Post on 10-Jul-2020
Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny
w Cieszynie
OCENA STANU
SANITARNO-EPIDEMICZNEGO
POWIATU CIESZYŃSKIEGO
ZA ROK 2014
CIESZYN
luty2015
Przekazuję na Państwa ręce raport będący
informacją o stanie bezpieczeństwa sanitarno-
epidemiologicznego powiatu cieszyńskiego
w 2014 roku.
Dokonywanie okresowych ocen stanu sanitarnego oraz prowadzenie systematycznych
badań umożliwia monitorowanie sytuacji epidemiologicznej i sanitarnej oraz
podejmowanie niezbędnych działań interwencyjnych. W celu poprawy zdrowia
i komfortu życia mieszkańców powiatu cieszyńskiego, a także licznie przybywających
na nasz teren kuracjuszy, turystów pracownicy Powiatowej Stacji Sanitarno-
Epidemiologicznej
w Cieszynie przeprowadzili w 2014roku 4928 kontroli, pobrali do badań
laboratoryjnych 4348 prób. W efekcie tych działań Państwowy Powiatowy Inspektor
Sanitarny w Cieszynie, wydał 1047 decyzji administracyjnych i 1112 decyzji
płatniczych. Za nieprawidłowy stan sanitarny w obiektach nałożono 162 mandaty karne
, na kwotę 22960 zł.
W raporcie zawarłam ponadto informacje o rozpatrzonych interwencjach wnoszonych
zarówno przez mieszkańców, turystów, kuracjuszy, jak i przekazywanych przez organy
administracji publicznej i samorządowej.
Działalność kontrolno-represyjna to tylko część zadań Państwowej Inspekcji Sanitarnej.
Nadrzędną ideą wszystkich naszych działań jest działanie na rzecz zachowania
i poprawy zdrowia publicznego poprzez promowanie zachowań prozdrowotnych.
Mam nadzieję, że dane przedstawione w Raporcie pozwalają Państwu upewnić się,
że bezpieczeństwo sanitarne w powiecie jest nadal zachowane a sytuacja epidemiczna
w zakresie chorób zakaźnych jest stabilna.
W powiecie cieszyńskim mieszka 177 696 osób ( GUS stan na 30-06-2014),
co stanowi 3,9% ludności woj. śląskiego. Jest więcej kobiet (51,6%) niż mężczyzn.
Ludność zamieszkała na terenach wiejskich stanowi większość (54,2%). Liczba
mieszkańców powiatu, w stosunku do ubiegłego roku wzrosła tylko nieznacznie, o 296
osób (0,35%).
Poprawa zdrowia populacji jest szczególnie istotna w kontekście zjawiska starzenia się
społeczeństwa. Jak wynika z analizy sytuacji demograficznej powiatu odsetek ludności
w wieku powyżej 65 roku życia wzrasta, co może mieć wpływ m.in. na sytuację
epidemiczną powiatu.
Zapobieganie powstawaniu chorób zakaźnych oraz ich zwalczanie to jedno
z priorytetowych zadań Państwowej Inspekcji Sanitarnej. Zadanie to realizujemy
oparciu o zgłoszenia chorób zakaźnych i zakażeń występujących wśród mieszkańców
powiatu, zgodnie z ustawą z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu
zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi.
Zebrane informacje służą przede wszystkim do analizy sytuacji epidemiologicznej
powiatu i do planowania działań przeciwepidemicznych, nadzorowych i edukacyjnych,
ukierunkowanych na zapobieganie rozprzestrzenianiu się zakażeń i chorób zakaźnych.
W 2014 zarejestrowano na terenie powiatu 3 244 zachorowania na choroby
zakaźne, (w 2013- 5 904). Z powodu chorób zakaźnych hospitalizowano 434 osoby
(13,3% przypadków), w tym zarejestrowano 4 zgony z powodu choroby zakaźnej
(3-zapalenie jelita cienkiego i grubego wywołane przez Clostridium difficile,
1-zapalenie opon mózgowych).
Spadek zarejestrowanych chorób związany był ze spadkiem zarejestrowanych,
w stosunku do 2013 roku, przypadków grypy i chorób grypopochodnych.
Zarejestrowano 1 podejrzenie zachorowania na krwotoczną gorączkę Ebola (EVD)
osoby, która do Polski przybyła z Nigerii, po przeprowadzonych badaniach
laboratoryjnych wykluczono podejrzenie, było to zachorowanie na malarię.
Systematycznie poprawia się zgłaszalność przez lekarzy przypadków podejrzeń
i zachorowań na choroby zakaźne, a analiza zgłoszeń umożliwiała wdrażanie działań
przeciwepidemicznych. Wymiana informacji o zachorowaniach i wynikach badań
z Powiatowym Lekarzem Weterynarii przyczynia się do zwiększenia bezpieczeństwa
zdrowotnego mieszkańców powiatu, gdyż podejmowane są wspólne działania
profilaktyczne.
W tabeli przedstawiono wybrane choroby zakaźne i zakażenia, które zgłoszono
w latach 2012-2014, zaznaczając kierunek zmian w stosunku do 2013 roku.
2012 2013 2014
Jednostka chorobowa liczba zachorowań
współczyn-nik zapadalności
liczba zachoro-wań
współczyn-nik zapadalno-ści
liczba zachoro-wań
współczynnik zapadalności
zatrucie pokarmowe
11 6,2 20 11,3 23 12,9 ���� Salmoneloza
inne zakażenia pozajelitowe
0 0 0 0 3 1,7 ����
wywołane przez E.coli biegunkotwórczą
1 0,6 2 1,1 3 1,7 ����
wywołane przez E.coli inną i BNO
6 3,4 7 3,9 8 4,5 ����
wywołane przez Campylobacter
4 2,3 18 10,1 16 9,0 ����
wywołane przez Clostridium dificille
81 45,7 67 37,7 ����
Bakteryjne zakażenia jelitowe
inne określone i nieokreślone
25 14,1 8 4,5 13 7,3 ����
Bakteryjne zatrucia pokarmowe 1 0,6 0 0 0 0 wywołane przez rotawirusy
52 29,4 4 2,3 18 10,1 ����
wywołane przez norowirusy
50 28,3 51 28,7 20 11,3 ���� Wirusowe zakażenia jelitowe
inne określone i nieokreślone
65 36,8 88 49,6 85 47,8 ����
Biegunka i zapalenie żołądkowo-jelitowe o prawdopodobnie zakaźnym pochodzeniu
366 207 510 287,5 452 254,4 ����
2012 2013 2014
Jednostka chorobowa liczba zachorowań
współczyn-nik zapadalności
liczba zachoro-wań
współczyn-nik zapadalno-ści
liczba zachoro-wań
współczynnik zapadalności
Lamblioza (giardioza) 60 34 58 32,7 32 18,0 ���� Krztusiec 5 2,8 15 8,5 9 5,1 ���� Płonica (szkarlatyna) 298 168,6 169 95,3 103 58,0 ���� Inwazyjna choroba meningokokowa
3 1,7 2 1,1 1 0,6 ����
Róża 77 43,6 89 50,2 125 70,3 ���� Borelioza z Lyme 181 102,4 244 137,5 278 156,4 ���� Styczność i narażenie na wściekliznę
33 18,7 33 18,6 52 29,3 ����
Wirusowe zapalenia opon mózgowych i/lub mózgu
3 1,7 2 1,1 2 1,1 ����
Ospa wietrzna 911 515,3 1197 674,7 1616 909,4 ���� Odra 2 1,1 ���� Różyczka 35 19,8 156 87,9 30 16,9 ����
typu B przewlekłe 0 0 3 1,7 7 3,9 ���� Wirusowe zapalenie wątroby typu C 0 0 6 3,4 9 5,1 ���� Świnka (nagminne zapalenie przyusznic)
13 7,4 23 13,0 15 8,4 ����
Inwazyjna choroba wywołane przez Streptococcus pneumonie
1 0,6 1 0,6 0 0 ����
Bakteryjne zapalenie opon mózgowych i/lub mózgu
6 3,4 12 6,8 8 4,5 ����
Zapalenie opon mózgowych i/lub mózgu nieokreślone
3 1,7 4 2,3 11 6,2 ����
Grypa 330 186,7 3069 1730,0 194 109,2 ���� Gruźlica 22 12,44 23 13,0 33 18,6 ���� Malaria 0 0 1 0,6 1 0,6 Denga 0 0 1 0,6 0 0 ���� Choroby weneryczne 2 1,1 4 2,3 ���� Ostre porażenia wiotkie 0 0 2 1,1 0 0 ���� Nowykryte zakażenie HIV 0 0 3 1,7 2 1,1 ���� AIDS-zespół nabytego upośledzenia odporności
0 0 0 0 2 1,1 ����
Najczęściej zgłaszanymi chorobami zakaźnymi były: choroby wieku dziecięcego
przede wszystkim ospa wietrzna, choroby zakaźne przewodu pokarmowego oraz
borelioza z Lyme.
Od 2006, co roku najczęściej zgłaszaną chorobą jest ospa wietrzna (91,1%) oraz
płonica (5,8%). Zachorowania na różyczkę (1,7%), świnkę (0,8%), krztusiec (0,5%)
stanowią znikomą cześć rejestrowanych zachorowań, co wynika z prowadzenia
obowiązkowych szczepień ochronnych przeciw tym chorobom. Niestety ta korzystna
sytuacja epidemiologiczna może się zmienić ze względu na coraz silniejsze ruchy
antyszczepionkowe. Co roku coraz więcej rodziców nie poddaje szczepieniom
ochronnym swoich dzieci, w 2014 roku było to 228 dzieci (2013- 148).
Po obserwowanym w 2008 i 2012 spadku zachorowań na ospę wietrzną
(zapadalność–515,3/100tys) obserwowany jest ich stały wzrost (zapadalność 911/100tys.).
Mimo możliwości zaszczepienia się przeciwko ospie wietrznej, niewielu rodziców
korzysta z tej możliwości, w 2014 roku było to 151 osób (0,08%).
Niestety nie ma szczepionki przeciwko płonicy, dlatego nie mamy wpływu na liczbę
zachorowań, które podlegają okresowym wzrostom i spadkom. Po obserwowanym w latach
2010 – 2012 stopniowym wzroście zapadalności od 89/100tys. do 168/100tys.,
od 2013 następuje jej spadek do 58/100tys.
Ospa wietrzna, płonica i różyczka należą do chorób o dużej zakaźności, przenoszą
się drogą powietrzną, dotyczą więc głównie dzieci w miejscach zbiorowego
przebywania (żłobki, przedszkola, szkoły). W przypadku ospy wietrznej (zbyt mało
zaszczepionych osób) i płonicy (brak szczepionki) w grupie dzieci w wieku
przedszkolnym zarejestrowano najwyższe współczynniki zapadalności.
Po nieco wyższej od spodziewanej zapadalności na różyczkę w 2013 roku (88/100tys.),
będącej wynikiem wystąpienia ogniska różyczki wśród nieszczepionych uczniów jednej
ze szkół, zapadalność spadła do obserwowanego od kilku lat poziomu poniżej 20/100tys
i wyniosła 17/100tys..
Pomimo, że krztusiec należy do chorób przeciwko, którym prowadzone
są szczepienia, zachorowania podlegają charakterystycznym dla chorób zakaźnych,
okresowym wzrostom i spadkom. Obowiązkowym szczepieniom ochronnym podlegają
dzieci do lat 6, w tej grupie wiekowej zachorowania występują rzadziej. Jeden
z chorych nie był poddany szczepieniu ze względu na przeciwskazania neurologiczne,
1 dziecko zachorowało w wieku 1 miesiąca (podana tylko-1dawka), pozostałe osoby
były szczepione zgodnie z obowiązującym programem szczepień. Przyczyną
zachorowań w starszych grupach wiekowych (10-19 lat) może być zanikanie
odporności poszczepiennej.
W 2013, po raz pierwszy od 1996 roku zgłoszono 1 przypadek podejrzenia
zachorowanie na odrę, po przeprowadzonych badaniach podejrzenie odwołano, dziecko
było szczepione przeciwko odrze.
W 2014 roku zgłoszono już 3 przypadki podejrzenia zachorowania na odrę, 2 z nich
zostały potwierdzone laboratoryjnie. Na pojawienie się odry na pewno ma wpływ stale
wzrastająca w powiecie cieszyńskim, liczba osób uchylających się od szczepień. Mimo,
tego niepokojącego trendu, nadal jeszcze większość rodziców poddaje szczepieniom
ochronnym swoje dzieci i to dzięki nim, nie mamy jeszcze wzrostu zachorowań na odrę,
i inne choroby zakaźne czy wręcz epidemii (tak jak miało to miejsce w innych krajach
europejskich). Sytuacja ta może się zmienić przy dalszym wzroście liczby
niezaszczepionych dzieci.
Zapadalność na świnkę utrzymuje się na niskim poziomie, co jest także
bez wątpienia wynikiem prowadzonych szczepień ochronnych. Na przykładzie
zachorowań na świnkę najlepiej widać wpływ szczepień na zachorowania w populacji.
W 2005 roku wprowadzono do programu szczepień ochronnych obowiązkowe
szczepienie przeciwko śwince, i po tym roku nastąpił spadek współczynnika
zapadalności. Zachorowania występują sporadycznie. Zachorowało 9 osób
nie szczepionych przeciwko śwince, 3 nie miały pełnego cyklu szczepień (1dawka)
oraz 3 były szczepione (2 dawki). Do 2005 roku zachorowania na świnkę podlegały
podobnym wahaniom jak zachorowania na ospę wietrzną czy płonicę.
Nie zarejestrowano przypadków ostrych porażeń wiotkich u dzieci do lat 14.
Mimo nieznacznego spadku liczby zarejesrtowanych przypadków, choroby
zakaźne przewodu pokarmowego nadal stanowią istotny problem epidemiczny.
Zarejestrowano 737 przypadków, zapadalność 414/100tys. (w 2013-847, zapadalność
477/100tys.). Tylko w 285 przypadkach, ustalono czynnik etiologiczny zatruć/zakażeń
(w 2012– w 337). W 130 zachorowaniach była to etiologia bakteryjna (najczęściej
przyczyną było zakażenie Clostridium difficile -67 zachorowań), w 123 wirusowa,
a w 32 przypadkach przyczyną zachorowania były pasożyty – lamblie.
W 452 przypadkach nie ustalono etiologii zachorowania, tj. w 61% zgłoszonych
zachorowań (2013 – 510, 60%), co jest zjawiskiem niekorzystnym, ograniczającym
możliwości podejmowania działań przeciwepidemicznych. Podmioty lecznicze
ograniczają wydatki nie wykonując badań diagnostycznych, ograniczając się
do leczenia objawowego.
Nadal obserwowany jest wzrost liczby zgłoszonych biegunek u dzieci do lat 2,
zapadalność 4844/100tys., jest to najwyższa od początku rejestracji zanotowana
wartość. Zachorowało 185 dzieci, z czego 96 dzieci wymagało hospitalizacji.
W dalszym ciągu bardzo ogranicza się ilość badań laboratoryjnych, w związku z tym
tylko w 53 przypadkach zachorowań ustalono czynnik etiologiczny (29%). Najczęściej
przyczyną biegunek u dzieci do lat 2 były wirusy (10%) oraz Campylobacter jejuni
(9%). Należy zauważyć, że do zakażeń i zatruć pokarmowych u dzieci w wieku do lat 2
dochodzi niemal wyłącznie w środowisku domowym. Liczba dzieci objętych opieką
w formie zinstytucjonalizowanej np. w żłobkach nie jest duża. Państwowa Inspekcja
Sanitarna ma niewielki wpływ na zapobieganie zakażeniom i zatruciom pokarmowym
w środowisku domowym, zwłaszcza przy tak dużej (71%) ilości zachorowań
bez ustalenia czynnika etiologicznego. Podmioty lecznicze ograniczają wydatki
nie wykonując badań diagnostycznych, ograniczając się do leczenia objawowego.
Pracownicy PPIS podczas wywiadów epidemiologicznych prowadzą oświatę
zdrowotną, starając się kształtować zachowania prozdrowotne, na rzecz zwiększania
higieny osobistej oraz higieny przygotowania posiłków w rodzinach.
Wystapiło 8 ognisk zbiorowych zatruć/zakażeń pokarmowych (3 ogniska rodzinne,
3 w podmiotach leczniczych, 1 ognisko impreza zakładowa oraz 1 ognisko
w żłobku). W ogniskach tych narażonych na zachorowanie było 325 osób, zachorowało
71, w tym 6 chorych wymagało hospitalizacji (4-zatrucie pałeczkami Salmonella
enteritidis, 2-Capylobacter jejuni). Czynnik etiologiczny udało się ustalić w 7 ogniskach
(były to 2 – rotawirusy; 2 – Salmonella enteritidis;1 - norowirusy 1 – Campylobacter
jejuni,).
Od 2011roku obserwujemy systematyczny wzrost zachorowań na chorobę z Lyme
(boreliozę). Zarejestrowano 278 przypadków, zapadalność–156/100tys.,w 2013 –244
przypadków, 138/100tys. Głównie były to zachorowania z objawami ze strony układu
kostno-stawowego, ale zarejestrowano także 2 przypadki z objawami ze strony
ośrodkowego układu nerwowego (neuroboreliozy).
Zachorowania zdarzały się we wszystkich grupach wiekowych, najczęściej
powyżej 50 roku życia (61%). Zapadalność w tej grupie wiekowej jest wyższa od
zapadalności obliczonej dla powiatu. Niestety brak jest szczepionki przeciwko tej
chorobie. Możliwość zapobiegania zakażeniu bakteriami Borrelia burgdorferi
jest ograniczona do unikania kontaktu z kleszczami, przez stosowanie odpowiedniej
odzieży podczas pobytu w miejscach ich występowania, używanie repelentów
oraz kontrolę całego ciała po powrocie i jak najszybsze usuwanie kleszczy.
Po zaobserwowanym w 2013 roku wzroście liczby przypadków grypy
i zachorowań grypopodobnych nastąpił ich znaczny spadek. Zarejestrowano 194
przypadków, zapadalność – 109/100tys. ( w 2013-1 730/100tys. ). Choroba przebiegała
też łagodniej niż w poprzednim roku nie było konieczności hospitalizacji oraz
nie odnotowano zgonu z powodu grypy ( w 2013 roku 15 chorych wymagało
hospitalizacji i 1 osoba zmarła).
Najczęściej chorowały dzieci, należy jednak zauważyć, że nie wszystkie osoby
zgłaszają się do lekarza. Niestety w dalszym ciągu niewiele osób decyduje się na
szczepienia przeciwko grypie, w 2014 r. zaszczepiło się 3529 osób (2013 roku -3599
(2012–3350 osób, 2011–3779), co stanowi 2% mieszkańców powiatu, dlatego szczepienia
nie wpływają znacząco na ilość zachorowań.
Choroby szerzące się drogą naruszenia ciągłości tkanek.
Nie zarejestrowano zachorowań na ostre wirusowe zapalenie wątroby typu B oraz
wirusowe zapalenie wątroby typu C. Zarejestrowano 7 przypadków przewlekłego
zapalenia wątroby typ B oraz 9 przewlekłego zapalenia wątroby typ C
W 2014 roku zarejestrowano na terenie powiatu 33 zachorowania na gruźlicę
(2013-23 przypadki), w tym 4 przypadki wznowy, zapadalność 19/100tys.
(2013–13/100tys.). Głównie rejestrowano przypadki gruźlicy płuc (28), ale zarejestrowano
także 1 przypadek gruźlicy węzłów chłonnych.
Potwierdzono posiewami bakteriologicznymi 70% zarejestrowanych zachorowań.
Tak jak w latach poprzednich chorowali głównie mężczyźni (72%), zapadalność
u mężczyzn - 28/100 tys., u kobiet -10/100 tys. . Aż 43% chorych była czynna
zawodowo, 39% chorych stanowili emeryci i tylko 18% stanowili chorzy bezrobotni.
Nie rejestrowano zachorowań wśród dzieci i młodzieży (2012– 1 taki przypadek
gruźlicy). Zapadalność na gruźlicę wyraźnie wzrasta z wiekiem. Zachorowania
rejestrowano w grupie wiekowej od 20 do 91 lat, średni wiek chorych na gruźlicę
wyniósł 53 lata (2013 – 61 lat, 2012–50 lat, 2011–53lat, 2010–55 lat, 2009–61 lat).
Podczas wywiadów epidemiologicznych pracownicy PPIS prowadzą oświatę zdrowotną
na rzecz kształtowania prawidłowych nawyków higienicznych.
W 2014 zgłoszono 1 przypadek zachorowania na inwazyjną chorobę
meningokokową (IChM), zapadalność 0,6/100tys. (2013–2 przypadki, zapadalność–
1,1/100tys.), chora powróciła do zdrowia.. W badanym materiale (krew, płyn mózgowo-
rdzeniowy) stwierdzono Neisseria meningitidis typu C. Dziecko nie było szczepione.
Z rejestru Śląskiego Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego,
wynika, że w roku 2014 wykryto wśród mieszkańców powiatu cieszyńskiego 2 nowe
przypadki nosicielstwa HIV (2013–3) oraz 2 przypadki zespołu nabytego braku
odporności AIDS.
Znaczący wpływ na sytuację epidemiczną w powiecie ma działanie Państwowej
Inspekcji Sanitarnej w dziedzinie propagowania i nadzoru nad szczepieniami.
Szczepienia ochronne są jedną z najważniejszych metod stosowanych w celu
zapobiegania chorobom zakaźnym, a Program Szczepień Ochronnych jest najstarszym
programem profilaktycznym. Polska ma opracowany skuteczny, powszechny system
szczepień ochronnych. Wg epidemiologów przy zaszczepieniu powyżej 90% populacji
wytwarza się tzw. odporność zbiorowiskowa, która skutecznie ogranicza możliwość
epidemicznego szerzenia się patogenów. Poziom taki jest jeszcze wciąż przekraczany
w przypadku prowadzonych w powiecie szczepień obowiązkowych. Niestety tak dobra
sytuacja epidemiologiczna może ulec zmianie w związku z narastającym problem osób
uchylających się od obowiązku szczepień.
Każdy preparat stosowany w medycynie może powodować objawy niepożądane.
Zarejestrowano 40 niepożądanych odczynów po szczepieniach u dzieci (2013 – 19),
w tym 2 poważne, wymagające hospitalizacji. U wszystkich dzieci, po leczeniu
objawowym, nastąpił pełny powrót do zdrowia. Wzrost zarejestrowanych NOP wynikał
z poprawy ich zgłaszania przez lekarzy i większej świadomości rodziców, co do
konieczności zgłoszenia się do lekarza z dzieckiem, u którego występują po szczepieniu
jakiekolwiek objawy chorobowe.
Szczepienia prowadzone są w 53
punktach (z czego 8 nadzorowanych jest przez
ŚPWIS), należących zarówno do publicznych
jak i niepublicznych podmiotów leczniczych.
W czasie ich kontroli szczególną uwagę
zwracano na dokumentację dotyczącą szczepienia dzieci i młodzieży, w rocznikach
podlegających obowiązkowym szczepieniom, a także na przestrzeganie przepisów
w zakresie postępowania z preparatami szczepionkowymi. Pozytywnym zjawiskiem
było to, że nie stwierdzano nieprawidłowości. W punkcie szczepień przeciwko
wściekliźnie, po pokąsaniu przez dzikie zwierzęta oraz bezpańskie psy, rozpoczęto
szczepienia 80 osób.
Stan sanitarny powiatu cieszyńskiego
w odniesieniu do działalności zapobiegawczego
nadzoru sanitarnego należy rozpatrywać
w odniesieniu do zagadnień związanych
z szerokorozumianymi aspektami budownictwa
w zakresie kontroli wymagań sanitarno-
higienicznych w obszarach związanych z:
- planowaniem przestrzennym na poziomie miast i gmin,
- określeniem uwarunkowań wymaganych przy realizacji przedsięwzięć
mogących oddziaływać na środowisko, dla postępowań prowadzonych przez
jednostki samorządu terytorialnego lub organy ochrony środowiska,
- opiniowaniem dokumentacji projektowej,
- dopuszczeniem do użytkowania obiektów budowlanych.
Większość wniosków wpływających od organów samorządowych dotyczyła uzgodnień
planów zagospodarowania przestrzennego na etapie strategicznej oceny oddziaływania
na środowisko. Uzgodnienia dokonywano na podstawie projektu miejscowego planu
zagospodarowania przestrzennego lub projektu studium uwarunkowań i kierunków
zagospodarowania przestrzennego wraz z prognozą oddziaływania na środowisko.
W związku art. 17 ustawy z dnia 27 marca 2003r. o planowaniu i zagospodarowaniu
przestrzennym (tekst jednolity: Dz. U. z 2012 r. poz. 647 ze zm.), nie dokonywano
uzgodnień dotyczących rozwiązań planistycznych (obowiązki dotyczące uzgodnień
zostały przypisane Państwowemu Wojewódzkiemu Inspektorowi Sanitarnemu).
Na etapie postępowania w ramach strategicznej oceny oddziaływania na środowisko,
w 16 opiniach dla różnych obszarów powiatu cieszyńskiego określono zakresy
prognozy oddziaływania na środowisko dla sporządzanych planów miejscowych
i studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania obszarów poszczególnych
gmin. Uwzględniając przedłożone prognozy wydano 6 opinii uzgadniających projekty
miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego oraz 4 opinie dla projektów
studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego.
Przekształcenia jednostek planistycznych dotyczyły zazwyczaj utrwalenia funkcji
związanej z mieszkalnictwem, poprzez zastąpienie terenów zielonych, terenami
zabudowy mieszkalnej i usługowej (handel, tereny usług, komunikacja, parkingi, tereny
produkcyjno-magazynowe). Większość projektów dotyczyła obszarów stanowiących
wycinek gmin (pojedyncze jednostki strukturalne oraz niewielkie obszary planu
np. ulice, wsie). Opinie sanitarne wydawane były bez zastrzeżeń. Dla jednego
przypadku, wydano pozytywną opinię na temat możliwości odstąpienia od strategicznej
oceny oddziaływania na środowisko w związku z minimalnym zakresem zmian
w przygotowywanym już dokumencie planu (zmiana w zakresie wymagania
dot. geometrii dachów oraz wydzielenia zabudowy wielorodzinnej i usługowej – tereny
mieszkaniowe).
W zestawieniu podano sposób przekształcenia terenów w poszczególnych gminach.
Lp. Gmina Przeznaczenie terenu - istniejące
Przeznaczenie terenu
- projektowane
1. Cieszyn − Tereny obsługi komunikacyjnej.
− Tereny przejścia granicznego
− Tereny rolne – zielone oraz mieszkalno-usługowe
− Tereny usługowe, handlowe w związku z realizacją obiektów obsługi transportu (dworzec).
− Obiekty handlowe – wielkopowierzchniowe
− Tereny usługowe –poszerzenie obszaru istniejących jednostek planistycznych, realizacja usług związanych z obsługą podróżnych.
2. Strumień Tereny produkcyjne i usługowe Utrwalenie funkcji istniejącej wraz z poszerzeniem obszaru pod inwestycje – rozbudowa zakładu produkcyjnego wyrobów metalowych
3. Chybie Tereny zabudowy mieszkaniowej i usługowej oraz infrastruktury drogowej
Tereny mieszkaniowe i usługowe – powiększenie obszaru zabudowy mieszkalnej
Na terenie powiatu cieszyńskiego w większości obowiązują ustalenia określone
w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego. W przypadku kilku gmin,
niewielkie obszary rzędu kilku do kilkunastu procent podlegają jeszcze procedurze
planistycznej związanej z wprowadzeniem lub zmianą ustaleń dotyczących planów
miejscowych.
Wyjątkiem, jest gmina Ustroń, w której plan przestrzenny na powierzchni ok.
97% został uchylony i obecnie trwają prace nad sporządzeniem nowego dokumentu
planistycznego. Gmina Dębowiec, podobnie jak w ubiegłych latach, w większości
obszaru (79%), jeszcze nie posiada planu miejscowego (trwa procedura jego
uchwalenia). W porównaniu do roku 2013, wydano dwukrotnie więcej opinii
dotyczących zakresu i stopnia szczegółowości informacji wymaganych
w prognozach oddziaływania inwestycji planistycznych na środowisko. Sytuacja ta
spowodowana jest uruchomieniem procedur związanych ze zmianami
w obowiązujących dokumentach planistycznych lub ich tworzeniem. Kierunki polityki
planowania przestrzennego w gminach stanowią kontynuację ustaleń istniejących
planów miejscowych z ewentualnym rozszerzeniem funkcji podstawowych dla danego
obszaru (zajęcie terenów rolnych-zielonych, wydzielenie terenów usługowych).
W przypadku gminy Cieszyn, skoncentrowano się na możliwościach zagospodarowania
terenu wzdłuż drogi krajowej, w rejonie przejścia granicznego (zagospodarowanie
infrastruktury komunikacyjnej i technicznej obiektów obsługi granicy państwa).
Opinie sanitarne dotyczące uzgodnienia warunków do „decyzji o środowiskowych
uwarunkowaniach” wydawane były w zakresie dotyczącym:
− określenia konieczności przeprowadzenia postępowania w sprawie oceny
oddziaływania inwestycji na środowisko w myśl ustawy „o udostępnianiu
informacji o środowisku…”,
− uzgodnień szczegółowych warunków, związanych z realizacją przedsięwzięć,
na podstawie opracowanych raportów.
Na podstawie analizy wydawanych opinii
i uzgodnień, w 2014 roku zaobserwowano tendencję
spadkową w porównaniu do roku poprzedniego.
W roku sprawozdawczym wydano o 50 % mniej
opinii dotyczących potrzeby przeprowadzenia oceny
oddziaływania na środowisko oraz o ok. 35 % mniej
uzgodnień warunków do decyzji „o środowiskowych
uwarunkowaniach”.
źródło: www.google.pl
Należy zwrócić uwagę na zainteresowanie inwestycjami dotyczącymi gospodarki
odpadami (stacja demontażu pojazdów, punkty skupu złomu, oczyszczalnie ścieków –
modernizacje) oraz obiektów produkcyjnych (hale produkcyjno-magazynowe,
lakiernie). Planowane inwestycje warunkowano właściwą gospodarką wodno-ściekową
oraz prawidłowym postępowaniem z odpadami i to zarówno na etapie budowy jak
i eksploatacji. Uzgodnienia warunków do decyzji „o środowiskowych uwarunkowaniach”
wydawano przy uwzględnieniu ograniczenia oddziaływania inwestycji w zakresie
uciążliwego hałasu - tereny chronione, a także ochronę powietrza na tych obszarach, przed
zanieczyszczeniami powstającymi w procesach technologicznych.
Nie odnotowano informacji na temat protestów społecznych dotyczących realizacji
inwestycji oddziałujących na środowisko.
Były to miedzy innymi następujące inwestycje:
− ocynkownia w Ogrodzonej,
− stadion w Ustroniu,
− stacje demontażu pojazdów wycofanych z eksploatacji w Skoczowie i Zabłociu.
Uzgodnienia do decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach wydawano
ze szczególnym zwróceniem uwagi na oddziaływanie akustyczne i związaną z nim ochronę
terenów zabudowy mieszkalnej, a także ochronę powietrza przed zanieczyszczeniami
powstającymi w procesach technologicznych. Dodatkowo planowane inwestycje
warunkowano właściwą gospodarką wodno-ściekową oraz gospodarką odpadami i to
zarówno na etapie budowy jak i eksploatacji.
Organy PIS mają za zadanie prowadzenie
działań zmierzających do zapobiegania
możliwości powstawania zagrożeń dla
bezpieczeństwa sanitarnego i zdrowia ludzi
także na etapie sporządzania dokumentacji
projektowych nowych i modernizowanych
obiektów, w których przebywać będą ludzie.
źródło: www.google.pl
W roku 2014 zaopiniowano 53 dokumentacje projektowe nowych
i modernizowanych obiektów. Większość dokumentacji dotyczyła zmiany sposobu
użytkowania obiektów (pomieszczeń), w zakresie działalności usługowo-handlowej
(lokale gastronomiczne, sklepy spożywcze, zakłady kosmetyczno-fryzjerskie, obiekty
przedszkolne, obiekty ochrony zdrowia).
W szczególności zwracano uwagę na usytuowanie pomieszczeń i ich wykończenie,
systemy wentylacji, warunki socjalno-sanitarne personelu.
Jak zwykle najliczniejszą grupę stanowiły rozwiązania projektowe obiektów produkcji
i handlu żywnością – ok. 50%. Do ciekawszych inwestycji, będących przedmiotem
uzgodnień, zaliczyć można:
- Budynek ocynkowni w Harbutowicach.
- Zakłady produkcji żywności (piekarnia, ciastkarnia, stołówka szkolna) w Cieszynie i Istebnej.
- Przychodnia rehabilitacyjna w Brennej.
Na podstawie dokumentacji projektowej, uzgodnień branżowych oraz dokumentacji
określającej stanowisko administracji architektoniczno-budowlanej, wydano 114 opinii,
w związku z dopuszczeniem obiektów do użytkowania.
W trakcie kontroli, w 10 obiektach stwierdzano nieprawidłowości związane z ich
realizacją, które skutkowały wydaniem opinii negatywnej. Opinie te stanowiły
9% wszystkich przeprowadzonych kontroli. W porównaniu do roku 2013 ilość
obiektów przekazywanych do użytkowania kształtowała się na porównywalnym
poziomie.
Do ciekawszych obiektów opiniowanych w związku z dopuszczeniem obiektów
do użytkowania zaliczyć można:
- Budynek rekreacyjno-wypoczynkowy w Brennej.
- Stacja uzdatniania wody w Kończycach Małych.
- Kompleks rekreacyjny w Ustroniu.
- Budynek handlowo-produkcyjno-magazynowy w Cieszynie (osprzęt do
kominków z paleniskiem otwartym).
W ramach współpracy z Powiatowym Inspektorem Nadzoru Budowlanego prowadzono
korespondencję w sprawie dopuszczenia do użytku obiektów budowlanych (informacje
nt. sposobu użytkowania obiektów, pisma w sprawie kontroli obiektów, itp.).
Na wniosek Starosty Cieszyńskiego uczestniczono w pracach Zespołu Opiniowania
Dokumentacji dla dokumentów dotyczących zgłoszeń i pozwoleń obiektów
uszkodzonych w wyniku działania żywiołu (przebudowa drogi, mostu).
Ilość wydanych uzgodnień dotyczących inwestycji oraz przeprowadzonych kontroli
w roku 2014r.
l.p. Rodzaj obiektu Liczba uzgodnień dot. uwarunkowań środowiskowych
Liczba uzgodnionych
projektów
Liczba odbiorów ogółem
Liczba odbiorów
dokonanych za pierwszym
razem
1
obiekty sportu i rekreacji, jak: stadiony, amfiteatry,
skocznie i wyciągi narciarskie, kolejki linowe, odkryte baseny, zjeżdżalnie
1 - 1 1
2 budynki sportu i rekreacji,
jak: hale sportowe i widowiskowe, baseny kryte
- - - -
3
budynki kultury, jak: teatry, opery, kina, muzea, galerie sztuki, biblioteki, archiwa, domy kultury
- - - -
4 szkoły nowe - - - -
5 szkoły modernizowane lub
przebudowywane - 2 1 1
6 przedszkola
publiczne i niepubliczne -nowe
- - 4 2
7
przedszkola publiczne i niepubliczne -
modernizowane lub przebudowywane
- - 2 2
8 punkty przedszkolne - - 1 1 9 cmentarze - 1 - - 10 krematoria, - - - -
11
obiekty zamkniętej służby zdrowia i inne zakłady,
w których świadczone są całodobowe świadczenia
medyczne - nowe
- - - -
12 przychodnie - 2 3 2 13 kliniki jednego dnia - - - -
14 zakłady rehabilitacji
- 1 1 1
15 laboratoria diagnostyczne i
mikrobiologiczne - - - -
16 apteki i punkty apteczne - 1 4 4 17 żłobki - - - -
l.p. Rodzaj obiektu Liczba uzgodnień dot. uwarunkowań środowiskowych
Liczba uzgodnionych
projektów
Liczba odbiorów ogółem
Liczba odbiorów
dokonanych za pierwszym
razem
18 obiekty administracji
publicznej - - - -
19
budynki zakwaterowania turystycznego i
rekreacyjnego, jak: hotele, motele, pensjonaty, domy
wypoczynkowe, schroniska turystyczne
- 1 6 5
20 budynki biurowe i konferencyjne
- - 2 2
21
zakłady fryzjerskie, kosmetyczne, odnowy biologicznej i studia
tatuażu
- 6 10 8
22 stołówki - 2 4 3 23 restauracje - 8 18 14 24 bary szybkiej obsługi - 3 7 6 25 centra handlowe, - - - -
26 obiekty handlowo -
usługowe nie związane z żywnością
- 7 2 2
27 pralnie - - - - 28 zakłady protetyczne - 1 - -
29 sklepy medyczne (w tym
zielarsko-medyczne) - 1 1 1
30 laboratoria przemysłowe - - - -
31 warsztaty rzemieślnicze, stacje obsługi pojazdów,
myjnie samochodowe - - 2 1
32
obiekty przemysłowe, jak: budynki produkcyjne,
montownie, wytwórnie, hale magazynowe
- 2 3 3
33 stacje paliw i gazu LPG 3 - 2 2
34 rzeźnie , zakłady
przetwórstwa spożywczego - - 6 6
35 inwestycje związane z gospodarką odpadami
2 - - -
36 składowiska odpadów - - - - 37 sieci kanalizacji - - - - 38 oczyszczalnie ścieków - - - - 39 inwestycje drogowe - - - - 40 gabinety lekarskie - - 9 9 41 obory - - - - 42 sklepy spożywcze - 7 17 17 43 hurtownie spożywcze - 1 2 2 44 domy opieki - - - -
45 sieci wodociągowe, stacje
uzdatniania wody - 1 - -
W wodę wodociągową przeznaczoną do spożycia
przez ludzi zaopatrywanych jest ok. 143 324
mieszkańców powiatu ze 177 696 mieszkających
na terenie powiatu. Monitoring jakości tej wody
w celu ochrony zdrowia mieszkańców powiatu,
ale także kuracjuszy i turystów, przebywających
na terenie powiatu jest jednym z ważniejszych działań
Państwowej Inspekcji Sanitarnej.
Większość mieszkańców powiatu (80,7%), podobnie jak w roku ubiegłym,
korzysta z wody do spożycia dostarczanej przez 33 wodociągi publiczne (przy czym
jeden z nich zaopatrujący w wodę część Gminy Zebrzydowice został w lipcu 2014 r.
zlikwidowany): w 45,5 % (15) opartych na wodach powierzchniowych, w 24,2 % (8)
na wodach podziemnych, a w 30,3% (10) na wodach mieszanych Pozostali
mieszkańcy powiatu (19,3%) korzystają z własnych, indywidualnych ujęć wody.
W niektórych gminach zdecydowana większość mieszkańców korzysta z wody
pochodzącej z wodociągów publicznych (np. Cieszyn – 98%, Skoczów (obszar miejski)
– 97%, Chybie – 91%). Do gmin, w których jest najmniej osób przyłączonych do sieci
wodociągowej nadal należą: Brenna (38%), Istebna (51%), Goleszów (65,5%) oraz
Wisła (69%). Część mieszkańców powiatu zamieszkujących tereny przygraniczne,
zaopatrywanych jest w wodę importowaną z Republiki Czeskiej.
Do wodociągów dostarczających wodę z Czech należą: Nova Ves (Cieszyn –
okolice byłego przejścia granicznego przy Moście Wolności), JZWiK Moravka (rejon
Marklowic), Severomoravske Vodovody (rejon Lesznej Górnej), Severomoravske
Vodovody/Dziegielów (część gminy Dzięgielów), SmVaK Moravka (rejon Kaczyc).
Najwięcej w powiecie jest wodociągów produkujących do 100 m3/d (17) wody
oraz takich, których produkcja mieści się w granicach 101-1000 m³/d (17),
zaopatrujących w wodę do spożycia 36 429 mieszkańców, głównie na terenach
wiejskich. Z danych uzyskanych od przedsiębiorców wodociągowych wynika,
iż w 2014 r. 13 wodociągów publicznych zmniejszyło, natomiast 12 zwiększyło swoją
produkcję wody.
Według przekazanych informacji w przypadku pozostałych 9 wodociągów
(w tym nadzorowanych „indywidualnych ujęć”, wykorzystywanych do celów
publicznych) produkcja wody nie uległa zmianie. Zmiany produkcji wody nie można
ocenić w stosunku do roku 2013 w przypadku czterech powstałych w 2014 roku
wodociągów. Według danych za rok 2014 ich produkcja wody zawierała się
w przedziale 101 - 1000 m³/d.
17 17
2 1
0
2
4
6
8
10
12
14
16
18
< lub = 100 m3/d 101-1000 m3/d 1001-10000 m3/d 10001-100000 m3/d
Nadzorowi Państwowej Inspekcji
Sanitarnej, jak co roku, podlegała jakość
wód powierzchniowych, ujmowanych do
celów wodociągowych. W 2014r.
nadzorem objęto 16 tego rodzaju ujęć
w stosunku do roku ubiegłego ilość ta
wzrosła o dwa (jedno z nich jest nowym
ujęciem - dla oddanego w 2014r. do użytku nowego wodociągu w gminie Istebna,
drugie to ujęcie awaryjne dla wodociągu Wisła Czarne). W dalszym ciągu z dwóch ujęć
woda nie była ujmowana do celów wodociągowych (rzeka Wisła w Strumieniu oraz
rzeka Piotrówka w Zebrzydowicach). Kontrola jakości wody z „wyłączonych” ujęć
wody była jednak utrzymana, z uwagi na ich możliwość uruchomienia na wypadek
awarii.
Przeprowadzono badania 36 próbek wody powierzchniowej określając jednocześnie ich
klasę (kategorię) czystości:
- kategoria A1 dla wód z potoków: Salamandra w Dzięgielowie oraz Górnik
w Ustroniu (poprawa z A2 w stosunku do 2013r.)
- kategoria A2 dla wód ze zbiornika Wisła Czarne; z rzeki Wisły w Strumieniu,
rzeki Olzy w Istebnej oraz z potoków: Gościejów oraz Malinka w Wiśle,
Prądowiec, Nad Brzyszkiem, Olecko (poprawa z A3 w stosunku do 2013r.)
i „Spod Kubalonki” w Istebnej, Krężelka w Jaworzynce oraz Hołcyna i Jatny
w Brennej (pogorszenie z A1w stosunku do 2013r.)
- kategoria A3: dla wód z rzeki Piotrówka w Zebrzydowicach oraz z potoku
Chrobaczy w Brennej (pogorszenie z A1w stosunku do 2013r.)
Kategorie czysto ści uj ęć powierzchniowych za 2014r.
A2 (75%)
A1 (12,5%)
A3 ( 12,5%)
A1 A2 A3
Jakość wody oceniano w oparciu o Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia
29 marca 2007 r. w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi .Do
oceny wykorzystywano zarówno wyniki badań próbek pobieranych i badanych przez
Państwową Inspekcję Sanitarną, jak również pozyskane od przedsiębiorców
wodociągowych (z badań przeprowadzonych w ramach kontroli wewnętrznej).
W ramach monitoringu jakości wody oraz nadzoru nad jakością wody (pochodzącej
zarówno z wodociągów publicznych jaki i indywidualnych ujęć wody), ogółem pobrano
do badań 288 próbek wody, z czego w ramach monitoringu kontrolnego 217
próbek, a w ramach monitoringu przeglądowego 55, pozostałe 16 próbek
- to rekontrola prób pobranych w ramach badań monitoringowych oraz inne badania
przeprowadzone w ramach nadzoru.
W stacjach uzdatniania wody pobrano 51 próbek, natomiast z sieci
wodociągowej, w miejscach czerpania wody przez odbiorców - 237 próbek.
Im większa jest objętość rozprowadzanej (lub produkowanej) wody, tym
wymagana jest większa częstotliwość badań, dlatego w ramach monitoringu najwięcej
prób pobrano z wodociągów: Pogórze (67, w tym 2 rekontrole oraz 1 badanie
nadzorowe), Wisła Czarne (53, w tym 2 rekontrole oraz 1 badanie nadzorowe) oraz
Strumień (30, w tym 2 rekontrole oraz 1 badanie nadzorowe). Zakres prowadzonych
badań obejmował zarówno parametry mikrobiologiczne, fizykochemiczne,
jak i organoleptyczne. W próbkach wody pobranych na terenie powiatu wykonano
łącznie około 6 663 oznaczeń dla łącznie 86 parametrów.
Woda jest w pełni bezpieczna dla zdrowia ludzkiego, jeżeli spełnia określone
w przepisach prawa wymagania - jest wolna od mikroorganizmów chorobotwórczych
w liczbie stanowiącej potencjalne zagrożenie dla zdrowia ludzkiego, substancji
chemicznych zagrażających zdrowiu oraz nie ma agresywnych właściwości
korozyjnych i spełnia podstawowe wymagania mikrobiologiczne i chemiczne.
Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 29 marca 2007 r. w sprawie jakości wody
przeznaczonej do spożycia przez ludzi poza powyższymi wymaganiami wyszczególnia
również dodatkowe wymagania mikrobiologiczne, organoleptyczne, fizykochemiczne
jakim powinna odpowiadać woda, pozwalające stwierdzić poprawność i skuteczność
procesów uzdatniania wody. W celu stwierdzenia jej bezpieczeństwa, badania wody
wykonywane były w Zintegrowanym Laboratorium PIS województwa śląskiego
metodami i w zakresie określonym w ww. rozporządzeniu.
W 2014 roku woda była okresowo niezdatna do spożycia ze względu na
niespełnienie podstawowych wymagań mikrobiologicznych jakim powinna
odpowiadać woda przeznaczona do spożycia przez ludzi - dla czterech wodociągów
publicznych Istebna Kubalonka (1 raz), Istebna Wilcze (1 raz), Koniaków
Gańczorka (1 raz) oraz Kończyce Małe Myśliwska/Staropolska (1 raz), a także
jednego ujęcia indywidualnego dla Szkoły Podstawowej Koniaków Rastoka
(dwukrotnie):
- w próbce wody pobranej w czerwcu z sieci wodociągu Istebna Kubalonka
stwierdzono obecność Escherichia coli (5 jtk/100 ml) oraz bakterii grupy coli.
Przedsiębiorca wodociągowy natychmiast po otrzymaniu informacji
o pogorszeniu jakości wody podjął działania naprawcze. Powtórne badanie wody
przeprowadzone w ramach kontroli urzędowej potwierdziło skuteczność podjętych
działań naprawczych - otrzymano niekwestionowany wynik tego badania.
- w próbce wody pobranej, we wrześniu, z sieci wodociągu Istebna Wilcze
stwierdzono obecność Escherichia coli (2 jtk/100 ml), bakterii grupy coli oraz
Enterokoków. Przedsiębiorca wodociągowy natychmiast podjął działania
naprawcze (polegające m.in. na zwiększeniu środka dezynfekcyjnego, płukaniu
sieci, czyszczeniu zbiorników) i przeprowadził badania rekontrolne, z których
przedstawiał niekwestionowany wynik.
- w próbce wody pobranej, we wrześniu, z sieci wodociągu Koniaków Gańczorka
stwierdzono obecność Escherichia coli (3 jtk/100 ml) oraz bakterii grupy coli.
Przedsiębiorca wodociągowy podjął działania naprawcze, po których
przeprowadził badanie powtórne, przedstawiając z niego niekwestionowany
wynik. Jako przyczynę przekroczenia mikrobiologicznego strona wskazała
uszkodzenie sterownika lampy UV i chloratora. Według oświadczenia
przedsiębiorcy, woda w okresie zanieczyszczenia mikrobiologicznego nie była
podawana odbiorcom, w związku z czym PPIS nie wydał decyzji
administracyjnej.
- w próbce wody pobranej, we wrześniu, z sieci wodociągu Kończyce Małe
Myśliwska/Staropolska stwierdzono obecność Escherichia coli (37 jtk/100 ml)
oraz bakterii grupy coli. W związku z tym PPIS wydał decyzję unieruchamiającą
stację uzdatniania wody (SUW) do czasu uzyskania wyników badania wody
spełniających wymagania obowiązującego rozporządzenia oraz nakazującą
przedsiębiorcy wodociągowemu podjąć działania naprawcze w celu
doprowadzenia jakości wody do wymagań tego rozporządzenia, a także zapewnić
odbiorcom wody alternatywne zaopatrzenie w wodę zdatną do spożycia przez
ludzi. Na bieżąco wydawano komunikaty informujące ludność o jakości wody.
Przedsiębiorca wodociągowy niezwłocznie przystąpił do działań naprawczych:
wyłączył SUW z eksploatacji, poinformował mieszkańców o zaistniałej sytuacji,
zapewnił odbiorcom wodę konfekcjonowaną oraz udostępnił poprzez beczkowozy
wodę z alternatywnych źródeł, ponadto przeprowadził działania naprawcze
w SUW - m.in. zwiększona została dawka chloru, płukano i czyszczono sieć
wodociągową. Przedsiębiorca wodociągowy przeprowadzał na bieżąco badania
wody w ramach kontroli wewnętrznej, przedstawiając do PPIS niekwestionowane
ich wyniki. Przez cały czas wyłączenia SUW z eksploatacji PPIS był w stałym
kontakcie z Śląskim Państwowym Wojewódzkim Inspektorem Sanitarnym,
Wójtem Gminy Zebrzydowice, Starostą Cieszyńskim. W ramach urzędowej
kontroli również pobrano próbkę wody do badania powtórnego. Wynik tego
badania potwierdził właściwą jakość wody, w związku z tym PPIS stwierdził
wykonanie nakazów decyzji.
- w przypadku ujęcia indywidualnego dla Szkoły Podstawowej Koniaków
Rastoka w próbce wody pobranej w ramach monitoringu przeglądowego
w maju stwierdzono obecność Escherichia coli (12 jtk/100 ml), bakterii grupy
coli, Enterokoków, oraz ogólnej liczby mikroorganizmów w temp. 22ºC ±2°C
po 72 h. Strona niezwłocznie podjęła działania naprawcze (zakupiono wodę pitną
do sporządzania posiłków szkolnych, poinformowano uczniów na apelu
szkolnym, że woda nie nadaje się do spożycia oraz wywieszono odpowiednią
informację, zamówiono nowy promiennik lampy UV, przechlorowano wodę
w studni i pobrano wodę do badania, z którego ostatecznie przedstawiono
niekwestionowany wynik. W próbce wody pobranej we wrześniu w ramach
monitoringu kontrolnego ponownie stwierdzono obecność Escherichia coli
(37 jtk/100 ml) oraz bakterii grupy coli, w związku z powyższym PPIS wydał
decyzję administracyjną unieruchamiającą ujęcie wody oraz nakazującą
doprowadzenie jakości wody do obowiązujących wymagań. Dyrektor szkoły
podjęła natychmiastowe działania naprawcze: wymieniono żarnik w lampie UV,
który uległ zużyciu, wyczyszczono studnię i przechlorowano wodę. Do czasu
wykonania nakazu decyzji strona korzystała z wody konfekcjonowanej.
Po przeprowadzonych działaniach dwukrotnie wykonano badanie wody, z którego
przedstawiono niekwestionowane wyniki. Rekontrolne urzędowe badanie wody
także potwierdziło właściwą jakość wody. Ostatecznie PPIS stwierdził wykonanie
nakazów decyzji.
Ze względu na przekroczenia dodatkowych parametrów mikrobiologicznych woda
okresowo nie spełniała wymagań w ośmiu wodociągach publicznych:
- Strumień – w ramach monitoringu kontrolnego, w wodzie pobranej z sieci
wodociągowej, jeden raz stwierdzono obecność bakterii grupy coli;
- Nova Ves - w ramach monitoringu przeglądowego, w wodzie pobranej z sieci
wodociągowej, jeden raz stwierdzono obecność bakterii grupy coli;
- Koniaków Gańczorka/Bukowina - w ramach monitoringu przeglądowego,
w wodzie pobranej z sieci wodociągowej, jeden raz stwierdzono obecność
bakterii grupy coli;
- Rudnik - w ramach monitoringu przeglądowego i kontrolnego, w wodzie
pobranej z sieci wodociągowej, po jednym razie stwierdzono obecność bakterii
grupy coli;
- Pogórze – w ramach monitoringu przeglądowego, w wodzie pobranej z sieci
wodociągowej, dwukrotnie stwierdzono nieprawidłowe zmiany dot. ogólnej
liczby kolonii na agarze odżywczym w temp. 22 st. po 72h;
- Wisła Czarne – w ramach monitoringu przeglądowego, w wodzie pobranej z sieci
wodociągowej, dwukrotnie stwierdzono obecność bakterii grupy coli oraz jeden
raz nieprawidłowe zmiany dot. ogólnej liczby kolonii na agarze odżywczym
w temp. 22 st. po 72h; natomiast w ramach monitoringu kontrolnego –
dwukrotnie stwierdzono obecność bakterii grupy coli (również w wodzie
pobranej z sieci wodociągowej);
- Skoczów Zawiśle – w ramach monitoringu przeglądowego, w wodzie pobranej
z sieci wodociągowej, jeden raz stwierdzono nieprawidłowe zmiany dot.
ogólnej liczby kolonii na agarze odżywczym w temp. 22 st. po 72h;
- Jaworzynka - w ramach monitoringu przeglądowego, w wodzie pobranej z sieci
wodociągowej, jeden raz stwierdzono obecność mikroorganizmów Clostridium
perfringens.
Każdorazowo informację o skażeniu wody natychmiast przekazywano
do właściwego przedsiębiorcy wodociągowego, który podejmował działania
zmierzające do eliminacji skażenia, a także wykrycia jego przyczyn, a potwierdzeniem
skuteczności podjętych przez niego działań było otrzymanie niekwestionowanych
wyników badań wody. Należy zwrócić uwagę, iż przedsiębiorcy wodociągowi
powtórny pobór wody przeprowadzali najczęściej jeszcze tego samego dnia, w którym
zostali poinformowani przez przedstawicieli PPIS o pogorszeniu jakości wody. Zatem
od momentu przekazania informacji o złej jakości wody do czasu otrzymania
niekwestionowanego wyniku powtórnego badania, przeprowadzonego zwykle przez
przedsiębiorcę wodociągowego, w ramach kontroli wewnętrznej upływało kilka dni
(zwykle były to 2, 3 dni, najpóźniej tydzień). Przedsiębiorcy wodociągowi informowali
o pogorszeniu się jakości wody stosownych odbiorców wody.
Badania parametrów chemicznych oraz fizyko-chemicznych w 2014 r. nie
wykazały takich przekroczeń, które mogłyby bezpośrednio zagrażać zdrowiu
odbiorców. Sporadycznie stwierdzano przekroczenia: mętności (7 razy w próbkach
wody pobranych z 5 wodociągów publicznych i jednego indywidualnego ujęcia wody),
żelaza (4 razy w próbkach wody pobranych z 2 wodociągów publicznych i jednego
indywidualnego ujęcia wody), glinu (3 razy w próbkach wody pobranych
z 2 wodociągów publicznych), amonowego jonu (2 razy w próbkach wody pobranych
z 2 wodociągów publicznych). Ponadto, dwukrotnie kwestionowano niski odczyn pH
wody pochodzącej z dwóch wodociągów. Czterokrotnie stwierdzono nieakceptowalną
barwę wody dla 3 wodociągów publicznych i jednego indywidualnego ujęcia wody.
W stosunku do roku ubiegłego zmalała liczba kwestionowanych parametrów
fizyko-chemicznych, co wskazuje na poprawę pod względem fizyko-chemicznym
jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi na terenie powiatu.
Kontrola stężenia magnezu w wodach przeznaczonych do spożycia przez ludzi
na terenie całego powiatu w 2014 r. potwierdziła, stwierdzane już w latach ubiegłych,
niskie jego wartości (parametr ten kwestionowano 54 razy). Z kolei niską twardość
wody kwestionowano w 21 próbkach wody. Magnez i twardość nie mają jednak
bezpośredniego wpływu na zdrowie konsumentów - są to dodatkowe wymagania jakim
powinna odpowiadać woda. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 29 marca 2007 r.
w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi nie nakłada obowiązku
na przedsiębiorcę wodociągowego uzupełniania wartości magnezu i twardości ogólnej
do wymagalnych stężeń minimalnych. W związku z powyższym, nadal celowym jest
stosowanie przez mieszkańców powiatu żywności bogatej lub wzbogaconej
w przyswajalny magnez.
Przedsiębiorcy wodociągowi przeprowadzili w ramach kontroli wewnętrznej
(w laboratoriach o zatwierdzonym przez PIS systemie jakości prowadzonych badań)
304 badania wody (230 w zakresie monitoringu kontrolnego, 47 w ramach monitoringu
przeglądowego oraz 27 w ramach rekontroli - w tym monitoringu kontrolnego 9,
przeglądowego - 18). W Stacjach Uzdatniania Wody przeprowadzono 59 badań,
natomiast z sieci wodociągowych pobrano ogółem 245 próbek wody. Punkty
monitoringowe są wspólne dla Państwowej Inspekcji Sanitarnej oraz dla Przedsiębiorców
Wodociągowych.
Najwięcej badań, analogicznie jak Państwowa Inspekcja Sanitarna, przedsiębiorcy
wodociągowi przeprowadzili dla wodociągów: Pogórze (66 zbadanych próbek),
Wisła Czarne (55 zbadanych próbek) oraz Strumień (49 zbadanych próbek).
Pod względem bakteriologicznym nie kwestionowano żadnej próbki. Pod względem
fizykochemicznym oraz organoleptycznym kwestionowano łącznie 48 próbek wody,
pobranych z 24 wodociągów. Kwestionowane parametry fizykochemiczne
i organoleptyczne to: barwa (1 raz), odczyn pH (1 raz), glin (1 raz), żelazo (2 razy),
mętność (4 razy), chloroform (5 razy). Ponadto, znaczna ilość próbek kwestionowana
była z uwagi na niskie wartości stężenia magnezu (36 razy) oraz twardości ogólnej
(20 razy). Przedsiębiorcy wodociągowi przeprowadzali stosowne działania naprawcze,
m. in. płukanie sieci w rejonie punktu monitoringowego oraz wykonywali powtórne
badania wody w ramach kontroli wewnętrznej, uzyskując potwierdzenie skuteczności
przeprowadzonych działań.
Trzy z pięciu przekroczeń stężenia chloroformu w wodzie do spożycia dotyczyły
wody pochodzącej z wodociągu Istebna Kubalonka. W 2009 roku została wydana
decyzja administracyjna nakazująca doprowadzenie jakości wody pochodzącej
z ww. wodociągu do wymagań rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 29 marca 2007
r. w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi w zakresie parametru
chloroform. Decyzja ta została wykonana, co potwierdziły niekwestionowane wyniki
badań. Przyczyną powstawania chloroformu w wodzie uzdatnionej w SUW Istebna
Kubalonka są właściwości wody surowej ujmowanej do celów wodociągowych,
tj. częste sezonowe zmiany zawartości substancji organicznych, które w trakcie procesu
dezynfekcji wody podchlorynem sodu powodują powstawanie trihalometanów (THM),
w tym trichlorometanu (chloroformu).
Z powodu okresowego stwierdzania chloroformu w wodzie produkowanej
w SUW Istebna Kubalonka, w 2015 roku przedsiębiorca wodociągowy będzie
zobowiązany przez PPIS do podjęcia stosownych działań mających na celu poprawę
jakości produkowanej wody. Łącznie w kwestionowanych 116 próbkach wody, ogółem
129 razy parametry nie odpowiadały wymaganiom Rozporządzenia Ministra Zdrowia
z dnia 29 marca 2007r. w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi.
Jednorazowo PPIS stwierdził w decyzji brak przydatności wody do spożycia przez ludzi
produkowanej przez SUW Kończyce Małe Myśliwska/Staropolska oraz ujęcie
dla Szkoły Podstawowej w Koniakowie Rastoce i nakazał unieruchomić odpowiednio
stację uzdatniania wody i ujęcie oraz podjąć działania naprawcze mające na celu
poprawę jakości produkowanej wody. W pozostałych przypadkach PPIS nie wydał
żadnej decyzji o warunkowej przydatności wody do spożycia, ani o braku przydatności
wody do spożycia. Decyzji o warunkowej przydatności oraz o braku przydatności wody
do spożycia w przypadku pozostałych nadzorowanych wodociągów nie wydawano
z powodu:
- krótkiego czasu od stwierdzenia nieprawidłowości dotyczącej wartości parametru
do momentu kiedy wartość odpowiadała wymaganiom ww. rozporządzenia - każdy
z kwestionowanych parametrów natychmiast zgłaszany był stosownemu przedsiębiorcy
wodociągowemu, który niezwłocznie podejmował działania naprawcze, z których
ostatecznie przedstawiał niekwestionowany wynik powtórnego badania wody
(przeprowadzonego w ramach kontroli wewnętrznej); ponadto przeprowadzana
urzędowa kontrola również wykluczała skażenie, bądź zanieczyszczenie wody
wodociągowej;
- niewielkich zwykle przekroczeń w stosunku do dopuszczalnej wartości określonej
w ww. rozporządzeniu i często po uwzględnieniu niepewności badania parametry
spełniały wymagania;
- zdecydowana większość kwestionowanych parametrów dotyczyła magnezu
(na 129 kwestionowanych parametrów, stężenie magnezu kwestionowano aż 90 razy)
i twardości (twardość wody kwestionowano 40 razy), a obowiązujące przepisy
nie nakładają na przedsiębiorcę wodociągowego obowiązku uzupełniania magnezu
i dostosowywania twardości ogólnej do wymaganych wartości minimalnych.
Oceniając jakość wody do spożycia w ciągu całego 2014 roku stwierdzono,
że wszystkie objęte monitoringiem wodociągi produkowały wodę przydatną do
spożycia przez ludzi, były to:
Wodociągi publiczne Indywidualne ujęcia wody
Brenna Chrobaczy Szkoła Podstawowa im. J.
Korczaka w Brennej
Brenna Hołcyna Szkoła Podstawowa Koniaków
Rastoka Brenna Jatny Szkoła Podstawowa nr 2 w Wiśle
Dzięgielów Wyższa Szkoła Inżynierii
Dentystycznej i Nauk Humanistycznych w Ustroniu
Goleszów Szworc
Istebna Kubalonka Istebna Wilcze Istebna Zaolzie
Jaworzynka JZWiK Moravka
Koniaków Bukowina Koniaków Gańczorka
Koniaków Gańczorka/Bukowina Kończyce Małe „Botaniczna”
Kończyce Małe „Botaniczna”/Kończyce Małe
Myśliwska/Staropolska Kończyce Małe „Karolinka”
Kończyce Małe „Karolinka”/Kończyce Małe
Myśliwska/Staropolska Kończyce Małe
Myśliwska/Staropolska Nova Ves Pogórze Rudnik
Rudnik/Pogórze Severomoravske Vodovody
Severomoravske Vodovody/Dzięgielów
Skoczów Zawiśle SmVaK Moravka
Strumień Ustroń Jaszowiec Ustroń Poniwiec
Wisła Czarne Wisła Czarne/Strumień
Wisła Gościejów Zebrzydowice
Bezpieczeństwo żywności stało się
priorytetem w ochronie zdrowia publicznego.
Aby być zdrowym m.in. należy spożywać
zdrową żywność. Konsumenci chcą mieć
pewność, że nabywane przez nich artykuły
żywnościowe są bezpieczne dla zdrowia.
źródło: www.zumi.pl
Bezpieczna żywność musi spełniać obowiązujące standardy zdrowotne określone
w przepisach zarówno UE jak i krajowych. Chociaż główna odpowiedzialność,
za bezpieczeństwo produkowanej i wprowadzanej do obrotu żywności, spoczywa
na podmiocie prowadzącym przedsiębiorstwo sektora spożywczego, to niezbędna jest
także właściwa urzędowa kontrola uprawnionych organów, w tym Państwowej
Inspekcji Sanitarnej. Państwowa Inspekcja Sanitarna zajmuje się nadzorem nad jakością
zdrowotną tylko części żywności, głównie produkowanej lub wprowadzanej do obrotu
pochodzenia niezwierzęcego, a także wprowadzanej do obrotu żywności pochodzenia
zwierzęcego, nieobjętej urzędową kontrolą organów Inspekcji Weterynaryjnej.
Działania kontrolne prowadzone są w obiektach produkcji żywności, obrotu żywnością,
żywienia zbiorowego, w wytwórniach i miejscach obrotu materiałami i wyrobami
do kontaktu z żywnością, a także miejscach produkcji i obrotu kosmetykami.
W 2014 roku spośród 2661 obiektów znajdujących się w rejestrze PPIS
w Cieszynie skontrolowano 1774 tj. ponad 66%, (w 2013- 59,5%), w tym 1754
obiektów żywnościowych, 12 wytwórni i miejsc obrotu materiałami i wyrobami do
kontaktu z żywnością, 8 miejsc produkcji i obrotu kosmetykami.
Przeprowadzono 2522 kontrole w tym, 1159 obiektów oceniono na podstawie arkusza
oceny stanu sanitarnego, uznając, że 9 nie odpowiada ustalonym wymaganiom, w tym
1 z-d produkcyjny, 3 obrotu żywnością, 5 obiektów żywienia zbiorowego. Stanowi to
0,78 % wszystkich poddanych ocenie obiektów( 0,2 % w 2013).
Na ocenę negatywną wpłynęły liczne uchybienia sanitarne, m. im. brak czystości
pomieszczeń zakładów, nieprawidłowe procesy mycia i dezynfekcji, obecność
szkodników. Na bezpieczeństwo żywności istotny wpływ mają warunki w jakich
żywność jest produkowana, przetwarzana, magazynowana, transportowana/przewożona
i sprzedawana.
Spośród obiektów żywnościowo-żywieniowych objętych nadzorem PPIS
w Cieszynie, 110 to zakłady produkcyjne, należą do nich m.in.:
MOKATE S.A. w Ustroniu, Mondelez Polska Production Sp. z o.o. Fabryka OLZA
w Cieszynie, „USTRONIANKA” Sp. z o.o. w Ustroniu, Triumf Mauxion Chocolates
w Skoczowie, Browar Zamkowy Cieszyn. Zakłady te, produkują duże ilości środków
spożywczych, zarówno na rynek krajowy, Unii Europejskiej, niektóre z nich do krajów
trzecich. Do zakładów produkujących żywność na rynek lokalny należą 33 piekarnie
i 17 ciastkarni.
W zakładach tych przeprowadzono 154 kontrole sanitarne, w wyniku których
stwierdzono, że 1 obiekt (piekarnia) nie odpowiadał ustalonym wymaganiom,
co stanowi 0,9 % wszystkich nadzorowanych obiektów .
Na jego ocenę negatywną wpłynęła obecność szkodników zbożowo-mącznych
w próbkach sanitarnych -wytrzepkach.
Najczęściej stwierdzanymi nieprawidłowościami w zakładach produkcyjnych były:
- nieprawidłowy stan sanitarno-techniczny pomieszczeń,
- nie wdrożone procedury i instrukcje z zakresu GHP, GMP i systemu HACCP,
- niewłaściwy stan techniczny sprzętu i urządzeń,
- nieprawidłowe znakowanie,
- obecność szkodników zbożowo-mącznych w próbkach sanitarnych.
Na ich poprawę wydano 27 decyzji administracyjnych i nałożono 17 mandatów karnych
na kwotę 3520,00zł. W nadzorowanych zakładach produkujących żywność pobrano 62
próby do badań mikrobiologicznych i fizykochemicznych, oceny organoleptycznej
i badań zanieczyszczeń.
Bardzo duży udział w grupie zakładów produkcyjnych powiatu cieszyńskiego stanowią
piekarnie – 33 oraz ciastkarnie – 17. Skontrolowano 47 zakładów przeprowadzając
85 kontroli. W ciastkarniach pobrano 16 prób wyrobów, w kierunku badań
mikrobiologicznych i organoleptycznych. Nie kwestionowano żadnej z tych próbek.
W piekarniach pobrano 23 próbki (4 z tych próbek kwestionowano ze względu
na obecność w nich szkodników zbożowo-mącznych).
Najliczniejszą, 1010 (999 w roku 2013) grupę
zakładów spośród nadzorowanych, związaną
z charakterem turystyczno-wypoczynkowym wielu
miejscowości powiatu cieszyńskiego i dużą migracją
ludności, zwłaszcza w okresach wypoczynku
letniego i zimowego oraz w weekendy, stanowią
zakłady zbiorowego żywienia typu otwartego.
Ich stan sanitarno-techniczny oraz spełnienie przez nich pozostałych wymagań
sanitarnych oceniono w trakcie 778 .kontroli. Najczęściej kwestionowanymi
nieprawidłowościami, na poprawę których wydano 85 decyzji, był brak wdrożenia
procedur GHP/GMP oraz systemu HACCP. Za uchybienia sanitarne nałożono 66
mandatów karnych na kwotę 8030zł.
Pod nadzorem znajdowało się 208 zakładów małej gastronomii.
Skontrolowano 118, przeprowadzono 139 kontroli sanitarnych, wydano 7 decyzji
administracyjnych, nałożono 11 mandatów karnych na kwotę 990 zł. Podczas
prowadzonych czynności kontrolnych najczęściej kwestionowano analogicznie jak
w latach ubiegłych:
- niezgodne z zaleceniami producentów warunki przechowywania półproduktów,
wyrobów gotowych,
- niewdrożone procedury GHP/GMP oraz systemu HACCP,
- brak dokumentacji zdrowotnej/orzeczeń lekarskich personelu,
- niezachowaną segregację asortymentową w urządzeniach chłodniczych,
- brak zabezpieczenia żywności przed zanieczyszczeniami zewnętrznymi.
W zakładach małej gastronomii nie pobierano prób środków spożywczych.
Biorąc pod uwagę specyfikę powiatu, dużą grupę nadzorowanych obiektów stanowią
obiekty ruchome i tymczasowe – 119 (99 w 2013r.), których znaczna część
usytuowana jest przy szlakach turystycznych, narciarskich, czy miejscowościach
wypoczynkowych. Działalność w tych obiektach związana jest również z szeregiem
imprez okazjonalnych, plenerowych organizowanych w okresie letnim i zimowym
na terenie powiatu cieszyńskiego.
W tej grupie obiektów, analogiczne jak w latach ubiegłych, przeprowadzono kontrole
akcyjne dotyczące obiektów usytuowanych na trasach turystycznych. Z roku na rok
w tej grupie obiektów obserwuje się coraz lepsze warunki higieniczno-sanitarne oraz
większą świadomość przedsiębiorców w kwestiach zapewnienia właściwych standardów
sanitarnych. Skontrolowano 57, za uchybienia sanitarne nałożono 7 mandatów karnych
na kwotę 1140zł.
W obiektach ruchomych i tymczasowych nie pobierano prób środków spożywczych.
Zakłady żywienia zbiorowego typu zamkniętego to kolejna duża grupa
nadzorowanych obiektów. W rejestrze PPIS w Cieszynie znajduje się 365 obiektów
tego typu, w tym 82 bloki żywienia w domach wczasowych, 4 w szpitalach (w jednym
szpitalu prowadzone jest żywienie w systemie cateringowym), 11 w sanatoriach i 21
w domach opieki społecznej dla dorosłych i dzieci. Do tej grupy obiektów zaliczają się
również bloki żywienia w stołówkach szkolnych i przedszkolnych oraz żłobkach.
Ponadto pod stałym nadzorem znajdują się stołówki prowadzące żywienie dzieci
i młodzieży w czasie ferii zimowych i wakacji letnich. Skontrolowano 251 obiektów.
Stan sanitarno-techniczny tej, bardzo licznej grupy obiektów, nie budził zastrzeżeń,
natomiast w czasie kontroli kwestionowano m.in. niewdrożone procedury GHP/GMP
oraz systemu HACCP. W bieżącym roku w zakładach żywienia zbiorowego typu
zamkniętego wydano 48 decyzji administracyjnych. Stwierdzone podczas kontroli
nieprawidłowości, na bieżąco, bądź w terminach określonych w decyzji były usuwane.
Za nieprawidłowości natury porządkowej i nałożono 19 mandatów karnych na sumę 3000 zł.
W tej grupie obiektów nie pobierano prób środków spożywczych.
Pod nadzorem znajdowało się także 208 zakładów małej gastronomii.
Skontrolowano 118, przeprowadzono 139 kontroli sanitarnych, nałożono 11 mandatów
karnych na kwotę 990 zł. Podczas prowadzonych czynności kontrolnych najczęściej
kwestionowano analogicznie jak w latach ubiegłych:
- niezgodne z zaleceniami producentów warunki przechowywania półproduktów,
wyrobów gotowych,
- niewdrożone procedury GHP/GMP oraz systemu HACCP,
- brak dokumentacji zdrowotnej/orzeczeń lekarskich personelu,
- niezachowaną segregację asortymentową w urządzeniach chłodniczych,
- brak zabezpieczenia żywności przed zanieczyszczeniami zewnętrznymi.
Wydano 7 decyzji administracyjnych.
W zakładach małej gastronomii nie pobierano prób środków spożywczych.
W rejestrze zakładów nadzorowanych przez PPIS w Cieszynie zewidencjonowano
5 zakładów usług cateringowych, skontrolowano 3, przeprowadzając w nich
7 kontroli sanitarnych. Za stwierdzone nieprawidłowości dotyczące m.in. złego stanu
sanitarno-porządkowego oraz braku do wglądu zapisów z rejestracji procesu
produkcyjnego, jednego przedsiębiorcę ukarano mandatem karnym na kwotę 100 zł.
W zakładach usług cateringowych nie pobierano prób środków spożywczych. Zakłady
te głównie prowadzą działalność na terenie powiatu cieszyńskiego.
Ocena stanu sanitarnego obiektów żywienia zbiorowego w latach 2013 - 2014.
Liczba obiektów
nadzorowanych w 2013 roku
Liczba obiektów
nadzorowanych w 2014 roku Lp. Rodzaj obiektów
ogółem o złym stanie
sanitarnym
%
obiektów
złych
ogółem
o złym
stanie
sanitarnym
%
obiektów
złych
1.
Zakłady żywienia
zbiorowego
- typ otwarty
797 1 0,13% 802 5 0,62%
2. Zakłady małej
gastronomii 202 0 0 208 0 0
3.
Zakłady
zbiorowego
żywienia
- typ zamknięty
358 1 0,28% 365 0 0
Obiekty ogółem
1357 2 0,15% 1375 5 0,36%
W ramach nadzoru w obiektach żywienia zbiorowego pobrano do badań
laboratoryjnych 42 próbki środków spożywczych (głównie były to ciasta, lody i jaja
oraz pojedyncze próbki przypraw, przetworów warzywnych).
Przebadano je pod kątem zanieczyszczeń mikrobiologicznych, organoleptycznych oraz
zanieczyszczeń biologicznych. Nie kwestionowano żadnej z tych próbek.
Znaczną grupę nadzorowanych obiektów stanowią obiekty obrotu żywnością – sklepy
(651 obiektów), kioski (75 obiektów), magazyny hurtowe (48 obiektów) oraz inne –
144 obiekty (m.in. apteki, punkty apteczne, sklepy zielarskie).
Skontrolowano 699 obiektów z 1113 prowadzących działalność handlową na terenie
powiatu.
Stan sanitarny obiektów obrotu żywnością w roku 2013 i 2014.
Liczba obiektów
skontrolowanych w 2013 roku
Liczba obiektów
skontrolowanych w 2014 roku
Obiekty
ogółem
o złym
stanie
sanitarnym
%
obiektów
złych
ogółem
o złym
stanie
sanitarnym
%
obiektów
złych
Sklepy
Spożywcze 662 0 0 496 2 0,40%
Kioski
Spożywcze 78 0 0 36 0 0
Magazyny
Hurtowe 47 0 0 39 1 2,56%
Liczba obiektów
skontrolowanych w 2013 roku
Liczba obiektów
skontrolowanych w 2014 roku
Obiekty
ogółem
o złym
stanie
sanitarnym
%
obiektów
złych
ogółem
o złym
stanie
sanitarnym
%
obiektów
złych
Obiekty ruchome i
tymczasowe 99 0 0 57 0 0
Środki transportu 73 0 0 28 0 0
Inne obiekty obrotu
żywnością 121 0 0 43 0 0
Obiekty ogółem 1080 0 0 699 3 0,43%
Do dużych obiektów zaliczane są sklepy sieci: Kaufland, Biedronka, TESCO,
Carrefour, Lidl, Spar, Intermarche. Stan techniczno-sanitarny tych obiektów nie budził
większych zastrzeżeń. Podejmowano w nich liczne działania w ramach systemu
RASFF (wg wskazań na listach dystrybucji). Dwa sklepy spożywcze (0,43%
ocenionych wg arkusza oceny stanu sanitarnego) oraz jedną hurtownię (2,56%
ocenionych), oceniono jako niespełniające wymagań m.in. w zakresie niezachowania
procedur mycia i dezynfekcji, nie wdrożenie procedur GHP oraz systemu HACCP.
Wydano 77 decyzji administracyjnych na poprawę stanu sanitarno-technicznego oraz
nałożono 47 mandatów karnych na kwotę 4220 zł, głównie za niespełnienie wymagań
higienicznych.
Najczęściej stwierdzano :
- nieprawidłowy stan sanitarno-techniczny pomieszczeń, urządzeń,
- nie wdrożenie procedur GHP oraz systemu HACCP,
- obecność środków spożywczych po terminie przydatności/ dacie minimalnej
trwałości,
- brak orzeczeń lekarskich dla personelu.
W miejscach obrotu żywnością pobrano do badań 413 próbek. Zakres badań obejmował
parametry mikrobiologiczne, chemiczne, organoleptyczne, skażenia promieniotwórcze,
obecność zanieczyszczeń, w tym szkodników i ich pozostałości. Nie kwestionowano
żadnej z próbek.
W przypadku pojedynczych środków spożywczych stwierdzono niezgodności
w zakresie znakowania. Informacje o tych niezgodnościach dotyczących środków
spożywczych, produkowanych poza powiatem cieszyńskim, przekazywano
do właściwych Państwowych Powiatowych Inspektorów Sanitarnych, a w przypadku
próbek pochodzenia zwierzęcego do Powiatowych Lekarzy Weterynarii.
Kontroli poddano również obiekty obrotu żywnością w systemie targowiskowym
(punkty ruchome i tymczasowe)
Skontrolowano 13 punktów, w tym obiekty sprzedaży detalicznej, ruchome przyczepy
i punkty gastronomiczne. Przeprowadzono w nich 14 kontroli sanitarnych, w tym
4 kontrole interwencyjne.
W trakcie bieżącego nadzoru sanitarnego do zbadania w zintegrowanym
laboratorium PIS woj. śląskiego pobrano 468 próbek środków spożywczych
(o 22 więcej niż w roku 2013). Spośród nich 380 prób to próbki pochodzenia
krajowego, 56 z Unii Europejskiej oraz 32 próby środków spożywczych pochodzących
z importu. Próby pobierano zgodnie z harmonogramem opracowywanym przez
Głównego Inspektora Sanitarnego.
Ilość próbek zbadanych
wg pochodzenia producentów
Lp Asortyment
Ilość
próbek
zbadanyc
h
krajow
i
z Unii
Europejski
ej
z innych
krajów
(import)
1 Mięso, podroby i produkty
mięsne 24 24
2 Drób, podroby i produkty
drobiarskie, jaja i ich przetwory 22 22
3 Ryby, owoce morza i ich przetwory
17 14 3
4 Mleko i przetwory mleczne 33 28 5
5 Lody 20 20
6 Ziarno zbóż i przetwory zbożowo- mączne
44 33 6 5
7 Wyroby cukiernicze i ciastkarskie
74 64 10
Ilość próbek zbadanych
wg pochodzenia producentów
Lp Asortyment
Ilość
próbek
zbadanyc
h
krajow
i
z Unii
Europejski
ej
z innych
krajów
(import)
8 Orzechy w tym arachidy 1 1
9 Warzywa, w tym strączkowe 21 20 1
10 Owoce i przetwory 35 14 2 19
11 Wody mineralne i napoje bezalkoholowe
34 29 5
12 Dodatki do żywności 5 5
13 Grzyby 5 5
14 Koncentraty spożywcze 14 13 1
15 Majonezy, musztardy, sosy 2 2
16 Zioła i przyprawy 19 16 3
17 Kawa, herbata, kakao, herbatki owocowe i ziołowe
7 6 1
18 Wyroby garmażeryjne i kulinarne
28 27 1
19 Środki spożywcze specjalnego przeznaczenia żywieniowego
44 29 15
20 Suplementy diety 19 18 1
21 Ziarna oleiste 6 6
22 Alkohole 5 4 1
Zakres badań obejmował parametry mikrobiologiczne, chemiczne,
organoleptyczne, skażenia promieniotwórcze, obecność zanieczyszczeń, w tym
szkodników i ich pozostałości.
Z całego pobieranego asortymentu kwestionowano 10 próbek, tj.:
- 5 próbek lodów z automatu (ze względu na przekroczenie liczby
Enterobacteriaceae, wskazującej na niewłaściwe warunki sanitarne podczas
produkcji)
- 1 próbkę kubków ceramicznych, ze względu na migracje ołowiu, z obrzeża
wyrobu;
- 4 próbki sanitarne ( zmiotki i wytrzepki) ze względu na obecność szkodników.
Przyczyną niezgodności wykrytych w badanej żywności była zawyżona liczba
Enterobacteriacea (wskazująca na niewłaściwe warunki sanitarne podczas produkcji)
w 5 próbkach lodów.
Kwestionowanie żywności było więc sporadyczne (1,02% zbadanej żywności),
a stwierdzone nieprawidłowości w większości nie miały bezpośredniego wpływu
na zdrowie.
Sprawne i szybkie przekazanie informacji między Komisją
Europejską, urzędami ds. żywności i pasz oraz
organizacjami Państw Członkowskich UE, w przypadku
zidentyfikowania jakiegokolwiek zagrożenia zdrowia
konsumentów pochodzącego od żywności niewłaściwej
jakości, umożliwia System Wczesnego Ostrzegania o Niebezpiecznych Produktach
Żywnościowych i Środkach Żywienia Zwierząt (Rapid Alert System for Food and
Feed) –RASFF. Informacje te są przekazywane w celu dokonania oceny zagrożenia
i ewentualnego podjęcia działań określonych procedurami.
W ramach funkcjonowania tego systemu w 2014r. otrzymano od Śląskiego
Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego 26 powiadomień alarmowych,
czyli wymagających wycofania artykułów z rynku, 8 powiadomień informacyjnych.
oraz 7 ostrzeżeń publicznych umieszczanych na bieżąco, na stronie internetowej
Głównego Inspektora Sanitarnego.
POWIADOMIENIA
KATEGORIA PRODUKTU
ALARMOWE INFORMACYJNE
PRZYCZYNY KWESTIONOWANIA
Wyroby
cukiernicze
trwałe
1 0 - przekroczenie najwyższego dopuszczalnego
poziomu deoksyniwalenolu (DON),
Ziarno zbóż
i przetwory
zbożowo -
mączne
8 0 - obecność składnika alergennego – glutenu,
w produkcie naturalnie bezglutenowym,
- obecność składnika alergennego – glutenu,
natomiast na etykiecie brak informacji o takim
składniku,
- przekroczenie najwyższego dopuszczalnego
poziomu deoksyniwalenolu (DON),
- przekroczenie najwyższego dopuszczalnego
poziomu mikotoksyn - ochratoksyny A,
Środki
spożywcze
specjalnego
przeznaczenia
żywieniowego
1 0 - obecność niedozwolonej do stosowania
w żywności substancji chemicznej – atropiny,
Ryby i
przetwory rybne
2 0 - przekroczenie najwyższego dopuszczalnego
poziomu metali ciężkich – rtęci,
- nietypowy zapach produktu – gnilny, a po
podgrzaniu amoniakalny, gryzący,
Drób, podroby
i produkty
drobiarskie
2 0 - obecność bakterii Salmonella Enteritidis,
Mięso
i przetwory
mięsne
1 2 - obecność bakterii Salmonella SPP oraz
Escherichia Coli β glukuronidazo dodatnie,
- obecność bakterii Escherichia Coli 0157 oraz
Salmonella Infantis,
Bakalie 2 0 - brak na etykiecie informacji dotyczącej
obecności składnika alergennego- siarczynów
wyrażonych jako dwutlenek siarki,
Kawa, kakao,
herbata, herbatki
owocowe
i ziołowe
1 0 - przekroczenie najwyższego dopuszczalnego
poziomu benzo(a)piranu oraz sumy 4 –
pierścieniowych węglowodorów aromatycznych
(WWA),
POWIADOMIENIA
KATEGORIA PRODUKTU
ALARMOWE INFORMACYJNE
PRZYCZYNY KWESTIONOWANIA
Wody mineralne
i napoje
bezalkoholowe
0 1 - obecność bakterii z grupy coli oraz bakterii
Clostridium,
Suplementy
diety
1 2 - przekroczenie bezpiecznego limitu witaminy
B6,
- obecność nieautoryzowanych składników
np. Oxytropis Facate czy Glicerofosforanu
sodu,
Owoce 2 0 - przekroczenie najwyższego dopuszczalnego
poziomu pozostałości pestycydu – metomylu,
- przekroczenie najwyższego dopuszczalnego
poziomu metali ciężkich – kadmu,
Warzywa 1 0 - przekroczenie najwyższego dopuszczalnego
poziomu metali ciężkich – kadmu i ołowiu,
Grzyby 0 1 - przekroczenie maksymalnego poziomu
dwutlenku siarki,
Tłuszcze
roślinne
1 0 - przekroczenie najwyższego dopuszczalnego
poziomu benzo(a)piranu,
Materiały
i wyroby
przeznaczone
do kontaktu
z żywnością
3 2 - przekroczenie dopuszczalnych limitów
migracji formaldehydu, specyficznej
pierwszorzędowych amin aromatycznych oraz
niklu,
- obecność cząstek metalu w środku
spożywczym, powstających z powierzchni
urządzenia. w czasie jego użytkowania.
Największa ilość zakwestionowanych artykułów, objętych ww. powiadomieniami,
należała do grupy - ziarno zbóż i przetwory zbożowo – mączne oraz grupy - materiały
i wyroby przeznaczone do kontaktu z żywnością.
Kwestionowanymi środkami spożywczymi z grupy ziarno zbóż i przetwory
zbożowo – mączne, były mąki, kasze, otręby i chrupki.
Zakwestionowano:
- brak na etykiecie informacji dotyczącej obecności składnika alergennego –
glutenu (4 produkty z tej grupy),
- obecność alergenu w produkcie. naturalnie bezglutenowym (kasza
kukurydziana),
- przekroczenie najwyższego dopuszczalnego poziomu deoksyniwalenolu (DON)
(krakersy, otręby pszenne),
- przekroczenie najwyższego dopuszczalnego poziomu ochratoksyny
A (kasza gryczana).
Materiały i wyroby przeznaczone do kontaktu z żywnością, wycofane zostały
z rynku z powodu:
- przekroczenia dopuszczalnych limitów migracji specyficznej
pierwszorzędowych amin aromatycznych (cedzak), formaldehydu (talerz płytki
z melaminy) , niklu (tarka do ziemniaków),
- obecności w zmielonej kawie, cząstek metalu z powierzchni młynka,
powstających w trakcie jego użytkowania.
Większość ww. materiałów i wyrobów pochodziła z Chin.
Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Cieszynie zgłosił również do
systemu RASFF jedno powiadomienie alarmowe dotyczące wyrobu do kontaktu
z żywnością – kubka ceramicznego, pochodzącego z Chin. Ww. wyrób został
zakwestionowany ze względu na stwierdzoną w badaniach laboratoryjnych wysoką
zawartość ołowiu uwalnianego z obrzeża kubka.
Wśród zakwestionowanych produktów były suplementy diety produkcji USA
objęte procedurami systemu RASFF z powodu stwierdzenia obecności
nieautoryzowanych składników w tych produktach:
- Oxytropis Facate – który nie jest powszechnym składnikiem żywności i nie posiada
historii stosowania w żywieniu na terenie Unii Europejskiej przed 15.05.1997,
zawierający w swoim składzie m. in. alkaloidy, które są toksyczne dla zdrowia.
- Fenyloetylamina (PEA hcl) - która jest zaliczana do alkaloidów wykazujących
właściwości neuromodelujące oraz stymulujące centralny układ nerwowy, nie jest
również powszechnym składnikiem żywności, a także, w postaci wyizolowanej, nie
posiada znaczącej historii stosowania w żywieniu w Unii Europejskiej.
- Glicerofosforan sodu – który nie został wymieniony w obowiązującym unijnym
wykazie form chemicznych składników mineralnych, które można dodawać
do żywności.
Analizując wszystkie otrzymane powiadomienia w ciągu ostatnich 3 lat, można
stwierdzić, iż uległa zmniejszeniu ilość kwestionowanych materiałów i wyrobów do
kontaktu z żywnością, natomiast zwiększyła się ilość kwestionowanych środków
spożywczych z grupy ziarno zbóż i przetwory zbożowo - mączne.
W wyniku przeprowadzonych kontroli stwierdzano, w nadzorowanych obiektach
na terenie powiatu, produkty będące przedmiotem ww. powiadomień. We wszystkich
przypadkach przedsiębiorcy, po uzyskaniu informacji o przyczynach zakwestionowania
danego środka spożywczego lub materiału i wyrobu do kontaktu z żywnością,
we własnym zakresie wycofywali kwestionowane towary z obrotu handlowego,
co świadczy o prawidłowych ich działaniach.
[
żródło: https://grzybyjadalne.wordpress.com
Pod nadzorem PPIS w Cieszynie nie ma zakładu przetwórstwa grzybów. W PSSE
w Cieszynie , jedna osoba posiada uprawnienia klasyfikatora grzybów.
Podczas rutynowych działań kontrolnych nie stwierdzono nieprawidłowości w zakresie
obrotu grzybami, zarówno świeżymi jak i suszonymi.
W ramach nadzoru bieżącego pobrano 5 próbek grzybów, w tym 3 próbki grzybów
suszonych oraz 2 próbki grzybów świeżych. Badania grzybów obejmowały oznaczenie
poziomu metali szkodliwych dla zdrowia. Pobrane próbki były zgodne z wymaganiami
w tym zakresie.
W 2014 r. oprócz kontroli planowych i interwencyjnych prowadzano działania
kontrolne w ramach akcji inicjowanych przez Głównego Inspektora Sanitarnego,
Śląskiego Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego oraz z własnej
inicjatywy dotyczące:
• nadzoru nad zakładami pozyskującymi w procesie produkcji żywności produkty uboczne przeznaczone na cele paszowe
Na terenie powiatu, nadzorem objętych jest 19 takich zakładów. Przeprowadzono
25 kontroli w tym zakresie. W dwóch przypadkach stwierdzono
nieprawidłowości, sprawę przekazano właściwym Powiatowym Lekarzom
Weterynarii.
• oceny oznakowania środków specjalnego przeznaczenia żywieniowego dla
dzieci do lat 3 i przedmiotów do karmienia niemowląt oraz działań
reklamowych prowadzonych przez ich producentów i dystrybutorów
Przeprowadzono 16 kontroli sanitarnych w aptekach i sklepach
ogólnospożywczych, nie stwierdzając uchybień naruszających rozporządzenie
Ministra Zdrowia z dnia 16.09.2010r. w sprawie środków specjalnego
przeznaczenia żywieniowego.
• kontroli zabezpieczenia żywności przed szkodnikami, owadami, stanu urządzeń monitoruj ących obecność szkodników oraz prowadzoną dokumentację w tym zakresie – akcja „Stop robakom w żywności”.
Skontrolowano 15-u przedsiębiorców przeprowadzając 19 kontroli sanitarnych,
w 7 zakładach produkcji żywności, 2 zakładach żywienia zbiorowego, 1 hurtowni
oraz w 6 sklepach. Sprawdzano czy opracowane metody zabezpieczające żywność
przed dostępem szkodników są skuteczne, przeprowadzając m.in. badania
laboratoryjne próbek żywności oraz próbek sanitarnych - zmiotek i wytrzepek
w kierunku oznaczenia obecności szkodników lub ich śladów. Kontrole wykazały,
że w większości obiektów tj. w 14 przypadkach, monitorowaniem szkodników
zajmują się zewnętrzne firmy DDD.
W 12 obiektach nie stwierdzono nieprawidłowości, w pozostałych stwierdzano
brak monitorowania obecności szkodników lub jego prowadzenie niezgodnie
z opracowanymi dokumentami HACCP, brak kompletnej dokumentacji
dotyczącej zabezpieczenia obiektu przed szkodnikami.
Pobrano do badań laboratoryjnych próbki wyrobów zbożowych, ziaren oleistych,
owoców suszonych, nasion strączkowych, przypraw, herbat, orzechów oraz
zmiotek i wytrzepek w kierunku oznaczenia obecności szkodników lub ich
śladów.
Nie stwierdzono obecności szkodników i ich śladów w zbadanych próbkach
żywności, natomiast stwierdzono szkodniki i ich pozostałości w 4 próbkach
zmiotek i wytrzepek pobranych w piekarni. Winnych zaniedbań ukarano
2 mandatami karnymi na kwotę 500 zł.
Na podstawie uzyskanych wyników kontroli w obiektach żywnościowych można
wnioskować, iż działania producentów żywności oraz wprowadzających żywność
do obrotu, w zakresie zabezpieczenia żywności przed szkodnikami,
są prowadzone w większości przypadków bez zastrzeżeń.
• wzmożenia nadzoru nad przestrzeganiem przepisów prawa żywnościowego w supermarketach Skontrolowano 12 obiektów. Tylko w przypadku 2 obiektów stwierdzono
nieprawidłowości (brak zabezpieczenia żywności nieopakowanej przed
zanieczyszczeniami oraz niewłaściwe prowadzenie procesów mycia urządzeń,
sprzętu), za które nałożono 2 mandaty karne na kwotę 600 zł oraz wydano
1 decyzję administracyjną w celu poprawy stanu technicznego obiektu. W wyniku
kontroli sprawdzającej uchybienia natury porządkowej zostały usunięte.
• oceny stanu sanitarnego wózków oraz koszyków używanych w sklepach spożywczych Skontrolowano 12 miejsc obrotu. W 1 obiekcie stwierdzono uchybienia
techniczne dot. stanowiska mycia i dezynfekcji koszyków i wózków i w 1 brak
dokumentacji GHP w tym zakresie. Wydano 1 decyzję administracyjną, nałożono
mandat karny na 100 zł za zły stan sanitarny koszyków Kontrole sprawdzające
potwierdziły usunięcie uchybień porządkowych oraz prawidłowo opracowaną
dokumentację GHP.
• wprowadzania do obrotu olejów jadalnych
Przeprowadzono 20 kontroli sanitarnych stwierdzając zachowane warunki oraz
zgodny z zaleceniami producentów sposób przechowywania olejów jadalnych.
W ocenie organoleptycznej nie stwierdzono oznak zjełczenia. W związku
z powyższym nie pobrano prób do badań laboratoryjnych.
• zapewnienia bezpieczeństwa żywności serwowanej konsumentom w czasie Święta Trzech Braci w Cieszynie
Przeprowadzono 11 kontroli sanitarnych w 3 zakładach gastronomicznych
usytuowanych bezpośrednio przy Rynku Cieszyńskim, 4 ogródkach letnich,
1 punkcie gastronomicznym typu przyczepa gastronomiczna, 3 stoiskach sprzedaży
kanapek, ciast drożdżowych, napojów alkoholowych.
Podczas kontroli sprawdzono między innymi:
- warunki higieniczno-sanitarne pomieszczeń, urządzeń oraz sprzętu
technologicznego i pomocniczego,
- prawidłowość cyklów mycia i dezynfekcji naczyń wielokrotnego użytku oraz
szkła bufetowego,
- warunki przechowywania żywności łatwo psującej się,
- dokumentację zdrowotną personelu,
- wdrożenie i przestrzeganie instrukcji GHP, GMP oraz procedur systemu HACCP,
- dostęp do wydzielonych pomieszczeń sanitarnych dla personelu oraz
konsumentów.
We wszystkich skontrolowanych obiektach stwierdzono przestrzeganie zasad
GHP, GMP i procedur systemu HACCP, prowadzenie monitoringu CCP zgodnie
z przyjętymi kryteriami. Stan sanitarny nie budził zastrzeżeń.
• zapewnienia bezpieczeństwa żywności serwowanej konsumentom w czasie Tygodnia Kultury Beskidzkiej w Wi śle
Kontrolą objęto obiekty stałe zlokalizowane na terenie Parku Kopczyńskiego
w Wiśle oraz obiekty ruchome, tymczasowe. Przeprowadzono 11 kontroli
sanitarnych.
Zakres kontroli obejmował analogiczne zagadnienia jak w czasie kontroli Święta
Trzech Braci. W przypadku dwóch ruchomych punktów gastronomicznych stwierdzono
uchybienia sanitarne m.in. brak dokumentacji dotyczącej GHP, produkcję soków
z warzyw i owoców częściowo nie poddanych obróbce wstępnej, wprowadzanie do
obrotu pieczywa bez oznakowania i nieprawidłowo zabezpieczonego przed wtórnym
zanieczyszczeniem.
Za stwierdzone uchybienia nałożono jeden mandat karny w wysokości 70,00 zł.
W przypadku stwierdzenia nieprawidłowości u przedsiębiorcy prowadzącego „obiekt
ruchomy”, mającego siedzibę poza terenem powiatu cieszyńskiego, informację
przesyłano do właściwego PPIS.
źródło: www.google.pl
Szczególnym nadzorem Państwowej Inspekcji Sanitarnej w ostatnich latach objęte są
suplementy diety oraz środki spożywcze specjalnego przeznaczenia. Ich obecność
zarówno w aptekach, obrocie poza aptecznym, ale także w sprzedaży internetowej jest
powszechna.
W 2014r., zgodnie z ustalonym planem poboru prób do badań laboratoryjnych, pobrano
19 próbek, z czego w zakresie parametrów mikrobiologicznych zbadano 5 z nich,
pod względem chemicznym - 9, w zakresie organoleptyki - 1, a pod względem
prawidłowości znakowania - 4. Stwierdzono niewielkie uchybienia dotyczące
znakowania np. braku zamieszczenia określenia „suplement diety” obok nazwy
handlowej, braku podania w jednym polu widzenia nazwy środka spożywczego, masy
i daty minimalnej trwałości. Przeprowadzono również 14 kontroli w zakresie oceny
wybranych suplementów diety pod względem prawidłowości stosowania oświadczeń
żywieniowych i zdrowotnych oraz analizy zawartości witamin i składników
mineralnych.
Kontrole nie wykazały nieprawidłowości. Do wyegzekwowania od importerów
wprowadzających do obrotu suplementy diety prawidłowego znakowania, zobowiązano
właściwych miejscowo Państwowych Powiatowych Inspektorów Sanitarnych.
źródło: http://biz-hurt.pl
PPIS w Cieszynie sprawuje także nadzór nad materiałami i wyrobami do kontaktu
z żywnością. W rejestrze obiektów PPIS znajduje się 8 takich wytwórni oraz 43 miejsc
obrotu tymi materiałami i wyrobami. Przeprowadzono 15 kontroli sanitarnych
w zakresie oceny bezpieczeństwa materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu
z żywnością m.in. w następujących obiektach: wytwórnie wyrobów do kontaktu
z żywnością., zakłady produkcyjne, zakłady żywienia zbiorowego, sklepy spożywcze,
punkty małej gastronomii.
Nie stwierdzono nieprawidłowości, przedkładano niezbędną dokumentację, w tym
dobrej praktyki higienicznej i produkcyjnej, faktury dostaw wraz z deklaracjami
producentów, specyfikacje potwierdzające zgodność z obowiązującymi przepisami
mającymi zastosowanie do materiałów przeznaczonych do kontaktu z żywnością.
Dokonano oceny znakowania następujących materiałów i wyrobów
przeznaczonych do kontaktu z żywnością:
- opakowania kartonowe do pizzy,
- folia do żywności samo przylegająca
- folia Al.,
- woreczki do żywności
- talerze do żywności z tektury litej,
- torebki gastronomiczne.
Ww. materiały i wyroby spełniały wymagania obowiązujących przepisów.
Zbadano w kierunku migracji metali ciężkich i migracji globalnej 12 próbek
materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością (tłuczek, cedzak,
łyżka wazowa, łyżka do sosów, łyżka do woka, kubek ceramiczny, patelnia, kubek
szklany, kubek do napojów PP). Zakwestionowano jeden produkt - Kubek ceramiczny
z uwagi na migrację ołowiu z obszaru obrzeża wyrobu. Produkt pochodził z Chin,
importerem była firma mająca siedzibę po za powiatem cieszyńskim. Został
uruchomiony System Wczesnego Ostrzegania o Niebezpiecznej Żywności i Paszach
„RASFF”.
Pracownicy PSSE w Cieszynie w ramach prowadzonego nadzoru sanitarnego
dokonują także kontroli żywności oraz materiałów i wyrobów przeznaczonych
do kontaktu z żywnością importowanych z krajów trzecich.
Wydano 82 świadectwa jakości zdrowotnej środka spożywczego oraz 10 świadectw
jakości zdrowotnej materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu
z żywnością, pochodzących z krajów trzecich oraz 29 świadectw eksportowych
dotyczących żywności pochodzącej od dwóch producentów z terenu powiatu
cieszyńskiego. Przeprowadzono 82 kontrole środków transportu, którymi przewożono
importowane produkty. Najczęściej kontrolowanymi produktami spośród środków
spożywczych były : białko sojowe, koncentrat białka sojowego, wyroby cukiernicze
( rogaliki nadziewane kremem kakaowym) oraz płynna masa czekoladowa. Natomiast
z materiałów przeznaczonych do kontaktu z żywnością – naczynia stołowe oraz
łyżeczki z tworzywa sztucznego.
W porównaniu z rokiem ubiegłym liczba wydanych świadectw znacząco zmalała
-121 w 2014r.,, a w 2013r-225 włącznie z exportem.
źródło: http://www.trustedcosmetics.pl
Odmiennym obszarem działań Państwowej Inspekcji Sanitarnej jest nadzór
nad bezpieczeństwem produktów kosmetycznych, a także nad zakładami
produkującymi i konfekcjonującymi, wprowadzającymi je do obrotu. W rejestrze PPIS
znajduje się 1 zakład produkujący i konfekcjonujący kosmetyki i 11 obiektów obrotu
kosmetykami. Dokonano 9 kontroli sanitarnych dotyczących bezpieczeństwa
zdrowotnego kosmetyków. W ramach funkcjonowania systemu RAPEX sprawdzano
obecność w obrocie kwestionowanych kosmetyków.
Prowadzono kontrole w związku z:
• interwencją petenta dotyczącą sprzedaży kosmetyków:
- SAVON NOIR - przeprowadzono kontrolę nie stwierdzono nieprawidłowości,
- OLEJU KOSMETYCZNEGO Z CZARNUSZKI- sprawę znakowania
przekazano do rozpatrzenia PPIS w Żywcu, zgodnie z kompetencjami
(producent znajdował się na jego terenie działania).
• pismem PPIS w Krakowie dotyczące produktu „Płyn z orzechów ONLY
ORGANIC”- produktu nie stwierdzono na stanie w sklepie nadzorowanym
przez PPIS w Cieszynie, sprawę przekazano do wykorzystania służbowego
PPIS w Złotowie, Nowym Sączu, Bielsku-Białej, Wrocławiu, Krakowie
ze względu na siedzibę odbiorców powyższego produktu.
• pismem GIS oraz pismem PWIS w Katowicach dotyczącym sprzedaży na
ALLEGRO środków do wybielania zębów- w kilku sklepach kosmetycznych
sprawdzono dostępność ww. produktów i nie stwierdzono nieprawidłowości,
podjęto działania zmierzające do ustalenia innych użytkowników. Napotkano
na trudności ze strony właścicieli Grupy ALLEGRO z ustaleniem właściwości
miejscowej PPIS sprawujących nadzór nad wprowadzającymi do obrotu
w sprzedaży internetowej.
żródło: www.pl.kuzniapolska.eu
Oceniając bezpieczeństwo sanitarne w powiecie nie można pominąć zagadnień
dotyczących higieny środowiska pracy, w tym:
- warunków zdrowotnych środowiska pracy,
- przestrzegania przepisów przez osoby produkujące, wprowadzające i stosujące
chemikalia (w tym: substancje i mieszaniny niebezpieczne, detergenty
zawierające środki powierzchniowo czynne i produkty biobójcze),
- wprowadzania do obrotu środków zastępczych, tzw. „dopalaczy”,
- postępowań w sprawach chorób zawodowych.
Pod nadzorem PPIS w Cieszynie znajduje się 536 zakładów pracy zatrudniających
ok. 18,4 tys. pracowników. W stosunku do 2013r. ilość nadzorowanych zakładów
wzrosła o 15.
Zgodnie z powyższym diagramem 86% nadzorowanych zakładów stanowią
przedsiębiorstwa zatrudniające maksymalnie do 50 pracowników. Są to głównie
prywatni przedsiębiorcy prowadzący własną działalność gospodarczą, o zasięgu
lokalnym. Struktura wielkości zakładów na przestrzeni lat ulega jedynie niewielkim
zmianom.
Najwięcej zakładów, wg sektorów gospodarki (PKD z 2007), należy do „przetwórstwa
przemysłowego” i tam też jest największa liczba zatrudnionych. Kolejną znaczącą
grupę, stanowią zakłady należące do sekcji „handlu hurtowego i detalicznego” oraz
„naprawy pojazdów samochodowych, w tym motocykli.”
Sektor gospodarki Liczba zakładów Liczba
zatrudnionych
Sekcja A – Rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo
i rybactwo 28 440
Sekcja B - Górnictwo i wydobywanie 3 82
Sekcja C - Przetwórstwo przemysłowe 242 11034
Sekcja D - wytwarzanie i zaopatrywanie
w energię elektryczną, gaz, parę wodną,
gorącą wodę i powietrze do układów
klimatyzacyjnych 3 279
Sektor gospodarki Liczba zakładów Liczba
zatrudnionych
Sekcja E - dostawa wody; gospodarowanie
ściekami i odpadami oraz działalność
związana z rekultywacją 10 398
Sekcja F - Budownictwo 31 989
Sekcja G - Handel hurtowy i detaliczny;
naprawa pojazdów samochodowych,
włączając motocykle 139 1834
Sekcja H - Transport i gospodarka
magazynowa 13 646
Sekcja I - Działalność związana
z zakwaterowaniem i usługami
gastronomicznymi 6 651
Sekcja J - Informacja i komunikacja 3 22
Sekcja K - Działalność finansowa i
ubezpieczeniowa 1 57
Sekcja L - Działalność związana z obsługą
rynku nieruchomości 2 48
Sekcja M - Działalność profesjonalna,
naukowa i techniczna 4 37
Sekcja N - Działalność w zakresie usług
administrowania i działalność wspierająca 6 122
Sekcja O - Administracja publiczna i obrona
narodowa; obowiązkowe zabezpieczenia
społeczne 0 0
Sekcja P - Edukacja 15 663
Sekcja Q - Opieka zdrowotna i pomoc
społeczna 16 887
Sekcja R - Działalność związana z kulturą,
rozrywką i rekreacją 12 151
Sekcja S - Pozostała działalność usługowa 2 20
Sektor gospodarki Liczba zakładów Liczba
zatrudnionych
Sekcja T - Gospodarstwa domowe
zatrudniające pracowników; gospodarstwa
domowe produkujące wyroby i świadczące
usługi na własne potrzeby 0 0
Sekcja U - Organizacje i zespoły
eksterytorialne 0 0
W roku 2014 skontrolowano 63 zakłady. W 28 stwierdzono nieprawidłowości,
wobec czego zostały wydane decyzje administracyjne zawierające 70 nakazów
obligujących pracodawców do usunięcia uchybień. Najczęściej stwierdzane
nieprawidłowości dotyczyły głównie:
- nieprawidłowego stanu sanitarnego pomieszczeń pracy i pomieszczeń higieniczno-
sanitarnych oraz ich niewłaściwego urządzenia ,
- braku aktualnych badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia
występujących w środowisku pracy,
- braku oceny ryzyka zawodowego lub konieczności uzupełnienia jej o zagrożenia
występujące w środowisku pracy,
- niezgodnego z obowiązującymi przepisami stosowania substancji i mieszanin
chemicznych,
- przekroczeń najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych
w środowisku pracy.
W warunkach ponadnormatywnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych pracuje
1312 pracowników, w tym większość w narażeniu na hałas.
Porównując powyższe dane, w 2014r. wzrosła liczba pracowników pracujących
w przekroczeniach dopuszczalnych normatywów higienicznych hałasu i pyłów.
W związku z powyższym, wydano 4 decyzje administracyjne dotyczące obniżenia
stężeń czynników szkodliwych - pyłów oraz sporządzenia i wdrożenia programu działań
organizacyjno-technicznych zmierzających do ograniczenia narażenia pracowników
na hałas. Poniższa tabela przedstawia dokładne dane dotyczące narażenia
na poszczególne czynniki szkodliwe, w stężeniach lub natężeniach przekraczających
normy.
w tym pracowników pracujących w przekroczeniach
PKD opis liczba zakładów pracy, w których występują przekroczenia NDN/NDS
liczba pracowników pracujących w przekroczeniach normatywów higienicznych - ogółem NDS
pyłów NDN czynników fizycznych (hałasu, drgań mechanicznych)
2 leśnictwo i pozyskiwanie drewna
3 22 - 22
8 pozostałe górnictwo i wydobywanie
1 1 - 1
10 produkcja artykułów spożywczych
4 73 5 68
11 produkcja napojów 1 24 - 24
16
produkcja wyrobów z drewna oraz korka, z wyłączeniem mebli
9 33 - 33
20
produkcja chemikaliów i wyrobów chemicznych
1 3 - 3
22 produkcja wyrobów z gumy i tworzyw sztucznych
1 6 - 6
23
produkcja wyrobów z pozostałych mineralnych surowców niemetalicznych
1 4 - 4
24 produkcja metali 3 223 163 223
25
produkcja metalowych wyrobów gotowych, z wyłączeniem maszyn i urządzeń
8 565 19 565
27 produkcja urządzeń elektrycznych
2 38 - 38
28
produkcja maszyn i urządzeń, gdzie indziej niesklasyfikowana
4 28 10 18
29
produkcja pojazdów samochodowych, przyczep i naczep, z wyłączeniem motocykli
4 162 - 162
31 produkcja mebli 1 71 - 71
32 pozostała produkcja wyrobów
1 2 2 2
33
naprawa, konserwacja i instalowanie maszyn i urządzeń
1 1 - 1
37 odprowadzanie i oczyszczanie ścieków
1 1 - 1
38
działalność związana ze zbieraniem, przetwarzaniem i unieszkodliwianiem odpadów
1 1 - 1
42
roboty związane z budową obiektów inżynierii lądowej i wodnej
3 33 - 33
47
handel detaliczny, z wyłączeniem handlu detalicznego pojazdami samochodowymi
1 9 9 -
49 transport lądowy oraz transport rurociągowy
1 12 - 12
Razem 52 1312 208 1288
W 2014r. pod szczególnym nadzorem PPIS były zakłady produkuj ące
artykuły spożywcze, obejmujące dział 10 Polskiej Klasyfikacji Działalności
z wyłączeniem produkcji pieczywa, tj. produkcja świeżych wyrobów ciastkarskich
i ciastek, przetwarzanie i konserwowanie mięsa oraz produkcja wyrobów z mięsa,
a także przetwarzanie i konserwowanie ryb, skorupiaków i mięczaków.
Skontrolowano 11 zakładów, w których stwierdzono uchybienia dotyczące:
- braku lub niekompletnej oceny ryzyka zawodowego,
- braku aktualnych badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia
w środowisku pracy,
- niewłaściwych warunków higieniczno-sanitarnych pomieszczeń zaplecza
socjalnego oraz pomieszczeń pracy,
- przekroczeń stężenia pyłów na stanowisku pracy,
- nie sporządzenia i wdrożenia programu działań organizacyjno-technicznych
zmierzających do ograniczenia narażenia na hałas,
- braku rejestrów czynników szkodliwych dla zdrowia występujących na
stanowiskach pracy oraz kart badań i pomiarów.
W związku ze stwierdzonymi uchybieniami wydano 8 decyzji administracyjnych
nakazujących usunięcie powyższych nieprawidłowości. W 6 zakładach nakazy zostały
już zrealizowane (w tym w 5 zakładach w całości, natomiast w 1 zakładzie w znacznej
części).
Kontynuowano, zgodnie z wytycznymi Głównego Inspektora Sanitarnego,
nadzór nad warunkami pracy w zakładach przemysłu drzewnego (produkcja
wyrobów z drewna oraz produkcja mebli).
W 2014r. uchybienia wystąpiły w 3 z 7 skontrolowanych zakładów i dotyczyły:
- braku odpowiedniej wentylacji w pomieszczeniu pracy,
- złego stanu pomieszczeń higieniczno-sanitarnych,
- braku miejsc siedzących w szatni pracowniczej,
- braku aktualnych badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia
występujących w środowisku pracy,
- braku uwzględnienia w dokumentacji oceny ryzyka zawodowego wszystkich
wymogów, w zakresie narażenia na hałas,
- braku zapoznania pracownika z oceną ryzyka zawodowego występującego na jego
stanowisku pracy,
- braku aktualnego zaświadczenia lekarskiego o braku przeciwwskazań do pracy
na danym stanowisku.
Tutejszy organ egzekwował usunięcie stwierdzonych nieprawidłowości wydając
3 decyzje administracyjne. W dwóch zakładach nakazy zostały już w całości
zrealizowane.
Wśród zagrożeń, na jakie narażeni są pracownicy, w związku z wykonywaną
pracą, jest kontakt z czynnikami rakotwórczymi i mutagennymi, który na terenie
powiatu cieszyńskiego występuje w 21 zakładach, w tym w 8 firmach zajmujących się
rozbiórką wyrobów azbestowo-cementowych, typu pokrycia dachowe i płyty
elewacyjne. W jednym z zakładów skontrolowanych w tym zakresie, odnotowano
nieaktualne wyniki badań i pomiarów czynnika rakotwórczego, jakim były pyły drewna
twardego.
W 2014r. wydano 9 decyzji administracyjnych stwierdzających choroby
zawodowe. Stwierdzono:3 boreliozy należące do grupy chorób zakaźnych, 2 przewlekłe
choroby narządu głosu spowodowane nadmiernym wysiłkiem głosowym oraz
pojedyncze przypadki: pylicy płuc, zespołu cieśni w obrębie nadgarstka, alergicznego
nieżytu nosa oraz przewlekłego zapalenia nadkłykcia kości ramiennej.
Ww. choroby stwierdzono u nauczycieli, sztygara, sprzątaczki, pracownika Lasów
Państwowych oraz u rolników prowadzących własne gospodarstwa rolne.
Wydano również 8 decyzji o braku podstaw do stwierdzenia choroby zawodowej:
alergicznego kontaktowego zapalenia skóry, zespołu cieśni w obrębie nadgarstka,
zespołu wibracyjnego, zatruć ostrych albo przewlekłych lub ich następstw wywołanych
przez substancje chemiczne, alergicznego nieżytu nosa, układu wzrokowego wywołanej
czynnikami fizycznymi, chemicznymi lub biologicznymi, astmy oskrzelowej,
przewlekłej choroby narządu głosu spowodowanej nadmiernym wysiłkiem głosowym.
2011 r 2012 r 2013 r 2014 r choroby zawodowe
liczba stwierdzonych chorób zawodowych
zatrucie ostre wywołane przez
substancje chemiczne 3 - -
-
pylice 2 2 1 1
choroby narządu głosu - - - 2
astma oskrzelowa 1 - - -
nowotwory złośliwe - - - -
alergiczny nieżyt nosa 1 - - 1
przewlekłe choroby układu
ruchu - 1 -
1
zespół cieśni w obrębie
nadgarstka 2 2 -
1
choroby zakaźne i pasożytnicze - - 2 3
zespół wibracyjny 1 2 - -
alergiczne kontaktowe zapalenie
skóry - - 1
-
Razem: 10 7 4 9
Liczbę stwierdzonych chorób zawodowych na przełomie lat 2005-2014 przedstawia
poniższy wykres.
Powiązanie chorób zawodowych z rodzajem pracy.
ilość stwierdzonych chorób zawodowych w dział
gospodarki jednostka choroby zawodowej
2011r. 2012r. 2013r. 2014r.
produkcja wód
ostre zatrucie tlenkiem węgla
3 - - -
alergiczny nieżyt nosa 1
- - - sprzedaż detaliczna
astma oskrzelowa 1 - - -
pylica krzemowa 2 2 - -
choroba wibracyjna - 2 - -
zespół cieśni w obrębie nadgarstka
1 - - -
produkcja metali
okołostawowe zapalenie barku
- 1 - -
pylica krzemowa 0 - - -
choroba wibracyjna 1 - - - zespół cieśni w obrębie nadgarstka
1 2 - 1
produkcja wyrobów z pozostałych mineralnych surowców niemetalicznych alergiczne kontaktowe - - 1 -
zapalenie skóry
borelioza - - 2 3 leśnictwo, rolnictwo alergiczny nieżyt nosa - - - 1 górnictwo i wydobywanie
pylica płuc górników kopalń węgla
- - 1 1
edukacja przewlekłe choroby narządu głosu
- - - 2
usługi przewlekłe choroby układu ruchu
- - - 1
Razem 10 7 4 9
Wzrasta liczba zachorowań na boreliozę, jako chorobę
zawodową. Jednostka ta najczęściej występuje u pracowników
branży leśnej i rolniczej, gdzie ekspozycja na ww. czynnik
chorobotwórczy jest największa i trudna do wyeliminowania.
źródło: http://pl.wikipedia.org/wiki/Borelioza#
W 2014r. kontynuowano nadzór nad podmiotami wprowadzającymi do obrotu
oraz stosującymi substancje i mieszaniny niebezpieczne. W ewidencji PSSE jest
59 podmiotów wprowadzających do obrotu powyższe chemikalia i 304 zakłady
stosujące je w działalności zawodowej. Skontrolowano 41 podmiotów w zakresie
chemikaliów. W trakcie kontroli stwierdzano m.in. błędne oznakowanie, nieprawidłowe
karty charakterystyki, brak poinformowania Inspektora ds. Substancji Chemicznych
o fakcie sprowadzania na terytorium RP mieszaniny niebezpiecznej, brak instrukcji oraz
nieprawidłowy sposób składowania chemikaliów. W ramach nadzoru skontrolowano
również wybrane produkty biobójcze
i detergenty. Spośród oferowanych na rynku
produktów biobójczych odnotowano
mieszaniny wprowadzane do obrotu bez
wymaganego pozwolenia, w związku z tym
nakazano wstrzymanie ich sprzedaży oraz
ukarano przedsiębiorcę mandatem karnym.
W zakresie poprawności klasyfikacji i oznakowania skontrolowano również
produkty z kategorii e-papierosów, tzw. liquidy. Stwierdzono nieprawidłowe
oznakowanie, tj. zawierające informacje niezgodne z klasyfikacją wynikającą z karty
charakterystyki oraz niewłaściwie umieszczony znak ostrzeżenia o niebezpieczeństwie.
Sprawy przekazano do załatwienia właściwym terenowo, ze względu na siedzibę
producentów, Państwowym Powiatowym Inspektorom Sanitarnym.
Państwowa Inspekcja Sanitarna na podstawie ustawy z dnia 8 października
2010r. o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii oraz ustawy o Państwowej
Inspekcji Sanitarnej, która weszła w życie z dniem 27 listopada 2010r., kontynuowała
nadzór nad przestrzeganiem zakazu wytwarzania i wprowadzania do obrotu
na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej środków zastępczych.
W ramach kontroli sprzedaży środków zastępczych prowadzono bieżący monitoring
na terenie nadzorowanego powiatu oraz przegląd stron internetowych.
Podjęto współpracę z dyrekcją szpitala w Cieszynie oraz Cieszyńskiego Pogotowia
Ratunkowego. Podmioty te zostały zobligowane do każdorazowego zgłaszania zatruć
środkami zastępczymi. W 2014r. zgłoszono 3 przypadki zatruć hospitalizowane
w Szpitalu Śląskim, tylko jedna z nich dotyczyła mieszkańca powiatu cieszyńskiego.
Mając na uwadze trudności w prowadzeniu skutecznego nadzoru prowadzono
również działania profilaktyczne i edukacyjne w ww. zakresie. Przeprowadzono
szkolenie o tematyce „Dopalacze - nowe narkotyki” skierowane do personelu
medycznego SOR Szpitala Śląskiego w Cieszynie. Przygotowano i omówiono
prezentację multimedialną dotyczącą m.in. podstaw prawnych działań w zakresie
środków zastępczych, definicji i przykładów tych środków, statystyki zatruć, czy
niepokojących symptomów ich zażywania. Szkolenie cieszyło się dużym
zainteresowaniem.
Na posiedzeniu Komisji Bezpieczeństwa i Porządku w Starostwie Powiatowym
w Cieszynie przedstawiono prezentację dotyczącą działań Państwowej Inspekcji
Sanitarnej w zakresie nadzoru nad wytwarzaniem i wprowadzaniem do obrotu środków
zastępczych. Zorganizowano również spotkanie z młodzieżą jednej ze szkół
ponadgimnazjalnych w Cieszynie, w trakcie którego poruszono m.in. temat związany
z zagrożeniami powodowanymi przez środki zastępcze.
Na terenie powiatu cieszyńskiego ewidencją i planowym nadzorem obejmowano
218 zakładów nauczania i wychowania. W stosunku do 2013 ilość nieznacznie
wzrosła.
Przeprowadzono 241 kontroli sanitarnych w 228 placówkach, w tym w 162 szkolno-
wychowawczych, co stanowi 74,3% i 78 sezonowych tj. 19% objętych nadzorem.
Przedmiotem czynności kontrolnych w placówkach nauczania, wychowania
i wypoczynku była ocena warunków sanitarno-technicznych obiektów oraz terenów
rekreacyjnych:
• infrastruktury do prowadzenia zajęć wychowania fizycznego,
• nadzoru nad substancjami i preparatami chemicznymi w szkołach,
• dostosowania mebli edukacyjnych do wymagań ergonomii,
• rozkładów zajęć lekcyjnych,
• dożywiania dzieci i młodzieży,
• zapewnienia uczniom możliwości pozostawiania w szkole części podręczników
i pomocy dydaktycznych,
• przestrzegania ustawy o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu
i wyrobów tytoniowych,
• warunków realizacji profilaktycznej opieki zdrowotnej nad uczniami,
• warunków wypoczynku dzieci i młodzieży.
Dla naj młodszej grupy wiekowej mieszkańców
powiatu opiekę zapewniano w 8 żłobkach, w tym 3
z nich to placówki niepubliczne. Skontrolowano 6.
Z tej formy opieki skorzystało 307 dzieci. W 2014 roku
objęto nadzorem 1 nowopowstały żłobek w Skoczowie
oraz 1 klub dziecięcy w Zebrzydowicach. Wszystkie
poddane kontroli placówki funkcjonowały w budynkach przystosowanych do tego celu.
Stan techniczny nie budził zastrzeżeń. Nie stwierdzono nieprawidłowości dotyczących
stanu sanitarno-higienicznego pomieszczeń, warunki do utrzymania higieny nie budziły
zastrzeżeń. Placówki, które funkcjonowały przed wejściem w życie tzw. ustawy
„żłobkowej” są sukcesywnie poddawane remontom generalnym.
W roku 2014 uruchomiono 5 przedszkoli
(w Wiśle, Skoczowie, Goleszowie) w nowo
oddanych, zaadaptowanych na ten cel budynkach.
Skontrolowano 74.2 % (w roku 2013 - 86,4%)
wszystkich placówek przedszkolnych. Wszystkie
skontrolowane placówki utrzymywane były
w prawidłowym stanie sanitarnym. Nieprawidłowości stwierdzono jedynie
w przedszkolu funkcjonującym w strukturze Zespołu Szkół w gminie Strumień,
a dotyczyły sposobu przechowywania leżaków i pościeli odpoczywających dzieci.
Wszystkie placówki przedszkolne zapewniają przy umywalkach dla dzieci ciepłą
bieżącą wodę.
Nie stwierdzono nieprawidłowości w zaopatrzeniu sanitariatów w środki do utrzymania
higieny. Nadal, mimo zwiększenia bazy placówek przedszkolnych i ustawowym
określeniu maksymalnej liczby dzieci w grupie, oraz mimo wystosowywanych w latach
poprzednich wystąpień do organów prowadzących, problemem jest ilość
przyjmowanych do przedszkola dzieci dysponując małymi powierzchniami sal,
co powoduje ich „zagęszczenie” i może się przyczyniać do wzrostu zachorowań,
w szczególności na choroby przenoszone drogą kropelkową.
Problem dotyczy szczególnie miejscowości, gdzie baza przedszkolna jest
niewystarczająca, a organy prowadzące argumentują swoje decyzje obniżeniem wieku
dzieci rozpoczynających edukację szkolną. W części gmin ograniczono przyjęcia
w grupie dzieci pięcio- i sześcioletnich na korzyść dzieci najmłodszych, a dzieci, które
obejmowane są obowiązkiem przygotowania szkolnego przeniesiono do oddziałów
w szkołach.
W ramach sprawowanego nadzoru dokonano oceny
dostosowania mebli przedszkolnych do wzrostu
dzieci w wybranych placówkach. Pomiary
przeprowadzono w 22 placówkach, gdzie zmierzono
1254 stanowisk pracy dzieci (w 2013 roku w 14
przedszkolach- 672) i porównano je ze wzrostem
korzystających z nich dzieci. Stwierdzono,
że z nieprawidłowych stanowisk korzystało 3,1% dzieci, tylko w 1 placówce.
W analogicznym okresie roku 2013 nieprawidłowo siedziało 6,5% zbadanych dzieci.
W placówkach meble najczęściej oznakowywano kolorami, a w grupach dzieci
pięcio- sześcioletnich stosowano dodatkowo oznaczenia imienne. Nieprawidłowości
przy doborze stanowiska pracy dziecka spowodowane były nieprawidłowym
zestawieniem kompletów stolików i krzeseł i usadawianiem dzieci przy stanowiskach
zbyt wysokich lub za niskich.
Dbając o bezpieczeństwo dzieci skontrolowano
również stan sanitarno-techniczny otoczenia
obiektów, w tym terenów rekreacyjnych dla dzieci.
Przedmiotem kontroli był stan sanitarno-techniczny
urządzeń, w tym posiadane certyfikaty zgodności
z normami oraz sposób zabezpieczenia miejsc zabaw
dzieci (szczególnie piaskownic) przed zanieczyszczeniem odchodami zwierzęcymi.
Skontrolowane piaskownice były zabezpieczane plandekami przed dostępem zwierząt
oprócz jednego przedszkola w gminie Skoczów, gdzie piaskownica nie była
zabezpieczona, w czasie kiedy dzieci z niej nie korzystały. Ogrodzenia placówek,
stanowiące dodatkową barierę dla zwierząt, a tym samym ochronę terenu zabaw przed
zanieczyszczeniami, nie budziły zastrzeżeń.
Skontrolowano 67,4 % (w 2013r. 83,6%) szkół
wszystkich typów i stopni tj. 60 z 89. Prowadzone
systematycznie, przez organy prowadzące, prace
remontowe (zakres prac nie był już tak znaczny jak
w latach poprzednich) poprawiały stan techniczny
placówek szkolnych.
Wszystkie placówki realizowały obowiązek. dotyczący zapewnienia uczniom
możliwości pozostawienia części podręczników i przyborów szkolnych
w pomieszczeniach szkoły. Z uwagi na to, że rozporządzenie MEN nie określa,
szczegółowo sposobu realizacji zadania, placówki przeważnie wybierały najbardziej dla
siebie optymalny wariant (szafki, półki dla każdego ucznia w klasie, szafki w klasie dla
dzieci młodszych oraz szafki w szatni dla dzieci starszych ).
Wszystkie skontrolowane placówki były w prawidłowym stanie sanitarnym,
nie stwierdzono uchybień w zakresie czystości i porządku.
Wzorem lat ubiegłych dokonano oceny
rozmieszczenia uczniów w ławkach szkolnych
zgodnie z zasadami ergonomii, jako istotny element
środowiska szkolnego, mający wpływ na prawidłową
postawę ciała ucznia, a tym samym na jego zdrowie.
W 2014 roku dokonano analizy usadowienia
176 uczniów w 2 placówkach. Stwierdzone pojedyncze przypadki, użytkowania mebli
szkolnych niezgodnie z zasadami ergonomii, były usuwane na bieżąco, w trakcie
kontroli, a dotyczyły sytuacji, kiedy uczniowie zmieniali samowolnie swoje miejsce
usadowienia.
Na zdrowie psychiczne i dobre samopoczucie uczniów w środowisku szkolnym istotny
wpływ ma prawidłowe planowanie nauki i odpoczynku. Rozkłady zajęć lekcyjnych
(równomierne obciążenie uczniów obowiązkami w poszczególnych dniach tygodnia)
oceniono w 203 oddziałach, 28 szkół. Nieprawidłowości w tym zakresie nie odnotowano.
Niezwykle ważnym czynnikiem warunkującym
prawidłowy rozwój i zdrowie ucznia jest
organizacja zajęć wychowania fizycznego.
Oceniając szkoły w aspekcie warunków, w których
prowadzone są zajęcia wychowania fizycznego,
stwierdzono, że na 61 placówek szkolnych:
- 2,7 % posiadało szkolny zespół sportowy z boiskiem,
- 6,55 % posiadało szkolny zespół sportowy bez boiska,
- 1,6 % posiadało wyłącznie pełnowymiarową salę gimnastyczną,
- 4,9 % posiadało wyłącznie sale zastępczą,
- 1,6 % posiadało wyłącznie boisko sportowe.
Zajęcia wychowania fizycznego w 40,9% szkół prowadzone są w obiektach
sportowych poza placówką, takich jak: hala sportowa, basen czy boisko sportowe
miejscowych klubów sportowych.
Ocenie poddano również wyposażenie szkół w urządzenia i sprzęt sportowy. Tylko
33,3% skontrolowanych szkół ma na wyposażeniu sal, sprzęt w 100% posiadający
certyfikaty, gwarantujące bezpieczne jego użytkowanie. Pozostałe placówki, mimo
sukcesywnej wymiany wyposażenia, dysponują wieloletnim, wyeksploatowanym
sprzętem sportowym bez odpowiedniej dokumentacji.
Podczas kontroli bloków sportowych, szczególną uwagę zwracano na problem
niewykorzystywania umywalni i natrysków po planowanych zajęciach wychowania
fizycznego. Jedynie w 5 placówkach na 24 skontrolowanych posiadających, jako
element bloku sportowego, natryski (tj. w 20,8%) stwierdzono sporadyczne
wykorzystywanie natrysków po zajęciach wychowania fizycznego. W 10 placówkach
(41,6%) wykorzystywano urządzenia natryskowe tylko po zajęciach dodatkowych.
W pozostałych placówkach natryski nie były wykorzystywane w ogóle. Przyczyną
takiego stanu są zbyt krótkie przerwy międzylekcyjne, zbyt mała ilość kabin
natryskowych, w stosunku do ilości dzieci w grupach oraz opór rodziców, szczególne
w oddziałach szkoły podstawowej.
W ramach działalności profilaktycznej
ukierunkowanej na zapobieganie zachorowaniom na
choroby zakaźne, oceniono realizację Rozporządzenia
Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31
grudnia 2002 w zakresie zapewnienia dostępu do
ciepłej i zimnej bieżącej wody, do środków
utrzymania higieny w sanitariatach dla dzieci oraz stanu technicznego tych pomieszczeń
w placówkach nauczania. Ciepłą bieżącą wodę w węzłach sanitarnych dla dzieci
zapewniono w 100 % skontrolowanych placówek. Ogólny stan techniczny pomieszczeń
sanitarnych w szkołach uległ dalszej poprawie w wyniku przeprowadzonych w tych
pomieszczeniach remontów. Nieprawidłowości stwierdzono w 3 szkołach
podstawowych oraz 1 zespole szkół, z czego w 2 przypadkach, dotyczyły braku
wyposażenie w środki higieny osobistej, a w 2 niewłaściwego stanu technicznego
pomieszczeń czy wyposażenia.
Zgodnie z ustawą o systemie oświaty, szkoła
powinna zapewnić uczniom możliwość
korzystania z gabinetu profilaktyki zdrowotnej
i pomocy przedlekarskiej. Analogicznie do lat
ubiegłych, dokonano oceny warunków
sprawowania opieki zdrowotnej w szkołach
różnego typu.
W wyniku kontroli ustalono, że:
- 33 szkoły posiadają indywidualne gabinety,
- w 26 przypadkach gabinet profilaktyki zdrowotnej i pomocy przedlekarskiej
jest wspólny dla dwóch lub więcej placówek funkcjonujących w tym samym
budynku,
- w 12 skontrolowanych szkołach opieka zdrowotna dla uczniów świadczona
była przez pielęgniarki w pomieszczeniach zastępczych na terenie szkoły,
- w 3 przypadkach zdrowotna opieka profilaktyczna realizowana była poza
placówką szkolną z uwagi na brak pielęgniarki w placówce (najczęściej
w pobliskich podmiotach leczniczych).
W skontrolowanych gabinetach nie stwierdzono zaniedbań w utrzymaniu czystości
i porządku oraz niezgodności dotyczących wymagań stanu technicznego.
Podczas prowadzanych kontroli dyrektorzy placówek, nadal sygnalizowali problem
niewystarczającej opieki medycznej w szkołach, przejawiającej się coraz większymi
trudnościami z pozyskaniem pielęgniarki (zdarzają się okresy bez opieki medycznej
w szkołach) niewystarczającą ilością godzin pracy pielęgniarki w placówce (dotyczy
szczególnie placówek małych, wiejskich).
Dbając o higieniczne warunki pracy ucznia zwracano podczas kontroli uwagę na
warunki mikroklimatyczne w pomieszczeniach dydaktycznych (temperatura
powietrza, wilgotność, jego cechy organoleptyczne, tzw. „zepsute powietrze”). Nadal
obserwuje się tendencje zwiększania (wg oświadczenia dyrektorów, na polecenie
organów prowadzących) liczby dzieci w oddziałach, niejednokrotnie przy
niewystarczającej powierzchni sal, co powoduje „zagęszczenie” w salach. Niepokój
budzi brak wystarczającego zrozumienia przez nauczycieli problemu skutecznego
wietrzenia sal. Nie należą do rzadkości sytuacje, w których cała lekcja przebiega
w pomieszczeniu, które nie jest wietrzone nie tylko w trakcie, ale i przed zajęciami.
Sytuacja taka prowadzi do kształtowania nieprawidłowych nawyków wśród uczniów,
lub wręcz do bagatelizowania możliwości zakażeń przenoszonych drogą kropelkową,
związaną z dużym skupieniem dzieci na małej powierzchni.
W dwóch placówkach stwierdzono adaptację pomieszczeń na cele dydaktyczne,
w których nie było zapewnionej jakiejkolwiek wentylacji. W związku z powyższym
wystosowano do organów prowadzących wystąpienia celem wyjaśnienia zaistniałej
sytuacji.
Mając na uwadze prawidłowy rozwój nie tylko
umysłowy ale także fizyczny młodego pokolenia
również w 2014r. poddano ocenie możliwości
korzystania z żywienia uczniów w szkołach
wszystkich typów. Wydawanie ciepłych posiłków
(przygotowywanych w miejscu) prowadzone było
w 46 placówkach tj. w 76,6% skontrolowanych
szkół, natomiast dostarczanych w formie cateringu było w 9 (15%). Z obiadów
(pełnych i jednodaniowych) skorzystało 8180 uczniów w tym 1360 korzystało
z posiłków dofinansowanych. W trakcie kontroli ustalono, że w 83,3% szkół (w roku
2013 w 45,5%) zapewniono uczniom możliwość wypicia napoju (herbaty, wody, soku,
mleka) w trakcie zajęć szkolnych, z tej formy skorzystało 7311 uczniów.
Za pozytywne zjawisko należy uznać, analogicznie jak w roku ubiegłym realizowanie
w szkołach programów „owoce i warzywa w szkole”, „szklanka mleka”
dofinansowanych przez Agencję Rynku Rolnego ze środków UE.
W roku 2014 ewidencją objęto 4 szkoły wyższe w tym 3 niepubliczne,
skontrolowano 1. W trakcie przeprowadzonej kontroli nie stwierdzono
nieprawidłowości dotyczących stanu sanitarno higienicznego wykorzystywanych
pomieszczeń. Placówka była po generalnym remoncie części dydaktycznej
i komunikacyjnej. Nieprawidłowości dotyczyły niespełnienia standardów dostępności
do urządzeń sanitarnych z powodu nadmiernej liczby studentów „przypadających
na jedno oczko ustępowe bądź umywalkę”. Stan taki był skutkiem znacznie
zwiększonego naboru studentów W związku z powyższym wystosowano do organu
prowadzącego wystąpienie i wydano decyzję administracyjną.
Pełniąc nadzór sanitarny nad zimowym i letnim
wypoczynkiem dzieci i młodzieży, mając na uwadze
specyficzne położenie geograficzne powiatu
cieszyńskiego, stwierdzono, że nadal, tak jak
w latach poprzednich, najbardziej popularną formą
wypoczynku na terenie powiatu, jest wypoczynek
w formie wyjazdowej. Z tej formy wypoczynku
w czasie trwania 349 turnusów skorzystało 13794 uczestników (2013r. - na 403
turnusach wypoczywało 11573 dzieci). Zaobserwowano porównywalne
zainteresowanie wypoczynkiem w miejscu zamieszkania. W roku 2014 zorganizowano
61 półkolonii, w których uczestniczyło2201 dzieci. (2013r – 65, 2195 uczestników).
Skontrolowano w czasie akcji wypoczynku zimowego i letniego 78 turnusów.
W 21 przypadkach sporządzono adnotacje z uwagi na brak możliwości
przeprowadzenia kontroli spowodowanej nieobecnością w obiekcie, osób
odpowiedzialnych, zmianą terminów pobytu lub rezygnacją z wypoczynku. Ocenie, jak
co roku, poddano stan sanitarny pomieszczeń mieszkalnych, rekreacyjnych/zajęć,
węzłów sanitarnych, wyposażenia, również stan sanitarno-techniczny terenu placówki.
Pod względem sanitarnym placówki sezonowe były w znacznej większości dobrze
przygotowane, jedynie w dwóch obiektach na terenie Wisły, kontrole wykazywały
nieprawidłowości dotyczące stanu sanitarnego, a także technicznego.
Problemami, jakie pojawiły się w trakcie nadzoru nad obiektami wypoczynku były
odmowy udostępnienia do kontroli pomieszczeń mieszkalnych przez kierowników
prowadzących turnusy wypoczynku dzieci i młodzieży, pod nieobecność w obiekcie
wypoczywających dzieci oraz żądania przez nich obecności policji w trakcie oględzin
pomieszczeń.
Na bezpieczeństwo sanitarne mieszkańców oraz
osób czasowo przebywających na terenie powiatu,
wpływ ma także stan sanitarny i techniczny obiektów
użyteczności publicznej, wśród nich podmiotów
leczniczych, gabinetów lekarskich i pielęgniarskich,
hoteli i innych obiektów noclegowych, domów
pomocy społecznej, zakładów usługowych (fryzjerskich, kosmetycznych, odnowy
biologicznej, tatuażu, pralni), basenów (sezonowych, krytych oraz parków wodnych),
szaletów publicznych, obiektów rekreacyjnych oraz wielu innych. Państwowy
Powiatowy Inspektor Sanitarny w Cieszynie obejmuje nadzorem sanitarnym 1281
takich obiektów. W stosunku do roku 2013 ich ilość zwiększyła się o 24 obiekty.
Nad zdrowiem mieszkańców powiatu jak i nad zdrowiem przebywających na jego
terenie kuracjuszy czuwają podmioty lecznicze prowadzące działalność w ramach
stacjonarnej i ambulatoryjnej opieki medycznej oraz praktyk zawodowych.
W porównaniu do lat ubiegłych, liczba ich zwiększyła się, szczególnie w opiece
ambulatoryjnej i praktykach zawodowych. PPIS wydał w 2014r. 81 decyzji
o spełnieniu wymogów rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 26 czerwca 2012 r.
w sprawie szczegółowych wymagań, jakim powinny odpowiadać pomieszczenia
i urządzenia podmiotu wykonującego działalność leczniczą.
W 2014 r. zrestrukturyzowano 1 szpital publiczny, obecnie prowadzona jest tam
działalność przez spółkę z ograniczoną działalnością. W szpitalu tym rozpoczęto
generalny remont jednego skrzydła szpitala. W ramach kontroli kompleksowych
i doraźnych skontrolowano wszystkie szpitale (7) nadzorowane przez PPIS
w Cieszynie, przeprowadzono 32 kontrole, którymi objęto zarówno część stacjonarną
jak i ambulatoryjną.
W żadnym z nich nie stwierdzono nieprawidłowości w zakresie gospodarki
odpadami medycznymi i komunalnymi oraz postępowania z bielizną szpitalną.
Wszystkie szpitale posiadają opracowane i wdrożone procedury dotyczące zapobiegania
zakażeniom i chorobom zakaźnym u ludzi. W omawianym okresie do badań
laboratoryjnych w kierunku Legionella sp. pobrano 22 próbki ciepłej wody użytkowej
(również w szpitalu nadzorowanym przez ŚPWIS), w 3 próbkach (w dwóch szpitalach)
stwierdzono niewłaściwą jej jakość. Działania naprawcze podjęte przez zarządzających,
doprowadziły jakość ciepłej wody użytkowej do wymagań obowiązujących przepisów.
W ramach opieki medycznej nad osobami starszymi, przewlekle chorymi
uruchomiono nowy zakład opiekuńczo-leczniczy (w Ustroniu). Jest to zakład
o wysokim standardzie, w którym szczególny nacisk położono na rehabilitację
pensjonariuszy. Obecnie na terenie powiatu działają 4 zakłady. Skontrolowano 3,
w czasie których nie stwierdzono nieprawidłowości. Zarówno postępowanie z bielizną
czystą, brudną, odpadami komunalnymi jak i medycznymi, było prawidłowe.
Zaopatrzenie w sprzęt jednorazowy, środki dezynfekcyjne i czystościowe było
wystarczające. W 1 obiekcie pobrano 6 próbek ciepłej wody użytkowej do badań
laboratoryjnych w kierunku Legionella sp., w próbkach tych nie wykryto bakterii.
Na terenie powiatu zlokalizowanych jest 7 sanatoriów oraz 1 zakład
rehabilitacyjny, w których prowadzona jest rehabilitacja lecznicza w warunkach
stacjonarnych. Skontrolowano 4 ohiekty. Podobnie jak w innych zakładach
prowadzących działalność leczniczą, w czasie kontroli nie stwierdzono
nieprawidłowości. Wszystkie pomioty mają podpisane umowy na odbiór odpadów
medycznych z firmami posiadającymi pozwolenia na zbieranie i transport odpadów
medycznych.
W 5 obiektach pobrano do badań laboratoryjnych 24 próbki ciepłej wody użytkowej,
w wyniku przeprowadzonych badań laboratoryjnych w 1 obiekcie, w 1 punkcie
stwierdzono dwukrotnie obecność bakterii Legionella sp (pokój z łazienką w której
stwierdzono skażenie instalacji wyłączono z eksploatacji).
W ramach ambulatoryjnej opieki medycznej na terenie powiatu w 134 obiektach,
działa 107 podmiotów leczniczych. Działalność prowadzona była w ramach poradni
POZ, poradni specjalistycznych, rehabilitacji ambulatoryjnej, laboratoriów
diagnostycznych oraz opieki pielęgniarskiej długoterminowej domowej. W 2014 r.
zwiększyła się liczba zakładów rehabilitacji ambulatoryjnej oraz pielęgniarskiej opieki
długoterminowej domowej. W ośrodkach zdrowia i przychodniach z roku na rok
przybywa poradni specjalistycznych oraz specjalistycznych praktyk lekarskich.
W omawianym okresie skontrolowano 99 obiektów, w czasie których nie stwierdzono
nieprawidłowości.
We wszystkich zakładach zaopatrzenie w sprzęt jednorazowy było wystarczające.
W użyciu była tylko bielizna jednorazowa; postępowanie z odpadami medycznymi
i komunalnymi było zgodne z obowiązującymi przepisami prawnymi. Na terenie
nadzorowanym przez PPIS w Cieszynie działa 180 indywidualnych
i specjalistycznych praktyk lekarskich oraz indywidualnych praktyk pielęgniarek
i położnych - skontrolowano 42 gabinety.
Podobnie jak w zakładach ambulatoryjnych, w użyciu była tylko bielizna jednorazowa,
postępowanie z odpadami komunalnymi i medycznymi było zgodne z obowiązującymi
przepisami. Sterylizacja sprzętu wielorazowego w gabinetach stomatologicznych
i ginekologicznych prowadzona była w sterylizatorniach gabinetowych, procesy
sterylizacji kontrolowane były testami chemicznymi i biologicznymi. Biorąc pod uwagę
wyniki kontroli przeprowadzonych w 2014 roku, można stwierdzić, że baza oraz zakres
usług w zakładach prowadzących działalność leczniczą powiększa się, co zapewnia
łatwiejszy dostęp do świadczeń specjalistycznych i ma pozytywny wpływ na
zachowanie zdrowia mieszkańców powiatu. W omawianym okresie stan sanitarny
skontrolowanych obiektów był dobry. Prawidłowe było postępowanie z odpadami
komunalnymi i medycznymi. Odpady medyczne zakaźne były utylizowane
w specjalistycznych zakładach tylko poprzez spalanie, co było dokumentowane
w kartach przekazania odpadów.
Pod nadzorem PPIS w Cieszynie jest
8 domów pomocy społecznej i 5 placówek
zapewniających całodobową opiekę osobom
starszym, skontrolowano 10 z nich. W trakcie
kontroli nie stwierdzono nieprawidłowości, oceniono
je jako dobre pod względem sanitarnohigienicznym.
Szczególnie wysokim standardem świadczonych usług wyróżniały się nowopowstałe
obiekty w tym placówki zapewniające całodobową opiekę i dom pomocy społecznej.
W zakresie nadzoru nad jakością wody ciepłej użytkowej w instalacjach tych obiektów
pobrano 7 próbek wody z 1 obiektu, kwestionowano jedną z nich. Podjęte działania
naprawcze polegające na przegrzewaniu ciepłej wody do temperatury 80 ºC
zlikwidowały zagrożenie, powtórne badania laboratoryjne nie wykazały skażenia sieci
bakteriami Legionella sp.
W powiecie cieszyńskim znajdują się również 4 domy pomocy społecznej, których
organem założycielskim jest Starostwo Powiatowe, nadzorowane przez Śląskiego
Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego.
Obiekty wczasowo-turystyczne to obiekty
objęte szczególnym nadzorem sanitarnym ze względu
na ich ,w przeważającej większości, całoroczny tryb
funkcjonowania. Nadzorem objęto 205 obiektów
wczasowo-turystycznych, skontrolowano 73 z nich,
przeprowadzając 90 kontroli sanitarnych.
Obiekty te stanowią liczną i różnorodną grupę, o zróżnicowanych wymaganiach.
Hoteleskategoryzowane
Pensjonaty Schroniska Inne obiektynoclegowe
S124
3 4
174
rodzaj obiektów
ilo ść
obiekty wczasowo-turystyczne
Na wykresie do innych obiektów noclegowych wliczono: hotele bez kategoryzacji,
domy wczasowe, ośrodki szkoleniowo-wypoczynkowe, zajazdy, gościńce, pensjonaty
nie skategoryzowane, pokoje gościnne, schroniska bez kategoryzacji, gospodarstwa
agroturystyczne, pola namiotowe oraz ośrodki campingowe.
Skontrolowane obiekty, za wyjątkiem 3, oceniono pod względem higieniczno-
sanitarnym i technicznym, jako dobre. W trzech obiektach, które oceniono jako
dostateczne, stwierdzono nieprawidłowości. Wydano 4 decyzje, dotyczące części
noclegowej. W 1 obiekcie podczas kontroli dwukrotnie stwierdzono nieprawidłowości.
Jest to obiekt od lat sprawiający duże trudności w nadzorze, na który turyści często
składają interwencje.
W 2014 r. w 4 obiektach w zakresie nadzoru nad jakością wody ciepłej
użytkowej w instalacjach, pobrano 36 próbek wody, z czego kwestionowano
5 w 2 obiektach , w 1 z nich 7 próbek. W związku ze stwierdzeniem obecności bakterii
Legionella sp. w sieci ciepłej wody przedsiębiorcy dokonali wielokrotnego
podgrzewania ciepłej wody użytkowej do temp. 65 st. C. Podjęte działania naprawcze
doprowadziły do wyeliminowania z sieci bakterii Legionella sp., co potwierdziły
badania laboratoryjne przeprowadzone w ramach kontroli urzędowej i wewnętrznej.
Pod nadzorem PPIS znajduje się 57 obiektów
rekreacyjnych do których wliczono: parki,
amfiteatry, kina, ośrodki kultury, place zabaw
dla dzieci, stadiony, korty tenisowe, przystań
kajakową, ośrodek sportów wodnych, skocznię
i wyciąg narciarski. Skontrolowano 27 obiektów.
Podczas przeprowadzanych kontroli ich stan sanitarno-porządkowy, ani techniczny nie
budził zastrzeżeń. Zadbane były parki, skwery oraz trasy turystyczne. Modernizuje się
place zabaw w celu poprawy bezpieczeństwa korzystających z nich dzieci.
W 2014 r. skontrolowano 87 z 242 będących w rejestrze PPIS zakładów
usługowych (fryzjerskie, kosmetyczne, odnowy biologicznej, tatuażu oraz pralnie).
Kontrole nie wykazały nieprawidłowości. Ich stan sanitarno-porządkowy oraz
techniczny nie budził zastrzeżeń, został oceniony jako dobry. Obiekty te zaopatrzone są
w wystarczającą ilość środków higieny, środków do utrzymania czystości oraz
dezynfekcyjnych. Podczas kontroli sanitarnych, szczególną uwagę zwracano
na postępowanie z narzędziami i przyborami, w związku z możliwością uszkodzenia
ciągłości tkanki. Nie stwierdzono nieprawidłowości w tym zakresie.
W zakładach opracowane są i wdrożone procedury
zapewniające ochronę przed zakażeniami czynnikami
chorobotwórczymi i chorobami zakaźnymi. Zakłady
posiadają podpisane umowy na odbiór odpadów
niebezpiecznych z firmami posiadającymi pozwolenia
na ich odbiór i transport. W czasie przeprowadzonych
kontroli sanitarnych stwierdzono, że podnosi się standard usług świadczonych w ww.
zakładach i poprawia się wygląd estetyczny obiektów.
0
20
40
60
80
100
120
140
160
Liczba zakładów
rodzaj usług
Zakłady usługowe
Serie1 145 54 2 25 9 7
zakłady fryzjerskie
zakłady kosmetyczne
zakład tatuażu
zakłady odnow y
biologicznejinne zakłady pralnie
Ustępy publiczne należą do obiektów, których stan sanitarny, w tym bieżąca
higiena jest niezbędna dla zachowania bezpieczeństwa zdrowotnego osób z nich
korzystających. Skontrolowano 24 obiekty z 32 zewidencjonowanych , nie stwierdzono
nieprawidłowości, ich stan sanitarno-porządkowy oraz techniczny nie budził zastrzeżeń,
został oceniony jako dobry.
Ustępy sezonowe typu TOI TOI zlokalizowane są na terenach rekreacyjnych,
najczęściej odwiedzanych przez turystów. Stan sanitarno-higieniczny skontrolowanych
obiektów oceniono jako dobry. Zbiorniki na fekalia, wg. oświadczenia zarządców,
wymieniane były2 razy w tygodniu lub w miarę potrzeb, co zapewniało ich właściwy
stan higieniczno-sanitarny.
Pod nadzorem PPIS pozostają także 192 inne
obiekty użyteczności publicznej, w przypadku
których zachowanie właściwego stanu sanitarnego
jest niezbędne z uwagi na zapewnienie
bezpieczeństwa zdrowotnego osób z nich
korzystających, a także przebywających w ich
sąsiedztwie, w tym m.in. apteki, noclegownie, targowiska, parkingi, stacje paliw, stacje
przeładunkowe, zakład karny, domy przedpogrzebowe, zakłady pogrzebowe,
cmentarze. Skontrolowano 65 obiektów. W czasie kontroli nie stwierdzono
nieprawidłowości. Obiekty prowadzą prawidłową gospodarkę odpadami komunalnymi,
zachowana jest bieżąca czystość. Wszystkie skontrolowane obiekty pod względem
sanitarno - higienicznym oceniono jako dobre.
Porównując dane z lat ubiegłych należy stwierdzić, że w powiecie cieszyńskim
stan sanitarno-porządkowy oraz sanitarno-techniczny kontrolowanych obiektów
użyteczności publicznej ulega systematycznej poprawie. Włodarze miast
i gmin, a także właściciele obiektów wykazują większą dbałość o wizerunek otoczenia.
Korzystnie oceniono stałą i sezonową bazę noclegową w miastach i na terenach
wiejskich, o czym świadczy zmniejszenie stwierdzanych nieprawidłowości
i skutkowało spadkiem ilości wydawanych decyzji administracyjnych i nałożonych
mandatów karnych.
Jedynie w jednym z obiektów wczasowo-turystycznych, na terenie Wisły, pomimo
prowadzonego nad nim wzmożonego nadzoru sanitarnego, wciąż okresowo stwierdza
się zaniedbania zarówno techniczne jak i sanitarne.
W trosce o zachowanie bezpieczeństwa zdrowotnego
podczas rekreacji kontrolowano warunki techniczno-
sanitarne i jakość wody w basenach zlokalizowanych
na terenie powiatu. W rejestrze PPIS w Cieszynie
ujętych jest 38 basenów kąpielowych, w tym
23 kryte, 12 sezonowych, oraz 3 parki wodne.
W 2014 r. oddano do użytku 3 nowe obiekty w tym 1 basen kąpielowy kryty i 2 baseny
sezonowe. Większość basenów jest zaopatrywana w wodę z sieci wodociągowej
i wyposażona jest w automatyczny proces uzdatniania i dezynfekcji wody.
Kontrolą sanitarną objęto 8 basenów krytych, 3 parki wodne i w sezonie letnim
8 basenów odkrytych. W 2 obiektach stwierdzono niewłaściwy stan techniczny,
na poprawę którego wydano 2 decyzje administracyjne, których nakazy zostały
wykonane w terminie. Stan sanitarny pozostałych obiektów oceniono jako dobry.
W 2014 r. oddano do użytku po dwuletniej przerwie zmodernizowany basen
sezonowy w Strumieniu, który został wyposażony w instalację solarną i szereg atrakcji.
Wodę z basenów do badań laboratoryjnych, raz w miesiącu, pobierano z 3 parków
wodnych (z 9 niecek), 23 basenów krytych (z 25 niecek) i 10 basenów odkrytych-
sezonowych (z 13 niecek). Podstawowy zakres oznaczeń, obejmował tylko parametry
mikrobiologiczne (liczba Escherichia coli i ogólna liczba mikroorganizmów
w 36°C±2°C po 48h, liczba gronkowców koagulazo – dodatnich w basenach krytych).
Każdorazowo przy poborze wody, próbkobiorcy dokonywali pomiaru temperatury,
stężenia wolnego chloru (oprócz basenu solankowego w Przedsiębiorstwie
Uzdrowiskowym „Ustroń”, gdyż ze względu na właściwości wody w basenie pomiar
taki jest niemożliwy) oraz określali przeźroczystość wody.
W związku z brakiem uregulowań prawnych do oceny jakości wody w basenach
(pływalniach), wodę w dalszym ciągu oceniano na podstawie wytycznych PZH z 2007r.
Z basenów krytych pobrano ogółem 384 próbki wody, natomiast z basenów
sezonowych pobrano 39 próbek wody. Wodę z basenów krytych, pod względem
mikrobiologicznym, kwestionowano 38 razy. W pobranych próbkach wykonano łącznie
1152 oznaczenia parametrów mikrobiologicznych, z czego kwestionowano 41 (22
w 2013 r.) w 38 (18 w 2013 r.) pobranych próbkach (3 razy przekroczona została
dopuszczalna liczba bakterii Escherichia coli, 8 razy dopuszczalna liczba gronkowców
koagulazo-dodatnich oraz 30 razy ogólna liczba mikroorganizmów w 36°C±2°C
po 48h). Kwestionowane próby dotyczyły 22 niecek, w 17 krytych basenach
kąpielowych. W stosunku do roku ubiegłego liczba kwestionowanych próbek wody
z niecek basenowych wzrosła.
Po otrzymaniu z laboratorium informacji o złej jakości wody, właściciel
lub zarządca basenu był niezwłocznie informowany o skażeniu mikrobiologicznym
wody. Przekazane informacje obejmowały również pouczenie o obowiązku zarządcy
basenu, utrzymywania go w należytym stanie sanitarno-higienicznym, w celu
zapobiegania zakażeniom i chorobom zakaźnym. Właściciele basenu przeprowadzali
działania, w celu zapewnienia właściwej jakości wody w basenie, po czym zwykle
przeprowadzali powtórne badanie wody w ramach własnej kontroli wewnętrznej
i przedstawiali do PPIS niekwestionowane wyniki tych badań. W niektórych
przypadkach właściciele basenu decydowali się na zamknięcie basenu, do czasu
uzyskania wyniku wskazującego na właściwą jakość wody basenowej.
Na wykresach poniżej przedstawiono procentowy udział kwestionowanych
parametrów mikrobiologicznych w kwestionowanych próbkach wody pobranych
z basenów krytych.
Badania mikrobiologiczne w wodzie basenów krytych
96% (1111
oznaczeń)
4% (41 oznaczeń)
parametrymikrobiologiczneniekwestionowane
parametrymikrobiologicznekwestionowane
Procentowy udział parametrów mikrobiologicznych w kwestionowanych 38 próbkach
(ogółem kwestionowano 41 parametrów)
73%
20%7%
Escherichia coli
Gronkowce koagulazo-dodatnie
Ogólna liczbamikroorganizmów w 36+/ -2 st.C po 48h
W pobranych 39 próbkach wody z basenów odkrytych wykonano 78 oznaczeń
parametrów mikrobiologicznych. Jakość wody pod względem mikrobiologicznym
kwestionowano w 1 (w 2013r. -5 )próbce z uwagi na wysoką ogólną liczbę
mikroorganizmów w 1 ml wody na agarze po 48 godz. w temp. 36±2ºC. W stosunku do
roku ubiegłego liczba kwestionowanych prób zmniejszyła się.
Próbkobiorcy PPIS podczas poboru wody z niecek basenów krytych wykonali
łącznie 360 oznaczeń stężenia chloru wolnego z czego parametr ten kwestionowano
68 razy (29 razy z uwagi na podwyższoną wartość, 26 razy ze względu na zbyt niskie
jego stężenie oraz 13 razy stwierdzono całkowity jego brak). W basenach sezonowych
wykonano 39 oznaczeń stężenia chloru wolnego -kwestionowano go 16 razy (10 razy
z uwagi na podwyższoną wartość, 4 razy ze względu na zbyt niskie jego stężenie oraz
2 razy stwierdzono całkowity jego brak). W przypadku stwierdzenia przez
próbkobiorców niewłaściwego stężenia wolnego chloru w basenach, fakt ten zgłaszany
był przedstawicielowi obiektu. Próbkobiorcy pouczali również o możliwych
konsekwencjach takiej sytuacji oraz informowali o konieczności niezwłocznego
podjęcia działań naprawczych.
Badania chloru wolnego w wodzie basenów krytych
81% (292
oznaczenia)
19% (68
oznaczeń)
st ężenie wolnego chloruniekwestionowane
st ężenie wolnego chlorukwestionowane
Kwestionowane st ężenie wolnego chloru w wodzie basenów krytych
zbyt wysokie stężenie chloru
w olnego (43%)
zbyt niskie stężenie
chloru wolnego
(38%)
brak chloru wolnego
(19%) zbyt w ysokie st ężeniechloru wolnego
zbyt niskie st ężeniechloru wolnego
brak chloru wolnego
Badania chloru wolnego w wodzie basenów sezonowych
59% (23 oznaczenia)
41% (16 oznaczeń)
stężenie wolnego chloruniekwestionowane
stężenie wolnego chlorukwestionowane
Kwestionowane st ężenie wolnego chloru w wodzie basenów sezonowych
zbyt wysokie stężenie chloru
wolnego (62,5%)
zbyt niskie stężenie chloru
wolnego (25%)
brak chloru wolnego (12,5%)
zbyt wysokie st ężeniechloru wolnego
zbyt niskie st ężeniechloru wolnego
brak chloru wolnego
Organy Państwowej Inspekcji Sanitarnej
w dalszym ciągu nie posiadają żadnych narzędzi
prawnych do zobligowania osób fizycznych
i prawnych do organizowania kąpielisk lub
miejsc wykorzystywanych do kąpieli. Nie mogą
brać również odpowiedzialności za wszystkie
miejsca wykorzystywane do kąpieli, które w świadomości społeczeństwa funkcjonują
jako kąpieliska. W związku z tym w 2014r. PPIS nadzorował jakość wody tylko
w dwóch miejscach wykorzystywanych do kąpieli zgłoszonych przez dwóch
organizatorów. Podobnie jak w latach ubiegłych były to: Staw „Młyńszczok”
w Zebrzydowicach (zgłoszony przez Gminny Ośrodek Kultury w Zebrzydowicach) oraz
rzeka Wisła w Wiśle (miejsce zgłoszone przez Urząd Miasta Wisła). W każdym
z miejsc wykorzystywanych do kąpieli były zlokalizowane 2 punkty poboru próbek
wody - takie same jak w latach poprzednich.
W trakcie sezonu, na podstawie wyników badań (przeprowadzonych przez
organizatorów miejsc wykorzystywanych do kąpieli, w ramach kontroli wewnętrznej)
oraz ocen wizualnych wody, PPIS w Cieszynie wydał łącznie 5 ocen przydatności wody
do kąpieli. We wszystkich przypadkach wyniki badań wody wskazywały na spełnienie
przez nią wymagań określonych w części A załącznika nr 1 do rozporządzenia Ministra
Zdrowia z dnia 8 kwietnia 2011r. w sprawie prowadzenia nadzoru nad jakością wody
w kąpielisku i miejscu wykorzystywanym do kąpieli, a tym samym upoważniały PPIS
do wydania ocen o przydatności wody do kąpieli.
Szczególnym uprawnieniem wynikającym
z kodeksu postępowania administracyjnego,
a przysługującym każdemu obywatelowi
jest prawo do składania skarg i wniosków.
Do PPIS w Cieszynie konsumenci mają
możliwość składania interwencji w formie
pisemnej na adres urzędu, telefonicznie,
za pomocą faxu, za pośrednictwem poczty
elektronicznej, bądź osobiście. Każda interwencja rozpatrywana jest rzetelnie i dokładnie.
Składane są interwencje zarówno z podaniem danych osobowych jak i anonimowe.
Przeprowadzane kontrole sanitarne w związku ze złożonymi interwencjami,
prowadzone są zazwyczaj przez osoby, które nie nadzorują danego obiektu.
Rozpatrywanie interwencji jest zawsze priorytetem w działaniach nadzorowanych.
Najwięcej interwencji wpłynęło do sekcji higieny Żywności i Żywienia, w tym około
1/3 zasadnych.
Rodzaj interwencji Liczba (ogółem) Liczba zasadnych
(w grupie)
Jakość żywności i stan obiektów z nią związanych
98 28
Jakość wody i obiektów użyteczności publicznej
19 4
Warunki pracy 4 2
Warunki sanitarne w lecznictwie, wystąpienie objawów chorobowych
4 1
Warunki techniczne i lokalizacyjne
0 0
Warunki nauczania i wypoczynku
3 0
W wyniku prowadzonego postępowania wyjaśniającego, w przypadku trzech interwencji
pobrano do badań laboratoryjnych próby w kierunku oceny organoleptycznej
i znakowania. W przypadku dwóch prób środków spożywczych nie stwierdzono
nieprawidłowości, natomiast w jednej próbie stwierdzono nieprawidłowości w zakresie
znakowania. Wszystkie interwencje były rozpatrzone zgodnie z terminami określonymi
w przepisach prawa.
Większość interwencji, podobnie jak w latach poprzednich, zgłaszano anonimowo, głównie
telefonicznie, ale również coraz więcej interwencji przekazano drogą elektroniczną -
e-mailem. Ilość interwencji w stosunku do roku 2013 nieznacznie wzrosła.
Istotną część działań Państwowej Inspekcji
Sanitarnej stanowią przedsięwzięcia z zakresu edukacji
zdrowotnej i promocji zdrowia. Odpowiedzialność
za zdrowie powinna być kształtowana od najmłodszych
lat. Duża rola w tym zakresie przypada rodzicom,
szkołom , samorządom terytorialnym. Mając to na
uwadze Państwowa Inspekcja Sanitarna podejmuje
od lat, szereg działań z zakresu promocji zdrowia, we współpracy ze Starostwem
Powiatowym, Urzędami miast, przedszkolami, szkołami, organizacjami pozarządowymi
(Cieszyńskim Oddziałem Polskiego Komitetu Zwalczania Raka, Chrześcijańską Służbą
Charytatywną, Kościołem Adwentystów Dnia Siódmego) oraz lokalnymi mediami.
Od lat największe zaangażowanie w realizacji programów edukacyjnych wykazują
placówki oświatowe z Cieszyna, Skoczowa, Strumienia, Ustronia i Wisły.
Od 2010 roku priorytetowym zadaniem Państwowej Inspekcji Sanitarnej jest
realizacja Programu Ograniczania Zdrowotnych Następstw Palenia Tytoniu
w Polsce. Adresatami programu są wszystkie grupy odbiorców, ale przede wszystkim
przedszkolaki, dzieci i młodzież szkolna,
Kontynuowano programy profilaktyki antytytoniowej realizowane na terenie
placówek oświatowych:
• w programie przeznaczonym dla dzieci w wieku przedszkolnym oraz ich
rodziców „Czyste powietrze wokół nas” uczestniczyło 1314 dzieci z 24
przedszkoli oraz 1279 rodziców. W ramach programu dla najmłodszych
zorganizowano konkurs plastyczny pt.„Każdy papieros niszczy Twoje
Zdrowie” na który nadesłano 114 prac dzieci z 14 przedszkoli.
• w programie edukacji antytytoniowej przeznaczonym dla uczniów
klas I - III szkół podstawowych „Nie pal przy mnie, proszę”
uczestniczyło 2065 uczniów z 20 szkół podstawowych oraz 963
rodziców.
• w programie profilaktyki palenia tytoniu przeznaczonym dla uczniów
starszych klas szkół podstawowych i gimnazjów „Znajd ź Właściwe
Rozwiązanie” uczestniczyło 1888 uczniów z 11 gimnazjum i 5 szkół
podstawowych oraz 464 rodziców.
W ramach programów antytytoniowych oraz obchodów
Światowego Dnia bez Tytoniu dla szkół podstawowych
i gimnazjalnych zorganizowano Festiwal Piosenki
o Zdrowiu pt. ,,Każdy papieros niszczy Twoje Zdrowie -
Tytoniowe reggae” pod patronatem Państwowego
Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Cieszynie. W sali
sesyjnej Starostwa Powiatowego w Cieszynie reprezentacje szkół podstawowych
i gimnazjów, zaprezentowały własne piosenki na temat zdrowego stylu życia,
a w szczególności szkodliwości palenia papierosów. Zmagania uczestników oceniało
jury, w skład którego oprócz PPIS weszli przedstawiciele Starostwa Powiatowego
i Państwowej Szkoły Muzycznej w Cieszynie. Laureaci otrzymali nagrody ufundowane
przez patronów konkursu oraz sponsorów.
W ramach Programu Ograniczania Zdrowotnych Następstw Palenia Tytoniu
w Polsce braliśmy udział w kampanii „Rzuć palenie razem z nami”. Wspólnie
z Zespołem Szkół Ekonomiczno–Gastronomicznych w Cieszynie zorganizowaliśmy
akcję edukacyjno-profilaktyczną mającą na celu zmniejszenie skutków zdrowotnych
wynikających z palenia tytoniu. Osoby przechodzące z papierosem przez rynek
w Cieszynie zachęcano do rzucenia palenia oraz do wykonania bezpłatnych pomiarów
tlenku węgla w wydychanym powietrzu. Młodzież przeszła głównymi ulicami
Cieszyna wręczając ulotki i naklejki pt. „Wyłącz palenie” namawiając palaczy tytoniu
do rzucenia palenia.
Realizując Program Ograniczenia Zdrowotnych Następstw Palenia Tytoniu
w Polsce, w ramach sprawowania bieżącego nadzoru, w zakresie warunków
i wymogów higieniczno-sanitarnych, prowadziliśmy monitoring przestrzegania zakazu
palenia tytoniu w zakładach nauczania i wychowania, placówkach opieki zdrowotnej,
zakładach pracy oraz zakładach gastronomicznych. Kontrolę w tym zakresie
przeprowadziliśmy w 205 placówkach oświatowych, 63 podmiotach leczniczych,
8 domach pomocy społecznej, 38 zakładach pracy, 14 obiektach kultury i wypoczynku,
318 lokalach gastronomiczno-rozrywkowych, 1 obiekcie służącym obsłudze
podróżnych, 6 obiektach sportowych i 62 innych pomieszczeniach użytku publicznego.
Nie odnotowano naruszenia przepisów ustawy.
Zapobieganie narastającemu problemowi otyłości
wśród dzieci i młodzieży, poprzez poprawę sposobu
żywienia i jakości zdrowotnej żywności, zwiększenie
aktywności fizycznej oraz umiejętność kontroli stanu
swojego zdrowia, realizowano w ramach programu
„Trzymaj Form ę”.
Adresatami programu prowadzonego już od 2006 roku, z inicjatywy Głównego
Inspektoratu Sanitarnego oraz Polskiej Federacji Producentów Żywności są uczniowie
szkół podstawowych (klasy V i VI) i gimnazjalnych (klasy I-III) oraz ich rodzice.
W roku szkolnym 2013/2014 odnotowano wzrost zainteresowania programem,
realizowało go 1447 uczniów z 10 szkół gimnazjalnych oraz 956 uczniów kl. V i VI
z 17 szkół podstawowych. Realizacja programu oparta była na metodzie projektu
i pozwalała uczniom wspólnie z nauczycielami, rodzicami, środowiskiem lokalnym
opracowywać własne sposoby i formy propagowania zasad zdrowego stylu życia,
zarówno w szkole jak i rodzinie.
W ramach programu odbyła się piąta edycja
konkursu wiedzy i sprawności pod hasłem ,,Nasza szkoła
3-ma formę”, którego honorowy patronat objęła poseł na
Sejm RP Aleksandra Trybuś. W konkursie wzięły udział
czteroosobowe zespoły uczniów z 10 szkół podstawowych
i 5 szkół gimnazjalnych. Po zaciętej rywalizacji Puchar przechodni Państwowego
Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Cieszynie zdobyli uczniowie ze Szkoły
Podstawowej nr 6 w Ustroniu.
W ramach programu edukacyjnego Żywienie na wagę
zdrowia”, kierowanego do osób odpowiedzialnych za żywienie w
placówkach oświatowych, rodziców i samych dzieci
zorganizowano szkolenie skierowane do osób zajmujących się
żywieniem dzieci w placówkach nauczania i wychowania.
W wiślańskim amfiteatrze odbył się całodniowy happening
z udziałem miejscowych przedszkoli. Przedszkolaki zaprezentowały piosenki i układy
taneczne nawiązujące do promocji zdrowego żywienia, a rodzice dzieci uczęszczających
do tych przedszkoli przygotowali degustację zdrowej żywności. W III edycji programu
wzięło udział 49 placówek nauczania i wychowania.
Zadaniem programu profilaktyki zakażeń HCV i HBV
„Podstępne WZW” było podniesienie poziomu wiedzy wśród
młodzieży szkół ponadgimnazjalnych, na temat wirusów, dróg
zakażenia, objawów, sposobów skuteczności leczenia, a także
podejmowanie działań profilaktycznych umożliwiających
rozpoznanie zakażenia.
W III edycji wzięło udział 815 uczniów kl. II z 8 szkół ponadgimnazjalnych.
Młodzież brała udział w wykładach i zajęciach warsztatowych oraz w wojewódzkiej
olimpiadzie wiedzy nt. profilaktyki wirusowego zapalenie wątroby typu B i C, gdzie
2 uczniów z LO im. Kopernika w Cieszynie zakwalifikowało się do finałowej piątki.
Co roku wykrywane nowe zakażenia HIV i zachorowania na AIDS w woj. śląskim,
w tym także w powiecie cieszyńskim, potwierdzają celowość kontynuacji zadań
ujętych w Krajowym Programie Zwalczania AIDS i Zapobiegania Zakażeniom HIV.
W 2014 roku na terenie powiatu zarejestrowano 2 przypadki zakażenia HIV, lecz liczba
rejestrowanych przypadków z pewnością nie odzwierciedla rzeczywistej sytuacji.
Wciąż mało osób podejmujących ryzykowne zachowania wykonuje test w kierunku
zakażenia HIV.
Zadania w zakresie profilaktyki zakażeń HIV realizowano głównie w ramach
Ogólnopolskich Kampanii Społecznych "Jeden test. Dwa życia. Zrób test na HIV.
Dla siebie i swojego dziecka" oraz Światowego Dnia Walki z AIDS. Zaproszono
młodzież ze szkół ponadgimnazjalnych do udziału w konkursie wiedzy pt. "Młodo ść
bez ryzyka". Patronat nad nim objął Senator Ziemi Cieszyńskiej i Żywieckiej Tadeusz
Kopeć. W konkursie uczestniczyło 17 uczniów z 9 szkół ponadgimnazjalnych.
Zwycięzcy otrzymali dyplomy i podziękowania od Państwowego Powiatowego
Inspektora Sanitarnego w Cieszynie, a nagrody, od Senatora i Starosty Cieszyńskiego,
zostały wręczone przez przedstawiciela biura poselskiego i Biura Promocji Zdrowia
w Starostwie Powiatowym .
W ramach profilaktyki używania
substancji psychoaktywnych (alkohol, tytoń,
narkotyki, dopalacze) rozpoczęto w szkołach
ponadgimnazjalnych realizację programu
edukacyjnego pt. „ARS, czyli jak dbać
o miłość”. Program objął honorowym
patronatem Senator Ziemi Cieszyńskiej i Żywieckiej Tadeusz Kopeć. Jego realizacja
rozpoczęła się w roku szkolnym 2013/2014 w 4 szkołach ponadgimnazjalnych i potrwa
do końca 2016 roku.Program realizowany jest w ramach Projektu KIK/68
„Profilaktyczny program w zakresie przeciwdziałania uzależnieniu od alkoholu,
tytoniu i innych środków psychoaktywnych” współfinansowanego ze środków
Szwajcarsko-Polskiego Programu Współpracy, którego głównym celem jest
ograniczenie spożywania alkoholu, tytoniu i innych substancji psychoaktywnych.
Podobnie jak w latach ubiegłych byliśmy zaproszeni przez Starostwo Powiatowe
i Urzędy Miast w Ustroniu i w Wiśle do udziału w akcjach edukacyjno-
profilaktycznych organizowanych dla mieszkańców naszego powiatu.
„Wakacyjny tydzień zdrowia” w Ustroniu ; „Tydzień Zdrowia” w Wiśle
Podczas tych akcji pracownicy PSSE prowadzili indywidualne rozmowy i porady
m.in. z zakresu profilaktyki tytoniowej, wykonywali pomiary tlenku węgla
w wydychanym powietrzu, ciśnienia tętniczego, tkanki tłuszczowej,
Podczas akcji prowadzono dystrybucję ulotek i broszur zachęcających do profilaktyki
chorób nowotworowych (czerniaka skóry) i zakaźnych ze szczególnym uwzględnieniem
boreliozy, chorób układu krążenia i dietozależnych oraz profilaktyki uzależnień od
różnych substancji psychoaktywnych (dopalacze).
Mieszkańcy i turyści chętnie brali udział w degustacji zdrowej żywności, korzystali
z bezpłatnych konsultacji lekarza diabetologa, kardiologa, chorób wewnętrznych,
a także szczególnie chętnie poddawali się badaniom poziomu cukru i cholesterolu.
We współpracy z Cieszyńskim Oddziałem Polskiego
Komitetu Zwalczania Raka oraz Chrześcijańską Służbą
Charytatywną w Skoczowie, tym razem we wrześniu,
zorganizowaliśmy kolejną edycję imprezy „Czantoria
dla Twojego zdrowia”. Na Czantorii w Ustroniu
udzielano porad oraz przeprowadzano rozmowy
dotyczące zdrowego stylu życia, profilaktyki uzależnień od tytoniu i narkotyków,
chorób nowotworowych związanych z nadmierną ekspozycją na promieniowanie UV,
zakażeń HIV/AIDS oraz stosowania dopalaczy. Każdy palacz mógł wykonać pomiar
tlenku węgla w wydychanym powietrzu oraz podjąć
decyzję o rzuceniu nałogu zamieniając papierosa na
jabłko. Jabłko można było też otrzymać poddając się
badaniom lub uczestnicząc w aerobiku, ucząc się od
członków Skoczowskiego Klubu Nordic Walking
„Włóczykije" prawidłowego poruszania się z kijami.
Tradycyjnie już, na Czantorii udzielania 1-pomocy uczyli ratownicy Cieszyńskiego
Pogotowia Ratunkowego. Dla dorosłych wykonywano pomiary ciśnienia krwi i tkanki
tłuszczowej, a dla dzieci zorganizowano gry ruchowe, kolorowanie rysunków
o treściach prozdrowotnych.