Post on 28-Feb-2019
Dane techniczne do składu i łamania
Autor
Tytuł próbka testowa
Redaktor wydawnictwa
Seria
Format książki (strony): 20,5x28 cm kolumny: 16,5x23 cm + pagina dwa łamy szerokość łamu 8 cm
Tekst podstawowy (czcionka, interlinia – podane w punktach)
Minion Pro 10,5x13, w dwóch łamach
Tytuły 1° Myriad Pro Semibold Condensed 20 p. 2° Myriad Pro Semibold Condensed 14 p. 3° Myriad Pro Condensed Italic 13 p.
Przypisy (czcionka, interlinia – podane w punktach)
przypisy u dołu kolumny, na szerokość kolumny, oddzielone kreską
Minion Pro 9/11
Bibliografia (czcionka, interlinia – podane w punktach)
piśmiennictwo Minion Pro 9,5/12, na szerokość kolumny
Tabele (czcionka, ilość tabel, uwagi)
4 tabele, włamać u dołu lub u góry kolumny Myriad Pro Condensed 8/10, na szerokość kolumny, linie 0,25 p.
Rysunki: wykresy, schematy (czcion- ka, ilość rysunków, uwagi)
2 rysunki – usunąć szarości, czcionka opisu Myriad Pro Condensed 8/10, na szerokość kolumny, włamać u dołu lub u góry kolumny 1 wykres - wykonać w odcieniach szarości, czcionka opisu Myriad Pro Condensed 8/10, na szerokość kolumny, włamać u dołu lub u góry kolumny
Materiał ilustracyjny (fotografie, ryciny w tekście, na wklejce, falcowany, liczba stron)
czarno-biały:
nie ma
kolorowy: nie ma
Uwagi Wprowadzić poprawki redakcyjne do tekstu i rycin, usunąć zbędne spacje, tabulatory i inne zbędne znaczniki formatowania. wykonać skład i łamanie według danych technicznych oraz szczegółowych informacji podanych bezpośrednio przy tekście w marginesie górnym wprowadzić paginę żywą zewnętrzną – strona parzysta: imię i nazwisko autora, strona nieparzysta: tytuł artykułu, w marginesie dolnym paginę cyfrową
lo Dobrowolne prywatne ubezpieczenia zdrowotne.Propozycje i debata wokol ich wprowadzenia w Polsce
Irmina Jurkiewicz-Swi^tek (/tu^W ?ro 4*1 ?•)
Zaklad Ekonomiki Zdrowia i Zabezpieczenia Spolecznego, Instytut Zdrowia Publicznego,Wydzial Nauk o Zdrowiu, Uniwersytet Jagiellonski Collegium Medicum fa-M**6"- Prc 4& p - )
Adres do korespondencji: Irmina Jurkiewicz-Swietek, Instytut Zdrowia Publicznego, 31-531Krakow, ul. Grzegorzecka 20, irmina.jurkiewicz@uj .edu.pl, r £ ru Ci't''>
fr
^\
Voluntary private health insurance)-the public discussion about proposals in Polandu<'^-t—\
The aim of each health care system is to protect citizens from ill health consequences
and provide them with health care services they need. There are two main solutions to assure
care (-^social health insurance system and budgetary model. Despite domination of
universal public system, in many countries private solutions develop alongside. Private health
insurance (PHI), in contrary to public systems, calculate premium according to individual risk
and it is (usually) purchased voluntarily. PHI exists in all EU countries playing different role in
each. In Poland PHI is not well developed yet. This article presents main characteristics of PHI
and current situation of PHI on Polish health care market. A brief history of attempts to
introduce PHI in Polish health care system are described, with special focus on the last bill
prepared by the Ministry of Health in March 2011. The latest proposal is analysed in details,
based on international experience in PHI. The paper also evaluates possible influence of
proposed Polish regulations on main actors in health care sector. Conclusions present key
problems and recommendations for the process of introducing/developing PHI in health care
system.
Keywords: health care system, medical subscriptions, private health insurance, PHI,regulations
Slowa kluczowe: abonamenty medyczne prywatne ubezpieczenie zdrowotne, PUZ, system
ochrony zdrowia, regulacje,
\TAutorka pragnie podzighowac prof, dr hab. Stanislawie Golinowskiej za merytoryczne wsparciew przygotowywaniu artykulu)^
A
Wprowadzenie
Celem systemu ochrony zdrowia w kazdym kraju jest zabezpieczenie swiadczen
zdrowotnych jego obywatelom. Zabezpieczenie to ma wymiar finansowy i rzeczowy.
Zabezpieczenie finansowe polega na zorganizowaniu takich instytucji platniczych, ktore
uchronia_ obywateli przed wysokimi oplatami za uslug^ zdrowotn^ w momencie korzystania z
niej. Najcze-sciej s^ to systemy publicznej sluzby zdrowia lub spolecznych ubezpieczen
zdrowotnych (SUZ). Podmiotowy zakres finansowania publicznego jest zazwyczaj
powszechny. Natomiast zakres przedmiotowy jest zwykle zroznicowanyt zalezy od tradycji J '
instytucjonalnej danego kraju, prowadzonej polityki spolecznej i zdrowotnej oraz zamoznosci.
W krajach OECD (zamozniejszych oraz instytucjonalnie dojrzalszych) zakres publicznego
finansowania ochrony zdrowia zarowno pod wzgledem podmiotowym, jak i przedmiotowym
jest wiekszy niz w biedniejszych regionach swiata. Jednoczesnie w tych krajach system
ochrony zdrowia dostarcza zroznicowanej oferty uslug zdrowotnych, przestrzegaj^c na ogol
rownego dost^pu do koszyka swiadczen gwarantowanych.
Mimo dominacji publicznego zabezpieczenia finansowania ochrony zdrowiaj istniej^ \R
prywatne instytucje finansowe, uzupelniaj^ce czy dopelniaj^ce system publiczny. Maja^ one
najcze^ciej charakter dobrowolnych prywatnych ubezpieczen zdrowotnych (PUZ). Prywatne
ubezpieczenie zdrowotne to metoda finansowania opieki zdrowotnej, w odroznieniu od
obowi^zkowego publicznie finansowanego i zarz^dzanego ubezpieczenia, gdzie polise^ nabywa
si^ dobrowolnie u podmiotu dzialaj^cego dla zysku^PUZ w warunkach praktycznych moze ^^
przybierac wiele form, natomiast ogolna charakterystyka tego rozwi^zania opiera sie na
zasadach zaleznosci skladki od ryzyka zdrowotnego, z reguly zarz^dzaniu przez podmiot
prywatny oraz dobrowolnosci uczestnictw^-
|Reia—i—udzia'l| PUZ w systemach zdrowotnych wielu krajow swiata, mimo (—t
ograniczonego zakresu, pelni^ istotne funkcje. Zwi^kszaja^ mozliwosci wyboru, dopelniaj^
systemy publiczne i sprzyjaj^ kontroli popytu na uslugi zdrowotne. Rozwijaja_ si$ nie tylko w
krajach wysoko rozwini^tych. Powstaj^ takze w krajach o srednich i niskich dochodach.
yv* gtsC
1 Publiczne systemy opieki zdrowotnej finansowane s^ poprzez podatki ogolne (panstwowa sluzba zdrowia) lubobowi^zkowe skladki zalezne od dochodu (spoteczne ubezpieczenia zdrowotne — SUZ) ). Wszystkie pozostalemetody ubezpieczeniowe, finansowane w przewazaj^cym stopniu przez dobrowolne indywidualne lub grupoweskladki, okreslane sq jako pry watne £>wedlug opracowania OECD ̂ Proposal for taxonomy of health insurance**- *2 Zasada dobrowolnosci uczestnictwa PUZ nie zawsze jest regufa^/na przyklad w krajach, w ktorych grupywyl^czone z systemu powszechnego obliguje si§ do zawarcia umowy z prywatnym ubezpieczycielem.
Wzrasta wiedza na temat czynnikow rozwoju PUZ i polityki zdrowotnej panstwa wobec
nich [1]. Jako ze w Polsce prywatne ubezpieczenia zdrowotne s^ nadal przedmiotem
deklarowanych piano w, to warte poznania s^ propozycje ich wprowadzenia na szerszym tiecd ^
teoretyczno^porownawczym. Temu zagadnieniu poswi?cony jest prezentowany tekst.
Artykul sklada si? z szesciu cz?sci, w ktorych kolejno przedstawiono charakterystyk?
prywatnych ubezpieczen zdrowotnych, rys historyczny rozwoju PUZ w Polsce wraz z
propozycjami regulacji rynku pewnych form prywatnych ubezpieczen zdrowych dzialajacycho & - °y
od 1999 roku. Nastepnie dokonana jzestera ocen£ projektu Ministerstwa Zdrowia z 2011^: r~/
zapowiadaj^cego wprowadzenie nowego rodzaju PUZ. W ocenie tej uwzgl?dniane sq.
odniesienia mi?dzynarodowd/a takze punkt widzenia roznych podmiotow polskiego sektora
zdrowotnego oraz opinii spolecznej. Publikacj? zamykaja^ wnioski i rekomendacje
ukierunkowane na kluczowe problemy wyst?puj^ce w procesie regulowania rynku PUZ.
2.-0 1. Charakterystyka prywatnych dobrowolnych ubezpieczen zdrowotnych
W historii prywatnych ubezpieczen zdrowotnych mozemy dostrzec dwie drogi.
Pierwsza, gdy ta forma zabezpieczenia si? przed nadmiernymi wydatkami na leczenie byla
oddolna i pierwotna w stosunku do rozwi^zan publicznycrvi druga, gdy prywatne ubezpieczenia
powstawaly jako rozwiqzania dodatkowe w stosunku do systemu publicznego. Jako ze w Polsce
mamy do czynienia z ewolucja_ charakterystyczn^ dla drugiej drogi rozwoju PUZ, to rozwazania
koncentruj^ si? na rozwi^zaniach regulowanych przez panstwo.
Jakie cele stawia si? przed tworzeniem PUZ? Zwykle podnosi si? dwa. Jako glowny
argument podaje si?, ze dzi?ki tworzeniu dodatkowego ubezpieczenia nastajri wzrost srodkow
w calym systemic ochrony zdrowia, z czego korzysci maja^ wszyscy. Drugi argument to
konkurencyjnosc PUZ w stosunku do platnika publicznego. Oba te cele nie zawsze s^ w
praktyce dostatecznie spelniane, ale mimo [eg^istnieje powszechne przekonanie o zasadnosci {—ftL\> u*s;twcL^
wprowadzania dodatkowych ubezpieczen zdrowotnych. froonosif si? bowiem takze inne
argumentyj takie jak mozliwosc wyboru czy dywersyfikacja ryzyka. W tym celu na przyklad J ^
krajom rozwijaj^cym si? zaleca si? wielofilarowosc, ktora zaklada wspolwyst?powanie
finansowania publicznego, bezposrednich oplat pacjentow oraz ubezpieczen prywatnych.
Ponadto w krajach, w ktorych udzial prywatnych wydatkow na zdrowie jest wysoki, proponuje
si? wprowadzanie i rozwqj dobrowolnych ubezpieczen przenosz^cych bezposrednie ryzyko
rzadkich, aczkolwiek wysokich kosztow opieki zdrowotnej z pacjentow na prywatnych
ubezpieczycieli [2,B].
Analizy rozwoju prywatnych ubezpieczen zdrowotnych pozwolily na dokonanie ich
klasyfikacji. W literaturze podaje si? zwykle dwie glowne: zaproponowane przez OECD [4]
oraz przez autorow z London School of Economics [5].
Klasyfikacja PUZ zaproponowana przez OECD zawiera cztery typy ubezpieczen
zdrowotnych: (1) podstawowe (primary) Xktore moze zastapic ubezpieczenie publiczne; st^d
pojawiaja^ si? dwa rodzaje: zast?pcze (substitutive) i zasadnicze (principal}, (2) rownolegteRys-u
(duplicate), (3) uzupelniaj^ce (complementary) oraz (4) dodatkowe (supplementary) (Ramka
1).
J- , ci/y^^u^)C- ^l^y^UH^^ d- [
^ do Ice
sr ,Typologia OECD jest przewaznie stosowana przy analizach polityki zdrowotnsjVhatomiast
cz?sciej uzywa si? funkcjonalnego podzialu ubezpieczen na trzy rodzaje^Ten podzial \
prezentuje kategorie PUZ pod wzgl?dem roli, jak^ ubezpieczenie pelni wzgl?dem jC S E •
powszechnego systemu (stosowany glownie w krajach europejskich). S^ to prywatne
ubezpieczenia alternatywne (substitutive}, uzupelniaj^ce (complementary} i dodatkowe
(supplementary) (framkffi. ^ jUu^k I (lojdt)
*$ &
Przedstawione dwa sposoby definiowania prywatnych ubezpieczen zdrowotnych w
zasadniczej mierzej pokrywaj^ jsie/ Wspolne jest rozroznianie ubezpieczen ze wzgl?du na
charakter oferowanych swiadczen: znajduj^cych si? w koszyku swiadczen gwarantowanych,
wymagaj^cych wspolplacenia, a takze jakosci i czasu uzyskania uslugi. Przy czym podzial
sugerowany przez OECD rozroznia odr?bnie ubezpieczenia pokrywaj^ce koszty wspolplaceniap(1 C.jzVZ«<sf '/<hf I
(uzupelniaj^ce), oferuj^ce swiadczenia spoza koszyka (dodatkowe) (- gozi^Ttunkcjonalny
podzial umieszcza te uslugi w jednym ubezpieczeniu uzupelniaj^cym. Ponadto typologia
OECD sugeruje funkcjonowanie prywatnych ubezpieczen zdrowotnych jako jedynej formy
zabezpieczenia ryzyka choroby w danym kraju (ubezpieczenie zasadnicze). Dotyczy to glownie
krajow rozwijaj^cych si?, w ktorych struktury panstwowe nie wyksztalcily jeszcze sprawnie
dzialaj^cej publicznej formy ochrony (powszechnych ubezpieczen czy systemu budzetowego).
Na przyklad [22]
Podczas gdy trojpodzial LSE mowi o ubezpieczeniu altematywnynr£zyli funkcjonuja_cym obok
powszechnego systemu. Szczegolowe analizy rynkow ubezpieczen prywatnych w Europie oraz
w krajach OECD wskazuja^ nierzadko na przenikanie si$ typow PUZ i powoduja^ trudnosci z ich
klasyfikacjc|.
2. Rys historyczny oraz stan obecny w dziedzinie prywatnych ubezpieczen zdrowotnychw Polsce
Prywatne ubezpieczenia zdrowotne nie s^ nowoscia^ w historii opieki zdrowotnej w<#m£
Polsce. Jeszcze przed |* wojna^ swiatowa^ obok przymusowego ubezpieczenia chorobowego (dla
ludnosci pracuj^cej i ich rodzin) istnialo tzw. ubezpieczenie fakultatywne. Oferta byla
skierowana do osob ponizej 4^foku zycia, ktore nie podlegaly obowi^zkowi ubezpieczenia (niet^ Tjty
wykony waif pracy najemnej) oraz wykazywap sie wyzszymi zarobkami (przekraczaj^cymi
rocznie 30 tys. marek polskich) [6].
Wielu ekspertow uwaza, ze obecne przepisy prawne dotycz^ce dzialalnosci
gospodarczej oraz ubezpieczen pozwalaj^ na tworzenie firm ubezpieczeniowych obejmuj^cych
swym zakresem swiadczenia medyczne. S^ to tak zwane quasfyffbezpieczenia. Wszystkie firmy
sektora ubezpieczeniowego dzialaj^ na podstawie ustawy z dnia 22 maja 2003 roku o
dzialalnosci ubezpieczeniowej*: Klasyfikacja ubezpieczen wyroznia ubezpieczenia na zycie V2>
(dzial I) oraz pozostale ubezpieczenia osobowe i maj^tkowe (dzial II). Dobrowolne prywatne
ubezpieczenia zdrowotne pojawiaj^ si$ na polskim rynku w ramach:
a) ubezpieczen na zycie (z mozliwosci^ rozszerzenia zakresu umowy o ochrone^ zdrowia),?
b) ubezpieczen osobowych (dotycza^ sytuacji chorobypp. swiadczenia pieni^zne za kazdy
dzien pobytu w szpitalu).Utewj e. ^eparciu przepisy^ustawy o dzialalnosci ubezpieczeniowejvfunkcjonuj^ polisy ubezpieczenia
medycznego dol^czane do ubezpieczen na zycie lub calkowicie odr^bne w takich fiirnach/jak:
PZU Zycie, Grupa Allianz, Signal Iduna, Medical Polska (ktore cieszq. si^ wi^kszym
zainteresowaniem wsrod klientow indywidualnych). Forma^ po cz^sci realizuj^c^ funkcje PUZ
s^ takze abonamenty zdrowotne oferowane przez pracodawcow swoim pracownikom (cz^sto
stosuj^ je duze firmy dol^czaj^c do swiadczen medycyny pracy rowniez inne uslugi medyczne)
[7,8]. Zapewnianie dostejm do uslug medycznych moze bye realize wane przez podmioty
gospodarcze w ramach prowadzenia dzialalnosci gospodarczej^ Jest to klasyczna dzialalnosc
Y f\4 Ustawa o dzialalnosci ubezpieczeniowej z dnia 22 maja 2003J\. 2003 Nr 124fpoz. 1151).5 Ustawa o swobodzie dzialalnosci gospodarczej z dnia 2 lipca 2004r. (Dz.U. 2004 Nr 173ppoz. 1807).
uslugowa, ktora^ moga^ prowadzic indywidualni przedsi^biorcy, spolki cywilne, spolki prawa
handlowego, samodzielne publiczne zaklady opieki zdrowotnej [9]. Konstrukcja abonamentu
zaklada przej^cie calosci ryzyka zwi^zanego z ochrona^ zdrowia pacjenta przez operatora
medycznego swiadcz^cego uslugi na rzecz pracodawcy, co jest de facto dzialalnosci^
S/D ubezpieczeniowa/Qjednak niejpodlegaja^ nadzorowi ubezpieczeniowemu (prowadzon^ bez
pp'T*' licencji i nadzoru Komisji Nadzoru Finansowego) [10]. Instytucje para^ubezpieczeniowe to na
przyklad grupa Lux Med, Enel-Med, Medicover. Wedlug danych z 2010 roku na polskim rynku
dzialalo juz 12 firm ubezpieczeniowych oferuj^cych polisy zdrowotne oraz taka sama liczba
instytucji operuj^cych abonamentami medycznymi [11]. Wartosc rynku oszacowano na2,2 mid
z! zebranych skladek w ramach abonamentow, natomiast rynek polis ubezpieczeniowych
wyceniono na 160 mln zl (szacunki Polskiej Izby Ubezpieczen) [12]. Podobnie jak w wielu
krajach europejskich, rowniez w przypadku Polski posiadacze PUZ nabywaj^ je w
przewazaj^cej cz?sci w ramach umow grupowych [13]. Obecnie szacuje si?, ze ok. 6,3%6
spoleczenstwa polskiego posiada dodatkow^ form? zabezpieczenia przed wysokimi kosztami
opieki medycznej (w przewazaj^cej cz?sci s^ to posiadacze abonamentow medycznych) [14].
Wskaznik ten nie jest niski na tie innych krajow europejskich (porownuj^c Polsk? nie tylko z
krajami na podobnym etapie rozwoju i o zblizonej historii) (Tabela 1). Wielkosc i role rynku —
PUZ w danym systemic, poza odsetkiem populacji posiadaj^cej takie ubezpieczenie, mozna
ocenic na podstawie wielkosci udzialu wydatkow PUZ w calkowitych wydatkach na zdrowie.
Nadaje to lepsza^ perspektyw? i pelniejszy obraz rynku. Statystyki przedstawiajaj?4 duzy udzial
populacji posiadaj^cej PUZ a niski udzial finansowania PUZ w calkowitych wydatkach na
zdrowieJ/fnoze wskazywac de facto na znikoma_ rol? prywatnych ubezpieczycieli, ktorzy
kontraktuj^ swiadczenia o malej istotnosci i niewielkich kosztach. Odwrotnie, jesli niewielka
cz?sc populacji posiada PUZ, ale stanowi^ one spor^ cz?sc calkowitych wydatkow na zdrowie,
sugeruje to, ze PUZ odgrywa wazn^ rol? w systemic zdrowotnym (np. ubezpieczenia
alternatywne dla grup wyla_czonych z publicznego systemu stanowi^ce dla nich podstawowe
zabezpieczenie).
Tabela 1 c *"Zrodlo: Opracowanie wlasne na podstawie [15, 16,17] oraz danych OECD iLibraiy
Szacunki dotycz^ce wielkosci rynku PUZ w Polsce s^ zroznicowane. Pojawilo si^ wiele
opracowah statystycznych zawieraj^cych informacje dotycz^ce korzystania ze swiadczen
Dane z raportu Diagnoza Spoleczna^O^l 1, szacunki Polskiej Izby Ubezpieczen wskazujq na 6,5%.
fmansowanych z prywatnej polisy zdrowotnej (Tabela^). Dane w czesci opracowan s^ bardzo
rozbiezne. Ostrozne estymacje podaj^ wartosci kilkuprocentowe (6,3/W^edlug Diagnozy
Spolecznej)ypodczas gdy w innych zrodlach si^gajq. jednej piatej populacji. Przyczyn sporych
rozbieznosci w uzyskiwanych wynikach nalezy^Joszukiwacjsi^]w metodologii prowadzonych
analiz (dobor grupy badanej, istotnosc statystyczna, forma i tresc zadawanych pytaii, narzedzia
pomiarowe). Spojne s^ natomiast informacje dotyczace uprawnionych do korzystania ze
swiadczen fmansowanych z prywatnego ubezpieczenia. 83. to: miejsce zamieszkania (duze
miasto), wiek produkcyjny, wyzsze wyksztalcenie i lepsza sytuacja materialna.
Zrodlo: opracowanie wlasne na podstawie [17, 18, 19]
Wedlug raportu Diagnoza Spoleczna 2011 widoczny jest staly wzrost korzystania ze
swiadczen finansowanych bezposrednio z kieszeni pacjenta oraz abonamentow (Wykres_l).
Potwierdza to argumentacj^ za rozwojem rynku PUZ,\^4zi^ ubezpieczenia mialyby przej^c
znaczn^ cz^sc bezposrednich wydatkow na zdrowie w postaci comiesi^cznej skladki, chroniac
jednostki i gospodarstwa domowe przed katastroficznymi wydatkami czy koniecznosci^
rezygnacji z opieki (z powodu braku srodkow).
Wykres
Dzisiejszy stan regulacji dotycz^cych sektora opieki zdrowotnej jest tak skonstruowany,
ze brakuje szczegolowych przepisow normujacych PUZ. Firmy abonamentowe i
ubezpieczeniowe dzialaj^. w ramach ustaw dotyczacych dzialalnosci gospodarczej i
ubezpieczeniowej. Jest to jednak niewystarczajace dla rozwoju rynku prywatnych ubezpieczen
zdrowotnych. Z regulacyjnego punktu widzenia istotne byloby zdefiniowanie instytucji PUZ.
Tymczasem w zadnym akcie prawnym dotycz^cym finansowania ochrony zdrowia nie okresla
si$ tej formy finansowania swiadczen zdrowotnych. Istnieje tez wiele barier utrudniajacych
rozwoj PUZ w Polsce. Do glownych zalicza sie:~>,.
<^^) \c£P brak precyzyjnie zdefiniowanego koszyka swiadczen gwarantowanych, ktory
wyznaczylby czytelne granice dzialalnosci (finansowania) powszechnego
V
ubezpieczenia, pozostawiaj^c miejsce dla PUZ (jakie swiadczenia s^ obj^te
finansowaniem z NFZ oraz jakie s^ standardy jakosci) [20]| J
/-~) niedostateczna liczba placowek medycznych, dzialaj^cych na zasadach rynkowych,
mog^cych zapewnic odpowiedni standard using (bed^cych oferta^ prywatnego
ubezpieczenia),';*/
slabe przygotowanie placowek publicznych do swiadczenia uslug odpowiedniej
jakosci (standardu) obslugir
istnienie szarej strefy uslug zdrowotnych, czyli nieformalnych oplat pacjentow, ktorzy
w ten sposob probuja^ uzyskac swiadczenie medyczne szybciej czy wyzszej jakosci.
xjO
A 3. Propozycje wl^czenia prywatnych ubezpieczen zdrowotnych do polskiego systemuochrony zdrowia po wprowadzeniu reformy systemu ochrony zdrowia w 1999
k.Ja/wspomniano wczesniej, juz w latach tezydziestych XX wieku funkcjonowaly w
Polsce prywatne ubezpieczenia zdrowotne. Na czas wojny oraz obowi^zywania budzetowego
modelu finansowania opieki zdrowotnej (tzw. system Siemaszki) prywatny sektor
organizowania i udzielania swiadczeii zanikl. Poprzez wdrozenie idei przej^cia przez panstwo
odpowiedzialnosci za opiek^ zdrowotn^, pracownicy medyczni zostali funkcjonariuszami
panstwo wymipnad zakladami opieki zdrowotnej funkcje^ wlasnosciow^ i kontroln^ sprawowal
wojewoda.
Jednak dopiero w latach 90. XX wieku (od pocz^tku wielkich zmian systemowych w
Polsce) rozpocz^la si^ na no wo dyskusja na temat wdrozenia prywatnych ubezpieczen
zdrowotnych. Rzeczywiscie wraz z reform^ systemu zdrowotnego w 1999 roku, zacz^toirozwazacp nawet projektowac taki model systemu, w ktorym prywatne instytucje docelowo
zarz^dzalyby obowi^zkow^ skladk^ ubezpieczenia zdrowotnego, konkuruj^c z Kasami
Chorych. Jednak pomysl ten nie zostal wdrozony, a Kasy Chorych zostaly scentralizowane w
Narodowy Fundusz Zdrowia .
Jednakze debata nad wprowadzeniem PUZ trwala. W ramach prac Mi^dzyresortowego
Zespolu ds. Ubezpieczen Zdrowotnych pod przewodnictwem wicepremiera Jerzego Hausera
przedstawiono w 2003 roku propozycj^ utworzenia prywatnego ubezpieczenia zdrowotnego
jako suplementarno-komplementarnego w stosunku do ubezpieczenia obowi^zkowego [21 oraz
zrodla prasy internetowej^J. Prace nad tym projektem nie byly jednak kontynuowane.
7 Internetowe wydanie Gazety Wyborczej 4.08.2003]r. http://wvborcza.p1/l ,75248,1606990.html
* ~ "" ^T~
^ W latach 2005^007 w Ministerstwie Zdrowia pod przewodnictwem Zbigniewa Religi
pracowano nad wielofilarowym modelem ubezpieczen [21 oraz zrodla prasy internetowef^f. W
propozycji tej I filar oznaczal powszechne ubezpieczenie zdrowotne (w ramach NFZ), w filarze
II wyodr^bnione podmioty mialy oferowac prywatne rownolegle ubezpieczenia zdrowotne
(ktorych zakres b^dzie taki sam jak w systemie publicznym przy jednoczesnym podniesieniu
standardu tych uslug). Drugi filar(jregulowanyjbylby \przez panstwo, a skladka miala bye
oplacana na zasadzie solidaryzmu, z uwzgl^dnieniem systemu community rating-: Koszty
swiadczen finansowanych w ramach drugiego filaru bylyby czesciowo refundowane zakladom
ubezpieczen przez NFZ. Trzeci filar natomiast(pbejmowacjmial suplementarne ubezpieczenia,
ktore rzeczywiscieWerowane^byly }w ramach ubezpieczen na zyciefa byly poszerzone o opcje^
ochrony zdrowia. Wprowadzenie tego modelu mialo sprzyjac przeksztalcaniu uslug
abonamentowych w polisy ubezpieczeniowe.
Nastejmie pojawila sie^ propozycja zespolu ekspertow Rzecznika Praw Obywatelskich,
ktora rowniez przewidywala model wielofilarowy [21]. Skladka mialaby bye podzielona
mi^dzy platnika publicznego i platnikow prywatnych. Skladka przekazywana do I filara
wynosilaby 7,75% wynagrodzenia, natomiast druga cze^c skladki uzalezniona miala bye od
kondycji zdrowotnej ubezpieczonego. W ramach tego filaty flnansowane byloby leczenie
schorzen, mog^cych wynikac z post^powania osoby ubezpieczonej. Trzeci filar w tym modelu
byl dobrowolny i obejmowa! suplementarne ubezpieczenia zdrowotne (oferuj^ce procedury o
nizszej efektywnosci kosztowej c- wyl^czone z finansowania w ramach systemu
obowiajzkowego).
Aktywna (z definicji) w dziedzinie ubezpieczen zdrowotnych jest Polska Izba Ubezpieczen.
Zaproponowany w 2008 roku model zapewnia ubezpieczonym peln^ mozliwosc wyboru
ubezpieczyciela kontraktuj^cego swiadczenia medyczne. Na rynku obok NFZ i ewentualnie
innych platnikow publicznych, powinny funkcjonowac prywatne fundusze zdrowia. Podobnie
jak w powyzszych propozycjach, fundusze otrzymywac maj^ stawk^ kapitacyjn^ i skladke^
dodatkow^ [21].
8Internetowe wydanie tygodnika Wprost nr 22/2006 (1225) http://www.wprost.pl/ar/90853/Ubezpiecz-sie-od-Religi/?pg-l#an 389289013 , Puls Medycyny 1.2006 http://pulsmedycyny.pl/2579760.69243,prywatne-ubezpieczenia-szpitalne-tak-czy-nie ,.Gazeta Prawna 2^2.12.201 lyhttp://serwisy.gazetaprawna.pl/zdrowie/artykuly/578336,dodatkowe_ubezpieczenia__zdrowotne_korzysci_ijulapki.html C dUsty f £Li • CV, M- 4$)-9 Metoda okreslania wysokosci skladki dla okreslonej grupy populacji, nie bioraca pod uwage stanu zdrowia,wieku czy plci ubezpieczonych.
W 2011jr/w Ministerstwie Zdrowia przygotowano projekt ustawy o dodatkowym
ubezpieczeniu zdrowotnynv(V Z t^ inicjatyw^ wi^zano wyjatkowo duze nadzieje. Ustawa
definiuje dodatkowe ubezpieczenia zdrowotne i charakter swiadczen udzielanych w jego
ramach. Ubezpieczenia mialyby pelnic funkcje^ zastepcz^, uzupelniaj^ca i dodatkowa
^(alternatywa dla nie|obj$tych obowicjzkiem placenia skladki do NFZ, szybszy dostej) do
swiadczen flnansowanych rowniez przez NFZ, wyzszy standard udzielania swiadczen oraz
uslugi spoza koszyka). Zapisy przewiduja^ ustalanie wysokosci skladki oraz jej indeksacje (do
szczegolowego okreslenia w warunkach umowy z ubezpieczycielemj/a takze stawia pewne
warunki swiadczeniodawcom, ktorzy posiadaj^ rowniez kontrakt z Narodowym Funduszem
Zdrowia. Projekt ustawy wprowadza ulge^ podatkow^ w postaci odliczenia skladki na PUZ od
dochodu oraz mozliwosc finansowania ich z zakladowych funduszy swiadczen socjalnyctya• .,
takze wl^czenie swiadczen medycyny pracy do oferty ubezpieczycieli. Projekt w marcu 201 llr,—-—i 1 5 ' ~»
oddany^ [zostal | do konsultacji spolecznych[/otrzymuj^c wiele krytycznych uwa^-1. Po jego
publikacji pojawilo si^ rowniez wiele opracowan analizuj^cych dokument pod wzgl^dem
prawnym i praktycznynv .
Wszystkie proponowane modele PUZ (Tabela 3) majq na celu zwiekszenie dostepu
pacjentow do swiadczen medycznych (zwiekszenie wyboru swiadczeniodawcow i skrocenie
czasu oczekiwania na uslugej. Duzy nacisk kladziony jest rowniez na uslugi znajdujace sie poza1/-koszykiem gwarantowanym I/a takze poprawienie komfortu swiadczeniobiorcy. Propozycje
'"f Y"^poprzedzaj^ce 2011pywskazywaly takze na wlaczenie elementow konkurencji mi^dzy
platnikiem (platnikami) publicznym a prywatnyrr4j/jak rowniez podzielenie skladki na
spoleczn^ (taka sama dla wszystkich) i prywatn^ (zalezn^ od indywidualnego ryzyka).
10 Ustawa o dodatkowym ubezpieczeniu zdrowotnym zaprezentowana 9.03.2011, dostepna na stronachinternetowych Ministerstwa Zdrowiahttp://www.mz.gov.pl/wwwm z/index?mprm491 &ms^O&mHpl&rni=:::56&mx-'=0&mt:=::&Tny= i 31 &ma=01696111 Zestawienie uwag do projektu - uzgodnienia miedzyresortowe, czerwiec 2011http://www.mz.gov.pl/wwwfiles/ma struktura/docs/tabela uwagi duz. 0606201 l.pdf^f oraz opinie prawnewykonane dla Polskiej Izby Ubezpieczen wraz z ich wlasn^ propozycj^ tresci ustawyhttp://vvww.piii.org.pl/aktiialnosci/proiect/697/pagination/] <^ — (ctcsrf?P £ tf.Oti.,} o i'H>)12 Wiecej komentarzy na temat projektu ustawy m.in. w: Pustelnik A., Pj^watneubezpieczenia''zdrowotne wPplsc^jstan^becny, otoczenie_rjrawne, scenariuszejtx)zwo[u, Polityka Zdrowotna^Sij^jiTiarzec 2012istti?7tSordyl G., Niznik JT,^^aliza projektu ustawy o^3odatkqwyir£ubezpieczeniu zdrowotoyin^ w: Sulkowteka W.(red.), Ubezpieczenia gospodarcze i spoteczne. Wybrane zagadnienia ekonomiczne, Warszawa 2011,.
4. Uzasadnienie wprowadzenia dobrowolnych prywatnych ubezpieczen zdrowotnychw Polsce ze strony policy makers
Prywatne ubezpieczenia zdrowotne, obok systemu podatkowego i spolecznych
ubezpieczen zdrowotnych, sajedna z form spolecznej ochrony ryzyka wysokich kosztow opieki
zdrowotnej. Eksperci i decydenci, ktorzy rozwazaja wprowadzenie PUZ do systemu
zdrowotnego posluguja si? wieloma argumentami. Glowne cele przyswiecajace tym dzialaniom
to mi?dzy innymi:
f Gtagraniczenie publicznych wydatkow poprzez przeniesienie kosztow na prywatnych
\i ijednostki/i i. -i •»
(5judost?pnienie pacjentom wi?kszego wyboru swiadczen i swiadczeniodawcow/
iG stymulowanie rozwoju rynku prywatnych swiadczeniodawcowi'
V <£>:ach?cenie do konkurencji pomi?dzy publicznymi i prywatnymi ubezpieczycielami.
Wprowadzenie PUZ do systemu zdrowotnego jako znaczacego segmentu finansowania
uslug zdrowotnych wymaga rozwazania nie tylko zalet takiego rozwiazania, ale takze wad.
Wady polegaja na tym, ze prywatne ubezpieczenia zdrowotne, podobnie jak kazde
ubezpieczenia sprzyjaja nadkonsumpcji uslug w wyniku wyst?powania pokusy naduzycia
(nonszalancji wobec ryzyka). Prywatne ubezpieczenia zdrowotne charakteryzuja si? tendencja
do tzw. spijania smietanki (cream skimming), polegajacego na sklonnosci do preferowania w
ubezpieczaniu osob mlodszych i zdrowszych, czyli selekcji korzystnej dla ksztaltowania si?
kosztow ubezpieczenia i w konsekwencji tworzenia zysku firm ubezpieczeniowych. Ta
sklonnosc podwaza zasad? rownosci i solidarnosci.****—t
Z drugiej strony istotnym jest argument, ze PUZ zwi?kszaja wybor i dost?p (bez kolejek) do
swiadczen zdrowotnych, moga tez zapewnic lepszcj obslug? i wyzsz^ jakosc uslug
zdrowotnych. Odpowiadaj^ na popyt tej grupy ludnosci, ktora jest zamozniejsza i bardziej
swiadoma potrzeb zdrowotnych [22]. Mi?dzy innymi dlatego politycy wielu krajow decyduja
si? na wprowadzenie i rozwqj PUZ w systemie zdrowotnym swojego kraju.
W przypadku Polski glownym argumentem za wdrozeniem PUZ jest zwi?kszenie
dost?pnosci do swiadczen oraz odciazenie budzetow gospodarstw domowych od ponoszenia
bezposrednich oplat za swiadczenia zdrowotne. Podnoszony jest takze argument poprawy
zadowolenia z funkcjonowania systemu zdrowotnego. A zadowolenie to w Polsce jest niskie.
Wedhig Europejskiego Konsumenckiego Indeksu Zdrowia (EHCI^-)Euro Health Consumer ^
Index) Polska uzyskala obecnie 2ymiejsce w rankingu (na 34 analizowane kraje)^3, co oznacza
Health Cojisjimfij^o^eiiiousj^, Bruksela 15.05.2012 http://www.healthpowerhouse.com/files/ehci-2012-press-^ f 2 v. v<i .^v/l)*
bardzo niska^ ocene, ktora^ obywatele wystawili systemowi ochrony zdrowia. Takze polskieK>t*\4,<J(/LJ<4 <<L
statystyki ftrzcdaitawiaja, ze 78% spoleczenstwa jest niezadowolonych z opieki zdrowotnej. W
opinii Polakow glownym problemem jest ograniczony dostep do opieki specjalistycznej i badan
diagnostycznych, niska jakosc organizacyjna oraz skutecznosc zdrowotna udzielanych
swiadczen.
Wedlug licznych opinii zmiany, ktore mialyby nastapic w polskim systemic
zdrowotnym powinny przede wszystkim skupiac si$ na zwiekszeniu doplywu srodkow na
flnansowanie swiadczen. W duzej czesci opinii populacji (46%), naklady na opiek^ zdrowotn^
sa zbyt maleja~takze wskazuja na ich zle wykorzystywanie [23]. Juz w 2008 roku wyksztalcila
si^ opinia, ze wprowadzenie dodatkowych dobrowolnych ubezpieczen zdrowotnych
zapewniloby wlasciwa opiek^ zdrowotn^ kazdemu obywatelowi (47% badanych) a 33%/TV
wykupiloby ubezpieczenie zapewniaj^ce swiadczenia nie\e przez NFZ oraz te oW_ ^
wyzszej jakosci [23]. Tabela^_prezentuje dane dotycz^ce zainteresowania prywatnymi
polisami zdrowotnymi.
W sH~t OfrAfrf. W"'
TabelaT °Zrodlo: opracowanie \vlasne na podstawie [17, 24,25,26]
Dane prezentuJ3.ce gotowosc do nabycia dodatkowego ubezpieczenia nie s^ jednolite.
Roznice, podobnie jak w przypadku wartosci ubezpieczonych dodatkowo, wynikaj^ ze sposobu
przeprowadzania analiz. Z ostatnich badan CBOS wynika, ze spora czesc respondentow (43%)
( zainteresowanajjest) zakupieniem dodatkowej polisy zdrowotnej. Analiza popytu jasno
wskazuje na pozytywn^ korelacj^ z dochodem gospodarstwa domowego. Popyt przejawiaj^
mlodzi, lepiej wyksztalceni niieszkancy duzych aglomeracji. ,* jr xfe^^- o^t^^
& drugiej otronyj yialezy)^wzi^c pod uwag^ fakt, ze polskie spoteczenstwo j^efteFate^e nie. -'P
charakteryzuje si^ jeszcze wystarczajaca^ awersjc^ do ryzyka w ogole i nie/czesto wykupuje
ubezpieczenia nieobowi^zkowe (nadal male zainteresowanie ubezpieczaniem nieruchomosci,
dobrze poznane po ubieglorocznych powodziach czy wichurach) [19]. Zatem me do konca
mozna zawierzyc statystykom wskazuj^cym na spore zainteresowanie nabyciem PUZ, ktore w
rzeczywistosci moga^ prezentowac znikomy procent posiadaczy (nie | pozwalaj^cy
ubezpieczycielom na sprawne funkcjonowanie).
Pismiennictwo:
A 2-
1. Sekhri N., Savedoff W., Private Health insurance: implications for developing
countries, Bulletin of the World Health Organization? $3-(2^ 2005 ;— - — •**— - — s--v\_^-- -̂ "t\
2. Perker A., Scheffler R., Basset M, Private voluntary health insurance in development.
Friend_orfoe?, The World Bank 2007,
3. Perker A., Zweifel P., Schellekens O., Global marketplace for private health insurance.
Strength in numbers, The World Banki(2010*
4. OECD Proposal for taxonomy of health insurance, OECD Study on Private Health
Insurance, OECD Health Project* 2005.
5. Mossialos E., Thomson S., Voluntary health insurance in the European Union,
European Observatory on Health Systems and Policies^ 2004 *
6. Golinowska S. (red.), Modele ubezpieczen zdrowotnych w systemic ubezpieczen
spolecznych, Studia i materialy Instytutu Pracy i Spraw Socjalnychf £eszytf 3,> ~~"" //
Warszawa 1 993 »
7. Sowada C., Dobrowolne prywatne ubezpieczenia zdrowotne. Wy^zwania dla Polski w
swietle doswiadczen krajow Unii Europe] skiej, Zeszyty Naukowe Ochrony Zdrowia,
Zdrowie Publiczne i Zarz^dzanie fom I,, nr 1^2003 * _L 4 ',
8 . Wasem J. , Regulacj a rynkow pry watnego ubezpieczenia zdrowotnego w Polsce, Proj ekt
Ministerstwa Zdrowia i Banku Swiatowego, 200 1,
9. Sobczak A., Dudzik E., Juszczyk G., Prywatne ubezpieczenia zdrowotne w Polsce
raport z badan, Uniwersytet Warszawski, Warszawa, 2003.
10. Pukala R., Glowne bariery rozwoju ubezpieczen zdrowotnych jw Polsce, Polityka
Zdrowotna, ^owr^, grudzien 2004 j JT '. Z^S*
11. Holly R., The development of the private health insurance and medical services market
in Poland in the years_200g2010, Polityka Zdrowotna2aU—
12. Pustelnik A., Prywatne ubezpieczenia zdrowotne w Polsce (5)stan obecny, otoczenie
prawne, scenariusze rozwoju, Polityka Zdrowotna ̂ C marzec 2012 ' X ' yj&QJ *
13. Polska Izba Ubezpieczen, Rola prywatnych ubezpieczen zdrowotnych w systemic
ochrony zdrowia. Jak wplywaj^ na dost^p do swiadczen, innowacji i lekow — kluczowe
tezy i rekomendacje, opracowanie przygotowane we wspolpracy z Zwi^zkiem
Pracodawcow Innowacyjnych Firm Fajma^eutyjcznychJNPARMA, 201 1 ,
14. Owoc J., Czy wspolplacenie lub suplementarne ubezpieczenia zdrowotne mog^
poprawic dzialanie polskiego systemu ochrony zdrowia — polemika z raportem Ernst &
Young, Wiadomosci Ubezpieczeniowe, 4/2011, Warszawa cLo/ltf L\
15. Thomson S., Mossialos E., Private health insurance in the European Union. Final report
prepared for the European Union Commission, Directorate General for Employment,
Social Affairs and Equal Opportunities, London School of Economics and Political
Science, czerwiec 2009_
16. OECD Survey of Health System Characteristics 2008£2009, OECD Health Data 2009
17. Czapinski J., Panek T. (red), Diagnoza Spoleczna 2011, Rada Monitoringu
Spolecznego, Warszawa 2011,
18. GUS,^hki_r^n^kj:ibezpieczeniowy 2011, Warszawa 2012^1
19. CBOS, Korzystanie ze swiadczen i ubezpieczen zdrowotnych, Warszawa, marzec 2012 ..
20. Golinowska S., Sowada C., Tambor M., Dubas K., Jurkiewicz-Swi^tek I., Kocot E.,
Seweryn M., Rownowaga^ finansowa oraz efektywnosc w polskim systemic ochrony
zdrowia. Problemy i wyzwania, Uniwersyteckie Wydawnictwo Vesalius, Krakow 2012 .>
21. Polska Izba Ubezpieczen, Budowanie systemu Prywatnych ubezpieczen zdrowotnych
w Polsce. Propozycja rozwi^zaii, Koncepcja Komisji Ubezpieczen Zdrowotnych i
Wypadkowych PIU prz^gqtowana^ przez Fundacj^ Naukow^ Instytutu Badan
Strukturalnych, Warszawa, luty 2008«
22. Brunner G., Gottret P., Hansl B., Kalavakonda V., Nagpal S., Tapay N., Private
voluntary health insurance. Consumer protection and prudential regulation, Bank
Swiatowy, Waszyngton 2012^
23. CBOS, Opinie o funkcjonowaniu systemu opieki zdrowotnej, Warszawa, marzec 2012,
24. CBOS, Sytuacja w opiece zdrowotnej, Warszawa, marzec 2008«
25. CBOS, Gotowosc do zmian w sluzbie zdrowia, Komunikat z badan, Warszawa,marzec
2010.
26. CBOS, Polacy o panstwowej i prywatnej opiece zdrowotnej, Warszawa, kwiecien 2012 •
27. Colombo F., Tapay N., Private health insurance in OECD countries: the benefits and
costs for individuals and health systems, OECD Health Working Papers, 2004 *
28. Magda I, Szczygielski K., Ocena mozliwosci poprawy dzialania polskiego systemu
ochrony zdrowia. Wspolplacenie i prywatne ubezpieczenia zdrowotne, Raport w
ramach programu Sprawne Panstwo, Ernst & Young 2011*
29. Jurkiewicz L, Tinardon C., Rynek prywatnych ubezpieczen zdrowotnych w krajach
europejskich. Przyklad rozwi^zan francuskich, Zeszyty Naukowe Ochrony Zdrowia.
Zdrowie Publiczne i Zarz^dzanie, )^mfi^:rf^--20\0 ^ VHI A ; $5&> jo5,
30. Sordyl G., Niznik J., Analiza projektu ustawy o dodatkowym ubezpieczeniu
zdrowotnym, w: Sulkowska W. (red.), Ubezpieczenia gospodarcze i spoleczne.
^Wybrane zagadnienia ekonomiczne, Warszawa 2011,
31. Lewis M., Whojs paying for health care in Eastern and Central Europe?, The World
Bank 2000. .
32. Mossialos E., Dixon A., Figueras J., Kutzin J..jFunding health care: options for Europe,
European Observatory on Health Systems and Policies Series, WHO 2002 „
33. Golinowska S., Oplaty nieformalne w ochronie zdrowia. Perspektywa i doswiadczenia
polskie, Zeszyty Naukowe Ochrony Zdrowia. Zdrowie Publiczne i Zarz^dzanieJ-tem—
Wykresy i tabele (
pJl̂ S
Ramka IfPrywatne ubezpieczenia zdrowotne wedlug OECDI s~\z/~~^~-—^^—\^—^^~*<——x—•—-x_---"—^_--->—-\^-^ii--\_-~^->—-
Prywatne ubezpieczenia zdrowotne
Podstawowe- zapewniajedyny dostqp do opieki zdrowotnej z powodubraku powszechnego ubezpieczenia (brak powszechnego systemu, nie
„ objecie pewnych jednostek/grup, mozliwosc odstqpienia od
Rownolegle- zapewnia swiadczenia objete rowniez przez powszechnysystem, ale z szybszytn dostepem i wiekszym wyborem (np. lekarza,placdwki); posiadanie tego ubezpieczenia nie zwalnia z oplat dosystemu powszechnego.
Uzupefnia/CfCe- pokrywa koszty, ktore pacjent mimo posiadania— ubezpieczenia musi poniesc w momencie korzystania ze swiadczen
medycznych (wspotptacenie).
Doddtkowe- zapewnia dostep do swiadczen, ktore nie znajdujq sie w_ koszyku swiadczeh gwarantowanych w powszechnym systemie (np.
opieka dentystyczna, leki, rehabilitacja; a takze lepszq jakosc —dodatkowe udogodnienia w szpitalu).
\ poh-ywa kosztyswiadczen ktore sq rowniezdostepne w powszechnym systemie.
Zasadnicze- jedyna dostepnaforma zabezpieczenia przedkosztami opieki zdrowotnej.
, ^be*
..'V
Zrodlo: Opracowanie wlasne na podstawie Nfl
ta -9\7jvistio
Pro
" <r
EconomicsFunkcjonalny podziai prywatnych ubezpieczen zdrowotnych wedlug autorow z London School of
Alternatywne
Zapewnia swiadczenia, ktoredostepne sq w koszykuswiadczen gwarantowanych wpowszechnym systemicosobom, ktore nie majq dostqpulub mogq odstqpic odpowszechnego systemu.
Piywatne ubezpieczenia zdrowotne
Uzupetniajqce
Zapewnia swiadczeniawylqczone z koszyka swiadczengwarantowanych wpowszechnym systemie orazpokrywa koszty wspolplacenia.
Dodatkowe
Dotyczy swiadczen, ktoreznajdujq sie w koszykuswiadczen g\varantowanych,zapewniajqc jednoczesnieszybszy dostep, wiekszy wybor(placowek,swiadczeniodawcow), wyzszqjakosc.
: ; . . . . . . . : • : H)^Zrodlo: Opracowanie wlasne na podstawie [5].
3L
Tabela ̂ P^pulacja posiadaj^ca prywatn^ polise ubezpieczeniow^ (w%) oraz udzial fmansowania PUZ wcalkowitych ^ ^ ""
Kraj
Austria
Belgia
Bulgaria
Cypr
Czechy
Dania
Finlandia
Francja
Grecja
Hiszpania
Holandia
Irlandia
Litwa
Lotwa
Niemcy
Norwegia
Polska
Portugal i a
Slowenia
Udzial populacjiposiadajacej PUZ (2007r. lub
ostatni dost^pny) ( %)
33,7
77,4
4,6
20
<1
15,5
12
92
12
18
92
50,9
0,2
15,6
27,9
3,5
6,3**
15,7
73,8
UcTzial pry watnego fmansowaniaw formie PUZ w calosci
wydatkow na ochron^ zdrowia(201 Or. lub ostatni dost^pny) (%)
4,7
4,8
0,4
6,7
0,6
1,7
2,2
14,2
1,6
6,5
5,2
8,4
0,4
1,0
9,3
0,1
0,7
4,6
13,3
Szwecja
W?gry
Wielka Brytania
Wlochy
3,3
8,3*
10,6
6,1
0,3
2,5
3,3
0,9
Uwagi: *auma ubezpieczonych w firmach komercyjnych (2,1%) i organizacjach wzajemnych (6,2); **dane wedhig raportuDiagnoza Spoleczna 201^1 •Zrodlo: Opracowanie wlasne na podstawie [15,16,17] oraz danych OECD iLibrary
"jP. * \, 'p&'"*&<i i* jvi :> <uxxi (MU^tx
Tabela'I^Zestawienie d^nych dotyczacych^odsetka i cech posiadaczyJ^UZ w^Polsce wgdhig zrodja infprmacjiZrodo
Ochrona zdrowia wgospodarstwachdomowych
Diagnoza Spoleczna
CBOS2012
Rok i wartosc^
2006r: 2,2%
201 Or: 3, 9%
2002003r:
200r.2009ir:201l|r.
4,9%4,3%4,3%5,0%5,1%6,3%
2012r:"S
19%
DoSatkowe informacje
Odsetek osob maj^cych uprawnienia do swiadczen w ramach
Przewazaj^ca cze^c posiadaczy byla w wieku 25^4 lata, wdobrym stanie zdrowia j, charakteryzuj^ce sie wysokimizarobkami, zamieszkuj^ca duze miasta, dla 26% posiadaczypolise wykupil pracodawca.
Korzystanie z placowek opieki zdrowotnej finansowanej zabonamentow/^Charakterystyka gospodarstw domowych:wyzsze wyksztalcenie, malzenstwa z dziecmi, mieszkaj^cy wnajwiekszych miastach, z wyzszymi zarobkami.
Zadane pytanie: Czy ma Pan/Pani wykupione dodatkowe,dobrowolne ubezpieczenie zdrowotne (abonament, polisezdrowotn^)?Cechy deklaruj^cych: wiek \&~$4 lata, karda kierownicza ispecjalisci, lepiej wyksztalceni, w lepszej sytuacji materialnej;W tym 6% to polisy wykupione przez pracodawce.
&flfjl
Zrodlo: opracowanie wlasne na podstawie [17, 18, 19]
2000 2003 2005 2007 2009
H Srodki prywatne • Axnamenty
2011
~
»**u
*
Wykres 1/Odsetek gospodarstw domowych korzystaj^cych z placowek opieki zdrowotnej wedhig zrodla ftt«-f ' 'Jinan so wania'usltrg •—"^-'~x~-~-— ^— v——%v_—-—v_^_—v— •••-->.—- ~-~—^ C$ pZrddto: opracowanie wtasne na podstawie [17]
vo
pTabela p Zgsj;a}\uenie jgrojektow dotycz^cych prywatnych ubezpieczen zdrowotnych na przestrzeni 12 latProjekt
Od 1999roku
Project ,,Hausnera"2003|r.
^Projekt ,,Religi"200^007Projekt RPO2008|r.
nProjekt PIU
Projekt MZ2011k-.
n
-' -—— - — — — Zatezema- = ^~
Wt^czenie prywatnych jednostek do zarz^dzania obowi^zkow^ skladk^ubezpieczenia zdrowotnego.Wprowadzenie prywatnych ubezpieczen o charakterze suplementarno-komplementarnym (swiadczenia o podwyzszonym standardzie, spoza koszykaswiadczeh gwarantowanych).Wprowadzenie rownoleglych dodatkowych ubezpieczen zdrowotnych tj.gwarantuj^cych dostep do swiadczen w ramach ubezpieczenia obowi^zkowego.Wielofilarowy system (I-obowiazkowy, II- obowi^zkowy prywatny, II- prywatnydobrowolny), gdzie kazdy z platnikow moze na podstawie listy procedur z koszykaskonstruowac wlasny produkt ubezpieczeniowy.Wprowadzenie altematywnego systemu prywatnych ubezpieczen zdrowotnych (zestawk^ kapitacyjna^ i dodatkowa). Szeroki wybor opcji ubezpieczeniowychoferowany przez prywatne fundusze zdrowia.Dodatkowe ubezpieczenia zdrowotne maj^ce spemiac potrojn^ funkcjesubstytucyjn4, komplementam^ i suplementarn^. Ulgi podatkowe dla plac^cychskladki na PUZ, wl^czenie skladek na PUZ do zakladowych funduszy socjalnych,finansowanie medycyny pracy w ramach polisy pracowniczej. L
Zrodlo: opracowanie wlasne na podstawie [21] oraz projektu ustawy o dodatkowym ubezpieczeniu zdrowotnym z 201 f
A,' ok
A 8
Tabela ^Inforrnacje na temat gotowosci zakupu PUZ w Polsce wediug wybranych zrodej^.Zrodlo danycH
Diagnoza I /Spoleczna, 200lr.
CBOS, 201 Of,
Ochrona zdrowiajvgospodarstwach v-'
domowych w 2010Jr.(GUS) *
CBOS, 2012r.
n
""WartoscGotowosc wykupieniadobrowolnego ubezpieczeniazdrowotnego w prywatnymzakladzie ubezpieczen:15%przycenie<100&4% przy cenie >101
Gotowosc zakupu dodatkowegoubezpieczenia:Zdecydowanie tak: 8%Raczej tak: 28%
Tfooatkowe informacjeZadano pytanie czy istnieje zainteresowanie wykupieniempolis dobrowolnego ubezpieczenia zdrowotnego napokrycie kosztow leczenia oraz jakq sume gospodarstwabylyby gotowe przeznaczyc miesiecznie na ten eel.51% gospodarstw domowych nie jest zainteresowanych,31 % uwaza, ze ich na to nie stac
Zadane pytanie:Powszechne ubezpieczenie zdrowotne nie obejmujewszystkich swiadczen zdrowotnych. Czy zdecydowat(a)bysie Pan(i) na optacanie dodatkowego dobrowolnegoubezpieczenia, aby miec zagwarantowane w razie potrzebynieodptatne leczenie na wyzszym poziomie oraz w takichprzypadkach, ktorych nie obejmuje obowi£jzkoweubezpieczenie zdrowotne?Sklonnosc do zakupu PUZ wykazywaly osoby pracujcjcena wlasny rachunek
Zamiar wykupienia ubezpieczenia poza systemem powszechnego ubezpieczenia zdrowotnegowskazalo 4,2% badanych
200(]r.:2004r.:2007V.:2008r.:201 dr.:201
42%35%34%33%36%43%
Zadane pytanie:Prosze powiedziec, czy zdecydowal(a)by sie Pan(i) nasamodzielne optacanie dodatkowego, dobrowolnegoubezpieczenia, aby miec zagwarantowane, w raziepotrzeby, nieodplatne leczenie na wyzszym poziomie orazkorzystanie z ustug, ktorych nie obejmuje obowi^zkoweubezpieczenie zdrowotne?
Zrodlo: opracowanie wlasne napodstawie [17, 24,25,26]