Halina Poświatowskai jej twórczość

„…lubię moją samotność zawieszoną wyżej

niż mostrękoma obejmujący

niebo…”

Halina Poświatowska

O Pani Halinie…

 Należy do najchętniej czytanych polskich poetek, przez wielu uznawana jest za ideał kobiecej wrażliwości i literackiej subtelności. Niepospolita uroda, talent, przedwczesna śmierć spowodowana poważną chorobą serca sprawiły, że biografia poetki do dziś intryguje nie tylko wielbicieli jej twórczości, ale także badaczy literatury.

Życie…Halina Poświatowska, z domu Myga, urodziła się 9 maja

1935 roku w domu przy ul. 7 Kamienic 17 w Częstochowie.Z tą datą związana jest pewna historia: w akcie urodzenia - na skutek pomyłki - widnieje data 9 lipca, która potem niejednokrotnie była uważana za prawdziwą. Tym bardziej, że w księgach parafii św. Barbary, gdzie była ochrzczona, data narodzin zapisana została według aktu urodzenia, czyli 9 lipca.Ksiądz udzielający chrztu zakwestionował również imię Halina, jako nie figurujące w rejestrze świętych i zaproponował rodzinie podobne: Helena; w domu rodzina zwracała się do niej Halina; poetka oficjalnie zmieniła imię dopiero po powrocie z USA w 1961.

Akt chrztu

Choroba Haliny…Choroba Poetki rozwijała się i miała pozostawić po sobie „ślad" na całe życie. Nikt nie przypuszczał, że zniszczenie organizmu przyniesie w przyszłości takie złe skutki. Bakterie paciorkowca atakując organizm, spowodowały zapalenie stawów i w konsekwencji powstanie wady serca. Przez pół roku Halinka leżała w łóżku. Miała wtedy dziewięć lat. W tym okresie matka całymi dniami siedziała przy dziecku, czytała jej książki, godzinami potrafiła opowiadać ciekawe, interesujące historie. Okazało się, że przyszła poetka bardzo szybko pochłania wszystkie nowe wiadomości i informacje. Tak bardzo emocjonalnie podchodziła do nowych książek, że matka musiała - w trosce o jej zdrowie - ograniczyć ich ilość.

Poznanie męża …Latem 1953r. prof. Aleksandrowicz, lekarz i przyjaciel Haliny, wysłał swoją pacjentkę do Kudowy. To w czasie tego pobytu poznała przyszłego męża - Adolfa Poświatowskiego, chorego nieuleczalnie na serce. Kilka dni ,jakby nie z tego świata, spędzili beztrosko, szczęśliwie... Adaś (jak na niego mówiła Pani Halina) wyjechał z sanatorium pierwszy.

Oświadczyny ...Pierwsze oświadczyny nie zostały przez Halinę przyjęte. Dziewczyna odesłała ukochanego do matki. Pani Mygowa dopuszczała nawet możliwość wolnego związku między młodymi. Byleby tylko nie było ślubu, emocji, wrażeń, które mogłyby obojgu chorym zaszkodzić. Ostatecznie ustalili, że jeśli poetka przyjmie oświadczyny, to matka nie będzie się dalej sprzeciwiać. Po dwóch dniach przyszli do pani Stanisławy z wiadomością, że Halina przyjęła oświadczyny. Po dwóch latach małżeństwa, w wieku 21 lat, Halina została wdową.

Śmierć ... Po kolejnej operacji serca w warszawskim Instytucie Gruźlicy Halina Poświatowska zmarła 11 października 1967r. Ciało poetki przewieziono do kaplicy na ulicy Działdowskiej, a stamtąd do Częstochowy.

GróbHalina Poświatowska została pochowana w swoim rodzinnym mieście na cmentarzu Św. Rocha.

Ważne daty•1942 roku urodziła się Elżunia - siostra poetki. Zmarła po trzech latach z powodu nieznanej choroby (9 XII 1945).

•W 1948 roku, na jesień, Halina po raz pierwszy poszła do szkoły.  

•Pod koniec 1950r. została pacjentką szpitala w Warszawie.

•30 kwietnia 1954 w częstochowskim Urzędzie Stanu Cywilnego Halina zawarła związek małżeński z Adolfem Ryszardem Poświatowskim. 26 czerwca wzięli ślub w kościele św. Jakuba w Częstochowie.

•23 marca 1956 w Krakowie, w Hotelu Europejskim umarł nagle Adolf Poświatowski.

•W sobotę (9 VIII 1958) odpłynęła statkiem do Filadelfii.

Cd• 14 października 1959r. przyjęto ją do filadelfijskiej

kliniki. • 12 listopada w środę przeprowadzono operację (trwała

1,5 godziny). • W dniach 7-13 maja 1959 roku odbyła długą podróż po

Ameryce. • W kwietniu 1961r. Poświatowska podjęła

niespodziewaną decyzję o powrocie do Polski. • W czerwcu 1963r. ukończyła studia na UJ i obroniła

pracę magisterską z wynikiem bardzo dobrym.• 3 października 1967 roku w warszawskim Instytucie

Gruźlicy poddała się drugiej operacji serca. • 11 października 1967r. Halina Poświatowska zmarła .

Twórczość PoświatowskiejZadebiutowała w 1956 roku publikując swoje wiersze

w Gazecie Częstochowskiej. Za jej odkrywcę uważa się krytyka literackiego i poetę Tadeusza Gierymskiego, który - jak sam napisał w artykule „Pożegnania poetki" w tejże gazecie w 1967 - zrobił to z litości, nie oceniając jej poezji bardzo wysoko.Jej pierwszy zbiór poezji „Hymn bałwochwalczy” pojawił się rok później i zebrał przychylne opinie krytyków i poetów. Następne wiersze zebrane zostały w trzech kolejnych tomikach poezji: „Dzień dzisiejszy” (1963), „Oda do rąk „(1966) i „Jeszcze jedno wspomnienie” (1967). Po jej śmierci odnaleziono wiele niepublikowanych liryków. Pośmiertnie opublikowano jej autobiograficzną powieść „Opowieść dla przyjaciela”.

Poezja ...

Układ wierszy zawarty w poszczególnych tomach został oparty na wydaniu poezji Pani Haliny w tomie „Wiersze wszystkie". Ten z kolei wynika z I i II tomu „Poezji". Są to najpełniejsze wydania wierszy Poświatowskiej.Poetka za życia wydała trzy tomy: „Hymn bałwochwalczy”, „Dzień dzisiejszy”, „Oda do rąk”. Pośmiertnie ukazał się tom zredagowany przez Jana Zycha pt. „Jeszcze jedno wspomnienie”.

Poetka - inspiracjąHalina Poświatowska i jej twórczość stały się inspiracją dla wielu artystów i twórców. Należy zdać sobie sprawę z ogromu konkursów, wierszy, prac plastycznych, prozy, wystaw, wernisaży i wszystkich innych nurtów artystycznych, w których zaistniała osoba i twórczość Pani Haliny. Chciałabym, żeby zebrany tutaj materiał przyczynił się do rozszerzenia tego zbioru o jeszcze jedną wartą uwagi pracę…

Muzyka…Wiersze poetki stały się inspiracją dla muzyków i

dzięki temu powstało wiele wspaniałych utworów m. in.:

1. Magda Umer – „Koniugacja", muzyka: Andrzej Kurylewicz, z płyt: „O niebieskim, pachnącym groszku" oraz „Wszystko skończone”;

2. Stanisław Soyka – „Koniugacje", z płyty: „Nr 17”;

3.Delight – „Wieczny finał", z płyty: „Eternity”; 4. Anna Maria Jopek – „Oczekiwanie", gościnnie

na płycie Jacka Niedzieli „Jazzowe Poetycje”;

6.Wanda Warska – „Ptaku mojego serca", muzyka: Andrzej Kurylewicz, z filmu pod tym samym tytułem oraz „Samotność ma barwę zieloną";

7. Halina Poświatowska – „Pod uśmiechniętym zielenią drzewem kasztanu" i „Zgarnij mnie oczyma", z płyty „Głosy poetów Polski". Niewiele osób wie o tym dwupłytowym wydaniu, na którym nagrane są, recytowane przez autorów, ich własne wiersze. Głos Pani Haliny nagrany został na amatorskim magnetofonie w czerwcu 1959 roku, w czasie pobytu poetki u rodziny w Nowym Yorku;

8. Wolna Grupa Bukowina – „Jestem z upływającej wody" z płyty „Słonecznik";

9. Sui Generis Umbra - Płyta „Coma" , zawiera wiersze Haliny Poświatowskiej;

10. Piotr Salaber - napisał muzykę do widowiska poetyckiego „Jak uwięziony motyl", które powstało do wierszy poetki;

11.Janusz Iwański „Yanina" - dwa utwory na autorskiej płycie „Portret wewnętrzny" są do słów Haliny Poświatowskiej;

12. Agnieszka Chrzanowska – „Powlokłam lakierem paznokcie" - utwór ze spektaklu Piwnicy pod Baranami „Dzieci Rimbauda”;

13. Marzena Lamch – „Kiedy go żegnała", „Ty miły jesteś ślepy" z płyty „Różna kobieta". Producentem płyty jest Yanina;

14. Anna Romantowska - z płyty „Strofy dla Ciebie", gdzie towarzyszy jej Krzysztof Kolberger;

Filmy…Powstało kilka filmów związanych z

Panią Haliną…1. „Będę kobietą” 2. „Znajomy z Kotoru” 3. „Rozsiewane wiatrem” 4. „Głośniej od bomb”5. „Moim sąsiadem jest anioł”6. „Jak narkotyk”7. „Haśka” 8. „Ptaku mojego serca” 9. „Parnas Literacki - Halina Poświatowska” 10.„Poezja współczesna - indywidualiści i

samotnicy”

MuzeaW Częstochowie są dwa muzea poświęcone Halinie Poświatowskiej: Jedno z nich znajduje się w budynku Szkoły Podstawowej nr 8im. Haliny Poświatowskiejprzy ulicy Szczytowej 28/30w dzielnicy Ostatni Grosz.Zostało ono otwarte w rocznicę śmierci poetki, 11 października 1996 r. Wtedy także nadano szkole jej imię.

O Muzeum …W dwóch salach mieszczących się w budynku Szkoły znajdują się eksponaty o dużej wartości muzealnej. Można tu zobaczyć autentyczne przedmioty i rzeczy osobiste poetki (fotel, maszynę do pisania, ulubione płyty, słownik angielsko-polski, zielnik wykonany przez Halinę i Panią Stanisławę Mygową), które Szkoła otrzymała od brata, Zbigniewa Mygi, mieszkającego w Częstochowie. Na ścianach wiszą fotografie Poetki z przyjaciółmi i zdjęcia rodzinne.

Dnia 9 maja 2007 r. otwarta została ekspozycja poświęcona życiu i twórczości Haliny Poświatowskiej w dawnym domu poetki przy ulicy Jasnogórskiej 23. Obecnie Muzeum Częstochowskie urządziło w tej odrestaurowanej oficynie Dom Poezji, który jest muzealną ekspozycją pamięci po samej Poświatowskiej, a także miejscem spotkań pisarzy, poetów oraz wszystkich tych, którym nie jest obojętna literatura i sztuka.

W Domu Poezji Haliny Poświatowskiej odbywają się rozmaite przedsięwzięcia promujące nie tylko twórczość literacką pisarki: projekcje filmów, spektakle, odczyty. Jednym z ciekawych widowisk jest „Biały wieczorek” organizowany w dzień urodzin Poświatowskiej - miłośnicy niezwykle kobiecych utworów poetki zasiadają z białymi różami w ogrodzie przed domem wsłuchując się w brzmienie recytowanych wierszy.

PomnikW Częstochowie znajduje się również pomnik pani Haliny, który można zobaczyć w III Alei Najświętszej Marii Panny (główny deptak miasta).

Kilka zdjęć z życia Haliny Poświatowskiej

Quiz

Pytania

Pytanie 7Pytanie 6

Pytanie 5

Pytanie 4Pytanie 3

Pytanie 1 Pytanie 2

Pytanie 1Jak brzmi panieńskie imię i nazwisko Haliny Poświatowskiej?

Helena Myga

Halina Poświatows

ka

Helena Poświatows

ka

Quiz

1 punkt!DOBRZE

Wstecz

Dalej

0 punktów !ŹLE

Wstecz

Pytanie 2Gdzie urodziła się poetka?

W Krakowie

W Warszawie

W Częstocho

wieQuiz

0 punktów!

ŹLE

Wstecz

2 punky!

DOBRZE

Wstecz

Dalej

Pytanie 3Jak nazywa się autobiograficzna powieść

artystki?

„Jeszcze jedno

wspomnienie”

„Dzień dzisiejszy”

„Opowieść dla

przyjaciela”

Quiz

0 punktów!

ŹLE

Wstecz

3 punkty!

DOBRZE

Wstecz

Dalej

Pytanie 4Kto jest przedstawiony na pomniku w Częstochowie oprócz Haliny Poświatowskiej?

Jej kot Jej siostra

Jej mąż

Quiz

0 punktów!

ŹLE

Wstecz

4 punkty!

DOBRZE

Wstecz

Dalej

Pytanie 5Co znajduje się obecnie w dawnym domu poetki?

Biblioteka

Muzeum

Galeria

Quiz

0 punktów!

ŹLE

Wstecz

5 punktów!

DOBRZE

Wstecz

Dalej

Pytanie 6

Wada serca

Na co chorowała Halina Poświatowska?

Niedowład nóg

Quiz

Nadczynność

tarczycy

0 punktów!

ŹLE

Wstecz

6 punktów!

DOBRZE

Wstecz

Dalej

Pytanie 7Halina Poświatowska jest autorką:

Trzech tomów

poetyckich

Czterech tomów

poetyckichPięciu tomów

poetyckich Quiz

0 punktów!

ŹLE

Wstecz

7 punktów!

DOBRZE

Wstecz

Koniec

Zakończenie„Kochała swoje życie, ceniła siebie, swój talent, urodę kochanków. Była kobietą, która mimo choroby, żyła pełnią życia, tak jakby każdy dzień miał być tym ostatnim”. Zawsze będziemy o Tobie pamiętać…

Pracę wykonała :Anna Siejka kl.3d

Gimnazjum nr 8 w Częstochowieul. Szczytowa 28/30

Informacje wykorzystane w prezentacji:• www.poswiatowska.org• www.koniczynka.prv.pl • Materiały z Muzeum w SP nr 8• grafika Google• Podkład muzyczny:

„Koniugacje” z płyty „Przed świtem” zespołu „Przejście”;Robert Pattison – „The River Flows in You”