Prezentacja mająca na celu promocję regionu oraz zwrócenie uwagi na konieczność ochrony naszego

pięknego środowiska

Tereny Gminy Szczebrzeszyn – ogólna

charakterystyka

Dorota RębaInformacja Naukowa

i Bibliotekoznawstwo II rok

UMCS Lublin

Wstęp – s. 5 – 6Ogólna charakterystyka Gminy i Miasta Szczebrzeszyn:

1. Położenie Gminy –s. 92. Demografia Gminy – s. 123. Warunki geograficzno – klimatyczne:

- Padół Zamojski - s. 14- Roztocze Zachodnie - s. 16

- Roztocze Środkowe - s. 18

4. Warunki klimatyczne – s. 205. Gleby – s. 266. Zasoby wód powierzchniowych i podziemnych –

s.28- Wody powierzchniowe – s. 29

Spis treści (s. – slajd)

Warunki przyrodnicze - Szata roślinna:1. Lasy i obszary leśne – s. 322. Roślinność na słonecznych zboczach dolin, skarp

lessowych i wąwozów – s. 383. Szata roślinna zrębów leśnych i nieużytków – s. 414. Roślinność zbiorowisk wodnych – s. 425. Roślinność łąk i pastwisk – s. 43

Rośliny chronione:1. Rośliny chronione występujące na siedliskach

leśnych – s. 452. Rośliny chronione występujące na siedliskach

kserotermicznych – s. 513. Rośliny chronione występujące na torfowiskach – s. 55

Spis treści (s. – slajd)

Warunki przyrodnicze – Świat zwierząt:1. Fauna Gminy Szczebrzeszyn – s.64 :

- Fauna leśna – s. 65- Fauna łąkowo – zaroślowa i wodna – s. 67 - Fauna w zadrzewieniach śródpolowych

oraz kserotermiczna – s. 68Pomniki przyrody na terenie Miasta i Gminy

Szczebrzeszyn – s.69Bibliografia – s. 76Zakończenie – s. 77

Spis treści (s. – slajd)

WstępTereny, które są przedmiotem mojego zainteresowania w prezentacjach, znajdują się na obszarach gmin: Szczebrzeszyn, Sułów oraz Radecznica. W tej prezentacji przedstawię ogólnie Gminę Szczebrzeszyn. W kolejnych – Miasto Szczebrzeszyn, Szczebrzeszyński Park Krajobrazowy i wiele ciekawych miejsc, które warto odwiedzić w tym regionie.

Oczarowana urokami Szczebrzeszyńskiego Parku Krajobrazowego, postanowiłam podzielić się ze wszystkimi swoją pasją. Takich pięknych, a niedocenianych miejsc jest zapewne w Polsce wiele, jednak ja, chcę zainteresować akurat tym obszarem naszego kraju, ponieważ jest mi on szczególnie bliski. Myślę, że i dla Was będzie godny uwagi. Postaram się przedstawić w sposób skrótowy podstawowe informacje o terenach, na których leży Szczebrzeszyński Park Krajobrazowy, a także – w kolejnych prezentacjach - zagadnienia dotyczące ochrony środowiska na Roztoczu Szczebrzeszyńskim.

Wstęp

Na zdjęciu:Roztocze Szczebrzeszyńskie – miejscowość Sąsiadka

Ogólna charakterystyka Gminy

iMiasta Szczebrzeszyn

Gmina Szczebrzeszyn położona jest w południowej części województwa lubelskiego, a zachodniej powiatu zamojskiego. Została ona utworzona w grudniu 1972 roku. Obecnie obejmuje ona teren o powierzchni 123km². Obszar Gminy otacza miasto Szczebrzeszyn - siedzibę Urzędu Miejskiego, oddaloną od Zamościa o 22 km w kierunku zachodnim. Ponadto Szczebrzeszyn jest ośrodkiem turystycznym na terenie otuliny Roztoczańskiego Parku Narodowego (około 1500 ha) oraz Szczebrzeszyńskiego Parku Krajobrazowego (4,310 ha).

Położenie gminy

Źródło:

Biuletyn Informacji

Publicznej – Urząd Miejski

w Szczebrzeszynie

http://gmina.szczebrzeszyn.sisco.info/zalaczniki/167/gmina_mapa.gif

Mapa Gminy Szczebrzeszyn

Przestrzenny układ gminy jest specyficzny. Ukształtowany został w oparciu o naturalne warunki środowiska przyrodniczego, a także jego dostępność komunikacyjną. Osadnictwo rozwijało się po obu stronach doliny rzeki Wieprz i jej dopływu Świnki oraz wzdłuż szlaku komunikacyjnego Zwierzyniec - Zamość.

Powierzchnia gminy wynosi 12 316 ha, w tym powierzchnia leśna 2 624 ha tj. 21,3 % ogólnej powierzchni gminy, zaś użytki rolne zajmują 8747 ha tj. 71 %. Obszar gminy jest dość zróżnicowany hipsometrycznie - od 202m.n.p.m w dolinie Wieprza na północy gminy w Bodaczowie (Padół Zamojski) do 334m.n.p.m na Roztoczu Zachodnim w Zachodniej części gminy w Kol. Kawęczyn, czyli max. deniwelacja wynosi 132 m.

Położenie gminy

Na terenie gminy i miasta Szczebrzeszyn w roku 2002 zamieszkiwało 12 327 osób. Społeczeństwo gminy jest stosunkowo młode, około 60% stanowią osoby w wieku produkcyjnym (od 15 do 59 lat). Jest to bardzo korzystny wskaźnik, więc należałoby poczynić starania, aby zatrzymać i zainteresować młodych ludzi sprawami gminy. Również tymi, dotyczącymi ochrony środowiska i turystyki regionalnej.

Demografia gminy

Według regionalizacji fizyczno – geograficznej teren gminy Szczebrzeszyn położony jest w trzech mezoregionach:

Padół Zamojski, Roztocze Zachodnie,Roztocze Środkowe.

Warunki geograficzno - klimatyczne

Padół ZamojskiJest to rozległe, równoleżnikowe obniżenie terenu typu kotliny, zbudowane w większości z mało odpornych margli i epok marglistych w północno - zachodniej części gminy przykryte lessem. Południowy brzeg Padołu wyznacza zgodny z układem warstw skłon Roztocza. W rzeźbie terenu wyraźnie zaznaczają się rozległe garby i wzgórza ostańcowe o wysokościach dochodzących do 270m n.p.m. Garby te oddzielają rozległe, suche doliny o bardzo łagodnych zboczach.

Warunki geograficzno - klimatyczne

Warunki geograficzno - klimatyczne

Padół Zamojski

Źródło:

http://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Plik:343.19_Pad%C3%B3%C5%82_Zamojski.png&filetimestamp=20080415171818

Roztocze ZachodnieObszar ten charakteryzuje się bardzo zróżnicowanym ukształtowaniem terenu. Rzeźba opisywanego terenu jest bardzo urozmaicona i żywa, gdyż krawędzie graniczne osiągają znaczną wysokość. Dzięki temu Roztocze wznosi się wyraźnie ponad sąsiednie krainy. Cały obszar Roztocza Zachodniego pokrywają miąższe pokłady lessu, które rozcięte są gęstą siecią suchych dolin i wąwozów. Wcięcie wąwozów dochodzi do kilkunastu metrów, a długość do kilku kilometrów. Roztocze Zachodnie jest największym i najbardziej zniszczonym „erozją wąwozową” obszarem. Intensywne rozcinanie erozyjne i denudacja lessów zachodzi w dalszym ciągu. Intensywność urzeźbienia tego obszaru w pewnym stopniu obrazują wysokości względne. Deniwelacja dla całej gminy wynosi 130m. Najwyższy punkt 333,0 m n.p.m. występuje na Roztoczu Zachodnim we wsi Kawęczyn, a najniższy 203,0 m n.p.m. na Padole Zamojskim w Bodaczowie /dolina rzeki Świnki/.

Warunki geograficzno - klimatyczne

Warunki geograficzno - klimatyczne

Roztocze

Zachodnie

Źródło:

http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/7/7c/343.21_Roztocze_Zachodnie.png

Roztocze ŚrodkowePołudniowe niewielkie skrawki obszaru gminy Szczebrzeszyn występują w mezoregionie Roztocze Środkowe. Teren ten również wyraźnie góruje nad Padołem Zamojskim. Różnice wysokości względnych osiągają ponad 30m. W tej części Roztocza brak jest pokrywy lessowej. Jest to Roztocze wapienno - piaszczyste i brak jest wyraźnej granicy pomiędzy Roztoczem Środkowym, a Padołem Zamojskim. Rzeźba tego obszaru gminy jest mniej urozmaicona, rozciągnięta niewielkimi dolinkami denudacyjnymi i wąwozami. Główne formy to pagóry i grzbiety, na których odsłania się kreda. Poziom zrównań wierzchowinowych wznosi się na wysokości 270 - 280 m n.p.m.

Warunki geograficzno - klimatyczne

Warunki geograficzno - klimatyczne

Roztocze

Środkowe

Źródło:

http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/b/b9/343.22_Roztocze_%C5%9Arodkowe.png

Warunki klimatyczne

Na zdjęciach: Wiosna 2008r. na terenach Szczebrzeszyńskiego Parku Krajobrazowego – miejscowość Sąsiadka

Klimat obszaru gminy kształtuje kilka mas powietrznych. Przeważają masy polarno – morskie i polarno – kontynentalne. Mniejsze znaczenie odgrywają masy arktyczne oraz tropikalno – morskie.

Charakterystyczną cechą tego obszaru są mroźne zimy i gorące lata.

Warunki klimatyczne

Miesiące Opady (mm)

Temperatura (°C)

Wilgotność względna(%)

Styczeń 32 -4,4 86

Luty 38 -3,4 85

Marzec 33 0,7 82

Kwiecień 40 7,3 76

Maj 65 13,5 75

Czerwiec 80 16,5 75

Lipiec 88 18 76

Sierpień 90 17,2 78

Wrzesień 55 13,2 81

Październik 55 7,5 83

Listopad 45 2,4 88

Grudzień 35 -1,4 89

Razem 656mm śr. 7,2°C śr. 81,2%

Dane charakteryzujące klimat gminy Szczebrzeszyn – średnia roczna

Źródło: Plan Lokalnego Rozwoju Gminy Szczebrzeszyn

2004r. Załącznik do Uchwały Nr XXI/126/04

Rady Miejskiej w

Szczebrzeszynie z dn.

28.05.2004r.

Średnia roczna temperatura powietrza na poziomie rzeczywistym wynosi 7,2°C miesiącem najcieplejszym jest lipiec ze średnia temperaturą 18°C, a najzimniejszym styczeń -4,4°C.Termiczny początek wiosny występuje ok. 1 kwietnia, zaś koniec jesieni występuje ok. 1 listopada, okres wegetacyjny trwa średnio 215 dni.

Średni roczny opad wynosi 656mm. W przebiegu rocznym opadów, zdecydowanie dominują opady letnie nad zimowymi. Najwięcej opadów przypada na lipiec i sierpień (88-90mm), najmniej w grudniu, styczniu i marcu (32-35 mm).

Pierwsza pokrywa śnieżna występuje ok. 1 grudnia, a ostatnia ok. 31 marca.

Wilgotność względna powietrza wynosi 81% (średnia roczna).

Warunki klimatyczne

Lata są upalne, z dużą liczbą dni słonecznych częstymi burzami i sporą ilością opadów. Dość wysokie temperatury i słoneczna pogoda utrzymują się zwykle do końca września.

Obszar gminy leży w obrębie lubelskiego pasa gradowego – burze gradowe najczęściej występują w lipcu i sierpniu, stanowiąc zagrożenie dla rolnictwa.

Na obszarze gminy przeważają wiatry zachodnie (SW, W i NW), oraz w mniejszym udziale wschodnie (E, SE i NE).

Warunki klimatyczne

Obszar ten cechuje najmniejsze zachmurzenie w Polsce. Średnie, roczne zachmurzenie waha się od 6,3 – 6,6 w 11-stopniowej skali pokrycia nieba, a usłonecznienie osiąga 46-50% usłonecznienia względnego. Najwyższe wartości usłonecznienia względnego notuje się w sierpniu i wrześniu (48-50%) a najniższe w listopadzie i styczniu (22%). W okresie wegetacyjnym średnia wartość usłonecznienia względnego wynosi 46%. Najlepiej usłonecznione są obszary wyniesione.

Mgły, które mają duże znaczenie w rozprzestrzenianiu się zanieczyszczeń, nie występują często. Pojawiają się głównie w październiku i listopadzie, a ich obecność jest ściśle związana z rzeźbą terenu i wilgotnością podłoża. Mgły najczęściej występują w obrębie Padołu Zamojskiego.

Warunki klimatyczne

Zasoby glebowe w części północnej i zachodniej terenu miasta i gminy Szczebrzeszyn są złożone z gleb brunatnych wytworzonych z utworów lessowych (I, II i III klasy bonitacyjnej). W części południowej i południowo - wschodniej znajdują się rędziny kredowe zaliczane do IV klasy bonitacyjnej. Punktowo w części południowej - gleby bielicowe wytworzone z piasków słabogliniastych i gliniastych (V i VI klasy bonitacyjnej). Na obszarach łąk oraz wzdłuż cieków wodnych występują gleby mułowo-bagienne (III, IV i V klasy bonitacyjnej).

Gleby

Wąwóz lessowy

Na zdjęciu:

Fragment

wąwozu na

terenie Sąsiadki.

Czerwiec 2008r.

Charakterystyczną cechą całego powiatu zamojskiego jest mała gęstość sieci rzecznej i koncentracja zjawisk wodnych w stosunkowo nielicznych dolinach rzecznych, które rozdzielają duże bezwodne międzyrzecza. Wynika to z obecności utworów przepuszczalnych, które umożliwiają infiltrację wód opadowych i roztopowych. Infiltracja ta zasila wody podziemne.

Zasoby wód powierzchniowych i podziemnych

Główną rzeką występującą na terenie Gminy Szczebrzeszyn jest Wieprz. Prawym dopływem Wieprza jest rzeka Świnka. Bezimienny strumień jest natomiast prawym dopływem Świnki. Wszystkie te rzeki i strumienie zasilane są głównie przez wody podziemne.

Na terenie gminy nie występują większe zbiorniki wód stojących.

Wody powierzchniowe

Źródła stanowią naturalne wypływy wód podziemnych. Na Roztoczu występują w strefie krawędziowej i w dolinach rzek. Są to przeważnie źródła szczelinowe charakteryzujące się obfitym wypływem wody. Na terenie miasta i gminy Szczebrzeszyn źródło o największej wydajności (36,17 l/s) występuje w Szczebrzeszynie przy ul. Dr Z. Klukowskiego.

Wody powierzchniowe

Szata roślinna

Warunki przyrodnicze

Lasy i obszary leśneObejmują

powierzchnię 2.748,0 ha, co stanowi 22,3% ogólnej powierzchni gminy.

Są one bardzo zróżnicowane pod względem rozmieszczenia i wielkości kompleksów leśnych.

Źródło: https://picasaweb.google.com/eLukasz/RoztoczeSzczebrzeszynskie#5112356168561315026

Oprócz lasów na drzewostan leśny składają się porośnięte drzewami doliny rzeczne, wąwozy oraz zadrzewienia śródpolowe i przydrożne.

Lasy i obszary leśne

Na zdjęciu:Widok na fachowo zwane „zadrzewienie śródpolowe”. Ale jakie urocze Miejscowość Mokrelipie.

W granicach omawianego terenu wyróżnia się wiele typów siedliskowych lasu. Największą powierzchnię zajmują siedliska borowe, bór mieszany świeży, bór świeży oraz las mieszany świeży.

W drzewostanach o najmniejszym przekształceniu i ingerencji człowieka, znajdują się liczne jodły i buki.

Drzewostany przekształcone charakteryzuje przytłaczająca przewaga sosny, która wtedy zajmuje ok. 80 % powierzchni lasów.

Lasy i obszary leśne

buk, dąb, grab, osika, sosna, jodła, jesion, olcha, świerk, klon, jawor,

brzoza, modrzew, lipa.

Gatunki drzew występujące w lasach

Na zdjęciu:Fragment drogi przez wąwóz. Miejscowość Sąsiadka.

Struktura przestrzenna lasów jest bardzo niejednolita. Lasy państwowe to niemal wyłącznie zwarte kompleksy leśne . Natomiast lasy prywatne to głównie mniejsze skupiska, o znacznym zróżnicowaniu drzewostanu.

Jednak wszystkie powierzchnie leśne spełniają funkcje wodochronne, glebochronne oraz tworzą wyjątkowo piękny krajobraz.

Lasy i obszary leśne

Źródło:

http://www.mojeroztocze.pl/galeria/szczebrzeszynski-park-krajobrazowy/poranek-319.html#joomimg

Widok Szczebrzeszyńskiego Parku Krajobrazowego

Na tych obszarach najbardziej rozpowszechniona jest roślinność stepowa z rzadkimi gatunkami kserotermicznymi. Jest to flora światło-wapno-lubna. W zaroślach dominują: ligustr pospolity, głóg jednoszyjkowy i prostokielichowy, jeżyna popielica, dereń świdwa, wisienka karłowata i inne.W murawach, które są prawie całkowicie pozbawione drzew i krzewów najczęściej występują: bodziszek czerwony, koniczyny, a także cieciorka pstra.

Roślinność na słonecznych zboczach dolin, skarp lessowych i wąwozów

Roślinność na słonecznych zboczach dolin, skarp lessowych i wąwozów

Ligustr pospolity(Ligustrum vulgare L. )Źródła ilustracji (od lewej):1) http://www.drzewa.nk4.netmark.pl/atlas

/ligustr/ligustr.php

2) http://www.encyklopedia.multiflora.pl/roslina/144

Głóg jednoszyjkowy (Crataegus monogyna)Źródła ilustracji (od lewej):1) http://przyroda.osiedle.

net.pl/Glog_jednoszyjkowy.htm

2) http://drzewa.net/galeria.php?gid=26&oid=427

Roślinność na słonecznych zboczach dolin, skarp lessowych i wąwozów

Dereń świdwa (Cornus sanguinea)Źródła ilustracji (od lewej):1) http://zielonotu.pl/encyklopedia/czytaj

/dere-widwa

2) http://www.atlas-roslin.com/deren_swidwa.html

Najczęściej spotykamy tutaj czarny bez, leszczynę, śliwę, kruszynę pospolitą, tarninę, kalinę koralową, trzmielinę zwyczajną, szałwię okółkową, barwinka pospolitego, jaskółcze ziele, rdest, a także łubin trwały i wiele innych.

Szata roślinna zrębów leśnych i nieużytków

Kruszyna pospolita (Frangula alnus)Źródła ilustracji (od lewej):1) http://przyroda.osiedle.

net.pl/Kruszyna_pospolita.htm

2) http://www.cilp.lasy.gov.pl/web/koniecpol/ochronaprzyrody

Występuje najczęściej w korytach rzek, partiach rowów melioracyjnych, a także w obrębie stawów. Zbiorowiska te są tworzone głównie przez: zespół rdestnicy (wywłóczniki, rogatki, jaskry) – związany z wodami płynącymi oraz zespół lilii wodnych.

Roślinność zbiorowisk wodnych

Grzybienie, Lilie wodne (Nymphaea)

Źródło ilustracji:1) http://www.fotoplatforma.pl/pl/cd/biale_kwiaty/?fot

o=3320

Zbiorowiska łąkowo-pastwiskowe koncentrują się głównie w dolinach rzek i w przeważającej części zostały silnie przekształcone wskutek melioracji. Są to przede wszystkim łąki owsicowe i pastwiska życicowe z udziałem traw:• wiązówki błotnej,• ostrożenia warzywnego,• sitowia leśnego i innych.

Roślinność łąk i pastwisk

występujące na terenie Miasta i Gminy Szczebrzeszyn

Rośliny chronione

1. Parzydło leśne2. Wawrzynek wilczełyko3. Naparstnica zwyczajna4. Barwinek pospolity5. Lilia złotogłów6. Podkolan zielonawy

Rośliny chronione występujące na siedliskach leśnych

Podkolan zielonawy (Platanthera chlorantha)Źródło ilustracji:1) http://pl.wikipedia.org/wiki/Podkolan

Parzydło leśne (Aruncus sylvestris)

Uwaga!

Gatunek trujący i

pod ochroną.

Źródło ilustracji (od

lewej):

1) http://onaturzebezkomentarza.blox.pl/2007/06/Parzydlo-lesne.html

2)http://www.bank-

zdjec.com/foto/3066/

3)

http://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Plik:Aruncus-dioicus.JPG&filetimestamp=20060909194350

Wawrzynek wilczełyko (Daphne mezereum.)

Uwaga!

Gatunek trujący i

pod ochroną.

Źródła ilustracji (od

góry):

1) http://wroclaw.lasy.gov.pl/index.php?option=com_content&task=view&id=811&Itemid=780&tpe=wegliniec

2)

http://galeria.swiatkwiatow.pl/zdjecie/jeszcze-troszke-wiosny--wawrzynek-wilczelyko,18849,1206.html

Naparstnica zwyczajna (Digitalis grandiflora Mill.)

Uwaga!

Gatunek pod ochroną.

Gatunek trujący.

Gatunek leczniczy.

Źródła ilustracji (od lewej):

1) http://www.mount.cad.pl/p/rosliny/kwiaty/p-alp/naparst_zwycz/galeria.htm

2) http://www.msw-pttk.org.pl/galeria/galeria_flora/galeria7.html

Barwinek pospolity (Vinca minor)

Uwaga!

Gatunek pod ochroną.

Gatunek trujący.

Gatunek leczniczy.

Źródła ilustracji (od góry):1) http://www.e-ogrody.pl/Ogrody/0,0.html?i=3

2) http://kwiaty-ogrody.pl/?p=385

KwiatostanLilia złotogłów (Lilium martagon)

Uwaga!

Gatunek pod ochroną.

Źródła ilustracji (od góry):

1) http://www.zegocina.pl/przyroda/flora/flora.htm

2) http://zdjecia.polska.pl/katalog/galeria/slide,Lilia_zlotoglow_%28Lilium_martagon%29,pid,208039,gid,208032,cid,11.htm?sh=4

Roślinność kserotermiczna - zbiorowiska roślinne wykształcające się na siedliskach o bardzo silnym nasłonecznieniu, silnie nagrzewających się, z niewielką dostępnością wody. W zbiorowiskach tego rodzaju dominują rośliny przystosowane do takich warunków określane mianem kserofitów. (Źródło: http://pl.wikipedia.org/wiki/Ro%C5%9Blinno%C5%9B%C4%87_kserotermiczna)

Na tych obszarach w Gminie Szczebrzeszyn występują następujące rośliny chronione:

1. Wiśnia karłowata

2. Storczyk kukawka

3. Żmijowiec czerwony

Rośliny chronione występujące na siedliskach kserotermicznych

Wiśnia karłowata, wisienka stepowa (Prunus fruticosa Pall.)

Uwaga!

Gatunek pod ochroną.

Źródła ilustracji (od góry) :1) http://pl.wikipedia.org/wiki/Wi%C5%9Bnia_kar%C5%82owa

ta

2) http://portalwiedzy.onet.pl/72448,1,,,wi_nia_karlowata,haslo.html

Storczyk kukawka (Orchis militaris)

Uwaga!

Gatunek pod ochroną.

Źródła ilustracji (od lewej):1) http://kris1304.ovh.org/chronione/chronione.htm

2) http://www.salamandra.sylaba.pl/magazyn/b19a04.html

Żmijowiec czerwony, żmijowiec ruski (Echium russicum)

Uwaga!

Gatunek pod ochroną.

Źródła ilustracji (od lewej): 1) http://www.kul.pl/mijowiec-czerwony-echium-russicum,art_25040.html

2) http://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Plik:Echium_russicum_1.JPG&filetimestamp=20100525080352

Na tych obszarach w Gminie Szczebrzeszyn występują następujące rośliny chronione:

1. Rosiczka długolistna i pośrednia2. Brzoza niska3. Kosatka kielichowa4. Goryczuszka błotna5. Ciemiężyca zielona6. Lipiennik Loesla

Rośliny chronione występujące na torfowiskach

Źródło ilustracji:http://ogrodek-thilien.blogspot.com/2008/09/rosiczka-dugolistna-drosera-anglica.html

Rosiczka długolistna (Drosera anglica)Uwaga! Gatunek chroniony.

Źródło ilustracji:http://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Plik:Drosera_anglica_Kauai.jpg&filetimestamp=20060422212312

Źródło ilustracji:http://www.eko.org.pl/lkp/dpn/dpn_bajeczka.html

Rosiczka pośrednia (Drosera intermedia) Uwaga! Gatunek chroniony.

Źródło ilustracji:http://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Plik:Drosera_intermedia1.jpg&filetimestamp=20041028022346

Brzoza niska (Betula humilis Schrank) Uwaga! Gatunek chroniony.

Źródła ilustracji (od lewej):1) http://www.republika.pl/katrinh2o/brzoza_niska.jpg

2) http://gellonia.sarmacja.org/parki/?menu=glonyflora

Kosatka kielichowa, kosatka kielichowata (Tofieldia calyculata) Uwaga! Gatunek pod ochroną. Gatunek trujący.

Źródła ilustracji:1) http://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Plik:Tofieldia_calyculata_habit.

jpg&filetimestamp=20080719075659

2) http://www.mount.cad.pl/p/rosliny/kwiaty/p-alp/kosatka_kiel/kosat_kiel.htm

Goryczuszka błotna (Gentianella uliginosa) Uwaga! Gatunek pod ochroną.

Źródła ilustracji (od lewej):1) http://www.biebrza.org.pl/aktualizacja/data/galerie/464_big.jpg

2) http://www.biebrza.org.pl/aktualizacja/data/galerie/465_big.jpg

Ciemiężyca zielona, ciemierzyca zielona, strzemieszyca (Veratrum lobelianum) Uwaga! Gatunek pod ochroną. Gatunek trujący.

Źródła ilustracji (od lewej):1) http://www.lipnicamurowana.pl/grafa/park/10.jpg

2) http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/16/Veratrum_lobelianum.png/386px-Veratrum_lobelianum.png

Lipiennik Loesela (Liparis loeselii) Uwaga! Gatunek pod ochroną.

Źródła ilustracji (od lewej):1) http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/th

umb/7/74/Cypripedium_calceolus_wiki_mg-k01.jpg/250px-Cypripedium_calceolus_wiki_mg-k01.jpg

2) http://eko.chrzanow.pl/_files_/lipiennik_loesela.jpeg

Świat zwierząt

Warunki przyrodnicze

Występowanie fauny na omawianym terenie jest związane z jej głównymi siedliskami:

Fauna leśnaFauna łąkowo – zaroślowa i wodnaFauna w zadrzewieniach śródpolowychFauna kserotermiczna.

Pokrótce wymienię występujące na tych obszarach zwierzęta.

Fauna Gminy Szczebrzeszyn

Jej występowanie jest związane z kompleksami leśnymi. Zajmuje ona największy obszar i cechuje się ogromną różnorodnością gatunków, m.in. :

• Sarna

• Dzik

• Jeleń

• Borsuk

• Jenot

• Kuna leśna

• Drapieżne z rodziny łasicowatych

• Lis

• Zając

• Sporadycznie występuje wilk

• Bóbr

• Wydra

Fauna leśna

Źródło ilustracji: http://www.lukaszlukasik.pl/galeria/Ssaki/slides/Sarna%20(Capreolus%20capreolus)_0394.jpg

Wśród ptaków licznie występują gatunki drapieżne, jak np. :

• Orlik krzykliwy• Pustułka• Kania• MyszołówDuża jest również liczebność dzięcioła.

Fauna leśna

Występuje różnorodna gatunkowo fauna wodna z bogatą reprezentacją awifauny, np. : błotniak stawowy, kilka gatunków kaczek, a także ichtiofauna. Z siedliskami wilgotnymi związane są również płazy i gady.

Fauna łąkowo – zaroślowa i wodna

Błotniak stawowy (Circus aeruginosus)Źródło ilustracji: http://www.msw-pttk.org.pl/galeria/galeria_fauna/fauna/blotniak_stawowy.jpg

W zadrzewieniach śródpolnych występują bażanty, czajki i kuropatwy.Fauna kserotermiczna reprezentowana jest przez ryjkowce, trzmiela stepowego, owady pszczołowate oraz ptaki – np. pokrzewkę ciernistą.

Fauna w zadrzewieniach śródpolowych oraz kserotermiczna

Na terenie Miasta i Gminy Szczebrzeszyn - wykaz

Pomniki przyrody

Lp. Przedmiot ochrony

Położenie Lokalizacja Właściciel

1. lipa drobnolistna(Tilia cordata) oobw. 450 cm iwys. 18 m

Szczebrzeszyn

10 m odbudynkuPlebanii, odstrony ul.Wyzwolenia

ParafiaRzymsko-Katolicka wSzczebrzeszynie

2. lipa drobnolistna(Tilia cordata) oobw. 320 cm iwys. 28 m

Szczebrzeszyn

przy strażnicy

Zawodowa StrażPożarna wSzczebrzeszynie

3. grusza polna(PyrusCommunis) oobw. 340 cm iwys. 20 m

Gmina: SzczebrzeszynMiejscowość:Kawęczynek

w pobliżuujęcia wody

WspólnotaWiejska WsiKawęczynek

4. lipaszerokolistna(TiliaPlatyphyllos) oobwodzie w szyikorzeniowej 850cm/na wys. 1,3m; dwie odnogi oobw. 460 cm i420 cm orazwysokości 30 m

Gmina: SzczebrzeszynMiejscowość:Szperówka

obokdrewnianejkapliczki

własnośćKrzyszczakMarii zam.SzperówkaDoliny

Lp. Przedmiot ochrony

Położenie Lokalizacja Właściciel

5. lipa drobnolistna(Tilia cordata) oobw. 335 cm iwys. 30 m

Gmina: SzczebrzeszynMiejscowość:Szperówka

na działcesiedliskowej wodległości 15m od budynkumieszkalnego

Marian Samulaks. Michała iFeliksy zam.Szperówka

6. 5 dębówSzypułkowych (Ouercus robur)o obw. 270cm,300cm, 350cm,365cm i 520 cmoraz wys. od 18do 20 m

Szczebrzeszyn

na tereniecmentarzażydowskiegood strony ul.Cmentarnej

własność SkarbuPaństwa

7. jesion wyniosły (FraxinusExcelsior) o obw.310 cm i wys. 20m

Szczebrzeszyn

w grupiedrzewokalającychzabytkowącerkiew odstrony ul.Cmentarnej

własość SkarbuPaństwa

8. lipa drobnolistna(Tilia cordata) oobw. 880 cm iwys. 22 m

Gmina: SzczebrzeszynMiejscowość:Szperówka

na skrajugrupy drzewokalającychwyschniętystaw, wodległości 5mod drogi

Własność FeliksSierkowski zam.Szperówka.

9. Grusza polna(PyrusCommunis)o obw. 380cm i wys. 23m. Trzy lipy drobnolistne(Tilia cordata) o obw. 250cm,250cm, 360cm i wys. 25m. Klon Pospolity(AcerPlatanoides) o obw. 250cm i wys. 25m. Jesion wyniosły (FraxinusExcelsior) o obw. 210cm i wys. 28m oraz grab pospolity(Carpinus betulus) o obw. 200cm i wys. 16m.

Szczebrzeszyn

w otoczeniubudynkumieszkalnego

Własność WandaGumowska zam.Szczebrzeszynul. Trębacka 36.

Lp. Przedmiot ochrony

Położenie Lokalizacja Właściciel

10. 2 wiązySzypułkowe (Ulmus laevis) o obw. 230cm i300cm oraz wys. 20 m.

Gmina: SzczebrzeszynMiejscowość:Kawęczynek

przy drodzedojazdowej doposesji JanaSerediuka

WspólnotaWiejska WsiKawęczynek

11. LipaSzerokolistna(TiliaPlatyphyllos) o obw. na wys.1,3m – 355 cm iwysokości 30 m.

Szczebrzeszyn

w sąsiedztwiepomnikaKlukowskiegoprzy ul.Zamojskiej 29

własnośćZasadniczejSzkołyZawodowej

12. 4 wiązypospolite (UlmusCarpinifolia) o obw. na wys. 1,30m – 520cm, 370cm, 300cm i 290 cm oraz wys.od 20 do 25 m.

Szczebrzeszyn

nazabytkowymcmentarzużydowskim

własność SkarbuPaństwa

13. Klon zwyczajny oobw. na wys. 1,30m – 228cm i wys. 30m. Jesion o obw. na wys. 1,30m – 322cm i wys. 30m. Lipaszerokolistna o obw. na wys.1,30m – 334 cm iwys. 30m.

Szczebrzeszyn

CmentarzPrzykościel-nyKościoła Św.Mikołaja wSzczebrzeszy-nie

ParafiaRzymsko-Katolicka wSzczebrzeszy-nie

14. Stanowiskoroślinnościstepowej o pow.0,16 ha

Gmina: SzczebrzeszynMiejscowość:Niedzieliska

na szczyciewzgórza„DziewczaGóra” na pd.od Niedzielisk

Własność dz.nr942 i 943 – J.A.Wolanin; dz.nr947/1 –L. Chlebański; dz.nr 947/2 -B.Rusinekzam. wNiedzieliskach

Lp. Przedmiot ochrony

Położenie Lokalizacja Właściciel

15. stanowiskoroślinnościkserotemicznej opow. 6,71 ha

Gmina: SzczebrzeszynMiejscowość:Kol.Lipowiec

na północnozachodnimstokuwzniesienia„BrodzkaGóra”

własność dz.nr691- H. Paśc. Marcina;dz.nr 694-własność Cz. Jóźwiaks. Pawła – 1/5,W. Kołcuns. Romana – 2/5,B. Piwowarczyk s.Władysława –1/5.

Źródło informacji:Program ochrony środowiska – Gmina Szczebrzeszyn do 2015 roku, oprac. mgr inż. Jarosław Piotr Zgiet, Szczebrzeszyn, 2004.

1. Parki krajobrazowe w Polsce : monografia / pod red. Grzegorza Rąkowskiego, Instytut Ochrony Środowiska, Warszawa, 2002.

2. Program ochrony środowiska – Gmina Szczebrzeszyn do 2015 roku, oprac. mgr inż. Jarosław Piotr Zgiet, Szczebrzeszyn, 2004.

3. Plan rozwoju lokalnego Gminy Szczebrzeszyn - Załącznik do Uchwały Nr XXI/126/04 Rady Miejskiej w Szczebrzeszynie z dn. 28.05.2004r., Szczebrzeszyn, 2004.

Bibliografia

Zapraszam do obejrzenia kolejnych prezentacji, a także na konto na Facebook:

http://www.facebook.com/pages/Studencki-projekt-o-Szczebrzeszy%C5%84skim-Parku-Krajobrazowym/209443215736214

Dorota Ręba

Informacja Naukowa i Bibliotekoznawstwo II rok

UMCS Lublin

Zakończenie