Przykładowe modele finansowania ciepłownictwa

Warszawa, 3 kwietnia 2017 r.

BOŚ Eko Profit S.A. - zakres usług

� BOŚ Eko Profit S.A. jest spółką o charakterze doradczo - inwestycyjnym, wchodzącą w skład Grupy KapitałowejBanku Ochrony Środowiska S.A.,

� Bezpośrednie inwestycje BOŚ Eko Profit S.A. umożliwiły realizację projektów o wartości ponad 200 mln zł.

� Dzięki zorganizowanemu przez BOŚ Eko Profit S.A. finansowaniu dłużnemu powstały projekty o łącznejwartości ponad 2 mld zł.

� Zakres usług Spółki obejmuje:

� Aranżację finansowania inwestycji, w tym pozyskiwanie środków z funduszy będących w dyspozycjikrajowych jednostek np. NFOŚiGW, w szczególności w programach dotyczących efektywnościenergetycznej;

� Pośrednictwo w sprzedaży projektów OZE np. elektrowni wodnych , farm PV, farm wiatrowych;

� Leasing maszyn i urządzeń – w tym leasing maszyn i urządzeń pozwalający na optymalizację kosztów zużycia energii, zmniejszenie emisji.

� BOŚ Eko Profit jest Partnerem Izby Ciepłownictwo Polskie

Ciepło systemowe w Polsce

Ciepło systemowe w Polsce - czynniki legislacyjne kształtujące rynek

Regulacje unijne

� Pakiet klimatyczno-energetyczny

� Dyrektywa w sprawie efektywności energetycznej

� Dyrektywa MCP z dn. 25.11.2015 r.

Prawo krajowe

� Ustawa o efektywności energetycznej (białe certyfikaty)

� Ustawa Prawo energetyczne – m.in. system wsparcia kogeneracji (do 2018 r.)

Krajowe dokumenty strategiczne

� Projekt „Polityki energetycznej Polski do roku 2050” opracowany przez MG

� Projekt „Strategii na rzecz odpowiedzialnego rozwoju” opracowany przez MR

� Rozporządzenie Ministra Energii w sprawie ceny referencyjnej energii elektrycznej z odnawialnych źródeł energii w 2017 r. oraz okresów obowiązujących wytwórców, którzy wygrali aukcje w 2017 r. (z dnia 16 marca 2017 r.)

Spełnienie wymogów ograniczenia emisji zanieczyszczeń będzie jednym z największych wyzwań

branży ciepłowniczej

W Polsce ponad 40 proc. zapotrzebowania na ciepło pokrywa ciepło systemowe. Pod tym względem jesteśmy trzecim krajem w Europie.

Sukcesy branży

� Rosnące nakłady inwestycyjne w obszarze wytwarzania i przesyłu.

� Sukcesywne zmniejszanie emisji zanieczyszczeń: CO2, SO2 i NOx.

� Stabilna liczba klientów, ciepło systemowe cenione przez konsumentów, jest chętnie wybieranym rozwiązaniem przez inwestorów.

Hamulce rozwoju branży

� Średnia rentowność branży jest nadal niska – ograniczone możliwości inwestycyjne.

� Bariery uzyskania pomocy publicznej przez ciepłownictwo systemowe – konieczność spełnienia warunku. „efektywnego systemu ciepłowniczego”, które obecnie wypełnia jedynie 10% największych firm ciepłowniczych.

� Brak efektywnego i zgodnego z nowymi zasadami udzielania pomocy publicznej programu wsparcia dla kogeneracji.

Ciepło systemowe w Polsce - sytuacja branży

Konieczne jest stworzenie warunków umożliwiających branży spełnienie przyszłych norm emisji

zanieczyszczeń, m. in. poprzez inwestycje dostosowujące do wymogów „efektywnego systemu

ciepłowniczego”.

Efektywny system ciepłowniczy

Regulacje unijne

Dyrektywa 2012/27/UE o efektywności energetycznej stwierdza, że najlepszym narzędziem dla realizowania postawionych w UE celów poprawy efektywności energetycznej są „efektywne systemy ciepłownicze (chłodnicze)”, dlatego należy stworzyć warunki do ich rozwoju.

Definicja

„Efektywny system ciepłowniczy i chłodniczy” oznacza system ciepłowniczy lub chłodniczy, w którym do produkcji ciepła lub chłodu wykorzystuje się:

a) w co najmniej 50% energię ze źródeł odnawialnych,

b) lub w co najmniej 50% ciepło odpadowe,

c) lub w co najmniej 75% ciepło pochodzące z kogeneracji,

d) lub w co najmniej 50% wykorzystuje się połączenie takiej energii i ciepła.

Najbliższe lata najprawdopodobniej przyniosą w polskim ciepłownictwie, głównie opartym na

węglu, zmiany w zakresie struktury wykorzystywanych paliw na korzyść OZE oraz szerszego

wykorzystania kogeneracji.

Źródła finansowania i przykładowe inwestycje w efektywny system ciepłowniczy

Źródła finansowania inwestycji w efektywny system ciepłowniczy

Pożyczki preferencyjne i dotacje w ramach środków

krajowych i funduszy UE

Kompilacja środków własnych przedsiębiorców, finansowania bankowego oraz funduszy pomocowych jest szansą na sfinansowanie niezbędnych inwestycji w ciepłownictwie.

środki krajowe: „Wsparcie przedsięwzięć w zakresie niskoemisyjnej i zasobooszczędnej gospodarki” –

wsparcie w formie pożyczki, łączna alokacja 1 mld PLN

Montaż finansowyinwestycji

Finansowanie bankowe

Kredyt inwestycyjny uzupełniający ofertę NFOŚiGW oraz WFOŚiGW

do 95% wartości przedsięwzięcia

Wkład własny

POIiŚ 2014-2020:Działanie 1.5 Efektywna dystrybucja ciepła i chłodu –

wsparcie w formie dotacji, alokacja 147 mln PLNDziałanie 1.6.2 Sieci ciepłownicze i chłodnicze dla źródeł

wysokosprawnej kogeneracji - wsparcie w formie dotacji, łączna alokacja 125 mln PLN

Aktualnie obowiązujące programy

Rodzaj inwestycji1. Kotłownia na

biomasę 50%

2. Kogeneracja oparta o biomasę 50%

3. Kogeneracja 50% na paliwo gazowe + kolektor słoneczny

4. Termiczne przetwarzanie

odpadów 50% + kolektor słoneczny

Moc cieplna (MWt) 6,34 6,34 6,34 + 0,1 6,34 + 0,1

Moc elektryczna (MWe) - 1,27 6,31 1,22

Produkcja ciepła (GJ) 147 tys. 147 tys. 147,2 tys. 147,2 tys.

Produkcja ee (GWh) - 8,2 40,6 7,8

Warunek efektywnego systemu ciepłowniczego

Wykorzystanie do produkcji ciepła lub chłodu co najmniej 50% energii z OZE

Wykorzystanie do produkcji ciepła lub chłodu co najmniej 50% energii i ciepła z kogeneracji i OZE

Przykładowy zakład ciepłowniczy o mocy 50 MW oraz rocznej produkcji ciepła ok. 294 tys. GJ wykorzystujący paliwa kopalne spełni wymagania efektywnego systemu ciepłowniczego poprzez dodanie przykładowych instalacji.

Przykładowe inwestycje dostosowujące do efektywnego systemu ciepłowniczego

Wybór inwestycji uwarunkowany jest specyficzną sytuacją danego zakładu ciepłowniczego, zarówno w zakresie możliwości zastosowania danej technologii oraz dostępności środków własnych jak i możliwości pozyskania finansowania zewnętrznego.

Wpływ systemu aukcyjnego OZE na przychody generowane dzięki inwestycjom w efektywny system ciepłowniczy

� Aukcyjny system wsparcia dla wytwórcom energii z OZE w Polsce umożliwia wytwórcom sprzedaż do100% wyprodukowanej i zadeklarowanej energii elektrycznej po z góry ustalonej cenie przez zdefiniowany okres.

� Rozporządzenie Ministra Energii z dnia 16 marca 2017 r. ustala maksymalną cenę za1 MWh („cena referencyjna’), za jaką w 2017 r. może zostać sprzedana przez wytwórców w drodze aukcji energia elektryczna dla poszczególnych instalacji OZE przez okres 15 lat

� Np. cena referencyjna dla instalacji OZE o łącznej mocy zainstalowanej elektrycznej <=50 MW, w dedykowanej instalacji spalania biomasy lub układach hybrydowych, w wysokosprawnej kogeneracji, wynosi 450 zł/MWh;

� Cena referencyjna dla inwestorów, którzy uzyskali wcześniej wsparcie inwestycyjne będzie niższe, gdyż przy jej kalkulacji powinno się uwzględnić wytyczne Rozporządzenia ME z dnia 1 grudnia 2016 r. w sprawie obliczania wartości pomocy publicznej dla wytwórców energii elektrycznej z OZE w instalacji OZE.

Stabilne przychody ze sprzedaży energii elektrycznej z OZE przez okres 15 lat to silna zachęta do podejmowania inwestycji, poprzez które branża ciepła systemowego będzie miała szansę na dostosowanie się do przyszłych wymagań emisyjnych.

1. Sprzedaż ciepła

• Przychody ze sprzedaży ciepła nie ulegają zmianie po wprowadzeniu inwestycji. Przychody z tytułu opłaty zmiennej oraz opłaty stałej stanowią odpowiednio 2/3 i 1/3 całkowitych przychodów ze sprzedaży ciepła

• Jednostkowa opłata zmienna za ciepło = 36,6 PLN/ GJ

2. Sprzedaż energii elektrycznej

• Przychody oraz EBITDA określane w przedstawianym przykładzie jako maksymalne (max.), osiągane są przy założeniu sprzedaży energii po cenie aukcyjnej (odniesionej do ceny referencyjnej wskazanej w rozporządzeniu Ministra Energii z marca 2017 r. ) i wsparciu kogeneracji (żółte certyfikaty).

• Przychody oraz EBITDA określane w przedstawionym przykładzie jako minimalne (min.) osiągane są, w przypadku sprzedaży energii wg. ceny energii czarnej oraz braku wsparcia kogeneracji.

3. Cena energii elektrycznej czarnej: 150 PLN/MWh

4. Wytwarzanie energii elektrycznej z biomasy w jednostkach <= 50 MW:

• cena referencyjna: 415 PLN/MWh

• przyjęta cena aukcyjna: 405 PLN/MWh

Parametry przychodowe dla inwestycji w efektywny system ciepłowniczy – założenia dla instalacji kogeneracyjnej na biomasę

EBITDA: W uproszczeniu zysk operacyjny (EBIT) powiększony o wartość amortyzacji (która jest kosztem nie powodującym wypływu gotówki)

4.2

1.2

-0.6

0.5

-2.1

0.0

4.1

1.1

przychody ze sprzedaży ee (max.)

przychody ze sprzedaży ee (min.)

wzrost kosztów zużycia materiałów

oszczędność na opłatach środowiskowe ikosztach CO2

wzrost amortyzacji

wzrost EBITDA (max.)

wzrost EBITDA (min.)

Wpływ inwestycji na przychody i koszty operacyjne działalności ciepłowni – przykład instalacji kogeneracyjnej na biomasę

� Moc instalacji: 6,34 MWt i 1,27 MWe

� Nakłady inwestycyjne: 25,6 mln PLN

� Produkcja ciepła /rok – 147 tys. GJ (50% łącznej produkcji systemu)

� Produkcja ee – 8,2 tys. MWh

Szacunkowa zmiana rocznych przychodów i kosztów podmiotu – ciepłowni węglowej 50 MW (w mln PLN) -

w związku z inwestycją w instalację kogeneracyjną na biomasę

� Zmiana całkowitych przychodów ze sprzedaży po wprowadzeniu instalacji kogeneracyjnej na biomasę zależy od przyjętej ceny energii elektrycznej oraz obecności wsparcia kogeneracji.

� W przypadku sprzedaży energii po cenie aukcyjnej (zbliżonej do referencyjnej) oraz obecności wsparcia kogeneracji (żółte certyfikaty) – przychody ze sprzedaży ee osiągną 4,2 mln PLN. Natomiast przy sprzedaży po cenie czarnej energii i braku wsparcia kogeneracji, przychody ze sprzedaży ee wyniosą 1,2 mln PLN.

zmiana negatywna zmiana pozytywna Zmiana amortyzacji

Istotny

wzrost w

kolejnych

latach

Przykład finansowania inwestycji w efekt. system ciepłowniczy –instalacja kogeneracji z biomasy� Inwestycja może być sfinansowana przy 95% udziale długu.

� Nowy produkt kredytowy BOŚ Bank uzupełniający finansowanie NFOŚiGW umożliwia finansowanie przy minimalnym wkładzie własnym.

Założenia:

� Roczny capex odtworzeniowy 1,3 mln PLN

� Istniejące zadłużenie – 5 mln PLN i poziom raty kapitałowo-odsetkowej – 475 tys. PLN

� Wskaźniki poziomu obsługi długu w scenariuszach uwzględniających sprzedaż ee po cenie aukcyjnej, niezależnie od istnienia wsparcia kogeneracji (scenariusze: EBITDA 6,7 mln PLN i 5,8 mln PLN), zachowują bezpieczny poziom.

� W przypadku sprzedaży ee po cenie energii czarnej i braku wsparcia szansa na udzielenie finansowania przez bank będzie mniejsza.

ŹRÓDŁA FINANSOWANIA PROJEKTU PLN %

Udział własny Inwestora 1 278 333 5,00%

Pożyczka NFOŚiGW 12 783 326 50,00%

Dotacja NFOSiGW - 0,00%

Kredyt inwestycyjny BOŚ Bank 11 504 994 45,00%

RAZEM 25 566 652,9 100,00%

50 MW - węgiel

50MW + 50% biomasa

kogeneracja

50MW + 50% biomasa

kogeneracja

50MW + 50% biomasa

kogeneracja

PLN 2016

scenariusz cena aukcyjna,

wsparcie kogeneracji.

scenariusz cena aukcyjna,

brak wsparcia kogen.

scenariusz cena ee. czarnej,

brak wsparcia kogen.

EBITDA 2 599 461 6 738 965 5 824 076 3 741 070

Capex odtworzeniowy 1 300 000 1 300 000 1 300 000

Obsługa zadłużenia 2 892 074 2 892 074 2 892 074

Istniejące zadłużenie 474 575 474 575 474 575

kredyt inwestycyjny BOŚ 1 091 996 1 091 996 1 091 996

pożyczka NFOŚiGW 1 325 503 1 325 503 1 325 503

Nadwyżka cash flow 2 546 891 1 632 002 -451 004

EBITDA / (capex odtw. + obsługa zadłużenia) 1,61 1,39 0,89

EBITDA / obsługa zadłużenia (DSCR) 2,33 2,01 1,29

Wyniki i wnioski z analiz dotyczące możliwości finansowania przykładowych inwestycji w efektywny

system ciepłowniczy

Rodzaj inwestycji

Jednostka: mln PLN

1. Kotłownia na biomasę 50%

2. Kogeneracja oparta o biomasę 50%

3. Kogeneracja 50% na paliwo gazowe + kolektor

słoneczny

4. Termiczne przetwarzanie odpadów 50% + kolektor słoneczny

Nakłady inwestycyjne 12,7 25,6 19,6 73,2

Roczna amortyzacja inwestycji 1,1 2,1 1,2 2,9

EBITDA ciepłowni węglowej 50 MW (bez inwestycji) 2,6

Przyrost EBITDA systemu dzięki inwestycji

Max.0,3

4,1 1,5 4,8

Min. 1,1 -3,0 3,2

EBITDA całego systemu wartość max. i min

Max.2,9

6,7 4,1 7,4

3,7 -0,4 5,8Min.

Wskaźnik obsługi długu (EBITDA / obsługa

zadłużenia)

Max.1,70

2,33 2,39 1,31

Min. 1,29 -0,26 1,14

Wpływ podjęcia inwestycji na wynik operacyjny i ocenę możliwości obsługi długu� Z punktu widzenia inwestora ekonomicznie uzasadnione są te inwestycje, które dają najwyższy przyrost EBITDA,

Przyrost ten powinien być wyższy niż roczny odpis amortyzacyjny wynikający z podjętej inwestycji.

� Najwyższy przyrosty EBITDA oraz najbezpieczniejsze pod względem możliwości obsługi finansowania są scenariusze, które zakładają dalsze wsparcie dla kogeneracji (wiersze max).

Inwestycje w efektywny system ciepłowniczy nie zawsze dają zwrot atrakcyjny dla inwestora. Są jednak niezbędne dla dalszego kontynuowania działalności przez zakłady ciepłownicze.

Okres amortyzacji poszczególnych inwestycji: 1. – 12 lat, 2. – 12 lat, 3. – 16 lat, 4. -25 lat

EBITDA: W uproszczeniu zysk operacyjny (EBIT) powiększony o wartość amortyzacji (która jest kosztem nie powodującym wypływu gotówki)

Wynik w wierszu max. – wg. scenariusza uwzględniającego dalsze wsparcie dla kogeneracji, wynik w wierszu min. – wg. scenariusz bez wsparcia

Możliwości finansowania inwestycji w efektywny system ciepłowniczy – wnioski na podstawie uproszczonych modeli finansowychInstalacja wytwarzania ciepła z biomasy

- Najniższy nakład spośród rozważanych inwestycji pozwalający na dostosowanie do efektywnego systemu ciepłowniczego => najniższy wkład własny.

Kogeneracja na biomasę

- Przy zakładanym poziomie ceny aukcyjnej, projekt spełnia wymagany poziom wskaźników obsługi długu także przy braku wsparcia dla kogeneracji.

Instalacja kogeneracyjna na gaz ziemny + kolektory słoneczne

- Inwestycja przy braku wsparcia dla kogeneracji (żółte certyfikaty) nie spełni bankowych wskaźników obsługi długu.

Instalacja termicznego przetwarzania odpadów + kolektory słoneczne

- Najwyższy nakład inwestycyjny spośród rozpatrywanych przykładów => projekt rozpatrywany jako współfinansowany dotacją => sprzedaż ee po cenie energii czarnej.

- Projekt ma większe szanse uzyskania finansowania bankowego w przypadku istnienia wsparcia dla kogeneracji.

Zapraszamy do kontaktu:

Sebastian BodzentaPrezes Zarządu BOŚ Eko Profit S.A.sebastian.bodzenta@bosbank.pl

tel. 515 011 770