Potrzeby ludzkie i źródła ich powstawania

Potrzeba jest to stan uświadomienia sobie

braku czegoś.

Źródła potrzebŹródłem potrzeb są fizyczne i duchowe

wymagania ludzkiego organizmu.Wynikają one także z uczestnictwa

człowieka w życiu gospodarczym i społecznym.

Potrzeby mogą wynikać z różnorodnych przyczyn:

• fizycznych wymogów organizmu ludzkiego (np. potrzeba oddychania, jedzenia)

• warunków przyrodniczych (np. potrzeba ochrony przed zimnem czy wilgocią, konieczność zmiany miejsca w przestrzeni)

• warunków życia społecznego (np. potrzeba ochrony mienia czy życia, naśladownictwa)

• psychiki człowieka (np. potrzeba uznania społecznego, miłości, dążenie do majątku, wiedzy).

Potrzeby ludzkie możemy podzielić na:

• Potrzeby podstawowe (naturalne) – to potrzeby biologiczne, których zaspokojenie warunkuje egzystencję człowieka (np. jedzenie, ubranie)

• Potrzeby wyższego rzędu – ich zaspokojenie ma wpływ na rozwój intelektualny człowieka

• Potrzeby bieżące – ich zaspokojenie związane jest związane jest z bieżącą działalnością człowieka

• Potrzeby przyszłe – ich zaspokojenie zależy od właściwie zaplanowanej działalności człowieka

Ciąg dalszy klasyfikacji potrzeb• Potrzeby indywidualne – dotyczą pojedynczego

człowieka.• Potrzeby zbiorowe – wiążą się z koniecznością

działania ludzi w grupach. Wynikają ze współżycia ludzi między sobą, np. potrzeba bezpieczeństwa

• Potrzeby jednorazowe – ujawniają się tylko raz w jakimś okresie – np. wykształcenie.

• Potrzeby powtarzalne – powtarzające się z mniejszą lub większą częstotliwością (np. żywność, odzież)

Potrzeby ekonomiczneTo potrzeby, które można zaspokoić

dzięki konsumpcji dóbr i usług.

Klasyfikacja potrzeb według Abrahama Harolda Maslowa

Najpowszechniej stosowaną klasyfikację potrzeb opracował psycholog amerykański

A. H. Maslow. Podzielił on potrzeby na:

• Fizjologiczne – pragnienie zaspokajania głodu, snu, itd.• Bezpieczeństwa – pragnienie życia, stałej pracy• Przynależności – do grupy, klasy, rodziny i miłości• Uznania i szacunku – pragnienie akceptacji,

niezależności.• Samorealizacji – pragnienie wykorzystania własnego

potencjału umysłowego

Piramida potrzeb Maslowa

Koncepcja zgodnie, z którą potrzeby ludzkie są

zhierarchizowane, od podstawowych, tzw. niższego rzędu

(fizjologiczne, bezpieczeństwa, przynależności) do potrzeb

wyższego rzędu (uznania i samorealizacji)

Cechy potrzeb :• Nieograniczoność co do rodzaju • Ograniczoność co do intensywności

odczuwania• Zmienność• Rozwojowość

Nieograniczoność co do rodzaju Mimo zaspokojenia pewnych potrzeb

(a czasem nawet właśnie dzięki ich zaspokojeniu) pojawiają się coraz to nowe potrzeby - trudno byłoby znaleźć kogoś, kto stwierdziłby, że zaspokoił już wszystkie swoje potrzeby i nie ma już żadnych innych

Ograniczoność co intensywności ich odczuwania

W miarę zaspokajania potrzeby danego rodzaju intensywność jej odczuwania maleje (np. potrzebę jedzenia będziemy odczuwać intensywniej po tygodniu przymusowej głodówki niż po kolejnym w danym dniu posiłku), niektóre jednak z potrzeb - jak np. właśnie potrzeba jedzenia - są potrzebami odradzającymi się i wymagają systematycznego zaspokajania.

Zmienność Wynika ona z czasu, miejsca, i warunków występowania potrzeb.

są one bowiem zależne np. od wieku człowieka, płci, warunków życia, a więc ulegają ciągłym przeobrażeniom.

Rozwojowość

Rozwojowość potrzeb jest wynikiem postępu cywilizacyjnego. Potrzeby są ilościowo nieograniczone i nie można ich zmierzyć. Stale się odradzają i są różnorodne.

Potrzeby są siłą napędową gospodarki, gdyż chęć ich zaspokajania nakłania ludzi

do racjonalnego gospodarowania posiadanymi zasobami

i do podejmowania działalnościgospodarczej.

Środki zaspokajania potrzebekonomicznych

Dobra produkcyjne

jednorazowego użytku

Dobra produkcyjne

trwałego użytku

Dobra (produkty) Usługi

Dobra gospodarcze (rzadkie)

Dobra wolne Materialne Niematerialne

Dobra produkcyjneDobra konsumpcyjne

Dobra konsumpcyjne

trwałego użytku

Dobra konsumpcyjne jednorazowego

użytku

Środki służące do zaspokajania potrzeb ekonomicznych

Pojęcie rzadkości Rzadkość - to luka miedzy ogólną sumą dóbr

i usług, których ludzie potrzebują, aby zaspokoić różnorodne potrzeby, a możliwościami ich wytworzenia. Gdyby nie występowało zjawisko rzadkości nie byłoby powodów do studiowania ekonomi, a więc do szukania odpowiedzi na pytania : co, jak, ile i dla kogo wytwarzać?

Dobra - środki do zaspokajania potrzeb

Środkami zaspokajania ludzkich potrzeb są najogólniej rzecz biorąc różnego rodzaju dobra ( ang. goods). Mogą one to robić w sposób bezpośredni, gdy są to dobra

konsumpcyjne lub pośrednio, gdy jedynie przyczyniają się w procesie produkcji

do powstawania innych, zaspokajających potrzeby ludzkie dóbr konsumpcyjnych.

Termin ” dobra „ odnoszony jest zazwyczaj do czegoś, co jest dla człowieka pożyteczne, służy mu, jest dla niego cenne, czyli musi mieć dlań jakąś wartość. W tym sensie do dóbr należą także usługi, czyli te szczególne dobra, które zaspakajają nasze potrzeby będące rezultatem bezpośredniego wykonywania jakieś pożytecznej dla konsumenta pracy, np. strzyżenie, czy naprawa zepsutego telewizora.

Klasyfikacja dóbr:• Dobra wolne (ang.free goods), występują

w otaczającym nas świecie w formie nieprzetworzonej przez człowieka, gotowej do natychmiastowego użycia i w zasadzie w ilościach nieograniczonych .Dobra te to najczęściej dary natury - otrzymywane są zatem bezpłatnie. Do kategorii tej możemy zaliczyć: powietrze wodę, energię słoneczną itp. Najczęściej dostarczane są bezpłatnie.

• Dobra ekonomiczne – gospodarcze, rzadkie (ang. economics goods ).

Mają one dwie istotne cechy. Po pierwsze do ich wytworzenia trzeba użyć pewnych ilości (nakładów) ludzkiej pracy oraz innych dóbr ekonomicznych i wolnych. Dobra ekonomiczne wytwarzane są z ograniczonej ilości zasobów występują zatem również w ograniczonych ilościach. Dóbr tych nigdy nie starcza dla wszystkich chętnych do ich posiadania i użytkowania, musi zatem istnieć jakiś sposób ich rozdziału. Wiąże się z tym druga cecha dóbr ekonomicznych. Ponieważ czynniki wytwórcze są zawsze czyjąś własnością, za ich użycie do wytwarzania czegokolwiek trzeba płacić. Podsumowując dobra ekonomiczne wytwarzane z ograniczonej ilości zasobów są dobrami rzadkimi tzn. takimi, które w danym czasie mogą być wytworzone w ograniczonej, zależnej od dostępności czynników wytwórczych i obecnej technologii, ilości. Nie mogą być zatem dostarczane bezpłatnie, czyli inaczej mówiąc mają one rynkową cenę.

Dobra rzadkie dzielimy na:

• Dobra konsumpcyjne – to dobra służące bezpośrednio do zaspokajania naszych potrzeb, zużywane są „zaraz po ich wyprodukowaniu”

• Dobra produkcyjne – pośrednio zaspokajają nasze potrzeby gdyż służą do wytwarzania dóbr konsumpcyjnych. Dobra te są zużywane w procesie produkcji. Wyróżniamy dobra produkcyjne nietrwałego (jednorazowego) użytku i trwałego użytku.

Definicja usługi Zespół czynności wykonywanych przez jedne podmioty

gospodarcze na rzecz innych podmiotów w celu zaspokojenia ich potrzeb konsumpcyjnych

lub produkcyjnych lub

Działanie podejmowane w celu zaspokojenia określonejpotrzeby (lub potrzeb) klienta i realizowane z udziałem

klienta, często - w celach komercyjnych. Klientem możebyć osoba fizyczna, organizacja i każdy inny podmiot.Usługa może obejmować czynności niematerialne, jak

porada techniczna, reprezentowanie kogoś przed urzędemczy sądem lub materialne, jak wykonawstwo konkretnych

przedmiotów (np.: dokumentacji technicznej).

Podstawowe cechy usług:

• brak możliwości tworzenia zapasów usług, • niematerialność, • ulotność, • jednoczesność produkcji i konsumpcji

usług w czasie, • różnorodność miejsca i czasu świadczenia

usług.  

Rodzaje usług• Materialne – działalność człowieka

skierowana jest na przedmiot (usługi szewskie, fryzjerskie, itp.)

• Niematerialne – działalność człowieka skierowana jest na innych ludzi np. usługi przewozu osób, usługi prawnicze, itp.)

DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ