Metody finansowania transferu technologii

Post on 31-Mar-2016

234 views 6 download

description

Metody finansowania transferu technologii

Transcript of Metody finansowania transferu technologii

Metody finansowania

TRANSFERU TECHNOLOGII

Politechnika Częstochowska, maj 2011

dr Bartosz Walter

dr Bartosz Walter, Politechnika Częstochowska, maj 2011

KAPITAŁ WŁASNY i

MOŻLIWOŚCI JEGO POWIĘKSZENIA

AKTYWA

PASYWA

TANTIE-MY

KREDYT

LEASING

OBLIGAC-JE

KAPITAŁ WŁASNY

• AKTYWA: w nowym ujęciu (Robert Kyosaki) to

własnośd przedsiębiorstwa/osoby, która przynosi

dochód

• PASYWA w nowym ujęciu to własnośd

przedsiębiorstwa/osoby, która NIE przynosi dochodu

dr Bartosz Walter, Politechnika Częstochowska, maj 2011

• AKTYWA: - przedsiębiorstwa, spółki

- nieruchomości

- akcje i inne papiery wartościowe

- własnośd intelektualna (np.: patenty, użyczenia wynalazku, prawa autorskie)

- lokaty na kontach bankowych

- pieniądze lub udziały w funduszach inwestycyjnych

POD WARUNKIEM ŻE PRZYNOSZĄ ZYSK!!!

KAPITAŁ WŁASNY – cd.

dr Bartosz Walter, Politechnika Częstochowska, maj 2011

Podział aktyw pod względem dochodu:

• dochód aktywny (MUSZĘ byd OSOBIŚCIE zaangażowany by aktywa przynosiły ZYSK)

• dochód pasywny (aktywa przynoszą ZYSK SAME, BEZ mojego bezpośredniego zaangażowania)

KAPITAŁ WŁASNY – cd.

dr Bartosz Walter, Politechnika Częstochowska, maj 2011

Zewnętrzne źródła finansowania: • kredyty bankowe (krótko-, średnio- i

długoterminowe), • emisja obligacji przedsiębiorstwa, • leasing, • pożyczki, • mezzanine, • fundusze inwestycyjne

dr Bartosz Walter, Politechnika Częstochowska, maj 2011

MOŻLIWOŚCI POWIĘKSZENIA

KAPITAŁU WŁASNEGO

KREDYT BANKOWY

• kwota kredytu zależy od kosztów realizowanego przedsięwzięcia

inwestycyjnego oraz od zdolności kredytowej kredytobiorcy

• finansowanie projektów inwestycyjnych z zaciągniętego kredytu

bankowego wymaga zwrotu pożyczonego kapitału w

określonym terminie, wraz z odsetkami

• oprocentowanie kredytu bankowego długoterminowego jest

uzależnione od stawki WIBOR oraz marży banku

dr Bartosz Walter, Politechnika Częstochowska, maj 2011

• złożenie wniosku,

• udowodnienie zdolności kredytowej,

• przedstawienie biznes planu, czyli planu rozwoju przedsiębiorstwa uwzględniającego wykorzystanie kredytu

• uzgodnienie z bankiem odpowiedniego zabezpieczenia kredytu

KREDYT – warunki uzyskania

dr Bartosz Walter, Politechnika Częstochowska, maj 2011

• gwarancja bankowa udzielona przez inny bank lub firmę ubezpieczeniową

• ubezpieczenie kredytu (umowa spłaty kredytu przez ubezpieczyciela)

• hipoteka na nieruchomości

• cesja należności kredytobiorcy

• umowa o cesję praw z ubezpieczenia majątkowego

ZABEZPIECZENIE KREDYTU

dr Bartosz Walter, Politechnika Częstochowska, maj 2011

• blokada środków kredytobiorcy na rachunku bankowym

• zastaw rejestrowany

• umowa ustanowienia zastawu na rzeczach ruchomych bądź papierach wartościowych

• umowa przewłaszczenia rzeczy ruchomych (wymagane oznaczenie co do ich tożsamości)

• umowa o przejęcie długu kredytowanego

ZABEZPIECZENIE KREDYTU

dr Bartosz Walter, Politechnika Częstochowska, maj 2011

• Papiery wartościowe emitowane w serii

• POZABANKOWY DŁUG PRZEDSIĘBIRSTWA

• Emisariusz zobowiązuje się wykupid obligacje po określonej cenie w określonym czasie (pożyczka jest oprocentowana)

• obligacja ma pierwszeostwo do zapłaty przy likwidacji przedsiębiorstwa emitującego

OBLIGACJE

dr Bartosz Walter, Politechnika Częstochowska, maj 2011

Kodeks Cywilny

Przez umowę leasingu finansujący zobowiązuje się (….)

oddad (tę) rzecz korzystającemu do używania, albo używania

i pobierania pożytków przez czas oznaczony, a korzystający

zobowiązuje się zapłacid finansującemu, w uzgodnionych

ratach, wynagrodzenie pieniężne, równe co najmniej cenie,

lub wynagrodzeniu z tytułu nabycia rzeczy przez

finansującego.

LEASING

dr Bartosz Walter, Politechnika Częstochowska, maj 2011

• wydzierżawienie dobra służącego do prowadzenia

działalności gospodarczej z jednostronną obietnicą

odsprzedaży, najpóźniej w chwili wygaśnięcia kontraktu po

cenie ustalonej w umowie leasingu

• Leasingobiorca może, ale nie musi kupid rzecz będącą

przedmiotem leasingu

• Leasingobiorcą może zostad każdy (osoba fizyczna lub

prawna)

LEASING

dr Bartosz Walter, Politechnika Częstochowska, maj 2011

• DŁUG o PODWYŻSZONYM ryzyku

• na KONKRETNE zamierzenie inwestycyjne

• ZAPEWNIAJĄCY UDZIAŁ W ZYSKACH w przypadku powodzenia przedsięwzięcia

MEZZANINE

dr Bartosz Walter, Politechnika Częstochowska, maj 2011

MEZZANINE

• pożyczka w zamian za zastaw na akcjach lub udziałach

• finansowanie spłacane jednorazowo na koniec okresu finansowania

• wysokie ryzyko w zamian za wysoka stopę zwrotu

• nie wymaga zabezpieczeo finansowych (odwrotnie od banku)

• możliwośd dostosowania jego warunków do potrzeb strony finansowanej

dr Bartosz Walter, Politechnika Częstochowska, maj 2011

MEZZANINE

• elastycznośd kształtowania warunków finansowania

• niższe koszty w porównaniu z emisją publiczną akcji lub pozyskaniem kapitału od funduszu typu PE

• dostępnośd finansowania pomimo braku wystarczających, z punktu widzenia banków, zabezpieczeo i zdolności kredytowej potrzebnej do otrzymania zwykłego kredytu

dr Bartosz Walter, Politechnika Częstochowska, maj 2011

KAPITAŁ WYSOKIEGO RYZYKA

dr Bartosz Walter, Politechnika Częstochowska, maj 2011

KAPITAŁ WYSOKIEGO RYZYKA • Fundusze VENTURE CAPITAL (VC)

INWESTYCJA W PROJEKTY NA POZIOMIE SEED LUB START-UP

• Fundusze PRIVATE EQUITY (PE) INWESTYCJA W DOJRZAŁE SPÓŁKI

dr Bartosz Walter, Politechnika Częstochowska, maj 2011

VENTURE CAPITAL

• To fundusze wysokiego ryzyka, podejmowane na etapie START-UP w biznesach technologicznych

• Kapitał VC to najczęściej środki prywatne inwestorów indywidualnych (ale samo VC jest inwestorem instytucjonalnym)

• Prawie wszystkie VC w Polsce są z założenia UNIWERSALNE a w praktyce inwestują w ICT

• Fundusz poprzez podjęcie udziałów włącza się w proces zarządzania

dr Bartosz Walter, Politechnika Częstochowska, maj 2011

Jak działa VC?

• Kapitałem VC zarządza grupa analityków

• Wniesiony kapitał wiąże się z ryzykiem, które VC ponosi tak samo jak inni udziałowcy

• VC nie są partnerami na zawsze (horyzont czasowy z inwestycji)

dr Bartosz Walter, Politechnika Częstochowska, maj 2011

VC zainwestują w podmioty, które:

• mają dobrą kadrę kierowniczą –

MANAGEROWIE (nie ważne co, ważne z kim)

• działają na wzrostowym rynku

• mają PRZEWAGĘ KONKURENCYJNĄ (innowacja)

• dają możliwośd wyjścia z inwestycji w kilka lat

dr Bartosz Walter, Politechnika Częstochowska, maj 2011

Etapy inwestycji VC

Politechnika Częstochowska, maj 2011

1. Etap gromadzenia środków (ang. fundraising) 2. Przygotowanie inwestycji - podpisanie pomiędzy przedsiębiorstwem i firmą zarządzającą funduszem venture capital tzw. term sheet 3. Realizacja inwestycji - współpraca funduszu ze spółką w celu osiągnięcia określonego w umowie wzrostu wartości spółki 4. Wyjście z inwestycji - realizacja zysku przez fundusz poprzez wycofanie się funduszu ze spółki (DEZINWESTYCJA)

ingerencja instytucji paostwowych

przyznanie pomocy podmiotowi gospodarczemu

prowadzi do zakłócenia konkurencji na wolnym rynku

• DOTACJE

• INDYWIDUALNE ZWOLNIENIA PODATKOWE

• GWARANCJE RZĄDOWE

• MONOPOLE

• KONCESJE

• Ominięcie ZAMÓWIEO PUBLICZNYCH

POMOC PUBLICZNA

dr Bartosz Walter, Politechnika Częstochowska, maj 2011

• Pomoc regionalna

• Pomoc inwestycyjna i na zatrudnienie dla małych i średnich przedsiębiorstw

• Pomoc na przedsiębiorczośd kobiet

• Pomoc na ochronę środowiska

• Pomoc na usługi doradcze dla małych i średnich przedsiębiorstw oraz udział małych i

średnich przedsiębiorstw w targach

• Pomoc w formie kapitału podwyższonego ryzyka

• Pomoc na działalnośd badawczą, rozwojową i innowacyjną

• Pomoc szkoleniowa

• Pomoc dla pracowników znajdujących się w szczególnie niekorzystnej sytuacji oraz

pracowników niepełnosprawnych.

RODZAJE POMOCY PUBLICZNEJ

dr Bartosz Walter, Politechnika Częstochowska, maj 2011

• zakup nowych środków transportu spełniających surowsze normy,

• pomoc na szybkie przystosowanie małych i średnich

przedsiębiorstw do przyszłych norm wspólnotowych,

• inwestycje zwiększające oszczędnośd energii,

• inwestycje w układy kogeneracji o wysokiej sprawności,

• inwestycje w pozyskiwanie energii ze źródeł odnawialnych,

• dofinansowanie badao środowiska,

• możliwośd udzielania ulg podatkowych w zamian za inwestycje w

ochronę środowiska

PROGRAM OPERACYJNY INFRASTRUKTURA I ŚRODOWISKO

dr Bartosz Walter, Politechnika Częstochowska, maj 2011

Pomoc na usługi doradcze dla małych i średnich przedsiębiorstw oraz udział małych i średnich przedsiębiorstw w targach

• do 50% kosztów usług doradczych świadczonych przez doradców zewnętrznych oraz do 50% kosztów udziału w targach

• Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka, Poddziałanie 3.3.2

• Paszport do eksportu (pierwszy etap – stworzenie planu eksportu dofinansowanie do 12 tys.)

POMOC PUBLICZNA – cd.

dr Bartosz Walter, Politechnika Częstochowska, maj 2011

Pomoc w formie KAPITAŁU PODWYŻSZONEGO RYZYKA

• pomoc polegająca na dofinansowaniu do 50%

kapitału dla funduszu inwestycyjnego inwestującego w formie udziału kapitałowego w nowe spółki z sektora MSP

• Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka, działanie 3.2 Wspieranie funduszy kapitału podwyższonego ryzyka.

dr Bartosz Walter, Politechnika Częstochowska, maj 2011

Pomoc na działalnośd badawczą, rozwojową i innowacyjną

• Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka, działanie 1.4 –

4.1 Wsparcie na prace badawcze i rozwojowe 54 miliardów

euro

• Pomoc udzielana przedsiębiorcom na prowadzenie prac

badawczo-rozwojowych. Pomoc ta może zostad udzielona na

prowadzenie badao przemysłowych (50% dofinansowania)

oraz prac rozwojowych (25% dofinansowania)

dr Bartosz Walter, Politechnika Częstochowska, maj 2011

Pomoc na działalnośd badawczą, rozwojową i innowacyjną – cd.

• pomoc na pokrycie kosztów praw własności przemysłowej dla

małych i średnich przedsiębiorstw (PO IG, Poddziałanie 5.4.1.

"Wsparcie na uzyskanie/realizację ochrony własności

przemysłowej")

• pomoc na tymczasowe zatrudnienie wysoko wykwalifikowanego

personelu

• pomoc dla młodych innowacyjnych przedsiębiorstw

• pomoc na usługi doradcze w zakresie innowacji i usługi wsparcia

innowacji

dr Bartosz Walter, Politechnika Częstochowska, maj 2011

Program Operacyjny Kapitał Ludzki Poddziałanie 8.2.1

• STAŻE

• SZKOLENIA

• STYPENDIA NAUKOWE (dla doktorantów) – 3-5 tys

dr Bartosz Walter, Politechnika Częstochowska, maj 2011

Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka

• Priorytet I i II

• 1.1.2 – wsparcie kluczowych projektów badawczych

• 1.2 – Fundacja na Rzecz Nauki Polskiej

dr Bartosz Walter, Politechnika Częstochowska, maj 2011

Program Operacyjny Kapitał Ludzki Poddziałanie 6.2

• Dotacja na pierwszą firmę (40 tyś na projekt)

• Pomoc merytoryczna w założeniu Działalności Gospodarczej

dr Bartosz Walter, Politechnika Częstochowska, maj 2011

• 70%

• 80% dla osób młodych

• Do 700 tys. (490 tys. dofinansowania)

Program Operacyjny Innowacyjna

Gospodarka 8.1 na e-usługę

dr Bartosz Walter, Politechnika Częstochowska, maj 2011

Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka

3.1 - INKUBATORY

• Do 200 tys. euro na projekt

• Infrastruktura techniczna

• Problemy inkubatorów z 3.1

• Pytanie co wybrad? 8.1 czy 3.1?

dr Bartosz Walter, Politechnika Częstochowska, maj 2011

Mechanizm Finansowy Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG)

oraz Norweski Mechanizm Finansowy

(NMF)

dr Bartosz Walter, Politechnika Częstochowska, maj 2011

W rundzie 2004-2009 Polsce przyznano 533,5 mln euro Obecna runda finansowania: lata 2010-2014 Alokacja dla Polski to 578 mln euro (z ogólnej kwoty wsparcia dla 15 członków UE wynoszącej 1,788 mld euro).

dr Bartosz Walter, Politechnika Częstochowska, maj 2011

EOG i NMF

Minimalna kwota projektu to 250 tys. euro Dofinansowanie: 85% lub 60% Podmioty upoważnione: wszystkie! Wnioski raz do roku (zwykle kwiecieo).

dr Bartosz Walter, Politechnika Częstochowska, maj 2011

EOG i NMF

PRIORYTETY:

•Ochrona środowiska - inwestycje

•Promowanie zrównoważonego rozwoju

•Ochrona kulturowego dziedzictwa

•Rozwój zasobów ludzkich

•Opieka zdrowotna i opieka nad dzieckiem

•Badania naukowe

•Wdrażanie przepisów z Schengen

•Ochrona środowiska - nieinwestycyjna

•Polityka regionalna i działania transgraniczne

•Pomoc techniczna przy wdrażaniu prawa UE

dr Bartosz Walter, Politechnika Częstochowska, maj 2011

EOG i NMF

TYPY PROJEKTÓW, które mogą byd dofinansowane: - projekty pojedyncze – inwestycje które mogą istnied samodzielnie - grupy projektów - programy składające się z równorzędnych i oddzielnych projektów, służących osiągnięciu tego samego celu, - granty blokowe – w sytuacji gdy identyfikacja ostatecznego beneficjenta jest utrudniona - fundusze kapitału początkowego – mające na celu wspieranie przygotowania projektów

dr Bartosz Walter, Politechnika Częstochowska, maj 2011

EOG i NMF

PROCEDURA APLIKOWANIA I WYBORU PROJEKTÓW - ogłoszenie naboru przez Instytucje Pośredniczące (np.: Ministerstwo Gospodarki), - składanie wniosków, - formalna ocena wniosków i merytoryczno - techniczna ocena wniosków , - wybór projektów przez Komitet Sterujący, - przekazanie zarekomendowanych wniosków do Krajowego Punktu Kontaktowego, - przekazanie wniosków do Biura Mechanizmów Finansowych w Brukseli, - ocena i wyboru projektów (Bruksela), - podpisanie umów o dofinansowanie.

dr Bartosz Walter, Politechnika Częstochowska, maj 2011

EOG i NMF

DOKUMENTACJA APLIKACYJNA 1. wniosek o dofinansowanie 2. załączniki do wniosku: - studium wykonalności - przy projektach inwestycyjnych, - matryca logiczna wskaźników, - plan finansowy, - analiza ekonomiczna (może byd częścią studium wykonalności), - analiza finansowa (może byd częścią studium wykonalności ), - szczegółowa analiza źródeł finansowania, - analiza ryzyka (może byd częścią studium wykonalności), - wykaz planowanego wkładu rzeczowego, - poświadczenie o współfinansowaniu, - komplet pozwoleo i decyzji, - pozytywna opinia Wydział Ochrony Środowiska (jeśli wymaga tego inwestycja), - audyt energetyczny (jeśli wymaga tego inwestycja), - mapa oraz plan sytuacyjny.

dr Bartosz Walter, Politechnika Częstochowska, maj 2011

EOG i NMF

7 PROGRAM RAMOWY KE

• Lata: 2007-2013

• 54 miliardów euro

• Trójkąt wiedzy: edukacja, badania i

innowacje

dr Bartosz Walter, Politechnika Częstochowska, maj 2011

CELE:

• współpraca ponadnarodowa(B i R)

• pionierskie dziedziny nauki,

• edukacja i szkolenia, dostęp do potencjału i infrastruktury badawczej, wzrost uznania dla zawodu naukowca, mobilnośd i rozwijanie kariery naukowej,

• dialog świata nauki i społeczeostwa,

• wspieranie komercjalizacji wyników badao naukowych

7 PROGRAM RAMOWY KE

dr Bartosz Walter, Politechnika Częstochowska, maj 2011

CZTERY PROGRAMY:

1. COOPERATION

2. IDEAS - projekty badawcze na granicy wiedzy (7,5 mld euro)

3. PEOPLE – szkolenia, mobilnośd naukowców, stypendia Marii

Curie

4. CAPACITIES - duże, strategiczne inicjatywy: współpraca

międzynarodowa, klastry, infrastruktura badawcza,

komercjalizacja

7 PROGRAM RAMOWY KE

dr Bartosz Walter, Politechnika Częstochowska, maj 2011

COOPERATION (WSPÓŁPRACA):

• Małe projekty: minimum 5 jednostek z 3 krajów

• Duże projekty: minimum 7 jednostek z 5 krajów

• Budżet: 32,4 mld euro!!!

7 PROGRAM RAMOWY KE

dr Bartosz Walter, Politechnika Częstochowska, maj 2011

COOPERATION (WSPÓŁPRACA):

OBSZARY:

• Zdrowie, • Żywnośd, rolnictwo, rybołówstwo i biotechnologia, • Technologie informacyjne i komunikacyjne, • Nanonauki, nanotechnolgie, materiały i nowe technologie

produkcyjne (3,47 mld euro), • Energia (2,35 mld euro), • Środowisko (łącznie ze zmianami klimatycznymi), • Transport (łącznie z aeronautyką), • Nauki społeczno-ekonomiczne i humanistyczne, • Przestrzeo kosmiczna, • Bezpieczeostwo.

7 PROGRAM RAMOWY KE

dr Bartosz Walter, Politechnika Częstochowska, maj 2011

UWAGA!!! BADANIA MUSZĄ BYD POTENCJALNIE POWIAZANE Z

DANYM OBSZAREM!!!

ENERGIA: DZIAŁANIA • Wodór i ogniwa paliwowe • Wytwarzanie energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych • Produkcja paliw odnawialnych • Paliwa odnawialne wykorzystywane do ogrzewania i chłodzenia • Technologie wychwytywania i składowania dwutlenku węgla • Czyste technologie węglowe - rozwój technologii czystej konwersji

energetycznej • Inteligentne sieci energetyczne - wzrost wydajności, bezpieczeostwa,

niezawodności i jakości systemów i sieci elektroenergetycznych, • Efektywnośd energetyczna i energooszczędnośd – racjonalne

gospodarowanie energią w budownictwie, przemyśle, usługach i transporcie, kogeneracja i poligeneracja,

• Wiedza na rzecz polityki energetycznej

7 PROGRAM RAMOWY KE

dr Bartosz Walter, Politechnika Częstochowska, maj 2011

7 PROGRAM RAMOWY KE

Wnioski: raz do roku

Ogłoszenie wstępne: maj

Zakooczenie naboru: wrzesieo – styczeo

Przez: regionalne i krajowy punkt kontaktowy

dr Bartosz Walter, Politechnika Częstochowska, maj 2011

INSTYTUCJE OKOŁO BIZNESOWE

• PARKI TECHNOLOGICZNE

• INKUBATORY TECHNOLOGICZNE

• CENTRA TRANSFERU TECHNOLOGII

• INKUBATORY PRZEDSIĘBIORCZOŚCI

• AKADEMICKIE INKUBATORY PRZEDSIĘBIORCZOŚCI

dr Bartosz Walter, Politechnika Częstochowska, maj 2011

• Zorganizowana struktura, której zadaniem jest tworzenie

warunków do innowacji, rozwoju nowych technologii, ich

transferu i komercjalizacji

• Najczęściej jest to jedno miejsce z szeroką ofertą infrastruktury

(od biura do przedszkola)

• Prywatne (Np.: Nickel), samorządowe (Łódzki Regionalny Park NT)

lub wykorzystują infrastrukturę badawczą uczelni i innych

ośrodków naukowych (Poznaoski Park Naukowo Technologiczny)

PARKI TECHNOLOGICZNE

dr Bartosz Walter, Politechnika Częstochowska, maj 2011

PARKI TECHNOLOGICZNE

• 30 w Polsce i powstają nowe

• Sosnowiecki Park Przemysłowo-Technologiczny

• Park Naukowo-Technologiczny „TECHNOPARK GLIWICE”

• Bełchatowsko Kleszczowski Park Przemysłowo Technologiczny

• Krakowski Park Technologiczny Sp. z o. o.

• Opolski Park Technologiczny Sp. z o.o.

dr Bartosz Walter, Politechnika Częstochowska, maj 2011

INKUBATORY TECHNOLOGICZNE • Program inkubacji przedsiębiorczości w otoczeniu lub

powiązaniu z instytucjami naukowo-badawczymi

• Kontakty z instytucjami naukowymi

• Usługi wspierające biznes (doradztwo finansowe, marketingowe, prawne, organizacyjne i technologiczne)

• Pomoc w pozyskiwaniu środków finansowych (dotacje, fundusze)

• Infrastruktura

dr Bartosz Walter, Politechnika Częstochowska, maj 2011

Wsparcie biznesu w inkubatorze obejmuje: • preferencyjne stawki czynszu rosnące wraz upływem pobytu w inkubatorze • szkolenia, usługi doradcze i informacyjne • pomoc w transferze technologii • dostęp do infrastruktury • dostęp do wspólnych narzędzi finansowania i sieci biznesowych CZASAMI TAKŻE FINANSOWANIE NA WSĘPNYM ETAPIE (DO 2 LAT)

Okres pobytu firmy w inkubatorze - 3 do 5 lat. SPODZIEWANY EFEKT: osiągnięcie dojrzałości i zdolności do samodzielnego funkcjonowania na rynku przez inkubowaną firmę

INKUBATORY TECHNOLOGICZNE

dr Bartosz Walter, Politechnika Częstochowska, maj 2011

• Jednostki zajmujące się TRANSFEREM WYNIKÓW BADAO NAUKOWYCH DO BIZNESU

• Uczelniane (Polska) lub niezależne od uczelni (zagranica)

• Działanie • Waloryzacja, dokumentacja i walidacja • Audyt przedkomercjalizacyjny • Komercjalizacja • Ochrona prawna • Pobierane opłat od przedsiębiorstw i p

przekazanie ich uczelni/wynalazcy

CENTRA TRANSFERU TECHNOLOGII

dr Bartosz Walter, Politechnika Częstochowska, maj 2011

CENTRA TRANSFERU TECHNOLOGII • Centra w Polsce > 50, np.:

Regionalne Centrum Innowacji i Transferu Technologii *Górnośląska Agencja Przekształceo Przedsiębiorstw SA+ Centrum Transferu Technologii *Centrum Mechanizacji Górnictwa KOMAG+ Opolskie Centrum Transferu Innowacji *Instytut Mineralnych Materiałów Budowlanych] Ośrodek Innowacyjności [Instytut Technologii Eksploatacji - Paostwowy Instytut Badawczy w Radomiu] Instytut Chemicznej Przeróbki Węgla (Zabrze)

dr Bartosz Walter, Politechnika Częstochowska, maj 2011

• powierzchnia na działalnośd

• usługi wspierające biznes (doradztwo ekonomiczne,

finansowe, prawne, patentowe)

• pomoc w pozyskiwaniu środków finansowych

• kontakty z instytucjami naukowymi i ocenę przedsięwzięd

innowacyjnych

INKUBATORY PRZEDSIĘBIORCZOŚCI

dr Bartosz Walter, Politechnika Częstochowska, maj 2011

• >50 w Polsce

• Będzioski Inkubator Przedsiębiorczości [Centrum Przedsiębiorczości Sp. z o.o.] • Częstochowski Inkubator Przedsiębiorczości 42-202 Częstochowa; ul. Łódzka 8/12

• Inkubator Przedsiębiorczości Gliwice [Agencja Rozwoju Lokalnego]

• Inkubator Przedsiębiorczości Opole [Stowarzyszenie „Promocja Przedsiębiorczości”+

INKUBATORY PRZEDSIĘBIORCZOŚCI - cd.

dr Bartosz Walter, Politechnika Częstochowska, maj 2011

• Dla studentów i absolwentów (maksymalnie 30-35 lat)

• Pierwsza działalnośd gospodarcza (w przeciągu 5 lat)

• Zwykle działa się jako BRAND w ramach działalności

inkubatora

• Brak opłat na ZUS

• Maksymalnie do 3 (5) lat

AKADEMICKIE INKUBATORY PRZEDSIĘBIORCZOŚCI

dr Bartosz Walter, Politechnika Częstochowska, maj 2011

• WSPARCIE:

uczelniane laboratoria i aparatura badawcza

tania księgowośd

doradztwo technologiczne i patentowe

pomoc w pozyskaniu inwestora (ograniczona)

AKADEMICKIE INKUBATORY PRZEDSIĘBIORCZOŚCI – cd.

dr Bartosz Walter, Politechnika Częstochowska, maj 2011

• >40 w Polsce

• Akademicki Inkubator Przedsiębiorczości *Politechnika Częstochowska, BCC+ 42-200 Częstochowa, ul. Armii Krajowej 19 pawilon B, sala WZ-6

• Częstochowa – Akademią Polonijna 42-200 Częstochowa, ul. Pułaskiego 4/6

• Chorzów Akademicki Inkubator Przedsiębiorczości *Górnośląska Wyższa Szkoła Przedsiębiorczości im. K. Goduli w Chorzowie]

• Akademicki Inkubator Przedsiębiorczości *Śląska Wyższa Szkoła Zarządzania, BCC+

• Akademicki Inkubator Przedsiębiorczości [Politechnika Opolska]

AKADEMICKIE INKUBATORY PRZEDSIĘBIORCZOŚCI – cd.

dr Bartosz Walter, Politechnika Częstochowska, maj 2011

• Przykład sukcesu z inkubatora AIP

GRUPON

założony w 2009

w 2011 wchodzi na giełdę (od razu na główną – chcą pozyskad 22 mln PLN)

AKADEMICKIE INKUBATORY PRZEDSIĘBIORCZOŚCI – cd.

dr Bartosz Walter, Politechnika Częstochowska, maj 2011

dr Bartosz Walter, Politechnika Częstochowska, maj 2011

ŚRODKI BUDŻETOWE – pomocne w opracowaniu i

transferze technologii

USTAWA O FINANSOWANIU NAUKI

BADANIA NAUKOWE

dr Bartosz Walter, Politechnika Częstochowska, maj 2011

Ustawa z dnia 8 października 2004 o finansowaniu nauki – ART. 2 badania podstawowe

badania stosowane prace rozwojowe badania przemysłowe badania przedkonkurencyjne badania własne działalnośd statutowa działalnośd wspomagająca badania

dr Bartosz Walter, Politechnika Częstochowska, maj 2011

JEDNOSKI NAUKOWE

ART. 2 ustawy PROWADZĄCE W SPOSÓB CIĄGŁY BADANIA NAUKOWE LUB PRACE ROZWOJOWE: a) podstawowe jednostki organizacyjne szkół wyższych

lub wyższych szkół zawodowych

b) placówki naukowe Polskiej Akademii Nauk, c) jednostki badawczo-rozwojowe, d) międzynarodowe instytuty naukowe,

dr Bartosz Walter, Politechnika Częstochowska, maj 2011

JEDNOSKI NAUKOWE – cd.

ART. 2 ustawy e) jednostki organizacyjne posiadające status jednostki

badawczo-rozwojowej,

f) Polska Akademia Umiejętności, g) inne jednostki organizacyjne, niewymienione w lit. a-f, posiadające osobowośd prawną i siedzibę w Polsce

dr Bartosz Walter, Politechnika Częstochowska, maj 2011

ART. 2 ustawy Badania w sposób ciągły Osobowośd prawna i siedziba w Polsce Brak dotacji podmiotowej ze środków finansowych na naukę

PODMIOT DZIAŁAJĄCY NA RZECZ NAUKI

dr Bartosz Walter, Politechnika Częstochowska, maj 2011

KONSORCJUM NAUKOWE ART. 2 ustawy grupa jednostek organizacyjnych, w skład której wchodzi co najmniej jedna jednostka naukowa wspólne przedsięwzięcie (umowa) obejmujące badania naukowe, prace rozwojowe lub inwestycje służące potrzebom badao naukowych lub prac rozwojowych

dr Bartosz Walter, Politechnika Częstochowska, maj 2011

SIED NAUKOWA ART. 2 ustawy grupa jednostek naukowych posiadających osobowośd prawną, zorganizowana współpraca (umowa) związaną z prowadzonymi przez nie w sposób ciągły wspólnymi badaniami naukowymi lub pracami rozwojowymi, służącymi rozwojowi specjalności naukowych tej sieci

dr Bartosz Walter, Politechnika Częstochowska, maj 2011

FINANSOWANIE ART. 7 ustawy 1) działalności statutowej; 2) inwestycji służących potrzebom badao naukowych lub prac rozwojowych; 3) projektów badawczych; 4) projektów celowych; 5) współpracy naukowej z zagranicą; 6) działalności wspomagającej badania; 7) programów lub przedsięwzięd określanych przez Ministra; 8) działalności organów opiniodawczych i doradczych Ministra, recenzentów i ekspertów oraz działalności kontrolnej.

ART. 9 ustawy

Katalog kosztów kwalifikowanych obejmuje: 1) inwestycje budowlane;

2) zakup obiektów budowlanych; 3) zakup lub wytworzenie aparatury naukowo - badawczej zaliczanej do środków trwałych; 4) rozbudowę infrastruktury informatycznej nauki; 5) udział w przedsięwzięciu inwestycyjnym na podstawie umowy międzynarodowej.

dr Bartosz Walter, Politechnika Częstochowska, maj 2011

FINANSOWANIE – cd.

FINANSOWANIE DZIAŁALNOŚCI WSPOMAGAJĄCEJ BADANIA ART. 13 ustawy

1) sporządzanie ekspertyz, opinii i ocen naukowych;

2) tworzenie, przetwarzanie, udostępnianie i upowszechnianie informacji;

3) upowszechnianie, promowanie i popularyzowanie osiągnięd naukowych;

4) promowanie przedsięwzięd innowacyjnych wykorzystujących wyniki badao

naukowych lub prac rozwojowych.

dr Bartosz Walter, Politechnika Częstochowska, maj 2011

INSTRUMENTY PODATKOWE

przydatne w TRANSFERZE TECHNOLOGII

dr Bartosz Walter, Politechnika Częstochowska, maj 2011

INSTRUMENTY PODATKOWE

• skrócenie okresu amortyzacji zakooczonych prac badawczo-

rozwojowych z 36 miesięcy do 12 miesięcy

• wliczenie wydatków na prace badawczo-rozwojowe w koszty uzyskania

przychodów niezależnie od wyniku jakim się zakooczyły

• odliczanie od podstawy opodatkowania wydatków na zakup nowej

technologii od jednostek naukowych w wysokości nie większej niż 50%

w przypadku małych i średnich przedsiębiorstw oraz 30% w przypadku

pozostałych firm

• opodatkowanie 23% stawką podatku VAT usług naukowo-badawczych

dr Bartosz Walter, Politechnika Częstochowska, maj 2011

• Okres amortyzacji zakooczonych prac ulega skróceniu z 36 miesięcy do 12 miesięcy JEŻELI:

• produkt lub technologia wytwarzania są ściśle ustalone, a dotyczące ich koszty prac rozwojowych wiarygodnie określone,

• z dokumentacji dotyczącej prac rozwojowych wynika, że koszty prac rozwojowych zostaną pokryte spodziewanymi przychodami ze sprzedaży tych produktów lub zastosowania technologii

AMORTYZACJA

dr Bartosz Walter, Politechnika Częstochowska, maj 2011

Politechnika Częstochowska, maj 2011

Wydatki na prace badawczo-rozwojowe mogą zostad zaliczone w koszty uzyskania przychodów O ILE NIE MOGĄ zostad uznane za wartości niematerialnie i prawne

jedynym warunkiem jest ZAKOOCZENIE w/w prac; nie ma znaczenia rezultat i czy efekt prac w postaci produktu lub technologii zostanie wdrożony

wyniki prac NIE MUSZĄ ZNALEŹD ODZWIERCIEDLENIE w przychodach przedsiębiorstwa

WYDATKI JAKO KOSZT Uzyskania Przychodu

Zaliczenie w koszty uzyskania przychodów wydatków na nabycie nowej technologii w wysokości:

• 50% ceny zakupu nowej technologii w przypadku mikro, małych i średnich przedsiębiorstw,

• 30% w przypadku pozostałych podmiotów.

WYDATKI NA ZAKUP NOWEJ TECHNOLOGII

dr Bartosz Walter, Politechnika Częstochowska, maj 2011

• Nowa technologia – definicja ustawowa:

wiedza technologiczna w postaci wartości niematerialnych i prawnych, w szczególności wyniki badao naukowych i prac rozwojowych, która umożliwia wytwarzanie nowych lub udoskonalonych wyrobów lub usług, która nie jest stosowana na świecie dłużej niż 5 lat, co potwierdza opinia niezależnej jednostki naukowej (w rozumieniu ustawy o zasadach finansowania nauki)

WYDATKI NA ZAKUP NOWEJ TECHNOLOGII

dr Bartosz Walter, Politechnika Częstochowska, maj 2011

• Odliczeo na zakup nowej technologii można dokonywad w ciągu 3 kolejnych lat podatkowych.

• NIE DOTYCZY specjalnych stref ekonomicznych

• Przedsiębiorca MOŻE STRACID PRAWO do ulgi jeżeli przed upływem 3 lat podatkowych: - otrzymał zwrot wydatków na nową technologię w jakiejkolwiek formie, - udzielił w jakiejkolwiek formie innym podmiotom prawa do nabytej technologii, - została ogłoszona jego upadłośd obejmująca likwidację majątku lub zostanie postawiony w stan likwidacji.

WYDATKI NA ZAKUP NOWEJ TECHNOLOGII

dr Bartosz Walter, Politechnika Częstochowska, maj 2011

• MINUSY:

Od 1.01.2006r. opodatkowanie usług naukowo-badawcze VAT 23% - ZWIĘKSZENIE KOSZTÓW!!!

• PLUSY (UMIARKOWANE!!!):

możliwości odliczenia podatku VAT od nabywanych towarów i usług

VAT NA USŁUGI NAUKOWO-BADAWCZE

dr Bartosz Walter, Politechnika Częstochowska, maj 2011

ANIOŁY BIZNESU w TRANSFERZE

innowacyjnych

pomysłów naukowych i technologii

dr Bartosz Walter, Politechnika Częstochowska, maj 2011

ANIOŁY BIZNESU

• Anioł Biznesu (Business Angel) - KTO TO TAKI?

• to osoba prywatna

• wspierająca firmy będące na wczesnych etapach rozwoju

• inwestuje własne środki

• angażuje swój czas, doświadczenie oraz kontakty

• działa na wzrostowym rynku

• wyjście z inwestycji w kilka lat

dr Bartosz Walter, Politechnika Częstochowska, maj 2011

ANIOŁY BIZNESU

• portfel inwestycyjny: w Polsce 100 tys. (maksymalnie 5 mln zł)

• gotowośd do podejmowania ryzyka

• oczekiwanie wysokiej stopy zwrotu

• doświadczenie zdobyte jako przedsiębiorca lub manager

• wspieranie rozwoju spółek na wczesnym etapie rozwoju

SIECI ANIOŁÓW BIZNESU

• DZIAŁAJĄ JAK KLUBY INWESTORÓW

• CEL: kojarzenie WYNALAZCÓW, pomysłodawców, twórców innowacyji Z INWESTOREM

• INWESTYCJE: 500 tys. PLN (maks. 1-5 mln)

• W Europie działa 320 sieci ANIOŁÓW BIZNESU

• W PL np.: Lewiatan Business Angels

dr Bartosz Walter, Politechnika Częstochowska, maj 2011

PARTNERSTWO PUBLICZNO PRYWATNE

w TRANSFERZE innowacyjnych

pomysłów naukowych i technologii

dr Bartosz Walter, Politechnika Częstochowska, maj 2011

PARTNERSTWO PUBLICZNO PRYWATNE

współpraca pomiędzy: • jednostkami administracji publicznej i samorządowej

(administracji publicznej)

• podmiotami prywatnymi

w sferze USŁUG PUBLICZNYCH

NP.:

• budownictwo, centra sportowo-rekreacyjne, parkingi, szkoły, siedziby władz publicznych

• budowa dróg i autostrad, portów czy lotnisk

• BADANIA NAUKOWO-ROZWOJOWE (realizowane przez KONSORCJA NAUKOWO-PRZEMYSŁOWE)

dr Bartosz Walter, Politechnika Częstochowska, maj 2011

PARTNERSTWO PUBLICZNO PRYWATNE

• przedsięwzięcia realizowane w oparciu o umowę długoterminową np.: UMOWA KONSORCJIUM

• W umowie zapisany:

• CEL i SPOSOBY JEGO OSIĄGNIĘCIA

• SKŁAD KONSORCJIUM i PRZYDZIELONE ZADANIA poszczególnym członkom

• KTO JEST LIDEREM KONSORCJIUM

• ORGANA KONSORCJIUM (RADA, BIURO)

• W JAKI SPOSÓB PODEJMOWANE SĄ DECYZJE

dr Bartosz Walter, Politechnika Częstochowska, maj 2011

PARTNERSTWO PUBLICZNO PRYWATNE

• KONSORCJIUM NAUKOWO-PRZEMYSŁOWE:

– OBIE STRONY REALIZUJĄ SWOJE PODSTAWOWE

CELE: UCZELNIA NAUKĘ, PRZEDSIĘBIORCA DĄŻENIE DO ZYSKU

– APARATURA I SPRZĘT POZOSTAJĄ WŁASNOŚCIĄ LIDERA KONSORCJIUM

dr Bartosz Walter, Politechnika Częstochowska, maj 2011

dr Bartosz Walter, Politechnika Częstochowska, maj 2011

PARTNERSTWO PUBLICZNO PRYWATNE

• KONSORCJIUM NAUKOWO-PRZEMYSŁOWE:

– WYTWORZONE TECHNOLOGIE I WŁASNOŚD

INTEELEKTUALNA POZOSTAJĄ WŁASNOŚCIĄ KONSORCJUM (PODZIAŁ MUSI BYD ZAPISANY W UMOWIE)

– RÓWNIEŻ PODZIAŁ SPODZIEWANYCH ZYSKÓW POWINIEM BYD UWZGLĘDNIONY W UMOWIE

FUNDUSZE PRIVATE EQUITY

• Jak ma się PE do VC?

• Wielkośd kapitału

• Cele inwestycji

• DŁUGOTERMINOWOŚD

dr Bartosz Walter, Politechnika Częstochowska, maj 2011

Rozwój pomysłu, finansowanie zewnętrzne

Prace badawcze

Produkt Pierwsze

przychody

Rentownośd sprzedaży

(netto) Zysk brutto

Seed Start-up Pierwsza runda

Druga runda finansowania

przygotowanie produktu

sprzedaż produktu

dr Bartosz Walter, Politechnika Częstochowska, maj 2011

Źródła kapitału

dr Bartosz Walter, Politechnika Częstochowska, maj 2011

VENTURE CAPITAL

• To fundusze wysokiego ryzyka, podejmowane na etapie START-UP w biznesach technologicznych

• Kapitał VC to najczęściej środki prywatne inwestorów indywidualnych (ale samo VC jest inwestorem instytucjonalnym)

• Prawie wszystkie VC w Polsce są z założenia UNIWERSALNE a w praktyce inwestują w ICT

• Fundusz poprzez podjęcie udziałów włącza się w proces zarządzania

dr Bartosz Walter, Politechnika Częstochowska, maj 2011

Jak działa VC?

• Kapitałem VC zarządza grupa analityków

• Wniesiony kapitał wiąże się z ryzykiem, które VC ponosi tak samo jak inni udziałowcy

• VC nie są partnerami na zawsze (horyzont czasowy z inwestycji)

dr Bartosz Walter, Politechnika Częstochowska, maj 2011

VC zainwestują w podmioty, które:

• mają dobrą kadrę kierowniczą –

MANAGEROWIE (nie ważne co, ważne z kim)

• działają na wzrostowym rynku

• mają PRZEWAGĘ KONKURENCYJNĄ (innowacja)

• dają możliwośd wyjścia z inwestycji w kilka lat

dr Bartosz Walter, Politechnika Częstochowska, maj 2011

Jak ugryźd Fundusz VC?

• Czy i jak skorzystad z doradcy? (zapewne nas nie stad, ale możemy mu zaproponowad udział) – doradca może stad się managerem – zaproś kolegę do spółki!

• Napiszcie memorandum

• Założenia memorandum:

1. wysunięcie kwestii ekonomicznych (opłacalnośd), a nie technicznych

2. Opisanie zespołu managerskiego

3. Oczekiwania wobec funduszu

VC: praktyka wejścia w inwestycję

1. Prezentacja przed inwestorem – dobre pierwsze wrażenie

(Jaka nowośd? Jaka potrzeba rynkowa? Jaka konkurencja?)

Umowa o poufności

2. Audyt i Biznesplan Umowa o wyłączności negocjacji (ważne by obustronna!) 3. Term sheet (osobiście doradzam pre-term sheet + term sheet do umowy inwestycyjnej, nie

ma co się ograniczad do teorii – dbajmy o swoje interesy)

4. Umowa inwestycyjna

dr Bartosz Walter, Politechnika Częstochowska, maj 2011

VC: AUDYT– DUE DILIGENCE

AUDYT PRZEDKOMERCJALIZACYJNY:

Rynkowa Analiza Technologii

Wycena Innowacyjnej Technologii

Rekomendacja Sposobu Finansowania

UWAGA: w przypadku start-up’ów technologicznych

najważniejszy jest status prawny WŁASNOŚCI INTELEKTUALNEJ – Patent/zgłoszenie bardzo pomaga

dr Bartosz Walter, Politechnika Częstochowska, maj 2011

VC: TERM SHEET

• Kierunek rozwoju spółki • Cele do osiągnięcia i terminy ich realizacji • Zaangażowanie dotychczasowych właścicieli • Co wnoszą dotychczasowi właściciele do nowej spółki i za jakie

udziały • Cena jednostkowa udziału • Cena jednostkowa udziału przy kolejnej rundzie finansowania • Wysokośd inwestycji VC w nową spółkę i za jakie udziały • Raty inwestycji – terminy, kwoty, warunki, • Organa spółki i ich skład • Udział w organach spółki • Zakres decyzyjny • Warunki wyjścia – BARDZO WAŻNE!!!

dr Bartosz Walter, Politechnika Częstochowska, maj 2011

VC: Nareszcie – UMOWA INWESTYCYJNA

• Odzwierciedlenie TERM SHEET

• Inwestycja w projekt: najczęściej to % udziałów za kapitał

• Bywa też inaczej - % za kapitał + % za pomoc managerską (to co innego niż opcje managerskie)

• Kilka rund finansowania

dr Bartosz Walter, Politechnika Częstochowska, maj 2011

VC: Wyście z inwestycji

• To od 3 do 5, (maksymalnie 7-9) lat

• Sposoby:

1. Sprzedaż większemu inwestorowi (najczęściej

branżowemu)

2. Wprowadzenie na giełdę

dr Bartosz Walter, Politechnika Częstochowska, maj 2011

Przykładowe VC w POLSCE

VC Kapitał zalążkowy SEED i START UP:

BAS fund, VENTURE INCUBATOR, BIB, IIF Seed Fund, MCI. Bio Venture, Silesia Fund, INVESTIN…

VC:

3TS, ARX, AVALLON, BBI, Enterprise Investors, Innova C, Intel C, KFK, MCI, Renaissanse, Royalton…

dr Bartosz Walter, Politechnika Częstochowska, maj 2011

Dziękuję serdecznie za uwagę!

Bartosz Walter

Politechnika Częstochowska, maj 2011