Post on 28-Nov-2015
>< ◄ ► Drukuj
POLSKI KOMITET NORMALIZACYJNY
POLSKA NORMA PN-71/B-02380
Oświetlenie wnętrz światłem dziennym Zamiast PN-64/B-02852
Grupa katalogowa 0702 Warunki ogólne
Natural interior daylighting Code of practice
Eclairage naturel des interieures Régles générales
Естественное освещение внутри зданий Общие требования
UKD 621.921/928
Zgłoszona przez Ministerstwo Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych
Ustanowiona przez Polski Komitet Normalizacyjny dnia 31 grudnia 1971 r. jako norma obowiązująca w zakresie projektowania od dnia 1 lipca 1973 r. (Mon. Pol. nr 12/1972 poz. 87)
SPIS TREŚCI
1. WSTĘP
1.1. Przedmiot normy.
1.2. Zakres stosowania normy.
1.3. Określenia
1.4. Normy związane
2. POSTANOWIENIA OGÓLNE
2.1. Punkty i linie pomiarowe.
2.2. Barwy powierzchni
3. WARTOŚCI WSPÓŁCZYNNIKA OŚWIETLENIA DZIENNEGO I RÓWNOMIERNOŚCI OŚWIETLENIA
3.1. Najmniejszy i średni współczynnik oświetlenia dziennego.
3.2. Wartość liczbowa współczynnika oświetlenia dziennego.
3.3. Oświetlenie pomieszczeń o dużej głębi.
3.4. Równomierność oświetlenia
4. OBLICZANIE WSPÓŁCZYNNIKA OŚWIETLENIA DZIENNEGO
4.1. Składowe współczynnika oświetlenia dziennego.
4.2. Składowa nieboskłonu e n
4.3. Składowa odbić wewnętrznych (e w)
4.4. Składowa odbić zewnętrznych (ez)
4.5. Oświetlenie dzienne mieszane.
Załącznik 1 do PN-71/B-02380
Załącznik 2 do PN-71/B-02380
Załącznik 3 do PN-71/B-02380
INFORMACJE DODATKOWE
1. WSTĘP
1.1. Przedmiot normy.
Przedmiotem normy są warunki ogólne dotyczące wymagań jakim powinno odpowiadać oświetlenie światłem dziennym (naturalnym) wnętrz budynków oraz zasady obliczeń i wartości współczynników oświetlenia dziennego.
1.2. Zakres stosowania normy.
Postanowienie normy mają zastosowanie przy projektowaniu budynków nowych oraz przy przeprowadzaniu przebudowy lub prac adaptacyjnych w budynkach istniejących.
1.3. Określenia
1.3.1. Szczegół przedmiotu
- najmniejszy element oglądanego przedmiotu, którego kształt wymaga rozróżnienia.
1.3.2. Płaszczyzna pracy
- płaszczyzna pozioma, pionowa lub pochyła, na której znajdują się najważniejsze szczegóły przedmiotów pracy wzrokowej i na której określa się i mierzy wskaźniki oświetlenia.
1.3.3. Umowna płaszczyzna pracy
- płaszczyzna pozioma, do której odnosi się wartość współczynnika oświetlenia dziennego (1.3.11) i równomierności oświetlenia (1.3.16) jeżeli płaszczyzna pracy (1.3.2) nie jest wyraźnie określona.
W zależności od sposobu wykonywania czynności w projektowanym pomieszczeniu za umowną płaszczyznę pracy należy przyjmować:
a) płaszczyznę poziomą na wysokości 0,85 m nad podłogą - gdy prace są wykonywane na stołach, obrabiarkach itp. urządzeniach,
b) płaszczyznę na poziomie podłogi - gdy nie przewiduje się stanowisk dla wykonywania stałych czynności (np. w magazynach) oraz w salach wypoczynkowych, korytarzach, przedsionkach, na klatkach schodowych.
1.3.4. Strefa robocza
- część pomieszczenia przeznaczona do wykonywania czynności, dla której określa się wartość wielkości charakteryzującej oświetlenie.
1.3.5. Światło dzienne przyjmowane do obliczeń
- światło dzienne rozproszone, promieniowane przez nieboskłon o założonym lub znanym rozkładzie luminancji.
1.3.6. Światło dzienne bezpośrednie w danym punkcie pomieszczenia - światło dzienne padające bezpośrednio z wycinka nieboskłonu widocznego z danego punktu przez otwór świetlny.
1.3.7. Światło dzienne odbite w danym punkcie pomieszczenia
- światło padające na dany punkt po odbiciu jednokrotnym lub wielokrotnym od powierzchni wewnątrz lub z zewnątrz pomieszczenia.
1.3.8. Oświetlenie górne światłem dziennym
- oświetlenie wnętrza przez świetliki umieszczone w przekryciu pomieszczenia.
1.3.9. Oświetlenie boczne światłem dziennym
- oświetlenie wnętrza przez oszklone otwory świetlne (np. okna) umieszczone w ścianach zewnętrznych pomieszczenia.
1.3.10. Oświetlenie dzienne mieszane
- oświetlenie wnętrza przez świetliki i okna łącznie.
1.3.11. Współczynnik oświetlenia dziennego, w %,
- miara względnego natężenia oświetlenia dziennego w danym punkcie danej płaszczyzny, wyrażona stosunkiem natężenia oświetlenia w tym punkcie wnętrza do równocześnie występującego natężenia oświetlenia w otwartej przestrzeni na płaszczyźnie poziomej, pochodzącego od całkowitego, nie zasłoniętego nieboskłonu o założonym lub znanym rozkładzie luminancji.
Bezpośredni wpływ światła słonecznego wyłącza się z wartości natężenia oświetlenia zarówno we wnętrzu, jak i na otwartej przestrzeni.
1.3.12. Składowa nieboskłonu (en)
- składowa część współczynnika oświetlenia dziennego pochodząca od światła padającego bezpośrednio z nieboskłonu po przejściu przez oszklony otwór świetlny.
1.3.13. Składowa odbić wewnętrznych (ew)
- składowa część współczynnika oświetlenia dziennego pochodząca od światła odbitego od wewnętrznych powierzchni pomieszczenia.
1.3.14. Składowa odbić zewnętrznych (ez)
- składowa część współczynnika oświetlenia dziennego pochodząca od światła odbitego od powierzchni zewnętrznych (np. przeciwległych budynków) i przechodzącego przez oszklony otwór świetlny.
1.3.15. „Współczynnik nieboskłonu (en,o), w %, w danym punkcie wnętrza
- stosunek natężenia oświetlenia, pochodzącego od światła dziennego bezpośredniego przy nieboskłonie o stałej luminancji, bez uwzględnienia strat związanych z oszkleniem otworów świetlnych lub konstrukcją budynku, w danym punkcie wnętrza na płaszczyźnie poziomej do równoczesnego natężenia oświetlenia na zewnątrz budynku na płaszczyźnie poziomej, przy takiej samej luminancji nieboskłonu.
Współczynnik nieboskłonu jest liczbowo równy składowej nieboskłonu o stałej luminancji przy przejściu światła przez niezabudowany otwór świetlny.
1.3.16. Równomierność oświetlenia dziennego
- stosunek wartości najmniejszej współczynnika oświetlenia dziennego do wartości największej współczynnika oświetlenia dziennego, występujących w strefie roboczej pomieszczenia.
1.3.17. Najmniejsze dopuszczalne obliczeniowe natężenie oświetlenia w pomieszczeniu
- obliczeniowe natężenie oświetlenia występujące w pomieszczeniu przy danym współczynniku oświetlenia dziennego, gdy natężenie oświetlenia na zewnątrz budynku na płaszczyźnie poziomej pochodzące od całej półkuli niebieskiej jest równe 5000 lx.
1.3.18. Pozostałe określenia
- wg PN-64/E-01005.
1.4. Normy związane
PN-64/E-01005 Technika świetlna. Podstawowe pojęcia, wielkości i jednostki
2. POSTANOWIENIA OGÓLNE
2.1. Punkty i linie pomiarowe.
Oświetlenie pomieszczeń światłem dziennym należy określać wartościami współczynnika oświetlenia dziennego w szeregu charakterystycznych punktów (co najmniej 5) położonych zazwyczaj na przecięciu dwóch płaszczyzn: pionowej płaszczyzny charakterystycznego przekroju pionowego pomieszczenia (np.: pośrodku pomieszczenia, w osi otworów świetlnych lub między nimi) i umownej, poziomej płaszczyzny pracy.
W przypadkach uzasadnionych dopuszcza się dodatkowe wyznaczanie współczynnika oświetlenia dziennego na przecięciu umownej płaszczyzny pracy z innymi płaszczyznami pionowymi równoległymi do płaszczyzny charakterystycznego przekroju.
W pomieszczeniach z wyraźnie określonymi płaszczyznami pracy (np.: w salach pokazów, w maszynowniach i in.) wartości współczynnika oświetlenia dziennego należy wyznaczać dodatkowo na tych płaszczyznach.
2.2. Barwy powierzchni
wnętrz pomieszczeń, powierzchni zewnętrznych budynków oraz wszelkiego rodzaju urządzeń technologicznych znajdujących się wewnątrz pomieszczeń należy stosować w odcieniach jasnych, zapewniających zwiększenie natężenia oświetlenia miejsc pracy przez odbicie światła od tych powierzchni (tabl. 3 na str. 5).
3. WARTOŚCI WSPÓŁCZYNNIKA OŚWIETLENIA DZIENNEGO I RÓWNOMIERNOŚCI OŚWIETLENIA
3.1. Najmniejszy i średni współczynnik oświetlenia dziennego.
W pomieszczeniach z oświetleniem dziennym bocznym wartość najmniejszą współczynnika oświetlenia dziennego (emin) należy ustalać w strefie roboczej
charakterystycznego przekroju pomieszczenia, pomijając pas przyokienny o szerokości 0,7 m licząc od wewnętrznej powierzchni ścian zewnętrznych budynku.
W pomieszczeniach o oświetleniu dziennym górnym lub mieszanym wartość średnią współczynnika oświetlenia dziennego (eśr) należy ustalać w strefie roboczej charakterystycznego przekroju pomieszczenia.
Wartości współczynnika należy ustalić wg wzoru:
(1)
w którym:
e1, e2, e3 ...ek - wartości współczynnika oświetlenia dziennego w poszczególnych punktach leżących na prostych równoległych, z których skrajne należy przyjmować na liniach granicznych strefy roboczej pomieszczenia,
k - liczba punktów.
3.2. Wartość liczbowa współczynnika oświetlenia dziennego.
Wartość współczynnika oświetlenia dziennego w miejscach, gdzie wykonywana jest czynność wzrokowa o kategoriach trudności określonych w tabl. 1, nie powinna być niższa od podanych w niej wartości przy oświetleniu górnym i mieszanym.
Przy oświetleniu bocznym, zaleca się przyjmowanie w miarę możliwości technicznych wyższej wartości współczynnika oświetlenia dziennego od podanej w tabl. 1.
Tablica 1. Wartości współczynnika oświetlenia dziennego Kategoria czynności wzrokowej
Charakterystyka czynności wykonywanych w pomieszczeniu
Wartości współczynnika oświetlenia dziennego, e, %
określenie wielkość szczegółu przedmiotu (wymiar charakterystyczny) mm
przy oświetleniu
górnym i mieszanym eśr bocznym e min
1 2 3 4 5
I Szczególnie dokładna do 0,1 10 3,54
II Bardzo dokładna 0,10,3 7 2,03
III Dokładna 0,31,0 5 1,52
IV Mało dokładna 1,010 3 1,01,2
V Zgrubna powyżej 10 2 0,50,8
VI Nadzór ogólny nad czynnością bez rozróżniania szczegółów - 1 0,250,4
Przykładową klasyfikację pomieszczeń w zależności od kategorii wykonywanych czynności wzrokowych podano w załączniku 1, 2 i 3.
3.3. Oświetlenie pomieszczeń o dużej głębi.
W pomieszczeniach o dużej głębi (tzn. wartości współczynnika oświetlenia dziennego wg 3.2 nie mogą być zapewnione na całej powierzchni użytkowej), w których występuje w strefach roboczych niedostateczne oświetlenie dzienne lub brak jest takiego oświetlenia, dopuszcza się oświetlenie elektryczne zapewniające warunki widzenia nie gorsze niż miałoby to miejsce przy wartościach współczynników oświetlenia dziennego podanych w tabl. 1.
3.4. Równomierność oświetlenia
dziennego w strefach roboczych pomieszczeń o oświetleniu górnym lub mieszanym,
w których wykonywana jest praca wymagająca czynności wzrokowej kategorii III lub IV, nie może być mniejsza niż 0,3; dla kategorii I lub II nie może być mniejsza niż 0,5.
4. OBLICZANIE WSPÓŁCZYNNIKA OŚWIETLENIA DZIENNEGO
4.1. Składowe współczynnika oświetlenia dziennego.
Współczynnik oświetlenia dziennego e w danym punkcie płaszczyzny pracy należy wyznaczać jako sumę trzech składowych wg wzoru:
e = en + ew + ez
(2)
w którym:
en - składowa nieboskłonu (4.2),
ew - składowa odbić wewnętrznych (4.3),
ez - składowa odbić zewnętrznych (4.4).
4.2. Składowa nieboskłonu en
powinna być wyznaczana wg wzoru:
en = en,o x o x q
(3)
w którym:
en,o - współczynnik nieboskłonu obliczany jedną z powszechnie stosowanych metod np. Daniluka, Wienera itp.,
- współczynnik uwzględniający nierównomierny rozkład luminancji wzdłuż południka, związany z wysokością kątową () środka pionowego przekroju otworu świetlnego obserwowanego z punktu pomiarowego (rys. 1),
o = 1 x 2 x 3 x 4 - ogólny współczynnik przepuszczania światła przez oszklony otwór świetlny z uwzględnieniem zaciemnienia konstrukcjami nośnymi (kratownice, belki, łuki), stanowiący iloczyn współczynników przepuszczania (tabl. 2),
1 - współczynnik przepuszczania światła przez oszklenie bez zanieczyszczeń,
2 - współczynnik przepuszczania światła przez oprawy bez oszklenia,
3 - współczynnik przepuszczania światła przez warstwę brudu na szkle,
4 - współczynnik przepuszczania światła uwzględniający zaciemnienie konstrukcjami nośnymi (przy oświetleniu górnym).
Nierównomierność rozkładu luminancji nieboskłonu wzdłuż południka q = f()
Tablica 2. Współczynniki przepuszczania () Rodzaj współczynnika
Charakterystyka otworu świetlnego Wartość liczbowa
1 2 3
1 Szkło zwykłe pojedyncze 0,9
Szkło zwykłe podwójne 0,8
Szkło wzorzyste, matowane, zbrojone 0,6
Bloki szklane i płyty, pustaki szklane 0,6
2 Oprawa okienna metalowa pojedyncza 0,80
Oprawa okienna metalowa podwójna 0,65
Oprawa okienna drewniana pojedyncza 0,75
Oprawa okienna drewniana podwójna 0,50
Oprawa okienna drewniana typu zespolonego 0,80
Oprawa okienna żelbetowa 0,60
Oprawa z płyt szklano-betonowych (żeberka) 0,60
3 Budynki produkcyjne: a) przy nieznacznym brudzeniu oszklenia (pyłem, sadza itp.) i regularnym czyszczeniu oszklenia nie rzadziej niż raz w roku
oszklenie pionowe
0,8
oszklenie pochyłe
0,65
b) przy znacznym brudzeniu oszklenia (pyłem, sadzą itp.) i regularnym oszklenie 0,65
czyszczeniu oszklenia nie rzadziej niż dwa razy w roku pionowe
oszklenie pochyłe
0,50
Budynki publiczne, administracyjne, biura itp. oszklenie pionowe
0,80
oszklenie pochyłe
0,65
4 Kratownice stalowe 0,90
Kratownice żelbetowe i drewniane 0,80
Belki i łuki pełnościenne o wysokości przekroju:
> 50 cm 0,80
< 50 cm 0,90
4.3. Składowa odbić wewnętrznych (ew)
w dowolnym punkcie pomieszczenia powinna być wyznaczana ze wzorów:
a) przy oświetleniu bocznym:
(4)
b) przy oświetleniu górnym:
(5)
c) przy oświetleniu mieszanym:
(6)
w których:
(en,b)min - najmniejsza wartość składowej nieboskłonu pochodzącej od światła bocznego, w przekroju charakterystycznym,
(en,g)śr -średnia wartość składowej nieboskłonu,
Kb i Kg - współczynniki (tabl. 4 i 5) uwzględniające wpływ odbić wewnętrznych, zależne od średniego ważonego współczynnika gśr odbicia ścian, sufitu i podłogi.
(7)
gdzie:
ść, s, p - współczynniki odbicia kolejno ścian, sufitu i podłogi oszacowane według wartości tabl. 3.
Do obliczeń szczegółowych należy przyjmować zakres śr wartościach 0,5, 0,4, 0,3.
Sść, Ss Sp - całkowite pola powierzchni ścian, sufitu i podłogi.
Tablica 3. Współczynniki odbicia , w %, dla podstawowych materiałów Materiał, wykończenie, stan Współczynnik odbicia (%)
1 2
Wyprawa gipsowa, nowa 70-85
Wyprawa cementowo-wapienna 40-60
Beton surowy 20-35
Cegła czerwona, nowa 1520
Cegła czerwona, stara, brudna 2-5
Cegła żółta, nowa 25-35
Cegła szara (jasna), nowa 20-30
Granit (surowy) 10-15
Marmur polerowany 40-80
Marmur matowy 50-70
Drewno surowe jasne, nowe, czyste 25-40
Drewno surowe ciemne, nowe, czyste 15-25
Skałodrzew (ksylolit) 12-20
Tkanina bawełniana biała (perkal) 60-65
Tkanina czarna (sukno) 1-2
Tkanina czarna (aksamit) 0,4-0,6
Lakier aluminiowy 50-80
Lakier olejny biały 70-80
Papiery (tapety) i farby klejowe (matowe):
białe 75-80
„kość słoniowa” 60-70
kremowe (jasna) 55-65
szafirowe 40-60
jasnoniebieskie 30-45
granatowe 5-10
jasnozielone 40-60
szare 15-35
czarne 4-8
różowe 40-35
ciemnoczerwone 12-25
jasnobrązowe 25-35
Zieleń w przyrodzie 5-10
Powierzchnia ziemi 8-20
Piasek żółty, jasny 40-65
Chmury kłębiaste 70-80
Śnieg, świeży, czysty 80-85
Szkło przezroczyste, gładkie 8-10
Szkło prasowane (deseniowe) 8-20
Szkło matowane (piaskowane) 10-15
Szkło opalowe 15-28
Szkło mleczne pełne 40-75
Szkło mleczne warstwowe 35-60
Emalia biała (szkliwo emalierskie) 65-85
Papier kreślarski biały 70-80
Tablica 4. Współczynnik Kb przy oświetleniu bocznym Średni ważony współczynnik odbicia powierzchni pomieszczenia śr
Kb
oświetlenie jednostronne a oświetlenie dwustronne b
1 2 3
0,5 3 1,2
0,4 2 0,7
0,3 1 0,3
W dużych pomieszczeniach wytwórczych bez ścian działowych przy jednostronnym oświetleniu do obliczeń należy wprowadzać współczynnik K’b = 0,75 Kb - 0,25, w którym Kb przyjmuje wartości podane w tabl. 4 kol. 2.
Tablica 5. Współczynnik Kg przy oświetleniu górnym Liczba przęseł pomieszczenia
Średni ważony współczynnik odbicia powierzchni pomieszczenia
Kg przy stosunku wzniesienia h świetlika do szerokości pomieszczenia L
0,15 0,35 0,65 1
1 0,5 0,5 0,6 0,7 0,9
0,4 0,4 0,5 0,6 0,7
0,3 0,3 0,3 0,4 0,5
2 0,5 0,4 0,5 0,6 0,7
0,4 0,3 0,4 0,5 0,6
0,3 0,2 0,3 0,4 0,5
3 i więcej 0,5 0,3 0,3 0,3 0,3
0,4 0,2 0,2 0,2 0,2
0,3 0,1 0,1 0.1 0,1
Przy świetlikach pilastych do obliczeń wprowadza się współczynnik K’g = 1,2 Kg +,0,2, w którym Kg przyjmuje wartości podane w tabl. 5.
Za wzniesienie h świetlika przyjmuje się odległość dolnej poziomej krawędzi szklenia świetlika od umownej płaszczyzny pracy.
4.4. Składowa odbić zewnętrznych (ez)
w dowolnym punkcie pomieszczenia jest wyznaczaną ze wzoru
(8)
w którym:
en,b - wartość współczynnika nieboskłonu, jaką zapewniałoby w danym punkcie promieniowanie wycinka nieboskłonu zasłoniętego budynkami przeciwległymi,
o - współczynnik przepuszczania światła (tabl. 2).
Przy jasnej elewacji ( > 0,5) budynku przeciwległego zamiast współczynnika liczbowego 0,1 dopuszcza się przyjęcie współczynnika 0,15.
Wartość ez uwzględnia się tylko w przypadkach, gdy zaciemnienie przeciwległymi budynkami zostało uwzględnione przy wyznaczeniu en.
4.5. Oświetlenie dzienne mieszane.
Przy oświetleniu dziennym mieszanym obliczeniową wartość współczynnika oświetlenia dziennego należy obliczać dodając wartości współczynników obliczonych dla oświetlenia bocznego i górnego.
KONIEC
Załącznik 1 do PN-71/B-02380
Przykładowa klasyfikacja pomieszczeń w budynkach użyteczności publicznej i mieszkalnych Kategoria czynności wzrokowej
Wielkość szczegółów pracy wzrokowej, nam
Przeznaczenie pomieszczenia
1 2 3
II 0,1-0,3 Biura konstrukcyjne i kreślarnie, pracownie projektowe, artystyczne itp., pomieszczenia laboratoryjne i naukowe, w których wykonywane są czynności specjalnie precyzyjne, specjalistyczne pokoje zabiegowe
III 0,3-1,0 Zakłady naukowe i szkoły: sale lekcyjne, audytoria, laboratoria, pracownie prac ręcznych, gabinety naukowe. Sale sportowe i gimnastyczne
Przedszkola i żłobki: pokoje dziecinne i grupowe
Zakłady opieki zdrowotnej: sale opatrunkowe, pokoje zabiegowe, gabinety stomatologiczne, gabinety badań lekarskich
Sale porodowe, sale dla noworodków w oddziałach szpitalnych i klinikach położniczo-ginekologicznych
Pomieszczenia laboratoriów mikrobiologicznych, serologicznych, analitycznych i in.
Czytelnie w bibliotekach publicznych
IV 1,0-10 Zakłady naukowe i szkoły: pomieszczenia rekreacyjne
Przedszkola i żłobki: pokoje przyjęć, rozbieralnie
Zakłady opieki zdrowotnej: pokoje i sale chorych i pokoje lekarskie oraz pielęgniarskie w oddziałach szpitalnych
Pomieszczenia biurowe i administracyjne
Sale stołówek publicznych
Hale i poczekalnie dworcowe
V więcej niż 10 Pokoje i kuchnie w domach mieszkalnych, pomieszczenia mieszkalne zbiorowe, w hotelach i internatach
Hotele: halle, foyer
Przedszkola i zakłady opieki zdrowotnej: węzły sanitarne
Westybule na dworcach
VI - Halle, schody, przejścia, korytarze, klatki schodowe, szatnie, ubikacje, natryski, toalety, umywalnie
Załącznik 2 do PN-71/B-02380
Przykładowa klasyfikacja podstawowych pomieszczeń w budynkach produkcyjnych Kategoria czynności wzrokowej
Wielkość szczegółów pracy wzrokowej, mm
Przeznaczenie pomieszczenia
1 2 3
I do 0,1 Oddziały prac grawerskich
Przeglądanie tkanin i dzianin, drukarnie tkanin
Działy produkcji i montażu oraz kontroli przyrządów i mechanizmów wysokiej precyzji
II 0,1-0,3 Przędzenie i tkanie, dzianie i inna obróbka włókiennicza (jak krojenie i szycie) ciemnych materiałów i surowców
Zecernie w zakładach poligraficznych
Narzędziownie w zakładach przemysłu mechaniki precyzyjnej
Szwalnie i krajalnic w fabrykach odzieżowych
III 0,3-1,0 Przędzenie, tkanie, dzianie i inna obróbka włókiennicza (jak krojenie i szycie) jasnych materiałów i surowców
Narzędziownie w zakładach przemysłu budowy maszyn
Przeciągalnie drutu, kuźnie i działy pras
Działy obróbki mechanicznej i montażu w zakładach przemysłu budowy maszyn
Drukarnie w zakładach poligraficznych
Maszynownie w elektrowniach
Działy szycia w zakładach obuwniczych
Działy przygotowania ciasta i wypieku w piekarniach
Elektrowozownie i parowozownie (przegląd i remont)
IV 1,0-10 Prace przy szarpachach, zgrzeblarkach, przy przędzarkach juty i konopi, przy łączniarkach taśm
Walcownie blachy i rur, odlewnie stali, działy martenowskie, besemerowskie w zakładach metalurgicznych
Wydziały formierskie, odlewnicze i przetopu w hutach
Kotłownie energetyczne i budynki przesypowe
V więcej niż 10 Prace przy pralnicach, kąpielach, kadziach farbiarskich
Suszarnie i warzelnie w wytwórniach mydła
Działy oczyszczania i garbowania w zakładach garbarskich
Kotłownie, acetylenownie, sale bojlerów, dmuchawy powietrzne, gazogeneratorownie, kwasownie, kompresorownie i pompownie
VI - Składowiska wsadu i wlewnie w zakładach metalurgicznych
Garaże samochodów i innych maszyn
Przejazdy i przejścia
W pomieszczeniach wytwórczych przeznaczonych do szkolenia młodzieży (uczniów szkół średnich, szkół przyzakładowych, szkół rzemieślniczych) należy przyjmować kategorie pracy o jeden stopień wyższe niż to podano, w zał. 2, z wyjątkiem pomieszczeń, pracy I kategorii.
Załącznik 3 do PN-71/B-02380
Przykładowa klasyfikacja pomieszczeń rolniczo-hodowlanych Kategoria czynności wzrokowej
Nazwa pomieszczenia
1 2
III Laboratoria mikrobiologiczne
IV Podstawowe pomieszczenia zakładów weterynaryjnych, poza pomieszczeniami utrzymywania zwierząt
Pomieszczenia przerobu i sortowania produktów rolnych
V Pomieszczenia w przedsiębiorstwach rolniczo-hodowlanych dla zwierząt pomieszczenia dla bydła i trzody chlewnej, porodówki, pomieszczenia dla cieląt, pomieszczenia dla mechanicznego dojenia, pomieszczenia utrzymania zwierząt w zakładach weterynaryjnych, pomieszczenia sztucznego unasieniania, sale inkubacyjne
VI Owczarnie, stajnie, pomieszczenia dla tuczników
INFORMACJE DODATKOWE
1. Odpowiedniki w zaleceniach międzynarodowych
RWPG – РС Освещение естественное. Нормы проектования
2. Wydanie 5
- stan aktualny: marzec 1988 - bez zmian.