Baza Danych Georeferencyjnych a tematy INSPIRE

Wykorzystanie danych referencyjnych przez organy wiodące

Seminarium wydziału GiK PW, 8 kwietnia 2011

mgr inż. Agata Pillich-Kolipińska

Dyrektywa INSPIRE – założenia (1)

Dyrektywa 2007/2/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 14 marca 2007 r. ustanawiająca infrastrukturę informacji przestrzennej we Wspólnocie Europejskiej (INSPIRE)

INSPIRE ma na celu wspomaganie tworzenia polityki w odniesieniu do polityk i działań mogących mieć bezpośredni lub pośredni wpływ na środowisko. (zał. (4) INSPIRE)

Z w/w wynika zakres tematów, dla których przewidziane jest tworzenie i reorganizacja zbiorów danych oraz powiązanych z nimi usług.

Dyrektywa INSPIRE – założenia (2)

INSPIRE kładzie nacisk na tworzenie infrastruktur informacji przestrzennych, doprowadzanie do interoperacyjności zbiorów danych przestrzennych, zapewnianie dostępu do usług i metadanych oraz, m.in., umożliwienie wspólnego korzystania z danych przestrzennych zgromadzonych na jednym szczeblu organów publicznych przez inne organy publiczne; (zał. (6) INSPIRE)

a także

zaoferowanie osobom trzecim możliwości wnoszenia wkładu w infrastruktury krajowe (zał. (18) INSPIRE)

Dyrektywa INSPIRE - definicje

„Organ publiczny” oznacza:a) jednostkę administracji rządowej lub innej administracji

publicznej, w tym publiczne organy doradcze na szczeblu krajowym, regionalnym lub lokalnym;

b) osobę fizyczną lub prawną, która na mocy prawa krajowego sprawuje publiczne funkcje administracyjne, łącznie ze szczególnymi obowiązkami, działaniami lub usługami dotyczącymi środowiska oraz

c) osobę fizyczną lub prawną sprawującą obowiązki lub funkcje publiczne lub świadczącą usługi publiczne w odniesieniu do środowiska i podlegającą organowi lub osobie, o których mowa w lit. a) lub b).

(art. 3 pkt. 9 INSPIRE)

Dyrektywa INSPIRE a prawo krajowe

INSPIRE zobowiązuje kraje członkowskie do tworzenia spójnego prawa obejmującego wspólnotowe przepisy wykonawcze oraz krajowe przepisy ustawowe i wykonawcze.

Transpozycją (przeniesieniem przepisów) INSPIRE do prawa krajowego jest Ustawa o infrastrukturze informacji przestrzennej z dnia 4 marca 2010 r. (ustawa o IIP).

Za transpozycję dyrektywy INSPIRE odpowiedzialne było Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji.

Ustawa o IIP – zakres przedmiotowy

Określa warunki i procedury tworzenia i stosowania infrastruktury informacji przestrzennej oraz określa organy właściwe w tych sprawach.

Definiuje zasady współpracy i koordynacji funkcjonowania infrastruktury informacji przestrzennej.

Załączniki do ustawy określają grupy tematyczne zbiorów danych przestrzennych, odpowiadające Aneksom dyrektywy INSPIRE (rozdział 1, 2, 3 – pierwsza, druga, trzecia grupa tematyczna).

Ustawa o IIP – definicje

Organ wiodący - centralny organ administracji rządowej odpowiedzialny za określone tematy danych przestrzennych.

Organ administracji - organ administracji rządowej lub organ jednostki samorządu terytorialnego lub inny podmiot, gdy jest powołany z mocy prawa lub upoważniony na podstawie porozumień do wykonywania zadań publicznych dotyczących środowiska.

Osoba trzecia - osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej, niebędąca organem administracji.

Tematy danych przestrzennych

Trzy grupy tematyczne, odpowiadające Aneksom I-III dyrektywy INSPIRE:

pierwsza grupa – 9 tematów

druga grupa – 4 tematy

trzecia grupa – 21 tematów

Ustawa wymienia 12 organów wiodących: 6 ministerstw i 6 urzędów centralnych.

Tematy danych przestrzennych i organy wiodące (1)Lp. Organ wiodący Nr

tematuTematy danych przestrzennych

1 Ministerstwo Infrastruktury 3.4 Zagospodarowanie przestrzenne

2 Minister Gospodarki 3.153.16

Warunki oceanograficzne-geograficzneObszary morskie

3 Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego

1.9 Obszary chronione

4 Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi

3.9 Obiekty rolnicze oraz akwakultury

5 Minister Środowiska 1.93.123.133.143.19

Obszary chronioneStrefy zagrożenia naturalnegoWarunki atmosferyczneWarunki meteorologiczno-geograficzneRozmieszczenie gatunków

6 Minister Zdrowia 3.5 Zdrowie i bezpieczeństwo ludności

źródło: Ustawa o IIP, za: E. Bielecka, materiały szkoleniowe – Szkolenia INSPIRE dla Administracji (GUGiK/EFS)

Tematy danych przestrzennych i organy wiodące (2)

źródło: Ustawa o IIP, za: E. Bielecka, materiały szkoleniowe – Szkolenia INSPIRE dla Administracji (GUGiK/EFS)

Lp. Organ wiodący Nr tematu

Tematy danych przestrzennych

7 Główny Geodeta Kraju 1.11.21.31.41.51.61.72.12.22.33.23.33.6

3.83.11

Systemy odniesienia za pomocą współrzędnychSystemy siatek georeferencyjnychNazwy geograficzneJednostki administracyjneAdresyDziałki ewidencyjneSieci transportoweUkształtowanie terenuUżytkowanie ziemiOrtoobrazyBudynkiGlebaUsługi użyteczności publicznej i służby państwoweObiekty produkcyjne i przemysłoweGospodarowanie obszarem, strefy ograniczone

Tematy danych przestrzennych i organy wiodące (3)Lp. Organ wiodący Nr

tematuTematy danych przestrzennych

8 Główny Geolog Kraju 2.43.203.21

GeologiaZasoby energetyczneZasoby mineralne

9 Główny Inspektor Ochrony Środowiska

3.7 Urządzenia do monitoringu środowiska

10 Główny Konserwator Przyrody

3.173.18

Regiony biogeograficzneSiedliska i obszary jednorodne

11 Prezes GUS 3.13.10

Jednostki statystyczneRozmieszczenie ludności (demografia)

12 Prezes Krajowego Zarządu Gospodarki Wodnej

1.8 Hydrografia

źródło: Ustawa o IIP, za: E. Bielecka, materiały szkoleniowe – Szkolenia INSPIRE dla Administracji (GUGiK/EFS)

Tematy danych przestrzennych i organy wiodące (4)

za: E. Bielecka, materiały szkoleniowe – Szkolenia INSPIRE dla Administracji (GUGiK/EFS)

Ustawa o IIP a GBDOT (1)

Ustawa nowelizuje Ustawę Prawo Geodezyjne i Kartograficzne, wprowadzając m.in. zapisy dotyczące zakładania i prowadzenia w systemie teleinformatycznym baz danych:

obiektów topograficznych (o szczegółowości umożliwiającej tworzenie opracowań kartograficznych w skalach 1:10 000 – 1:100 000) - bdot

obiektów ogólnogeograficznych (o szczegółowości umożliwiającej tworzenie opracowań kartograficznych w skalach 1:250 000 i mniejszych) - bdoo

(art. 23 pkt.2 lit. b) Ustawy o IIP)

Ustawa o IIP a GBDOT (2)

Projekt GBDOT Głównego Urzędu Geodezji i Kartografii zakłada budowę spójnego pojęciowo w skali kraju systemu gromadzenia, zarządzania i udostępniania Bazy Danych Georeferencyjnych – wielorozdzielczej bazy, składającej się z dwóch poziomów:

topograficznego – BDOT

oraz

ogólnogeograficznego – BDOO,

realizującej zapisy Ustawy o IIP.

BDG a tematy INSPIRE

Struktura BDG zakłada pozyskiwanie następujących kategorii obiektów:

SW – Sieci cieków; SK – Sieci dróg i kolei; SU – Sieci uzbrojenia terenu; PK – Kompleksy pokrycia terenu; BB – Budowle i urządzenia; KU – Kompleksy użytkowania terenu; TC – Tereny chronione; AD – Podziały administracyjne; OI – Obiekty inne + punkty adresowe

Udostępnianie danych referencyjnych

Art. 8 Ustawy o IIP:„Organy wiodące udostępniają organom administracji i osobom trzecim, włączonym do infrastruktury, informacje niezbędne do wykonania zadań polegających na wprowadzaniu rozwiązań technicznych zapewniających interoperacyjność zbiorów i usług danych przestrzennych oraz harmonizację tych zbiorów i usług.”

Art. 14 ust. 1. Ustawy o IIP:„Objęte infrastrukturą zbiory oraz usługi danych przestrzennych, prowadzone przez organ administracji, podlegają nieodpłatnemu udostępnianiu innym organom administracji w zakresie niezbędnym do realizacji przez nie zadań publicznych.”

BDG a organy wiodące - NID (1)

Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego – temat 1.9. (Obszary chronione)

Minister KiDN powierzył Narodowemu Instytutowi Dziedzictwa (NID) realizację ustawowo określonego zadania publicznego – tworzenia geoprzestrzennej bazy danych o zabytkach

z punktu widzenia tworzenia infrastruktury informacji przestrzennej w Polsce NID jest zatem organem administracji w rozumieniu przytaczanych wcześniej zapisów Ustawy o IIP

Źródło informacji: A. Kołodziej, Kierownik Działu Digitalizacji Zabytków i Muzealiów

BDG a organy wiodące - NID (2)

Podstawę do tworzenia geoprzestrzennej bazy danych o zabytkach stanowią:

Centralna Baza Danych o Zabytkach (baza relacyjna, opisowa, bez odniesienia przestrzennego)

dane referencyjne – do pozyskania z PZGiK:

- dane TBD (docelowo BDOT z BDG)- PRG- PRNG- ortofotomapy- mapy rastrowe 1:10 000,1:25 000 – układ 1965 (!)- NMT- dane EGiB

Źródło informacji: A. Kołodziej, Kierownik Działu Digitalizacji Zabytków i Muzealiów

BDG a organy wiodące - NID (3)

Dokładność reprezentacji obiektów zdefiniowano na poziomie mapy średnioskalowej 1:10 000 – dlatego podstawą ma być BDOT, szczególnie klasy obiektów:

- Budynki (BBBD) (o geometrii importowanej z EGiB)- Miejscowości (ADMS)- Jednostki podziału terytorialnego - gminy (ADGM)- Budowle cmentarne (BBCM)- Sieci dróg (SKJZ)- Punkty adresowe (ARAD)

Z punktu widzenia lokalizacji, identyfikacji zabytków i analizy skali problemu poziom szczegółowości danych ogólnogeograficznych nie ma zastosowania.

Źródło informacji: A. Kołodziej, Kierownik Działu Digitalizacji Zabytków i Muzealiów

BDG a organy wiodące - NID (4)

Zalety korzystania z poziomu BDOT BDG:

Zasób EGiB (tu: głównie budynki) w chwili obecnej rozproszony jest po wielu ośrodkach powiatowych i nie wszędzie dostępny w postaci cyfrowej; przy zachowaniu geometrii EGiB (import do BDOT) wystarczy jeden zasób centralny i jednorazowa procedura formalna pozyskania danych.

Poziom mapy średnioskalowej będzie wystarczający do jednoznacznej identyfikacji i lokalizacji zabytków (wpisy w rejestrze zabytków są często nieprecyzyjne pod tym względem, opisowe).

Ma zapewnić pokrycie całej powierzchni kraju.

Źródło informacji: A. Kołodziej, Kierownik Działu Digitalizacji Zabytków i Muzealiów

BDG a organy wiodące - NID (5)

Bardzo istotny problem – unifikacja i standaryzacja identyfikatorów danych referencyjnych!

Z punktu widzenia NID – bardzo ważne jest jak najszybsze sporządzenie specyfikacji technicznej dla tematu III danych (m.in. budynki), aby w sposób jednoznaczny już w chwili obecnej móc utworzyć referencje z poziomu danych dot. obszarów chronionych.

W/w wniosek dotyczy również innych tematów INSPIRE i tworzonych w ich ramach zasobów.

Źródło informacji: A. Kołodziej, Kierownik Działu Digitalizacji Zabytków i Muzealiów

Dziękuję za uwagę

mgr inż. Agata Pillich-Kolipińska

Zakład Kartografii, Wydział GiK PW

A.Pillich@gik.pw.edu.pl