOMNIEŃ, OSIĄGNIĘĆ, A TAKŻE PORAŻEK. KAŻDEGO Z NAS, KTÓRY PRZYSZEDŁ NA ŚWIAT NA TRZECIEJ PLANECIE OD SŁOŃCA. O TYCH ZASŁUŻONYCH BARDZIEJ NIŻ INNI UCZĄ W SZKOLE. POZOSTAŁE WSPOMNIENIA SĄ PRZEKAZYWANE PRZY OKAZJI RODZINNYCH OBIADÓW W FORMIE OPOWIEŚCI. INNE ZAŚ SĄ ARCHIWIZOWANE W FOTOGRAFICZNYCH ALBUMACH RODZINNYCH. NARODZINY, CHRZEST, PIERWSZA KOMUNIA ŚWIĘTA, ŚLUB, POGRZEB, CZASEM WOJSKOWA PRZYSIĘGA, CZY GRUPOWE ZDJĘCIA KLASOWE, KTÓRE ZAZWYCZAJ URYWAJĄ SIĘ PO SZKOLE PODSTAWOWEJ. OBSERWUJĄC POSZERZAJĄCE SIĘ Z KAŻDYM ROKIEM ARCHIWUM ZDJĘĆ PROJEKTU „TARGÓWEK – BLOKI PEŁNE HISTORII” MOGĘ ŚMIAŁO RZEC, ŻE HISTORIĘ KAŻDEGO BLOKOWISKA W POLSCE MOŻNA BY UKAZAĆ TYLKO I WYŁĄCZNIE Z PERSPEKTYWY OBRZĘDÓW SAKRALNYCH – CHRZEST, PIERWSZA KOMUNIA ŚWIĘTA, ŚLUB CZASEM POGRZEB. I NA TYCH WŁAŚNIE ZDJĘCIACH, WAŻNIEJSZY – Z PERSPEKTYWY HISTORII – JEST DRUGI PLAN LUB NAWET TRZECI. CHOĆ PRZYPADKOWY, CHAOTYCZNIE SKADROWANY, POMIMO TEGO JEST WAŻNYM ŚWIADECTWEM. PRZYGOTOWUJĄC ZDJĘCIA DO DRUKU PRZY PROJEKTACH BARTOSZA, ZAWSZE MAM DYLEMAT, CZY JE RETUSZOWAĆ, ULEPSZAĆ CZY JEDNAK ZACHOWAĆ JE TAK, JAKBY BYŁY PREZENTOWANE W RODZINNYM ALBUMIE FOTOGRAFICZNYM. PONISZCZONE, Z WADAMI PRZY WYWOŁYWANIU. W DOMOWYM ALBUMIE ZNISZCZONE ZDJĘCIA BY NAMI NIE PRZESZKADZAŁY, A WRĘCZ PRZECIWNIE PEWNIE BY MIAŁY DLA NAS WIĘCEJ MAGII. ZAZWYCZAJ W MOICH MYŚLACH ZWYCIĘŻA IDEA, ŻE TE NIEDOSKONAŁOŚCI, RYSY SĄ TAKŻE RÓWNOPRAWNĄ CZĘŚCIĄ OPOWIEŚCI DANEGO ZDJĘCIA. I TAK JEST RÓWNIEŻ TYM RAZEM.
PAWEŁ SKY
WARTO PODKREŚLIĆ, IŻ DATA WYDANIA ALBUMU ZBIEGA SIĘ Z DATĄ SETNEJ ROCZNICY WŁĄCZENIA NOWEGO BRÓDNA DO WARSZAWY, CO NADAJE DODATKOWY WYMIAR HISTORYCZNY PREZENTOWANEJ PUBLIKACJI. NOWE BRÓDNO, KTÓREGO POCZĄTKI SIĘGAJĄ BUDOWY I OTWARCIA W 1877 R., CARSKIEJ KOLEI NADWIŚLAŃSKIEJ TO DZIŚ WARSZAWSKIE BLOKOWISKO, KTÓRE POWOLI JEDNAK ZACZYNA PRZYPOMINAĆ SOBIE O SWOJEJ PRZESZŁOŚCI.
DZIĘKI PUBLIKACJI ALBUMU MOŻEMY PONOWNIE NAWIĄZAĆ KONTAKT Z JEGO DAWNYMI MIESZKAŃCAMI, TROCHĘ SYMBOLICZNY, MOŻE NAWET SENTYMENTALNY I SPRÓBOWAĆ ODNALEŹĆ SIĘ W PRZEŻYWANEJ PRZEZ NICH SYTUACJI. CZY ODNAJDZIEMY TAM CZĘŚĆ SWOJEJ PRZESZŁOŚCI? CZY LUDZIE CI OKAŻĄ SIĘ DLA NAS BLISCY? ZALEŻY TO W DUŻEJ MIERZE OD TEGO, NA ILE MY SAMI CHCEMY, BY TAK SIĘ STAŁO. NA ILE ZALEŻY NAM NA TYM, ABY I PAMIĘĆ O NAS ŻYŁA W ŻYWEJ TRADYCJI NASTĘPNYCH POKOLEŃ.
BARTOSZ WIECZOREK
PS. JEŻELI KTOŚ Z PAŃSTWA MA JAKIEKOLWIEK ZDJĘCIA LUB WSPOMNIENIA ZWIĄZANE Z RÓŻNYMI OKRESAMI HISTORYCZNYMI BRÓDNA, TO BARDZO PROSIMY O KONTAKT I UDOSTĘPNIENIE MATERIAŁÓW, ABY WSPÓLNIE GROMADZIĆ I UTRWALAĆ PRZESZŁOŚĆ. TO MOŻE BYĆ NAJDROBNIEJSZE ŚWIADECTWO, Z POZORU MAŁO WAŻNE ZDJĘCIE. WSZYSTKO JEDNAK RAZEM SKŁADA SIĘ NA WIELOBARWNĄ MOZAIKĘ O NAZWIE „BRÓDNO”.
PRZYBYCIE
PRZY
BYCI
E · Z
BIGN
IEW
ŻYCH
OWIC
Z · KA
RDYN
AŁ S
TEFA
N WY
SZYŃ
SKI N
A BR
ÓDNI
E W 19
48 R
OKU
1
PRZY
BYCI
E · Z
BIGN
IEW
ŻYCH
OWIC
Z · KA
RDYN
AŁ S
TEFA
N WY
SZYŃ
SKI N
A BR
ÓDNI
E W 19
48 R
OKU
3
KARD
YNAŁ
STE
FAN
WYSZ
YŃSK
I NA
BRÓD
NIE W
1948
ROK
U · P
RZYB
YCIE
· ZB
IGNI
EW Ż
YCHO
WICZ
2
PRZY
BYCI
E · Z
BIGN
IEW
ŻYCH
OWIC
Z · KA
RDYN
AŁ S
TEFA
N WY
SZYŃ
SKI N
A BR
ÓDNI
E W 19
48 R
OKU
5
KARD
YNAŁ
STE
FAN
WYSZ
YŃSK
I NA
BRÓD
NIE W
1948
ROK
U · P
RZYB
YCIE
· ZB
IGNI
EW Ż
YCHO
WICZ
4
KARD
YNAŁ
STE
FAN
WYSZ
YŃSK
I NA
BRÓD
NIE W
1948
ROK
U · P
RZYB
YCIE
· ZB
IGNI
EW Ż
YCHO
WICZ
6
PRZY
BYCI
E · Z
BIGN
IEW
ŻYCH
OWIC
Z · KA
RDYN
AŁ S
TEFA
N WY
SZYŃ
SKI N
A BR
ÓDNI
E W 19
48 R
OKU
7
KARD
YNAŁ
STE
FAN
WYSZ
YŃSK
I NA
BRÓD
NIE W
1948
ROK
U · P
RZYB
YCIE
· ZB
IGNI
EW Ż
YCHO
WICZ
8
PRZY
BYCI
E · Z
BIGN
IEW
ŻYCH
OWIC
Z · KA
RDYN
AŁ S
TEFA
N WY
SZYŃ
SKI N
A BR
ÓDNI
E W 19
48 R
OKU
9
KARD
YNAŁ
STE
FAN
WYSZ
YŃSK
I NA
BRÓD
NIE W
1948
ROK
U · P
RZYB
YCIE
· ZB
IGNI
EW Ż
YCHO
WICZ
10
PRZY
BYCI
E · Z
BIGN
IEW
ŻYCH
OWIC
Z · KA
RDYN
AŁ S
TEFA
N WY
SZYŃ
SKI N
A BR
ÓDNI
E W 19
48 R
OKU
11
KARD
YNAŁ
STE
FAN
WYSZ
YŃSK
I NA
BRÓD
NIE W
1948
ROK
U · P
RZYB
YCIE
· ZB
IGNI
EW Ż
YCHO
WICZ
12
WIZYTA
WIZY
TA ·
ZBIG
NIEW
ŻYC
HOWI
CZ ·
KARD
YNAŁ
STE
FAN
WYSZ
YŃSK
I NA
BRÓD
NIE W
1948
ROK
U
13
KARD
YNAŁ
STE
FAN
WYSZ
YŃSK
I NA
BRÓD
NIE W
1948
ROK
U · W
IZYT
A · Z
BIGN
IEW
ŻYCH
OWIC
Z
14
WIZY
TA ·
ZBIG
NIEW
ŻYC
HOWI
CZ ·
KARD
YNAŁ
STE
FAN
WYSZ
YŃSK
I NA
BRÓD
NIE W
1948
ROK
U
15
KARD
YNAŁ
STE
FAN
WYSZ
YŃSK
I NA
BRÓD
NIE W
1948
ROK
U · W
IZYT
A · Z
BIGN
IEW
ŻYCH
OWIC
Z
16
WIZY
TA ·
ZBIG
NIEW
ŻYC
HOWI
CZ ·
KARD
YNAŁ
STE
FAN
WYSZ
YŃSK
I NA
BRÓD
NIE W
1948
ROK
U
17
KARD
YNAŁ
STE
FAN
WYSZ
YŃSK
I NA
BRÓD
NIE W
1948
ROK
U · W
IZYT
A · Z
BIGN
IEW
ŻYCH
OWIC
Z
18
WIZY
TA ·
ZBIG
NIEW
ŻYC
HOWI
CZ ·
KARD
YNAŁ
STE
FAN
WYSZ
YŃSK
I NA
BRÓD
NIE W
1948
ROK
U
19
KARD
YNAŁ
STE
FAN
WYSZ
YŃSK
I NA
BRÓD
NIE W
1948
ROK
U · W
IZYT
A · Z
BIGN
IEW
ŻYCH
OWIC
Z
20
WIZY
TA ·
ZBIG
NIEW
ŻYC
HOWI
CZ ·
KARD
YNAŁ
STE
FAN
WYSZ
YŃSK
I NA
BRÓD
NIE W
1948
ROK
U
21
KARD
YNAŁ
STE
FAN
WYSZ
YŃSK
I NA
BRÓD
NIE W
1948
ROK
U · W
IZYT
A · Z
BIGN
IEW
ŻYCH
OWIC
Z
22
WIZY
TA ·
ZBIG
NIEW
ŻYC
HOWI
CZ ·
KARD
YNAŁ
STE
FAN
WYSZ
YŃSK
I NA
BRÓD
NIE W
1948
ROK
U
23
KARD
YNAŁ
STE
FAN
WYSZ
YŃSK
I NA
BRÓD
NIE W
1948
ROK
U · W
IZYT
A · Z
BIGN
IEW
ŻYCH
OWIC
Z
24
WIZY
TA ·
ZBIG
NIEW
ŻYC
HOWI
CZ ·
KARD
YNAŁ
STE
FAN
WYSZ
YŃSK
I NA
BRÓD
NIE W
1948
ROK
U
25
SPOTKANIEKA
RDYN
AŁ S
TEFA
N WY
SZYŃ
SKI N
A BR
ÓDNI
E W 19
48 R
OKU · W
IZYT
A · Z
BIGN
IEW
ŻYCH
OWIC
Z
26
KARD
YNAŁ
STE
FAN
WYSZ
YŃSK
I NA
BRÓD
NIE W
1948
ROK
U · S
POTK
ANIE
· ZB
IGNI
EW Ż
YCHO
WICZ
27
KARD
YNAŁ
STE
FAN
WYSZ
YŃSK
I NA
BRÓD
NIE W
1948
ROK
U · S
POTK
ANIE
· ZB
IGNI
EW Ż
YCHO
WICZ
28
KARD
YNAŁ
STE
FAN
WYSZ
YŃSK
I NA
BRÓD
NIE W
1948
ROK
U · S
POTK
ANIE
· ZB
IGNI
EW Ż
YCHO
WICZ
29
KARD
YNAŁ
STE
FAN
WYSZ
YŃSK
I NA
BRÓD
NIE W
1948
ROK
U · S
POTK
ANIE
· ZB
IGNI
EW Ż
YCHO
WICZ
30
POŻEGNANIE
POŻE
GNAN
IE ·
ZBIG
NIEW
ŻYC
HOWI
CZ ·
KARD
YNAŁ
STE
FAN
WYSZ
YŃSK
I NA
BRÓD
NIE W
1948
ROK
U
31
PRYMAS STEFAN WYSZYŃSKI NA BRÓDNIE W 1948 ROKU ZDJĘCIA Z KOLEKCJI ZBIGNIEWA ŻYCHOWICZA
ISBN: 978-83-941648-1-2 · WARSZAWA 2016
KURATOR PROJEKTU „TARGÓWEK – BLOKI PEŁNE HISTORII”: BARTOSZ WIECZOREK
ZDJĘCIA: ZBIGNIEW ŻYCHOWICZ
SELEKCJA ZDJĘĆ: BARTOSZ WIECZOREK · PAWEŁ SKY
PROJEKT GRAFICZNY · DTP: PAWEŁ SKY WWW.PAWELSKY.PL
WYDAWCA: STOWARZYSZENIE „KULTURALNE BRÓDNO”
WWW.STAREBRODNO.PL · E-MAIL: KULTURALNEBRODNO@GMAIL.COM
ZDJĘCIA ZAMIESZCZONE W ALBUMIE SĄ WŁASNOŚCIĄ Z. ŻYCHOWICZA I ZOSTAŁY OPUBLIKOWANE ZA JEGO ZGODĄ.
DOTYCHCZAS WYDALIŚMY:
BRÓDNO. GENERACJA: PRL ALBUM FOTOGRAFICZNY WYDANY W CZYNIE SPOŁECZNYM
ISBN: 978-83-941648-0-5WARSZAWA 2015
W REALIZACJI:
BRD 100PLAKAT Z OKAZJI
WARSZAWA 2016
W PRZYGOTOWANIU:
BRD 100ALBUM FOTOGRAFICZNY
WARSZAWA 2016
DARMOWA WERSJA INTERNETOWA DOSTĘPNA NA STRONIE: WWW.PAWELSKY.PL
WIĘCEJ INFORMACJINA STRONIE: WWW.STAREBRODNO.PL
STULECIA PRZYŁĄCZENIA BRÓDNA DO WARSZAWY STULECIA PRZYŁĄCZENIA BRÓDNA DO WARSZAWY