DZIEDZICZENIE PŁCI U CZŁOWIEKA ORAZ CECH Z NIĄ SPRZĘŻONYCH

Autor: Paulina Duraj

PŁEĆ CZŁOWIEKA zależy od kombinacji chromosomów płci, które

otrzymał od swoich rodziców kobieta posiada chromosomy XX, więc powstające

w jej organizmie komórki jajowe mogą zawierać tylko chromosom płci X

mężczyzna ma chromosomy XY, stąd przy

powstawaniu plemników są dwie możliwości: albo do plemnika trafi chromosom X albo Y. Szanse są jednakowe, połowa plemników zawiera chromosom X, a połowa Y.

BUDOWA CHROMOSOMU

OBRAZ MIKROSKOPOWY

CHROMOSOM X

u człowieka i innych ssaków chromosom, którego obecność w dwóch kopiach w komórkach organizmu determinuje płeć żeńską

CHROMOSOM X

CHROMOSOM Y

jeden z chromosomów płciowych u ludzi i większości pozostałych ssaków;

obecność chromosomu Y wraz z chromosomem X w jądrze komórki determinuje u człowieka płeć męską.

CHROMOSOM Y

DZIEDZICZENIE PŁCI U CZŁOWIEKA

KRZYŻÓWKA GENETYCZNA-DZIEDZICZENIE PŁCI

CECHY SPRZĘŻONE Z PŁCIĄ są to cechy uwarunkowane

genami leżącymi na chromosomie X

są przekazywane

następnym pokoleniom przez kobiety- nosicielki, natomiast ujawniają się znacznie częściej u mężczyzn, u których brak drugiego allelu uniemożliwia ,,zamaskowanie’’ jego obecności w fenotypie.

PRZYKŁADY GENÓW SPRZĘŻONYCH Z PŁCIĄ

gen kodujący białko niezbędne do procesu krzepnięcia krwi. Jego zmutowany, recesywny allel odpowiedzialny jest z chorobę zwaną hemofilią.

HEMOFILIA jest to choroba

spowodowana mutacją genu kodującego jeden z czynników krzepliwości krwi;

nawet niewielkie stłuczenie może spowodować silny krwotok;

współcześnie leczona jest przez podawanie brakującego czynnika.

PRZYKŁADY GENÓW ZWIĄZANYCH Z PŁCIĄ

gen zawierający informację o białku niezbędnym do prawidłowego rozróżniania kolorów. Jego zmutowany, recesywny allel opowiada za daltonizm.

DALTONIZM jest to choroba

spowodowana mutacją genu odpowiedzialnego za białko receptorowe, które odbiera bodźce świetlne;

upośledzone barwne widzenie, najczęściej dotyczy czerwonego koloru.

SCHEMAT DZIEDZICZENIA DALTONIZMU

BIBLIOGRAFIA

1. Jastrzębska E.: Podręcznik-Bliżej Biologii. Wyd. WSiP.

2. Atlas Anatomiczny. Wyd. Literat.

3. Pyłka-Gutowska E.: Vademecum-Biologia. Wyd. Oświata.

4. Fuerst J.: Vademecum-Biologia. Wyd. Greg.

5. Michajlik A.: Anatomia i fizjologia człowieka. Wyd. PZWL.