PODSTAWY PEDAGOGICZNE MARII MONTESSORI A

KATECHEZA DOBREGO PASTERZA

opracowała dr Barbara Surma, Kraków 2012

MARIA MONTESSORI urodzona 31 sierpnia

1870 w Chiaravalle 1907 r. założenie

„Casa dei bambini” 1909r. – Il metodo

della pedagogia scientifica applicato all’educazione infantile nelle case dei bambini”

Umiera w roku 1952 w Holandii

opracowała dr Barbara Surma, Kraków 2012

CASA DEI BAMBINI DZIŚ

opracowała dr Barbara Surma, Kraków 2012

WKŁAD MONTESSORI W WYCHOWANIE RELIGIJNE

Odkrycie dziecka – klucz do dziecka Tajemnica dzieciństwa – rozwój dziecka

odbywa się wg wrodzonego planu Potrzeba zaspokojenia własnej aktywności Pośrednia rola dorosłego Przygotowane otoczenie – środowisko

opracowała dr Barbara Surma, Kraków 2012

MONTESSORI O WYCHOWANIU RELIGIJNYM DZIECKA: Dziecko ujawniło

niezwykłą radość i nową godność

Odkryła wartość dydaktyczną liturgii

Liturgia jest dostępna dla dzieci od najmłodszych lat

opracowała dr Barbara Surma, Kraków 2012

MONTESSORI PISZE W „AUTOEDUCAZIONE”

Jedno z dzieci w wieku siedmiu lat (bez wychowania religijnego w domu) wybrało sobie pracę na temat ewolucji zwierząt wg Lamarcka i Darwina. Po czym pyta: „jeśli człowiek pochodzi od małpy, a małpa od innego zwierzęcia i tak dalej to pierwsze skąd pochodzi? Pierwsze – odpowiada narrator, powstał przez przypadek. Na co dziecko wybucha śmiechem i wołając mamę mówi:

Słuchaj ale szok, życie powstało przez przypadek!! Przecież to jest niemożliwe!

- A zatem jak kształtuje się życie?- Jest Bóg – odpowiada dziecko z pełnym

przekonaniem.opracowała dr Barbara Surma, Kraków 2012

ZNACZENIE ŚRODOWISKA W ROZWOJU DZIECKA

- Odpowiedź na potrzeby rozwojowe dziecka- Rodzina- Kościół – jako wspólnota (nikt nie może się

sam zbawić, obrazy ewangeliczne np. Ciało mistyczne, winna latorośl)

- Dla rozwoju duchowego – do życia duchowego - poznawania rzeczywistości, w której

dziecko żyje

opracowała dr Barbara Surma, Kraków 2012

MONTESSORI O PRZYGOTOWANYM OTOCZENIU

„Przedmioty, które przygotowujemy dziecku są wyrazem troski dorosłego, który potrafi obserwować dziecko w taki sposób, że to wszystko co znajduje się w przygotowanym otoczeniu powstało dzięki prowadzeniu dziecka”.

Dziecko jest przewodnikiem

opracowała dr Barbara Surma, Kraków 2012

DZIECKO WSKAZUJE NA POTRZEBY DUCHOWE I DLATEGO…

opracowała dr Barbara Surma, Kraków 2012

…MONTESSORI TWORZY ATRIUM

opracowała dr Barbara Surma, Kraków 2012

Atrium Sofii Cavalletti, Rzym 2007

ATRIUM TO MIEJSCE, W KTÓRYM:

Dziecko działa w atmosferze autonomii

Ma możliwość doskonalenia umiejętności i kontroli nad sobą

Prowadzi do porządku i organizacji

Materiały są dostępne dla każdego dziecka

opracowała dr Barbara Surma, Kraków 2012

CO ZNAJDUJE SIĘ W ATRIUM I DLACZEGO? Słowo Boże –

Pismo św. Kącik modlitwy Msza święta Chrzest święty Przypowieści Diorama

opracowała dr Barbara Surma, Kraków 2012

MATERIAŁ ROZWOJOWY CO TO TAKIEGO? Katechetyczny nie

prowadzi do poznania jakieś koncepcji, ale do żywego spotkania z konkretną Osobą

Nie służy poznawaniu, ale pomaga życiu duchowemu

„zmaterializowana abstrakcja”

opracowała dr Barbara Surma, Kraków 2012

PRACA Z MATERIAŁEM PROWADZI DO: Rozwoju

sensorycznego i intelektualnego

Przejście od przedmiotu do pojęcia (znaku)

Materiał religijny – odkrywanie znaczenia znaków liturgicznych i biblijnych

opracowała dr Barbara Surma, Kraków 2012

MATERIAŁ RELIGIJNY – ZASADA IZOLACJI TRUDNOŚCI Izolacja punktów o

szczególnym znaczeniu teologicznym

Izolacja wraz z orędziem Ograniczenie treści

doktrynalnych, które się wypowiada

Materiał ma zawierać tylko treść religijną

Należy odrzucić co zbyteczne

Wskazuje namacalnie treśćopracowała dr Barbara Surma, Kraków 2012

CEL ATRIUM Miejsce słuchania

orędzia religijnego Medytowanie orędzia wg

rytmu dziecka Różnica między

Kościołem a atrium: Kościół słuchanie i celebracja, atrium to praca, która staje się medytacją i modlitwą

Ma charakter ośrodka rekolekcyjnego

opracowała dr Barbara Surma, Kraków 2012

PRZYGOTOWANE OTOCZENIE To miejsce gdzie

głosi się słowo Boże

Jest „mszocentryczne”, prowadzi do rozumienia i świadomego uczestnictwa we mszy św.

opracowała dr Barbara Surma, Kraków 2012

W ATRIUM: Znajduje się wszystko to,

co w kościele:- Zmiana kolorów

liturgicznych- Modlitwy- Ryty/celebracje liturgiczne Atrium ma być

odzwierciedleniem kultury, możliwości społeczno-ekonomicznych

opracowała dr Barbara Surma, Kraków 2012

POSTAWA NAUCZYCIELA

aktywny w momencie wprowadzania dziecko w rzeczywistość

bierny zaś w chwilach samodzielnego poznawania jej przez dziecko – wszystko w myśl zasady: pozwól mi zrobić to samodzielnie oraz daj mi czas.

opracowała dr Barbara Surma, Kraków 2012

Fot. Sofia Cavalletti, „Ostatnia Wieczerza”

POSTAWA NAUCZYCIELANauczyciel montessoriańskim powinien charakteryzować się bardziej cierpliwością w pozwalaniu dziecku na działanie i na samodzielne zdobywanie nowych umiejętności, niż własną aktywnością Fot. Francesca Cocchini, Rzym 2007

opracowała dr Barbara Surma, Kraków 2012

MONTESSORI WSKAZUJE: Zamiast mówić musi

nauczyć się milczeć; Zamiast nauczać

musi obserwować; Zamiast dumnej

godności tego, który się nigdy nie myli przyjmuje na siebie szatę pokory”

opracowała dr Barbara Surma, Kraków 2012

DZIECKO Zdolność cieszenia się

z relacji z Bogiem Całościowe

odczuwanie Radość przedłużająca

się i dająca pokój Radość i pokój – dary

Ducha Św. Esencjalność –

dążenie do tego co najistotniejsze

opracowała dr Barbara Surma, Kraków 2012

NAJWAŻNIEJSZE TEMATY - RELACJA Dobry Pasterz Miejsce spotkania z

Jezusem (epikleza-ofiarowanie)

Światłość Przypowieści o

królestwie Bożym - tajemnica życia- Tajemnica historii

opracowała dr Barbara Surma, Kraków 2012

LITERATURA

opracowała dr Barbara Surma, Kraków 2012

WARTO PRZECZYTAĆO Katechezie Dobrego Pasterza:Sofia Cavalletti, Potencjał duchowy dziecka. Doświadczenia z dziećmi w wieku od 3 do 6 lat, WAM, Kraków 2001.

Potencjał duchowy dziecka w wieku od 6 do 12 lat. Opis doświadczenia,WAM Kraków 2003.

Pedagogika Marii Montessori w Polsce i na świecie, pod red. B. Surmy, Palatum, Łódź 2009.

O METODZIE MONTESSORI

Opracowanie i wydanie książki metodycznej:Krzysztof Biel SJ, Barbara Surma, „Ja jestem dobrym

Pasterzem”. Przewodnik metodyczny do Katechezy Dobrego Pasterza dla dzieci od 3. do 5. roku życia.

Zeszytów do pracy własnej dziecka:Tytuły: „Ja jestem dobrym Pasterzem” – Msza św.– Adwent i Boże Narodzenie- Nauczanie Jezusa w przypowieściach- Wielki Post i Wielkanoc

PRZEWODNIK METODYCZNY