Polska była jedynym państwem, które na europejskim teatrze wojennym walczyło od pierwszego do ostatniego dnia w największym konflikcie zbrojnym w dziejach ludzkości. Wojna rozpoczęła się od napaści na Polskę: najpierw (1 września) przez Niemcy nazistowskie, wkrótce (17 września) przez Związek Sowiecki. Obaj agresorzy, na podstawie traktatu Ribbentrop-Mołotow (zawartego 23 sierpnia) działali w porozumieniu. Sojusznicy Polski - Wielka Brytania i Francja - wypowiedzieli wojnę Niemcom 3 września, ale nie podjęli efektywnych działań zbrojnych. Związek Sowiecki do sojuszu antyhitlerowskiego został dołączony dopiero latem 1941 r., gdy został napadnięty przez Niemcy. Stany Zjednoczone, aczkolwiek udzielały ważnej pomocy w sprzęcie, do działań zbrojnych w ramach koalicji przystąpiły w grudniu 1941 r., gdy zostały zaatakowane przez Japonię, a Niemcy wypowiedziały im wojnę.W polskim wkładzie w pokonanie Niemiec dostrzegamy przede wszystkim upór i wytrwałość

Do chwili rozpoczęcia wojny armia polska zmobilizowała niemal milion żołnierzy, 2,8 tys. dział, 500 czołgów i 400 samolotów. 1 września siły niemieckie rzucone do wojny z Polską liczyły ponad 1,5 mln. żołnierzy, 9 tys. dział, 2,5 tys. czołgów i blisko 2 tys. samolotów. Armia Czerwona rozpoczęła agresję mając w pierwszym rzucie ponad 620 tys. żołnierzy, 4,7 tys. czołgów i 3,2 tys. samolotów. Mimo przygniatającej przewagi nieprzyjaciela i konieczności obrony przed natarciem ze wszystkich stron, armia polska broniła się przez 35 dni. Do 28 września broniła się Warszawa, ponad miesiąc polski garnizon na Helu. Ostatnia bitwa z wojskami niemieckimi miała miejsce 5 października. W walkach z Niemcami straty polskie (zabici, zaginieni) wyniosły około 70 tys. żołnierzy. Do niewoli dostało się 420 tys. żołnierzy. Straty w walce z Armią Czerwoną wyniosły od 6 do 7 tys. poległych i zaginionych, do niewoli wzięto około 250 tys., z tego niemal wszystkich oficerów na podstawie decyzji Stalina zamordowano wiosną 1940 r. w Katyniu, Charkowie i Twerze. Aczkolwiek armia polska - wobec bezczynności aliantów - stała na straconej pozycji zadała wrogom dotkliwe straty: poległo lub zaginęło około 14 tys. żołnierzy niemieckich, zniszczono lub poważnie uszkodzono 674 niemieckie czołgi, 319 samochodów pancernych, strącono około 230 samolotów; Armia Czerwona straciła (zabitych i zaginionych) około 2,5 tys. żołnierzy, 150 wozów bojowych i 20 samolotów. Polska przez wiele tygodni wiązała znaczne siły niemieckie,czego nie wykorzystali alianci, ponadto konieczność uzupełnienia przez Niemców sprzętu zniszczonego w Polsce dawała Wielkiej Brytanii i Francji więcej czasu na przygotowanie się do odparcia agresji.

Niemiecki atak na Norwegię nastąpił w rezultacie odrzucenia 9 IV 1940 roku przez rząd tego kraju ultimatum przedstawionego przez Niemcy. Dzień później 10 IV 1940 r. wojska niemieckie rozpoczęły agresję. W obronie Norwegii wystąpiły Francja i Wielka Brytania. Początkowo najważniejszym zadaniem było opanowanie norweskich wód przybrzeżnych, tak by możliwy był desant. Cel ten wypełniła brytyjska eskadra, która 13 kwietnia posłała na dno osiem niszczycieli wroga. W skład tej eskadry wchodziły polskie okręty, a wśród nich ORP "Orzeł" i ORP "Błyskawica". Polscy żołnierze wzięli także udział w operacji desantowej. Obok wojsk sprzymierzonych- francuskich i brytyjskich w desancie i walkach w górskim terenie na północy kraju wzięła także udział polska Samodzielna Brygada strzelców Podhalańskich dowodzona przez gen. Zygmunta Szyszko-Bohusza. W ostatnich dniach maja doszło do decydującej bitwy pomiędzy wojskami państw sprzymierzonych a armia niemiecką - w dniach 28-30 V rozegrała się bitwa o Narvik. Stała się ona nie tylko kluczowym momentem kampanii, ale także jej symbolem. Pod Narvikiem z powodzeniem walczyła Samodzielna Brygada Strzelców Podhalańskich. Jej żołnierze dowiedli swoich wysokich walorów na polu walki i wykazali się wielką odwagą. W walkach o Narvik wzięły także udział polskie okręty wojenne - ORP "Błyskawica" i ORP "Grom". Bitwa o Narvik została ostatecznie przez aliantów wygrana - był to ich pierwszy triumf nad wojskami hitlerowskich Niemiec, ale musieli się z Norwegii wkrótce wycofać, bo wojna z początkiem czerwca ogarnęła Europę Zachodnią - Niemcy przez kraje Beneluxu, omijając umocnienia linii Maginota wdarli się na terytorium Francji. Niestety w czasie walk u wybrzeży Norwegii poważne straty poniosła polska marynarka wojenna. Zatopiony został okręt podwodny ORP "Orzeł" (w walkach o Narvik na skutek ataku z powietrza) oraz niszczyciel "Grom" ( w niewyjaśnionych okolicznościach - nie powrócił do bazy)

We wrześniu 1939 na polskim niebie starły się wojska lotnicze z dwóch różnych epok -potężna niemiecka Luftwaffe dysponującą najnowocześniejszym w świecie sprzętem oraz rozproszone polskie eskadry, poza nielicznymi wyjątkami, posiadające samoloty nie pierwszej już młodości. Polscy lotnicy stawali dzielnie opór liczniejszemu i lepiej uzbrojonemu przeciwnikowi. Straty, jaki zadali Niemcom wyniosły 147 samolotów zestrzelonych na pewno. Po upadku Polski lotnicy masowo przybywali do Francji, przedzierając się przez wszystkie kraje Europy. W walkach we Francji wziął udział jedynie dywizjon myśliwski 1/145 GC Polonaise de Varsovie, grupa Montpellier oraz tzw. "klucze kominowe", przydzielone do osłony obiektów wojskowych. Polscy myśliwcy zestrzelili we Francji 50 samolotów. Po klęsce Francji, polskim lotnikom pozostała już tylko "wyspa ostatniej nadziei" - Wielka Brytania.

8 sierpnia 1940 roku Niemcy rozpoczęli wielką operację lotniczą na Wyspy brytyjskie i brytyjską komunikację morską w celu uzyskania panowania w powietrzu i przecięcia szlaków komunikacyjnych Brytyjczyków przed planowaną na połowę miesiąca inwazji armii niemieckich na Wielką Brytanię. Trzem niemieckim flotom powietrznym, które liczyły ponad 2100 samolotów myśliwskich i bombowych, Anglicy mogli początkowo przeciwstawić tylko 1100, czyli prawie o połowę mniej. Ciężkie i zacięte walki trwały do końca 1940 roku. Ponieważ cel walki powietrznej nie został osiągnięty, dowództwo niemieckie podjęło decyzję o zrezygnowaniu z ataku wojsk lądowych.Mimo nie powodzenia ataku powietrznego niemal do końca wojny kontynuowano jednak naloty bombowe na brytyjskie miasta, lotniska i zakłady przemysłowe, aby między innymi zmniejszyć produkcję i osłabić siły Anglii w dalszych walkach. Dużym wzmocnieniem sił dla lotnictwa brytyjskiego okazały się polskie 4 dywizjony: 2 dywizjony myśliwskie (302 od 15 sierpnia i 303 od 31 sierpnia) i 2 dywizjony bombowe (300 i 301 od 14 września) oraz 50 Polaków w brytyjskich eskadrach myśliwskich. Polskie dywizjony myśliwskie broniły wschodnich wybrzeży środkowej i północnej Wielkiej Brytanii (dywizjon 302) oraz dojść do Londynu od południa i wschodu (dywizjon 303, czasami także 302). Polacy zestrzelili na pewno 203 samoloty niemieckie i było to 12% wszystkich zniszczonych samolotów w czasie bitwy, a 33 polskich pilotów myśliwskich zginęło. Jest to doskonały wynik, ponieważ stosunek strat przeciwnika do własnych w dywizjonach polskich wyniósł 9:1 (Polacy zestrzelili 9 razy więcej samolotów niż stracili), a w całym RAF-ie 3:1 (zestrzelili 3 razy więcej maszyn niż stracili). Pomoc naszych dywizjonów w bitwie o Anglię okazała się bardzo pomocna.

W czerwcu 1940 r. pod rozkazy brytyjskie przeszła znajdująca się w Syrii Samodzielna Brygada Strzelców Karpackich. Została ona jednocześnie przeniesiona do Palestyny, która znajdowała się we władaniu Brytyjczyków. Brygada liczyła 3756 żołnierzy. Po przeszkoleniu jednostki w Palestynie, uczestniczyła ona we wznoszeniu umocnień w Egipcie, a później planowano użycie jej w walce z Włochami w Grecji, jednak ostatecznie nie zdecydowano się na przerzucenie Polaków na Półwysep Bałkański, z powodu kapitulacji Grecji. W sierpniu 1941 roku Brygadę przerzucono do Tobruku. Brała udział w obronie tej twierdzy przed atakami wojsk niemieckich i włoskich. Oblężenie Tobruku trwało od kwietnia 1941 r. Polacy zastąpili australijską 18 Brygadę Piechoty oraz Pułk Kawalerii Hinduskiej W Tobruku polska brygada, której powierzono obronę zachodniego odcinka fortyfikacji (liczył ok. 20 kilometrów) przebywała przez cztery miesiące - oblężenie zakończyła pomyślna ofensywa wojsk brytyjskich, które przyszły obrońcom z odsieczą. W czasie obrony twierdzy żołnierze polscy wielokrotnie wykazywali się niesamowitą odwagą. Do legendy przeszły ich wypady na pozycje wroga określane skromnie "patrolami". Nękając przeciwnika w nocy zadawali mu dotkliwe straty i nie pozwalali na chwilę wytchnienia

Po ujawnieniu zbrodni katyńskiej i zerwaniu stosunków dyplomatycznych z Polską (kwiecień 1943), Stalin podjął decyzję o zorganizowaniu wojska polskiego u boku Armii Czerwonej. Armia ta powstała bez zgody legalnych władz Rzeczpospolitej, większość kadry dowódczej stanowili oficerowie sowieccy, a korpus oficerów politycznych polscy komuniści, jednak masę żołnierską tworzyli Polacy deportowani w latach 1939-1941 w głąb Związku Sowieckiego, a od wiosny 1944 r. także mieszkańcy polskich Kresów Wschodnich. Mimo takiego pochodzenia oraz roli jaką odegrało później w narzuceniu Polsce ustroju komunistycznego, Wojsko Polskie walczące na froncie wschodnim wniosło znaczący wkład w polski czyn zbrojny. Z jednej dywizji (I Dywizja im.Tadeusza Kościuszki, dowódca płk Zygmunt Berling) w sile 11 tys. żołnierzy, której formowanie zaczęto w maju 1943 r., do lipca 1944 powiększyło się do około 100 tys., a w chwili zakończenia wojny do ponad 330 tys. żołnierzy skupionych w dwóch armiach dysponujących wszystkimi formacjami lądowymi (piechotą, artylerią, wojskami pancernymi, saperami i różnorakimi oddziałami zaplecza). Armia polska na wschodzie była największą regularną siłą wojskową walczącą u boku Armii Czerwonej. Jej prawie dwuletni szlak bojowy liczył ponad tysiąc kilometrów. Brała ona udział w różnorodnych i ważnych działaniach frontowych: forsowała rzeki, walczyła w miastach, atakowała umocnienia, prowadziła pościgi za nieprzyjacielem. Udział w zwycięstwie nad hitlerowskimi Niemcami okupiła wysokimi stratami.

Po zajęciu Sycylii ( w sierpniu) i południowych Włoch (w październiku 1943 roku)wojska alianckie uderzyły na północ. Kluczowy rejon taktyczny, panujący nad liniami komunikacyjnymi Neapol-Rzym (drogą nr 6 i linią kolejową), stanowił masyw górski w rejonie Monte Cassino. Był on również najważniejszą częścią silnego niemieckiego systemu umocnień (linii Gustawa i Hitlera), rozbudowanego w 1943 roku w poprzek Półwyspu Apenińskiego. Tak zwana bitwa o Rzym (właściwie o Monte Cassino) trwała od 12 stycznia do 4 czerwca 1944 roku. Po stronie aliantów walczyły: 5. armia amerykańska (z francuskim korpusem ekspedycyjnym) i 8. armia brytyjska (z oddziałami nowozelandzkimi i hinduskimi oraz 2. Korpusem Polskim).Natarcia aliantów, pierwsze 12 stycznia, drugie 15-18 lutego i trzecie 15-23 maja zakończyły się niepowodzeniem. Dopiero w czwartym natarciu, w którym wziął udział 2. Korpus Polski pod dowództwem generała Władysława Andersa, a w jego składzie 3. Dywizja Strzelców Karpackich generała Bronisława Ducha i 5. Kresowa Dywizja Piechoty generała Nikodema Sulika. 18 maja opanowano wzgórze z klasztorem Monte Cassino, 25 maja - wzgórze Monte Cassino i cały północny odcinek tzw. Linii Hitlera. W tym samym czasie sprzymierzeni przełamali linię Gustawa, co uniemożliwiło rozpoczęcie natarcia, w wyniku którego 4 czerwca alianci zajęli Rzym. Straty 2. Korpusu Polskiego w walce o Monte Cassino wyniosły 9,1 & stanu osobowego (860 zabitych i około 3 tysiące rannych). Korpus kontynuował walki, atakując wzdłuż wybrzeża Adriatyku. Szlak bojowy zakończył zdobyciem Bolonii (21 kwietnia 1945 roku). Kolejny raz oddziały polskie okazały się bardzo przydatne...

Uważam, że możemy być dumni z tego , iż nasze państwo pomimo wielu przeciwności i klęsk nigdy się nie poddało i ciągle działało na frontach II wojny światowej. Polacy odegrali sporą role w wielu ważnych bitwach i nigdy nie zostaną zapomniani. Podsumowując udział naszej ojczyzny w wojnie może być naszą chlubą i nie mamy się czego wstydzić.