Post on 28-Feb-2019
1
Budowa i działanie komputeraUrządzenia peryferyjne Pamięci masowe Materiały dla ucznia Z.S.O. im Stanisława Staszica w Zgierzu
1. Co to j KOMPUTautomatzakodow
Współczkomputekompute
jest komp
TER ‐ elektrotycznego prz
wanych liczb
zesny kompuerowy, gdzieera.
puter?
oniczna maszzetwarzania ).
uter to zespóe rodzaje zast
Urządzenia pe
zyna licząca (informacji (d
ół urządzeń wtosowanych
eryferyjne
(z ang. compdanych), prze
wewnętrznycurządzeń ok
pute – obliczaedstawionyc
ch oraz zewnkreślają prze
ać), urządzenh cyfrowo (t
nętrznych złoznaczenie or
nie elektronitzn. za pomo
ożony w tzw.raz zdolności
iczne służącecą odpowied
zestaw i operacyjne
2
e do dnio
2. Typy k Komputepecet) – latach 80zazwyczaszerszym
(
M
przetwarjest świaposiada dwspółczyobsługiwczas rozs
N
Laptopy sznajdują nośnikówużytkownpodział knotbuk, mfunkcjon PDA – (adłoni lubtop ‐ na woprogramrysikiem,zbliżone Zastosowsłużbowyksiążka afilmów, efotografikomunik
komputeró
er osobisty ‐ obecnie nastę
0. Przeznaczonaj stacjonarny
m do komputerMacintosh, M
Stacja robpracy (w
komputero
Mainframe ‐ (rzania danych dczenie usługdużej mocy obynnikami wielo
wać dziesiątki tądne czasy re
Superkompmog
Wykopogodowyc
Notebook ‐ ko
są zbudowanesię wszystkie
w (CD‐ROM, Dnikiem (klawia
komputerów pmniejszy i łatwują wymienni
ng. Personal D w kieszeni. Dwierzchu). Palmowanie, np. , gdyż wyposado niego znak
wanie palmtopym. Podstawodresowa. Dod
edycja tekstówczny oraz kamatory internet
ów
(ang. Personaępca klonów mny przede wsz. W węższym rów osobistyc
Mac).
bocza ‐ W popw odróżnieniuowych mianem
ang. main ‐ głi większych m
g dużej liczbie bliczeniowej, ozadaniowośctysięcy równoeakcji (poniżej
uter ‐ (ang. sugące wykonyworzystywane sąh Do nieliczny
omputer przen
e przeważnie podzespoły w
DVD‐ROM, HD atura, ekran Tprzenośnych pwiejszy do prze.
Digital AssistaDoskonałym prlmtopy są kompobrane lub z
ażone są w ekrki graffiti), a npów jest bardzowe funkcje: kdatkowe funkw, współpracamera, odtwarztowe, telnet,
al Computer, smikrokomputezystkim do użyznaczeniu PC
ch zaliczamy t
ularnym znacu od serwera, m tym określa
wyłącznie
łówny frame ‐możliwościach
użytkownikówa specjalizuje ci. Komputer o
olegle pracując 1 sekundy).
upercomputewać biliony opeą one do zadaych firm produ
nośny o param
jako pojedyncwewnętrzne (p DVD, Blu Ray
TFT oraz Trackpomiędzy laptzenoszenia). W
nt, komputerrzykładem komputerami prozakupione w Iran dotykowyiektóre posiadzo szerokie. M
kalendarz, termcje: czytanie ea z urządzeniazanie muzyki (SSH), gry i wie
stąd skrót PC iera wyprodukytku osobistegoznacza kom
akże np. kom
czeniu stacja rktóry tylko ud
a się każdy kome do jej obsług
‐ szkielet) Są sh niż komputew. W odróżniesię w wydajn
o architekturzcych użytkow
r), komputeryeracji na sekuań wymagającukujących kom
metrach techn
cze niewielkieprocesor, pamy, dyskietki), ukPoint lub toutop (większy i
W chwili obecn
kieszonkowymputerów PDogramowalnynternecie. Pa
y. Większość zdają także wb
Mogą służyć zaminarz, kalkule‐booków, przami GPS, dyktanp. MP3), obsele innych.
i powszechne kowanego przgo, domowegputery standaputery produ
obocza to każdostępnia zdamputer, który
gi. Pokrywa się
systemami o dr domowy. Ceeniu od superych operacjac
ze mainframe ników zachow
y o największyndę, wyposaż
cych ogromnymputery takie
nicznych zbliżo
e zamykane urmięć, itd.), wyburządzenia komchpad). Począcięższy) oraz
nej obydwa te
) to mały, przDA może być pymi ‐ można wlmtopy obsłu nich rozpozn
budowaną klawarówno w życlator, notatnikzechowywaniafon, wbudowsługa Internet
polskie okreśez firmę IBM o i biurowegoardu IBM‐PC, kcji Apple
żdy komputer lnie jakieś usł
y jest do tej sieę to z grubsza
dużej wydajnoelem systemurkomputera Mch I/O i bardzomoże z powo
wując równocz
ych w danym ożone w pamięch ilości oblic
ej klasy należą
onych do kom
rządzenia, w kbrane wejściamunikacji z ątkowo istniałnotebook (wy
e określenia
enośny komppalmtop (ang. w nich instalow
guje się międaje pismo odrwiaturę kciukiu prywatnymk (także notate/przeglądan
wany cyfrowy tu (WWW, e‐m
ślenie w
o, w
przeznaczonyugi). W szczegeci podłączonz terminem k
ości mainframe
Mainframe nieo wysokimi odzeniem ześnie cały
okresie mocacęci operacyjnezeń np. do sym Cray, HP. Silic
mputerów stac
których dla
ł umowny ymowa
puter osobistypalm ‐ dłoń,
wać zy innymi ręczne (lub ową.
m, jak i tki odręczne), ie zdjęć oraz aparat
mail,
y do bezpośrególności w siey, a który nie
komputer oso
ch obliczeniowe rzędu terabamulowania zjacon Graphics,
cjonarnych.
, mieści się w
3
edniej eciach
służy bisty.
wych, ajtów. awisk IBM.
4
3. Podstawowe elementy komputera osobistego Typowy komputer ma budowę modułową poszczególne elementy można zestawiać ze sobą (w obrębie pewnych grup modeli) dostosowując urządzenie do funkcji jaką ma pełnić. Elementy komputera: jednostka centralna monitor klawiatura mysz urządzenia peryferyjne
3.1. Jednostka centralna
zwana także jednostką centralną lub komputerem, zasadnicza część zestawu komputerowego zawierająca najważniejsze elementy składowe komputera, zawarte we wspólnej obudowie, stanowiąca zazwyczaj jednostkę handlową. W zależności od konstrukcji danego typu komputera, zawiera:
• płyta główna jest tzw. szkieletem (kręgosłupem) komputera. Stanowi zespół układów (chipset) i ścieżek drukowanych (magistrala) oraz specjalnych gniazd (procesora, pamięci, oraz kart rozszerzenia itp.) połączonych ze sobą równolegle tak aby umożliwić przesyłanie danych, adresów i sygnałów sterujących.
Chipset to element elektroniczny występujący w wielu częściach składowych komputera (płyta główna, karta graficzna, karta sieciowa, karta muzyczna). Wydajność i niezawodność komputera w znaczącej mierze zależy od tego układu. Układ ten organizuje przepływ informacji pomiędzy poszczególnymi podzespołami jednostki centralnej. W skład chipsetu wchodzą zazwyczaj dwa układy zwane mostkami.
Mostek północny odpowiada za wymianę danych między pamięcią a procesorem oraz steruje magistralą AGP (teraz już także PCI‐E 1‐16x).
Mostek południowy natomiast odpowiada za współpracę z urządzeniami wejścia/wyjścia, takimi jak np. dysk twardy czy karty rozszerzeń.
Magmiędprzektóryszyn
Gniatypulub p
Złączprzy
ZłączkomSATA
Złączi bai pro
Złączurząwprodoty
• procesoparamesą napiprocesoproduce
• pamięćw którywygląda
gistrala to zedzy połączonnoszą się poy sprawia, żey danych, szy
azdo procesou SOCKET (popiny, na któr
za ISA, PCIłączania kart
za IDE inteunikacji z dy
A) standard t
za SATA jesrdziej elasty
owadzenie ic
za ATAPI indzeniami paowadzająca yczyło to nap
or jest to etrem procesięcia zasilanora. Złożonoenci to Intel
ć to elektroym można zaa następując
espół linii ornymi urządzeomiędzy posze system koyny kontroln
ora czyli rodoziomo połoe wkłada się
I, AGP, PCIt rozszerzeń
erfejs systeyskami twarten jest okre
st następcą ryczne kable h w obudow
nterfejs systeamięci maso
wiele usprpędów CD‐RO
arytmetyczsora jest częia układów ść dzisiejszyci AMD
niczny układapisać pewneco:
Pam
opera
RAM
raz układóweniami. W kzczególnymi mputerowy
nej, szyny rdz
zaje podstawożona prostoę procesor) lu
I‐E to magido płyty głów
mowy w kdymi. Używa
eślany jako PA
ównoległej mz mniejszą
wie, co popra
emowy w koowych. ATAPrawnień poOM/DVD, na
zno‐logiczna ęstotliwość ta
jak równieżch procesoró
d, w który e informacje
Pa
mięć
acyjna
ROM
SLO
w przełączająomputerachelementamstaje się ok
zeniowej
wek, na któryokątna płytkaub SLOT (wyg
strale oraz wnej.
komputeracha się także sATA (od "Par
magistrali ATilością styk
wia warunki
omputerach PI to de facd kątem opędów taśm
jednostka aktowania liż moc wydziów sięga 20‐
wyposażonye, a następni
amięć
Pamięć
podręczn
OT
SOCKET
cych służącyh jest rodzajei komputerareśloną cało
ych montujea, zawierająglądem przyp
łącza dla k
h klasy PC skrótu ATA, rallel ATA").
TA. Do transmków, budow chłodzenia
klasy PC przcto rozszerz
obsługi wymmowych.
centralna czona w Hz,ielana (w po‐40 mln tran
y jest każdye odczytać.
aPamię
masow
T
ych do przesem "autostra. Magistrala
ością. Magist
e się procesoca dziurki napomina sloty
komputerów
i Amiga pod moment
misji przewidwa kabli upr
wewnątrz ob
zeznaczony dzona wersja miennych m
komputera.MHz oraz Gostaci ciepła
nzystorów a
y komputer. Podstawowy
ęć wa
syłania sygnady", którą djest elemenrala składa s
ory, są to gnia piny procey ISA, PCI i AG
w osobistych
przeznaczonyu wprowadz
dziane są cieaszcza instabudowy.
do komunikastandardu
ediów. Głó
. PodstawoHz. Dosyć w
a) podczas pnajbardziej z
Jest to uky podział pam
5
ałów dane
ntem, się z:
iazda esora GP)
h do
y do zenia
eńsze alację
acji z ATA, wnie
wym ważne pracy znani
łady, mięci
W tej cz
Pamięć
RAM (apamięcaktualnwiększopracy pgłównie(proces
ROM (arodzaj ona staprzebie
Pamięć
Jest forChodzi poziomalbo 3 buforowprzez pr
• obudow
ObudowPod wzobudówwzględe(więcej
• porty I/
Porty typu PS/2 ‐ myszklawiatura
zęści tematu
operacyjna
ang. Randomią użytkowniie wykonyw
ości pamięci programów me jako pamorów specja
ang. Read‐Opamięci opełe dane potgu w cyfrow
podręczna
rmą szybkiejo dane używy. Cache jespoziomy p
wany w pamrzeglądarkę.
wa
wy komputezględem wyw komputeraem architektinformacji W
/O (porty IN
zka i
Pot USB – najczęściej podłączamyurządzenia peryferyjne
zajmiemy si
m Access Meika lub pamiane programRAM jest t
muszą być zamięć operalizowanych)
Only Memoreracyjnej urzrzebne w pr
wym generato
j pamięci powane przez st elementempamięci cachmięci RAM, a
erów typu PCymiarów i ka: desktop ortury są to c
Wikipedia).
PUT/OUTPU
Port LPT (złącrównoległe),drukarkę lub
y
Port COM (złącze komunikacyjszeregowe), służy do podłączenia myszki lub modemu
ię pamięcią o
emory) ‐ jestęcią o dostę
my i dane dlatracona w mapisane na j
acyjna komkomputera
ry – potocznządzenia eleracy urządzeorze funkcyjn
odręcznej, wprogram jakm właściwie he oddzielaja dokument
C różnią się kształtów mraz Tower(Mztery typy:
UT, porty WE
cze komunikacyj zazwyczaj podłą skaner
ne
Port D‐Suw tym prwyjście zintegrowgraficznejto zazwyczajmuje dszeregow
operacyjną o
t to podstawpie swobodna tych progr
momencie zaakimś nośniputera, jak(np. kart gra
nie przyjęta ektronicznegnia ‐ np. pronym.
w której przk i sam kod
wszystkich jącej go odty HTTP są b
od siebie wożna obecn
MINITOWER, AT, ATX, N
EJŚCIA/WYJŚ
ne ączamy
GAMgameMID
ub (VGA) ‐ zypadku
wanejkarty j. Miejsce czaj drugi port
wy.
Pomziz pkam
oraz pamięci
wowy rodzajnym. W pamramów, orazaniku napięcku danych.
ko pamięć aficznych, dźw
definicja ‐ o, w szczegocedury star
zechowywanprogramu. Zsystemów ‐ pamięci R
buforowane
wymiarami i ie rozróżnićMIDITOWERLX, Mini‐PC
ŚCIA)
ME PORT, najczęśepada, korzystajI
orty typu miniJACK
ntegrowanej płytą główna arty
muzycznej.
ą podręczną
pamięci cyfmięci RAM prz wyniki ich pcia zasilaniaPamięć RAM
niektórychwiękowych,
pamięć tylkgólności komrtowe kompu
ne są częstoZazwyczaj po
współczesnAM. Dostępprzez pośre
kształtem oć dwa podsR, BIGTOWER
oraz stosun
ściej do podłaczeą z niego urządze
.
frowej zwanzechowywanpracy. Zawa, dlatego w
M jest stosow komponenitp.)
ko do odczymputera. Zaw
utera, czy pr
o używane dodzielona jesy procesor m
p do dysku edniki HTTP
raz architektawowe rod
R), natomiastnkowo nowy
nnia joysticka, enia muzyczne
6
y też ne są rtość
wyniki wana ntów
ytu) ‐ wiera róbki
dane. st na ma 2
jest oraz
kturą. dzaje t pod
y BTX
3.2. MoJest opekomkrysO ja
•
••
•
Port DVI kompute
• DVI‐prze
• DVI‐typu
• DVI‐
Port ETHpodłącze
Port PHOumożliwi
Port FireumożliwikomputeCompute
• dysk tw
• napęd d
• napęd w rozdz
• karty roklasyfik
onitor to urządze
ratora z komputera. Wyształach (LCDkości monito
plamka ‐wyświetliwraz z pr
rozmiary
rozdzielczbyć ostrkompute
kolory w
(ang. Digitalra. Złącze DV
I ‐ przesyła zejściówki moż
D ‐ przesyła u DVI, jest w
A ‐ przesyła
HERNET – stanie wtyku RJ
ONE (DSL/Aający podłąc
ewire (nazywającego szybrów osobis
er.
wardy, czytaj
dysków mag
dysków optziale Pamięc
ozszerzeń tykowany jak u
enie (wchodomputerem.yróżnia się D), oraz moniora decydują
‐ jej wielkośić, im mniejszekątną ekra
ekranu ‐ czy
zość ‐ jest torzejszy, jestrze karty gra
jakich obraz
Visual InterfVI występuje
zarówno danżna go połąc
tylko dane cpełni kompa
tylko dane a
andard portuJ45.
ADSL) – stanczenie wtyku
wany wymibką komuniktych i cyfr
j więcej w ro
gnetycznych
tycznych (CDi masowe
ypu: karta sirządzenia we
dzące w sk Zadaniemmonitory la
itory plazmoą m.in. takie
ć decyduje sza plamka tyanu (0,28 mm
yli przekątna
o ilość pikselit to jednakaficznej, któr
może być w
face) ‐ stande w 3 wariant
ne cyfrowe, jaczyć ze zwykł
cyfrowe, zapeatybilne z HD
analogowe.
u wykorzysty
ndard wystęu RJ11.
ennie i.Linkację i usługi
rowych urzą
zdziale Pami
(FDD), czyta
D‐ROM, DVD
eciowa, kartejścia‐wyjści
kład zestawumonitora j
ampowe (kiowe.
parametry ja
o rozmiaracym dokładniem ‐ 21 calow
ekranu wyra
i w poziomiek uwarunkora bezpośred
wyświetlany n
dard złącza potach:
ak i analogowłym złączem
ewnia najwyDMI;
ywanego w
ępującego n
k lub IEEE 1w czasie rzeądzeń optyc
ięci masowe
aj więcej w ro
D‐ROM, Blu
ta muzycznaa)
u komputerjest natychineskopowe)
ak:
ch najmniejsejszy obraz,
we; 0,25 mm
ażana w cala
e i w pionie. owane rówdnio decyduje
na ekranie m
omiędzy kar
we. Po zastoD‐Sub karty
yższą jakość o
sieciach kom
najczęściej w
1394) to sczywistym. Ocznych. Roz
e
ozdziale Pam
‐ray, HD DV
a, karta grafi
rowego) do miastowa w) ‐ CRT, m
szych detali przy czym śr‐ 15 calowe)
ach (1 cal = 2
Im wyższa ronież możliwe o jakości w
monitora pod
tą graficzną,
osowaniu włagraficznej;
obrazu ze ws
mputerowyc
w modemac
standard łącOpracowanyzwijany prz
mięci masow
VD, HD VM
iczna (to rów
bezpośrednwizualizacja onitory opa
jakie monitrednia wielko;
,54 cm );
ozdzielczośćwościami zawyświetlaneg
dawane są w
a monitorem
aściwej
szystkich złąc
h, umożliwia
ch dostępow
cza szeregowy w roku 199ez firmę A
we
D), czytaj w
wnież urządz
niej komuniwyników p
arte na ciek
tor jest w stość plamki ro
tym obraz mainstalowanego obrazu.
bitach:
7
m
cz
ający
wych,
wego 5 dla
Apple
więcej
zenia
ikacji pracy kłych
tanie ośnie
może ej w
8
8 ‐ bitów = maks. 256 kolorów (minimum dla multimediów) 16 ‐ bitów = maks. 65 536 kolorów (HighColor, jakość wideo) 24 ‐ bity = maks. 16,8 mln kolorów (TrueColor, jakość fotograficzna); Dokładniej 224
kolorów 32 ‐ bity = maks. 4,3 mld kolorów (TrueColor, szybszy dostęp do pamięci); Dokładniej
232 kolorów
• częstotliwość odświeżania ‐ im wyższa tym lepsza, co objawia się mniejszym migotaniem obrazu, rozsądny poziom to 85 Hz lub 100 Hz dla mniejszych monitorów.
3.3. Klawiatura Uporządkowany zestaw klawiszy służący do ręcznego sterowania urządzeniem lub ręcznego wprowadzania danych. W zależności od spełnianej funkcji klawiatura zawiera różnego rodzaju klawisze – alfabetyczne, cyfrowe, znaków specjalnych, funkcji specjalnych, o znaczeniu definiowanym przez użytkownika. Klawiatura programisty – określenie układu klawiatury QWERTY umożliwiającego wprowadzanie znaków charakterystycznych dla języka polskiego.
3.4. Mysz Jest to urządzenie wskazujące używane podczas pracy z interfejsem graficznym systemu komputerowego. Wynaleziona została przez Douglasa Engelbarta w 1963 r. Mysz umożliwia poruszanie kursorem po ekranie komputera poprzez przesuwanie jej po powierzchni płaskiej. Mysz odczytuje zmianę swojego położenia względem podłoża, a po jego zamianie na postać cyfrową komputer dokonuje zmiany położenia kursora myszy na ekranie. Najczęściej wyposażona jest w kółko do przewijania ekranu. Jak większość urządzeń wchodzących w skład zestawu komputerowego również i myszka ewaluuje ku nowoczesności i tu możemy dokonać podziału tego urządzenia na:
• Mysz mechaniczna
• Mysz optyczna
• Mysz laserowa
• Mysz powietrzna
• Mysz wertykalna
Portami obsługującymi myszki są porty PS/2, USB oraz porty szeregowe COM.
3.5. Urządzenia peryferyjne Urządzenia te nazywane są również urządzeniami wejścia i wyjścia. Poniżej został zaprezentowany podział tych urządzeń oraz opis wybranych urządzeń używanych najczęściej w zestawach komputerowych.
Urządzenia wejścia Urządzenia wyjścia Urządzenie wejścia‐wyjścia
Klawiatura Urządzenie wskazujące (np. mysz)
Mikrofon Skaner
Aparat cyfrowy Kamera wideo
Kamera internetowa
Monitor Drukarka
Ploter Głośniki
Słuchawki Karta graficzna
Karta dźwiękowa Karta sieciowa
Monitor dotykowy Modem
Urządzenia wielofunkcyjne
9
Drukarka tu urządzenie współpracujące z komputerem, służące do przenoszenia danego tekstu, obrazu na różne nośniki druku (papier, folia, płótno itp). Niektóre drukarki potrafią również pracować bez komputera, np. drukować zdjęcia wykonane cyfrowym aparatem fotograficznym (po podłączeniu go do drukarki lub po włożeniu karty pamięci z zapisanymi zdjęciami do wbudowanego w drukarkę slotu).
Podstawowy podział drukarek:
• Drukarka igłowa, drukarka mozaikowa (ang. dot‐matrix printer, needle printer, wire printer) – niegdyś najpopularniejszy typ drukarek. Wykorzystują do drukowania taśmę barwiącą podobną do tej stosowanej w maszynach do pisania. Ich główną zaletą są niskie koszty eksploatacji i możliwość drukowania kilku kopii na papierze samokopiującym; do dziś często używana do druku faktur itp.; najczęściej spotykane są głowice 9‐ i 24‐igłowe, istnieją także drukarki wielogłowicowe
(każda głowica drukuje fragment wiersza).
• Drukarka atramentowa (ang. ink‐jet printer) – najpopularniejszy obecnie typ drukarek. Drukuje poprzez umieszczanie na papierze bardzo małych (od kilku do kilkudziesięciu pikolitrów) kropli
specjalnie spreparowanego atramentu do drukowania. Praktycznie wszystkie dzisiejsze drukarki atramentowe umożliwiają druk w kolorze. Stosowany jest atrament w czterech kolorach: cyjan, karmazynowy (ang. magenta), żółty i czarny (model CMYK). Ponadto w niektórych drukarkach można stosować specjalne tusze "fotograficzne" (są one nieco jaśniejsze niż standardowe i lepiej oddają barwy przy drukowaniu zdjęć) oraz inne dodatkowe kolory. Wadą tanich drukarek atramentowych są dość wysokie koszty eksploatacji (wysoka cena
tuszu w stosunku do ilościowej możliwości pokrycia nim papieru). Jeden z niewielu typów drukarek umożliwiających druk w kolorze białym (obok technologii termotransferowej).
• Drukarka laserowa (ang. laser printer) – drukuje poprzez umieszczanie na papierze cząstek tonera. Zasada działania drukarek laserowych jest bardzo podobna do działania kserokopiarek.
Wałek selenowy jest elektryzowany, następnie naświetlany światłem laserowym (lub diod LED). Przez to miejsca naświetlone tracą swój ładunek elektryczny i nie przyciągają cząsteczek tonera. Następnie toner z wałka przenoszony jest na papier. Na końcu prowadzony jest proces utrwalania wydruku. Karta papieru przechodzi przez fuser – utrwalacz termiczny, gdzie
toner jest rozgrzewany i wprasowywany w kartkę papieru. Drukarki laserowe charakteryzują się bardzo wysoką jakością i szybkością wydruku, a druk pod wpływem wody się nie rozpływa.
Ploter to komputerowe urządzenie peryferyjne, służące do pracy z dużymi płaskimi powierzchniami, mogące nanosić obrazy, wycinać wzory, grawerować itp.
Skaner to peryferyjne urządzenie wejściowe umożliwiające przetworzenie statycznego obrazu rzeczywistego obiektu (np. kartka papieru, powierzchnia ziemi, siatkówka ludzkiego oka) do postaci cyfrowej, w celu dalszej obróbki komputerowej.
10
Skanery optyczne stosuje się w celu przygotowania do obróbki graficznej obrazu, rozpoznawania pisma (patrz: OCR), w systemach zabezpieczeń i kontroli dostępu, badaniach naukowych, medycznych itd.
4. Wydajność komputera
Wydajność komputera powinniśmy oceniać na podstawie funkcji, jaką ma on pełnić. Inne czynniki będą miały decydujące znaczenie dla komputera pracującego jako serwer, a inne dla stacji roboczej. Jednak pewne czynniki są ważne dla oceny wydajności komputera, niezależnie od jego przeznaczenia. Są to (struktura ważności):
• szybkość procesora określana w częstotliwości taktowania (obecnie rzędu GHz);
• wielkość pamięci CACHE procesora (pamięć o bardzo szybkim dostępie);
• wielkość pamięci operacyjnej RAM;
• częstotliwość pracy pamięci operacyjnej;
• parametry kontrolera grafiki (wielkość pamięci obrazu – powyżej 64 MB, typ procesora, ilość i rodzaj wejść i wyjść);
• częstotliwości taktowania magistrali na płycie głównej;
• długość słowa (rozkazu) procesora (obecnie 32 lub 64 bity);
• typ i szybkość pracy kontrolera HDD;
• wielkość HDD;
• parametry monitora (przekątna w calach, wielkość plamki, częstotliwość odświeżania, rozdzielczość);
• szybkość i niezawodność pracy urządzeń optycznych.
Pracując przy komputerze możemy zaobserwować, że w pewnych sytuacjach uruchomiony program (programy) zaczyna działać wolniej. Dłużej musimy czekać np. na uruchomienie lub zapis wyników. Znaczny wpływ na funkcjonowanie komputera ma liczba uruchomionych programów. Każdy uruchomiony program zajmuje część pamięci operacyjnej, generuje przepływ danych. Im więcej programów mamy uruchomionych, tym więcej zadań komputer musi wykonywać, mając jednocześnie coraz mniej zasobów, co w efekcie prowadzi do tego, że programy zaczynają działać wolniej.
11
5. Pamięci masowe Pamięć magnetyczna w skład tego rodzaju pamięci zaliczyć można:
• Dyskietka (FDD ang. Floppy Disk Drive), najmniejszymi jednostkami zapisu danych na dyskietkach są: sektory i klastry. Najczęściej stosowanymi rodzajami dyskietek są: 5 1/4" ‐ obecnie praktycznie nie jest spotykana (pojemność dyskietki: SD ‐ 180KB, DD ‐ 360 KB, HD 1,2 MB) oraz 3 1/2" ‐ mimo zmniejszenia znaczenia dyskietek, nadal w użytku są dyskietki HD (pojemność dyskietki: DD ‐ 720 KB, HD ‐ 1,44 MB)
• ZIP rodzaj napędu i nośnika danych używanego głównie do tworzenia kopii zapasowej danych i archiwizacji plików, który obsługiwał 3,5‐calowe dyski ZIP występujące w trzech odmianach: pierwsza mieści 100 MB danych (czyli pojemność 70 zwykłych dyskietek), druga zaś 250 MB (odpowiednik 175 zwykłych dyskietek), trzecia 750MB (odpowiednik 525 zwykłych dyskietek). Napędy i nośniki ZIP nigdy nie stały się oficjalnym standardem z powodu niekompatybilności i wysokich kosztów.
• Streamer rodzaj urządzenia oraz nośnika do przenoszenia danych z systemów komputerowych na taśmę magnetyczną w celu archiwizacji. Obecnie najbardziej popularne napędy wykorzystują taśmy umieszczone w specjalnych kasetach. Kasety mieszczą nawet do kilkuset gigabajtów danych. Dodatkowo większość z napędów wykorzystuje kompresję, dzięki czemu możliwe jest zmieszczenie większej ilości danych. Streamery wykorzystują cyfrową technikę zapisu danych. Są one wykorzystywane głównie do archiwizacji danych i nie nadają się do przenoszenia danych między komputerami z powodu długiego czasu dostępu i odczytu danych.
• Dysk twardy (HDD ang. Hard Disk Drive) jeden z typów urządzeń pamięci masowej, wykorzystujących nośnik magnetyczny do przechowywania danych. Dla dysków twardych najważniejsze są parametry: pojemność, szybkość transmisji danych, czas dostępu, prędkość obrotowa talerzy (obr/min.) oraz MTBF (określanie żywotności).
Pamięć flash (nazwy zamienne: PenDrive, USB Flash Drive, Flash Disk, FlashDrive, Finger Disk, Massive Storage Device, Flash Memory Stick Pen Drive) to urządzenie przenośne zawierające pamięć nieulotną typu Flash EEPROM, zaprojektowane do współpracy z każdym komputerem poprzez port USB i używane do przenoszenia danych (zapisywanych w plikach) między komputerami. Są urządzeniami typu Plug&Play i mogą pomieścić nawet do 64 GB danych.
Pamięć półprzewodnikowa to karty pamięci (ang. memory card) stosowane coraz częściej jako nośnik danych, mogące pomieścić nawet do 16 GB danych. Karty pamięci stosuje się w urządzeniach takich jak: palmtopy, telefony komórkowe, odtwarzacze MP3, kamery cyfrowe, odtwarzacze multimedialne. Najbardziej znane to: CompactFlash, Memory Stick, Multimedia Card, Secure Digital Card, miniSD Card, microSD Card.
Pamięć optyczna jest najczęściej płaskim, plastikowym krążkiem pokrytym materiałem, na którym mogą być zapisywane bity informacji w postaci fragmentów dobrze i słabo odbijających wiązkę światła. Odczyt danych następuje poprzez oświetlenie promieniem lasera. Dane są zapisane sekwencyjnie na ciągłej, spiralnej ścieżce od środka dysku na zewnątrz. Podział pamięci optycznych:
12
Nazwa pamięci optycznej
Zastosowanie Pojemność
Zapis z użyciem czerwonego lasera
CD‐R (RW) dane, muzyka 155 MB (18min.) ‐ 870 MB (99 min.)
Zapis z użyciem czerwonego lasera
DVD‐R (RW) DVD+R (RW)
dane multimedia (muzyka, wideo)
Standard DVD5 DVD9 DVD10 DVD18Il. stron 1 1 2 2
Il. warstw 1 2 1 2 Pojemność 4,7 GB 8,5 GB 9,4 GB 17 GB
Zapis z użyciem niebieskiego lasera
Blu‐ray dane, multimedia
Il. warstw 1 2 4 8
Pojemność 25 GB 50 GB 100 GB 200 GB
Zapis z użyciem niebieskiego lasera
HD DVD‐ROM (tylko do odczytu)
multimedia
Il. stron 1 1 1 2 2 Il. warstw 1 2 3 1 2
Pojemność 15 GB
30 GB
51 GB
30 GB
60 GB
HD DVD‐R (jednokrotny zapis)
multimedia Il. stron 1 2
Il. warstw 1 1 Pojemność 15 GB 30 GB
HD DVD‐RW (wielokrotny zapis)
multimedia Il. stron 1 1 2
Il. warstw 1 2 1 Pojemność 20 GB 32 GB 40 GB
HD VMD dane, multimedia od 20 GB wzwyż (w zależności od ilości warstw)