Post on 12-Jan-2016
description
INTERPRETACJA JONÓW INTERPRETACJA JONÓW SODOWYCH,POTASOWYCSODOWYCH,POTASOWYC
H I CHLORKOWCYH- H I CHLORKOWCYH- STANY ODWODNIENIA I STANY ODWODNIENIA I
PRZEWODNIENIAPRZEWODNIENIA
Agata BanaśAgata Banaśgr. A/Bgr. A/B
* Także * Także H+,Ca2+,Mg2+, H+,Ca2+,Mg2+, SO3-,HCO3-SO3-,HCO3-
PRZESTRZENIE PRZESTRZENIE WODNE WODNE ORGANIZMU:ORGANIZMU:
Płyny Płyny wewnątrzkomórkowewnątrzkomórkowe (60%)we (60%)
Płyny Płyny zewnątrzkomórkozewnątrzkomórkowe (40%)we (40%)
GŁÓWNE GŁÓWNE ELEKTROLITY:ELEKTROLITY:
(PO(PO44))33- , K+,- , K+,
Na+ , Cl-Na+ , Cl-
ELEKTROLITY ELEKTROLITY USTROJOWEUSTROJOWE
są jonami ,odpowiadającymi za są jonami ,odpowiadającymi za równowagę wodno-elektrolitowąrównowagę wodno-elektrolitową
Zmiana poziomu wody Zmiana poziomu wody zmiany zmiany elektrolitowe (i odwrotnie)elektrolitowe (i odwrotnie)
Wewnętrzna równowaga-Wewnętrzna równowaga- dystrybucja wody między różnymi dystrybucja wody między różnymi przestrzeniamiprzestrzeniami
Zewnętrzna równowaga-Zewnętrzna równowaga- przyjmowanie i wydalanie wodyprzyjmowanie i wydalanie wody
Oznaczenie poziomu Oznaczenie poziomu elektrolitów w płynach elektrolitów w płynach
ustrojowychustrojowychMATERIAŁ KLINICZNYMATERIAŁ KLINICZNY
Krew pełnaKrew pełna Osocze heparynizowaneOsocze heparynizowane SurowicaSurowica MoczMocz StolecStolec PMRPMR Płyn oparzeniowyPłyn oparzeniowy Płyn przewodu pokarmowegoPłyn przewodu pokarmowego PotPot
Wartości prawidłowe (u Wartości prawidłowe (u dorosłych)dorosłych)
ELEKTROLIELEKTROLITT
OSOCZOSOCZE E
[mmol/l][mmol/l]
MOCZMOCZ
[mmol/[mmol/24h]24h]
PMRPMR
[mmol/[mmol/l]l]
SUROWICSUROWICAA
[mmol/l][mmol/l]
Na+Na+ 134-148134-148 40-21040-210 138-150138-150
K+K+ 3,5-5,33,5-5,3
Cl-Cl- 110-250110-250
(zal. od (zal. od podaży)podaży)
118-132118-132 98-10798-107
Oznaczanie jonów Na+Oznaczanie jonów Na+
Poziom Na NIE MOŻE być stosowany jako Poziom Na NIE MOŻE być stosowany jako prosty pomiar statusu Na, ponieważ często prosty pomiar statusu Na, ponieważ często jest nieprawidłowy na skutek utraty lub jest nieprawidłowy na skutek utraty lub zatrzymania wody!zatrzymania wody!
Interpretacja poziomu Na w połączeniu z Interpretacja poziomu Na w połączeniu z historią i badaniem klinicznym pacjentahistorią i badaniem klinicznym pacjenta
W obecności hiperlipidemii i hiperproteinemii W obecności hiperlipidemii i hiperproteinemii poziom Na może być zaniżony= poziom Na może być zaniżony= pseudohyponatremiapseudohyponatremia
PseudohypernatremiaPseudohypernatremia- przy ciężkiej - przy ciężkiej hypoproteinemiihypoproteinemii
Zaburzenia gospodarki Zaburzenia gospodarki sodowejsodowej
HYPERNATREMIAHYPERNATREMIA Na+ prawidłowo ale mniejsza ilość Na+ prawidłowo ale mniejsza ilość
wody:wody: Odwodnienie hipertoniczne Odwodnienie hipertoniczne
(zmniejszona podaż wody, nadmierna (zmniejszona podaż wody, nadmierna utrata wody przez nerki, niewyrównana utrata wody przez nerki, niewyrównana cukrzyca, diureza osmotyczna, cukrzyca, diureza osmotyczna, nadpotliwość, gorączka, wymioty, nadpotliwość, gorączka, wymioty, biegunki, hiperwentylacja)biegunki, hiperwentylacja)
Zaburzenia gospodarki Zaburzenia gospodarki sodowejsodowej
HYPERNATREMIAHYPERNATREMIA prawidłowa ilość wody ale nadmiar prawidłowa ilość wody ale nadmiar
Na+:Na+: Zwiększona podażZwiększona podaż Zmniejszone wydalanie (niewydolność Zmniejszone wydalanie (niewydolność
nerek, obniżona filtracja kłębkowa)nerek, obniżona filtracja kłębkowa) HiperaldosteronizmHiperaldosteronizm hiperkortyzolemiahiperkortyzolemia
Wzrost ilości wody i duży nadmiar Na+
Zaburzenia gospodarki Zaburzenia gospodarki sodowejsodowej
HYPONATREMIAHYPONATREMIA Duży niedobór Na+ ze spadkiem ilości Duży niedobór Na+ ze spadkiem ilości
wodywody Nadmierna utrata przez nerkiNadmierna utrata przez nerki Obfite pocenie sięObfite pocenie się OparzeniaOparzenia Wymioty, biegunkiWymioty, biegunki
Niedobór Na+ izolowany:Niedobór Na+ izolowany: Leczenie diuretykamiLeczenie diuretykami SIADHSIADH Niedoczynność tarczycyNiedoczynność tarczycy
Zaburzenia gospodarki Zaburzenia gospodarki sodowejsodowej
HYPONATREMIAHYPONATREMIA Na+ prawidłowo ale zatrzymanie Na+ prawidłowo ale zatrzymanie
płynów:płynów: Przewodnienie hipotoniczne Przewodnienie hipotoniczne
(zwiększona podaż płynów, zmniejszone (zwiększona podaż płynów, zmniejszone wydalanie, niewydolność nerek, wydalanie, niewydolność nerek, niedobór kortyzolu, zwiększona sekrecja niedobór kortyzolu, zwiększona sekrecja wazopresyny)wazopresyny)
Oznaczanie jonów K+Oznaczanie jonów K+
INTERFERENCJE INTERFERENCJE wzrost K+: wzrost K+: Kontaminacja antykoagulantami Kontaminacja antykoagulantami
(EDTA, NaF)(EDTA, NaF) Opóźnione oddzielenie surowicyOpóźnione oddzielenie surowicy Liza komórekLiza komórek
HemolizaHemoliza Rozpad leukocytów (przewlekła Rozpad leukocytów (przewlekła
białaczka limfoblastyczna)białaczka limfoblastyczna) TrombocytozaTrombocytoza
Zaburzenia gospodarki Zaburzenia gospodarki potasowejpotasowej
HIPERKALIEMIAHIPERKALIEMIA Uwolnienie K+ z Uwolnienie K+ z
komórkikomórki KwasicaKwasica Niedobór insulinyNiedobór insuliny Niedotlenienie tkanekNiedotlenienie tkanek Liza komórekLiza komórek
Wzrost podaży K+Wzrost podaży K+ Zmniejszone wydalanie Zmniejszone wydalanie
K+K+ niewydolność nerekniewydolność nerek HypoaldosteronizmHypoaldosteronizm
***Hiperkaliemia ***Hiperkaliemia może spowodować może spowodować porażenie mięśni, porażenie mięśni, wywołać arytmię wywołać arytmię lub – w skrajnych lub – w skrajnych przypadkach – przypadkach – zatrzymać akcję zatrzymać akcję serca.serca.
HIOKALIEMIAHIOKALIEMIA Niedostateczna podaż K+Niedostateczna podaż K+
U chorych po zabiegach operacyjnych U chorych po zabiegach operacyjnych (żywienie pozajelitowe)(żywienie pozajelitowe)
Nadmierne wydalanie K+ Nadmierne wydalanie K+ Wymioty, biegunkiWymioty, biegunki Przetoki jelitowe, żołądkowePrzetoki jelitowe, żołądkowe Leki moczopędneLeki moczopędne KwasicaKwasica Zaburzenia funkcji nerekZaburzenia funkcji nerek
Zaburzenia gospodarki Zaburzenia gospodarki potasowejpotasowej
Oznaczanie chlorkówOznaczanie chlorków Poziom chlorków we krwi zmienia się Poziom chlorków we krwi zmienia się
analogicznie do zmian poziomu sodu we analogicznie do zmian poziomu sodu we krwikrwi
HIPOCHLOREMIAHIPOCHLOREMIA W stanach nadmiernej utraty soduW stanach nadmiernej utraty sodu W przewlekłej kwasicy oddechowejW przewlekłej kwasicy oddechowej
HIPERCHLOREMIAHIPERCHLOREMIA Nadmierna utrata wody (przez płuca, skórę, Nadmierna utrata wody (przez płuca, skórę,
przewód pokarmowy, nerki)przewód pokarmowy, nerki) Przez przetoki trzustkowe, żółciowePrzez przetoki trzustkowe, żółciowe W nadczynności przytarczycW nadczynności przytarczyc W nadmiernej podaży chlorkówW nadmiernej podaży chlorków
Oznaczanie chlorkówOznaczanie chlorków Oznaczane w pocie- jako test Oznaczane w pocie- jako test
przesiewowy- pediatriaprzesiewowy- pediatria Diagnostyka MUKOWISCYDOZYDiagnostyka MUKOWISCYDOZY Mukowiscydoza jest chorobą Mukowiscydoza jest chorobą
wielonarządową. Jej występowanie wielonarządową. Jej występowanie uwarunkowane jest defektem genetycznym, uwarunkowane jest defektem genetycznym, w wyniku którego produkowane jest w wyniku którego produkowane jest nieprawidłowe białko regulujące przepływ nieprawidłowe białko regulujące przepływ jonów chlorkowych przez komórki nabłonka.jonów chlorkowych przez komórki nabłonka.
Norma 5-35 mmol/lNorma 5-35 mmol/l 30-60 mmol/l oznaczenie watpliwe30-60 mmol/l oznaczenie watpliwe >60 mmol/l choroba>60 mmol/l choroba
PRZEWODNIENIE I PRZEWODNIENIE I ODWODNIENIEODWODNIENIE
PRZEWODNIENIE PRZEWODNIENIE IZOTNICZNEIZOTNICZNE
zaburzenie gospodarki zaburzenie gospodarki wodnej, polegające na wodnej, polegające na zwiększeniu zawartości sodu zwiększeniu zawartości sodu w organizmiew organizmie
zwiększenie się przestrzeni zwiększenie się przestrzeni wodnej pozakomórkowejwodnej pozakomórkowej
rozwój obrzękówrozwój obrzęków
PRZEWODNIENIE PRZEWODNIENIE IZOTNICZNEIZOTNICZNE
PRZYCZYNYPRZYCZYNY
wzrost ciśnienia wzrost ciśnienia hydrostatycznego,hydrostatycznego,
spadek ciśnienia onkotycznego,spadek ciśnienia onkotycznego, utrudniony odpływ chłonkiutrudniony odpływ chłonki zwiększenie przepuszczalności zwiększenie przepuszczalności
ścian naczyń krwionośnychścian naczyń krwionośnych
PRZEWODNIENIE PRZEWODNIENIE HIPOTONICZNEHIPOTONICZNE
zaburzenie gospodarki wodnej, w którym zaburzenie gospodarki wodnej, w którym dochodzi do nadmiaru wody w ustrojudochodzi do nadmiaru wody w ustroju
Występuje hiponatremiaWystępuje hiponatremia
PRZYCZYNYPRZYCZYNY hipoproteinemiahipoproteinemia niedoczynność tarczycyniedoczynność tarczycy niedoczynność kory nadnerczyniedoczynność kory nadnerczy choroby nerekchoroby nerek
PRZEWODNIENIE PRZEWODNIENIE HIPERTONICZNEHIPERTONICZNE
zaburzenie gospodarki wodnej, w którym dochodzi do zaburzenie gospodarki wodnej, w którym dochodzi do namiaru wody w ustroju, przebiegające z namiaru wody w ustroju, przebiegające z
hipernatremiąhipernatremią..
PRZYCZYNYPRZYCZYNY Nadmierna podaż płynów elektrolitowychNadmierna podaż płynów elektrolitowych Pozajelitowe podawanie płynów Pozajelitowe podawanie płynów
hipertonicznychhipertonicznych Kłębuszkowi zapalenie nerekKłębuszkowi zapalenie nerek
ODWONIENIE ODWONIENIE IZOTONICZNEIZOTONICZNE
niedobór wody w organizmie, niedobór wody w organizmie, przebiegający z prawidłową molarnością przebiegający z prawidłową molarnością płynówpłynów
PRZYCZYNYPRZYCZYNY utrata izotonicznych płynów przez :utrata izotonicznych płynów przez :
przewód pokarmowyprzewód pokarmowy nerkinerki skórę wskutek oparzeniaskórę wskutek oparzenia
utrata krwiutrata krwi
ODWOENIENIE ODWOENIENIE HIPOTONICZNEHIPOTONICZNE
niedobór wody w organizmie, przebiegający z niedobór wody w organizmie, przebiegający z obniżoną molarnością płynów ustrojowychobniżoną molarnością płynów ustrojowych
PRZYCZYNYPRZYCZYNY Utrata sodu i wody przez nerkiUtrata sodu i wody przez nerki Stosowanie środków moczopędnychStosowanie środków moczopędnych Uzupełnienie niedoboru lub strat Uzupełnienie niedoboru lub strat
wody płynami pozbawionymi wody płynami pozbawionymi elektrolitówelektrolitów
ODWODNIENIE ODWODNIENIE HIPERTONICZNEHIPERTONICZNE
niedobór wody w organizmie, przebiegający z niedobór wody w organizmie, przebiegający z podwyższoną molarnością płynówpodwyższoną molarnością płynów
PRZYCZYNYPRZYCZYNY utrata wody ubogiej w elektrolity (przy utrata wody ubogiej w elektrolity (przy
hiperwentylacji)hiperwentylacji) utrata hipotonicznych płynów (w moczówce utrata hipotonicznych płynów (w moczówce
prostej)prostej) nadmierna diureza osmotyczna (w przypadku nadmierna diureza osmotyczna (w przypadku
hiperglikemii)hiperglikemii)
DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘDZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ