Niewydolność oddechowa

Definicja

Niewydolność oddechowa to stan, w którym układ oddechowy nie może zapewnić prawidłowych ciśnień gazów krwi tętniczej przy oddychaniu

powietrzem atmosferycznym na poziomie morza

Rozpoznanie

Jedyną pewną metodą rozpoznawania niewydolności oddechowej jest badanie

gazometryczne krwi tętniczej lub kapilarnej.

Niewydolność oddechową rozpoznajemy gdy:

pO2 < 60 mmHg (7,98 kPa)

pO2 > 49 mmHg (6,52 kPa)

Niewydolność oddechowa ostra – podział

Zaburzenia mogą wystąpić w ciągu:

minut np. ciało obce w drogach oddechowych, zator tętnicy płucnej, odma opłucnowa

godzin np. Stan astmatyczny

dni np. ostra niewydolność oddechowych dorosłych – ARDS

Niewydolność oddechowa przewlekła – podział

Zaburzenia rozwijają się na przestrzeni kilku miesięcy czy lat np. POChP, zwłóknienia

śródmiąższowe, kyphoskolioza, przewlekłe choroby nerwowo – mięśniowe

Mechanizmy doprowadzające do hipoksemii bez hipowentylacji

- Zaburzenia stosunku wentylacji do perfuzji np. rozedma płuc, zwłóknienia, zmiany w kośćcu, porażenie przepony, obturacja

- Zaburzenia przepływu krwi przez płuca np. zatorowość płucna, zapalenie naczyń płucnych, pierwotne nadciśnienie płucne, częstoskurcz, przeciek tętniczo –żylny

- Zmniejszenie powierzchni oddechowej np. rozedma płuc, zapalenie płuc, niedodma, odma opłucnowa, płyn w jamie opłucnowej

- Zaburzenia dyfuzji – (blok przedsionkowo-włośniczkowy) np. zmiany śródmiąższowe, obrzęk płuc

Mechanizmy doprowadzające do hipowentylacji pęcherzykowej

Zaburzenia czynności ośrodka oddechowego - Hipowentylacja ośrodkowa- Guzy i udary - Zatrucia lekami uspakajającymi - Przedłużone działanie leków do znieczulenia ogólego

Upośledzenie ruchomości klatki piersiowej - Uszkodzenie poprzeczne rdzenia kręgowego - Zespół Guillan Barré, poliomyelitis - Leki kuraro podobne - Stwardnienie rozsiane, miastenia - Obniżenie poziomu potasu czy fosforu - Otyłość, wodobrzusze, złamania żeber

Choroby płuc i oskrzeli- Rozedma płuc - Astma oskrzelowa - Rozstrzenie oskrzeli

Leczenie

Przyczynowe – zwłaszcza w ostrej postaci

Wielokierunkowe

- Poprawa wentylacji

- Poprawa utlenowania

- Wyprowadzenie ze wstrząsu

- Opanowanie zaburzeń rytmu

Zasady tlenoterapii

- W ostrej niewydolności oddechowej należy dążyć do uzyskania pO2 > 65 mmHg lub saturacji > 90 poprzez podanie tlenu o przepływie od 2 – 10 l/min

- W przewlekłej niewydolności oddechowej, zwłaszcza całkowitej, należy zacząć tlenoterapię od przepływu 0,5 l/min przy częstej np. co 30’ kontroli gazometrii by przy braku istotnego wzrostu pCO2 stopniowo o 0,5 l/min zwiększać przepływ tlenu aż do uzyskania

pO2 ≈ 60 mmHg

Nieinwazyjne wspomaganie wentylacji (NWW)

Wskazania- Brak poprawy przy dotychczasowym leczeniu - Widoczna praca dodatkowych mięśni oddechowych - Częstość oddechu > 25/min - pH < 7,35; pCO2>45 mmHg

Nieinwazyjne wspomaganie wentylacji (NWW)

Polega na zapewnieniu wentylacji pęcherzykowej bez

intubacji dotchawiczej poprzez wytworzenie dodatniego

ciśnienia w drogach oddechowych (wentylacja

ciśnieniowozależna) lub podaniu odpowiedniej objętości

przez respirator (wentylacja objętościowozależna)

Nieinwazyjne wspomaganie wentylacji (NWW)

Wentylację ciśnieniowozależną prowadzi się:

- Ze stałym ciśnieniem niezależnie od fazy oddechu -

CPAP (continous positive air pressure),

- Ze zmiennym zależnym od fazy oddechu ciśnieniem

BiPAP (bilevel positive air pressure).

Nieinwazyjna wentylacja mechaniczna (NWW)

Szczególną grupą wskazań jest zaostrzenie

przewlekłej niewydolności oddechowej u pacjentów

chorujących na POChP.

Kryteria kwalifikacji do NWW u takich chorych:

- pO2 < 50 mmHg przy stosowaniu tlenoterapii biernej- pCO2> 70 mm Hg- pH < 7,3

Nieinwazyjne wspomaganie wentylacji (NWW)

Przeciwwskazania:- Zaburzenia świadomości,- Zatrzymanie oddechu,- Niestabilność hemodynamiczna (hipotonia, ciężkie

zaburzenia rytmu),- Urazy i operacje twarzoczaszki, przełyku, żołądka- Obfite wydzielanie z dużym ryzykiem zachłyśnięcia- Brak współpracy i niepokój chorego,- Wady rozwojowe nosogardła- Znaczna otyłość

Wskazania do inwazyjnej wentylacji mechanicznej

- Zatrzymanie oddechu - Utrata świadomości, śpiączka- Nietolerancja lub nieskuteczność NWW - Niestabilność hemodynamiczna - Częstość oddechu 35/min - pO2 < 40 mmHg przy Fi O2 40%- pH < 7,25, pCO2 > 70 mmHg- Opaczne ruchy przepony - Marszczenie czoła, oblizywanie warg, unoszenie

brwi, obfite poty, dezorientacja

Tlenoterapia domowa – wskazania

pO2 ≤ 55 mmHg lub SaO ≤ 88% w okresie stabilnym choroby potwierdzona w ciagu miesiąca

lub

pO2 55 – 60 mmHg przy współistnieniu objawów nadciśnienia płucnego (RTG, USG serca, EKG) cechy niewydolności zastoinowej serca czerwienicy (Htk > 55%)