Problemy z realizacją zasady równości szans kobiet i mężczyzn w przygotowywaniu projektów PO KL
STAN (NIE) IDEALNY – STAN REALNY CZYLI O RÓWNOŚCI PŁCI W PRAKTYCE EDUKACYJNEJ
description
Transcript of STAN (NIE) IDEALNY – STAN REALNY CZYLI O RÓWNOŚCI PŁCI W PRAKTYCE EDUKACYJNEJ
STAN (NIE) IDEALNY – STAN REALNYCZYLI O RÓWNOŚCI PŁCI W PRAKTYCE EDUKACYJNEJ
Ewelina Flatow
Zakład Promocji Zdrowia i Psychoterapii Zakład Promocji Zdrowia i Psychoterapii Wydział Studiów EdukacyjnychWydział Studiów Edukacyjnych
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w PoznaniuUniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
W związku z szeroko podejmowanym w literaturze problemem schematów
rodzaju obecnych w zarówno w szkole, jak i w innych agendach socjalizacji
pojawia się pytanie o konsekwencje propagowania, akceptowania, realizowania
stereotypowej, spolaryzowanej wersji świata. Jest to podstawa
refleksji nad możliwością zmian w tym zakresie, do których zobowiązują
powszechnie uznawane wartości (zdrowie, równość, samorealizacja), jak
i regulacje prawne o zasięgu krajowym i międzynarodowym.
Prezentacja jest próbą skoncentrowanego ujęcia problematyki stereotypów płci,
ich obecności w praktyce edukacyjnej i wiążących się z tym reperkusji
odnoszących się do wielu sfer ludzkiego funkcjonowania.
Podejmowane zagadnienia zmierzają do odpowiedzi na następujące pytania:
• Jakie zadania dla szkoły – w kontekście przełamywania urodzajowionej socjalizacji – wynikają ze współczesnej koncepcji zdrowia oraz przepisów polskich i międzynarodowych?
• Jaki jest udział szkoły w konstruowaniu rzeczywistości społecznej opartej na stereotypach płci?
• Jakie są konsekwencje sztywnego, kategorycznego odbioru i realizacji kulturowych modeli męskości/kobiecości?
• W jaki sposób stereotypowe postrzeganie, nierówne wartościowanie i opozycjonowanie atrybutów kobiecości/męskości wpływa na rozwój i samourzeczywistnienie jednostki?
WPROWADZENIEWPROWADZENIE
BIOLOGICZNY WYMIAR PŁCI (sex)BIOLOGICZNY WYMIAR PŁCI (sex)
zespół cech wrodzonych:
• uwarunkowanych przez działanie
garnituru chromosomów
oraz hormonów płciowych
• związanych z reprodukcją
• odróżniających (w obrębie gatunku)
osobniki męskie i żeńskie
SPOŁECZNO-KULTUROWY SPOŁECZNO-KULTUROWY
WYMIAR PŁCI (gender)WYMIAR PŁCI (gender)
zespól cech nabytych
w toku wychowania, socjalizacji
(Brannon, 2002; Gapik, 1998, 2004, 2006; Imieliński, 1985; Jonczy, 2005; Lew-Starowicz, 1974; Mandal, 2004; Miluska, 1999)
OGÓLNY PODZIAŁ STOSOWANY GŁÓWNIE W ANALIZACH DOKONYWANYCH NA GRUNCIE
PEDAGOGIKI, PSYCHOLOGII, SOCJOLOGII, FILOZOFII, ANTROPOLOGII KULTUROWEJ
MANIFESTACJE (wskaźniki) PŁCI:MANIFESTACJE (wskaźniki) PŁCI:
płeć genotypowa, genitalna,
gonadoforyczna, gonadalna
hormonalna,
metaboliczna,
hipotalamiczna (patrz też: płeć mózgu, płeć enzymatyczna),
fenotypowa,
metrykalna, społeczna,
kulturowa, psychiczna
(Gapik, 1998, 2004, 2006; Imieliński, 1985; Lew-Starowicz, 1974)
SZCZEGÓŁOWY PODZIAŁ PREZENTUJĄCY RÓŻNE ASPEKTY SEKSUALNOŚCI
STOSOWANY NA GRUNCIE SEKSUOLOGII ORAZ PSYCHOLOGII ROZWOJOWEJ
ODGRYWAMY POPRZEZ:
• wypełnianie oczekiwań dotyczących powierzchowności, cech, postaw,
funkcji i zachowań
• ucieleśnianie narzucanych przez kulturę
(pośrednio przez system edukacji) atrybutów męskości i kobiecości
w wyniku internalizacji rola płciowa (rodzajowa) staje się elementem tożsamości
płciowej, która jest uznawana za jedną z najważniejszych
i najbardziej stabilnych form tożsamości społecznej
PŁEĆ KULTUROWAPŁEĆ KULTUROWA
(Brannon, 2002; Chomczyńska-Rubacha, 2006; Jonczy, 2005; Mandal, 2004; Miluska, 1996, 1999; Waszyńska, Rękoś, 2004; Wojciszke, 2002)
ROLE RODZAJOWEROLE RODZAJOWE
cechy, zachowania, postawy, role społeczne • nabywane w toku socjalizacji na bazie predyspozycji biologicznych• uznawane (na gruncie danej kultury) za odpowiednie dla danej płci
istotny mechanizm regulacyjny stosunków społecznych
kategoria wyjaśniająca społeczno-kulturowy
wymiar płci
zbiór przekonań dotyczących cech
i zachowań charakterystycznych
dla każdej płci
można je analizować na kilku poziomach:• stereotypowe cechy psychiczne • stereotypowe cechy fizyczne • stereotypowe role związane z płcią • stereotypy dotyczące zawodów
pewien rodzaj schematów poznawczych, za pomocą których ludzie przetwarzają informacje
o sobie/innych, i które pośredniczą
w procesach oceny/zachowaniach
STEREOTYPY STEREOTYPY PŁCIPŁCI
(Brannon,2002; Mandal, 2000; Miluska, 19996, 1999; Wojciszke, 2002)
edukacja powinna respektować i propagować edukacja powinna respektować i propagować
ZASADĘ RÓWNOŚCI PŁCI ZASADĘ RÓWNOŚCI PŁCI I ZAKAZ DYSKRYMINACJI ZE WZGLĘDU NA PŁEĆI ZAKAZ DYSKRYMINACJI ZE WZGLĘDU NA PŁEĆ
wynikające z regulacji prawnychwynikające z regulacji prawnych o zasięgu krajowym i międzynarodowym o zasięgu krajowym i międzynarodowym
EDUKACJA WSPIERAJĄCA ZDROWĄ, NIEOGRANICZONĄ EDUKACJA WSPIERAJĄCA ZDROWĄ, NIEOGRANICZONĄ KULTUROWYMI WZORCAMI PŁCI JEDNOSTKĘKULTUROWYMI WZORCAMI PŁCI JEDNOSTKĘ
- refleksja nad kierunkiem zmian postulowanych/pożądanychrefleksja nad kierunkiem zmian postulowanych/pożądanych – –
(por.: Chomczyńska-Rubacha, 2006; Mandal, 2004;
Kopciewicz, 2003, 2007; Karkowska, 2006)
KARTA PRAW PODSTAWOWYCH UNII EUROPEJSKIEJROZDZIAŁ III – RÓWNOŚĆ
Artykuł 23. Równość mężczyzn i kobiet
POWSZECHNA DEKLARACJA PRAW CZŁOWIEKA Wszystkie istoty ludzkie rodzą się wolne i równe w godności i prawach
PAKT PRAW GOSPODARCZYCH, SPOŁECZNYCH I KULTURALNYCH (ONZ – 1966 r. - ratyfikowany przez Polskę w 1977r.)
KONSTYTUCJA RP z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. z dnia 16 lipca 1997 r.)
Artykuł 32.1. Wszyscy są wobec prawa równi. (…). 2. Nikt nie może być dyskryminowany w życiu politycznym, społecznym lub gospodarczym z jakiejkolwiek przyczyny.
Artykuł 33.1.Kobieta i mężczyzna w Rzeczypospolitej Polskiej mają równe prawa w życiu rodzinnym,
politycznym, społecznym i gospodarczym. 2. Kobieta i mężczyzna mają w szczególności równe prawo do kształcenia,
zatrudnienia i awansów, do jednakowego wynagradzania za pracę jednakowej wartości, do zabezpieczenia społecznego oraz do zajmowania stanowisk,
pełnienia funkcji oraz uzyskiwania godności publicznych i odznaczeń. .
Szkoła w projektowaniu i realizowaniu swej edukacyjno-Szkoła w projektowaniu i realizowaniu swej edukacyjno-wychowawczej misji jest zobowiązana do przestrzegania wychowawczej misji jest zobowiązana do przestrzegania
ZASADY OBIEKTYWIZMU, PLURALIZMU, KRYTYCYZMUZASADY OBIEKTYWIZMU, PLURALIZMU, KRYTYCYZMU
EDUKACJA WSPIERAJĄCA ZDROWĄ, NIEOGRANICZONĄ EDUKACJA WSPIERAJĄCA ZDROWĄ, NIEOGRANICZONĄ KULTUROWYMI WZORCAMI PŁCI JEDNOSTKĘKULTUROWYMI WZORCAMI PŁCI JEDNOSTKĘ
- refleksja nad kierunkiem zmian postulowanych/pożądanychrefleksja nad kierunkiem zmian postulowanych/pożądanych – –
Minimalizowanie stereotypowych, dyskryminujących elementów Minimalizowanie stereotypowych, dyskryminujących elementów praktyki edukacyjnej powinno gwarantować pełne praktyki edukacyjnej powinno gwarantować pełne
urzeczywistnienie potencjału jednostek bez względu na płećurzeczywistnienie potencjału jednostek bez względu na płeć
(jej społeczno-kulturowe korelaty)(jej społeczno-kulturowe korelaty)
(por.: Chomczyńska-Rubacha, 2006; Mandal, 2004; Kopciewicz, 2003, 2007;
Karkowska, 2006; Kasperek., Piorunek, 2000)
KONWENCJA W SPRAWIE LIKWIDACJI WSZELKICH FORM DYSKRYMINACJI KOBIET
(ONZ -1979 r.)
Artykuł 10. Państwa Strony podejmą wszelkie stosowne kroki w celu::
wyeliminowania wszelkich stereotypowych koncepcji pozycji mężczyzny i kobiety na wszystkich szczeblach nauczania i we wszystkich rodzajach kształcenia poprzez
popieranie koedukacji (…) a zwłaszcza przez rewizję podręczników i programów szkolnych oraz dostosowanie metod pedagogicznych
KONWENCJA W SPRAWIE ZWALCZANIA DYSKRYMINACJI W DZIEDZINIE OŚWIATY
(1960 r.)
KONWENCJA O PRAWACH DZIECKA
Artykuł 29.
1.Państwa-Strony są zgodnie, że nauka dziecka będzie ukierunkowana na:
d) przygotowanie dziecka do odpowiedniego życia w wolnym społeczeństwie, w duchu
zrozumienia, pokoju, tolerancji, równości płci oraz przyjaźni pomiędzy wszystkimi narodami,
grupami etnicznymi, narodowymi i religijnymi oraz osobami rdzennego pochodzenia
PODSTAWA PROGRAMOWA WYCHOWANIA DO ŻYCIA W RODZINIE(Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu
z dnia 26 lutego 2002 roku w sprawie podstawy programowej)
CELE EDUKACYJNE - POZIOM GIMNAZJUM
1. Przyjęcie integralnej wizji osoby; wybór i urzeczywistnianie wartości służących osobowemu rozwojowi.
KARTA PRAW SEKSUALNYCH I REPRODUKCYJNYCH MIĘDZYNARODOWEJ FEDERACJI PLANOWANIA RODZICIELSTWA
postulaty dostępu do wiedzy o seksualności przedstawionej w sposób:
• obiektywny, • merytorycznie poprawny, • krytyczny, pluralistyczny, • daleki od indoktrynacji i wszelkich wypływających z niej zniekształceń
CZWARTA ŚWIATOWA KONFERENCJA W SPRAWIE KOBIET – PEKIN (1995) - Platforma Działania - cele strategiczne:
Cel strategiczny B. 4: Rozwijać edukację wolną od dyskryminacji.
propagowanie partnerstwa, ról wielorakich
EDUKACJA WSPIERAJĄCA ZDROWĄ, NIEOGRANICZONĄ EDUKACJA WSPIERAJĄCA ZDROWĄ, NIEOGRANICZONĄ KULTUROWYMI WZORCAMI PŁCI JEDNOSTKĘKULTUROWYMI WZORCAMI PŁCI JEDNOSTKĘ
-- refleksja nad kierunkiem zmian postulowanych/pożądanych refleksja nad kierunkiem zmian postulowanych/pożądanych - -
• zrewidowanie podręczników, programów nauczania
• minimalizowanie schematyzmu realizatorów/organizatorów procesów edukacyjnych
• ograniczanie emisji stereotypowych przekazów tkwiących w „ukrytym programie nauczania”
równe wartościowanie atrybutów
kobiecości/męskości
podkreślanie podobieństw – bez sztucznego opozycjonowania płci
wskazywanie w edukacji alternatywnych modeli ról
rodzajowych
EDUKACJA WSPIERAJĄCA ZDROWĄ, NIEOGRANICZONĄ EDUKACJA WSPIERAJĄCA ZDROWĄ, NIEOGRANICZONĄ KULTUROWYMI WZORCAMI PŁCI JEDNOSTKĘKULTUROWYMI WZORCAMI PŁCI JEDNOSTKĘ
-- refleksja nad kierunkiem zmian postulowanych/pożądanych refleksja nad kierunkiem zmian postulowanych/pożądanych - -
• lansowanie emancypacyjnej wizji rzeczywistości społecznej
• ograniczenie polaryzacji płci i schematyzmu w zakresie tożsamości (ról) płciowych
uświadamianie uczniom społecznych korelatów płci
i dezadaptacyjności stereotypów płci
kształtowanie w uczniach gotowości do przekraczania mechanizmów związanych z socjalizacja rodzajową
propagowanie elastyczności i zmienności w zakresie ról płciowych, właściwości charakterologicznych, modeli życia (odpowiadających wymogom osobowościowym i sytuacyjnym)
bagatelizowanie stereotypów płci i dyskryminacji z niej wynikającej
neutralizowanie schematycznych koncepcji męskości/kobiecości
(ukrycie w pozorach neutralności, powielanie status quo)
utrwalanie stereotypów płci i wynikających z nich ograniczeń
konformizm wobec stereotypowych wizerunków męskości/kobiecości
wzmacnianie kulturowo narzucanychdefinicji kobiecości/męskości
DUALI
STY
CZNA,
DUALI
STY
CZNA,
SPO
LARYZO
WANE
WER
SJA
ŚW
IATA
SPO
LARYZO
WANE
WER
SJA
ŚW
IATA
PRZEKAZY S
OCJA
LIZACYJN
E
PRZEKAZY S
OCJA
LIZACYJN
E
ZRED
UKO
WAN
E D
O
ZRED
UKO
WAN
E D
O
STEREO
TYPÓ
W P
ŁCIO
WYCH
STEREO
TYPÓ
W P
ŁCIO
WYCH
EDUKACJA RODZAJOWAEDUKACJA RODZAJOWA
-- refleksja nad rozdźwiękiem między postulatami, a realiami refleksja nad rozdźwiękiem między postulatami, a realiami --
SZKOŁASZKOŁA
różnice w oczekiwaniach wobec uczniów
w zależności od płciróżnice w przydzielaniu zadańnierówny dostęp do głosu
(tzw. REGUŁA 2/3,trening milczenia/pasywności) różnice w motywowaniu różnice w ocenianiu
podkreślanie różnic
międzygrupowych
nierówne wartościowanie
atrybutów męskości/kobiecości
ukryty program edukacji:(hidden curriculum)
w podręcznikach w komunikacji
w relacjach nauczyciel-uczeń w organizacji procesu nauczania
w organizacji/wykorzystaniu przestrzeni
(Meighan, 1993; Karkowska, 2006; Chomczyńska-Rubacha, 2006; Kopciewicz, 2003, 2007)
kreowanie rodzajowo adekwatnych ścieżek karier
SZKOŁA POWIELA I UTRWALA SZKOŁA POWIELA I UTRWALA DUALISTYCZNY, SCHEMATYCZNY DUALISTYCZNY, SCHEMATYCZNY OBRAZ RÓL PŁCIOWYCH POPRZEZOBRAZ RÓL PŁCIOWYCH POPRZEZ
politykęoświatowąi płacową
KONSEKWENCJE KONFORMIZMU SZKOŁYKONSEKWENCJE KONFORMIZMU SZKOŁY WOBEC STEREOTYPÓW PŁCIWOBEC STEREOTYPÓW PŁCI
OGRANICZANIE POTENCJAŁU JEDNOSTKI, OGRANICZANIE POTENCJAŁU JEDNOSTKI, JEJ SZANS I MOŻLIWOŚCI ROZWOJOWYCHJEJ SZANS I MOŻLIWOŚCI ROZWOJOWYCH
pomijane jest naturalne bogactwo pomijane jest naturalne bogactwo indywidualnych cech, zdolności, indywidualnych cech, zdolności,
możliwości rozwojumożliwości rozwoju
ograniczana jest swoboda wyboruograniczana jest swoboda wyboru
kreowane są fałszywe, kreowane są fałszywe, wyolbrzymione różnice międzypłciowewyolbrzymione różnice międzypłciowe
SFERY, W KTÓRYCH MOŻESFERY, W KTÓRYCH MOŻE UJAWNIĆ SIĘ UJAWNIĆ SIĘ
NEGATYWNY WPŁYW NEGATYWNY WPŁYW STEREOTYPÓW PŁCISTEREOTYPÓW PŁCI
sukces edukacyjny/zawodowy
relacje interpersonalne, funkcjonowanie społeczne
zdrowie (wskaźniki obiektywne, subiektywna ocena),
cielesność
A SCHEMATYCZNE POSTRZEGANIE I SZTYWNE A SCHEMATYCZNE POSTRZEGANIE I SZTYWNE WYPEŁNIANIE STEREOTYPOWYCH MODELI WYPEŁNIANIE STEREOTYPOWYCH MODELI
KOBIECOŚCI/MĘSKOŚCIKOBIECOŚCI/MĘSKOŚCI
osłabienie sukcesów w dziedzinach tradycyjniezwiązanych z płcią przeciwną istniejące w obszarze edukacyjnym i zawodowym różnice w socjalizacji, motywowaniu, oczekiwaniach i standardach doskonałości dla kobiet i mężczyzn
odmienny poziom wykształcenia mężczyzn/kobiet i nieadekwatne do tego wzorce karier
trudności z wypełnianiem/przełamywaniem wymogów stereotypu
mechanizmy dyskryminacyjne: szklany sufit (ściany) szklana winda lepka podłoga tokenizm (Brannon, 2002; Chmura-Rutkowska, Ostrouch, 2007; Dzwonkowska,2004; Mandal, 1992, 2004)
A SCHEMATYCZNE POSTRZEGANIE I SZTYWNE A SCHEMATYCZNE POSTRZEGANIE I SZTYWNE WYPEŁNIANIE STEREOTYPOWYCH MODELI WYPEŁNIANIE STEREOTYPOWYCH MODELI
KOBIECOŚCI/MĘSKOŚCIKOBIECOŚCI/MĘSKOŚCI
dysproporcje w obciążeniach rolami
rodzinnymi/ zawodowymi
przeciążenie, wysokie koszty
niemożność samorealizacji
trudności z komunikacją, otwartością
osłabiona jakość i trwałość związku
agresja
wynikająca ze sztywnego wypełniania stereotypu
wynikająca z chęci przełamania stereotypu
(Brannon,2002; Chomczyńska-Rubacha,2006; Chmura-Rutkowska; Ostrouch,2007; Mandal,2004)
A SCHEMATYCZNE POSTRZEGANIEA SCHEMATYCZNE POSTRZEGANIE I SZTYWNE WYPEŁNIANIE I SZTYWNE WYPEŁNIANIE
STEREOTYPOWYCH MODELI STEREOTYPOWYCH MODELI KOBIECOŚCI/MĘSKOŚCIKOBIECOŚCI/MĘSKOŚCI
ZRÓŻNICOWANIE MIĘDZYPŁCIOWEZRÓŻNICOWANIE MIĘDZYPŁCIOWE:
zachowań zdrowotnych (pro- i antyzdrowotnych)
subiektywnej oceny stanu zdrowia/
satysfakcji życiowej
wskaźników zachorowalności/ umieralności
(Brannon, 2002; Chmura-Rutkowska, Ostrouch, 2007; deGregorio i in, 1980; Hulewska, Ziarko
2002; Jarosz, 1997; Lew- Starowicz, 1991; Mandal, 2004; Oblacińska, 2006; Wycisk, 2002)
A SCHEMATYCZNE A SCHEMATYCZNE POSTRZEGANIEPOSTRZEGANIE
I SZTYWNE I SZTYWNE WYPEŁNIANIE STEREOTYPOWYCH WYPEŁNIANIE STEREOTYPOWYCH
MODELI KOBIECOŚCI/MĘSKOŚCIMODELI KOBIECOŚCI/MĘSKOŚCI
NADREPREZENTACJANADREPREZENTACJA KOBIETKOBIET
• depresja depresja • fobie fobie
• lekomania lekomania • zaburzenia seksualne zaburzenia seksualne • zaburzenia odżywianiazaburzenia odżywiania• próby samobójczepróby samobójcze
• szkodliwe zabiegi szkodliwe zabiegi pseudo-kosmetycznepseudo-kosmetyczne
•korzystanie z usług korzystanie z usług medycznychmedycznych
NADREPREZENTACJA NADREPREZENTACJA MĘŻCZYZNMĘŻCZYZN
• choroby sercowo-naczyniowe choroby sercowo-naczyniowe • uzależnienia uzależnienia
• zachowania ryzykowne zachowania ryzykowne • współczynniki śmierci współczynniki śmierci
gwałtownej gwałtownej • samobójstwa ze skutkiem samobójstwa ze skutkiem
śmiertelnym śmiertelnym • eksploatacja własnego ciała eksploatacja własnego ciała • niechętne korzystanie niechętne korzystanie
z usług medycznychz usług medycznych
Szkoła, wspierając pojmowane holistycznie zdrowie, musi zadbać
o kształtowanie wizji człowieka otwartego, przekraczającego
stereotypowe wzorce męskości i kobiecości, postrzegającego
w sposób krytyczny niespójność przekazów kultury ponowoczesnej,
komunikatywnego, tolerancyjnego i zdolnego do współpracy.
Do realizacji powyższych postulatów powinna dążyć bez akcentowania,
ale z akceptowaniem, różnic płciowych, a także bez sztucznego
i nieuprawnionego (choć uprawianego w ramach kultury i obecnego
porządku: wolnorynkowego, politycznego) wartościowania
i opozycjonowania. Biorąc zatem udział w wyjaśnianiu rzeczywistości,
nie powinna jej objaśniać przez pryzmat schematów rodzaju,
przygotowując zaś do pełnienia ról w społeczeństwie nie może być
ograniczana nakazami ról rodzajowych.
PODSUMOWANIEPODSUMOWANIE
• Bober-Pełzowska, M., Małkowska-Zegadło, H., Cichy, P., Koralczyk, A., Odechowska, A., Kirilenko R., M, (2000). Asy z pierwszej klasy. Warszawa: Juka
• Lorek, M., Sedlaczek, J. (1993). Elementarz pierwszej klasy. Warszawa: WSiP• Jamrożek, L., i wsp. (2000). Badam i opisuję. część - Idę do szkoły. Kielce: Wydawnictwo
pedagogiczne ZNP
• Brannon, L. (2002). Psychologia rodzaju. Kobiety i mężczyźni. Podobni czy różni. Gdańsk: GWP • Chmura-Rutkowska, I., Ostrouch, J. (2007). Mężczyźni na przełęczy życia: studium
socjopedagogiczne. Kraków: Impuls• Chomczyńska-Miliszkiewicz, M. (2000). Ukryte przekazy w podręcznikach edukacji
psychoseksualnej. Warszawa-Toruń: Forum oświatowe• Chomczyńska-Miliszkiewicz, M. (2002). Edukacja seksualna w społeczeństwie współczesnym.
Konteksty pedagogiczne i psychospołeczne. Lublin: Wyd. UMCS• Chomczyńska-Rubacha, M. (red.) (2006). Role płciowe. Kultura i edukacja. Łódź: Wyd. Wyższej
Szkoły Humanistyczno-Ekonomicznej • DeGregorio, E., Carver, Ch. (1980). Type A Behavior Pattern, Sex Role Orientation and
Psychological Adjustment, W: Journal of Personality and Social Psychology. Nr 2 (39) (286-293)• Dzwonkowska, K. (2004). Problem równości kobiet i mężczyzn w społeczeństwie polskim na
początku XXI wieku. W: Malinowska, E. (red.). Sex i gender. Płeć kulturowa i biologiczna. Łódź: Wyd. Uniwersytetu Łódzkiego
Prezentacja przygotowana została na podstawie artykułu „Predyspozycja czy predestynacja?
Stereotypy płci i rola szkoły w kontekście rozważań o zdrowiu”, którego tezy zaprezentowane zostały podczas VI Ogólnopolskiego Zjazdu
Pedagogicznego „Edukacja - moralność - sfera publiczna ”(Lublin IX.2007)
W prezentacji wykorzystano cliparty programu MICROSOFT OFFICE oraz ilustracje z podręczników:
BIBLIOGRAFIA:
• Gapik, L. (1998). Rozwój seksualny człowieka. W: Rzepka, J. (red.). Zagadnienia prorodzinnej edukacji seksuologicznej i profilaktyki HIV / AIDS. Tom 2. Katowice: Studio Wydawnicze "Agat".
• Gapik, L. (2004). Zaburzenia rozwoju i funkcjonowania seksualnego. Podstawy diagnostyki i terapii. W: Kościelska, M., Aouil, B. (red.). Człowiek niepełnosprawny. Rodzina i praca, Bydgoszcz: Wyd. Akademii Bydgoskiej
• Gapik, L. (2006). Funkcjonowanie seksualne w normie i patologii. W: Przegląd Terapeutyczny, Nr1. Uzyskane 20.11.2007: www.ptt-terapia.pl/~ptt/przeglad/01/Gapik_01.pdf
• Hulewska, A., Ziarko, M. (2002). Zachowania zdrowotne kobiet i mężczyzn – raport z badań. W: Hulewska, A., Ziarko, M., Jasielska, A. (red.). Interdyscyplinarne studia nad płcią. Od polaryzacji płciowej ku depolaryzacji rodzajowej. Poznań: Wyd. Fundacji Humaniora
• Imieliński, K. (red.) (1985). Seksuologia biologiczna. Warszawa: PWN• Jarosz, M. (1997). Samobójstwa. Warszawa: Wyd. PWN• Jonczy, M.(2005). Nadłamywanie oczywistości, czyli jak doszło do przygotowania warsztatów
genderowych <być kobietą, być mężczyzną>. W: Barska, A., Mandal, E. (red.).Tożsamość społeczno-kulturowa płci. Opole: Wyd. Uniwersytetu Opolskiego
• Kasperek, E., Piorunek, M., (2000). Promocja zdrowia seksualnego w praktyce oświatowej. W: Gapik L., Woźniak, A. (red.) Terapia w seksuologii - zagadnienia wybrane. Poznań: Interfund
• Karkowska, M. (2006). Socjalizacja rodzajowa dziewcząt i chłopców a ukryty program edukacji szkolnej. W: Chomczyńska-Rubacha, M. (red.). Role płciowe. Kultura i edukacja. Łódź: Wyd. Wyższej Szkoły Humanistyczno-Ekonomicznej w Łodzi
• Kopciewicz, L. (2003). Polityka kobiecości jako pedagogika różnic. Kraków: Impuls• Kopciewicz, L.(2007). Rodzaj i edukacja. Studium fenomenograficzne z zastosowaniem teorii
społecznej Pierre’a Bourdieu. Wrocław: Wyd. Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej Edukacji TWP
• Lew-Starowicz, Z. (1991). Kobieta i Eros. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich• Lew-Starowicz, z. (1974). Eros, kultura, natura, Warszawa: PZWL• Mandal, E.(1992). Wzorce socjalizacji płci a wyjaśnianie przyczyn sukcesu i niepowodzenia
zawodowego. W: Psychologia wychowawcza. Nr 4, (218-225)
• Mandal, E. (2004). Podmiotowe i interpersonalne konsekwencje stereotypów związanych z płcią. Katowice: Wyd. Uniwersytetu Śląskiego
• Meighan, R. (1993). Socjologia edukacji. Toruń: Wyd. UMK• Miluska, J. (1996). Tożsamość kobiet i mężczyzn w cyklu życia. Poznań: Wyd. Naukowe UAM• Miluska, J., Boski, P., (red.) (1999). Męskość – kobiecość w perspektywie indywidualnej
i kulturowej. Warszawa: Wyd. Instytutu Psychologii PAN• Dokumenty ONZ. Uzyskane 18.11.2007:
www.unic.un.org.pl/rownouprawnienie/instrumenty_mn.php• Miluska, J. (2004). Uwarunkowania jakości relacji między kobietami i mężczyznami.
W: Kuczyńska, A., Dzikowska, K. (red.). Zrozumieć płeć. Studia interdyscyplinarne II. Wrocław: Wyd. Uniwersytetu Wrocławskiego
• Oblacińska, A. (2006). Występowanie otyłości i postrzeganie własnej masy ciała. W: Oblacińska, A., Woynarowska, B. (red.) (2006). Zdrowie subiektywne, zadowolenie z życia i zachowania zdrowotne uczniów szkół ponadgimnazjalnych w Polsce w kontekście czynników psychospołecznych i ekonomicznych. Warszawa: Wyd. Instytutu Matki i Dziecka
• Waszyńska, K., Rękoś, M. (2004). Tożsamość płciowa i czynniki ją warunkujące. W: Kuczyńska, A., Dzikowska, K. (red.). Zrozumieć płeć. Studia interdyscyplinarne II. Wrocław: Wyd. Uniwersytetu Wrocławskiego
• KONSTYTUCJA RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ - Tekst uchwalony w dniu 2 IV 1997 r. przez Zgromadzenie Narodowe. Uzyskane 05.11.2007: www.sejm.gov.pl/prawo/konst/polski/kon.htm
• Wycisk, J. (2002). Czy samozniszczenie ma płeć? Autodestruktywne zachowania kobiet i mężczyzn. W: Hulewska, A., Ziarko M., Jasielska, A. (red.). Interdyscyplinarne studia nad płcią. Od polaryzacji płciowej ku depolaryzacji rodzajowej. Poznań: Wyd. Fundacji Humaniora
• Wojciszke, B., (red.) (2002). Kobiety i mężczyźni: odmienne spojrzenia na różnice. Gdańsk:: GWP
• KONWENCJA O OCHRONIE PRAW CZŁOWIEKA I PODSTAWOWYCH WOLNOŚCI, zmieniona Protokołem Nr 111, Rzym, 4 XI, 1950 r. Uzyskane 05.11.2007: www.coe.org.pl/re_konw/ETS
• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 26 lutego 2002 roku w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół.
•
(NON) IDEAL STATUS – ACTUAL STATUS ABOUT THE GENDER EQUALITY IN THE EDUCATIONAL PRACTICE
Ewelina Flatow
The Department of The Department of Psychotherapy and Health Psychotherapy and Health PromotionPromotion
Faculty of Educational StudiesFaculty of Educational StudiesAdam Mickiewicz University PoznańAdam Mickiewicz University Poznań