Post on 30-Jan-2016
description
TWÓRCZOŚĆ LUDOWA
Folklor
Beata Szczepaniak
Pojęcia i terminy
Etnograf – zbieracz i badacz folkloruFolklor – twórczość ludowa Region – obszar kraju różniący się ukształtowaniem
terenu i folkloremRegion Kozła – region, który swoją nazwę wziął od
instrumentu ludowego – kozłaSkansen – muzeum sztuki ludowej na wolnym
powietrzuKapela ludowa – zespół muzykantówGwara – mowa ludu Polskie tańce narodowe: polonez, mazur,
krakowiak, kujawiak, oberek
Etnograf
Najwybitniejszym polskim etnografem był Oskar Kolberg (1814 – 1890).Zbierał i spisywał melodie, tańce, opowieści i zwyczaje ludowe z różnych regionów. Efektem jego pracy jest wielotomowe dzieło: „Lud. Jego zwyczaje, sposób życia, mowa, podania, przysłowia, obrzędy, gusła, zabawy, pieśni, muzyka i tańce”. Dzieło to jest do dziś głównym źródłem
wiedzy o polskiej tradycji ludowej. Na pomniku Oskara Kolberga umieszczono napis: „ Oskarowi Kolbergowi, zasłużonemu Ojczyźnie – rodacy. Polskę całą przeszedł, lud poznał i ukochał. Zwyczaje jego i pieśni w księgi złożył”.
Folklor
Folklor – twórczość ludowa obejmująca: pieśni, tańce, obrzędy, zwyczaje, legendy, rzemiosło ….. Folklor tworzą również regionalne stroje i potrawy. Towarzyszył uroczystościom rodzinnym i religijnym.
Pieśni ludowe opowiadają o codziennych zajęciach i obyczajach.
Region
Obszar kraju różniący się ukształtowaniem terenu i folklorem. Kultura ludowa jest
związana z codziennym życiem ludzi. Jej różne rodzaje powstały pod wpływem warunków życia oraz zajęć mieszkańców danego regionu, na przykład górali, Kaszubów i Kurpiów. Nawet kolory strojów związane były z barwami ziemi, a charakterystyczne elementy tych strojów świadczą o więzi z przyrodą.
Regiony – stroje ludowe
Wielkopolska
Warmia
Śląsk Rzeszowszczyzna
Łowickie
Kurpie Kujawy Krakowskie Kaszuby
Podhale
Region Kozła
Region Kozła – leży na pograniczu
województwa lubuskiego i Wielkopolski.
Swoją nazwę przyjął od instrumentu ludowego
kozła.
Skansen
Skansen – muzeum sztuki ludowej na wolnym powietrzu. Najbliższy skansen w naszym regionie znajduje się w Ochli koło Zielonej Góry.
Kapela ludowa
Kapela ludowa – zespół muzykantów ludowych. W skład kapel ludowych wchodzą różne instrumenty
np. : skrzypce, akordeon, bębenek, basy, kozioł, dudy, klarnet, trąbka, cymbały. Kapela ludowa z Regionu Kozła składa się z trzech instrumentów: kozła, skrzypiec i klarnetu Es.
Instrumenty ludowe
Bębenek obręczowy
Diabelskie skrzypce
Harmonia trzyrzędowa
Mazanki
Instrumenty ludowe
dudy
sierszenki
Kozioł ślubny
Kozioł weselny
Gwara
Gwara – mowa ludu.
U matki na zrębie bucały gołębie. Oj, ja bym męża chciała, choć o
jednym zębie.
Kukułeczka kuka, chłopiec panny szuka.
Spozira, przebira i nosa zadzira.
Polskie tańce narodowe
Oberek
Oberek – polski taniec narodowy liczony na trzy. Charakteryzuje się bardzo szybkim tempem i skocznym, wesołym charakterem. Jego nazwa pochodzi od częstych obrotów wykonywanych w tańcu. Oberka nazywa się też „obertasem” lub „wyrywasem”.
Kujawiak
Kujawiak – polski taniec narodowy liczony na trzy. Tempo wolne, ze względu na spokojny i niekiedy smutny charakter nazywa się go także „kołysanym” lub „kolebanym
Polonez
Polonez –dostojny, uroczysty taniec, wywodzący się z ludowego chodzonego. Umiarkowane tempo, liczony na trzy. W przeszłości tańczono go na polskich dworach szlacheckich. Obecnie taniec ten rozpoczyna najznakomitsze bale.
Krakowiak
Krakowiak – polski taniec narodowy liczony na dwa. Jego charakterystyczną cechą jest rytm synkopowany.
Mazur
Mazur – polski taniec narodowy liczony na trzy. Ma żywy i skoczny charakter. Akcentowane są w nim słabe części taktu: na „dwa” lub na „trzy”. Taniec ten był bardzo popularny w pierwszej połowie XIX wieku.