Strategia Rozwoju
STRATEGIA ZRÓWNOWAŻONEGO ROZWOJU
POWIATU OSTROWIECKIEGO DO ROKU 2020
STRATEGIA ZRÓWNOWAŻONEGO ROZWOJU
POWIATU OSTROWIECKIEGO DO ROKU 2020
STRATEGIA
ZRÓWNOWAŻONEGO ROZWOJU
POWIATU OSTROWIECKIEGO
DO ROKU 2020
Ostrowiec Świętokrzyski, listopad 2005r.
Zleceniodawca:
Powiat Ostrowiecki
ul. Iłżecka 37, 27-400 Ostrowiec Świętokrzyski
Autor:
Business Mobility International Spółka z o.o.
al. 3-go Maja 11
76-200 Słupsk
tel. (0 59) 8 456 301-302
fax.(0 59) 8 456 303
e-mail: [email protected]
Biuro regionalne:
Business Mobility International Spółka z o.o.
ul. Drewsa 4E
61 – 606 Poznań
tel/fax (061) 825 78 60
e-mail: [email protected]
http: www.bm-intl.2com.pl
Siedziba w Brukseli:
Business Mobility International NV-SA
Rue Wiertz 50/28
1050 Brussels, Belgium
tel. [32-2] 644 36 89
fax [32-2] 648 07 80
www.bm-intl.com
SPIS TREŚCI
71. WSTĘP
82. METODOLOGIA
103. UCZESTNICY
134. RAPORT O STANIE GMIN
144.1. WSTĘP
154.2. GMINA BAŁTÓW
154.2.1. Syntetyczna charakterystyka gminy
154.2.1.1. Położenie, dane ogólne, powiązanie z otoczeniem
154.2.2. Gmina w statystyce
154.2.3. Działalność produkcyjno-usługowa i budownictwo
164.2.4. Infrastruktura techniczna
164.2.4.1.Transport i komunikacja
164.2.4.2. Telekomunikacja
164.2.4.3. Zaopatrzenie w ciepło
174.2.4.4. Zaopatrzenie gminy w gaz
174.2.4.5. Zaopatrzenie w wodę
174.2.4.6. Kanalizacja
174.2.4.7. Gospodarka odpadami
174.2.5. Ochrona środowiska przyrodniczego; obszary chronione
184.2.5.1. Obszary zasobowe
184.2.6. Obiekty zabytkowe
184.2.7. Turystyka i baza turystyczna
194.2.8. Oświata i wychowanie
194.2.8.1. Aktualny stan placówek przedszkolnych: kl. „O” realizowanych w Szkołach Podstawowych
194.2.8.2. Aktualny wykaz szkół podstawowych i gimnazjalnych
194.2.8.3. Aktualny wykaz szkół ponadgimnazjalnych
204.2.9. Kultura w gminie
204.2.9.1. Placówki kulturalne, w tym świetlice wiejskie
204.2.9.2. Organizacje pozarządowe o charakterze kulturalnym
204.2.9.3. Zorganizowane grupy przedsięwzięć kulturalnych
204.2.10. Ochrona zdrowia
204.2.11. Pomoc społeczna
224.3. GMINA BODZECHÓW
224.3.1. Syntetyczna charakterystyka gminy
224.3.1.1. Położenie, dane ogólne, powiązanie z otoczeniem
224.3.2.Gmina w statystyce
224.3.3. Działalność produkcyjno-usługowa i budownictwo
234.3.4. Infrastruktura techniczna
234.3.4.1. Transport i komunikacja
234.3.4.2. Telekomunikacja
234.3.4.3. Zaopatrzenie w ciepło
244.3.4.4. Zaopatrzenie gminy w gaz
244.3.4.5. Zaopatrzenie w wodę
244.3.4.6. Kanalizacja
244.3.4.7. Gospodarka odpadami
244.3.5. Ochrona środowiska przyrodniczego; obszary chronione
254.3.5.1. Obszary zasobowe
254.3.6. Obiekty zabytkowe
254.3.7. Turystyka i baza turystyczna
254.3.8. Oświata i wychowanie
254.3.8.1. Aktualny stan przedszkoli i placówek przedszkolnych: kl. „O” realizowanych w Szkołach Podstawowych
264.3.8.2. Aktualny wykaz szkół podstawowych i gimnazjalnych
264.3.9. Kultura w gminie
264.3.9.1. Placówki kulturalne, w tym świetlice wiejskie
264.3.9.2. Organizacje pozarządowe o charakterze kulturalnym
264.3.9.3. Zorganizowane grupy przedsięwzięć kulturalnych
264.3.10. Ochrona zdrowia
274.3.11. Pomoc społeczna
294.4. MIASTO I GMINA ĆMIELÓW
294.4.1. Syntetyczna charakterystyka miasta i gminy
294.4.1.1. Położenie, dane ogólne, powiązanie z otoczeniem
294.4.2. Miasto i Gmina w statystyce
294.4.3. Działalność produkcyjno-usługowa i budownictwo
304.4.4. Infrastruktura techniczna
304.4.4.1. Transport i komunikacja
304.4.4.2. Telekomunikacja
304.4.4.3. Zaopatrzenie w ciepło
314.4.4.4. Zaopatrzenie miasta i gminy w gaz
314.4.4.5. Zaopatrzenie w wodę
314.4.4.6. Kanalizacja
324.4.4.7.Gospodarka odpadami
324.4.5. Ochrona środowiska przyrodniczego; obszary chronione
324.4.5.1. Obszary zasobowe
334.4.6. Obiekty zabytkowe
334.4.7. Turystyka i baza turystyczna
334.4.8. Oświata i wychowanie
334.4.8.1. Aktualny stan przedszkoli i placówek przedszkolnych: kl. „O” realizowanych w Szkołach Podstawowych
344.4.8.2. Aktualny wykaz szkół podstawowych i gimnazjalnych
344.4.8.3. Aktualny wykaz szkół ponadgimnazjalnych
344.4.9. Kultura w mieście i gminie
344.4.9.1. Placówki kulturalne, w tym świetlice wiejskie
344.4.9.2. Organizacje pozarządowe o charakterze kulturalnym
344.4.9.3. Zorganizowane grupy przedsięwzięć kulturalnych
354.4.10. Ochrona zdrowia
354.4.11. Pomoc społeczna
374.5. MIASTO I GMINA KUNÓW
374.5.1. Syntetyczna charakterystyka miasta i gminy
374.5.1.1. Położenie, dane ogólne, powiązanie z otoczeniem
374.5.2. Miasto i Gmina w statystyce
374.5.3. Działalność produkcyjno-usługowa i budownictwo
384.5.4. Infrastruktura techniczna
384.5.4.1. Transport i komunikacja
384.5.4.2. Telekomunikacja
384.5.4.3. Zaopatrzenie w ciepło
394.5.4.4. Zaopatrzenie miasta i gminy w gaz
394.5.4.5. Zaopatrzenie w wodę
394.5.4.6. Kanalizacja
394.5.4.7. Gospodarka odpadami
404.5.5. Ochrona środowiska przyrodniczego; obszary chronione
404.5.5.1. Obszary zasobowe
414.5.6. Obiekty zabytkowe
414.5.7. Turystyka i baza turystyczna
424.5.8. Oświata i wychowanie
424.5.8.1. Aktualny stan przedszkoli i placówek przedszkolnych: kl. „O” realizowanych w Szkołach Podstawowych
424.5.8.2. Aktualny wykaz szkół podstawowych i gimnazjalnych
434.5.8.3. Aktualny wykaz szkół ponadgimnazjalnych
434.5.9. Kultura w mieście i gminie
434.5.9.1. Placówki kulturalne, w tym świetlice wiejskie
434.5.9.2. Organizacje pozarządowe o charakterze kulturalnym
434.5.9.3. Zorganizowane grupy przedsięwzięć kulturalnych
434.5.10. Ochrona zdrowia
444.5.11. Pomoc społeczna
464.6. MIASTO OSTROWIEC ŚWIĘTOKRZYSKI
464.6.1. Syntetyczna charakterystyka miasta
464.6.1.1. Położenie, dane ogólne, powiązanie z otoczeniem
464.6.2. Miasto w statystyce
464.6.3. Działalność produkcyjno-usługowa i budownictwo
474.6.4. Infrastruktura techniczna
474.6.4.1. Transport i komunikacja
474.6.4.2. Telekomunikacja
474.6.4.3. Zaopatrzenie w ciepło
484.6.4.4. Zaopatrzenie miasta w gaz
484.6.4.5. Zaopatrzenie w wodę
484.6.4.6. Kanalizacja
484.6.4.7. Gospodarka odpadami
484.6.5. Ochrona środowiska przyrodniczego; obszary chronione
494.6.5.1. Obszary zasobowe
494.6.6. Obiekty zabytkowe
504.6.7. Turystyka i baza turystyczna
504.6.8. Oświata i wychowanie
504.6.8.1. Aktualny stan przedszkoli i placówek przedszkolnych: kl. „O” realizowanych w Szkołach Podstawowych
514.6.8.2. Aktualny wykaz szkół podstawowych i gimnazjalnych
514.6.8.3. Aktualny wykaz szkół ponadgimnazjalnych
514.6.8.4. Aktualny wykaz szkół i placówek specjalnych
524.6.9. Kultura w mieście
524.6.9.1. Placówki kulturalne, w tym świetlice miejskie
524.6.9.2. Organizacje pozarządowe o charakterze kulturalnym
524.6.9.3. Zorganizowane grupy przedsięwzięć kulturalnych
524.6.10. Ochrona zdrowia
534.6.11. Pomoc społeczna
554.7. GMINA WAŚNIÓW
554.7.1. Syntetyczna charakterystyka gminy
554.7.1.1. Położenie, dane ogólne, powiązanie z otoczeniem
554.7.2. Gmina w statystyce
554.7.3. Działalność produkcyjno-usługowa i budownictwo
564.7.4. Infrastruktura techniczna
564.7.4.1. Transport i komunikacja
564.7.4.2. Telekomunikacja
564.7.4.3. Zaopatrzenie w ciepło
574.7.4.4. Zaopatrzenie gminy w gaz
574.7.4.5. Zaopatrzenie w wodę
574.7.4.6. Kanalizacja
584.7.4.7. Gospodarka odpadami
584.7.5. Ochrona środowiska przyrodniczego; obszary chronione
584.7.5.1. Obszary zasobowe
584.7.6. Obiekty zabytkowe
594.7.7. Turystyka i baza turystyczna
604.7.8. Oświata i wychowanie
604.7.8.1. Aktualny stan przedszkoli i placówek przedszkolnych: kl. „O” realizowanych w Szkołach Podstawowych
604.7.8.2. Aktualny wykaz szkół podstawowych i gimnazjalnych
604.7.9. Kultura w gminie
604.7.9.1. Placówki kulturalne, w tym świetlice wiejskie
614.7.9.2. Organizacje pozarządowe o charakterze kulturalnym
614.7.9.3. Zorganizowane grupy przedsięwzięć kulturalnych
614.7.10. Ochrona zdrowia
614.7.11. Pomoc społeczna
635. RAPORT O STANIE POWIATU
655.1. Syntetyczna charakterystyka powiatu
655.1.1. Położenie, dane ogólne, powiązanie z otoczeniem
655.2. Powiat w statystyce
655.3. Działalność produkcyjno-usługowa i budownictwo
665.4. Infrastruktura techniczna
665.4.1. Transport i komunikacja
695.4.2. Zaopatrzenie w wodę
705.4.3. Kanalizacja
715.5. Oświata i wychowanie
755.5.1. Szkolnictwo wyższe
755.6. Ochrona zdrowia
805.7. Rynek pracy i bezrobocie
805.7.1. Bezrobocie – według stanu na 31.12.2004r.
835.8. Bezpieczeństwo publiczne
856. OCENA SYTUACJI SPOŁECZNO-GOSPODARCZEJ POWIATU OSTROWIECKIEGO - ANKIETA
877. ANALIZA PORÓWNAWCZA
1008. ANALIZA SWOT
1109. MISJA
11210. DIAGNOZA STANU
11811. CELE I KIERUNKI DZIAŁANIA
11911.1. EKOLOGIA
12011.2. GOSPODARKA
12111.3. INFRASTRUKTURA
12211.4. PRZESTRZEŃ
12311.5. SPOŁECZNOŚĆ
12412. WARIANT ROZWOJU SPOŁECZNO-GOSPODARCZEGO - PO KOREKTACH EKSPERCKICH
12412.1. KOMENTARZ DO WARIANTU ROZWOJU
12612.2. PRIORYTETY – CELE STRATEGICZNE PIERWSZORZĘDNE I DRUGORZĘDNE ORAZ KIERUNKI DZIAŁANIA
13113. ANKIETY POGLĄDOWE
13914. WDRAŻANIE STRATEGII
14115. MONITOROWANIE STRATEGII
1. WSTĘP
Podstawą rozwoju Powiatu Ostrowieckiego jest zaktualizowana strategia, która określa, misję oraz cele i kierunki działania do roku 2020. Dokument ten poddany ocenie radnych, a następnie uchwalony przez Radę Powiatu zawiera również opcje i wariant rozwoju.
Programy operacyjne mają charakter otwarty i będą uszczegóławiane przez Radę Powiatu w zależności od corocznie uchwalanego budżetu. Lista Programów Operacyjnych znajduje się w Wieloletnim Programie Inwestycyjnym Powiatu Ostrowieckiego wraz z podporządkowanymi projektami i zadaniami.
W dalszej części opracowania przedstawiono wyniki będące kompilacją debat strategicznych i autorskiego uporządkowania wyników prac uczestników sesji, przy czym sformułowania misji, celów i kierunków działania pozostawiono w formie zbliżonej do proponowanej przez uczestników debat. Zmiana treści poszczególnych celów i kierunków działania miała jedynie na celu dostosowanie istniejących sformułowań do zasad tworzenia poszczególnych elementów strategii.
Dodatkowym czynnikiem mającym wpływ na ostateczny kształt dokumentu jest „Raport o stanie powiatu” zawierający podstawowe informacje o Powiecie Ostrowieckim uwzględniając stan jednostek podległych bezpośrednio Zarządowi Powiatu.
Raport został opracowany wg wcześniej przygotowanego schematu przy udziale pracowników poszczególnych Urzędów Gmin wchodzących w skład Powiatu Ostrowieckiego, jak i przy udziale pracowników Starostwa Powiatowego w Ostrowcu Świętokrzyskim.
Zamieszczona „Analiza Porównawcza” opracowana na podstawie informacji uzyskanych od przedstawicieli Starostwa Powiatowego, z Centrum Badań Strategicznych w Warszawie oraz Biuletynu Statystycznego Województwa Świętokrzyskiego stała się podstawą Diagnozy Stanu.
W proces aktualizacji Strategii Zrównoważonego Rozwoju Powiatu Ostrowieckiego do roku 2020 zostało włączonych kilkadziesiąt osób, będących reprezentantami środowisk społecznych, biznesowych, samorządowych, Rady Powiatu.
Dokument został poprzedzony listą uczestników, którzy brali udział w debatach strategicznych.
2. METODOLOGIA
Strategię Zrównoważonego Rozwoju Powiatu Ostrowieckiego do roku 2020 opracowano przyjmując za podstawę wyniki debat strategicznych organizowanych Metodą Aktywnego Planowania Strategicznego.
Przeprowadzono trzy aktualizujące debaty z udziałem liderów lokalnych, reprezentujących: Radnych Rady Powiatu, środowiska biznesowe oraz organizacje pozarządowe.
Pierwsza sesja strategiczna odbyła się w dniu 22 czerwca 2005 roku, a jej celem było zidentyfikowanie celów i kierunków działania w poszczególnych przyjętych teoretycznie obszarach życia społeczno – gospodarczego (na podstawie Analizy SWOT).
Uczestnicy pierwszej debaty pracowali w pięciu grupach, każda podporządkowana jednemu z obszarów: przestrzeń, infrastruktura, gospodarka, społeczność i ekologia.
Na podstawie wcześniej wypracowanej analizy SWOT: silne strony (wewnętrzne) powiatu, słabe strony (wewnętrzne), szanse (zewnętrzne) i zagrożenia (zewnętrzne) odpowiedziano na pytanie: „Co należy zrobić, albo, jakie podjąć działania lub spowodować efekty tych działań, żeby zlikwidować słabe strony powiatu i zniwelować zagrożenia?”.
Na podstawie tak postawionego pytania grupy przygotowały po osiem celów opierając się na wcześniej wybranych w wyniku dyskusji słabych stronach i zagrożeniach.
Podobnie pracowano przy budowaniu celów określonych na podstawie mocnych stron i szans, z tym, że liczbę celów ograniczono do sześciu w każdej grupie.
Kolejnym krokiem procesu konsultacji społecznej była hierarchizacja celów w poszczególnych obszarach życia społeczno – gospodarczego, która została przeprowadzona podczas drugiej debaty strategicznej w dniu 29 lipca 2005 roku.
Przyjęto, że w każdym obszarze winny zostać wyróżnione trzy priorytety, bez których dany obszar nie może się rozwijać, trzy cele pierwszorzędne, które przyspieszają rozwój danego obszaru oraz trzy cele drugorzędne - ważne dla rozwoju danego obszaru, ale z bliżej nieokreślonym w dekadzie czasem i tempem ich realizacji.
W ten sposób wynikiem konsultacji po pierwszej i drugiej debacie strategicznej było wypracowanie kilkudziesięciu celów w pięciu obszarach społeczno - gospodarczych.
Trzecia sesja strategiczna odbyła się dnia 20 września 2005 r. Jej celem było określenie priorytetów dla rozwoju społeczno - gospodarczego powiatu oraz alternatywnych wariantów rozwoju.
W tym celu uczestnicy debaty dokonali wyboru czternastu najważniejszych celów dla powiatu z grupy kilkudziesięciu wypracowanych na poprzedniej debacie strategicznej. Wybrane cele zhierarchizowano w sposób określony w rozdziale wariant rozwoju.
3. UCZESTNICY
1. Waldemar Marek Paluch – Starosta Powiatu Ostrowieckiego
2. Teresa Piwnik – Vice-Starosta Powiatu Ostrowieckiego
3. Wojciech Siporski- Pełnomocnik Starosty ds. Gospodarki i Infrastruktury
4. Ewa Fusińska – Skarbnik Powiatu Ostrowieckiego
5. Piotr Składanowski – Sekretarz Powiatu Ostrowieckiego
6. Zdzisław Szostak – Przewodniczący Rady Powiatu Ostrowieckiego
7. Janusz Czajkowski – Członek Zarządu Powiatu Ostrowieckiego
8. Stanisław Nowacki – Członek Zarządu Powiatu Ostrowieckiego
9. Włodzimierz Szczałuba – Członek Zarządu Powiatu
10. Teresa Bąbel – Wiceprzewodnicząca Rady Powiatu Ostrowieckiego
11. Agnieszka Biel-Żak - Radna Powiatu Ostrowieckiego
12. Adam Borcuch – Radny Powiatu Ostrowieckiego
13. Arkadiusz Chudzik - Radny Powiatu Ostrowieckiego
14. Zdzisław Czechowski - Radny Powiatu Ostrowieckiego
15. Stanisław Fiolik - Radny Powiatu Ostrowieckiego
16. Małgorzata Gagat - Radna Powiatu Ostrowieckiego
17. Ireneusz Górnisiewicz - Radny Powiatu Ostrowieckiego
18. Marek Karabin - Radny Powiatu Ostrowieckiego
19. Andrzej Kryj - Radny Powiatu Ostrowieckiego
20. Marian Kuzka - Radny Powiatu Ostrowieckiego
21. Romuald Mrugała - Radny Powiatu Ostrowieckiego
22. Zbigniew Pękala – Wiceprzewodniczący Rady Powiatu Ostrowieckiego
23. Stanisław Poński - Radny Powiatu Ostrowieckiego
24. Jarosław Seweryński - Radny Powiatu Ostrowieckiego
25. Mirosław Wójtowicz- Radny Powiatu Ostrowieckiego
26. Leszek Zawolik - Radny Powiatu Ostrowieckiego
27. Marian Jedynak - Radny Powiatu Ostrowieckiego
28. Krystyna Niedziela – Naczelnik Wydziału Komunikacji
29. Andrzej Kólczuga – Naczelnik Wydziału Geodezji, Kartografii i Katastru
30. Aneta Szloser – Naczelnik Wydziału Organizacyjnego
31. Anna Męczkowska – Kierownik referatu Zdrowia i Spraw Społecznych
32. Maciej Kuszewski – Naczelnik Wydziału Edukacji, Kultury, Kultury Fizycznej i Turystyki
33. Waldemar Kacuga – Naczelnik Wydziału Rolnictwa i Środowiska
34. Wojciech Słaboń – Naczelnik Wydziału Budownictwa i Architektury
35. Jerzy Wrona – Naczelnik Wydziału Dróg
36. Andrzej Potorski – Naczelnik Wydziału Gospodarki Nieruchomościami
37. Post Robert – Naczelnik Wydziału Rozwoju Powiatu
38. Polit Małgorzata – Z-ca Naczelnika Wydziału Rozwoju Powiatu
39. Bańkowski Roman – Inspektor Wydziału Architektury i Budownictwa Starostwa Powiatowego w Ostrowcu Świętokrzyskim
40. Belon Bożena - Inspektor Wydziału Architektury i Budownictwa Starostwa Powiatowego w Ostrowcu Świętokrzyskim
41. Bogoń Norbert – Zastępca Kierownika Działu Marketingu, Organizacji i Wykonawstwa Przewozów Przedsiębiorstwa Komunikacji Samochodowej S.A. w Ostrowcu Świętokrzyskim
42. Borcuch Adam – Radny Rady Powiatu Ostrowieckiego
43. Broda Andrzej - Komendant Powiatowy Policji w Ostrowcu Świętokrzyskim
44. Chmielecka Aleksandra – Inspektor Wydziału Rolnictwa i Środowiska Starostwa Powiatowego w Ostrowcu Świętokrzyskim
45. Chmielecki Tadeusz – Zastępca Burmistrza Miasta i Gminy Ćmielów
46. Chuchmała Piotr – Referent ds. Księgowych Zakładu Opieki Zdrowotnej w Ostrowcu Świętokrzyskim
47. Dondalska Kamila – Inspektor Powiatowego Urzędu Pracy w Ostrowcu Świętokrzyskim
48. Farys Zofia – Właścicielka Gospodarstwa Agroturystycznego
49. Gałczyńska Joanna – Zastępca Dyrektora Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Ostrowcu Świętokrzyskim
50. Gawroński Dariusz – Kierownik Działu Technicznego Miejskich Wodociągów i Kanalizacji Sp. z o.o. w Ostrowcu Świętokrzyskim
51. Gierczak Renata – Starszy Inspektor Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Ostrowcu Świętokrzyskim
52. Jaroszka Joanna – Pozarolnicza Działalność Gospodarcza
53. Kasprzyk Mariusz – Inspektor w Referacie Zdrowia i Spraw Społecznych Starostwa Powiatowego w Ostrowcu Świętokrzyskim
54. Kołodziej Eugenia – Inspektor w Referacie Inwestycyjnym Urzędu Gminy Bałtów
55. Kosno Milena – Praktykantka w Wydziale Organizacyjnym Starostwa Powiatowego w Ostrowcu Świętokrzyskim
56. Krajewski Wiesław – Kierownik Sekcji Kwatermistrzowsko-Technicznej Komendy Powiatowej Państwowej Straży Pożarnej w Ostrowcu Świętokrzyskim
57. Krzemińska Edyta – Wydział Edukacji Starostwa Powiatowego w Ostrowcu Świętokrzyskim
58. Kuba Jarosław – Dyrektor Stowarzyszenia „Bałt” w Bałtowie
59. Lankof Jacek – Inspektor w Referacie Inwestycyjnym Urzędu Miasta i Gminy Kunów
60. Lichocka Krystyna – Właścicielka Gospodarstwa Agroturystycznego
61. Łapiński Artur – Dyrektor Zespołu Szkół nr 2 w Ostrowcu Świętokrzyskim
62. Łodej Tomasz – Dyrektor Zespołu Szkół w Ćmielowie
63. Markiewicz Edyta – Studentka Administracji, Praktykantka w Wydziale Edukacji Starostwa Powiatowego w Ostrowcu Świętokrzyskim
64. Mierzejewska Anna – Specjalista w Dziale Ekonomiczno-Finansowym Przedsiębiorstwa Komunikacji Samochodowej S. A. w Ostrowcu Świętokrzyskim
65. Mikołajczak Renata – Dyrektor ds. Technicznych Miejskiej Energetyki Cieplnej w Ostrowcu Świętokrzyskim
66. Moskwa Andrzej – Mienie Powiatu.
67. Nowak Marta – Pracownik Socjalny Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Ostrowcu Świętokrzyskim
68. Pawelczyk Barbara – Kierownik Działu Marketingu MOSiR Pływalnia Rawszczyzna w Ostrowcu Świętokrzyskim
69. Pawlik Zbigniew – Prezes PTTK w Ostrowcu Świętokrzyskim, Oddział im. Radwana
70. Pieczyński Roman – Nauczyciel w Zespole Szkół nr 4
71. Pietrzyk Andrzej – Pełnomocnik Dyrektora ds. Inwestycji w PPHU „OldKram” w Ostrowcu Świętokrzyskim
72. Pocheć Tadeusz – Inspektor Wydziału Rozwoju Miasta Urzędu Miasta w Ostrowcu Świętokrzyskim
73. Wilczak Dariusz – Inspektor Wydziału Rozwoju Powiatu Starostwa Powiatowego w Ostrowcu Świętokrzyskim
74. Sawicka Janina – Ośrodek Szkolenia Kierowców „Auto-Saw”
75. Sidor Andrzej – Kierownik Referatu Ochrony Środowiska Rolnictwa i Rozwoju Lokalnego Urzędu Miasta i Gminy Kunów
76. Smolińska Anita – Kierownik Zespołu ds. Kontrolingu Zespołu Opieki Zdrowotnej w Ostrowcu Świętokrzyskim
77. Smyl Teresa – Urząd Miasta w Ostrowcu Świętokrzyskim, Dyrektor Zakładu Opiekuńczo-Rehabilitacyjnego w Ostrowcu Świętokrzyskim
78. Sosnowski Andrzej – Główny Inżynier Ochrony Środowiska CELSA – HUTA „Ostrowiec”
79. Stępień Krzysztof – Kierownik Szkolenia Praktycznego Zespołu Szkół nr 4 w Ostrowcu Świętokrzyskim
80. Stęplowski Paweł – Inspektor Wydziału Architektury i Budownictwa Starostwa Powiatowego w Ostrowcu Świętokrzyskim
81. Stupnicki Jerzy – Dyrektor Powiatowego Urzędu Pracy w Ostrowcu Świętokrzyskim
82. Świć Andrzej – Dyrektor Zespołu Szkół w Kunowie
83. Wacker Janusz – Podinspektor Referatu Techniczno-Inwestycyjnego Urzędu Gminy Bodzechów
84. Więcaszek Milena – Prezes Zarządu Biura Podróży Eurotrans PKS Sp. z o.o.
4. RAPORT O STANIE GMIN
- BILANS OTWARCIA -
4.1. WSTĘP
Podstawą raportu o stanie gmin są pozyskane informacje o charakterze bezpośrednim, opierające się na danych dostarczanych przez poszczególne gminy, organizacje publiczne i pozarządowe.
Informacje pośrednie pozyskiwano poprzez dostępność danych statystycznych publikowanych przez ośrodki badawcze, Główny Urząd Statystyczny, informacji zawartych na stronach internetowych i wcześniej wydawanych folderach informacyjno-reklamowych.
Głównym założeniem raportu o stanie gmin była identyfikacja potencjału społecznego i gospodarczego, w obszarach infrastruktury, gospodarki, ochrony środowiska, zasobów naturalnych i społecznych.
Raporty o stanie gmin stały się podstawą formułowania raportu o stanie powiatu, który z kolei stał się jednym z elementów, którym posłużono się do Diagnozy Stanu.
4.2. GMINA BAŁTÓW
4.2.1. Syntetyczna charakterystyka gminy
4.2.1.1. Położenie, dane ogólne, powiązanie z otoczeniem
Gmina obejmuje obszar 104,92 km2, w tym:
NAZWA GRUNTU
POWIERZCHNIA
lasy i grunty leśne
42,86 km2
użytki rolne
56,40 km2
pozostałe grunty
5,66 km2
4.2.2. Gmina w statystyce
Przekrój statystyczny gminy wg danych Urzędu Gminy przedstawia poniższa tabela (wg stanu na koniec 2004r.):
Stan ludności ogółem
w tym mężczyźni
3 991
1 989
Urodzenia żywe
w tym dziewczynek
34
20
Zgony ogółem
w tym kobiet
51
20
Ludność w wieku przedprodukcyjnym
2300
Ludność w wieku produkcyjnym
882
Ludność w wieku poprodukcyjnym
845
Drogi lokalne gminne
30 km
Liczba gospodarstw domowych, w tym:
1669
gospodarstwa rolne do 1 ha
997
Dochód budżetu gminy ogółem 2003 rok (w zł)
4.884.913
Dochód budżetu gminy ogółem 2004 rok (w zł)
6.013.941
Wydatki gminy na realizację programu profilaktyki rozwiązywania problemów alkoholowych ogółem 2003 rok (w zł)
44.885
Wydatki gminy na realizację programu profilaktyki rozwiązywania problemów alkoholowych ogółem 2004 rok (w zł)
45.235
4.2.3. Działalność produkcyjno-usługowa i budownictwo
Na terenie gminy prowadziło działalność gospodarczą na podstawie wpisu do ewidencji działalności gospodarczej 123 podmioty gospodarcze (stan na koniec 2004 roku).
Struktura prowadzonej działalności gospodarczej przedstawia się następująco:
WYSZCZEGÓLNIENIE
2004
Placówki handlowe i gastronomiczne
27
Produkcja wyrobów przemysłowych
-
Produkcja wyrobów spożywczych
2
Budownictwo
20
Usługi transportowe
12
Zakłady produkcyjno - usługowe
22
Inne
45
OGÓŁEM:
128
4.2.4. Infrastruktura techniczna
4.2.4.1.Transport i komunikacja
Szkielet układu drogowego gminy stanowią drogi:
Lp.
rodzaj drogi
długość ogółem
w km
w tym utwardzone
w km
1.
drogi krajowe
-
-
2.
drogi wojewódzkie
15
15
3.
drogi powiatowe
39,2
39,2
4.
drogi gminne
30
30
Komunikacja PKS - główne kierunki:
Ostrowiec – Lipsko
Lipsko - Ostrowiec
Komunikacja PKP - główne kierunki:
brak
4.2.4.2. Telekomunikacja
Na terenie Gminy Bałtów głównym operatorem sieci telekomunikacyjnej jest Telekomunikacja Polska S.A., do której podłączonych jest ok. 300 abonentów.
Ponadto na terenie gminy znajdują się stacje bazowe telefonii komórkowej sieci ERA oraz ORANGE.
4.2.4.3. Zaopatrzenie w ciepło
Gmina Bałtów nie posiada w swoich zasobach centralnej kotłowni zaopatrującej jej obszar w ciepło. Istnieje natomiast lokalna kotłownia na paliwo ekologiczne – olej opałowy zlokalizowana przy Zespole Szkół w Bałtowie. Kotłownia ta zaopatruje w ciepło dwa zbiorowe budynki mieszkalne.
W przypadku zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej dominują w niej kotłownie węglowe.
4.2.4.4. Zaopatrzenie gminy w gaz
Na terenie gminy brak jest sieci gazu ziemnego. Mieszkańcy gminy w szerokim zakresie stosują natomiast gaz butlowy propan-butan.
4.2.4.5. Zaopatrzenie w wodę
Długość sieci wodociągowej:
53 km
Stan sieci:
dobry
Liczba stacji uzdatniania wody:
1 szt.
Liczba przyłączy prowadzących do budynków: 810Ilość ujęć wody:
2 szt. Bałtów – SUW i Wólka Bałtowska
Na terenie gminy nie istnieją wodociągi grupowe, ponadto nie planuje się budowy wodociągu grupowego.
4.2.4.6. Kanalizacja
Na terenie gminy brak jest sieci kanalizacji sanitarnej. Ponadto niespełna 467 gospodarstw domowych posiada szamba. W związku z powyższym ważny jest fakt, że tylko niewielka część szamb jest szczelna, w pozostałych przypadkach ścieki mogą się natomiast przedostawać do gruntu i wód gruntowych. Także niewielka ilość bezodpływowych zbiorników na ścieki jest opróżniana przez specjalistyczne firmy i wywożona do oczyszczalni ścieków w Ostrowcu Świętokrzyskim. Zdecydowana większość właścicieli opróżnia szamba we własnym zakresie, a ich zawartość trafia na pola lub do rowów przydrożnych, a czasami bezpośrednio do rzeki.
Oczyszczalnie ścieków:
Gmina Bałtów nie posiada oczyszczalni ścieków. Jedynie Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych w Bałtowie posiada lokalną, chemiczno-biologiczną oczyszczalnię ścieków, której stan techniczny, jak i skuteczność oczyszczania ścieków pozostawiają wiele do życzenia.
4.2.4.7. Gospodarka odpadami
Gmina Bałtów nie posiada własnego składowiska odpadów. Odpady komunalne wywożone są poza teren gminy na składowisko odpadów „Janik” zlokalizowane w Gminie Kunów
Gospodarkę odpadami na terenie gminy obsługuje RETHMANN ZOM Sp. z.o.o. z Ostrowca Św., która ustawiła 5 kontenerów na szkło oraz przekazała 415 pojemników o pojemności 120 litrów każdy właścicielom gospodarstw indywidualnych.
4.2.5. Ochrona środowiska przyrodniczego; obszary chronione
Gmina Bałtów położona jest w Obszarze Chronionego Krajobrazu Doliny Kamiennej, utworzonego w celu ochrony wód powierzchniowych i podziemnych.
Ponadto na terenie gminy ochronie prawnej podlegają:
· Rezerwat leśny Modrzewie o pow. 5,08 ha,
· Rezerwat leśny Ulów o pow. 23,5 ha,
· Pomniki przyrody:
· 8 szt. 400-letnich dębów szypułkowych,
· wiąz górski,
· Kamieniołom zboczowy w Skarbce – odsłonięcie geologiczne wapieni górno-jurajskich,
· „Skałki” – Bałtów – odsłonięcia geologiczne na zboczu doliny rzeki Kamiennej.
4.2.5.1. Obszary zasobowe
1.Obszary wodne (wody powierzchniowe i podziemne)
Gmina Bałtów położona jest w dorzeczu Wisły i w całości znajduje się w obrębie działu wodnego II rzędu rzeki Kamiennej. Średni przepływ wynosi ok. 8 m3/sek., przy stanie wody 40 cm.
Oprócz rzeki Kamiennej, jedyny większy ciek na terenie gminy tworzy rzeka Wolanka, która należy do niewspółmiernie małych cieków w stosunku do posiadanej formy dolinnej. Wolanka obecnie nie dopływa do Kamiennej ograniczając zasób swych wód i ginąc w okolicach Wólki Trzemeckiej. Bezwodność częściowego odcinka tej rzeki jest zjawiskiem krasowym.
W obrębie Gminy Bałtów występują dwa zbiorniki wód podziemnych:
1. Główny Zbiornik Wód Podziemnych nr 405 Niecka Radomska z wodami poziomu górno-kredowego położony w północno-wschodniej części gminy,
2. Główny Zbiornik Wód Podziemnych nr 420 Wierzbica – Ostrowiec Świętokrzyski z wodami poziomu środkowo i górno-jurajskiego, obejmujący pozostałą część gminy.
2.Zasoby surowców mineralnych
Na terenie gminy występują następujące kopaliny:
· kruszywo naturalne,
· surowce ilaste,
· wapienie,
· opoki,
· fosforyty.
Ponadto w południowo-wschodniej części gminy, na pograniczu z Gminą Ożarów, znajduje się fragment złoża fosforytów w miejscowości Chałupki.
Obecnie na terenie Gminy Bałtów nie jest eksploatowane żadne złoże. Biorąc pod uwagę rolniczy charakter gminy, ograniczenia przyrodniczo-krajobrazowe oraz niski poziom udokumentowania stanu zasobów surowców mineralnych nie przewiduje się wydobycia kopalin na skalę większą niż potrzeby lokalne.
4.2.6. Obiekty zabytkowe
· Pałac książąt Druckich – Lubeckich,
· Park geometryczno-krajobrazowy o pow. 8 ha,
· Kaplica z 1786 roku,
· Zbór ariański w Łętkowicach. Obecnie kościół rzymsko-katolicki,
· Młyn wodny z czasów książąt Druckich – Lubeckich.
4.2.7. Turystyka i baza turystyczna
Bazę turystyczną na terenie gminy stanowią:
· Zajazd „ALBA" - Skarbka,
· Gospodarstwo agroturystyczne „Pod modrzewiem” - Kolonia Wólka Bałtowska,
· Gospodarstwo agroturystyczne „Świat kucyków” - Wólka Bałtowska,
· Gospodarstwo agroturystyczne „U Zdzicha” - Bałtów,
· Gospodarstwo agroturystyczne „Na Wzgórzu” - Bałtów,
· Gospodarstwo agroturystyczne ”Agro-Turbo” - Antoniów,
· Gospodarstwo agroturystyczne - Maksymilianów,
· Gospodarstwo agroturystyczne - Kolonia Pętkowice.
4.2.8. Oświata i wychowanie
4.2.8.1. Aktualny stan placówek przedszkolnych: kl. „O” realizowanych w Szkołach Podstawowych
L.p.
Nazwa placówki
Liczba dzieci
Pracownicy pedagogiczni
(w etatach)
1.
Publiczna Szkoła Podstawowa w Bałtowie
12
1
2.
Publiczna Szkoła Podstawowa w Pętkowicach
4
1
3.
Publiczna Szkoła Podstawowa w Okole
7
1
4.
Publiczna Szkoła Podstawowa w Wólce Bałtowskiej
3
1
4.2.8.2. Aktualny wykaz szkół podstawowych i gimnazjalnych
L.p.
Nazwa szkoły
Liczba uczniów
Pracownicy pedagogiczni
(w etatach)
Pracownicy obsługi i administracji
(w etatach)
1.
Publiczna Szkoła Podstawowa w Bałtowie
129
10
4
2.
Publiczna Szkoła Podstawowa w Pętkowicach
56
9
1
3.
Publiczna Szkoła Podstawowa w Okole
68
11
1
4.
Publiczna Szkoła Podstawowa w Wólce Bałtowskiej
51
10
1
5.
Publiczne Gimnazjum w Bałtowie
179
15
1
4.2.8.3. Aktualny wykaz szkół ponad gimnazjalnych
L.p.
Nazwa szkoły
Liczba uczniów
Pracownicy pedagogiczni
(w etatach)
Pracownicy obsługi i administracji
(w etatach)
1.
Zespół Szkół w Bałtowie
326
33
15
4.2.9. Kultura w gminie
4.2.9.1. Placówki kulturalne, w tym świetlice wiejskie
Na terenie gminy znajduje się Gminna Biblioteka Publiczna w Bałtowie, w której poziom zatrudnienia kształtuje się na poziomie 2 etatów.
Ponadto na terenie gminy funkcjonują świetlice wiejskie zlokalizowane w miejscowościach: Antoniów, Michałów, Rudka Bałtowska, Lemierze, Kolonia Wólka Bałtowska, Skarbka, Okół, Wólka Pętkowska.
4.2.9.2. Organizacje pozarządowe o charakterze kulturalnym
Na terenie Gminy Bałtów funkcjonuje Zespół Ludowy „Okolanki”.
4.2.9.3. Zorganizowane grupy przedsięwzięć kulturalnych
Zorganizowane grupy z zakresu przedsięwzięć kulturalnych:
· Zespół ludowy „Okolanki”,
· Zespół muzyczny „HDS”,
· Zespół muzyczny „VEGAS”.
4.2.10. Ochrona zdrowia
Na terenie gminy funkcjonuje jeden Niepubliczny Specjalistyczny Zakład Opieki Zdrowotnej zlokalizowany w miejscowości Bałtów.
4.2.11. Pomoc społeczna
Na terenie gminy działa Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej. Ośrodek zatrudniał w 2004 roku 3 osoby, w tym 3 na pełen etat.
Ośrodek realizuje zadania:
· własne gminy,
· zlecone.
RZECZYWISTA LICZBA RODZIN I OSÓB OBJĘTYCH POMOCĄ (za 2004 rok)
Wyszczególnienie
Liczba osób, którym przyznano decyzją świadczenie
Liczba rodzin
Liczba osób w rodzinach
Ogółem
W tym na wsi
Świadczenia przyznane w ramach zadań zleconych i zadań własnych /bez względu na ich rodzaj, formę, liczbę oraz źródło finansowania/
1
379
204
204
741
Świadczenia przyznane w ramach zadań zleconych bez względu na ich rodzaj formę, i liczbę
2
27
27
27
78
Świadczenia przyznane w ramach zadań własnych bez względu na ich rodzaj, formę i liczbę
3
366
186
186
721
Pomoc udzielana w postaci pracy socjalne – ogółem
4
x
279
279
970
W tym:
Wyłącznie w postaci pracy socjalnej
5
x
75
75
229
POWODY PRZYZNANIA POMOCY (za 2004 rok)
Powód trudnej sytuacji życiowej
Liczba rodzin
Liczba osób w rodzinach
Ogółem
w tym: na wsi*
0
1
2
3
UBÓSTWO
01
-
-
-
SIEROCTWO
02
-
-
-
BEZDOMNOŚĆ
03
-
-
-
POTRZEBA OCHRONY MACIERZYŃSTWA
04
12
12
55
BEZROBOCIE
05
126
126
427
NIEPEŁNOSPRAWNOŚĆ
06
53
53
176
DŁUGOTRWAŁA CHOROBA
07
31
31
84
BEZRADNOŚĆ W SPRAWACH OPIEKUŃCZO-WYCHOWAWCZYCH 1 PROWADZENIU GOSPODARSTWA DOMOWEGO – OGÓŁEM
08
44
44
179
W TYM RODZINY NIEPEŁNE
09
6
6
17
RODZINY WIELODZIETNE
10
11
11
77
ALKOHOLIZM
11
19
19
86
NARKOMANIA
12
-
-
-
TRUDNOŚCI W PRZYSTOSOWANIU DO ŻYCIA PO OPUSZCZENIU ZAKŁADU KARNEGO
13
-
-
-
KLĘSKA ŻYWIOŁOWA LUB EKOLOGICZNA
14
-
-
-
4.3. GMINA BODZECHÓW
4.3.1. Syntetyczna charakterystyka gminy
4.3.1.1. Położenie, dane ogólne, powiązanie z otoczeniem
Gmina obejmuje obszar 122,28 km2, w tym:
NAZWA GRUNTU
POWIERZCHNIA
lasy i grunty leśne
34,96 km2
użytki rolne
80,86 km2
pozostałe grunty
6,46 km2
4.3.2.Gmina w statystyce
Przekrój statystyczny gminy wg danych Urzędu Gminy przedstawia poniższa tabela (wg stanu na koniec 2004r.):
Stan ludności ogółem
w tym mężczyźni
13656
6645
Urodzenia żywe
w tym dziewczynek
110
47
Zgony ogółem
w tym kobiet
137
52
Ludność w wieku przedprodukcyjnym
3052
Ludność w wieku produkcyjnym
8251
Ludność w wieku poprodukcyjnym
2353
Drogi lokalne gminne
116 km
Liczba budynków, w tym:
4005*
gospodarstwa rolne do 1 ha
1291*
Dochód budżetu gminy ogółem 2003 rok (w zł)
15.874.641
Dochód budżetu gminy ogółem 2004 rok (w zł)
18.244.276
Wydatki gminy na realizację programu profilaktyki rozwiązywania problemów alkoholowych ogółem 2003 rok (w zł)
105.032
Wydatki gminy na realizację programu profilaktyki rozwiązywania problemów alkoholowych ogółem 2004 rok (w zł)
93.912
* dane ze spisu rolnego przeprowadzonego w 2002 roku
4.3.3. Działalność produkcyjno-usługowa i budownictwo
Na terenie gminy prowadziło działalność gospodarczą na podstawie wpisu do ewidencji działalności gospodarczej 671 podmiotów gospodarczych (stan na koniec 2004 roku).
Struktura prowadzonej działalności gospodarczej przedstawia się następująco:
WYSZCZEGÓLNIENIE
2004
Placówki handlowe i gastronomiczne
316
Produkcja wyrobów przemysłowych
2
Produkcja wyrobów spożywczych
4
Budownictwo
34
Usługi transportowe
45
Zakłady produkcyjno - usługowe
236
Inne
34
OGÓŁEM:
671
4.3.4. Infrastruktura techniczna
4.3.4.1. Transport i komunikacja
Szkielet układu drogowego gminy stanowią drogi:
Lp.
rodzaj drogi
długość ogółem
w km
w tym utwardzone
w km
1.
drogi krajowe
5
5
2.
drogi wojewódzkie
14
14
3.
drogi powiatowe
61
58
4.
drogi gminne
116
96
Komunikacja PKS - główne kierunki:
Ostrowiec Świętokrzyski – Radom – Warszawa
Ostrowiec Świętokrzyski – Opatów – Sandomierz- Rzeszów
Ostrowiec Świętokrzyski – Ożarów – Lublin
Ostrowiec Świętokrzyski – Kielce - Kraków
Komunikacja PKP - główne kierunki:
Ostrowiec Świętokrzyski – Skarżysko Kamienna – Kielce
Ostrowiec Świętokrzyski – Skarżysko Kamienna – Radom
Ostrowiec Świętokrzyski – Skarżysko Kamienna – Stalowa Wola
4.3.4.2. Telekomunikacja
Na terenie gminy sieć stacjonarną tworzą następujący operatorzy: Telekomunikacja Polska S.A. oraz NETIA.
Ponadto na terenie gminy zlokalizowane są stacje bazowe telefonii komórkowej w miejscowościach Chmielów, Denkówek, Gromadzice i Kosowice.
4.3.4.3. Zaopatrzenie w ciepło
Na terenie gminy nie występują kotłownie centralne.
4.3.4.4. Zaopatrzenie gminy w gaz
Na terenie gminy znajduje się sieć średniego ciśnienia o długości 115232 m. 24124 m z całkowitej długości występującej sieci gazowniczej stanowią przyłącza gazowe. Do sieci gazowniczej na terenie Gminy Bodzechów podłączonych jest 507 szt. odbiorców.
4.3.4.5. Zaopatrzenie w wodę
Długość sieci wodociągowej:
sieć rozdzielcza 172,1 km,
z przyłączami 254 km
Stan sieci:
dobry
Liczba stacji uzdatniania wody:
4 szt.
Liczba przyłączy prowadzących do budynków:
3254 szt.
Ilość ujęć wody:
4 ujęcia i 5 przepompowni.
Na terenie gminy istnieje 11 wodociągów grupowych:
Wodociąg Denkówek, Chmielów, Miłków, Wólka Bodzechowska, Szewna, Sudół, Świrna, Mirkowice, Magonie, Bodzechów, Stara Dębowa Wola.
Występujące na terenie gminy wodociągi grupowe pokrywają w 97% zapotrzebowanie gminy w wodę, w związku z tym nie planuje się budowy nowego wodociągu grupowego.
4.3.4.6. Kanalizacja
Na terenie gminy brak jest sieci kanalizacji sanitarnej. Część mieszkańców korzysta ze zbiorników bezodpływowych (szamb).
Oczyszczalnie ścieków:
Na terenie gminy nie występuje również oczyszczalnia ścieków.
4.3.4.7. Gospodarka odpadami
Gmina Bodzechów nie posiada własnego składowiska odpadów. Generalnie nie sortowane odpady komunalne wywożone są na składowisko „Janik”, a nieczystości płynne wywożone do oczyszczalni w Ostrowcu Świętokrzyskim.
Na terenie gminy (Rezerwat Archeologiczno - Przyrodniczy „Krzemionki” znajduje się natomiast składowisko odpadów przemysłowych z Huty Ostrowiec (przeznaczone do likwidacji).
4.3.5. Ochrona środowiska przyrodniczego; obszary chronione
Na terenie gminy ochronie prawnej podlegają:
· Rezerwat Przyrody „Lisiny Bodzechowskie”,
· Rezerwat Archeologiczno-Przyrodniczy „Krzemionki”.,
· Obszar Chronionego Krajobrazu rzeki Kamiennej,
· Pomniki przyrody:
· „Szewna”,
· „Lipinki”.
4.3.5.1. Obszary zasobowe
1.Obszary wodne
Na terenie gminy występują następujące cieki wodne: rzeki Kamienna, Ćmielówka, Jędrzejówka, Szewnianka i Modła. Ogólna powierzchnia wód płynących przez teren gminy wynosi 160 ha.
2.Zasoby surowców mineralnych
Na terenie gminy nie występują zasoby surowców mineralnych.
4.3.6. Obiekty zabytkowe
Na terenie Gminy Bodzechów znajdują się następujące obiekty wpisane do rejestru zabytków:
· Bodzechów - pozostałości dworu (nr rej. 459 z dnia 15.04.1967 r.)
· Bodzechów - park podworski (nr rej. z dnia 15.04.1967 r.)
· Bodzechów - budynek stajni dworskiej (nr rej. 459 z dnia 15.04.1967 r.)
· Bodzechów - budynek obory dworskiej (nr rej. 459 z dnia 15.04.1967 r.)
· Mychów - kościół par. p.w. św. Barbary ( nr rej. 472 z dnia 18.03.1957 r.)
· Szewna - kościół par. p.w. św. Mikołaja bpa ( nr rej. 363 z dnia 06.03.1967 r.)
· Szewna - budynki wikariatów (nr rej. 363 z dnia 06.03.1967 r.)
· Szewna - kaplica św. Anny (nr rej. 363 z dnia 06.03.1967 r.)
· Szewna - dom służby kościelnej (nr rej. 363 z dnia 06.03.1967 r.)
· Szwarszowice - wiatrak holenderski (nr rej. 563 z dnia 27.08.1970 r.)
4.3.7. Turystyka i baza turystyczna
Bazę turystyczną na terenie gminy stanowią:
· Motel-restauracja PANORAMA,
· Hotel LEŚNE KĄTY,
· Gospodarstwo Agroturystyczne - Pol Stanisław.
4.3.8. Oświata i wychowanie
4.3.8.1. Aktualny stan przedszkoli i placówek przedszkolnych: kl. „O” realizowanych w Szkołach Podstawowych
L.p.
Nazwa placówki
Liczba dzieci
Pracownicy pedagogiczni (w etatach)
Pracownicy obsługi i administracji (w etatach)
1.
Przedszkole Publiczne w Bodzechowie
39
2
7
2.
Przedszkole Publiczne w Szewnie
73
4
1
3.
Przedszkole Publiczne w Chmielowie
14
2
1
4.
Przedszkole Publiczne w Sarnówku
36
3
1
4.3.8.2. Aktualny wykaz szkół podstawowych i gimnazjalnych
L.p.
Nazwa placówki
Liczba dzieci
Pracownicy pedagogiczni (w etatach)
Pracownicy obsługi i administracji (w etatach)
1.
Publiczna Szkoła Podstawowa Bodzechów
199
12
7
2.
Publiczna Szkoła Podstawowa Szewna
214
20
9
3.
Publiczna Szkoła Podstawowa Miłków
70
12
5
4.
Publiczna Szkoła Podstawowa Chmielów
87
12
4
5.
Publiczna Szkoła Podstawowa Szwarszowice
105
15
6
6.
Publiczna Szkoła Podstawowa Sarnówek
85
13
8
7.
Publiczne Gimnazjum Bodzechów
202
21
1
8.
Publiczne Gimnazjum Szewna
355
28
5
4.3.9. Kultura w gminie
4.3.9.1. Placówki kulturalne, w tym świetlice wiejskie
Na terenie gminy znajduje się Gminna Biblioteka Publiczna w Szewnie oraz Gminna Biblioteka Publiczna w Bodzechowie. Ponadto na terenie Gminy Bodzechów funkcjonuje świetlica wiejska zlokalizowana w miejscowości Bodzechów.
4.3.9.2. Organizacje pozarządowe o charakterze kulturalnym
Na terenie Gminy Bodzechów funkcjonują Koła Gospodyń Wiejskich.
4.3.9.3. Zorganizowane grupy przedsięwzięć kulturalnych
Na terenie gminy brak jest zorganizowanych grup z zakresu przedsięwzięć kulturalnych.
4.3.10. Ochrona zdrowia
Na terenie gminy funkcjonują następujące ośrodki zdrowia:
1. Samodzielny Publiczny Zakład Podstawowej Opieki Zdrowotnej w Bodzechowie zlokalizowany przy ul. Szkolnej.
2. Samodzielny Publiczny Zakład Podstawowej Opieki Zdrowotnej - filia Szewna.
3. Samodzielny Publiczny Zakład Podstawowej Opieki Zdrowotnej - filia Sarnówek.
4.3.11. Pomoc społeczna
Na terenie gminy działa Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej.
Ośrodek zatrudniał w 2004 roku 6 osób, w tym 6 na pełny etat.
Ośrodek realizuje zadania:
· z zakresy pomocy społecznej,
· świadczeń rodzinnych,
· gminnego programu profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych.
W gminie znajduje się 15 rodzin zastępczych, w których przebywa 19 dzieci.
RZECZYWISTA LICZBA RODZIN I OSÓB OBJĘTYCH POMOCĄ (za 2004 rok)
Wyszczególnienie
Liczba osób, którym przyznano decyzją świadczenie
Liczba rodzin
Liczba osób w rodzinach
Ogółem
W tym na wsi
Świadczenia przyznane w ramach zadań zleconych i zadań własnych
(bez względu na ich rodzaj, formę, liczbę oraz źródło finansowania)
1
1117
591
591
1980
Świadczenia przyznane w ramach zadań zleconych bez względu na ich rodzaj, formę i liczbę
2
111
111
111
396
Świadczenia przyznane w ramach zadań własnych bez względu na ich rodzaj, formę i liczbę
3
1006
501
501
1718
Pomoc udzielana w postaci pracy socjalnej – ogółem
4
-
720
720
2286
w tym wyłącznie w postaci pracy socjalnej
5
-
150
150
510
POWODY PRZYZNANIA POMOCY (za 2004 rok)
Lp.
Powód
trudnej sytuacji życiowej
Liczba rodzin
Liczba osób
w rodzinie
Ogółem
w tym na wsi
1.
Ubóstwo
355
355
1420
2.
Sieroctwo
-
-
-
3.
Bezdomność
-
-
-
4.
Potrzeby ochrony macierzyństwa
32
32
106
5.
Bezrobocie
526
526
1578
6.
Niepełnosprawność
51
51
187
7.
Długotrwała choroba
72
72
214
8.
Bezradność w sprawach opiekuńczo – wychowawczych i prowadzeniu gospodarstwa domowego ogółem, w tym:
154
154
629
9.
Rodziny niepełne
63
63
189
10.
Rodziny wielodzietne
89
89
465
11.
Alkoholizm
58
58
171
12.
Narkomania
-
-
-
13.
Trudności w przystosowaniu po opuszczeniu Zakładu Karnego
1
1
4
14.
Klęska żywiołowa lub ekologiczna
-
-
-
4.4. MIASTO I GMINA ĆMIELÓW
4.4.1. Syntetyczna charakterystyka miasta i gminy
4.4.1.1. Położenie, dane ogólne, powiązanie z otoczeniem
Miasto i Gmina obejmuje obszar 117,70 km2, w tym:
NAZWA GRUNTU
POWIERZCHNIA
lasy i grunty leśne
36,134 km2
użytki rolne
74,151 km2
pozostałe grunty
7,415 km2
4.4.2. Miasto i Gmina w statystyce
Przekrój statystyczny miasta i gminy wg danych Urzędu Miasta i Gminy przedstawia poniższa tabela (wg stanu na koniec 2004r.):
Stan ludności ogółem
w tym mężczyźni
8227
3982
Urodzenia żywe
w tym dziewczynek
80
40
Zgony ogółem
w tym kobiet
103
42
Ludność w wieku przedprodukcyjnym
1813
Ludność w wieku produkcyjnym
4858
Ludność w wieku poprodukcyjnym
1556
Drogi lokalne gminne
96 km
Liczba gospodarstw domowych, w tym:
1200
gospodarstwa rolne do 1 ha
541
Dochód budżetu gminy ogółem 2003 rok (w zł)
9.050.104
Dochód budżetu gminy ogółem 2004 rok (w zł)
10.535.847
Wydatki gminy na realizację programu profilaktyki rozwiązywania problemów alkoholowych ogółem 2003 rok (w zł)
114.598
Wydatki gminy na realizację programu profilaktyki rozwiązywania problemów alkoholowych ogółem 2004 rok (w zł)
100.435
4.4.3. Działalność produkcyjno-usługowa i budownictwo
Na terenie miasta i gminy prowadziło działalność gospodarczą na podstawie wpisu do ewidencji działalności gospodarczej 362 podmiotów gospodarczych (stan na koniec 2004 roku).
Struktura prowadzonej działalności gospodarczej przedstawia się następująco:
WYSZCZEGÓLNIENIE
2004
Placówki handlowe i gastronomiczne
134
Produkcja wyrobów przemysłowych
9
Produkcja wyrobów spożywczych
-
Budownictwo
3
Usługi transportowe
1
Zakłady produkcyjno - usługowe
105
Inne
112
OGÓŁEM:
360
4.4.4. Infrastruktura techniczna
4.4.4.1. Transport i komunikacja
Szkielet układu drogowego miasta i gminy stanowią drogi:
Lp.
rodzaj drogi
długość ogółem
w km
w tym utwardzone
w km
1.
drogi krajowe
-
-
2.
drogi wojewódzkie
8,242
8,242
3.
drogi powiatowe
67,8
43,8
4.
drogi gminne
96,0
46,0
Komunikacja PKS - główne kierunki:
Ożarów, Lublin
Ostrowiec Świętokrzyski, Kielce
Komunikacja PKP - główne kierunki:
Starachowice, Skarżysko Kamienna
Sandomierz
4.4.4.2. Telekomunikacja
Na terenie miasta i gminy głównym operatorem jest Telekomunikacja Polska.
Ponadto w Ćmielowie znajduje się stacja bazowa sieci telefonii komórkowej Polkomtel, Orange.
4.4.4.3. Zaopatrzenie w ciepło
Na terenie gminy nie występują kotłownie centralne.
4.4.4.4. Zaopatrzenie miasta i gminy w gaz
Na terenie miasta i gminy znajduje się sieć gazowa rozdzielcza o długości 61,821 km i liczbie 1113 przyłączy. Stopień zgazyfikowania gminy kształtuje się na poziomie 70%. Z powodu występowania utrudnień natury technicznej wynikających z lokalizacji rzeki Kamiennej, północna część gminy nie jest zgazyfikowana.
4.4.4.5. Zaopatrzenie w wodę
Długość sieci wodociągowej:
107,4 km
Stan sieci:
Sieć wykonana z rur PCV 90-315 W –
86% stan techniczny dobry, 10 % stan techniczny dostateczny.
Wodociąg długości 1,7 km wykonany z rur azbestowo-cementowych – stan techniczny dostateczny
Liczba stacji uzdatniania wody:
3 szt.
Liczba przyłączy prowadzących do budynków: 1991 szt.
Ilość ujęć wody:
4 szt.
Na terenie miasta i gminy istnieją wodociągi grupowe:
· Ćmielów,
· Ruda Kościelna,
· Wiktoryn.
Ponadto na terenie miasta i gminy nie planuje się budowy wodociągu grupowego.
4.4.4.6. Kanalizacja
Na terenie miasta i gminy brak jest czynnej sieci kanalizacji sanitarnej.
Oczyszczalnie ścieków:
Na terenie Miasta i Gminy Ćmielów znajdują się 3 oczyszczalnie ścieków zlokalizowane przy Urzędzie Miasta i Gminy Ćmielów (1 szt.) oraz przy budynku Zakładów Porcelany w Ćmielowie (2 szt.).
Oczyszczalnia przy budynku Urzędu Miasta i Gminy Ćmielów:
Typ oczyszczalni:
mechaniczno - biologiczna
Max wydajność:
28 m3/d
Średnia moc przerobowa:11 m3/d
Oczyszczalnia ta jest w pełni eksploatowana.
Oczyszczalnia przy budynku Zakładów Porcelany w Ćmielowie:
Typ oczyszczalni:chemiczno - biologiczna
Max wydajność:55 m3/d
Oczyszczalnia przy budynku Zakładów Porcelany w Ćmielowie:
Typ oczyszczalni:mechaniczno - biologiczna
Max wydajność:28 m3/d
4.4.4.7.Gospodarka odpadami
Na terenie miasta i gminy nie znajduje się składowisko odpadów komunalnych.
Do odbioru odpadów z terenu miasta i gminy upoważnione są następujące jednostki:
· Samorządowy Zakład Wodociągów i Gospodarki Komunalnej z Ćmielowa,
· ZOM "RETHMANN" Sp. z o.o. z Ostrowca Świętokrzyskiego,
Na terenie miasta i gminy prowadzona jest segregacja odpadów plastikowych i szklanych, w związku z tym rozmieszczone zostały komplety pojemników do selektywnej zbiórki w liczbie 38 sztuk (1 komplet składa się z 1 sztuki pojemnika na szkło oraz 1 sztuki pojemnika na plastik).
4.4.5. Ochrona środowiska przyrodniczego; obszary chronione
Na ternie miasta i gminy znajdują się:
· część rezerwatu przyrody „Krzemionki” (Rezerwat przyrody nieożywionej, częściowy i leśny),
· Zespół przyrodniczo-krajobrazowy „Podgrodzie” w Podgrodziu, obejmujący wschodnie zbocze doliny rzeki Kamiennej, zbudowane z wapieni górno-jurajskich, stanowiska roślinności kserotermicznej.
· Pomniki przyrody:
· robinia akacjowa w parku podworskim w Przeuszynie,
· grusza polna w Przeuszynie przy drodze Opatów – Ćmielów.
4.4.5.1. Obszary zasobowe
1.Obszary wodne
Powierzchnia wód stojących na terenie miasta i gminy wynosi 51.000 m2, natomiast wód płynących 520.420 m2.
Sieć rzeczna Miasta i Gminy Ćmielów jest uboga. Tworzy ją przede wszystkim rzeka Kamienna będąca lewobrzeżnym dopływem Wisły oraz jej prawobrzeżny dopływ rz. „Ćmielówka” łącząca się z rz. Przepaść wraz z Trębanówką.
Długość sieci rzecznej na terenie gminy stanowi:
- rzeki uregulowane 18.640mb.
Trębanówka - 8.790mb, Ćmielówka – 5.700 mb, Wojciechówka – 2.150 mb, Podolanka – 2.000mb,
- rzeki nieregularne: 3.300mb.
Przepaść – 2.000 mb., Trębanówka – 1.330 mb.
Rzeka Kamienna prowadzi wody pozaklasowe.
Jeśli chodzi o wody stojące to w miejscowości Piaski Brzóstowskie wykonany został w roku 2004 zbiornik wodny „Topiołki”. Ponadto w przyszłości planuje się wykonać zbiornik wodny „Podgrodzie” i „Jastków”.
2.Zasoby surowców mineralnych
Na terenie miasta i gminy występują:
· kamienie drogowe i budowlane – piaskowce w miejscowościach Piaski Brzóstowskie oraz Borowni,
· krzemienie ozdobne w miejscowości Ruda Kościelna.
Powyższe złoża nie są eksploatowane.
4.4.6. Obiekty zabytkowe
Na terenie miasta i gminy znajdują się obiekty zabytkowe (wg danych Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków w Kielcach) w następujących miejscowościach:
· Brzóstowa – dom,
· Buszkowice – 2 domy i stodoła,
· Czarna Glina – mogiła,
· Ćmielów – 36 domów, kaflarnia, 2 kapliczki, ochronka, układ urbanistyczny, cmentarz, kaplica cmentarna, dzwonnica, kostnica, Kościół, ogrodzenie Kościoła, budynek Zamku, fortyfikacje Zamku, kaplica Zamku, Zamek,
· Krzczonowice – 4 domy, kapliczka,
· Podgrodzie – Zamek,
· Przeuszyn – dwór, park dworski,
· Ruda Kościelna – 4 domy, cmentarz, dwór, gorzelnia, ogrodzenie dworu, park dworski, Kościół, ogrodzenie Kościoła,
· Stoki Duże – młyn,
· Trębanów – dom.
4.4.7. Turystyka i baza turystyczna
Bazę turystyczną na terenie miasta i gminy stanowią:
· Gospodarstwo agroturystyczne w Wólce Wojnowskiej,
· Hotel robotniczy Zakładów Porcelany własność Spółdzielni Mieszkaniowej ul. Zaciszna w Ćmielowie.
4.4.8. Oświata i wychowanie
4.4.8.1. Aktualny stan przedszkoli i placówek przedszkolnych: kl. „O” realizowanych w Szkołach Podstawowych
L.p.
Nazwa placówki
Liczba dzieci
Pracownicy pedagogiczni (w etatach)
Pracownicy obsługi i administracji (w etatach)
1.
Samorządowe Przedszkole w Ćmielowie
88
6,32
3,25
2.
Publiczna Szkoła Podstawowa w Brzostowej – oddział „0”
22
1,00
0
3.
Publiczna Szkoła Podstawowa w Brzostowej, filia w Przeuszynie – oddział „0”
8
0,50
0
4.
Szkoła Podstawowa nr 1 w Ćmielowie, filia w Rudzie Kościelnej – oddział „0”
5
0,50
0
5.
Szkoła Podstawowa nr 1 w Ćmielowie, filia przy ul. Szkolnej – oddział „0”
5
0,50
0
6.
Szkoła Podstawowa w Podgórzu, (prowadzona przez Stowarzyszenie na Rzecz Rozwoju Wsi) – oddział „0”
5
1,00
0
4.4.8.2. Aktualny wykaz szkół podstawowych i gimnazjalnych
L.p.
Nazwa placówki
Liczba uczniów
Pracownicy pedagogiczni (w etatach)
Pracownicy obsługi i administracji (w etatach)
1.
Szkoła Podstawowa nr 1 im. Jana Nalazka w Ćmielowie
308
25,81
10,5
2.
Szkoła Podstawowa nr 1 im. Jana Nalazka w Ćmielowie, filia w Rudzie Kościelnej
16
2,94
0,75
3.
Szkoła Podstawowa nr 1 im. Jana Nalazka w Ćmielowie, filia przy ul. Szkolnej
22
2,94
4.
Publiczna Szkoła Podstawowa w Brzostowej
160
16,64
7,00
5.
Publiczna Szkoła Podstawowa w Brzostowej, filia w Przeuszynie
18
2,99
2,25
6.
Szkoła Podstawowa w Podgórzu (prowadzona przez Stowarzyszenie na Rzecz Rozwoju Wsi)
33
6,00
1,25
7.
Gimnazjum w Ćmielowie
175
14,12
0
8.
Gimnazjum w Brzostowej
128
11,39
0
4.4.8.3. Aktualny wykaz szkół ponad gimnazjalnych
L.p.
Nazwa placówki
Liczba uczniów
Pracownicy pedagogiczni (w etatach)
Pracownicy obsługi i administracji (w etatach)
1.
Zespół Szkół w Ćmielowie im. prof. M. Raciborskiego, ul. Ostrowiecka 25
201
20
6
4.4.9. Kultura w mieście i gminie
4.4.9.1. Placówki kulturalne, w tym świetlice wiejskie
Na terenie miasta i gminy działa Dom Kultury im. M. Gombrowicza zlokalizowany w Ćmielowie przy ul. Rynek 50, który zatrudnia pracowników na 7,5 etatów.
Ponadto w gminie funkcjonują świetlice wiejskie zlokalizowane w miejscowościach: Wojnowice, Wólka Wojnowska, Ruda Kościelna, Podgórze, Grójec.
4.4.9.2. Organizacje pozarządowe o charakterze kulturalnym
Na terenie miasta i gminy brak organizacji pozarządowych o charakterze kulturalnym.
4.4.9.3. Zorganizowane grupy przedsięwzięć kulturalnych
Zorganizowane grupy z zakresu przedsięwzięć kulturalnych:
· Zespół Ludowy – Ćmielowiacy,
· Zespół Ludowy – Stocaneczki w Stokach Starych,
· Chór środowiskowy – Jutrzenka,
· Koła plastyczne, fotograficzne, muzyczne i modelarskie przy Domu Kultury w Ćmielowie.
4.4.10. Ochrona zdrowia
Na terenie miasta i gminy funkcjonują:
1. Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej „Pacjent”, ul. Ostrowiecka w Ćmielowie,
2. Filia Niepublicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej „Pacjent” w miejscowości Boria.
4.4.11. Pomoc społeczna
Na terenie gminy działa Ośrodek Pomocy Społecznej w Ćmielowie.
Ośrodek zatrudniał w 2004 roku 9 osób, w tym 9 na pełny etat.
Ośrodek realizuje zadania:
· wynikające z ustawy o pomocy społecznej,
· wynikające z ustawy o świadczeniach rodzinnych.
W gminie znajduje się 9 rodzin zastępczych, w którym przebywa 12 dzieci.
RZECZYWISTA LICZBA RODZIN I OSÓB OBJĘTYCH POMOCĄ (za 2004 rok)
Wyszczególnienie
Liczba osób, którym przyznano decyzją świadczenie
Liczba rodzin
Liczba osób w rodzinach
Ogółem
W tym na wsi
Świadczenia przyznane w ramach zadań zleconych i zadań własnych
(bez względu na ich rodzaj, formę, liczbę oraz źródło finansowania)
1
863
384
229
1371
Świadczenia przyznane w ramach zadań zleconych bez względu na ich rodzaj, formę i liczbę
2
82
69
34
215
Świadczenia przyznane w ramach zadań własnych bez względu na ich rodzaj, formę i liczbę
3
793
355
209
1286
Pomoc udzielana w postaci pracy socjalnej – ogółem
4
-
341
205
1057
w tym wyłącznie w postaci pracy socjalnej
5
-
194
116
814
POWODY PRZYZNANIA POMOCY (za 2004 rok)
Lp.
Powód
trudnej sytuacji życiowej
Liczba rodzin
Liczba osób
w rodzinie
Ogółem
w tym na wsi
1.
Ubóstwo
362
229
1280
2.
Sieroctwo
-
-
-
3.
Bezdomność
4
1
4
4.
Potrzeby ochrony macierzyństwa
28
18
171
5.
Bezrobocie
316
192
1152
6.
Niepełnosprawność
121
64
413
7.
Długotrwała choroba
60
33
190
8.
Bezradność w sprawach opiekuńczo – wychowawczych i prowadzeniu gospodarstwa domowego ogółem, w tym:
69
37
321
9.
Rodziny niepełne
44
21
149
10.
Rodziny wielodzietne
24
17
173
11.
Alkoholizm
25
14
104
12.
Narkomania
-
-
-
13.
Trudności w przystosowaniu po opuszczeniu Zakładu Karnego
-
-
14.
Klęska żywiołowa lub ekologiczna
-
-
-
4.5. MIASTO I GMINA KUNÓW
4.5.1. Syntetyczna charakterystyka miasta i gminy
4.5.1.1. Położenie, dane ogólne, powiązanie z otoczeniem
Miasto i gmina obejmuje obszar 113,58 km2, w tym:
NAZWA GRUNTU
POWIERZCHNIA
lasy i grunty leśne
51,01 km2
użytki rolne
55,28 km2
pozostałe grunty
7,29 km2
4.5.2. Miasto i Gmina w statystyce
Przekrój statystyczny miasta i gminy wg danych Urzędu Miasta i Gminy przedstawia poniższa tabela (wg stanu na koniec 2004r.):
Stan ludności ogółem
w tym mężczyźni
10259
5046
Urodzenia żywe
w tym dziewczynek
96
49
Zgony ogółem
w tym kobiet
109
45
Ludność w wieku przedprodukcyjnym
3654
Ludność w wieku produkcyjnym
4724
Ludność w wieku poprodukcyjnym
1881
Drogi lokalne gminne
97,8 km
Liczba gospodarstw domowych, w tym:
3370
gospodarstwa rolne do 1 ha
1006
Dochód budżetu gminy ogółem 2003 rok (w zł)
14.008.294
Dochód budżetu gminy ogółem 2004 rok (w zł)
13.988.504
Wydatki gminy na realizację programu profilaktyki rozwiązywania problemów alkoholowych ogółem 2003 rok (w zł)
67.760
Wydatki gminy na realizację programu profilaktyki rozwiązywania problemów alkoholowych ogółem 2004 rok (w zł)
105.771
4.5.3. Działalność produkcyjno-usługowa i budownictwo
Na terenie miasta i gminy prowadziło działalność gospodarczą na podstawie wpisu do ewidencji działalności gospodarczej 310 podmiotów gospodarczych (stan na koniec 2004 roku).
Struktura prowadzonej działalności gospodarczej przedstawia się następująco:
WYSZCZEGÓLNIENIE
2004
Placówki handlowe i gastronomiczne
70
Produkcja wyrobów przemysłowych
12
Produkcja wyrobów spożywczych
8
Budownictwo
51
Usługi transportowe
30
Zakłady produkcyjno - usługowe
24
Inne
115
OGÓŁEM:
310
4.5.4. Infrastruktura techniczna
4.5.4.1. Transport i komunikacja
Szkielet układu drogowego miasta i gminy stanowią drogi:
Lp.
rodzaj drogi
długość ogółem
w km
w tym utwardzone
w km
1.
drogi krajowe
8,7
8,7
2.
drogi wojewódzkie
-
-
3.
drogi powiatowe
63,2
48,7
4.
drogi gminne
97,8
53,1
Komunikacja PKS - główne kierunki:
Kielce, Ostrowiec Świętokrzyski, Starachowice, Skarżysko Kamienna, Warszawa
Komunikacja PKP - główne kierunki:
Ostrowiec Świętokrzyski, Skarżysko Kamienna
4.5.4.2. Telekomunikacja
Na terenie miasta i gminy Kunów sieć telefonii stacjonarnej tworzą następujący operatorzy: Telekomunikacja Polska S.A. oraz NETIA.
Ponadto na terenie miasta i gminy zlokalizowana jest stacja bazowa telefonii komórkowej Orange.
4.5.4.3. Zaopatrzenie w ciepło
Na terenie miasta i gminy znajduje się jedna kotłownia zlokalizowana przy ul. Prostej w Kunowie, która zasila w ciepło osiedle bloków. Długość sieci ciepłowniczej wynosi 1,3 km.
4.5.4.4. Zaopatrzenie miasta i gminy w gaz
Proces gazyfikacji miasta i gminy Kunów jest na etapie średniozaawansowanym. Gaz z sieci dociera do miejscowości Kunów, Nietulisko Małe, Nietulisko Duże, Janik i do części Kolonii Piaski. Długość sieci gazowniczej wynosi 32 km, natomiast liczba przyłączy kształtuje się na poziomie 741 sztuk.
Ponieważ gazyfikacja gminy nie jest jej zadaniem własnym, gmina nie partycypuje w kosztach budowy sieci gazowniczej. Inwestorem w tym zakresie jest Zakład Gazowniczy w Kielcach, który podejmuje decyzję o budowie nowej sieci wówczas gdy istnieje gwarancja, ze będzie to inwestycja opłacalna. Ponieważ zainteresowanych odbiorem gazu z sieci jest niewielu, a deklarowane zapotrzebowanie niewielkie, inwestycje w tym zakresie nie są dotychczas prowadzone.
4.5.4.5. Zaopatrzenie w wodę
Długość sieci wodociągowej:
112,4 km
Stan sieci:
dobry
Liczba stacji uzdatniania wody:
6 szt.
Liczba przyłączy prowadzących do budynków:
2489 szt.
Ilość ujęć wody:
8 szt. (15 studni głębinowych)
Na terenie miasta i gminy istnieją wodociągi grupowe zlokalizowane w miejscowościach:
Boksycka, Kunów – Góra Bukowska, Biechów, Kunów – Fabryczna, Doły Opacie, Małe Jodło, Doły Biskupie, Kunów - Piaski.
Na terenie miasta i gminy nie planuje się budowy wodociągu grupowego.
4.5.4.6. Kanalizacja
Długość sieci kanalizacyjnej:
10,8 km
Długość przyłączy prowadzących do budynków:4,1 km
Liczba przyłączy prowadzących do budynków:
314 szt.
Liczba podłączonych gospodarstw domowych:
620 szt.
Oczyszczalnie ścieków:
Na terenie miasta i gminy Kunów znajduje się 1 gminna oczyszczalnia ścieków w Kunowie.
Typy oczyszczalni:
biologiczna
Max wydajność:
800 m3/d
Średnia moc przerobowa:180 m3/d
Oczyszczalnia ta nie jest w pełni eksploatowana.
4.5.4.7. Gospodarka odpadami
Na terenie miasta i gminy znajduje się składowisko odpadów zlokalizowane w miejscowości Janik, z którego korzystają wszystkie miejscowości gminy Kunów. Całkowita powierzchnia składowiska wynosi 12,18 ha, w tym 5,69 ha to teren będący obecnie w eksploatacji. Powierzchnia samej kwatery będącej obecnie w eksploatacji wynosi 3,00 ha, natomiast stan jej wypełnienia szacuje się na poziomie 90%. Ogólna ilość składowanych odpadów wynosi 1700 Mg/miesiąc. Termin użytkowania składowiska określony został do roku 2009.
Na terenie składowiska planuje się inwestycje dotyczące urządzenia nowej kwatery składowania na powierzchni 1 ha oraz wybudowanie instalacji odgazowującej.
Biorąc pod uwagę fakt, że na składowisku prowadzona jest segregacja odpadów, to na terenie gminy poszczególne posesje zostały wyposażone w pojemniki o pojemności 120 litrów przeznaczone do gromadzenia odpadów komunalnych. Ponadto w 36 punktach rozmieszczono ogólnodostępne pojemniki o pojemności 1,5 m3 do selektywnej zbiórki plastiku i szkła. W roku 2004 z terenu miasta i gminy zebrano łącznie 4,34 Mg plastiku oraz 13,80 Mg szkła.
4.5.5. Ochrona środowiska przyrodniczego; obszary chronione
Miasto i Gmina Kunów w całości znajduje się w Obszarze Chronionego Krajobrazu Doliny Kamiennej ustanowionego na mocy Rozporządzenia Nr 12/95 Wojewody Kieleckiego z dnia 29 września 1995 roku.
Na obszarze miasta i gminy nie występują rezerwaty ani parki krajobrazowe. Ochronie prawnej podlegają natomiast następujące pomniki przyrody:
· odsłonięcie geologiczne - Doły Biskupie, południowa części nieczynnego kamieniołomu dolomitów,
· profil geologiczny triasu dolnego i środkowego - Doły Biskupie – Witulin, obok dawnej fabryki tektury,
· profil geologiczny w stromym wąwozie najniższego piętra triasu środkowego – Nietulisko Duże, w wąwozie na wschodnim zboczu doliny Świśliny, na wysokości budynku nr 224,
· głaz narzutowy o obwodzie 7 m i wąwóz skalny – Udziców, we wschodniej części Udzicowa Dolnego, wejście do wąwozu obok budynku nr 21,
· głaz narzutowy o obwodzie 7,5 m – Janik, ul. Sosnowa 10,
· głaz narzutowy o obwodzie 4,6 m – Wymysłów, ok. 300 m od krańca zwartej zabudowy,
· głaz narzutowy o obwodzie 7,9 m – Nietulisko Duże 30 (na terenie Szkoły Podstawowej),
· lipa drobnolistna o obwodzie 558 cm – Nietulisko Duże, w sąsiedztwie posesji nr 224,
· lipa drobnolistna o obwodzie 524 – Prawęcin, w sąsiedztwie posesji nr 88,
· sosna zwyczajna o obwodzie 338 cm – Kurzacze, ok. 150 m za ostatnimi zabudowaniami (posesja nr 31).
4.5.5.1. Obszary zasobowe
1.Obszary wodne
Obszar Miasta i Gminy Kunów należy w I rzędzie do zlewni Wisły, w II rzędzie do zlewni Kamiennej, w III rzędzie do zlewni jej dopływów. W IV rzędzie obszar Kunowa należy do dopływów III rzędu – Węgierki i innych bezimiennych cieków.
Zbiorników wodnych powierzchniowych zlokalizowanych na terenie miasta i gminy jest mało i w zasadzie ograniczają się do wyrobisk eksploatacji surowców budowlanych oraz do dolin głównych cieków.
Grunty pod wodami zajmują 64 ha z całkowitej powierzchni gminy.
2.Zasoby surowców mineralnych
Miasto i Gmina Kunów bogata jest w surowce o znaczeniu gospodarczym, głównie piaski, piaskowce, iły, skały krzemionkowo-okruchowe, które mogą być wykorzystane do produkcji płyt dla budownictwa ogólnego, kamienia łamanego, bloków, kostki, kruszywa budowlanego.
Występują one głównie w złożach: „Doły Biskupie”, „Doły Opacie”, „Nietulisko I” oraz „Bukowska Góra”. Z ww. złóż jedynie surowce jurajskie w Nietulisku służą do produkcji płyt i kamienia łamanego dla budownictwa ogólnego, pozostałe złoża nie są eksploatowane, ze względu na występujące przeciwwskazania (brak badań uciążliwości eksploatacji, istniejący lub projektowany rezerwat).
4.5.6. Obiekty zabytkowe
Na terenie Miasta i Gminy Kunów do rejestru zabytków wpisane są następujące obiekty:
· Chocimów
· park
· Doły Biskupie
· zespół zakładu przemysłowego (fabryka tektury):
· zakład przemysłowy (siedem budynków z wyposażeniem)
· układ wodny (jaz na Świślinie, kanał roboczy, przepust, dwie kładki)
· budynek administracyjno-mieszkalny z ogrodzeniem
· osiedle fabryczne (dziewięć domów i dwa budynki gospodarcze)
· pozostałości parku
· kamieniołom
· Janik-Kolonia
· wiatrak koźlak (w zagrodzie młynarskiej nr 6)
· Kaplica
· kaplica p.w. św. Katarzyny wraz z otoczeniem
· Kunów
· zespół kościoła parafialnego p.w. św. Władysława:
· kościół
· dzwonnica
· dom, ul. Słowackiego 46
· Nietulisko Duże
· zespół urbanistyczno-przemysłowy
· ruina walcowni
· dwa budynki kontrolne
· ruina suszarni
· budynek dyrekcji
· ruina magazynu
· most z wylotem kanału
· przepust wody
· Nietulisko Małe
· park (dworski)
4.5.7. Turystyka i baza turystyczna
Bazę turystyczną na terenie miasta i gminy stanowią:
· Motel „Przystań” – Rudka 4,
· Szkolne Schronisko Młodzieżowe – Nietulisko Duże 30,
· Baza noclegowa w Szkole Podstawowej – Miłkowska Karczma 64,
· Gospodarstwo Agroturystyczne Zofia i Lech Farys – Miłkowska Karczma 86a,
· Gospodarstwo Agroturystyczne Eliza Gałęzia – Udziców 28,
· Gospodarstwo Agroturystyczne Piotr Ostatek – Udziców 26A.
4.5.8. Oświata i wychowanie
4.5.8.1. Aktualny stan przedszkoli i placówek przedszkolnych: kl. „O” realizowanych w Szkołach Podstawowych
L.p.
Nazwa placówki
Liczba uczniów
Pracownicy pedagogiczni (w etatach)
Pracownicy obsługi i administracji (w etatach)
1.
Publiczne Przedszkole w Kunowie
91
6
5
2.
Publiczne Przedszkole w Janiku
25
1
1
3.
Przedszkole w Dołach Biskupich
17
1
-
4.
Przedszkole w Nietulisku Dużym
18
1
-
5.
Klasa „O” w Publicznej Szkole Podstawowej w Miłkowskiej Karczmie
9
1
-
6.
Klasa „O” w Publicznej Szkole Podstawowej w Wymysłowie
9
1
-
7.
Klasa „O” w Publicznej Szkole Podstawowej w Bukowie
5
1
-
8.
Klasa „O” w Publicznej Szkole Podstawowej w Chocimowie
7
1
-
4.5.8.2. Aktualny wykaz szkół podstawowych i gimnazjalnych
L.p.
Nazwa placówki
Liczba uczniów
Pracownicy pedagogiczni (w etatach)
Pracownicy obsługi i administracji (w etatach)
1.
Publiczna Szkoła Podstawowa w Bukowiu
17
2
-
2.
Publiczna Szkoła Podstawowaw Chocimowiu
13
2
-
3.
Publiczna Szkoła Podstawowa w Dołach Biskupich
53
7,73
1
4.
Publiczna Szkoła Podstawowa w Janiku
99
9,75
3,5
5.
Publiczna Szkoła Podstawowa w Kunowie
343
23
8,75
6.
Publiczna Szkoła Podstawowa w Miłkowskiej Karczmie
12
1
-
7.
Publiczna Szkoła Podstawowa w Nietulisku Dużym
76
9,23
4
8.
Publiczna Szkoła Podstawowa w Wymysłowie
76
7,15
1,5
9.
Gimnazjum w Kunowie
382
27
7
4.5.8.3. Aktualny wykaz szkół ponad gimnazjalnych
L.p.
Nazwa placówki
Liczba uczniów
Pracownicy pedagogiczni (w etatach)
Pracownicy obsługi i administracji (w etatach)
1.
Zespół Szkół w Kunowie
260
23
8
4.5.9. Kultura w mieście i gminie
4.5.9.1. Placówki kulturalne, w tym świetlice wiejskie
Na terenie miasta i gminy działa Miejsko-Gminna Biblioteka Publiczna w Kunowie zlokalizowana przy ul. Warszawskiej 48, która spełnia zadania gminnego ośrodka. Biblioteka zatrudnia pracowników merytorycznych (7,3 etatu) oraz pracowników obsługi gospodarczej (1 etat)
4.5.9.2. Organizacje pozarządowe o charakterze kulturalnym
Na terenie miasta i gminy funkcjonują:
· Towarzystwo Przyjaciół Ziemi Kunowskiej,
· Stowarzyszenie Rozwoju Wsi Bukowie i Okolic,
· Stowarzyszenie na Rzecz Rozwoju Wsi Chocimów,
· Stowarzyszenie „Nowa Szkoła” w Dołach Biskupich,
· Stowarzyszenie Rozwoju Wsi Miłkowska Karczma i Kurzacze,
· Stowarzyszenie „Nietulisko nad Świśliną”,
· Stowarzyszenie Oświatowe „Przyjazna Szkoła” w Wymysłowie.
4.5.9.3. Zorganizowane grupy przedsięwzięć kulturalnych
Zorganizowane grupy z zakresu przedsięwzięć kulturalnych:
· Kółko Teatralne i Recytatorskie przy Miejsko-Gminnej Bibliotece w Kunowie,
· Ludowy Zespół Śpiewaczy „Kunowianie” i Kapela,
· Ludowy Zespół Śpiewaczy „Chocimowianki” w Chocimowie,
· Ludowy Zespół Śpiewaczy „Nietuliszczanki” w Nietulisku Małym,
· Ludowy Zespół Śpiewaczy „Bukowianki” w Bukowiu,
· Młodzieżowy zespół wokalno-muzyczny „SYLWAN” w Kunowie,
· Orkiestra Dęta Ochotniczej Straży Pożarnej w Kunowie.
4.5.10. Ochrona zdrowia
Na terenie miasta i gminy usługi w zakresie podstawowej opieki zdrowotnej świadczy Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej w Kunowie.
4.5.11. Pomoc społeczna
Na terenie miasta i gminy działa Miejsko – Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Kunowie.
Ośrodek zatrudniał w 2004 roku 11 osób, w tym 11 na pełny etat.
Ośrodek realizuje zadania:
· własne,
· zlecone.
W gminie znajdują się 2 rodziny zastępcze, w których przebywa 5 dzieci.
RZECZYWISTA LICZBA RODZIN I OSÓB OBJĘTYCH POMOCĄ (za 2004 rok)
Wyszczególnienie
Liczba osób, którym przyznano decyzją świadczenie
Liczba rodzin
Liczba osób w rodzinach
Ogółem
W tym na wsi
Świadczenia przyznane w ramach zadań zleconych i zadań własnych
(bez względu na ich rodzaj, formę, liczbę oraz źródło finansowania)
1
483
470
315
1754
Świadczenia przyznane w ramach zadań zleconych bez względu na ich rodzaj, formę i liczbę
2
277
277
185
1007
Świadczenia przyznane w ramach zadań własnych bez względu na ich rodzaj, formę i liczbę
3
454
443
277
1643
Pomoc udzielana w postaci pracy socjalnej – ogółem
4
-
595
406
2206
w tym wyłącznie w postaci pracy socjalnej
5
-
125
91
452
POWODY PRZYZNANIA POMOCY (za 2004 rok)
Lp.
Powód
trudnej sytuacji życiowej
Liczba rodzin
Liczba osób
w rodzinie
Ogółem
w tym na wsi
1.
Ubóstwo
439
289
1633
2.
Sieroctwo
-
-
-
3.
Bezdomność
-
-
-
4.
Potrzeby ochrony macierzyństwa
27
18
121
5.
Bezrobocie
397
263
1395
6.
Niepełnosprawność
65
46
250
7.
Długotrwała choroba
41
31
172
8.
Bezradność w sprawach opiekuńczo – wychowawczych i prowadzeniu gospodarstwa domowego ogółem, w tym:
78
58
393
9.
Rodziny niepełne
41
30
137
10.
Rodziny wielodzietne
38
29
261
11.
Alkoholizm
27
16
64
12.
Narkomania
-
-
-
13.
Trudności w przystosowaniu po opuszczeniu Zakładu Karnego
4
1
14
14.
Klęska żywiołowa lub ekologiczna
-
-
-
4.6. MIASTO OSTROWIEC ŚWIĘTOKRZYSKI
4.6.1. Syntetyczna charakterystyka miasta
4.6.1.1. Położenie, dane ogólne, powiązanie z otoczeniem
Miasto obejmuje obszar 46,41 km2, w tym:
NAZWA GRUNTU
POWIERZCHNIA
lasy i grunty leśne
4,85 km2
użytki rolne
18,3 km2
pozostałe grunty
23,26 km2
4.6.2. Miasto w statystyce
Przekrój statystyczny miasta wg danych Urzędu Miejskiego przedstawia poniższa tabela (wg stanu na koniec 2004r.):
Stan ludności ogółem
w tym mężczyźni
74498
35358
Urodzenia żywe
w tym dziewczynek
553
269
Zgony ogółem
w tym kobiet
646
285
Ludność w wieku przedprodukcyjnym
14080
Ludność w wieku produkcyjnym
48837
Ludność w wieku poprodukcyjnym
11581
Drogi lokalne gminne
123,8 km
Liczba gospodarstw domowych
22054
Dochód budżetu miasta ogółem 2003 rok (w zł)
106.720.627
Dochód budżetu miasta ogółem 2004 rok (w zł)
115.038.553
Wydatki miasta na realizację programu profilaktyki rozwiązywania problemów alkoholowych ogółem 2003 rok (w zł)
656.564,79
Wydatki miasta na realizację programu profilaktyki rozwiązywania problemów alkoholowych ogółem 2004 rok (w zł)
671.484
4.6.3. Działalność produkcyjno-usługowa i budownictwo
Na terenie miasta prowadziło działalność gospodarczą na podstawie wpisu do ewidencji działalności gospodarczej 7837 podmiotów gospodarczych (stan na koniec 2004 roku).
Struktura prowadzonej działalności gospodarczej przedstawia się następująco:
WYSZCZEGÓLNIENIE
2004
Placówki handlowe i gastronomiczne
3340
Produkcja wyrobów przemysłowych
520
Produkcja wyrobów spożywczych
55
Budownictwo
802
Usługi transportowe
630
Zakłady produkcyjno - usługowe
489
Inne
2001
OGÓŁEM:
7837
4.6.4. Infrastruktura techniczna
4.6.4.1. Transport i komunikacja
Szkielet układu drogowego miasta stanowią drogi:
Lp.
rodzaj drogi
długość ogółem
w km
w tym utwardzone
w km
1.
drogi krajowe
5,85
5,85
2.
drogi wojewódzkie
8,5
8,5
3.
drogi powiatowe
39,63
39,63
4.
drogi gminne
123,8
68,64
Komunikacja PKS - główne kierunki:
Warszawa, Kraków, Katowice, Kielce, Lublin
Komunikacja PKP - główne kierunki:
Skarżysko Kamienna, Warszawa, Sandomierz
4.6.4.2. Telekomunikacja
Na terenie miasta sieć telefonii stacjonarnej tworzą następujący operatorzy: Telekomunikacja Polska S.A. oraz NETIA. Stan sieci telefonii przewodowej uznawany jest jako dobry.
Ponadto na terenie miasta swe usługi świadczą również operatorzy sieci komórkowych, tj. Plus GSM, ERA GSM, Orange GSM.
4.6.4.3. Zaopatrzenie w ciepło
Na terenie miasta znajdują się dwie kotłownie centralne. Długość sieci ciepłowniczej wynosi 45,33 km.
4.6.4.4. Zaopatrzenie miasta w gaz
Na terenie Ostrowca Świętokrzyskiego występują rurociągi gazowe wysokoprężne o łącznej długości 3863 mb, średnioprężne o długości 38300 mb oraz niskoprężne o długości 83635 mb. Całkowita długość rurociągów gazowych wynosi zatem 125798 mb. Ponadto na terenie miasta istnieją gazowe przyłącza domowe o długości 34290 mb.
4.6.4.5. Zaopatrzenie w wodę
Długość sieci wodociągowej:
307,38 km
z tego: sieć rozdzielcza:
185,79 km
Liczba stacji uzdatniania wody:
1 szt.
Liczba przyłączy prowadzących do budynków:
6202 szt.
Ilość ujęć wody:
2 szt.
Na terenie miasta istnieje 1 wodociąg grupowy. Nie planuje się ponadto budowy nowych wodociągów grupowych.
4.6.4.6. Kanalizacja
Długość sieci kanalizacyjnej:
120,9 km
Liczba przyłączy prowadzących do budynków:
3713 szt.
Liczba podłączonych gospodarstw domowych:3713 szt. + 3 spółdzielnie mieszkaniowe + Ostrowieckie Towarzystwo Budownictwa Społecznego
Oczyszczalnie ścieków:
Na terenie miasta znajduje się 1 oczyszczalnia ścieków zlokalizowana przy ul. Mostowej 72.
Typ oczyszczalni:
mechaniczno–biologiczna z podwyższonym usuwaniem biogenów
Max wydajność:
42000 m3/d
Średnia moc przerobowa:13572 m3/d
Oczyszczalnia ta nie jest w pełni eksploatowana.
4.6.4.7. Gospodarka odpadami
Miasto Ostrowiec Św. nie posiada własnego wysypiska odpadów. Masa wytwarzanych odpadów jest unieszkodliwiana na terenie składowiska odpadów zlokalizowanego w miejscowości Janik, gmina Kunów.
4.6.5. Ochrona środowiska przyrodniczego; obszary chronione
Na terenie miasta ochronie prawnej podlegają dwa pomniki przyrody:
· drzewo – dąb – 1 szt.,
· głaz narzutowy - l szt.
4.6.5.1. Obszary zasobowe
1.Obszary wodne
Przez obszar miasta w głównej mierze przepływa rzeka Kamienna, której długość w granicach administracyjnych miasta kształtuje się na poziomie 6,965 km. Ponadto przez teren Ostrowca Świętokrzyskiego przepływają: rzeka Szewnianka, rzeka Modła, rzeka Młynówka oraz ciek Struga Denkowska.
Na terenie miasta znajdują się także inne zbiorniki powierzchniowe, tj.: 3 stawy w dzielnicy Gutwin (6,76 ha), 2 stawy w Parku Miejskim (2,55 ha), staw przemysłowy Cukrowni „Częstocice” (3,9 ha), staw przy ul. Starokunowskiej – 1,5 ha, zbiorniki p.poż - ul. Tomaszów i ul. Kilińskiego (0,25 ha i 0,375 ha), staw - ul. Kuźnia (0,1 ha) oraz staw przy ul. Opatowskiej (0,1 ha).
2.Zasoby surowców mineralnych
Na terenie miasta występują trzy złoża piasków (Gutwin, Stara Dębowa Wola, Koszary), spośród których obecnie eksploatowane jest jedynie złoże Gutwin. Wkrótce rozpocznie się najprawdopodobniej eksploatacja surowców ze złoża Stara Dębowa Wola. Natomiast jeśli chodzi o złoże Koszary, to nie może być ono eksploatowane ze względu na swe położenie w strefie ochronnej ujęcia wód podziemnych.
4.6.6. Obiekty zabytkowe
Pojedyncze zabytki:
· młyn przy ul. Wardyńskiego,
· dawny hotel fabryczny,
· dworzec kolejowy,
· budynek III L.O. im. W. Broniewskiego,
· budynek szkoły podstawowej nr 4.
Zespoły zabytkowe:
1. Stare miasto Ostrowiec:
· kolegiata pw. Św. Michała,
· gmach poczty,
· gmach dawnej kasy chorych,
· budynek domu kultury (MCK),
· kamienice i dworki w ulicach: Al. 3 Maja, Adama Wardyńskiego, Iłżeckiej, Siennieńskiej, oraz wokół Rynku,
· cmentarz ostrowiecki rzymsko-katolicki,
· krzyże i figury.
2. Dawne miasto Denków- układ urbanistyczny miasta z jego zabytkami w tym:
· kościół pw. Św. Stanisława Biskupa,
· domy mieszkalne przy rynku i sąsiednich ulicach,
· Cmentarz Denkowski rzymsko-katolicki,
· szereg figur i krzyży przydrożnych.
3. Osiedle fabryczne Cukrownia - układ urbanistyczny, na który składa się fabryka cukru z pocz. XIX w. oraz osiedle robotnicze z budynkami mieszkalnymi.
4. Osiedle fabryczne Klimkiewiczów - układ urbanistyczny z zabudową domów kadry technicznej i pracowników dawnych Zakładów Ostrowieckich, park fabryczny, kościół pw. Najświętszej Maryi Panny.
Zespoły pałacowo-parkowe:
· pałac i park Wielkopolskich w Częstocicach,
· pałac i park właścicieli fabryki cukru w Częstocicach,
· pałacyk myśliwski i otoczenie parkowe na Kuźni,
· układ urbanistyczny rozplanowania miasta - ogrodu Las Rzeczki.
4.6.7. Turystyka i baza turystyczna
Bazę turystyczną na terenie miasta stanowią:
Top Related