Bezpieczeństwo użytkowania maszynMinimalne wymagania w zakresie bhp

Opracował: Tomasz WerdoniSt. inspektor pracy OIP Białystok

WYKORZYSTANIE MATERIAŁÓW SZKOLENIOWYCH DO INNYCH CELÓW MOŻE NARUSZYĆ PRAWA AUTORSKIE,

OKREŚLONE W USTAWIE Z 4 LUTEGO 1994 r. O PRAWIE AUTORSKIM I PRAWACH POKREWNYCH(DZ.U. Z 2006 r. NR 90, POZ. 631 ZE ZM.)

2

Bezpieczeństwo użytkowania maszyn

Podstawy prawne

[1] Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz. U. z 2003 r. Nr 169, poz. 1650 ze zmianami oraz z 2011 r. Nr 173, poz. 1034).

[2] Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 30 października 2002 r. w sprawie minimalnych wymagań dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy w zakresie użytkowania maszyn przez pracowników podczas pracy (Dz. U. Nr 191, poz. 1596 ze zmianami z 2003 r. Nr 178, poz. 1745).

[3] Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 14 kwietnia 2000 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy obsłudze obrabiarek do drewna (Dz. U. Nr 36, poz. 409)

[4] Polskie Normy

3

Bezpieczeństwo użytkowania maszyn

Wymagania dla maszyn „starych” (wyprodukowanych przed 01.01.2003r.):

Obowiązki pracodawcy

Maszyny nabyte przed dniem 1 stycznia 2003 r. powinny być, w terminie do dnia 1 stycznia 2006 r., dostosowane do minimalnych wymagań dotyczących maszyn.

Art. 215. (222) Pracodawca jest obowiązany zapewnić, aby stosowane maszyny i inne urządzenia techniczne:1) zapewniały bezpieczne i higieniczne warunki pracy.2) uwzględniały zasady ergonomii.

Art. 216. § 1. (223) Pracodawca wyposaża w odpowiednie zabezpieczenia maszyny i inne urządzenia techniczne, które nie spełniają wymagań określonych w art. 215.§2 W przypadku gdy konstrukcja zabezpieczenia jest uzależniona od warunków lokalnych, wyposażenie maszyny lub innego urządzenia technicznego w odpowiednie zabezpieczenia należy do obowiązków pracodawcy.

4

Minimalne wymagania dotyczące bhp w zakresie użytkowania maszyn przez

pracowników podczas pracy

§ 9.1  Elementy sterownicze, które mają wpływ na bezpieczeństwo pracowników, powinny być widoczne i możliwe do zidentyfikowania oraz odpowiednio oznakowane.

5

Minimalne wymagania dotyczące bhp w zakresie użytkowania maszyn przez

pracowników podczas pracy

§ 9. 2. Elementy, o których mowa w ust. 1, powinny być usytuowane poza strefami zagrożenia w taki sposób, aby ich obsługa nie powodowała dodatkowych zagrożeń; nie mogą one stwarzać także jakichkolwiek zagrożeń w związku z przypadkowym ich zadziałaniem.

6

Minimalne wymagania dotyczące bhp w zakresie użytkowania maszyn przez

pracowników podczas pracy

§ 10. 1. W przypadku gdy jest to konieczne, operator maszyny powinien mieć możliwość sprawdzenia, z miejsca głównego pulpitu sterowniczego, czy nikt nie znajduje się w strefie niebezpiecznej. Jeżeli sprawdzenie nie jest możliwe, układ bezpieczeństwa automatycznie powinien wysyłać akustyczny lub optyczny sygnał ostrzegawczy przed uruchomieniem maszyny.2. Pracownik narażony powinien mieć czas lub środki umożliwiające uniknięcie zagrożenia spowodowanego uruchomieniem lub zatrzymaniem maszyny.

7

Minimalne wymagania dotyczące bhp w zakresie użytkowania maszyn przez

pracowników podczas pracy

§ 11. Układy sterowania maszyn powinny zapewniać bezpieczeństwo i być dobierane z uwzględnianiem możliwych uszkodzeń, defektów oraz ograniczeń, jakie można przewidzieć w planowanych warunkach użytkowania maszyny.

Elementy systemu sterowania, które realizują funkcje bezpieczeństwa, powinny być zaprojektowane i zbudowane, aby w pełnym zakresie były uwzględnione zasady zawarte w EN 1050:

Podczas zgodnego z przeznaczeniem oraz dającego się przewidzieć niewłaściwego użytkowania

Podczas występowania defektów

W przypadku wystąpienia dających się przewidzieć błędów ludzkich podczas zgodnego z przeznaczeniem użytkowania maszyny jako całości.

Dobór odpowiedniej kategorii systemu sterowania B, 1, 2, 3, 4 zgodnie z PN EN 954-1, obecnie PN-EN ISO 1849-1:2008.

8

Minimalne wymagania dotyczące bhp w zakresie użytkowania maszyn przez

pracowników podczas pracy

§ 12. 1. Uruchomienie maszyny powinno być możliwe tylko poprzez celowe zadziałanie na przeznaczony do tego celu układ sterowania.

2. Wymagania, o których mowa w ust. 1, stosuje się do:1) ponownego uruchomienia maszyny po jej

zatrzymaniu, bez względu na przyczynę zatrzymania;2) sterowania, w przypadku znaczących zmian w

parametrach pracy maszyny, w szczególności prędkości i ciśnienia, o ile ponowne uruchomienie maszyny lub zmiana w jej parametrach pracy nie stwarzają zagrożenia.

3. Przepisów ust. 1 i 2 nie stosuje się do ponownego uruchomienia lub zmian parametrów pracy maszyny, o ile są spowodowane prawidłowym cyklem roboczym urządzenia automatycznego

9

Minimalne wymagania dotyczące bhp w zakresie użytkowania maszyn przez

pracowników podczas pracy

§ 13. 1. Maszyny wyposaża się w układ sterowania przeznaczony do całkowitego i bezpiecznego ich zatrzymywania.

2. Każde stanowisko pracy wyposaża się w element sterowniczy przeznaczony do zatrzymywania całej maszyny lub niektórych jej części, w zależności od rodzaju zagrożenia tak, aby maszyna była bezpieczna.

3. Układ sterowania przeznaczony do zatrzymywania maszyny powinien mieć pierwszeństwo przed układem sterowania przeznaczonym do jej uruchamiania.

4. Zasilanie energią odpowiednich napędów maszyny odłącza się w przypadku zatrzymania maszyny lub jej niebezpiecznych części.

10

Minimalne wymagania dotyczące bhp w zakresie użytkowania maszyn przez

pracowników podczas pracy

§ 14. 1. Ze względu na zagrożenia, jakie stwarzają maszyny, w zależności od czasu ich zatrzymywania, wyposaża się je w urządzenie zatrzymania awaryjnego.

11

Minimalne wymagania dotyczące bhp w zakresie użytkowania maszyn przez

pracowników podczas pracy

§ 14. 2. Maszyny wyposaża się w środki ochrony przed zagrożeniami spowodowanymi emisją lub wyrzucaniem substancji, materiałów lub przedmiotów.3. Maszyny stwarzające ryzyko upadku przedmiotów lub ich wyrzucenia wyposaża się w środki ochrony odpowiednie do występującego ryzyka.4. Maszyny stwarzające zagrożenie emisją gazu, oparów, płynu lub pyłu wyposaża się w odpowiednie obudowy lub urządzenia wyciągowe znajdujące się w pobliżu źródła zagrożenia.

12

Minimalne wymagania dotyczące bhp w zakresie użytkowania maszyn przez

pracowników podczas pracy

§ 15. 1. Maszyny oraz ich części, o ile jest to konieczne dla zapewnienia bezpieczeństwa i zdrowia pracowników, mocuje się za pomocą odpowiednich zaczepów lub innych podobnych urządzeń w celu zapewnienia ich stateczności.2. Jeżeli występuje ryzyko oderwania lub rozpadnięcia się części maszyn powodujące zagrożenie dla bezpieczeństwa i zdrowia pracowników, pracodawca powinien zastosować odpowiednie środki ochronne.

Maszyny wykonane z materiałów o odpowiednich właściwościach mechanicznych, odporności na korozję, ścieranie.

Odpowiedni dobór konstrukcji i wytrzymałości zastosowanych ekranów, obudów.

13

Minimalne wymagania dotyczące bhp w zakresie użytkowania maszyn przez

pracowników podczas pracy

15. 2. Jeżeli występuje ryzyko oderwania lub rozpadnięcia się części maszyn powodujące zagrożenie dla bezpieczeństwa i zdrowia pracowników, pracodawca powinien zastosować odpowiednie środki ochronne.3. W przypadku wystąpienia ryzyka bezpośredniego kontaktu z ruchomymi częściami maszyn, mogącego powodować wypadki, stosuje się osłony lub inne urządzenia ochronne, które zapobiegałyby dostępowi do strefy zagrożenia lub zatrzymywałyby ruch części niebezpiecznych.

Zastosować osłony (stałe lub ruchome) lub inne urządzenia ochronne uniemożliwiające kontakt z ruchomymi elementami stwarzającymi zagrożenie np.: elementy przenoszenia mocy (wały, sprzęgła, przekładnie pasowe, łańcuchowe, zębate itp.) i elementami w strefie roboczej (narzędzia, obrabiane przedmioty) np. tarcze pił, wały nożowe, głowice frezarskie.

Osłony ruchome lub urządzenia ochronne, np.: urządzenia do samoczynnego wyłączania, bariery niematerialne, maty czułe na nacisk

Urządzenia ochronne odległościowe, np.: oburęczne urządzenia sterujące lub urządzenia ochronne przeznaczone do samoczynnego zapobiegania znalezieniu się operatora lub części jego ciała w strefie niebezpiecznej.

14

Minimalne wymagania dotyczące bhp w zakresie użytkowania maszyn przez

pracowników podczas pracy

§ 16. 1. Miejsca i stanowiska pracy lub konserwacji maszyn odpowiednio oświetla się, stosownie do wykonywanych czynności.

Najmniejsze dopuszczalne średnie natężenie

oświetlenia lx

Rodzaje pomieszczeń lub czynności pracy

200 mało dokładne prace ślusarskie i prace na obrabiarkach do metali, wyrób akumulatorów, kabli, nawijanie cewek grubym drutem, jadalnie, bufety i świetlice, sale gimnastyczne, aule, sale zajęć ruchowych w szkołach, portiernie.

300 Praca przy przeciętnych wymaganiach wzrokowych, np.: średnio dokładne prace ślusarskie i prace na maszynach do metali, szpachlowanie, lakierowanie, łatwe prace biurowe z dorywczym pisaniem na maszynie.

500 Praca przy dużych wymaganiach wzrokowych, np.: prace ślusarskie i prace na maszynach do metali, szycie i drukowanie tkanin, druk ręczny i sortowanie papieru.

15

Minimalne wymagania dotyczące bhp w zakresie użytkowania maszyn przez

pracowników podczas pracy

§ 16. 1. Miejsca i stanowiska pracy lub konserwacji maszyn odpowiednio oświetla się, stosownie do wykonywanych czynności.

Najmniejsze dopuszczalne średnie natężenie

oświetlenia lx

Rodzaje pomieszczeń lub czynności pracy

750 Długotrwała i wytężona praca wzrokowa, np.: bardzo dokładne prace ślusarskie i prace na maszynach do metali, szlifowanie szkieł optycznych i kryształów, oczyszczanie, wyskubywanie węzełków, wypruwanie, cerowanie, naprawianie usterek w przemyśle włókienniczym, prace kreślarskie.

1000 Długotrwała i wyjątkowo wytężona praca wzrokowa, np.: montaż najmniejszych części i elementów elektronicznych, kontrola wyrobów włókienniczych.

16

Minimalne wymagania dotyczące bhp w zakresie użytkowania maszyn przez

pracowników podczas pracy

§ 16. 2. Części maszyn o wysokiej lub bardzo niskiej temperaturze zabezpiecza się w celu uniknięcia ryzyka ich dotknięcia lub zbliżenia się do nich (Stosowanie materiałów izolacyjnych lub urządzeń ochronnych).

PN-EN 563:2001 obecnie PN-EN ISO 13732-1:2006 Maszyny -- Bezpieczeństwo -- Temperatury dotykanych powierzchni -- Dane ergonomiczne do ustalania granicznych wartości temperatury gorących powierzchni

3. Urządzenia ostrzegawcze maszyn powinny być jednoznaczne, łatwo dostrzegalne i zrozumiałe.

Przykład zastosowania następujących barw sygnałów świetlnych: Czerwona: awaria Żółta: ostrzeżenie Zielona: stan bezpieczeństwa (normalny) Niebieska: stan w którym jest konieczne działanie operatora.

17

Minimalne wymagania dotyczące bhp w zakresie użytkowania maszyn przez

pracowników podczas pracy

§ 17. 1. Wykonywanie prac konserwacyjnych powinno być możliwe podczas postoju maszyny. Jeżeli jest to niemożliwe, w celu wykonania tych prac stosuje się odpowiednie środki ochronne albo prace te wykonuje się poza strefami niebezpiecznymi. 2. W przypadku gdy dla danej maszyny jest przewidziane prowadzenie dziennika konserwacji maszyn, prowadzi się go na bieżąco.

Tryby serwisowe charakteryzujące się spowolnieniem ruchu roboczego maszyny, ograniczeniem funkcji, zastosowaniem urządzeń z podtrzymaniem tj. utrzymujące ruch elementu niebezpiecznego maszyny tylko podczas włączenia i trzymania przycisku sterowniczego.

2. W przypadku gdy dla danej maszyny jest przewidziane prowadzenie dziennika konserwacji maszyn, prowadzi się go na bieżąco.

Ewidencja napraw, przeglądów, wymiany podzespołów, itp.

18

Minimalne wymagania dotyczące bhp w zakresie użytkowania maszyn przez

pracowników podczas pracy

§ 18. 1. Maszyny wyposaża się w:

1)łatwo rozpoznawalne urządzenia służące do odłączania od źródeł energii; ponowne przyłączenie maszyny do źródeł energii nie może stanowić zagrożenia dla pracowników;

Zastosować odpowiednie środki do odłączania energii elektrycznej ( np. rozłączniki izolacyjne, wyłączniki samoczynne, zestawy wtyczka-gniazdo) i wprowadzić ich oznakowanie.

Oznakować pozycje elementu odłączającego zasilanie umożliwiające identyfikację stanu (załączenie/odłączenie).

19

Minimalne wymagania dotyczące bhp w zakresie użytkowania maszyn przez

pracowników podczas pracy

§ 18. 1. Maszyny wyposaża się w:

2) znaki ostrzegawcze i oznakowania konieczne do zapewnienia bezpieczeństwa pracowników.

Zastosować znaki i barwy bezpieczeństwa oraz inne oznakowania (piktogramy, napisy) wszędzie tam, gdzie nie można zlikwidować zagrożenia środkami ochrony zbiorowej lub innymi środkami stosowanymi w organizacji pracy.

20

Minimalne wymagania dotyczące bhp w zakresie użytkowania maszyn przez

pracowników podczas pracy

§ 30. 1. Pracodawca powinien zapewnić pracownikom dostęp do informacji, w tym pisemnych instrukcji dotyczących użytkowania maszyn, zwanych dalej "instrukcjami".

2. Instrukcje zawierają co najmniej informacje dotyczące bezpieczeństwa i higieny pracy w zakresie:

1) warunków użytkowania maszyn;2) występowania możliwych do przewidzenia sytuacji

nietypowych;3) praktyki użytkowania maszyn.

21

Bezpieczeństwo użytkowania maszyn

Strugarki wyrówniarki jednostronne

22

Bezpieczeństwo użytkowania maszyn

Strugarki wyrówniarki jednostronne

Zagrożenia wypadkowe związane są z:

dużą prędkością obrotową narzędzia, a więc i dużą szybkością skrawania, pęknięciem, złamaniem lub wyślizgnięciem się narzędzia z wału nożowego lub głowicy

oraz jego odrzutu, koniecznością częstego stosowania ręcznego posuwu obrabianego materiału, co grozi

zetknięciem się rąk pracownika z wirującym narzędziem, możliwością gwałtownego odrzutu obrabianego przedmiotu wynikającego najczęściej z

niejednolitej budowy drewna, lub stosowania tępych narzędzi (sęki, twardości różnych gatunków drewna, jego wilgotność oraz występowanie naprężeń wewnętrznych).

powstawaniem dużej ilości wiórów, trocin i pyłu drzewnego, a w związku z tym możliwość wystąpienia zagrożenia pożarem i wybuchem pyłu drzewnego.

przemieszczaniem (transportem) elementów drzewnych przed i po obróbce, porażeniem prądem elektrycznym przy wadliwej instalacji zasilającej obrabiarkę, zagrożenia zdrowia pracowników wynikają z narażenia na działanie pyłu drzewnego i

hałasu powstających przy pracy na obrabiarkach.

23

Bezpieczeństwo użytkowania maszyn

Strugarki wyrówniarki jednostronne

Zagrożenia:

wyrzut obrabianego materiału kontakt dłoni operatora z wirującym wałem, np. podczas oczyszczania strefy

niebezpiecznej z wiórów i pyłu drzewnego, powstałych podczas skrawania lub w czasie wymiany noży

kontakt operatora z ruchomymi elementami napędu porażenie prądem elektrycznym hałas, wibracja, zapylenie. pożar lub wybuch

Prędkość obrotowa wału od 4500÷9000 obr/min - stanowi duże zagrożenie dla obsługującego.

24

Bezpieczeństwo użytkowania maszyn

Strugarki obrabiarki jednostronne

Rodzaje osłon:

Wg PN-EN859 strugarki wyrówniarki należy wyposażyć w mostkowe lub uchylne osłony wału nożowego ochraniające przed urazami.

W strugarkach o użytkowej szerokości roboczej do 100mm włącznie, należy stosować mostkowe lub uchylne osłony wału, a powyżej 100mm tylko osłony mostkowe.

Osłony powinny być wykonane z materiałów, które w razie kontaktu z tym wałem nie spowodują jego uszkodzenia (np. z drewna, z aluminium).

Powinny zakrywać wał nożowy na całej jego długości, niezależnie od położenia stołu i prowadnicy.

Ich kształt powinien być wypukły lub płaski, a powierzchnia dolna osłony nie powinna dotykać wału nożowego, nawet pod wpływem obciążenia około 40kg.

Powinny posiadać możliwość zablokowania nastawy osłony w każdym położeniu roboczym, bez pomocy narzędzia.

25

Bezpieczeństwo użytkowania maszyn

Strugarki obrabiarki jednostronne

Osłona mostkowa:

Osłony mostkowe powinny zakrywać wał nożowy przez cały cykl pracy, unosząc się tylko pod wpływem naporu obrabianego materiału.

Osłona mostkowa powinna działać na obrabiany materiał z siłą 15÷30N i nie powinna wystawać poza korpus strugarki więcej niż 550mm.

Minusem zastosowania osłony mostkowej jestto, iż w trakcie obrabiania materiału należyprzekładać dłoń nad osłoną, co pociąga za sobąpogorszenie jakości obrabianego materiału,spowodowane zmniejszeniem docisku w tymmiejscu.

Osłona mostkowa powinna być wykonana zestali grubość ścianki co najmniej 2mm.

26

Bezpieczeństwo użytkowania maszyn

Strugarki obrabiarki jednostronne

Osłona uchylna:

Osłona uchylna jest mocowana do korpusu strugarki wraz ze sprężyną, która powoduje samoczynny jej powrót do stanu wyjściowego.

Odchyla się równolegle do blatu stołu pod wpływem nacisku struganego przedmiotui odsłania tylko tę część wału, która bierzeudział w struganiu.

Dzięki sprężynie osłona działa częściowojak dociskacz, ponieważ poddając się jejdziałaniu - o sile docisku około 30N, dociskamateriał obrabiany do prowadnicy.

Osłona uchylna powinna mieć grubość 10mm.

27

Bezpieczeństwo użytkowania maszyn

Obróbka małych elementów

28

Bezpieczeństwo użytkowania maszyn

Frezarki dolnowrzecionowe

29

Bezpieczeństwo użytkowania maszyn

Frezarki dolnowrzecionowe

Zagrożenia:

kontakt dłoni operatora z frezem – podczas posuwu obrabianego materiału, zwłaszcza przy frezowaniu krzywoliniowym, usuwania wiórów, trocin i pyłu drzewnego w czasie ruchu obrabiarki

wyrzut obrabianego materiału spowodowany niewłaściwą prędkością i głębokością strugania, niewłaściwym naostrzeniem narzędzia, niejednorodną strukturą obrabianego materiału

rozerwanie się lub rozpadnięcie narzędzia, wskutek niewłaściwego zamocowania lub jego nieprawidłowej konstrukcji

utrata stateczności obrabiarki kontakt operatora z ruchomymi elementami napędu porażenie prądem elektrycznym hałas, wibracja, zapylenie pożar lub wybuch.

30

Bezpieczeństwo użytkowania maszyn

Frezarki dolnowrzecionowe

Schemat frezowania prostoliniowego

31

Bezpieczeństwo użytkowania maszyn

Frezarki dolnowrzecionowe

Obróbka prostoliniowa

32

Bezpieczeństwo użytkowania maszyn

Frezarki dolnowrzecionowe

Obróbka krzywoliniowa

33

Bezpieczeństwo użytkowania maszyn

Frezarki dolnowrzecionowe

Diagram doboru średnicy freza w stosunku do prędkości obrotowej wrzeciona

34

Bezpieczeństwo użytkowania maszyn

Pilarki tarczowe

35

Bezpieczeństwo użytkowania maszyn

Pilarki tarczowe

Zagrożenia:

Mechaniczne: Cięciem lub odcięciem (kontakt ręki z piłą) w strefie skrawania, głównie podczas posuwu obrabianego

materiału lub wykonywania zabronionych czynności, jak np. usuwania ręką odpadów i trocin, przypadkowych ruchów ręką, montażu piły lub w skutek niezamierzonego uruchomienia (zakłócenia w układzie sterowania)

Uderzeniem w skutek odrzutu lub upadku przedmiotu obrabianego Wyrzuceniem i upadkiem odpadów, części obrabiarki, narzędzi itp.. Wplątaniem, pochwyceniem i zgnieceniem przez ruchome elementy napędu.

Porażeniem prądem elektrycznym – dotyk bezpośredni i pośredni

Zapyleniem

Pożarem lub wybuchem

Hałasem

36

Bezpieczeństwo użytkowania maszyn

Usytuowanie elementów sterowniczych do zatrzymywania

37

Bezpieczeństwo użytkowania maszyn

Urządzenia zmniejszające możliwość powstania odrzutu:

Klin rozszczepiający i elementy jego zamocowania powinny spełniać następujące wymagania: a) kliny rozszczepiające powinny być wykonane ze stali o wytrzymałości na rozciąganie 580 N mm–2

lub z porównywalnego materiału, mieć płaskie powierzchnie (w zakresie do 0,1 mm na 100 mm) oraz grubość mniejszą od szerokości rzazu i co najmniej o 0,2 mm większą od grubości brzeszczotu piły

38

Bezpieczeństwo użytkowania maszyn

Urządzenia zmniejszające możliwość powstania odrzutu:

b) przednia krawędź klina rozszczepiającego powinna być ścięta dla zapewnienia wprowadzania, a klin, w części roboczej, powinien mieć stałą grubość (w granicach ± 0,05 mm).

c) powinna być zapewniona regulacja położenia pionowego klina rozszczepiającego, tak by jego wierzchołek osiągał poziom równy lub wyższy od najwyższego punktu okręgu opisanego na zębach piły,

39

Bezpieczeństwo użytkowania maszyn

Urządzenia zmniejszające możliwość powstania odrzutu:

d) klin rozszczepiający powinien być tak zaprojektowany i zamontowany, aby najmniejsza odległość między częścią klina położoną najbliżej piły a piłą wynosiła 3 mm, a żaden punkt klina rozszczepiającego nie był odległy od piły więcej niż o 8 mm, przy pomiarze wzdłuż promienia piły (patrz Rysunek 13).

40

Bezpieczeństwo użytkowania maszyn

Dostęp do piły nad stołem obrabiarki

Dostęp do wirującej(-ych) piły (pił) nad stołem obrabiarki powinien być chroniony osłoną nastawną piły mocowaną do ściany/sufitu, do klina rozszczepiającego lub do stołu, oddzielnie od klina.

Osłona ta może być osłoną samonastawną lub zamykającą się samoczynnie.

Osłona powinna spełniać następujące wymagania:

powinna być tak zaprojektowana, żeby obejmowała piłę główną i podcinającą (jeśli występuje), i powinna wystawać na poziomie stołu poza pierwszy ząb tnący, kiedy piła główna i/lub piła podcinająca są nastawione w najwyższym położeniu.

powinna być sztywna;

41

Bezpieczeństwo użytkowania maszyn

Dostęp do piły nad stołem obrabiarki

w przypadku zastosowania osłony samonastawnej, powinna ona samoczynnie powracać do najniższego ustawienia wstępnego lub do powierzchni stołu;

na nieprzezroczystych osłonach piły powinna być zaznaczona linia cięcia, na przykład przez wyfrezowanie rowka w osłonie piły;

w obrabiarkach, przewidzianych do użytku z piłami o średnicach ≤ 315 mm, osłona piły powinna być samozamykająca się lub ręcznie nastawialna na wysokość i być zamocowana do klina rozszczepiającego lub zamocowana poza klinem rozszczepiającym. W drugim przypadku powinna tworzyć całość z obrabiarką lub być trwale umocowana do ściany/sufitu.

w pilarkach tarczowych stołowych i pilarkach formatowych przewidzianych do użytku z piłami o średnicach > 315 mm, osłona piły powinna być samozamykająca się lub ręcznie nastawialna na wysokość i być zamocowana poza klinem rozszczepiającym.

42

Bezpieczeństwo użytkowania maszyn

Przykład osłony piły zamocowanej na klinie rozszczepiającym

1. Osłona piły2. Klin rozszczepiający3. Króciec odciągowy

43

Bezpieczeństwo użytkowania maszyn

Pilarki taśmowe

44

Bezpieczeństwo użytkowania maszyn

Pilarki taśmowe

Zagrożenia:

Mechaniczne: Cięciem lub odcięciem (kontakt dłoni z piłą) w strefie skrawania, głównie podczas posuwu obrabianego

materiału lub wykonywania zabronionych czynności, jak np. usuwania ręką odpadów i trocin, przypadkowych ruchów ręką, montażu piły lub w skutek niezamierzonego uruchomienia (zakłócenia w układzie sterowania)

Wplątaniem, pochwyceniem i zgnieceniem przez ruchome elementy napędu Upadkiem i wyrzuceniem części obrabiarki, narzędzi, przedmiotów obrabianych, odpadów itp., Przekłuciem zębami piły Uderzeniem zerwaną piłą lub wskutek utraty stateczności pilarki lub jej części.

Porażeniem prądem elektrycznym – dotyk bezpośredni i pośredni

Zapyleniem

Pożarem lub wybuchem

Hałasem

45

Bezpieczeństwo użytkowania maszyn

Usytuowanie elementów sterowania

46

Bezpieczeństwo użytkowania maszyn

Zwijanie brzeszczotów pił taśmowych

47

Bezpieczeństwo użytkowania maszyn

Stojak do brzeszczotu

48

Bezpieczeństwo użytkowania maszyn

Grubiarka

49

Bezpieczeństwo użytkowania maszyn

Grubiarka

Zagrożenia:

wyrzut obrabianego materiału

kontakt dłoni operatora z wirującym wałem, np. podczas oczyszczania strefy niebezpiecznej z wiórów i pyłu drzewnego powstałych podczas skrawania lub w czasie wymiany noży

kontakt operatora z ruchomymi elementami napędu porażenie prądem elektrycznym hałas, wibracja, zapylenie pożar lub wybuch.

50

Bezpieczeństwo użytkowania maszyn

Dziękuję za uwagę