Bezpieczeństwo w

transporcie

międzynarodowym –

aspekt współczesnego

piractwa morskiego

Jan Długosz

Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu

Znaczenie przewozów

morskich

Duża masowość

Korzystne ceny

Swiatowy zasięg

Podstawa handlu międzynarodowego

Znaczenie

bezpieczeństwa w

transporcie (logistyce)

Czołowe pozycje w rankingach

dotyczących jakości w transporcie

Poziom logistycznej obsługi klienta

Skutki dotykają nadawców,

przewoźników, odbiorców, ale także ich

kontrahentów – producentów,

handlowców, firmy ubezpieczeniowe,

innych użytkowników dróg, srodowiska

naturalnego itd..

Liczne źródła zagrożeń w

transporcie:

Zmiany ładunku w przestrzeni

Trudności z kontrolą

Cechy ładunku

Czynniki atmosferyczne

Czas przewozu

Dobór opakowań

Sposób zabezpieczenia

Zachowania ludzi

Istota piractwa morskiego

Kiedyś

Definicja – art.. 101 Konwencji Narodów

Zjednoczonych o prawie morza

rozszerza akty gwałtu lub grabieży na

morzu o dwa elementy:

korzystanie ze statku o charakterze

pirackim oraz

akt podżegania lub ułatwiania napadów

Przyczyny piractwa:

Stare jak sam transport morski czyli łatwe

i szybkie zdobycie łupów

Współczesne: polityczne, społeczne,

ekonomiczne – słabość rządów, konflikty

zbrojne, rebelie, konflikty społeczne,

kryzysy, bieda.

Struktura podmiotowa

piractwa

Szerokie spectrum od wywodzących się z biedoty drobnych złodziei portowych i zubożałych rybaków do wielkich organizacji a nawet niektórych rządów

Współpraca różnych grup, niekiedy w skali światowej: wykonawców napadów, mechaników obsługujących specjalistyczny sprzęt, finansistów od prania brudnych pieniędzy, biznesmenów, gangów, handlarzy, firm spedycyjnych i ubezpieczeniowych, niektórych portów i stoczni, urzędników a niekiedy nawet kapitanów statków i straży przybrzeżnej.

Wyspecjalizowane organizacje pirackie

Metody działania

W porcie, na redzie lub na pełnym morzu

Prymitywne z użyciem noży, maczet i kijów bambusowych do wchodzenia na statek – drobne kradzieże towarów lub wyposażenia załogi

Zorganizowane – kilka, kilkanaście lub więcej bezpośrednich uczestników na superszybkich łodziach, z bronią automatyczną a nawet wyrzutniami rakietowymi, urządzeniami do podsłuchu i zakłócania fal radiowych, GPS, sprzętem nurkowym itp..

Kradzieże najcenniejszych ładunków (dziwnym trafem szybko zlokalizowanych)

Porwania statków dla okupu

Zajęcie całego statku z ładunkiem w celu dalszej odsprzedaży (proceder związany niekiedy z mordowaniem załogi)

Rejony ataków

Afryka Wschodnia i Zachodnia

Azja Południowo-Wschodnia (cieśnina

Malakka)

Ameryka Południowa

Zatoka Meksykańska i Morze Karaibskie

Atakowane statki

Jachty

Kontenerowce

Masowce

Nawet supertankowce (Sirius Star)

Rozmiary współczesnego

piractwa morskiego

Zróżnicowane statystyki

Wszystkie wykazują dynamikę wzrostu (co pięć lat prawie 100% wzrostu)

Rocznie kilkaset napadów na całym świecie w tym kilkanaście statków przetrzymywanych dla okupu (wg niektórych źródeł nawet do tysiąca ataków rocznie)

Straty szacuje się na 13-16 mld.dol. (niektóre statystyki 50 mld.) rocznie

Obrona przed piractwem –

metody bezinwazyjne

Wczesne rozpoznawanie i alarm

Uniemożliwienie wtargnięcia na statek

Zapewnienie bezpieczeństwa załodze

Minimalizacja strat w przypadku wdarcia się piratów na pokład

Zmiana trasy

System ShipLoc

Rola załóg

Zapobieganie wejściu

piratów na pokład to m.in.

Wzmocnienie wacht i obserwacja

Oświetlenie statku i okolicy

Montowanie przeszkód

Zamykanie krat

Podłączanie węży przeciwpożarowych

Przecinanie lin piratów

Zasieki z drutu kolczastego

Zbiorniki gazu łzawiącego

Smarowanie niektórych elementów statku żelem poślizgowym

Obrona przed piractwem –

metody inwazyjne

Próba staranowania atakujących

jednostek

Urządzenia mikrofalowe dużego zasięgu

ADS

Urządzenia akustyczne tzw. LRAD

Ogrodzenia elektryczne tzw. Secure Ship

Wynajęcie uzbrojonej eskorty

Obrona przed piractwem –

rządy krajów i

międzynarodowe organizacje

Konwencje mające na celu zwiększenie

bezpieczeństwa na morzu

Rezolucje IMO

Dokumenty UE

Porozumienia między krajami

Konferencje

NATO

Efekty nie napawają

optymizmem.

Rzecznik prasowy Pentagonu:

„Zbrojnie nie uda się pokonać

somalijskich piratów. Nie

pomoże nawet wysłanie tam

wszystkich okrętów wojennych

świata”

Jak więc organizować system

JiT?

Dziękuję za uwagę