1. Zakony Rycerskie 7 wrzesie, 2014 str. 1 Zakony Rycerskie
Kamil Sobieszek O Templariuszach, Joannitach i Krzyakach.
2. Zakony Rycerskie 7 wrzesie, 2014 str. 2 KRZYACY Czyli Zakon
Szpitala Najwitszej Marii Panny Domu Niemieckiego w Jerozolimie.
Zakon krzyacki jest jednym z trzech najwikszych zakonw jakie
powstay na fali krucjat w XI i XII wieku. Zakon zosta sprowadzony
by zapewni bezpieczestwo ewangelizacji Prusw. Opanowujc militarnie
pniejsze obszary Prus Wschodnich oraz dzisiejszej otwy i Estonii
utworzy z tych ziem formacj pastwow - Prusy Zakonne. Niektre ziemie
Polski i Litwy take zostay podbite przez zakon. STRUKTURA ZAKONU W
CZASIE JEGO ROZKWITU W PRUSACH: Spoeczno skadaa si z:
braci-rycerzy, braci-kapanw i braci- suebnych. Rycerze tworzyli
tzw. kast wysz i sprawowali wadz. Brami- suennikami byli za
najczciej podoficerowie skadajcy albo luby wieczyste, albo okresowe
na czas trwania suby. Na czele zakonu sta wielki mistrz wybierany
przez kapitu generaln na doywotni kadencj. Wadza jak posiada bya
niemale absolutna (z wyjtkiem niektrych kluczowych spraw
politycznych takich jak podpisywanie rnych ukadw i rozpoczynanie
wojny). Wtedy musia on uzyska zgod kapituy. Wybieraa ona take
najwaniejszych dygnitarzy penicych funkcj zarzdu. Byli to: -
wielkikomtur, - wielkimarszaek zakonu krzyackiego, -
wielkiszpitalnik, - wielkiskarbnik, - wielkimincerz,
3. Zakony Rycerskie 7 wrzesie, 2014 str. 3 - wielkiszafarz.
Oprcz tych urzdw w rnych prowincjach zakonu funkcjonowali
krajowikomturzy, ktrzy mieli wok siebie lokalne kapituy i
dygnitarzy. Czonkami zakonu czsto byli bandyci. Dziao si tak
dlatego, e podczas rekrutacji szeregowych onierzy zakonnych
zwracano uwag tylko i wycznie na pochodzenie, natomiast rzeczy
takie jak wczeniejsze ycie byy nieistotne. Przyczynia si do tego
take decyzja papiea - Honoriusza III, ktry zarzdzi, e przyjcie w
poczet zakonu chroni przed odpowiedzialnoci prawn za wczeniejsze
czyny we wszystkich pastwach chrzecijaskich. HISTORIA ZAKONU: Za
pocztek istnienia zakonu przyjmuje si okres III krucjaty i oblenia
Akki w 1191 roku, w trakcie ktrego rycerze krzyowi niemieckiego
pochodzenia postanowili zaoy nieformalne stowarzyszenie przy
szpitalu zorganizowanym przez mieszczan z Bremy i Lubeki.
Stowarzyszenie miao opiekowa si rannymi i chorymi Niemcami.
Fryderyk V ksi szwabski przekaza wkrtce stowarzyszeniu niemiecki
szpital przeniesiony z Jerozolimy do Akki i wymusi jednoczenie na
jego czonkach zoenie lubw czystoci. Szpital nosi nazw Najwitszej
Marii Panny przy Domu Niemieckim w Jerozolimie i od nazwy owego
szpitala powstaa take nazwa bractwa szpitalnego, ktrego istnienie
zostao oficjalnie zatwierdzone w 1191 przez papiea Klemensa III. Po
zdobyciu Akki papie przyzna te bractwu rozlege dobra wok tego
miasta dziki czemu zakon zacz bardzo szybko powiksza swoje szeregi.
Kolejne ziemie zostay nadane bractwu przez rzymskiego cesarza
Henryka VI Hohenstaufa. Znajdoway si one w poudniowych Woszech.
Cesarz wyjedna take u papiea Celestyna III przyznanie bractwu
statusu penego zakonu rycerskiego, co nastpio okoo roku 1198.
Celestyn III zwolni dodatkowo ziemie zakonne od dziesiciny. Po
mierci Henryka VI i niepowodzeniach krucjaty zakon zacz przeywa
kryzys. Dopiero czwarty z kolei wielki mistrz zakonu Hermann von
Salza nada ponowny rozpd zakonowi. Drog cierpliwych dziaa
4. Zakony Rycerskie 7 wrzesie, 2014 str. 4 dyplomatycznych
udawao mu si wyjednywa u papiey i cesarzy nowe przywileje i dobra
na terenie Woch, Niemiec i Palestyny. Dziki temu zakon sta si
prawdziw potg ekonomiczno-polityczn i wyprzedzi zakony joannitw i
templariuszy, ktre uznawane byy wczeniej za wzory (ze wzgldu na
posiadane bogactwa i ogromne znaczenie polityczne). Dziki cesarzowi
Fryderykowi II zakon wszed w posiadanie licznych dbr na Sycylii,
posiadoci w Brindisi, Bari, Barletcie i Palermo. W 1212 r. krl
Armenii podarowa zakonowi twierdz Amudai. W trakcie pitej wyprawy
krzyowej, w roku 1219 zakonnicy mieli znaczcy udzia w obleniu
Damietty. Ich czyny spowodoway wiele nada w Europie. Konwenty
zakonu powstay przy posiadociach w miejscach takich jak: Wenecja,
Parmia, Padwia, Bolonia i Friula. Zakon otrzyma te due dotacje w
Hesji, Turyngii, Nadrenii i Frankonii. W 1228 r. zakon rozpocz
budow zamku Montfort, a w 1229 roku otrzyma szpital w Jerozolimie.
Oprcz licznych nada w Akce, Antiochii, Sydonie, Trypolisie i Jaffie
zakon otrzyma take baroni Sydon. Honoriusz III u ktrego wielki
mistrz zyska szczegln przychylno nada krzyakom a 113 przywilejw.
Dla Hermanna von Salza byo to jednak zbyt mao. Jego ambicj byo
utworzenie niezalenego pastwa zakonnego. Dobrze wiedzia o tym, e
zdobycze na terenie Palestyny nie s trwae i stara si znale nowe
lokum dla zakonu. Na pocztku by to wschodni Siedmiogrd. W 1212 roku
krl nada im ziemi Borsa. Krzyacy budowali tam zamki i sprowadzali
niemieckich osadnikw. W 1224 roku Krzyacy sprbowali uwolni si spod
zalenoci lennej od krla Wgier i przekazania dzierawionych dbr jak
lenno papiestwu. Zostali za to wygnani przez krla w 1225 roku. Na
pocztku XIII wieku w latach 1222-1223 ksi Wadysaw Odonic, Konrad
Mazowiecki, Mciwj I, Leszek Biay i Henryk Brodaty przeprowadzili
akcj chrystianizacyjn na terenach Prus. Akcje te nie przyniosy
jednak spodziewanych efektw. W 1226 roku ksi mazowiecki Konrad
zaprosi zakon na swoje ziemie i przyzna mu w dzieraw ziemi chemisk
i michaowsk. Miay one stanowi dla zakonu baz do rozpoczcia walk z
plemionami Prusw, ktre zagraay pnocnym rubieom Mazowsza.
5. Zakony Rycerskie 7 wrzesie, 2014 str. 5 Zakon jako
wykrystalizowana organizacja rycerska stanowi powan konkurencj dla
biskupa. Pniejsze porozumienia biskupa z Krzyakami wcale nie
oznaczay poddania si tych ostatnich jego woli, a wrcz przeciwnie
Zakon z pomoc Wilhelma z Modeny legata papieskiego podwaa
stanowisko biskupa pruskiego. W kocu udao mu si przej kontrol nad
misj w Prusach, a biskupowi zostao tylko jedno z trzech biskupstw
utworzonych na terenie Prus. W 1234 roku wspprac Krzyakw i Konrada
mazowieckiego zakci najazd zaproszonego przez nich do walki z
Prusami margrabiego Mini Henryka. Napad on na stolic ksistwa
mazowieckiego Pock i spali tamtejsz katedr. Byo to bardzo
niekorzystne dla Zakonu wydarzenie ukazywao Zakon w zym wietle,
bowiem po wcieleniu Braci Dobrzyskich Krzyacy nieopatrznie przejli
bez zgody Konrada przekazan Braciom Dobrzyskim ziemi. Zaostrzyo to
reakcj Konrada i postanowi on odebra Zakonowi wszystkie nadane
ziemie. Krzyacy postarali si u cesarza Fryderyka II, aby wyda im
tzw. Zot Bull, ktra potwierdzaa nadanie Krzyakom ziemi chemiskiej
oraz michaowskiej, nie jako lenna Konrada mazowieckiego, ale jako
suwerennych wacicieli dzielnicy. Stao si to w 1235 roku. Zota Bulla
dostarczya argumentw legatowi papieskiemu i pozwolio to na
doprowadzenie Wilhelmowi z Modeny do zawarcia ugody Konrada i wadz
Zakonu. Zgodnie z treci ugody Konrad powtrnie przekaza Zakonowi
ziemi chemisk, michaowsk i okrg nieszawski, a Zakon zwrci Konradowi
ziemi dobrzysk. Pniej oprcz napywu kolejnych braci, zakon uzyska te
wsparcie papiea. Wyprawy przeciw Prusom zyskay bowiem rang krucjat.
Brali w nich udzia take polscy ksita. W 1235 roku do Krzyakw
doczyli si bracia dobrzyscy, a w 1237 zakon kawalerw mieczowych
postanowi zawrze z nimi sojusz polityczno-militarny, bdcy uni tych
dwch zakonw. PODBJ PRUS Od 1230 do 1249 zakon dziki stale
napywajcym posikom i wsparciu wysyanym przez Fryderyka II zajmuje
dawne tereny Prusw. Podbijanie Pomezanii spowodowao wybuch I
postania Prusw popartych przez ksicia pomorskiego witopeka, ktry
wypowiedzia wojn Krzyakom w 1242 roku. W zwizku z porwaniem przez
zakonnikw jego syna podpisa on pokj
6. Zakony Rycerskie 7 wrzesie, 2014 str. 6 na Kowalowym
Ostrowie w 1248 roku, na mocy ktrego utraci na rzecz Krzyakw grd
Zantyr i Pie oraz prawo pobierania od nich ca. Byo to decydujc
rzecz dla klski powstania i zmusio Prusw do podpisania ukadu w
Dzierzgoniu, w 1249 roku. Prusowie uznali wadz zwierzchni zakonu i
przenieli si wedug jego postanowie za Pask. Chopi sprowadzani z
Mazowsza, Czech i Niemiec skolonizowali za wieo zdobyte tereny
zakonne. Rok po ukadzie w Dzierzgoniu zacz si kolejny etap
podbojuPrus. W 1260 roku wybucho II powstanie Prusw, ktre niemale
zakoczyo si sukcesem, jednak ponowne, szybkie wsparcie cesarza
rzymskiego dla zakonu i kilka innych czynnikw takich jak specjalna
technika budowania twierdz i stosowanie terroru sprawiy, e w 1282
roku powstanie upado. Przywdca zosta powieszony przez Krzyakw, a
sami Prusowie wycici w pie albo zamienieni w niewolnikw. EKSPANCJA
NA ZIEMIE LITEWSKIE W latach 1282-1325 Krzyacy wtargnli 75 razy na
mud, Litw i Ru Czarn. Litwini za odpowiedzieli 44 atakami na ziemie
zakonu w Prusach i Inflantach. W wyniku tego konfliktu pograniczy
mudzkie ulego wyludnieniu. Mimo wszystko Krzyakom nie udao zdoby si
mudzi. EKSPANSJA NA ZIEMIE POLSKIE W 1308 roku zakon bezprawnie zaj
Pomorze Gdaskie, co wywoao protest Wodysawa okietka i pozwanie
przed sd papieski w Inowrocawiu, ktry 10 lutego 1321 roku nakaza
zakonowi zwrot Pomorza. Zakon nie zastosowa si jednak do tego
wyroku. Wielki mistrz przekupi krla Francji aby przekona papiea do
uniewanienia wyroku. Wymuszenie tej decyzji na papieu nie byo
trudne poniewa ten znajdowa si w niewoli awinioskiej. W 1327 roku
po sprzymierzeniu si z ksiciem Janem Luksemburskim i wadc
Meklemburgii Krzyacy zaatakowali Kujawy i Wielkopolsk. Wtedy zostaa
stoczona nierozstrzygnita bitwa pod Powcami. Pniej atak z 1331 roku
wojsk Jana Luksemburskiego od poudnia nie zdoa zdoby Poznania i
zawrci z powrotem do Czech. W 1345 roku za zakon najecha i zupi
katedr w Poznaniu.
7. Zakony Rycerskie 7 wrzesie, 2014 str. 7 Zakon prbowa nadal
atakowa Kujawy oraz Wielkopolsk stosujc metod wojen podjazdowych,
jednake dyplomatyczne dziaania Kazimierza Wielkiego rozbijajce w
czasie zjazdu w Wyszehradzie w 1335 roku ich sojusz z Czechami
(przy okazji pozywajc ich przed polubowny sd papieski w Warszawie)
chcc te zaj tereny Rusi Czerwonej skoni zakon do podpisania pokoju
w Kaliszu w roku 1343. Wtedy zakon zwrci Kujawy i ziemi dobrzysk, a
warunkowo jako jamun otrzyma Pomorze, ziemi chemisk i michaowsk.
Pokj w Kaliszu spowodowa zaprzestanie atakw na Polsk. Zakon
skierowa si wwczas przeciwko Litwie i czciowo zaj mud. Zmusio to
ksicia litewskiego do przyjcia chrztu na ktrym otrzyma imi Wadysaw.
Oeni si take z crk Ludwika Wgierskiego Jadwig Andegawesk,
zapocztkowujc uni polsko-litewsk. Na skutek cigych walk
podjazdowych na Kujawach i Litwie prowadzonych przez zakon Jagieo
ostatecznie zdecydowa si na rozpoczcie wojny. Trwaa ona od 1409 do
1411 roku, a jej momentem kulminacyjnym bya bitwa pod Grunwaldem.
Uwieczeniem za pokj w Toruniu. Pokj ten nie odda ponownie Pomorza
Gdaskiego i ziemi chemiskiej zmusi za zakon do zatrzymania atakw na
Litw i Polsk. Zakon traci od tego czasu na sile, a jego sytuacja
ekonomiczna znacznie si pogorszya (midzy innymi na skutek blokady
wymiany handlowej prowadzonej przez Polsk i Litw). W 1454 roku
wybucho wewntrz pastwa zakonnego powstanie mieszczan wspierane
przez krla Kazimierza Jagielloczyka. W efekcie wojna ta przyniosa
kolejny pokj toruski zakon odda Pomorze Gdaskie, ziemi chemisk i
michaowsk, a take cz Warmii cznie ze stolic zakonu Malborkiem.
Oprcz tego wielki mistrz zgodzi si zosta lennikiem krla Polski i
przenis swoj stolic do Krlewca. Zamek w Malborku, rdo:
http://polskiedzieje.pl/
8. Zakony Rycerskie 7 wrzesie, 2014 str. 8 KRES PASTWA
ZAKONNEGO W PRUSACH Zakon co jaki czas organizowa upiecze wypady na
tereny Warmii i Mazur, ale nie przynosiy one adnych wikszych
rezultatw. Od roku 1501 wielcy mistrzowie krzyaccy odmawiali
skadania hodu lennego wadcom Polski, co byo powodem wojny
polsko-krzyackiej. Trwaa ona od 1519 do 1521 roku. Po przegranej
wojnie wielki mistrz zakonu Albrecht Hohenzollern przeszed na
luteranizm, co pooyo kres istnienia pastwa zakonnego. Pastwo ktrym
zarzdza Albrecht mimo, e wci byo dosy silne militarnie, to znalazo
si w prni politycznej, co wykorzysta krl polski Zygmunt I Stary.
Zmusi on bowiem Albrechta do hodu lennego w 1525, jako wieczystego
lennika Krlestwa Polskiego. TEMPLARIUSZE Czyli o braciachz Zakonu
Ubogich Rycerzy Chrystusa i wityni Salomona. WCZESNE POCZTKI: Zakon
ten powsta w 1118 roku, kiedy to rycerz Hugo de Payens i jego
towarzysze: Godfryd de Saint-Omer, Gofryd dEygorande, Nicolas de
Neuvic, Jean dUssel, Jean de Meymac i Pierre dOrlean zaoyli przed
Gormondem de Picquigny patriarch Jerozolimy luby ubstwa, czystoci,
posuszestwa i walki z wiar wedug reguy cysterskiej. Zobowizanie to
obejmowao obron pielgrzymw i szlakw pielgrzymkowych. W 1120 roku
otrzymali od krla Jerozolimy meczet Al.-Aksa, ktry zosta
przebudowany na koci i cz paacu wznoszcego si w pobliu, ktra staa
si ich kwater. W roku 1125 do zakonu doczyli: Andre de Montbard i
Hugo z Szampanii. Cztery lata pniej na synodzie w Troyes, ktremu
przewodzili kardyna legat Mateusz dAlbano i Bernard z Clairvaux
templariusze otrzymali Regu Zakonn opierajc si na regule
cysterskiej. W 1147 roku w czasie pontyfikatu Eugeniusza III papie
nada templariuszom godo przedstawiajce
9. Zakony Rycerskie 7 wrzesie, 2014 str. 9 czerwony, omioktny
krzy symbol mczestwa. Godo noszono na biaym habicie. DALSZA
HISTORIA: 19 marca 1128 roku templariusze z rk Teresy, krlowej
Portugalii, otrzymali pierwsze nadanie. Oddaa im ona zamek w Soure
nad Mondego. W tym roku take Hugo De Payens zaoy angielsk prowincj
ze Star wityni w Holborn, a Gotfryd z Saint-Omer uzyska darowizny
na rzecz zakonu od Wilhelma Clitona hrabiego Flandrii. Nastpne lata
take przyczyniy si do wzrostu sponsorwi wspbraci zakonu. Hrabia
Barcelony i Prowansji - Rajmund Berengar III zoy lub zakonny 14
lipca 1130 roku i ofiarowa templariuszom zamek Granena na granicy
marchii saraceskiej. Alfons za, krl Portugalii podarowa
templariuszom puszcz Cera pozosta w rkach Saracenw. Po wyzwoleniu
regionu rycerze zaoyli Coimbr, Ega i Rodin. Podlegay one papieowi,
bez porednictwa biskupw. W 1131 roku podczas oblenia Burgos Alfons
I krl Aragonii pozostawi spadku templariuszom jedn trzeci swego
krlestwa. Po jego mierci, w 1134 testament zosta jednak uniewaniony
przez poddanych. Nie chcieli aby podzieli krlestwo pomidzy zakony
rycerskie i przekazali krlestwo donRamirowi, bratu Alfonsa,
biskupowi Burgos. Po uniewanieniu testamentu wybuchy walki o
sukcesj, jednake templariusze nie wzili w nich udziau. Kolejne
nadania uzyskali w: - 1132 roku zyskujc zamek Barbara od Armengola
(hrabia Urgel), - 1134 roku zyskali twierdz saracesk Calatrava od
arcybiskupa Toledo. Pniej take, w kwietniu 1134 roku hrabia
Barcelony Rajmund Berengar IV zoy przysig templariuszom i obieca
pomc im w obronie Graneny. W 1136 roku zmar Hugo de Payens pierwszy
mistrz templariuszy. Na jego miejsce zosta wybrany Robert de Craon
z Andegawenii. 29 marca 1139 roku papie Innocenty II wyda bull Omne
Datum Optimum, ktra bya podstaw przywilejw templariuszy. Wprowadzi
do zakonu braci kapelanw i kapitule pen odpowiedzialno za wadze w
Zakonie. Wyczy take spod opaty dziesicin i upowani do budowy kaplic
oraz kociow wyczonych
10. Zakony Rycerskie 7 wrzesie, 2014 str. 10 spod jurysdykcji
biskupw. Nastpnie, w 1144 roku za spraw bulli Milites Templi zostao
nadane zakonowi prawo do kwestionowania raz do roku w kadym
kociele. W tym roku templariusze przyjli te do swego grona bdcego w
agonii i oboonego kltw Gotfryda z Mandeville (hrabiego Essex).
Umoliwio to jego pochowanie w ziemi powiconej i stanowio wyraz ich
szczeglnego przywileju. W 1145 kolejna bulla Militia Dei powiadomia
biskupw o tym, e templariusze maj prawo do budowy kaplic. W 1147 za
papie Eugeniusz III nada templariuszom godo czerwonego krzya na
biaych habitach. Wszystkie te przywileje uszczuplay znaczco dochody
duchowiestwa i byy powodemnarastania niechci kleru do zakonu. Nowe
bractwo wypenio luk w wewntrznej organizacji pastwa kolonialnego
Frankw. Na pocztku speniao tylko i wycznie rol policji (patrolowao
drogi i zwalczao opr miejscowej ludnoci za rwno muzumaskiej, jak i
chrzecijaskiej). W ten sposb odciao szczupe siy wojskowe krlestwa
od zajmowania si sprawami bezpieczestwa w okupowanym kraju dziki
temu szybko zyskao uznanie i cieszyo si poparciem krla.
Duchowiestwo rwnie przyjo z zadowoleniem powstanie rycerskiego
bractwa. W 1291 roku upado Krlestwo Jerozolimskie. Templariusze
przenieli si wic na Cypr (rok 1291), a nastpnie do Francji. Filip
IV Pikny krl francuski by zaduony u templariuszy. Chcia uwolni si
od zobowiza i w pitek, 13 padziernika 1307 roku uwizi czonkw zakonu
we Francji. Zarzuci im midzy innymi: herezj, witokradztwo, rozpust
i odstpstwo od wiary. Proces trwa do czerwca 1311 roku. Kiedy si
zakoczy bdcy pod wpywem krlw Francji sobr w Vienne zdecydowa o
kasacie zakonu templariuszy. Jego majtki we Francji zostay
skonfiskowane. Wielu templariuszy ponioso mier przez spalenie na
stosie. W ten sposb zgin np. wielki mistrz Jakub de Molay. Nie
wszdzie jednak likwidacja zakonu przebiegaa bez problemowo. Opr
zbrojny stawiali templariusze aragoscy i cypryjscy, a templariusze
niemieccy stawili si przed wadzami wieckimi w penym rynsztunku
bojowym i uniknli dziki temu aresztowania.
11. Zakony Rycerskie 7 wrzesie, 2014 str. 11 Tu przed upadkiem
zakon liczy okoo 4500 ludzi. 1000 z nich to bracia- rycerze.
Pozostali za byli to: bracia suebni, rzemielnicy i kapelani-
duchowni. 2000 czonkw przebywao we Francji, a 2500 poza jej
obszarem. Papie Klemens V uleg naciskom krla Francji i 3 kwietnia
1312 roku na Soborze w Vienne bull Vox in exscelso zawiesi zakon.
Uwolni go jednak z zarzutw o herezj. Dobra zakonu zostay przekazane
joannitom, a cz przejli lokalni wadcy. Templariuszom w Portugalii
pozwolono na utworzenie nowego zakonu, znanego jako Zakon Rycerzy
Chrystusa ktry przej posiadoci templariuszy. Stworzenie tego zakonu
moliwe byo dziki stosunku templariuszy w tym kraju z wadcami.
Cieszyli si tam oni bowiem licznymi przywilejami. Jeeli chodzi o
Aragoni to majtek zakonu zosta przekazany nowo utworzonemu Zakonowi
Rycerzyz Montesy.
12. Zakony Rycerskie 7 wrzesie, 2014 str. 12 JOANNICI O
czonkach Zakonu Szpitalnikw w. Jana z Jerozolimy. Zakon ten powsta
jeszcze przed I krucjat, a jego waciwe pocztki sigaj nieformalnego
bractwa utworzonego przy szpitalu w. Jana Chrzciciela utworzonego w
1070 roku przez mieszczan woskiego pastewka Amalfi. Byo to bractwo
zakonne pod wodz plegendarnego, a obecnie i bogosawionego brata
Gerarda. Bractwo mieszczce si w szpitalu przeksztacio si w zakon
rycerski, oficjalnie uznany przez papiea Paschalisa II w 1113 roku.
Do zakonu mg doczy kady szlachetnie urodzony rycerz katolicki bez
wzgldu na posiadan narodowo. Wadze Krlestwa Jerozolimskiego
(powstaego na bazie sukcesw pierwszej krucjaty) postanowili naoy na
joannitw obowizek strzeenia bezpieczestwa wewntrznego w nowym
pastwie. Miao to odciy jednostki liniowe. Joannici rozpoczli wtedy
budow sieci warowni i zamkw na terenie Palestyny. Bya wrd nich take
pniejsza siedziba zakonu - szpital-warownia Margat.W 1144 roku
Rajmund II odda szpitalnikom zamek Krak des Chevaliers. Oprcz tego
by to dla zakonu czas licznych przywilejw w caej chrzecijaskiej
Europie. Upadek Jerozolimy spowodowa przeniesienie gwnego szpitala
do Akki, a siedziby do Margat. W 1291 roku upado Krlestwo
Jerozolimskie, a mameluki zdobyli Akk. Zakon przenis si wic razem z
templariuszami na Cypr. Tam po likwidacji zakonu templariuszy papie
przekaza wiele ziem oraz dbr joannitom. Ten nagy wzrost potgi
umoliwi zakonowi na zorganizowanie najazdu na wysp Rodos formalnie
bdc pod wadz Bizancjum. Joannici zajli wysp i utworzyli na jej
terenie pastwo zakonne. Przyjli wtedy take nazw Kawalerw
Rodyjskich. Rycerze zsiedli z koni i przenieli si na okrty. Pastwo
stao si bardzo szybko morsk potg i kontrolowao handel we wschodniej
czciMorza rdziemnego.
13. Zakony Rycerskie 7 wrzesie, 2014 str. 13 Zakonnicy
pochodzili z wielu zaktkw Europy i byli podzieleni na osiem grup
narodociowo-terytorialnych, zwanych mowami. Byy to nastpujco: -
Prowansja, - Owernia, - Francja, - Anglia, - Wochy, - Niemcy, -
Aragonia, - Kastylia. W fortecach ochranianych przez Zakon kada
mowa ochraniaa tylko jedn cz murw, co wzmacniao rywalizacj midzy
grupami. Sprzeczno kontroli zakonnej handlu morskiego z interesami
Imperium Osmaskiego doprowadzia do cigych atakw na Rodos. Czwarta
prba zdobycia wyspy przez wojska Sulejmana Wspaniaego w kocu si
powioda i wielki mistrz Filip Villiers de IIsle Adam zosta zmuszony
do kapitulacji. W uznaniu dla mstwa Kawalerw sutan pozwoli im na
odpynicie wraz z broni i caym sprztem. Zwycizcy oddali pokonanym
rwnie wojskowe honory. Siedem lat trwao zakonowi znalezienie
odpowiedniej siedziby. Joannici bkali si bowiem przez siedem lat po
rnych portach Morza rdziemnego. W 1530 roku Cesarz Karol V pozwoli
im osiedli si na Malcie. Przyjli tam uywan do dzi nazw Kawalerw
Maltaskich i ponownie zaczli nka okrty osmaskie. Ataki okrtw
nalecych do zakonu byy powodem szybkiej odpowiedzi Imperium w
postaci inwazji. Mimo wszystko Wielkie Oblenie z 1565 roku przez
wojska Sulejmana Wspaniaego nie przynioso oczekiwanych efektw. W
1566 rozpocza si budowa miasta, ktre miao sta si now stolic. Na cze
Jeana de la Vallette (wielki mistrz w latach 1557-1568 i
dowdcawojsk zakonu podczas wielkiego oblenia) nazwano je
Vallett.
14. Zakony Rycerskie 7 wrzesie, 2014 str. 14 Zakon stworzy na
Malcie pastwo zorganizowane tak wietnie jak wczeniejsze na wyspie
Rodos. Wszystko to trwao do roku 1798, kiedy to flota Napoleona
kierujca si do Egiptu postanowia zaj wysp przeksztacajc j w zamorsk
prowincj Francji. Udao im si to bez wikszego oporu a kawalerowie
maltascy zmuszeni byli pozostawi na Malcie wikszo swoich dbr. W
1800 roku powstanie wywoane przez Maltaczykw wsparte przez flot
angielsk i portugalsk spowodowao zajcie Malty przez wojska
brytyjskie. Dwa lata pniej za midzy Francj a Wielk Brytani zosta
zawarty pokj w Amiens jeden z jego punktw mwi o przywrceniu Malty
zakonowi. Rok pniej w traktat zosta zerwany i do oddania wyspy
zakonowi nie doszo. Joannici musieli ostatecznie pogodzi si z jej
utrat. Po tym jak upada Malta wielki mistrz Ferdynand von Hompesch
uda si z konwentem do austriackiego Triestu. W 1799, po rezygnacji
von Hompescha nowym wielkim mistrzem zosta Pawe I car Rosji. Od
1774 na terenie Rzeczpospolitej Obojga Narodw dziaa katolicki
Wielki Przeorat Polski (w 1797 roku przeksztacony we Wielki
Przeorat Rosji). W 1798 zosta utworzony te nowy prawosawny Wielki
Przeorat Rosji i w tym wanie czasie stolic Zakonu sta si Sankt
Petersburg. Pawe I zosta uduszony przez czonkw swojej wity w 1801
roku. Wrd nich byo czterech kawalerw maltaskich. Kolejny car
Aleksander I (syn Pawa I) zrzek si dziedziczenia stanowiska
wielkiego mistrza i mianowa nim baliwa Mikoaja Satykowa. Rada
zakonu za zgod Aleksandra I zwrcia si z prob o wyznaczenie nowego
wielkiego mistrza do papiea w 1802 roku, a w 1803 roku papie
zatwierdzi wybr Jana Chrziciela Tommassiego.
15. Zakony Rycerskie 7 wrzesie, 2014 str. 15 Wykorzystane rda i
materiay ze stron WWW: - ksika ladami Przeszoci podrcznik do nauki
historii dla klasy II gimnazjum, - encyklopedia internetowa
Wikipedia, - materiay z serwisu ciga.pl - materiay z edulandia.pl -
materiay z polskiedzieje.pl